Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVIII, Number 36, 7 September 1900 — Kai Huakai na Limahana o ke Kulanakauhale nei! [ARTICLE+ILLUSTRATION]

Kai Huakai na Limahana o ke Kulanakauhale nei!

0 ka la mua loa keia i hoomanaoia al ma Hawaii nei o keia hana ano nui ma ka aoao o»a iinmhana. He ia kulaia no hoi keia 1 hoomanao mau ia ma Amerika Huipuia i na makahiki loihi i hala ae nei, a mamuli o ko kakou lilo ana ae nei i Panalaau no Amerika HulpUia, maialo cr na Kanawai i kauia mai nei, pela no i loaa ai ia ka- ; kou ka haawina o ka hoomanao ana i ko kakou luhi ma kekahi Ia kaokoa i hookaawaleia e ke kauawai, no la hoomanao ana, me na hoomaikal ku- ■ pono no .ka pomaikal o ka nmkahikl i hala. 1 ke kakahiaka nui wale, ua ikeia aku na kanaka llke ole e kakai ae ana me ko lakou niau aahu hana, a e hoo-| makaukau ana hol leekahi poe i ko la-; kou mau kaa me na mea like ole e pili ana i ko lakou kulana oihana; o kekahi poe hoi, e hiolo nui ae ana ma na kihi "kamau" e awaia inai ana i na Waha hoohie l ke kino. A, i waena 0 keia aluka kanaka, ua ikeia aku ~a lube mai o na hulu manu like ole o na papale o na lede a makena wale, e kakai ae ana no ke kilohiia mai e na keikl o ka huakal. O kekahi poe hoi "o keia aluka wahine, he poe e eha ai ka manao, l hele a onaona na maka 1 ka ohu iei hala, f willa me ke ona<ma o "Maile-lau-lii." \ B oie nae keia poe wahlne me na ha*a iole e kowelo ana i ke aianui pau ka opala o kapa alanul i ka hapukuia, a ioaa no hoi ka hana a kau Pake hoJoi. "" I He mau hora loihl mamua ae o ka manawa i hoolahaia ai no ke kai ana o ka huakai, ua piha na hai alanul a pau o ua huakai nei e hele ai. Ke heie la a 'le'i Kohala i ka nuku na kanaka'* mamua iho o Halmoeipo; a pela pu mai no hoi me ka pa 'lii. | Ko ka hora $ I manaola ai e naue ana ua iaina kanaka nel, aka, mamuli] o ka ulolohi o kekahi mau Hui i ka hoomakaukau ana i ka lakou mau mea koikeike, ua hooioihiia a hala ka hora 10. KA HOONOHONOHO ANA O KA HUAKAL JS like me ke kuahaua a ke Komite; pela no i akoakoa mal ai na ahahui: Hke oie, a ua hoonohonohoia lakou ma keia huakai e Uke tae keia maiaio iho: < Ka makai kauUo—Kapena Fox. Makai hele wawae—Kapena Waipa Parker. Puall puhi ohe—Kapena HL Berger. Ka namuku o ka La~George S. Ward. Na ukaU o ka liamuku. , Hae AmeHka. Hae o ka La. • Ka l.unahoomalu o ka U-W. C. Rowe. Kakauolelo am« Puuku o ka Panalaau. Ka Luna Aupuni e ae. Ka poe i konola. Ke Akua o ke Kuokoa. Na kamalil kuia. ICi| oihana kinak ahL fee kaa o ka poe hana pa^pu. Tbahui haaa paipu.

Kaa o ka poe pena hale. - Ahahui pena hale. Ka poe kamana o kahi o Lueaa Kaa o ka hui hana pohaku a Harrison. Poe hana pohaku. Poe hoonoho uinihapa. Na kaa o ka hui hana hao.*— Bana Pukiki. ' JCaa waina. Kaa amala o Wright. Kaa pa'inupepa (a makou). ' Kaa hale pe'a. Kaa o ka hui kalaiwakaa me eha paa lh> eleele. ■— e Kaa uwila. Moku mahu. |. Na kaa kikane (23). Na kaa 'lawe opala (21). KE KAI ANA. Mahope iki iho o ka hora 10, ua Ikea aku la ka Uamuku nul o ka Ia e haawl ana i ke kaueha e nee ka huakai, a me na leo kupinal o na ohe kepau a Berger, ua hoomaka ka lalna e nee imua. Ua hoomaka aku keia huakai nul e ka'i mai ke poo aku o ke alanui Moi ame Kikeke, a i ka hoea ana mai o ka hi'u ma keia kihl, ua Ikeia aku la ke poo e kaalo ae ana ma ke kihl o Alanui Beritania ame Rikeke. Ma keia wahi, e hoomaopopo lho kaj kou, o keia laina, ua moe aku ia ma ke alanul Mol a hiki i ke alanui Papu, ma lalla aku, a hiki i ke alanui Waina; ma laila aea ke alanui Bma; huli nakal nel a hiki I ke alanui Beritaiiia, | NoliUla. o kela huakai. kekahi o na huakai loihi loa i ikeia ma Ho&olulu nei, mai ka make ana o Kalakaua a hiki i kela wa. Ua ka'i loa aku ua huakai nei a ke alanui Alapai, a maiaila huli makai a hiki i ke alanui Moi; malaila, huli hoi mai a ke alanui Rikeke, pil (mauka a komo ma ka puka Ewa o ka pa 'Ui. ] Ma keia huakai, ua nani a ku no hol i ka mahaio nui ia na hana i hoikeikeia mai e na limahana i komo ma keia hana hoohiwahiwa he hookahi kaa i hlki ole ke komo ma ka laina, oia ke kaa hana pohaku o Harrison, no kona kiekie loa. a hihia kaupaku I na uwea o ke alanui. O keia kaa, ua kukuluia me he haie pohaku mahala keokeo ia, a ua hanaia me na pohaku roa- ! oli o Kaimukl ae net O keia ka mea f nani loa» a no ke komo ole ana i ka iaina, nolaila. i haule al oia maJ ka Papa Helu mai o na makana. KA O KA LA. I ka hookuu ana o ka huakai ina Haieaiil, ua kono aku la ke Komite o ka la i na kanaka a pau e nee ae malalo 0 ka malu ohai, ma kahi kokoke i ka awai puhi ohe. no ka hoolohe ana i na haiolelo o ka VaL Mamua ae o ka hx*t maka ana o na halolelo» ua puana mu la ka Bana i ke Mele Lahui Amerika. a 1 ka plo ana o ia hone ana, t» ku mai ta ka Lunahoomalu o ka ia, llt. W. C.| Rowe, a hoakaka mai me na kalokalo ana. i na kumuhana o ka tā, a «a« mua ae o kona noho ana i laio, aa boolattna mai ola i ke analna ia— MH XORRIK AKD|tEWB. He opk> kelā keonlmaoa. a he pttiapula eo Hawaii nei, a be teea koi ma ka

haiolelo, olal, ua hoopihaia kana hokeo ma na Kula Nui o Amerika Huipuia a ua noho Loio ma Nu loka no kekahl mau makahiki me ka holomua loa; a na ka ma'i me ka onawaliwali o ke kiuo, i kono iaia e hoi i Hawaii nei. I mai oia: "E na Lede, Mr. Lunahoomalu, na Keonimana ame na Makaainana. "He mea pohihihi no kekahi mea ke ku ae mahope lloke iho o kona kapaia ana 'he opio ioea,' a me ka naau haahaa au e ku aku Ja malalo o na koina a ka hoomaikai i kauia mai nei maluna o'u, e ka Mea Hanohano ko kakou Lunahoomaiu o keia la kulaia. "Aole no he mea koikoi a pohihihi no kekahi mea ke ku ana aku imua o kakou ma keia la, no ka mea, ua halawai mua kakou ma kekahl manawa iloko no o keia makahiki —ka makahīiu mua loa o ka Arnerika ana ao nei o keia Paredaiso o ka Paklpika,—ka makahiki hoi i.welo ai ka Hae Amēr:Ka me ka haaheo maluna iho o na kai o Hawaii e hoomalu ana i na oiv.i a-.ne na kama o keia pae moku, ka mua loa 110 hoi keia o ka loaa ana i na makuainana o keia mau moku o ka mana kaokoa loa o ke kupa me na ponn a pau o ke kanawai, a e like me ia niau pomaikai i haawiia mai ia kakou, peia no kakou i keia ia, e hookumu nei i kekahi mea ano nui loa m«a ka moolelo o keia Pae Aina,—oia hei: ka ia kulaia o ke kanaka hana. Eia kakon a pau ke ku nei i keia la, i hoike no ka hanau ana o ke-kahi la Kulaia oi ±cela;kela ma ke ao holookoa; eia kakou ma 'iona hanau ana, a e akoakoa mau mai liol kakou ma na makahikl apau o kona ohi an! "O ka mea i ol ioa o ke ohohiaia e ka lahui Anglo-Saxon, ola no ka hana. He snea keia i hilahila oie ia e na mamo a pau o keia welo Lahui kaulana nul wale. I na keneturia mua o keia nohona, ua ikeia ka iawelawe nui ia o ka oihana kauwakuapaa; aka, iioko no 0 ia mau la ,ao!e I kaohi ke alii laia, iho mai ka hopu ana i ka hamaV?, a kakia i kana kui ponoi, a kukuiu hol i na hale. Aole i hil&hila ! ka amalia anl 1 kana pahl kaua ponoi, me ke kauka'l ole aku i ka ike o kahy A e like me ko lakou ike ma ka lakou hana lima, pela no i ioaa ai ia lakou ke kaulana ma ka inoa. Ua ike no kakou t ka olalo o ka ulu ana o ka mea nui mal ioko | mai o mea ko ka olelo a Kahiko—'na ka iki ka nuL' Mamuli o ka lana ana o na momoku laao maluna o ka iii kal. i Ike ai na kanaka naau&o o ke upun! kahiko (Buropa> he aupuni nui hou aku no rca kekahl huli o ka mo&na Akelanika. "He kumu no ko keia la i hookaawalela al. I na la i kinohi. he wahl !a! hoomanao wale no, no na poe kakaika- t hi; mai laila mai, ua nee ae ma na pea | a puni ka aina, & oa UIo he la Kalala 1 | no ke aupuwi nui o Amerika Huipula. | • Ua hlki aku kona mau eheu ma na lelau o k& Paklpika. a ma keia la. ke hoemanao llke nei kakou me ea limahana e ae a puni o Amerika Hulpuia n«i, | keia la pookela loa no ke kanaka hmna. "lve ake nui nel ko'a wahl manao. a

e komo pu mai ana no oukou me a'u ma keia manao like, oia hoi keia: e hiki mai.ana no ka la, e lilo ai o keia hana a na makaainana o Amerika Huipuia i mea e hoomanaoia ai e ke ao hoiookoa, a- no e lilo ai na iimahana i mea nui iioko o na hooponopono*tHhui ana ma na aupuni a pau. E ike koke anā no kakou i kona ku ana ma na aupunf nui a pau o Earopa holookoa. He mea hauoll nui keia no l£e kanaka—o ka ana ma Hawaii nei i keia la, a pela no auanei kakou e olioli ai ke kamailio ae i ka Iwakalua makahiki mai keia la aku—no na mea e piii ana i ka la Hanau o ka La Kulaia o na Limahana. * He kumu nui ko kakou e hauoii ai i keia anaina hanohano loa i keia la, no na kumuhana 0 na kanaka a pau e hookahe ana i kona hou no ka pono o ka lahui." Ua nui ka mahaloia o keia halolelo e na maieaainana a'pau, no ke ku io, a m? ko anoano o ka hopuna oleio, me ka moakaka iea. I ka nolio ana iho o Mr. An.drews, ua ku mai ka Lunahoomalu a hoolauna mai i ke anaina ia MR. GEORGE A. DAVIS. "E Mr. Lunahoomalu, na Lede ame na Keonlmana:/ Aole au I manao e klpa mal maanel 1 keia la no ke kukahekahe wale aku Imua o oukou, aka, mamuli o ka hanohano i kauia maluna o*u e ko oukou Lunahoomaiu hanohano, Mr. XV. C. Rowe, nolaila, ua hlkl ole ia'u ke kaohi iho i ko'u mau manao ohohia a pau e ulu puni nei iloko o'u. He mea oiaio, I kekahi manawa loihi ! hala ae nei, olai au, he waM kamaiki wale no, ua nul ko'u aie i na kokua ana, a ke kanaka hana lima, a mai la wa mai. ua hoopaa ko'u manao ma na ano a pau, e haawi i ko'u mau kokua ana a pau i na limahana, a no la kumu au i komo pu ai me oukou 1 keia la, e hoohiwahiwa i ka la a ko kakou Kanawai i haawl mal ai no oukou e na Limahana a pau. ] "Ua ike no oukou ma na moolelo o ke ao nei, o ka haha ka mea nana I ha-j pai I na aupuni mai ka nohona palaka a i ke kulana mana maluna o ka lehu- j lehu. Na ka hana i hanai aku i ka lehulehu o na makaalnana .a me na lahul e aku. | M Ua Ike no kakou. i na la i kinohi o, ka o Enelanl, na kaa na hoo-| ponopono ana o ia aupuni ma'alo o ka pohoiima o na poe I kaoia na Inoa kaukau alll. a o ka lakou mau kanawal e kau mai ai. oia iho la, ka na kanaka] paahana e hooko ai, me ke kaumaha i| 01 aku mamu o ke kupono malalo o ke kulana Karistiano. Na keia mau hana hookaumaha. wale i ka ilihune i hooilio i ka mana o Enelani ma kela nlnau i ' mea ole; no ka mea ua lokahl kona I mau kanaka, a mai loko mal o iakou.! | ua loaa he AHhikaua nui nana i hapai ! |i na kanawi e hookaulike ana I ke kaInaka hana me ka mea waiwai. Mai ka makahiki 1831 kona hooikaika ana a hi- • ki wale no I ka lanakila ana. O keia Kapena.wiwo ole, ela no o Lon! John Ru»sel.' He tkolu ana manawa 1 fea-'j pai al I kana Bila Kanawai no kela kauiike, a be ekolu no manawa I haule aL Aka, ka naau hoomanawa- ]

nui, ua hoolkaika hou oia, a hiki I ka ianakiia ana. ; "Ke manaoio nei au, e iokahi mal ana no na poe waiwai o keia pae moku ma ke kuikahi me na iimahana ma ke kaulike o na pono ame na pomalkai o ko lakou iuhi. | "He kuleana ko ke kanaka hana o koi 1 kona mau pono a pau i haawiia ■mai e ke Kumukanawai o ko kakou au- : puni Mana. "Ua haawi mai na Lani i keia mau Pae.aina I ka ea oluo'.u, na mea nanh; ame na mea a pau e ola ai ke kanaka hana. A ke manao nel au. a ke koi aku nei ia oukou e na limahana, e hoounaaku oukou i poe wahao'.elo wiwo ole, [ na?iuao, no oukou ma keia Kau Ahaolelo ae. Mai wae i ka poe lawe kip», l a mai wae i ka poe hoohe waie. Aka, e wae oukou i koe kaokoa ioa mai na i koina a ka piliwale me ke kipe. . "Aia iioko o ko oukou poholima I ke- ! ia ia, he mana I oi aku o ka lkaika, he | mana hiki ia oukou ke hookele i ko oukou nohona e like me ke aiakai a ke . kanawal. A e like me ia mana I ioaa i ia oukou, pela no oukou e wae ai mai | loko mai o ko oukou poai, i poe i piha i ka naauao me ka hoopono, i iike ka |naaua me ka Ikaika hana. E pale aku | i na hana a pau e hoo.'iloia ai ko oukou I luhi I mea oie, e like me na kanawal 'o Enelanl i kapaia, Truct Act,—ma ke- ' ia kanawai i kaulikeia ai na mea kual ! a pau. He pono nui keia a oukou e ' • noonoo al. | I *'A, ! kela wa, e na makaalnana, ua t lilo kakou a pau t poe AmeHka, a he | poe kupa hol no kela Panalaau hou; no- . laila. e pono kakou e iokahi. a e lokahi mai no hoi kakou jna ke kakoo ana I \ |na alakai pono a k<> kakou mau Luna j Aupuni, a mai punihel wale aku i na | hoowalewale a ka alunu me ka hoohau-: naele.. | I "Ua Ikela na hana a na limahana, & ua Hlo ia mea i klahoomanao no ke ka|naka hana. E haawi aku kakou i ko kakou mau Hma kokua I ke kanaka ha- ! na i mea e HIo al oia I mea kauiana I . waena o na iahui pookela o ke ao nei." [ la no a pio, ua hooho Ilke mai na ; kanaka a pau—he mau kaukanl ka nul, ' me ka ieo nul i ka huro mahalo no keia imau olelo paipai ikalka i na iimahana. ! Mahope iho o ka meha ana o keia {uluaoa, ua ku hou mai ka Lunahoo- * malu a hoolauna mai i ke anaina, I ka Lolo Hou o ka Aha Apana o Amerika Huipuia. » | HONOKAELE JOHN C. BAIRD. f j "Ia kakou e ku nei malalo o ka maiu f o na ohal a ko oukou mau Alii I kanu ai. na lil hsl a oukou 1 mill < Sha al I na ia o ka haaheo me ka o' «! ka& hope aa nei. ke kau aku nt k »'ji maul maka I na ia o la mau upu - ■ -t ou-| |kou inalalo o kaupaku o I- Ha'e;! ',kahl a oukou e luana ai fc ? -. Moi i , laloha nui la,*Ka!akaaa; a, fa wa ]mal ua nee «nai ko oukou k ' -a no,hona kaekoa a hikl mai la I krj.a au o ka holomua—k»? au hoi nana I hooiilo ia oukou a pau, e na makaainana o Ha- i jwail, 1 mau hoa makaalnana no'u, ma- \ ; lalo o ka malu o ka Kae Hoku e we!o j 'mai ia maluna o ka o'a a oukou I kau: 'mau ai I ko oukou hae aloha. Mamulij

0 keia mau hooluUleli o i:a kulana o Wi | nohona lahui, ua hou mal la. ' kou 1 keia !a,—kekahi o na la Kūluia nui loa ina Amerika Huipuia nel:—ka la hoi i kuuia ai ka luhi o k > kunaka hana, a hooiiloia un iuhi la i mea oiloll I nona. A oia kakou u pau I ako&Koa mai nei no ka hoike ana i ko k&kou hlaal i na hana maikai a na iimaiuina : i haawi ai i ko lakou manawa, ko lakou luhi ame ko lakou ola, r.u ka pomaikai o ka iahui holookoa. ; "O na hana a pau oke k ikahiaka. ua iike no ia me na weieiau o k i paluhalaha akea o ke aupuni, nana hol e apo • ne.l i ka iaula me ka loa, mnl na palena i ka ulu paina o Maine ma ka Kl- " kinu loa o ka aina. a i na palena ma ke 1 Kemohana o na awawa o Hawail nel. He mau miliona I koia ia, i hookuu t ko lakou luhi a hoakoakoa ae ia iakou n» ; ka hoomanao ana i ka luhi o nu la i ' hala. ine ka nooneo pono ana i ka pono o ka *.va e nee aku ana. O ka nanaina 0 ke anainu lauia, ua like no ta me ka i:ar.i o na hana l kauia, a he hlohiona naauao ma o a maiinei I ka ike a. ka maka. £? llke me ka hiehie ame ka nar.i o ka huakai. ka nee iike o ria kee* hlna o na kanaka paahana me ne la ua maamaa loa 1 na keehina o u« koa 1 paikau niau ia me na leo o ka pahu me ka o-ie, e welo ana hoi ka hae I kino'uno'uia me na hoku liilii o ka lewa i ukail pu ia me na ha«* like oto o na ahahui—o keia mau mea a pau a ka i maka 1 Ike iho nei, ke kono mai nel I ka naau e hoomaikai aku, oiai. o ka hoikena mai no ia o ka naau hoamanawanui iioko o na Umahana a k&kou 1 tke Iho neL" \ (Nu/ ka paipaila ma keia wahL UA* haio!) | "Iloko onala h« 365 he hookahi no I ; hookaawaleia no kē kanaka hana, a oia [wale iho ia no kahi la i hiki iala ke ka* pa, nona. Ke kono mal nel na kanaka aiakai iehulehu e hoohuliia aku ka noonoo o na mea a pau mahope o ko la~ kou me|ieu, aka, aole loa he raea l ioaa, e hiki ke anaia e iike me kona ku« lana ilaauao, hoopono ame ka maemae. Aole loa e hlkl I na alakai o ia ano kt hoomaopopo maoU I ka ikaika o ke ka* naka hana, aia wale no ma na ano e Uke me keia huilamahi o na mea a pau. Aoie -no i hikl 1 na lala pakaht ke kaana no iakou iho i ka mea ku» pono no ko iakpu kulana iho. aka. o kela wale no ke «ila I hooroaopop<>fa e hikl >ai ke loaa ka pono kauiike i na mta f a pau, maialo o ka noonoo like ana a kela a me keia mea o iakou. A pela Iho la 1 manaoia ai ola no ka mea I hookaawak-la al, I hookahi la no na iimahana e hookuu ai mal ko iako# j luhi mai. a hoakoakoa ae ia iakou iho no ke kukakuka pono ana i na pomai> ' kai he nui me ke ana kaulike. , "X7a oleleia, he mea maa mau no ka iehulehu ka hookohu ana 1 kekahi mea l alakai no iakou, me ka nana ole I kona kulana. Aole ioa no * mahaiola kekahi mea no kekahi kulana ka oi» oia e pal as I kona kulana nm ia oU hana. Ina no e kaehila kekahl mea *r [la. iho, alaila. nona no 1 hewa. PeJa Iho ia no me na'kanaka lehuiehu. -O k» |

hana ka mea nana i apo mai i na poe! a pau e lawelawe ana 1 k h«na, oia hot: ka poe e hana ana me ko lakou lima ! ponoi. Aoie loa e hlki l kela lahui | kau!ana ke noho like ina aole ke;a kau-| like. no ka mea, ua ikeia ma ua wafci.j & pau, o ka mea waie no e ioaa ai o ka i naauao, ka pono oa pomaikai, a me! ka maiuhia i kekahi lahui, o ka noho' like, me ka hoakoakoa niaa ma ka noo- f noo ana i na mea a pau e ioaa ai ka! pono kauiike i ka k-huiehu. j "He mea luhi ka hana, a pela r.o i} hookae ai kekahi poe la inea, aka, he ■ manao ialau loa ia r.o ka aia. \ "A, me ka nana ole ae i na mea i | hanaia i ka wa i haia, e kilohi iho ka- j kou i ke kulana o na hana ma ko ka- i kou nei aupuni,—ua iito ia i mea oi kelakeia ioa i waena o kakou, a he mea hoi i heiuia ma na mea a pau i pili j i ko kakou aupuni. Aole ioa e ioaa kekahl wahi i hoolakoia na !imahar.a me; na mea a pau e pono ai o ke kino ma ka hana, a peia hoi ma ka noho ana. K Uke me ka maiama ana a ka iimahana 1 i kana olhana, pela no oia e mahaloia. ai e kona mau hoa kanaka. Peia no e - loaa ai i ke kanaka hana ka uku kiekie no kona iuhi. I waena o-kakou e a'o ana ka makua i ke keikl i kekahi hana, a o ka makua hoonele i kana keīki ia mea, ua Hke no ia me ka mea e ahal ae ana i ka mana ai mai ka waha ae o kana pua. Mamull o ka hooikaika 0 ka makua, peia no e loaa ai i na keiki ka naauao ma na kula aupuni, me ka ioaa o na oihana i oi ae mamua o - ka ka makua i luhi mau ai. "O keia iho la na mamo o ka papa « kaana mau ana mawaena o ka poe | klekie ame ka poe haahaa loa. Aolel loa he wahi oihana kiekle i hiki oie . ke; kanaka hana ke hoopiha, a he wale na wahi i hlki iaia ke law .lawe me ka hakalia ole, Pehea o Linekona 1 kona wa opio? He kanaka kua wahie oia mainua o kona iiio ana l Per-esil-lena no ko kakou aupuni. Pela no o Urant ("Kalani)—he hana ili kana oihana. I "A he lehulehu wale aku na p f,,> o: keia kulana paahana inamua o ko ia- ! kou i.io ana i alakai no ke aupuni. Aole wahi e ae ma ka iii honua i iike me ko kakou nei, ka noonooia o ke kulana o ke kanaka hana—aole ma kona kulana e manaoia ai, aka, ma kona hoo-: pono ame kona naauao.

"Mamuli o ko lakou hoopono ma kd hana pela no lakou 1 hillnaila ai e ko lakou mau hoa hana a me na hoalauna a pau e hul ana me lakou. O ka ike, ka eleu, ka haahaa ame ka hooinanawanui ka mea nan i hookupono ia iakou no na hana a pau, a pela no hoi l llio ai ia mau hana hoopomaikai a ko lakou naauao i hookumu ai i kia hoo-! manao mau no lakou,—he mea e hano-j hano al me ka pono. Ua oleola, na ka naauao i makia i ka nohona lahui mamull o na lawelawe hana a na makaainana. Mamuli o keia kaana ana i loaa ai ka helu ekahi ia Amerika Huipuia. A pela no i oiaio ai kela mea e pili ana i ka naauao, ka ike, ka mikiala,' na paahana ame ke kaulike i na poe hana; a ma na wahi a pau o ke aupuni, e ikeia ana no na agena o keia mau Jiana hoopomaikai nui wale. | •'O ka hua o keia luhi ana o na hale hana, ame na mahina ai a ka mahiai, ua ikeia ina na kai loa a ma na awa lehulehu o na alna mamao mai o ka- ; kou aku nei, j

"Ma keia kuu ana mai o ka luhi mai 0 ka makahiki i hala, e aul ae kakou 1 hope, a e mahaio aku i na mea nanij a pau a kakou i hoohua ai ma ka huu; 0 ka lao, a pela hoi e hiki ai ke hoo-l maikai aku l na Lani i keia hora no ia; mau pomaikal nui; a i ke kiiohi ana aku i.ke au e nee aku ana i mua. e. haawi na hoopaa no ka hoomanawanui me ke kaniuhu ole, i mea e ioaa mai| ai ona pomaikai e like me ia l ka wa 1 haia, ine ka oi loa aku. O keia mau; hoopaa, e kuiike no ia me ka hoopono, j aoie hoi, ma ka alunu, me ka hoope waie aku, aka, e kaana me ke kauiike! i ioaa ai i keia ame keia na pomaikai i he lehuiehu i ka iehulehu. |

•'Aka, iloko o keia mau kihealiea ana, | e utu mal kakou i kekahi mea ano| nui loa l ko kakou lahui nei, oia holi ka inea l kaupale «ku 1 na kiponaponaj a ka wena o ke ahi raana o na aupuni «, a nana no hol i kalahea aku i ka mana o ko kakou aupuni, a o ua raea nel a kakou e hoopoina oie ai, eia no ia ke welo maila i kela hora ano, maluna o ke kiekiena o kaupaku o ko kakou Kapitolo—ka hale hoi ona 'lil o ōukou i noho nl i na makahiki iolhi i hala ae nei, a'u e ake nei e ike ia au maikai a maluhla no hoi. O keia hae ka hoailona o ka lanakiia ame ka maluhia I na kanaka a pau; na kela hae i kapae ae I na mana hapuku wale i ko kA nawaiiwali me ka inea: he hae )ioi i ike oie ta kona Ulo pio ana mal kinohi mal o kona welo ana. A e lokahi mau kakou 1 ko kakoo ana i ua hae ia. ine ka ul ole ae, owni ka enemi a kakou e paio ai! M E like me ka paio ana o fia kanaka i ka makahiki 1812 no ka lanakila o na kanaka l hookauwakuapaaia—e Uke hoi me ka hakoko 1 ka 1545 no ka hooponopono ana i na kol pili l ka pono o na makaalnana I hoope waieia mai,—oiai hoi. kela mau hookahe koko weiiweil e nee ana me ka wellweU nul, pela no i ulu ikaika mal ai ko kakou mana no ke kuokoa o na kanaka a pau. A pela no l ke kaua iho nei me Sepania. o ua poe hana nel no kii I holo &ku imua o ka inake» no ka hoopakele ana I to kakou a\\puni, ame ko kakou hae. Ua auia a& kal loa mai kela huli o ka honua a 1 kela pe'a, Mai ka Akau ai ka Hema —hookahl puuwai no ka maluhia o ko kakou inoa amo ko kakou Hae. U A me ka leo lokahi, e puana mau kakou 4 Kuu aina! E ota mau ela i ka po.no; i pono a hewa; kuu aina.' " 0 keia kekahi halolelo i mahalo nui la. 1 ka pau ana o kela, ua ku hou mal ka lt«nahoomalu a hoomaikal mal l na makaalnana a pau, a ua kono mal ola l na mea a pau, e klpa ae ma Haimoe» Ipo no kahl analna lelele l ka leo o na hila uhene-la-e-uhene-Ie! i Hookuu (i) ka halawai—Amama «a noa, Hora 15 la rae ka hapa. KA HEIHEI O KA ATJINA I*A. Hamull o ka auhau ole la ana o ke komo ana ma ke kahua helhel, ua **hulehu io& na poe I hele ae e makalkal ma Kaplolani Paka. He mau heihei Ul* UI kekahl I malamala, aka, no ka nui ioa o n& heihel nuU nolaila, aole I pau pono loa. Ua puka no kahl mau lio, a kahi mau lio no hol aa hoi wale aohe oka. Aohe nae I ka I ka Ukl na «ahl helhel a makou I holhol al.

hulahula ka hana hope loa. iki iho o ka hora 7 o ke ahiAhi, ua aki>akoa hou a«e na kir- me na vrahine ma Haimoeipo no hu-.ihufa.' Ua hoohiwahiwaia no hoi o k«fc:- n.e na hae. ame na m«ra nani UhuWnu o na waihoo'uu like ole. E Uke mr ka u'i o na wahine hu!ahula p*sa no ka nasl ; 0 na ho-o-hlwahiwa. Va nuu a kena ka maka i ka ua mea h-? "nanī.'* L T a; ieieie wale kahl p<>r a hik! i ka hemo; ana o kamaa i "hea aku Ia ?" Aohe nae j 1 kipa ae ka poe makee ku'.ana, r.o ke : ano huikeu loa o keia anain. NA KOMITE O KA LA. Eia iho ka Papa Inoa o ka na na iak'ou i alakai na har.a a pau | o ka la, me ka holopono, ame ka ma-1 iuhia. I W. C. Rowe, Lunahoomalu; Georj?e' J?toH. Kakauoklo; J. 11. Connor. Puuku; E. H. May, Lunahoomalu o ke Komite E>ala; I>an We!sh. Lunahoomalu o ke Kcmite Hoonohonoho. I'amuku o ka La, George E. Ward. Na Kokua—George Campbell, H. L. 1 Wolf. E. C. Hollaml. Harry Hu<!s >n am~ • M.' Thomas. i Komke Haio!elo-H. L. Wolf. J. Billon ame H. Siattery. Komite Lealea—F. C. HoWar.d. T. S!att*ry. P. F. Dil!on. J. B. '6orman. Dan Welsh, H. L. Wolf, Goorge Carupbel!. J. VeUennowith. Komite Hulahula—F. Hollaml, no ka Papahele; L. Jamiesen, kokua. I Hookipa—T. Havey. G. Campbell. E. J. Sulllvan, H. L. Wolf, John Lum.l. M. Thomas. Ed. Quinn, G. R. Stroll, J. H. Henry, J. 11. Connor, J. Dillon ame P. Soghorn.