Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVIII, Number 38, 21 September 1900 — HE MOOLELO NO KE AKA O KAMILA [ARTICLE]

HE MOOLELO NO KE AKA O KAMILA

MOKUNAL Ka Mr. Taremlne Oielo i£uaKo ka haawi ana aku i ko'u ae oluolu ana no kau 1 noi mai ai la'u, e kuu Ro*a aloha, e hookomo Iho ma ka nupepa i ka mooleio e pili ana i ko'u ola ana. e ahonui mua mai oe la'u xna ka hoolana ana aku ia oe* Aole au I hanauia mai he kanaka haku kaao f!ike la me oe. ka mea hoi i hiki ke kapaia he kanaka kaha i na kH o na alna ame na mea e ī-ili ana l na mea e-ae mawaho o ka mea pili i oa laau lapaau, a pela aku. Aole a'u rn*a e ae e pane aku ai !mua ou i oi aku ka moakaka ume ka hiki ke hooiaiuia n.amua o na mea apau i k>aa ia oe, a iua paha o kekahi hunahuna oia n ea he kupono e hoomauia ma ka hookomo ana iloko o na buke< Ua hoopuku mal oe ia'u i ka mea e pili ana i ko'u nioolelo nel, a oia ka'u e holkelke aku nei ia oe, he mamao loa no na noonoo ana i o ia nei mamua o ka averika o na hana ma na mea olalo ole, elike me na kaao ame na oielonane paha. Aka» aoie hiki ia'u, ma ko'u noonoo ana, o ka mea haku kaao i kuponu ma kona ano iho, he kanaka i paulehla ma ia hana, e iele oi ae ana ia mamua 0 ke kanaka e hoao ana e kakau a e hoike pai.a 1 na mea apau e piii ana 1 kona moolelo ponoi iho. Ina paha o kona mau nanaina e omaka ao ana a iiio nia ke ano pouii a hupo, ua hikt no iaia ke hookomo iho 1 na hiona ana i makemake ai nona iho; pela no hoi e hiki ai ke okomo aku i na mapuna oieio nani a oiinoiino ma na waha o kona poe kanaka, a e hoolako hoi i ka na wi me na anuu o ke aioha pookeia, a e iilo auanel ta i mea nona e oiuoiu ai. O ka mea laweiawe ma ke pei.a ana 1 na kii ame na mea apau o kuna oihana, aole no e nele kōna hooi ae n.a ka makaukau ma kana hana, ina paha he kaha a he hooleleaka paha. a peia aku, a oia iho ia na nanaina apau ame na mea e maaio ae ana e lawelawe nul ia nei ma keia ola ana e ola nei. Kekahi mau mea e ae a'u i ake ai e hoike ae a e hooliloia auanei ia 1 mea e oi ioa ae ai i ka olinoiino nani o ka la. Wahi hoi a kekahi poe, he mau kuiuwaimaka ia e hoohaukae ana I ka pepa kakau. O na makahiki like ole he 30 me nA ouli iike oie no hoi a'u i kaahele ae ai maiuna o keia hoku heie e hoonaniia ana e na ao, a e olinollno ana hoi eiike me ka malamalama nani o ka la ma na 'puu a ma na oawa. Ma na hooioiiioli ana ae o na ano apau i manaoia e hana aku pela, alalia, he mea pono ia oe e imi a e noonoo pono me ka hoomoakaka pu ana hoi i ka poe pai paiapala, ke kauoha nei au 1& oe wale no, aoie e hooioii 1 kekahi mea e ano e ae ai ka mea oiaio. Ina no e hoooalonaloia ana ma ka hoolollioil ana ae I na inoa, eia no' he poe e noho mai nei e loaa ana ka ahewala 0 na mea apau ina e hanaia pela. O ko'u manao wale no o ka huna i kekahi hana a'u e kau ana maluna o ke kaao a'u e hoike aku ana. I ka pane ana i keia, ua manao au e hoomaopopoia, aole au e ake ana 1 ka'u he mea hoopillplU wale no ia. He mea oiaio no paha, ua hauleuie wale ia'u na ruia o ke analna a ua hakihaki na kanawai o ka aina. Ina oia na kukulu na o ke karaima, alaila, aole au e kanalua he kahaka karaima au. Ina he hewa ka na haumana ao kula kahunapuie e akena mai nei e manaoio aku kakou, alaiia, he mea hewa loa au. Ua ike no oe aole au i hoohoio i ko'u manao i na aoao hoomana, noiaila, ke hoowahawaha nei au iloko iho o'u i na kau kanawai e hoowikani ai i na hana piiiklno ponoi iho. O ka "pale paa o loko," e hookekena ia mai nei kakou e hillnai aku, oia wale no ka n-.ea e hoonioni mai nei la'u. Ina au i hana i kekahl mau mea i hiki ole ai ia'u ke hana hou aku, aole īa n.» ke aiiu e i.oomakaala ai ia u i ka po nia ka haku ana i na olelo hoakaka. Ke kapae oe nei au 1 na hana hewa s hala ir.ahopt*. A he inanao no hoi ko'u, o ka hapa-i nill o na kunaka i. noho a e ola ana hoi a hiki i ka ekoiu o na keneturia, ua loaa no ia iakou he ike e hana i kauwahi mea iki o keia mea hookahi no. Elike /ne ka u I olelp aku ai ia oe ma kekahi wa, a ma ko'u manao he mea kupono uo i ke kanaka ma ka hooikaika ana e ioaa mailna mea ana i ake nui ai a hiKi i ka panuhopu. a koe waie no ka hiio e lilo i mea hemoiele loa. O kekahi n.ea i aike nui ia e ioaa i ka mea hookahi. ka mea hoi e hiki ana e kaaheie nui kekahl wahi okoa aku mawaho ao o keia ao, eHke me keia ma» mea nanl ma keia ao i haawi makana wale <a mal UUa ma kela a ma kela aoao ona. Ua am> kanaiua au ke oielo ae. o na makahiki he 80, "aole au l kokoeia e ka mea ooi o keia ola ana." 0 kuu iuna manao ka t ae, aoie oe i ohi » ka rose. , , L He miiiona o kou poe heluhelu i noho iho ma ke pakaukau i ona I ke kiaha waina o ka lapuwaie me Hecetoa Garebana, a mahope iki iHo ku ae j* me na iima i kokua oie ia aku iaia ma ke kahakai. a Ikela aku la ola ua poholo iloko o ke kai ma ka rooku ana aa ioa ai e haaiele. ka mea l makaaia 1 na ano o Ata Recorofoia. elike me xa Gaberiela I hoomalu ai mau iini pono ana. a ua Ikela aku no hoi o Ceiaude Waiiisa e ku ana me ka pu panapana, a ioheia aku la kana kahea aoa ae« oiai na uia ahi e lalapa ana a puni iau "K kokua mua I ka mea poino!" Ua kukuil iho no ma ka aoao o Natalie me Halepa Meiehoa ma ka papaheie o ka Wili heiu ?, ma kona uw« pu ae no. O kuu w&hine no la, malla paha J hoomaopopo ana anel lakon 1 kekalu manawa 1 na Inoa o Re Taremine» Mama Kmnlla. Generaia Vatolte» Valolete ame Barama Ro«ana? a Ko'u aole. aoie au I hoomaopopo la. mau mea. aka nae. no na mea apau

- piii ana no ko'u ola ana. e ho<Hnaka * ano. I * • • • • <* • • * Ua hoea mai au ma ka honua i ke- t .afcu la oneaeea o Dekemaha, mamuii t ka ho>otkaika aaa e huli i»no i na apau t maopopo, aole eo hoi au - kali mamua o ka hoea ana. mai o Fe- j >eruarL I i*e makuahine eleu a miklala hana āo u. aia taia ka'u waht mea uuku loa, ; x he nui nae. h* keiki i haawlia mai j * 1 ' I Aoie oia i hoomaopopo mamua i ke £ ano oia mea he makua. I kekahi wa, ua puka aku la ola iwaho e hoiohoio ,caa me kuu makuakaee—i kela maka- | iiiki nae, aoie .i uhl Hpke mai ka hao. i ko iaua huii hoi ana mai, ua leie koke »ho ia ko'u makuakane iiaio e hikii ai , ka 1.0 i ka pou. oiai hoi he ano holoeoiena ano pienaena maoii no hoi ko iaua, o kuu makuakane no nae aia no na manao pihoihoi iioko ona, a me ia » ano hoomaka'uka'u no iloko ona, ku ae la ia iiuna me ka manao e ieie iho j iiaio. kau tr.ai \a kaW wawae maluna» 0 ua hu.ia mua o ke kaa, a lele īho la ma ke aiahele aoao. I kela mar;av\a nae, ua hoomaka ae ja ka iiO e r.ee »ki ae r a o kona hauie aku la no ia Ualo a waiho aaoao i ka »tpo. G:ai no nae oia ia manawa; ua k.u ae la no oia roe ka eha oie a hoi aku 4 a i ka hale, a hoi ioa aku ia no ma , kona moe a moe iho ia, a iloieo o na nora he 4S ua hanau mai la he keiki nana. Kekahi keonimana, he kauka naauao, k& mea i i»uoK.o i ka wa kupono ana 1 iae ai ma ka nana ana me ka eteu i ke kumu o keia rnau mea. a mai kona j ike ae ua hoakaka ae la oia ma ke akea, he keiki ai waiu no oia i ka wa t haia, nolaiia, o na wahine o keia au e nee nei ua helu pu ia no ma ia ano. 0 kekahi o ko'u mau makua ua pili aioha mau ko lakou mau naau i ka lede e waiho ana me ka ma'i nawaiiwaii f a ua opeopeia ae ia au a waihoia aku ia ma kuono, ua iike me he wahl mea ole ia. Ua ikeia no au ma kekahi mau manawa, ka ia hoi a'u i minamina, nui ai i kekahi mea e ae e ioaa ana i na haawina o ka ehaeha, a e hoolaio i ka oiaio oie o ka oieio a ke kauka, nolaiia, ma ia mau mea, he kanaiua oie ko'u I ua nihi maiie aku no ia ma ka aina maiumalu me ka inakaukau e noho kuapaa mau elike me ko keia honua ano mau. A he wahme—keahi no o na makamaka, o kona inoa o Hihopa, ka mea hoi i iaahiaia, ua hele ae ia ma ko'u kuono, a mahope iho o ka nana pono \ 1 ia ana me ke akahele ioa, a hoike ae ' la oia i kona ahewa loa ana i ka manao ' ia he ola no iioko o.ke keiki. A aoie hoi he mea e ae ma keia mau noonoo ' ona, a noiaila, ua iawe»a ae ia au eia i ka halekuke, kahi i makaukau me na 1 mea ana i makemake ai e lawelawe ' mai maluna o ko'u kino hebe; a peia | oia i laweiawe ai ia'u me ka wai wela 1 a hikl wale i ka hoomaka ana ae o'u 1 e ekemu ioa ma ka uwe ana hoi. j * Ma o keia mau hooponopono ana, a ' holopono io no hoi, oiai ina paha e loaa L ie keia mau iawelawe ana maiuna o'u, J alaiia, ua poino paha au, oiai no nae | ' hoi ua aneane ioa no na waimaka e 5 kahe makawaiu iho no kei mea. Ma- * nao,n%&oi au, aole mea e. ae ; i hana me 1 ke kuokoa maluna o'u elike ia me Mrs. iiihopa i hana ai. ! ' He eiwa waie no ka nui o na la o ' kuu makuahine i oia ai mai kona ha- | nau ana mai ia'u nei, a make aku la 1 oia me ka walphia. Aka no nae, Uoko [ o keia mau ia eiwa waie no a'u i noho pu ai me kuu mama aioha, ua lawa 1 no ia mau ia a'u e oielo nei, "aoie au [ l hui hou me kuu mama aioha ma ia ! hope mai a hiki i kela manawa," me J keahi mea i ike maopopo iaia e oleio ana oia ma kona waha l na huaoleio, kakana a ku i ke aioha oie# aka, o nal | ' mea pili waie no i ka hoomaikai ame ka oiuolu. I He mau hiohiona akahai a oluolu maoli no kona, a e ola no ia a hikl i keia wa, ina ua lilo au i kanaka like ole loa me ko na e ae. Ke manao nei au ma ko'u hoomaopopo iho, o kana mau i ao ana, na hiona aloha ena, ame na mea maikai iloko ona, aole no ia mau mea i oili mai apau i keia wa. i 1 kuu wa keiki llUil, i oi oie aku ko'u mau makahiki i ka elima a eono paha, o ka'u e hana pinepine ai, e hele mau ana au ma ka pa ilina kupapau, ma kahi hoi i waihoia ai ke kino make o kuu mama, a noho no hoi a hala kekahi mau hora maluna o kona he kupapau, aka, ia'u e nanea nei ma ka he 0 kuu mama i keahi oia mau la, ua pauhia ia iho ia au i ka hiamoe kulipoiipo, a i ko'u ala ana ae ua ahiahl, ua ano 'pioo ioa kuu niakuakane no'u ia ahiahi mamua o ko'u ioaa ana mai ia iakou la, e noke nui mai ana ia'u i ka; huii, a ua pau pu no hoi me kekahi ha- ; pa o ke taona i ka hull ia'u, aka, ata , kekahi lede e noho kokoke ana ma ka pa ilina kupapau, ua hoomanao ae ia oia l kona ike ana ia'u i ko'u komo ana mawaena o ka puka o ka pa i ka na- » poo ana o ka la. a mamuli o kona ike | ana ia'w ua ioaa io ae la au e moe ana no maiuna o ka he kupapau o kuu mama. - ' . N ! Hoaia ae la lakou ia'u me ke kaikai pu ana ae no hoi ia*u me ka manao j no paha e iawe ia'u i ko makou home, j aka, ua uwe ae la au me ka ieo nui. j Ia wa au i pane ae ai me ka leo nul. j O! waiho maile |»o oukou ia'u Ynaaneil j Ea! e oiuolu no hol oukoUl Makemake no au e noho pu me kuu mama. Ua lohe pu aku la no hoi au I na hamumu ar.a iwaena o lakou, ma ka iakou ,hoIke mai aoie waimaka paa iwaena o ka puuiu e hoopuni ana ia makou iho. j O ko makou #ahi aia no ia i W ► 1 Makokukeka Komohana, aka nae, 1 ko'u wa he hookahi pule iwaho. ua laweia aku au I ke kuianakauhaie o C —, maluna hol o ka puu, a tna keia wahi hoi e noho ana kekahi wahlne ui nohea na kekahl kanaka mahial, ] nana i malama maikai ia'u me ka hemahema oie. a'u hoi e hoomanao poina ole nei. Mat a iaua ae he ehiku mau kaikamahine, a aole nae he keikikane. Oiai au me keia ohana. ua nui kupana I ae i& au no ka ukuhl ana, a ua hoo- ' una ae la kuu makuakane he olelo e hal ae ana, e hiki koke mal ana ola I o'u la. a i kona hikl lo ana ae he weiiwell ka nul o kona aioha, e kahe mak«walu*mal ana kona mau waimaka ma kona mau papalina. Ua hoouna palapaia aku no hoi ke mahiai a'u e noho nei. t kuu makuakane ma lee ano e &ot aku ana UOa e lilo au I k«9t! hookama nana. e ae ana oia e haawi iokomaikai mai ola I na poeo ame na pomaikai apaa ma ke ano kaulike me kana mau keiki. Ellke no hoi me na manao o ke kaaak» mahiai, pela tho ta no na manao o

wahiue. aoīe no o» nsakemak« Se ho! au rr.t kuu o ka !aVa [mau fea.:kamahine ehileu hoi ua boīK% _ , p« mai īk» Ki.ko'j i k«> lakou ke r.ku au mal o lakoa aku. A | mjx o keia mau m*a. ua noouoo poeo ; iho la au fce mea pono ol« !a'n ke ku i ae « fcele ma o ko'u manao iho. | I I ka hlki kino ana mai o kuu makua- j krte, u hoike mai oia i koaa hoowaha- ' :v»aha no ka haawiia ana mai o ka wai- i !wai kip'i ia'u, e hoakaka pu ana hoi | li na mn-a apau, e pili ana, ana hoi i ma- \ kemak« nui al e helu pu ia ka hapanui 'o ko'u tnau maliahikl ma ke ano e liio au 1 kanaka hoopono. | Maenuli o kela mau hoakaka ana pela a roa ko'u ano eueu maoli no paha la, & me ka'u mau puupuu iima ponoi no. ua hiu ae !a au i ke kul papalua aha | ma ka ihu o kuu makuak&ne; oiai nae o keia mau haea a'u, ua hanaia e a*u j ma ke ano kamaiii. | \ Aka, ma ka m&nao o ka poe haipule ■ 0 kakou, he pono ole io no ia mau hana ! iano waiwai ole aua a'u, a me he mea j ' la, ua iike ae la ka'u hana me ka Suli- : vana o Bosetona. Ina raha auanei au j 'e kaawale ana mai ko lakou alo mai, alaila, ma ka aoao o ke kanaka mahiai, | e puka mai ana he biia kikoo daia no $T5 i uku no na makah.ki ana i maiama ! maikai ai ia'u, oiai ma ko r u aoao iho no i kaawale ai au mai a iakou mai. t Aka, me mau hiolilona a kuu : makuakane like iho ia, ua iawe io aku ; la kuu makuakane ia'u a hookomoia ■ . aku ia au iloko o heeholua a hookuuia | aku la au na ka hau ka lawe ana ia'u j me ka maopopo ole ia'u o ko'u wahi | e hele nei. j j Oko'u mau hoopoina ole ana no nae j no na mea apau e pUi ana i kela . a'u i noho ai ma ke kulanakauhale o C , ka ai ono ana maiuna o na pa- j paaina nani a malkai, me na momona | he nui e loaa wale ana imua o'u me ka uku ole ia. | Mal pono loa no hol paha, a me he mea la, o ka hana naauao ioa aku no paha i kuu makuakane ina oia e hana pela ia'u, oia hoi, e waiho maiie ia no hoi paha au ilaila, aoie iio hoi ;a he mea pihkia loa. He hoohihi maoli aku la no hoi ko'u manao i na na kulu ono o ka waiu ia mau ia, I Haia hope ae la he mau makahiki, a mahope mai oia mau ia, ua hoea mai la imua o'u ka muli loa o na kaikamahine ehiku, he ehiku ona makahiki i 01 ae imua o ko'u mau makahiki; a ua oluolu pu no hoi i ka hahai ana mai i kekahl mau mea e pili ana no'u. i L'a hai mai \a oia ia'u, i ko'u wa ka i konoia mai ai e ai pu aku au i ka ai me iakou, ka ai hoi a'u i ike mua ole ai e ai aku ana ka au ia ai lokomaikai a lakou ia'u, a o ka'u i hooho ae al, ua puana ae ka au i na mea plli i ka'u ai i ai mua ai, oiai ko'u mau la keiki liilii. | O »na kaikamahine apau ehiku, ke ku poai puni nei lakou a puni au me ka haka pono ana o ko lakou mau majka maluna o ka wahine hanai keiki, me ka hooiaio pu ana no hoi i na mea apau e pili ana i na w ? a apau e hiki mai ana mahope akū. ( Ma kahi mamao iki aku e noho mai ana ke kanaka mahiai ma ke kae o ke- , kahi kapuahi o ke au kahiko, e puhi , mali,e ana hoi i kona ipupaka, me? he la i ka nana aku, e noonoo ana paha ] j oia i kekahi mea ano nui iloko o kona , naau, he ano kuaaina no hoi. j Haia hou he makahiki ia'u mahope mai, ua hoea hou ae iwaena no hoi o ko'u mau la kāmaUi, oia hoi, ka hui ana aku me ka iehilehu o na kamalii w\a ka heihei kukinl ana me lakou, a ua puka pono ae no hoi ko'u wahi niho, | a ua ano eleu ae no h<ii au'aole nae i , ka nui loa, elike ana Ao au me kahi mau keiki e ae i ano māhuahua iki ae, a ua hala hoi na la betfe loa. | Mahope iki mai o ka hala ana o na mahina he 12, ua hoomaamaa jie la au i | e heie, a e hoao iki ana e kamaiiio iki ] i kauwahi huaolelo uuku, a mai make | e no au i ko'u wahi uuku, mamuli o ke . poholo ana o kekahi apana dala Amerika iloko o'u. i Mamua o ka plha pono ana o na makahiki ekolu, ua hoonohoia au malalo o ka malama ana a kekahi mea ma- . , lama hale, a mahope iki mal ua holo , mahuka iho la au, aka, ua maopopo no ; ia'u e hoopaiia ana au e ka mea ma- j lama hale mamuli o keia hewa a'u i hana ai, ke loaa au ma kekahi wahi. I J He meo oiaio, mahope iki iho no, loaa i ' io iho la no au, a o ko'u hoopai, ua j hookomoia au iloko o kekahi eke uwala j a hoolewaiewaia ae la ma kuono pouli- ; uli, a no ka manao o na iole he uwala kela iloko o ke eke, ua hoomaka | mai ia e naiinali. a walaau ae la au me ka leo nui, a pela au i noho ai Uoko . o kela eke uwaia a hiki i ka wa kupono a'u i manao ai e hana no'u iho, aiaila, !la)au iho la au i ka upa iloko o kuu ; wahi pakeke lole-wawAe, a me ia upa okiokiia aku la e a'u ke eke a'u e hoopaaia nei a poholo aku ia au iwaho, a o ko'u puka aku la no ia ma ka puka- ■ aniani a holo ana iwaho. I Holokiki loa aku la au a hiki i ke keena hana o kuu makuakane ike aku ! la no au iaia e noho ana maluna o kona | noho kiekie, e lawelawe ana i kana mau hana ponol iho. j j Leie iho la oia ilalo a nana mai la} iia'u» a hele mai la oia i o'u la, a hapai |ae la ia'u ma kena mau lima me ke /aloha nut. f ( E ke keiki! wahi ana. ke holo makawalu ae ia na kulu walmaka ma kona mau maka. Kai lima pu aku ia maua no ka home, a ua ano pahemahema au ke paa'aku 1 kona lima. no mea, he nunui ko i ala. a he Uiiii hoi ko'u. } Hiki aku la maua 5 ka hale, hiki koke ana no ka mea malama haie ana i hoonoho al e malama ia'u. "Ea, nau no anei i hookomo i keia keiki iioko o ke eke uwala a kau aku ma kuono ma kal\l pouli\iUT* wahi a ka ninau a makuakane. | Ka! ua manao au e waiho waie no | hol iaia malaila no ka manawa a kli hou aku eo hoi, aole no hoi au 1 maopo- I po ioa ! ke ano ō ka'u hana i hana a! I maluna o ia nel. i | Ae, ua hlki ae ta oo hoi, ua maopopo ! ae la no hoi ia*u ka'u mea e hana aku ai ia oe: a ua hooholo au no la mau -hana, a penei ka'u t hooholo iho la nou: "E lohe oe ano. Ooko o hookahl hora mai keia minute aku, e ku koke oe a haaleie iho i ka haie nei ine kona mau j pono apau. me ke kali oīe aku l hookahi minute hou aku I koe.. a e hoomaopopo 1 pono oe ano, e aho ia hoopai a'u i ma-; nao aI oe lawa oe maiaio o keia hana ano e au 1 hana ai. Aole nui na ia mahope Iho, piha pono ae la ka eha o ko'u mao makahiki o ke ola ana, ua m&nao maopopo ta ua kupono au e hele ike kula. NoiaHa, me keia matr aoonoo ' ana.

ua. hoouna !o la aku au i ke kula, a i ko'u mau l& e noho haumana arui ma ; ia kuia, aia no ke pii mau laae emi aaa paha k&'u naau hana eepa ana. lloko . ■ o ke kula imua 9 ko makou mau kumu • ma ke ano e hoopHikia mau aku ana ia ' ! lakou ma ko i&kou maeawa har.a, a <:■ ; I ka'u wale no e hana ai no'u iho i mea : |e ko mau ai ko'u mau lealea ar.a. a ' jM?Ia wale iho la no ko'u pauaka ana | Uoko o ko'u mau !a opio ma ke kula., 1 A i ko'u wa i aeo oo iki ae ai, ua loaa j |iho ia ia'u ko keia wa ame ko ia ma- | nawa a*u e pauaka nei. aia hoL ua he- : wa, a ua ano e maoli no, ike io iho ia : au, a me ia mau ano apau, ua like kok *; iho \a na buke inaikai ap&u o na tt,o- \ oleio hoonaauao apau ame na mea pili \ hoomana, a pela wale aku. i maa mea inui ia'u. " | Mahope koke iho, ua ano hoomaopopo ' koke mai ia na kumu l ko'u mau hiona (apau, aia ka, ua loli ae ia au i ko ka 'mua; nolaiia, ua waihoia mai ia ma 'ko'u mau lima na mea apau e piU ana l i ka hoomalu ana i ke kuia hOlookoa l • mai o a o. j Mamua hoi o ka piha hou ana o na makahiki hou aku he uml, ua ano mao|popo iki mai ia i&'u na mea apau e ' pili ana i na haawina raa ke kula; no- ; iaila, ua miki ae ia au i kela mau huke mo&elo hoonanea, D.ckens, Scott, Maj ryatt, Cooper ame kekahi mau huke \ ■ hoonanea e ae i manao ai he mea no'u hoonaauaoia ai oiai ko'u mau Ia ka- ■ naka makua a hoea mai. \ ( I ka hiki pono ar»a o ko'u mau ma- ! kahiki i ka 12, ua uee aku la ko'u ma- ! kuakane a noho iho la ma Dakota*, a he mea kanaiua no hoi ia'u ke koho ! ma<Jpopo pono ana aku maiia paha e ' waiwai ana oia ma la wahi, aole paha; ua noho oluolu pu Iho la no imakou ma ko makou y*hi mua no, ua manao iho ia no au, ina au e hahai [aku ana mahope ona, alaila, aia no he s mao mea hoopoino e ae ma ia wahi, j olai, i kona nee io ana aku a nohu ma , Dakota, ua hoopipiii mau ae ko ke Ko- j mohana i ona ia, he mau makamaka . kupono kekahi a he mau makamaka kupono oie hoi kekahi. Mailoko ponoi ae no o kona waihona, ua aihueia iho ia he $150, kuaila aku la i mau pu panapana a i mau pahi loloa a pokopoko, a puhalahiu nui aku la no Alahani. MOKUNA 11. Ma ka Aiiia Papu o Dakota. Aole loa au i noonoo a kau nui aku paha e noho i Dakota, aka, ua oi aku < ka pono e noho' paha makou ma kekahi« wahi kupono e ae o maanei iho. Nolaila, ua noho io ae la makou ma ke- , kahi taona uuku, o R——; a ma ia wahi he lehuiehu loa o na kamaaina e noho ana ma ko lakou mau ano hale kahiko i kapaia he mau "#upupu haie," e ku puukiuki ana hol ma kela ame keia wahi. N I ko'u hoomaopopo pono ana aku no hoi, he ano maikai a oiuolu maoll no na , helehelena nani o keia aina maiihini imua o ko'u mau *maka, a aohe no hoi he ike nul ia o na Ilikini ahiu ma kela wahi; o ka hapanui o lakou ua ano I laka, a he ano launa mai no me na | iii keokeo. » 1 He 300 mile paha mawaho ae a punl kahi hale a makou e noho..nei, aole no au i ike iki aku i keahi o na ano Ilikini ano hihiu ioa. He. raau la mahope iki iho, ua loaa iho la ia'u he mau kamaaina Ilikini laka a oluolu maoli no, a hoolilo iho ia makou ia makou iho he mau hoa'loha like. Ua ala mai la ka noonoo ana iloko o'u I hoomaamaa aku ai au ia'u iho I ma ka pana pua ana, a ua ao io aku la • u ma ia hana; a ke ioaa mai la ia'u ka 'makau ana ma,ia hana. Pau ko'u hooifiaamaa ana ma keia ano hana, noi aku la au e ao ia au ma ke kikl pu ana; a he hana ano nul keia ji ko'u hoomaka ana i ko'u wa opio, iaka, ke ano eleu iki ae la nae hoi au. j Launa hou ae la au me kekahi makamaka aloha hou o'u, kuai aku la oia li wahi iio no'u, a he wahi lio maikai no ia o'u mai iaia mai, a ua ano olloli loa ia au. j Loaa iho la ko'u wahi noho Mekiko j pananaiki, hoao ae ia au e kau maluna 0 u& w&hl Uo nei, a ee ae ia au maluna ' ■ ona, a hoio hooiaiiai aku ia au ma ke j 'kula palahalaha i mau hora. Ma ko'u Imau iima ke lawe pu nei no au me Jkuu wahi pu ame ka'u pana pua, ame ! keia niau mea ua uhai aku la au i na ano manu apau e maaio ae ana mamua ■ o'u, e iaa na ku, moa ahlu, a pela aku; !a ua ioaa io no ia'u kekahi o keia ano manu. I Ma keia kula palahaiaha no hoi a'u e hoio nanea nei, aole ioa i nele ka ha,iawai ana me na lliohae he lehuiehu Waie, mai ke nui a ka iiiiii, aole no hoi 1 kanamai ke nana aku. Aka, aohe ae la o'u hopohopo no lakou, no ka mea, ua ano eleu ioa maoli no hoi au. i ka pana pua ame ke ik pu ana, a pela no au i hoopio aku al ia mau ano hoioho--lona ke ieie kue mai lakou maluna o ko'u kino uuku a palupalu, i ko'u mau )a kamalii a opio. i Pela iho ia iko ai kela olelo noeau a kauiana: "E ioaa lo mai no na mea l apau i ka mea e lawelawe ana ma ka i imi nui ana." ! Ma kekahi ia oiino a kalae o Novemaba, iohe mahuihui ae la au i ka ieo o na mea kani ma ke kukulu hema ae 0 makou, eia ka auanei he leo mui na 1 mea kani ae o ka bana a ka poe Sioux. Hoolai Iki iho ia &u. olai eia makou ma ke pakaukau e paina ana i ko makou ! paina ahiahi, a ke wawalo puni ae Ia | ka ieo o na mea kaoi me ke kokoke iki ' ana mai i kahi haie o makou. Pihoi- | hoi a pioo pu me ke ano kaumaha na | heiehelena o kuu makuakane oiai makou e nonoho ana ma ke pakaukau, a! me he mea la S ka nana aku. ua ake j nui oīa ia makou e kaawaie koke aku j .ma kahi eno kekahi mau miie ka ma-1 mao. (Aoie i pau.) i