Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVIII, Number 42, 19 October 1900 — HE MOOLELO NO Ke Aka o Kamila [ARTICLE]

HE MOOLELO NO Ke Aka o Kamila

MOKUNA V. G«n»r;iU ValaJie— Mr. TeremaJne. I ko'u ir.ana-»a pnoho ana i m*a kakaa a no ka ni»p«pa Hooua K&kahiaka. ua hoiopono ia'u na mea a |>au a ua Uk< no hol ka hlk! me k& bikl I na keonimana e a< ma ke ktilanakauhate, a ke puka pono nei na | mea a pau a'u i hoopuka ai. | 11« mau la lolhl I hala ae, a oial no ( au e noho ana ma ke keena, loaa iho la ; ia'u he ieta I kakauia maloko o ka nu- ; p«pa aupvhl mai ke keena mal o ka j lunahooponopono nul. e no! mai ana I U'u o Hon. F«Jfklna o ka Holele Alanui ; Ellma, he keonlmana koikol ola no ke j kulanakauhalo, ua makemake nul oia la'u e kamakamaMlo pu maua no kekahl mea, aole nae I maopopo la'u. Hoomaha iho la au I ka'u mau hana ma ke ke«?na o ka nupepa ka Honua Kakahlaka. a hek- aku la au no kela kona. u nt»lnover'l sf<? cmfw cmftvy cmfw I ko'u hoea io ana aku, he mea oialo, ua nul na pahola pumehana la ana mal Imua o'u, me ko lakou manao kuhihewa paha he kanaka nui ka mea nona kainoa a lakou e lohe net~Re Taremalne. Mai ka makamaka hanohano mai (mahope Iho o na luana he nul a ka tnea unuhl l hoomama aku nei), ua fke no paha oe i ka hapanui o keia poe a pau maanel, aka nae, he elua a ekolu paha o lakou nei aole oe I halawal pu ine lakou mamua. Ccnerala, (iala I kaheu aku ai i kekahl keonimana nanaina hoihoi e maalo ae ana) e ae mai ia'u e hoolauna akll la oe mo he makana la i kekahl o ko kakou inakamaka oplo maikal, oia keia. Lalau mai la o Oenerala Valalie i kona ilma ia'u a ola ka'u I panal ae al me n nanalna ohohla. Owau o Mr. Taremaine, ua manao au ua Ike mua no au ia lakou nei pakahl a pau loa. K Mr. Taremalne, ke makemake nei au e loaa kahi mea au I ike oie al. Alaila, ua ike io no ka o Taremaine i na n,cu. a pau a ua \V fr no na mea a pau laia, wahi a Genera. Valalie 1 pane ae al, a e kala mal ee Vu. e pono au e hele ae no kela mau kt e komo mal nel. Nui loa ko'u holhol no Gk?nerala Valalle, a nlnau mal la oia ia'u, ua hoohewahewa ka paha oe la'u? Hoao iho la au e noonoo me ka nalu aua Iho—lhea la wau I ike ai lala mamua, a ol aok« wale Iho i ka noonoo aoho wahl mea a maopopo iki. No ko iu!a ike mai paha I ko'u haohao loa, pane liou mai la no oia: I kela mea I hanula ma Dakota. ua Hke hoi me eiwa makahikl i hala ae nel, l kela uluaoa nui i hanaia e kakou a me ka lahul iii ulaula, he puali o na mea kani o na iUkini e holo Kalnepu ana maluna 0 na 110, he puallkoa nui maluna o na 110 me na iako kaua. a ala he alUkoa e waiho-a-muke ana me kekahl o kona kapuai iloko o ke kaula keehl o ka noho ma ke kua o kona holoholona make, a oia no hoi ko lakou alll, a he nul wale aku na mea l hanaia, a o ke Generala au I hoopakele al I ke ola, owau no ia e ku aku la imua o kou alo I kela manawa. |Ae, e Mr. Generala Valaile, o ka'u la e hoomanao ae la, akahl Iho la no a maopopo pono la'u o oe lo no ka la, a he olalo kau e hoike mai la ua loaa lo he lanakila ma ko kakou aoao, ua Ike au I ko kakou mau hooholo lio e hull hol ana I ka home me na ukana o ka hauoli. na hana eepa a na hoahanau Roirera maluna o ke poo o ke Ao Kau*. kuu makuakane me na noonoo kaumaha no kana keiki nalowale. a peia aku. Ae, e Taremalne, he pono oe e h!l> nai i ka'u e holke akaka aku n»*l ia oe, aka nae, a l makemake oe e lohe t na mea a pau e plll «na no'u ma kekahi o kela mau la e nee aku nei, alaiia, « hoike pau aku no au I na mea a pau 1 koe mai ka mua a ka hope, kou a me ko'u a'u 1 Ike pono ai. Alla paha, ua kuhihewa paha ot>. e Mr. Generala Valalie, ua hoopolna loa au i r.a mea a pau malaiia, o ko'u manao maoll no, he mea pono ole ka hoala ana mal i na mea a pau e pill ana miiiaila. O kuu wahi makuakane I*o;>waM waie r.o a knkou i ike pu ihn nf, ua haalele iho oia ia'u, a ke la kona kino lepo ma ka lepo koo-u o kota. a mal kona la I nalo ai ma ka iepo a hikl i keia la a kaua e hu? f>i. aele loa nu i ao e hehi hou nku I k *'u mau kapi:a! mahiila a hiki i ka hopcrM 0 ko'u n::ui la. a heaha hou ne a'ianei ka'u e nlnau aku ni !a oe no ia r;:au nu-a n me kon iho—nole. Ao!e pv!a e Ki;u Tarernaine epio o k- 1 kahua kaua. he nani hol ia ua lil > mai nei < e i :vr;v hoos:.onopt*no nupppa. a o ka'u mau nua artarel a pau e hai uku ne>. he mau au'. makaivni kupnno :no hoi paha kekahi r,o kau apana ha-rfa. x\a kou noonoo no hoi ia e malie ae a o ka moa I onoia, oia no hoi ke u\vr.( ae imua o k? akoa. Owau no hoi kekahi i I H iuoU e ao l kau apana hana e iiiweiawe mai rei. o*al rrta ia hana. he hoakoa ana }r - ia 1 ke tklera I loaa I ke kanaka opio e ake «na e naauao ola ma ua ano u pau e llke la hol me oe* Owau no hoi kekahi I makemake e loaa he makaukau ma kau ano oihana » paa nel aole nae hoi eiike- me kau he Generala oe no na koa e "Hoola ana i ka poe i nalowile.Aole, ua helela e a'u ua kahua kaua a punf rnal lee kulana koa ae a hlki >rale l ke kulana au e ike mai !a, me na Inea a me na mahunehune he nui. * «ole nae he pomalluU nul I loaa mai. Ufc 1110 au i alakai nul no &a koa ma ke Komohana, a kvaa mal la bot ko'u ta>okohu_ aUi klekle, a hoonoho wal* al lakou ia'u ma ke kulana au e ike kIS u ka ! uhl ol ae * aol « nae he jyjtlke hoopiha Lho ta mau makalua o ka eha ana. Ma kela kaua l hooukaia ma ka Heowau pu no kekahl ma la kaaa. a Ika pau a«a o k«o* kaua mahope iho o ko makou ls;nakila ana. ua hoi mal i* manao e aole nae ' M I Hullii ui aifc»*ofic* ielk keUi kaia mm ke kula laula o Dakota, a mawaena hoi o leakou a me ka poe Sloux. ke ka-

u\ kol h*>i a ke Ao Kaua i aneaee aku aJ h*>l ko'u ola e H'o. a e ole wale no oe. 0 ka'u hoolli kaaa hope !'>a ana iho j fa no ia pau. & he eiwa a*.- m-i maka\hihi o ke kaawa'** ana o fca pahiiuuā ' n*as h'u aku. | Ir.a he ir.afcvniake nui kou n> ia mva. • alaila, me keia hana kaulana wale no au 1 hana al ma kela kaua koi a ke Ao Kaua au i hooplo ai. a i aie nui ai hoi au I ko» ikalka kupanaha loa I ka wa opioplo loa o kou kino. Aoie pela. aole paha ee i pakeie la'u ma ko'u ikaika opiopio. aoie, fce haaI wira «ale no ia I loaa ?nal fa*u ma ka ' oulli o ka manawa wale no. aoie ia be haawina kumau elike me kau i hojike mai nei. | Nolaila ea. mai noonoo hou oe no la imea, aoie au i maa mai kuu wa opio i ke nahu hou Iho i ke kumu o 'ko'u aielo iho, aole ia he hana kupono ' nau a me a'u nei e hana al, na ka poe |hao wale la hana e kupono aL [ Ae, he oialo no paha ia„ aka, aoie ma . kou aoao ia, ma ko'u no. O ke kulana ;a'u e paa nel, au hol e iini mal la, ua ekoa loa ia mal na o ka otfcana koa. A'alla, ina paha aole aku au I hoomaopopo ia oe—o ka oielo paa i puka ma ka waha o kekahi kanaka ma ke kahua kaua, ua lilo no ia i rula no kona hele ana i na la hoi o kona ola ana. pela no ma na hana a pau—o ka olelo waha he kanawai paa ia no na poe keonimana a pau—a e heaha ara oe e manao nel e luai hou mai i ka ai I poholo Iloko o ka opu, I makaukau hoi no ke kioia ana aku no kona wahi ;nau? Uwokl kela manao ou, e ke Gentra!a maikal.' Hoao hou ae la oia e owaka ae i kona waha a e pane hou mai, aka, pane aku la au—e, ua lawa kaua. A hele aku la ia me na huaolelo mahalo ma kona waha, a pane mai la no nae: E oluolu mai no nae hoi oe i wahi manawa hou no kaua e hui hou ai ma keia mua aku no ka wa loihi ole aku. Ae, e hoomanawanui pu kaua ma la mea, aka, e hoomanao oe, he mea nui ka manawa, a he gula ia e rhaaio ana a nalowaie aku, ke hui kaua ma na olelo waiwai ole elike me kela iho nel. O hele. A mamua ae o kona kaawale loa ana aku, unuhi ae la au i kekahi pepa mai ko'u eke ae, a maloko o laila ua hoakakaia ko'u wahi noho, ka helu o ke alanul, a pela aku. Aia maloko nei o keia pepa ko'u wahi noho; a i makemake oe e hele ae i o'u la, alaila, e loaa no au ia oe ma ka haie mahope o ka hora o ke ahiahi o na ia a pau, a ina ua ulolohi loa ia hora ia oe, i na wa a pau, mawaena o ka hora 4 a me 6 o ke ahiahi, alaila, ua hauoli au e hul me oe ia mau hora o ka la. Ua pono ia, me ka mahalo, a ke hol nei au, me ke aloha no, Hoimanao ae la au no ka'u «apana, no ka mea, ke hele palena ole nei au no'u iho, a ua kaumaha loa ia paha ko'u kokoolua ma ka hana. Nolaiia, me na hoolauna hope loa ana me na makamaka maikai a me ka ona hoi nona ka home, ua noi aku la au e hookuu mai ia'u, malalo o na kumu. a ua ae io ia mal la au, me na panai pu ana mai no nae—e hiki hou mai no oe ke loaa aku ia oe he kono hou mal a makou aku, oiai aole i hiki ■ xku i ka pahu hope o ko makou make.make la oe. j Haawi aku la au I ko'u mahalo no na mea a pau, a haawi aku la au I ko'u iloha hope, a motio aku la ko'u alaheie l no ko makou wahi ponoi iho. I ko'u ; loea ana aku, ua puka iho ka pepa a ! makou ia kakahiaka, a ua piha pono no : īoi I na mea hou, mal ka'u huakai mai, i oia ka kekahl o makou I ninau nmi \i la'u: Nau no i kokau mai nei kela Aina Awakea ma Masatadona? He keu aku a o ka piha olelo ino o na hoaal ma ia papaalna! Kahaha! I kekahi manawa, he oiaio, na'u lo no; aka nae, o na kainakamalo ana a pau oiai au malaila, he mau •>lelo ku wale no ka hapanui i ka maemae a me ka maikai—aole lo no au i īa e hoolohe aku i na olelo kupono ole i ka poe "Hoopono," aole hoi ke kanamakapo ma ka ohenana la, aia no poe kanaka ma ia papaaina, a i ■%a nana aku ua kupono loa io no kahi poe o lakou no ka halepaahao, 1 keia wa a'u e hoike nei i na mea \ pau, ke hoolohe mai nei no o Rosana. ne ka nana pono ana me na nanaina mo kanalua paha iloko ona, a hoomau iou aku la no au I ke kamailio ana: Ua halawai mai nei au me kekahi ke>nimnna o ke kulana kiekie, a'u no hoi i ike mua ai no ka manawa he eiwa .nakahiki i hala ae nei. Ua lohe no hoi paha oe I kahl wa no ka oleloia no Ge:ernia Valal;e ea? IVhea? wahi ana n:e ke a!a pono ana īe maiuna o kona noho iho, me na :tuika i l'.ele a lilo i ke kua. a me he nea la paha la i ka'u nana aku. ua mal-iomake loa oia e kakaolelo mai, a 1 nnea ae ana nae e kamaiiio aole he ! 'iiki iki. a noho okoa no iiajo elike me j <or.a kuiana e «oho hiiala ana i hope, j i mii iho la ka hanu. I K Taromaine. wahi no ana i hoomau ' ? )OU nuii ai. Hca\a la ke diaholo me oe 1 l.ele mai ai oe io'u nei e ninau mai i ;e!a mea? Oia ka kou hoa i hul rnai ;ei. He lapuwale maoli oia, aole e hiki ke heiuia oia nra na <3egere o ka poe naikai a pau elike la me ko kakou ano. i aole no ee i kamaaina i ka lehulehu i pau o keia wahi, o kekahi hapa o lakou he rr.au lala no na hui o ka poe powa. Aole lo no au I kam&aina loa me ia, aka rae hoi. hookahi wale no o'u baiawai ana me ia mamua. a na'u i hoopakele ae i kona oia mal kela kana ana a makou a me ka lahui Sioux. Hooneenee malle ae la ua Rosana la I kona noho me he mea 1& \ia Ku aku la paha i ka II ke haanipo la. Ae, o oe fo no ka ua keiki la, he ano hoomaoe no kona laia i hoopuka ae al i keia mau olelo. Aka, aole no me oe ia> aohe oe 1 maopopo nona ma na ano i a pau. Jhe mea pono no ia oe ke malama j mau | kou kulana a me kou manawa j ma kau hana ponoi Iho. 1 Eiwa makahiki | hala, wahi no anal e hootwiw» malle ana, ua kuhihewa loa j pa]ba oe, aole paha i maopopo pono ia j oe.- j Ea, e Barama Rosana. he mea hoo- j pau manawa waie no kela, o ke mea j pono wale no, e oluolu oe e.hal mai maila paha he kumu kupono io kekahi au i ike ai e pono ole ai la liol au ke halawai hou «ku me ia no kaiii wahou I aku? Aole; wahl ana, aole he kumu e te e j pono oie al ia oe ke halawai me ia, aole

r.o au I manao e h=>eha rr.al ana ia t'-e. Aole i kanama; ka r,v,i o k:>'u hooaauklukl no ka ianei pauaka ma kaiia oleio ano o-ie ar.a, a i no p»aha 1 ka mole ka olv!o ana a ka poe ona rama e hoopaakiki kuhihewa ai me ka hiiīkaiu ana i o a iatreL Xofaiia, heao h-.'a akti la r.o au: E Kosaca, ela ka mea aplkī. matope paha. hel auanti ata kahta n:a{ i keia kt»ena no'u a uo kahi mea e ae paha maioko neU malalo hoi o na rt3la. a loaa aku nae he pane e Hke m« kau e oielo mai r.el roai kela k«?ena aku, alaila, he keu aku a o ka lapuwale nui wale. a e koho maopopo loa ia mai ana no. ua kuikahi pu kaua malalo oia pan? h .v>kahi. eialia. pt?hea la wau e huna ai i f.:u hi'ahila imua ona a imua hoi o k> ka nei. oiai he naalkai a he oiuolu maoli ko'u hookipaia ana mai nel, a ke kakau nei au ma ka papa o kuu naau, alaHa, ma ko'u aoao. e panai aku anei au me ke kuha ana i kona mau maka? A oiai hoi ua waiho aku au-ma kona lima he pepa hoakaka no ko'u wahi e r.oho nei a me ka hv!u o ke alanui a me na hora e loaa mai ai au iaia. Xoho. pololei mai la o Rosana ma kora noho, a pane irai la me ka leo nui: Kahea mal ianei i ke aha? Aole! Aole loa! Owau v»a!e no ka mea nui maloko nei o keia keena, a o na mea a pau maloko nei no'u wale no ia a pau loa, aohe ona wahi iih\ iki maloko nei, a ina oe e hookomo ana iafa maloko nei me kuu ike pono aftu no, alaila, ua lohe pono iho nei oe i ko'u mau manao a pau nona—aoie au i makemake e ike iaia mal >ko nei. Ua hlki paha ia oe e hookomo iaia iloko nei i ko'u \va e nalo aku al ma kahi e, alaiia hana oe e like me kou makemake. Kaumaha loa iho la kuu naau nona a no ko'u Inoa hol malalo o kefa mau ano olelo, no ka mea, he hauoli maoii ko'u uhane i ka launa ana me na keonimana oia ano he akahai ma ka olelo ana, a he oluolu ma ka hookipa ana; aole hoi e like me keia, he keu aku a"o ka hookiekie a uilanl maoli no. E Mr, Barama Ro?apa, ina no ua"ma* Kemake ole oe ia Generaia Valalie e kahea a e kipa mai paha maloko nei 0 ko kaua keena, alaila, ua pono ae la no ia, a aole io no' auanei oia e kahea a e klpa mal paha maloko nel, aole hoi au i manao he mea pono ke kipaku wale ana no iaia me he holoholona la i komohewa iloko o ka hale noho o kanaka. O ko'u manao maoll no me ka oiaio, ua makemake nui loa au e hana maikai aku iaia e llke hoi me kana i hana ia'u i nehinei, a ellke no lioi me kau ia'u oiai au e noho ana malalo o kou malu no ka hookele ana i ka nupepa Honua Kakahiakau Aka, auhea oe, ke makemake nei au e ike pono—Heaha la ke kalaima nui ana i hana ai iniua ou a i ole, imua paha o ko ke ao nei? Ina he mea kekahl iioko o kona moolelo e kikok'ko ai kona mau la o ke ola ana, a e iilo io ai hoi au l mea naaupo haalele loa ma ko'u ae ana e launa pu hou me ia? A ano hoi, e makaukau ae au me ona pera no ka hoopaa ana i na mea a pau au e hoike mai ai, a na'u no auanei e imi iaku ka oialo oia mau mea a pau. i No keia inau ninau ano a'u i waiho aku ai Imua one. aia ka ke kokolo malie ' ae la na aahu o ka hoka m'a kona mau maka, oiai ua maopopo iho la no paha , iaia, ina oia e hoopuka ana i ka mea ' epaepa no kela kanaka. alaila, o kona ;noho koke no ia i ke puhi. | Nolaiia, me ka leo nawaUwali. ua hoolalau waie ae la Ho kana olelo ana i o a ianei—aohe kumu a aohe no he kalfima nui ana i hana ai, aohe mea a pela wale iho la no kana apa ana mai ! a piha loa la au l ka ukluki. Maopopo koke iho la ia'u he lili opu ino maoli no ko keia kanaka ia Generala Valalle me ka hala ole. oia no ka ka mea 1 hl- j likau ai ka olelo ana. I Nolaila, noonoo koke iho la au he mea makehewa wale no ia'u'ka hoopau manawa ana me ia ma ke kamailio ana, a nolaila, ua hoopau iho la au 1 ko'u kamailio pu ana me ia, a hoi mai ia au ma ko'u pakaukau me ka manao ara e pane leta aku au ia Generala Valalie e hooponopono hou i ko maua wahl e h\)i hou ai, a nolaila, ua pane aku la au iaia penei: Keena o ka Honua Kakahiaka, Mea i Mahaloia, Generala McDona Valalie. Aloha oe:—O ka'u pepa a me ka kaua olelo aelike no ko kaua wahi e hui hou , ai—ua pono ole ia malalo ona kumu: a ua manao au he oi loa aku ka pono ma kou wahl kaua e luana ai; a ke pono Heia, e oluolu oe e pane raai me ka hoike pu mal i na mea a pau e pili ana. Kou hoaloha oplo, lie Taremnino. Hoea io aku la keia'palapaia i ua Generala la. a i kona nana pono ana iho I ua pne koke mi la oia me ka awiwi , !on. a eia iho kana lea: | l"r.!ona Hote!e Kuea. Nu loka. ! Tle Tnremaine. | X,"a loaa pumehana mai ia'u k, r us eplsotole—l'a ror.o !a. E loaa no au Sa n~a kela papahele elua ma ka rurm helu ma na w a a pau. Mai kanaiua. ku a hele mai. eii wau kou hoaioha ine- na manaolana ohohia mau nou i na -,va a pau. Kou hoaloha, Gereraia Vaiai\e. Loaa mai 'a ia'u ka noonoa hauoii no kana pane, noiaiia, ma kekahl ia ae ua heomakaukau koke iho la au no ka hele aku i ona la. / 0 kuu kokoolua ua aka-ke heie aku la no oia a owau wale no koe ia kakahi&ka* nolaiia, n:arnua o kuu kaawale ana aku, ua kakau iho la au he wahi apana pepa me na huaolelo e*hoakaka ana no K'u huakai hele, a k&u ae la no ma kahi o na palapaia komo mai. He 20 minute i haia ae o ka hora S oia kakahiaka, ua haaleie koke iho la [ wau i ke keena hana o maua a hoi pololei aku ia no ko'u wahl e moe al a pe ke kaii oie. ua hoomakaukau ae ia no ka hele ana. 1 ka pau ana o ko'u aina kakahiaka, a he hapalua i hala ae o ka hora 10, kahea aku la «u l kek&hi kaa, a nol aku la au e lawe i Uniona Holele Kuea. Hapaha i hala ae o ka hora 1. ua maalo ae la ke kaa puk&pa o ua Holele neU'' * Iel« iho la au liaflo. a me na noonoo pihoihoi ua hele poloiei aku ia au ma ka puka nui e kokomo la ana . « wi kaa« a me na wabtee, a ma ke Wna a'u e ku ia. ua ike koke mal ?aklt mea klai, a me na maka oiuoiu. hele mai la oia i o*u la a ninao mai ia:

E ke keonimana opio, he eiaīo no anel o Mr. Taremaine oe? Ae. owau no ia: a i he!e mai nel au i 0 Geaerala Vaiaiie ia, a eia n» aa*»i oia maanel? Ae. eia no oia inaar;vi, a c?i& no kssna 1 kauoha m&i ai ia'u e makaaia aku aa no kou hiki mi. Hookani ae ia oia i ka bele, a olli ko- ; ke mai la he kanaka. a haawi koke aku !a oia he kauoha: E Dohate, e aiakai aku oe ia Mr. Taremaine ma ke keena o Generala Va- I la?Se. I ko maua hoea ana aku ma kona keena. haaleie koke iho la oia S kona noho, a me na maka ohohia a me ka h opuka ole i hookahi huaolelo, hele <..■!*! mai la eia i o*u la a pulik'i mal I .i me na lima eiua i ko*u Uroa hookahi, a huki aku !a ia*u a hoonoho iho la ia"u maiuna o ka noho, noi mai ia ia'u e wehe ae 1 ko'u aahu inawaho loa e komo ana, (he kuka no paha ia) a huki ae ia i kona noho ma ko'u aoao a noho iho la oia ilalo. He keu keia a ke keonimana a'u i mahalo loa ai, hfr waipahe ma ke kamailio ana, ao!e loā wau i lohe mai iala mai e hoopuka ana mau huaolelo j ka-ka-na. Ua hoopulwa ioa ia au i kou hiki ana < mai nei e Mr. Taremq,ine, oiai aole au j i manao mua e hoea koke mai ana oe i keia la, no ka mea, aoie hoi oe i hai mai e hele mai ana oe i o'u nei i keia la. Nani kuu hauoli no ko kaua ha!awai ana. Aoie ioa au i poina no kela mau mamala olelo a'u i lohe ai mai a oe mai, oia\ kaua ma kela Kalapu, a he oiaio no ua kamaiiio aku au ia oe i kahi t mau mea. a aohe no nae i pau pono āku, a he nani hoi ia ua hiki mai la oe imua o'u a eia hoi au imua o kou alo, a ke makemake to nel au i ka maikai o kou ola kino, a me he mea la, iwaena o na keonimana a pau o oe ka oi. | Pela wale iho la no au e nee malie nel i ko'u mau la o ke ola ana, e % malama pono ana hoi i ko'u wahi kino iho, a . aole loa no au i halawai me kekthi o j ko'u mau la o ke ola ana» koe wale no ka eha ana o ke poo i ka wa e halawai ai ka noonoo ine kekahi kumuhana ano nui a koikoi paha. | A nou e kuu hoaloha opio, o ka waiona kekahi mea hoonawaliwali koke i ke klno, a i halawai mai auanei me oe kekahi oia mau mea mai na hoaloha | mai, mai hoopa iki I kau wahi kulu oia I mea. No'ū iho aole loa au i hoopa iki i kau wahi kulu oia mea. O ka waiona he mea hōohaunaele ia i ka ohana a me ka lahuikanaka a e alakai pinepine ana ka i ka hapanui o na la o ke knaka e hiippi pinepine ana la mea i kanaka puhikole loa ma ka noho ana, a o ke kanaka i maa a I kuluma maoli no i keia mea h einu waiona, e pomal- ; kai auanei kona hehi hou ana ma na kapa uliuli o ka aina he "pakele" ana i na nele a me na a\iwe ana he nui. j He kuhihewa loa ke kapa ana ae a ka hapanui o ke ao nei i na kane a me na wahine e hoomau ana i ka inu waiona, he mau keonimana a he mau lede, aole. E Generala maikai, ke hauoli nui nei au no kau mali olelo ao a pau, a ke kakau nei au ma ka papa o kuu naau, \ aka, auhea oe, mai kuu wa opio ioa mai a hiki i keia wa, aohe no o'u hoihoi i ka waiona a aole no au I hoopa iki i N kahi huna oia mea hewaiona. Ae ua pono la, o ka'u ia e nana aku nei ia oe, he kulana kanaka makua. j E Mr. Taremaine, o kekahi mea kupono loa nou e maemae ai ka noho ana, e pono e loaa he wahine kupono ma kou aoao. i Aole au i manao e hoolilo ia'u iho i kanaka nohopaa i kahi hookahi, aka, i kanaka hele e huli ana i na mea kupanaha o ke ao nei, aole no hoi i puapuai iki ae kahi noonoo ana no ia mea iloko o'u i keia wa, malia paha e hiki io mai { ana ia -wa, aole nae au i maopopo loa. j MOKUNA VI. ; Ua Pono Anei ka Luluia ana o na Hua Ota o ka Nahelehele. i Ma keia mokuna hou o ka moolelo o keia keiki, ua ike ae nei kakou i ka ulu ana mai o ka noonoo iloko ona e waiho ana oia I ka noho ana lunahooponopono nupepa, a he oiaio no kana i hoopuka ae ai: i No kuu manao ana ae e hoi hou no ka'u hana mua, ua hoopau loa ae la au, , aole no nae no kuu hoowahawaha i ka ' hana, aka, no ke kuikahi pu ole o ko'u ' manao me manao o ko'u kokoolua ma ka hana, aole no o'u wahi hoihoi iki i ka lohe ana i kana mau huaolelo 'kohu ole a pau. Nolalla, i mea no'u e lilo ole mai al i mea hewa loa. ua pane aku au ia Mr. Hosana ma ka leta e noi aku ana au e hookuu mai la'u mai ka noho ana hana no ka nupepa, a ke waiho aku r.ei au me ka manao maikai a ir»e ke aloha. ! Noho ibo la au me G?nera!a Va!alle ma Uniona Hotele Kuea, no ko'u makt make e hoomaha iki a e hooluolu hol :;o ka manawa. Ua maopepo mai la no nae ia'u. aia no he ohana no'u ma kahi kaawale iki aku mai o makou aku rei e r.oho ar»a rr.a ka mahele aira o Vi 4 remoneta, aka, e noho iki ae hol au iinhope iho o ka ha;a ana o na la he nui. eia no nuiua rne Generala Va!a<ie k? noho r:c-r me ka oluola a me ka nanea mao!i r.o. A wahi ana I par.e hou ha! ai: Tna o'ka oihana. kela e ma'ama al k> kanaka i kona mau !a. alai'a! aehe hehoaloha iloko o ka oihana koa. lie mau la hou \ ha'.a ne, ua !oaa k >ke mai la be kauoha kaua mai ke Keena Kaua mal no Kleponi, a I keia wa ua kuīkahl pu ae ia ma ka hana ma Nu loka, a ua iike maua me he mau hoahanau la kekahi me kekahi. A no keia ' kauoha i loaa mai. ua hele koke ae la * oia no ia leo t & hoonoho iho Ia ia*u ma ! kona wahi me kana wahine, a ke noho nei no au malaio o kona malu me ka malama ana i kona maiuh!a. *•" i I kekahi la, ma Chaneselosevi!!e, ua hele vale aku la no hoi au I ka holo- : holo ma na -wahi e oluolu ai na maka» \ . aka, ia"u e nanea ana. kuia ae 1 a ko'u ; | wawae i kekahf\apana o kekahi ano' 7 pupu, fT"&koakoa koke mai la ka iehu- ! iehu a puni au ma kahi a makou e ' akoakoa atia. rre ko iakou manao paha, : . ua loohia ia au me kekahl eha kukonullKmu -ma ! ku ai, hapalia ae ] ; la- au e Genera!a Valalie me he wahi keiki «uku ioa la i kona mau iima a ua 1 nui io ma! ia no hol keia eha ke heie ia; a hiki ole ia'u ke hoopuka ae I hoo- ! kahikahi wahl huaolelo. pela pu hoi ma- i kou pakahi a pau se la h€ huaoJeJo malloieo oe o ko iakou waha pakahi, | no ko lakou manaopaa no e make ana! jau i keia ano uiia i loaa ia'u. aka, aole,

nae. ua pau. ua ha!a ka pllikia nol. ua hemo ae la no ka apana pup-u i koino lleko o kuu wawae. I ks ahiahi mamua :ho o keia hoaioha. kuu hoaleha i hala aku a; na Kama.mu!i o ka ieo kono a ua hoopomaikai mai ia'u. me keīa mau huaoielo: "E. e Tar«?maine e. ke he!e nei au i ke kauoha malalo o ka oihana a'u e paa r.et a e noho oe me ka wahlne nei, a e noho olua me ka nana o kekahi i kekahi, aole hoi au e lohe i kekahī lono poino mai iaia mai i ko'u wa e hoi mai ai." Nona iho, ua poni a hiipoi maoii no oia i kana wahine, o!ai he opiopio wale no oia, nona na makahiki he 2S wale no, he lauoho anuunuu apiipii kona mv na papalina u!a nohea. Ke h.oomaopopo nei au i na oleh> a pau mal.ke Genera!a mai. i I keia manawa no nae a maua e no- j noho kokoolua nei, ke au la no nae ko*u | noonoo,—Heaha ana la auanei ka ho- I pena e hiki mai ana ma keia hope aku. j oiai maua e noho kokoolua nel. Oiai j ua hala aku la oia. j Aka no nae, mamua o ka hala e ana ! aku o kuu hoaloha. ua ulu mua e ae Ia I | no ko'u ano kanalua no na oleio a ke | | Generala ia"u, aka. ua hiki no nae ia'u j \ ke ku kohana aku imiia o na iani me • ka naau maemae no ka maluhia o ka home o kuu hoaioha. Oiai no hoi he wahine opiopio ku- ! lana hanohano maoli io no hoi kona a | he opiopio pu no hoi maua, aka, aole ? iloko o'u kekahi noonoo pono ole nona = ma n.a ano a pau, aole loa. Ma kekahi po mai, oiai no o maua wale ho keia e hiamoe nei me ko'u na- j nea pu, aia hoi ka wahine a kuu aikane ! jua lalapa ae la ke ahl o ke kuko iioko ; ona a holapu mai la ma ko'u ruml e ■ \ moe ana, me ko'u pulwa nul, ala ae la ; &U mai ko'u wahi moe me kuu manao ' ■ Ia "hoi he pilikia maoli nei o ka po a| }iala e kikeke mai nei rr.a ka puka, a! me na mapuna ieo o ka mea me he Ia e j uhaiia ana. "E kii mai oe i ka puka e ! wehe! ea! e kokua!" \ { j Me na maka powehiwehi. aia ae la j au a ku ma ka aoao o kuu moe, a me j ka ninau ole i hookahi huaolelo, hele ■ koke aku !a au e wehe io ae i ka puka, j a hemo ae la ka puka, e ku mai ana oia me ke kahiko moe po a me kona iauoho no t hookuuia; a ninau aku la au me ka pihoihoi; j Heaha ka pilikia e kuu haku wahine? I Aole nae o iala pane mai, aka, ua , komo loa ae la no oia a noho iho la malūna o kekahi noho e pili koke ana ma ke poo o ka moe. a kulou iho la kona poo ilalo me kona lima e kuikui ana ma kona umauma, a liuliu ea ae la kona poo iluna, a me na maka ua 101l ae mai ke kaumaha a i ka aka hene iki ana iho. j Ulu koke mai la iloko o'u na manao pono ole me ke kaumalia pu, a oia ka'u i hooikalka hou aku ai e ninau aku: I Ea, heaha ka pilikia me oe i keia po? E oluolu oe e hai mai. Ua hiki ae nei ar.-ei kekahi lima powa ma kou wahl e 1 wawahi paha i kou maluhia, a i ole e 1 lawe paha i kou ola makamae? E hai mai oe ia'u i hiki ia'u ke kahea koke ae i na kokua ana nou? ī Luliluli \vale ae la no kona poo, a peahi mai la oia ia'u e hele aku I ona Ia; a hele aku la au a noho iho la maluna o ka moe a'u i moe ai, a nana pono mai īa oia ia'u a hooruka malie mai la i keia mau huaolelo maalea: i la'u no e nanea ana maluna o ko'u wahi moe, aoie loa au i halawai Iki me | na l!ma powa a aole hoi kekahi ulia e j ae, aka, penei wale no au i ike mai nei: . i Ua ike mai nei au la oe ma ka hihio me kekahi kanaka lauoho loloa, ma kou lima hoi e paa ana he koi kaua, e noke ana olua i ka hakaka me ka weliweli loa, aole nae i liuiiu haule pio iho nei oe imua o kou hoa paio, a— I Alaila i hele mai oe e hakaka pu me ua kanaka la ea? Me ke kali ole a pau : pono ae kana kukahekahe ana. Aoie 'wahi hiohiona oiaio iki o kau e kamailio mai nei. Ke hoao nei paha oe e hoojhei i kuu uhane, alia nae hol, makemake au e lohe pono i kou makemake ma ke ano o kau hihio-ano-lua e kamailio mai nei, e hoomau hou aku ana oe ma ka nee ana imua? Aole au i manao e hele mai imua ou ( la e hoohei i kou uhane, aka, ua eha loa ia au no kela hihio, a oia keia a*u e hoopuka aku nei: j I kou manawa i haule pio ai me ka menemene o kuu ike ana aku imua 0 kou hoa palo, ua hapal ae la no oia 1 kana koi kaua a okioki ae la i kou kino i na apana like ekolu, o ka hapa mua mai ke poo a na poohlwi ua kanu ia iloko o ka lepo, a o ka hapa elua ua puhiia i ke ahi, a o ka hapa hope ua honaiia i na holohoiona. Nolaila, me keia mau hana no ana i hoopau iho ai maluna o kou kino, ua he!e pololei mai la oia io'u la, a me ! kehi niau huao!e!o pane mai la oia me j ke kuoo: He olaio, e hana io aku ana no au mo ' kwa mau haawina maluna o ke klno o I kela maiihini e noho nei me o!ua i ka ! wa aoīe loihi aku, ina nae aoi& oia e ae mai ana i keia mau mea au e hele ! aku -ii lmua o kona alo: I—E ae mai ; oia i ka laāhia o kona ki»o ia oe. i E pono loa iaia e maiania i ka maiuhia oīa laahia ana, a i oie oia e ae mai l >:eia, a!a:!a. ua makaukau au e he!e e hoopai eiike me oe i ik«» iho la. • No ke*a mau oleio kauoha ano r.ul. - 1 īiioho inl ae la iiu me ka pihoihoi a n.e kuu manao kuhVnewa eia io no la oiua i ke ao e hakaka ne!, a oia ka'u i hooiono moi nei aohe hoi{ he loheia 0 ra lsa hauwa\va. No ka nele ia mau Uo/; : .or.a, komo loa mai nei nu nei 1 ou !a, oiai \ia maa ioa mai ko'u wa epio mai he hooko wale ia no ka'u mau a pau ola ano ke loaa ma ka moe ma ka hih!> paha, a hookahi waie no « pakele ai o Wa i na kauoha eiike iho la rne keaa mau mea a'u e hai aku nei ia oe, a p€-hea iho ia kou ma-1 rao no keia mau ir.ea a pau? j | E ka le*ie opio, pehea la ke aiahoio t i hoopiha mai nei t kou naau e waha- ; mai la'u? Oialo wa! E iaahia &u |la ; ©e! Me ko'u mau keehina wawae • oolea ana iunla o ka papaheie imua o :kcna alo. j Ke hoohiki nei au ma ka inoa o na lani,—Aole kena he hihio. a aoie no hoi ,he akaku, oki ioa aku ho| ka aole, ao!e loa no. • ■ j \ O manao nui wale no o kena hihio ! ? ma waha epaepa e puka mal I ua makemake nui loa oe e hoohei i kuu! j uhane a hel maioko o ka upena o k&u f nuaaiea nui ana. - / j | Imua o i rca ke akea a ro* kahi maia t paha, ao!e au i ukuja maiaio o ! aie o kekahi !ede I afcblria me na j |aahu paele-ku haalele l#oke kuko ino • Iha paha ia he mea e lilo ai kuu I #■

h'.v>;e ro: jiu. a m«>-a r,o'u *» h'v.tps*haiefti * „ o! » *•:• lt.vh' aku t:e>i AB. * r* ■ v « au.iir,.> al a ft!*f t ktttt 10 ki?- | -».> ax;'{ fca hapaaai 0 ke " " ? *a. * haUwa? ana 106 ; k.\ x> na h;h;o a »f «* ®®** ! «hai- * ohl «iaU ar;i. e lel« *«* ®* ** ;■ len-a. e ho?o ana ma kt> kai. e h**** 3 jana, aua mak«? iho ?» ka. k** bi * 3 ; ana - a pela Aku. aka. «' «I* he nim mta *-&{<? ro *» KS " ala a- \ r.a:'o:va'o aku, Ina a hala fc* ker<?turia «ole W) * halawai ikj ana rr.e ka }o o u» mAU la. kw wale no r.a nva i haawtf* «a* e ikt\ Aole r.o au i wahaU» loa i *->« bek ana mai i k*ta po mo k'ona ir.au ffiaaa< ou « kuu haku wahlne m* ke'* fc«* au e h*>aa net ia'u, e klpAku tnai aTvB no oe ia TareTr.aino noi c auwana hoe aku kona mau k?Txvni vr&vae nxa kular>akiuha!e o N*u loka nei. Aole pela e ka opio Taremaine, aka. f he!e n!e mai la r.o- au e hoako i ke kauoha o ka po—K I.iah'.a kuu kino '■ oe hoi oo ia u re! i a!o io ai | Oe mai keīa mau haawina a'u i tk x rt:a* jka ai maluna ou i koia po. a hookahl j wale no pono i k-o. e heopokole r.a raea j a pau. I Ae, e !aahSa pu kaua kokahi 1 kekahi i—l hele mai n.-I ka ck> e hookoia wau [olelo a ka moe—hof>pii{_ano *\ a!ta « j ninau walo aku no hni ah la oe~He \ mea pono ar<el ka lu\u*.a ana ona hwa ota ma ka nahe!ehe!e? I No keia mau hana nu i hana iho !*, i ke manao paa loa nei au ano, e haa'ele iho la oe I keia po a hiki I ka hol ana jmat o Generaia ValaU,\ alatta. ina e iloKie keia.mau hana au. alaila, ua ;i oluolu loa no ko'u uhane o ho'oponopono ! pu kakou. | I kona lohe ana i ko'u mau n*.ar:ao |hope, kulou iho la kora p«k> ilolo a īīu- , liu, ea ae la. aia hoi na waimaka e hi- | 010 ana rr.a kona mau pnpalina. ame ka j hoopuka Ole i hookahi huaolelo. ku ae j ia oia iluna, a hol aku ta me ka nele. | Noemoo koke uo lu uu ika mooielo o j ka wahine a Potipa!a i hana epa ai ia | losepa, malia pela auanei oia e liml epa aku ai ia'u. He mea oiaio. iaia i naio aku at ma kona rumi, ua aneane ae la i rfa hora |e wehe mal ana kaiao; a hoomakax»kau Iho la au no ko'u nee ana aku ma ka'u huakai. He hapaha i pau ae o ka hora 3, ua makaukau ae la ko'u mau wahi pono pilikino a I hakaiia wale no i ke ao pono ae. { la'u i haalele aku ai i ka wahlne a| kuu hoaloha ia po, aia na nanaina kau-| maha mawaena like o maua a 1 elua. I Ua hull hou aku la no au I ka hotelo| a'u t noho mua ai me ka mama loa, ag hikl no iwaena o na hora oia wanaaoJ a'waiho aku la maluna o kahl mo« mt| ka manao aole e ala koke ae. | 0 ka wahine a ua hoaloh nei o'u;! i ke kakahiaka ana ae, u loaa iho ta| 1 laia he'manao hou ae, malia paha e ka-| | kau aku ana ola i kana kane he mauf mea oialo paha kekahi a he mau oiaio ole paha; kekahi, aka, no'u iho, aohe a'u mea o hopohopo ai. a i na hora poniponi o kekahi kakahiaka nui ae. ua hlki liou aku Ia au ma kona puka. A ia'u ma ka rumi, komo mai la oia l e halawai pu maua. Nana aku la ou ma kona mau heiehelena, ua hele wa!e a upehupehu i ka ka noke i ka uwo. aia no kona niau waimaka ke hiolo mal la. Lapuwale maoli ro ke!a mau hana, heaha no la ke ano, aole au i maopopo 5 pono pehea Ia I puka mal ai. Aka, ma keia hope aku aole e ike hou in keia mau mea. Aka, no'u iho nae, o kela mau mea ■ a pau 1 hanala i kela po mua, aole paha f e hiki ke uhiia ae mailoko ae o mau hoomanao ana a pau, ua aai a ua ano hiiahila maoli loa no ko'u manao ke noho hou ku me laua, noiaila, noonoo lho la au he mea pono ia'u o hookaawale ae mai iaila ae me ka. malu- i hia. i Akoakoa ae la makou ma ka tuina i kakahiaka. Mahope o ka pau ana. ma ■ ka pulē ohana; a hoi loa ae ia ma ka ■ ruml hookipa. ! Mahope o ka ha!a ana he mau minu- ; te, manao iho la au ua lawa ka nanea ana, hoeu ae la au e ku iluna, lalau mai i la no oia i ko'u llma me ka manao ku- ; hihewa paha e paa ana au i kana mau \ hoapaapa mai, a manao iho paha o ka ] puill pu ana o na llma o maua e pau ae la hoi ko'u uiianl ana no ka helo. e haule poho wale ana ia mau m mao aea ona pela, o ka haia ana o k- kahi mau la o ko'u kaawale ana mai 1-Ula mai, ua loaa mai la ia'u he i mai a Generala Valaiie mai e i mai ar..t ia'u e hoolaha ae au ma ke Komohana. o ke kaua i hoouka?a maanel m r t o makou a me V.a poe Eiou?:, u i i;...'>vau wale ia no. Loaa pu mai la no hoi ia'u ::;i. r'aanaolana o ka hauoli o;ai -u :; "h«'> | aole no o'u wahl ri £ a a '»!-;•* -'- iki |ia mat Ika wahine a kuu I '' ! - -'»ka, [ua hoouna leia n:ai la n.- r.u • a-: ]me ka hoike pu ana mai 1 t: ■ •- ::n, J [o ko'u una aku i k§ r.' : ' •"'•'• UJ - I hale, aua manao paa !'»■?. '■< ! - 1 >" '■' Ka{ [s.u e p!a nei. » r.la>- r -r° U'.o oka hn?a *«;•.'» " ' ■ _■• i'nul o ko'u noho kaiiwnle '>a .-•aa la la'u he leta mai a <'■ "• a- • lalie mai ma Kapalftk;k-->, ? n-.-ii ana : u hui pu ae la :tlua me i: - malaiia. ; A \vahi ana, ala a pau .kan i .no- ; t>ono ana malaila, alaila. i>' ; h.»a kona e hol koke ae 1 Nu e :•"** ■ pono i na ntea a pau. | \ Puapuai v.ai o ae la no »ok«> o'u na : ■ noonoo ana no na mea a pau o ka wa ī hala, aka, aohe no a'u mea e kamailio ai no la mea ua ba!a fa mau mea maJiop*. Aole no cAi whi mea a ano hopohopo maL 1 keia manawa a'u e kaawale I> ihi nei aohe r.o o'u wahi mea a lihi ike iki hou aku i ka wahine a knu hoaloha, a Ina j paha e hala ia'a na :zilQ fec tausani i • ka fefle ia» aoie loa no atx e h<y "-am.o | ana nona a hikl i ka. hoi ana raal o : kana kane mal fctitna huakai kuua mai. { Ua maopopo tno> i'au kona ano, aole |no oia e haawi koke ar»a 1 kana otek> hooholo l e ana paha i na ; mea e ae a p&a'lna ka moolelo o fcrfa po poina ot& ma Uniona Hoteie K®ea. £ hoomanao e lita poe hookaao P° e keia nanea, o Taafemaine no keia e hoikeike nei I kona moolelo o kona ola ari» imua o Alabati Rosa e like me ia t noIkela ma ka Kiokuna mua o keia moolelo, a oia no ka ua keiki piiawai ku* paa la t pane mail al: E A!ab*tl, e hanau ia paha au la i mea haku i na mo-

kaao, ina paha ua haku kok-? a*a \ i niO'. ie'iO kaao no ia mau hana ! haala, 1 aka, ua cse ae aa inau mea. } Oiai o rae au e hoonanea r~f j ka ' Uula o k* kulanakauhaie, ke hoomanao | nei ro * na nsea hou a pau no ka ? nup«P ft Honua Kakahiaka. } O kekahi mea ano nui loa ia'u i ik* s noau nel maanel oia no ka halawai ana I 0e na kanaka ma na aianui ua ona | kekahl hapa o lakou e hika hele ana | ma na alanul, a e makiio hele ana hoi t kekahi. Ha kekahl la, ua maalo ae la he misfonari Inia Hikina, ua aloha nui ia oia e ka poe noonoo maikai a mal a lakou ae, ua haawi makana aku la iakou | iaia i na da!a he 50 ma ka biia a hoouna | aku la laia e hoi. Aole nul na la mahope iho, loaa hou i mai !a no ia'u he leta mal a Qenerala j Vaialle mai e hoike mai ana I na mea ! a pau o kana huakai a ua hookomo f ioa ia aku ia no e a*u i ka nupepa. E holke pu ana ma la leta penei: j He kelkikane ka'u, he kanaka opio nona na makahiki he 19 wale no, a he j mea na'u e olelo ae at, aole au I ike i ' kekahl kelki ui maikai ma kona mau ' helehelena a he akaha! ma ka noho ana, < a he olu waipahe ma ke kamaiiio ana. I E holke pu mai ana ua hoohala ola i ka hapa nui o kona manawa ma kahi f kauhale uuku ma ka inoa o EsivUe, Veremoncta, kahi hol a kuu ohana e noho mal la. Mahope iho o kela mau mea ua hull hol mai la oia no Nu loka, a aole loa no he mau mea ano e mai iaia mai, aole ioa no oia I mahul lohe iki i kahi mea 1 hanaia ai mawaena o'u a me kana wahlne, aole no hoi ola i lohe iki i kauwah! mea mai kana wahine aku e haku epa aku ana. • • i i i »- • Ua hoouna hou ia au i ke kula e kuu hoaloha a makuakane hoi, ua noho au ma ke kula i hookaawaieia no ka poe

no hoi e Hke me a'u na makahlkl, a maanel au i ike ai 1 kekahi o ko'u mau hoa o ka noho ana, e noho pu ana kekahi o lakou me na wahine lilklni-hapa a he keu no hoi a ke ano maemae oie 0 ka noho ana, ekaeka a he au he iepo wale la no ia ke nana aku, aole au i hoihol iki ae e hah'al aku ma ko lakou meheu, A hlfti i ka piha pono ana o ko'u mau makahiki i ka 23, a makemake iho ia kuu makuakane hou ia'u e mare au me kekahi lede opio ana i manao ai ua kupono oia me a'u no ka noho maemae ana, a ua ae io aku ia no au me ka noonoo maikai, a ua mareia iho la maua me ka oluolu a me ka manao iike ana. He malihini loa no hoi keia lede ia'u a o ko'u ike mua loa ana iho ia no ho! keia iaia, aka nae. I na la o ko maua noho ana. ua hoalil mau ae la maluna oro ka oluolu a me ke akahai. He mlklala mau oia ma na hana piii 1 ka home a he noeau ma na hooponopono ana mawaena o na noho ohana ; ana, a Ina au e nee ikl ae no kauwahi 1 huakal pokoie, alaila, e panai mau ana | oia me na huaoielo hoaiohaloha he nul, j a o kana mau hopunaolelo hope loa i maa mau ia'u 1 kuu wa e haalele ai i ko makou home no ka manawa, oia no keia: Ua makemake nui au e maluhia kau k*akai a e hoi mat oe me ka laelae. 1 Ik uu kaupaona ana i ka nui o kona aloha me kona akahai, ua like no ia me ka mliiona mau tona wai e hanini mau ana iioko o kekahi o na loko wai akea. Pela wale no maua i noho oluolu ai a hala wnle na la he nul, me ka loaa ole he wahi kue mawaena o ko maua noho ana a hlkl wale l ka wa'a ka make i kahea mal ai iala, a nona au e poMa ole nel I na la o ko'u ola ana. Malalla no mnua i noho loihi ai a hala na la he nui a hiki wale i ka loaa ana o ka maua wahl kelklkane hookahl l ke kannkolu-kumamaono o ko'u mau makahlkl, a i ka umikumamakolu a oi iki paha o na makahlki o ko maua •noho aloha ana, a ua malamaia no hol ko makou ola me na dala a'u 1 hookomo llllii ai lioko o ka banako. MOKUNA VII. Auwe, o Mama Kamila ka la, I ka hiki pono ana ae o ko'u mau la i ke kanakamakua loa ana, a i na la nae mamua ikl iho. ua loohia ia au me kekahi eha ano kolkoi oiai au e aa ana e hoopakele ae I ke ola o kekahl makamaka malura o ke kua o kona lio. No keia pilikla I loaa la'u.\ua laweia mal la au i kahi e me ka ike ole ae i na mea a pau e hanaia nel maluna o ko'o klno, I kekahl la ua ano mama ik! ae la ka eha a ano ao kanaka mai la ka noonoo ana. ala ka e moe ana au maluna o kekahl moe 1 hoolako pono la maloko hol o kekahi rumi nanl a maemae. Hoao lki ae la au e ala iluna a e noho Iho hoi maluna o ka moe, a ua h:kl to. a hookahi nae aoao eha loa o *uu poo. Nana ae la ko'u mau maka ma o a inaanei o ka ruml. a nalu wale ae la no au,—auwe. kupaianaha maoll keia man niea a'u e Ike nei. eia la au 1 hea « noho nel. a nowal la kela hale. Ma na pukaaniani. kiei aku la au Iwako, he lena wale la no na mea a pau o *aho a*u e nana aku nei. a haule hou iho la an llalo e hoomaha al. Ma na paia o ka ruml a'u e moe nel ua hoonaniia me na kli lehulehu wale, » maluna o ke pakaukau a Uoko o kekahl pahu anianl nul e ku ana ua piha loa me iia buke he nul wale ke ano. (Aole 1 pau.)