Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVIII, Number 44, 2 November 1900 — Na Poe Kupono e Koho ai. [ARTICLE]

Na Poe Kupono e Koho ai.

E pono i na poe koho balota e koho i ka poe ike i ka olelo haole, ike a maopopo, heluhelu a ike i ka manao, a hiki ke kakau a pololei, a i mahele ia mea he kanawai, aole na hana oia hale (Hale Ahaolelo) he mau niu, au mahiai a lawaia,; aka, he mau mea pili kanawai, he poo a he hiu no ke kanawai. Nolalla, e pono e koho i na Senatoa a me na Lunamakaainana o ka aeao Repuhaiika.

Mamuli o ka hilinai l ke kupono < o keia koho ana i ka poe naaua.o a i lawa hoi i ka makaukau piha no na hana a pau o ka Ahaolelo e like me ke kanawai, nolaila keia mau hoakaka pokole malalo iho nei:

E na keonlmana koho balota o ka pae aina nei:

Aia ma ka poho o ko oukou lima ke ola o na mea hanu a pau ioa*e nee ana maluna o keia mau mokupuni aioha a kakou e hoopoina ole ai i ko lakou mau ea huihui, na kualono uiluli, na aekai oiuoiu, a me na luhiehu e ee a ka nanaina e hoohihi ai, o ua ola la oia no ka "mana laula" iloko o ko oukou mau noonoo maikai o ka wae ara me k? akaheie e koho i poe maikai a kupono io maoli i mau koa 1 kupono a hopo oie no ke kahua mokomoko i hoomauia aku ai ka onlpaa ana o ka hooponopono aupuni kaulike ma ko kakou mau kiiaulu aloha me ka nana ole ia o na aoao kalaiaina e ku nei i keia manāwa ma ka la eono o Novemaba e hiki mai ana. B hoomanao oukou, o ka ehaeha l leaa l np koa wiwo ole ma ra kula iaula o Europa, ua like a like ka ehaeha e loaa ana me oukou, na poe koho balota ma ka Pae Aina o Hawaii nei ma ua la koho balota 'la. A e hoomanao pu ia, o ka hana I 11 i iho maluna o oukou, aole ia he hana o ke kulana mama a oluolu; aka, he kulana ia o ke ano keik'kane maoli ka wae ana i ua poe la, oiai o ka hemahema o ka wae ana? i na poe e hele ai no ka hoeponopono ana i ko kakou mau poiio iloko o ka Ahaolelo, o ka poino ana no ia o ka lehulehu mai o a o o ko kakou Pae Aina aloha ne', a e ili aku hoi ia poino maiuna o ka kakou mau hanauna no kekahi manawa.

A o ka pololei a malau o ka oukou wae ana oia ka laau lapaau kupono e hoolaia ai keia ma'i kau e pahola ne! Uoko nei o ka alna. Ua ike a ua kamaaina no kakou I nei hana, olai, aole keia he hana akahl akahi ia kakou: he mau wa lehulehu i haia ae nei i hana ai no kakoil. a la mau wa a kakou i koho ai. o kekahi ao o keia poe e holo nel no ke alualu ana I kela kīaha gu!a »yko o ka Hale Ahaoleio e hiki mal ana. a o kekahi no 0 iakou na poe i ukali a ai knkou e ka maka kahi. aka. e kala mai oukou aia no iloko o lakou he mau kuhikiAl puuone, he mau kllo, he mau kauia, a he mau hoola no ka aina me k anana o!e ia o ka 111 a me ke kulana o ke kanaka, ua ikeia e ia poe mai ke klekie a ka mai ke keokeo a ka eieele. O kekah! ola poe kuhlkuhi pouone a'o 1 holke ae ne! kekahi moho bolo Sena« toa no ka mokupunl o Oahu nei, oia no o W. C. Aehi. ka mea i oleloia, ,4 Ka Moi o na Waiwal Paa ma ka Pae Aina Hawail neL" He nui a lehulehu na kumu e hiki ole a! ke kanalua la ai ola: Ka mua—l ka lehuiehu o na wa ana ! holo balota ai. ua puka mai ola mai

ca kalaulu ma! o kuu alna aloha, "Kona. Kaiopua i k& Lai, Opua Hinano ua 3JLalie. a nona wau e poina o!e tiel. a nana i hookiekīi mua ae t ua MM ia o na waiwai paa a ikeia e na kupa o keia mau Pae Moku aloha. a m-e he mea la aona ua mea hanohano la e poina ole ai f kana mau pap&hi ana i tia hanohano oia mau kau. la wa e kahikoia ana ua aina la e na ala nut o ke ano khiko. a na kupa o ua la'i la e poira ole ai. ao?e !a he ala e hoopakele ia ai ke kamahele, mai Kohala Hema a hiki ! Kau. ma kelg. huli o na Kona. ! a eia ua Mol la o na wahva2 paa iloko 0 ua Hale Hanohano Ia (Hale Ahaolelo) a ua hoo'.kaika ola e nol aku i ka Ahao!eio e hoopauia na uwt ana o ua aiua "la no na pilikia alanui, a i ke;a hora ua hlki ia'u ke hai ae ua haaheo kuu aina aloka iloko o na palena a'u I hai ae la me na alanul. a ua pau ka leo uwe j no !a pilikia. Ka lua—Olai oia i ua Hale la ia mau ! kau no. ua hoo.kaika ola e noi e hoo- | pau loa 5a ka auhau kino, a o ka Mea ; Hanobaro Samuel Damon kekahl i ka- J koo nul me na hoakaka naauao ana no ka apono loa ia ola kanawai; aka. ma- , muii o na ulia o ka makapaa, ua ike ole kakou ia pono a ua W. C. Aehi la. aole uo ka hoo'kaika ole ia, aka, ua hana oia a hlki i ka hora hope loa o ka noonooia ana. Ke kolu—Oial ke kau o ka Ma'l Bubonika e pahola ana i ke kulanakauhale o Honolulu nei, a e noonooia ana ia wa ka pono no ke kaupale ana aku 1 ke kuai akea ia ana o ka poi. a e hoihoiia a kahi hookahl e kuai ai ma ke ano makeke maoli, a ua waihoia. ka noonoo ana ia mea iloko o ka Aha Kuka o ke Aupuni ia mau la, a oiai o ua Mea Hanohano la kekahi oia poe, ua heoikaika oia e kue loa ia mau manao hoohaiki pono, a ua hookoia ia noi ana. Ka ha—Oial no ke au o ua iha'i la. ua pau i ke puhiia i ke ahi kekahi hapa o ke kulanakauhale nei, a eiai e noonooia ana Ke ano o na koi i ke Aupunl, a ua ulu ae na manao llke ole, no ka uku hapa ia o na poho i ka poe koi, a o keia W. C. Aehi no ka hiki mua 0 ke kue ia koi uku hapa, a o kana i ( hooikaika ai e ukuia ka uku piha o ua mau kol la elike me na koi lehulehu i hoea aku i ke Aupuni. j Ka lima—O ke alanui Pali o Nuuanu a kakou no l ike mau ai 1 ke au o na hooponopono Aupunl Moi o kakou, he nui na wa 1 uwe mai ai na Koolau, a i I lilo hoi i alahele weliweli ia; i ke au o ua Mol la o na waiwal paa e noho ana iloko o ka Ahaolelo, ua oia e hoopauia ia mau leo uwe, a ua kakooia ia mau manao ona e kona mau hoa e holo pu nei me ia, oiai o lakou like ia mau kau na moho e holo aku nei no ka apana koho pu me ia L . L. McCandless a me J. L. Kaulukou. Ke ono—Kana mau hana plli Aupuni lehulehu 1 kakoo ai ia mau kau no ka pono o ka lehulehu, a o ua pono la ana 1 huli ai aole la he pono i pullkiia nona wale iho, kona ohana, kona apana nana i hookiekie a i holkeike i kona kupono i opio kalaiaina naauao iloko o ka Hale Kau Kanawai o ko Hawaii Pae Aina ia mau.la, a o ke Teritori lioi o Hawaii nei i nei mau ia. Aole hol ola i hoonee ia mau- pomaikai no ka pono o kona aoao e ku ana ia mau la, ka aoao kalaiaina Repubalika. A aole hoi ma ka ili a ma ke koko; aka, ma kona ano he kalaialna naauao, ua hana oia i ka 'nana e ikeia ai kona ano naauao io, a ola ka haawl ana ia mau pomalkai i ka lehulehu, no lea lehuleliu, a ma o ka lehulehu, a ua kulike loa hoi ia me ka hooponopono Aupuni e ku nei he Aupuni no ka lehulehu: a e ikeia no ka oiaio o keia mau hana a ua Mol la o na waiwal paa ma na Buke Moolelo o ka Hale Ahaolelo ia mau kau, na Buke o ka Aha Kuka o ke Aupuni a me na , Nupepa lehiAehu o ko kakou Pae Aina < nei. | Ka hiku—Kona naauao hana kanawai. oiai he ike oia i ka olelo haole (Be- : ritania) ma ka olelo, ma ka heluhelu, f a ma ke kakau. ua kulike loa hoi ia < me ka makemake o ke kanawai koho j balota o ka Teritori nei, He nui a lehu- . lehu aku na kumu e kupono ai oia ke kohoia, aka, o keia rae ka'u i ake ai e hoikelke aku i ka lehulehu. j OPIO HAWAII MAKEE HOLOMUA. : —: j