Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVIII, Number 44, 2 November 1900 — HE MOOLELO NO Ke Aka o Kamila [ARTICLE]

HE MOOLELO NO Ke Aka o Kamila

No'u iho. ua kaohi aku U au laia rr,c na olelo o ka i ka m.hi Imua ona no ko'u mau kikoi wa!e ana. m.' kuu keomau ara aku l lea oielo: K hol no kaua | ka nanahe o na kiXc olelo ana~t kapae I na hoouluiui ana no kekahi kino I mae*ae*a ir.e na palapu. lloonr.au hou Iho Ja oJa ma k:na noho a pane mai la me kela mau olelo: Aole au no ka hoou.uhua akj la ee. oia au ma ka. aoao kue ia mea. Ato, e hoike aku ana au i kekahi mea n u e kahaha al, ola hol.o oe ke kmaka makamua loa a'u I ike al i Ooki pu iho la ola ma!a la me fce la e noonoo ana i mau huao!elo hou e hooholo lea aku aJ; kok » aku la au me ka leo ano henehene n .»r.a. aki. ua awlawl mal la ola. I ka pane ar.a: He oiaio. aole no hoi au l iki- i kekahl kanaka i llke loa kona ano ms kou. A he olaio no hol aole loa au I jkj l liokahl wahire e I!ke me < e. wahl a'u. Alaila, ua pai a pai ae la kaua malaila. Ano, e hea aku ara au I kou Inoa o Rr, a ua makemake no hol au e hea mai oe ia'u o Kan.l.n, wahi ana. Aole r.o ia h emea piiikia a ano e ee no kaua e hea Inoa aku al kekahi l kekahl no na la elua a ekoiu paha a'u e noho ai maanel, wahi a'u. j Ku hou ae la eia iluna me ka pane 11 na mai: j He ir.au hoaloha kaua I ke a manawa a e hoalele iho au 1 kela keena, e hoon.anao iho m mamuli o k:i h.ki ole :a'u ke hoomau aku. Ke tpu rrau ne aj o ka heea rr.ai o malih ni ma ke keena malalo.'a ke ho:a lo rr.al ol:i, me he la e paa. ar.a ka o ko'u ma- i nawa me la a karrt ka hora 10 a oi. Kc hoi aku oia e hikl heu mal ana au maloko nei. Ke mak'-make oe i k?kahi malihinl rna ke keena mala!o, ma ki heokani ana I kela tele e hlki awlwl imil al o Jlme. ; No kona hoomau mai l ka ole'o oluolu a me na hoolkalka l r.a mea e hooluolula ai au, ua ano hllah.la iho la au no ka'u mau olelo ikalka e hoehaeha ana laia, I na minute mamua iho. I mea no'u e huohuoi ole ia mal nl, ua jane aku au 1 ke'.a mau olelo o ka hoomaha: j lle oi aku kou lokoma kal no'u, aki, mumua o ke kani ana o ka hora umikumamnkahi, me he la e kaia loa ia ana au o kah.'amo?. Ao!e no hoi au e hooplllkia hou aku la ee ma kju hele ona ma!. ! Ola nae kana I pane koke ir.al el: E Ike kok« i nna au i ka mea pono e hana aku nl ke kala oe e ka hiamoe—e mui una au u.e ka n atfe ioa 1 ole ai e hoopuiwaia kou hiamoe Uuolu ana. Ke manao r.ei «u e maka-Ia laa ana au I kola po no ko'u hlamoo ana iho nei I kela la l.e ekelu hora. Aole au e hoohaia no ka makaala ana mai la eo olai o«» e pli ae ana no ka oluolu. Mamua ae o ka hikl ana ia'u ke pane hou aku, knhea mai ia o Mora laia mawaho; nloha rr.al la oia ia'u ma ke ani ana mni i kena lima a nnlo awlwi aku la i . Noho hou iho la au me ka mu!uim*ha a aole hoi i heluhelu pepa hou mamuli 0 ke kauoha a ke kauka: hoenii i!io la au"l ka a o ke kukui a hnokuene pono Iho alno ke kuiana oluolu o k.i hi inai hope nna aku. Me ia kulana o*u, aole hana e ne no'u rr.a la wa, wa!e n? na noonoo o loko e ul'.ani ana, e k'-kio ona Imua n e hol hope ana ir.e na hoomnnao ann. i Alawn ae la ou I ka uwatl a o ka hora 10 ia o ka ro; ake iho la au o hoolana la'u Iho ma ke kiel ana oku mawaho o ka ipuka aninni, kahi o ka malamalama o ka mahina e pa mal ano. He elun a ©l ko'u lolli mnl e an* mahi&a o ka moe me ka ike wahi ao ole ae o ka lanl, a la'u e hoemanao ana no ia mau la piilhua, o ka hoolana wale no ka mea nu) la wa, nolaila. hooIkalka ae la nu no'u iho a kokolo millo •ku la au no ka ipuka anianl. Ma ktkahl noho hooluli, noho Iho la au & pale aku la i na uhl puka anlanl e kuuwelu ana maniua, He kii nanl ka'u e makaikai ana lu wa madaho aku o ko'u • keena. oia hoi ke kalae maikal o ka vanl, ka hulall kuakea o ka hau ma ka. lepo I hoolla aku kona nanl l ka pa pono Iho o ka malamalama o ka ma- : hlna, a me na mea e ae no hol e o'uolu malkai al ka nana ana aku o na maka, a ua hoomaopopo tho au ala he o!a ' komo mal lloko o'u. j Aia ma kah) he kanawalu kapuai a 01 aku paha ka mamao inal ko'u haie e noho nel, e ku mal ana he hale kU'k e ma na walhooluu like ole, a he nanl 1 okoa kela na'u e makaikal ana 1 ke a wa. Ua nana hoomau aku la au malaila la*u 1 Ike aku a) I ka mai o na poe o loko. !a wa no I poha mai al ka malamalama o ke kukul ma kekahl o na keena o ka hale maluna, ike aku la au t keka}il klno wahlne e nee ana ma o n maanei, a ma kVu homiopopo aku, he kauwa lawelawe oli e hoopoōopono ana 1 na pono hoo'uolu 0 kekahl moe. Aole no ho» i liuliu iho. ua Ike aku )a au he wahine ul opl:->plo 1 ka maalo ana ae mamua o ka moe, kamaillo aku la t ke kauwa ma ka'u Ike aku 1 ka onl © ke poo me na I ma, a nalo aku la ke kauvra. Klei mal la u« kalkamahlne ret ma ka ipuka anlanl a nana ae ia Uuna o na ao o ka lanl. Ua lawe ae la au laia i kahua makalkal hou no'u me ka nana ole ae i na mea e ae e hooeanl l \ ana e ka malamalama o ka mahina. A! he olalo, o ua hoolaha la o'u o ka buke pakeke. , MOKUNA IX Ke maopopo mal la (a'u aole ola e Ike mai ana la'u, olai ua hooem) Iho au I ka malamalama o ko'u kukui a haahaa. a I mea nae e maopopo ioa ai ko'u palekana mai kona ike aha mai. ua eml hope mal 1a au mal ka Ipuki anl•nl no loko ikl mal. No ko'u kulana lho | kela manawa. me he U u& h:o--raiohia loa ia aku ko'u Ike iho i na #haeha o na palapu maluna o'u, olai ko'u mau nooeoo e holapuia ana e na kokola a me ke kuko no na heieheleika nohpa nui wale o ma ka {puka anlani e klei mai ia. liia e mai ana UokQ o kanan

keena, ua hiki la'u ke ike a kt koio p<>k>lel i na mea a pau e laweiaweia ana *r ia. Aoie 1 eao, uwai mai ia ota i kekaii noho rr.a ka ipuka aaiani a noho ih') la malaila tr.e ka hoomau ana i k? kiei ana mai iwaho. O ka ul me ka no~ h--a maluna o kona mau helelieiena, boi me ke kilaklla o kona kino. h»r mea la r.o'u e kuko nui ana ia wa rr,*t ka hoohikilele ana ae, ina paha a:a .'Aaeea o r.a kino uhane ola o na /i Adamu ho mau helehelena kekahi e like ae me kona, ka penia e ka naai rr.e ke kilakila. Aka, he mamo lo no na Adamu, aole I kub.be wa kuu rr.au maka. O ka heopokele ana nae I ke kaona huila o ka'u mau hookuku ana nona, e puana ae au me ka haiheo, he kamehai oia a he h.apalo e, ta ai.a au i he-lu iho al iaia mawaer.a o na anela. He hapalua hora eel haupa ana q'u I r.a kohi kuhinia a ka makalehō no ua mea kino nani la. me ka nana ole «e i ke kolokolo mai a ke kehau huihui ' ma ka ipuka anianl. Ike aku Ia au i j ke kokololio mai a ke kehau huihui ma ka ipuka anlani, ike aku la au I ke I ku ana ae o ua kaikamahine la, a no kekahi manaua aia ola rr.amua o ke aniani kilohi nul e ku ana; V.emo ae lla na omau o kona mau owili lauoho ; a kuuwelu ana na oho lupalupa malalo iho o kona hope. Alal a ike hou aku )a au i kona wehe ana ae I na kuip ne omau o kona a-Ikala, a ia wa no hoi oia I uwehe ae ai i k? alo o kona pakana luna. Auwe! wahi a'u I hooho ma:ie iho ai me ka hookuu pu ana Iho I na palulu puka anianl. N'a kela haule ana Iho o na palulu 1 keakea i kuu mau maka mai ka ll<e hou ana aku i ua ui la, aka, o kala i mauma lahalaha nani lua ole ona a'u I ikemaka aku al, aole ia i na!o aku mal | na haliolio o ko'u mau hoomanao ana, me he la, oia okoa no aeao imua o'u. Kulana hepe mai la au maluna o ko'u ■noho. upoi iho la I na maka, a hookuu rku la i ko'u noonoo e auwana hele lloko o r.a uilar.i a me ke kakaia o ka n-.ar.awa. Aole lea au i aa hou e nana bku iaia. fa'u n;a ke'a ku'.ar.a e hoal'.l la sna e ka hamau a me ka hakanu, o!al ka hanu ikalka e hapai ana I ko'u umauma I luuluu me na hoomanao no kela Hionohi a ka nanl e poira ole al au nr. ke kenelinia o ko'u ola ana, nehe ana nel mau kaina wawae palanehe ia'u e hoomaopopo la, ala no la ma ka rapahele o ko'u keena, a ela paha ke ku nel ma kuu aoao. Owaka ae la kuu mau maka, a ike ae Ia au, ela ka o Kamila keia. A ma kahl ana e ku la, ua hikl iaia ke lke pono aku I kela puka anlani kahl o ka nani kamahao o na sekona mua Iho e lapu la ia'u. E kala loa paha ola mahope ir.ai o'u kahi i hakiio «i -a.hiki l kela wa I awala'a mai i.ii ka ni hoopau i na palulu puka aniani. A u«> k.aha hol kou ko:r.o malu ana i-aha la iho la hoi pa pa'.uiu puka o ka hookuu ara? wahi ana me ka le:> oluolu a'u i kamaaina pin» pine al. A no keaha hol kou komo malu ana n.ai e hakllo i kanaka? wahi ana me ka leo hookoikoi. Hene iki Iho Ia kana aka me ka pane nra mai: Kupanaha keu kara ara mal ia'u i ka hakilo, olal nae oe e noho ana rna ka npuka anlar.l, me kou ma«amalama kukul I hoemiia. a hakilo aku l kela kaikamahine e wehe la l kona mau aahu. Hull ae la au me ka nanaina ooba jr.nlur.a ona a jane aku la: Ca! he wahine ee, a aoie o'u makerr.ake e holnoino wale aku i kou kulana wahine, o na oie!o au I pai e mal la h'e pololei ole ia, a ua ike r.o oe ia mea. Ma ke ano hea hoi? wahi ana me ka hoonalo ana Iho I ka puana olu waipahe o kona leo oiai nae ka'u i pane aku al ua hatkau loa mawaho o ka latitu 0 ka mehana. Aka r.ae. ua ane hikl ele Iho lo no hot ia'u ke kaohi lho l ka pehu mal:e ana ae o ko'u wahl kai, a l mea e mahuahua ole ai, ua mumule iho la au me ka hookui olelo hou ole aku laia. He ui maoll no o iala, wahl ana me ka nee ana aku Imua o ka puka aniani. Aole au e keakea aku ana l kou kilohl ana aku. No'u iho, ua lehulehu ,na po a'u I Ike al laia peia iho la, eia nae aole au he kane. Ke manao la paha ia aole ola I ahuwale mal keia aku. Ea, he mea e ka lupalupa o konā mau oho lauoho e kuuwelu mai la! He kuhlhewa la nou ke wehe hou ole ae oe I na palulu. Pakeu ae la ko'u eena me ke'a mau olelo hope ana, nolaila, ua nalohla ae la ka pono ia'u a pane kalakala aku la: Heaha ee? He wahlne anei, he akua lapu paha? Ma o ke Akua la, e aalele Iho oe I keia keena. Mai hoouluku ia oe Iho e kuu He, ina he ake nul kou e palekana mal na mewaewa. E ho.keike ana au no'u iho 1 ko'u ike pinepine I kela ka.kamahine e wehe ana i k.>na mau lole. No'u hoi, he Aole I pau pono kana pane, papanl koke ae la au t kuu mau pepeiao, a pale aku la ka Iphe hou ana I na huaoleo hope, aka, ke ike iho la no nae au I ka lewa o kona auwae e hoopau loa ana I kana olelo. No kekal I wahine i kapaia aku h? lede e iike me ko Mlss Kamīla Sanamoa kulana, aole I manaoia e pane mal ana ola I na olelo kupono ole no ka lede e hoopuka ai, e like me kana mau olelo ano kikoi mair.ua tho nana i hoopl mai ko'u Inalna, a ola ka'u e naiu ana iloko, Ina wale no I loaa la'u ka ikalka kupono e ku ai maluna o ko'u mau kapuai. ina ua lawelawe Uma aku no au laia I mea nona e kaawale aku ai mal ke keena. Haia ae la he umi mlnute o kona ku ana ma ka puka aniani. huli ae la oia eee hope mal la. No'u iho hoi, ua hemo koke ae la kuu mau llma mai aa pepeiao a p&ne aku la rce ka eau ana o na nlho: Wele —ua lawa Iho la anei oe? Ae—ala ola iloko o koea hoioku moe po. a ke kukull mai la e pule ana, wahl a Kamila. > Apopo kakahlaka, e haalele -o no au I keia hale ina he mea hiki, iioko o ko'u kukiTna kuokoa o ka manao ana ae pei». E make no au ke hoopupu iki iho e kall a lohe hou 1 kekahi mau pane hoohaahaa mai ia oe mai. wahi a'u. E nana aku kaua ! ka ke kauka pane, heaha la kona manao no kela ullani haahaa: Aia no ia I kaaa pane ana mal, aka, e heie ana no au. Aole ioa he mana keakea ,mai I ko'u makomake aaa e hana pela. Me oluolu o Kamlla e kaulo-

( ro pooo ūmx maluna. o'u, a. e hoike pu | mal &s*. I && hiohiona hoohuol a pa&« I mal I& oia : 1 Heata. ke ieumu nasa i hoowela ! koa ■ inaloa aul? No ko'a nana aiia aka aeei , i kela kaikaamhine au paha e manao iho ai aole o.a i makemke e haeaia aku oia pe!a? Ke kooia aku ne! au pela no. wahl a'u. Aka fcol, ina e maopopo ia oe aole kela i kue maJ ia'u ma la hana ana, e hoomaula Ana no anei kou kue me ka huhu no'u? Aohe no oia e hoihei mai ana i kau nana aku. Peia no ea wahine o ke kuiana lede, wahi a'u. me ka le<s k^ikoi. Aka, he lohe mau ko'u. wahi ana, he keu aku ka makemake o na kane e nana i na oiwi kiro kilaleia e llke me ko keia kaikamahlne; he kilohana io no kona pauku kino a he iupalupa kona rr.au onili iauoho, aeie nae i ioioa aku kona i ko'u. E eana aku paha oe ia! Ua hoonohola kona mau iima me na poohiwi maluna o kona kino ma ke kuiana hiehie, aka, ua ahona aku no paha ko'u. E hoike aku anei au— Aole! Ua oki! Kunewa hc»pe ae la ola me ke kahaha a me ke ano hoka i ka pane ana mai: Alaila, aohe no ou makemake ia'u. No keaha hoi? No ka mea, wahi a'u i hou aku ai, iio ka mea, ua neie iea oe me ke anuu mua o ka. ihiihi a me ke akahai o na oielo no ke kulana o ka wahine e i»*e me kou. Ua maepopo lea ia'u i keia wa ana e nana mai ana, he nanaina ehaeha kona iioko no ka'u pane houhou. oia hoi kana i pane mai ai me ka leo haahaa. Ke nōii mai nel oe i ka akahal iloko o kekahi wahine, o keu ake io no ia, a o ke pono ke kapaia he kanaka. Mai haaieie oe i ke'.a haie no ka ia apopo, Ca haawi mai oe he mau noonoo hou iloko o'u. Ina he ake ia kou e hu». aku la mea he akahai, o aha ia hoi oe ke noho iho a hoonaauao mai ia'u, Aoie au i maopepo i kekahi mea e aku raawaho ae ou. | Kokolo maiie mai la ka mah ehie ilo|ko o'u e hoomaalili ar.a i kuu inaina weia, oiai ua loaa pono mai la au me kana mau mapuna leo nonoi o ka haa- ! haa a me ke kuoo. Eia hoi ka'u pane.

Alaila, ke hoike aku nel au l ka'u haawina mua o ka hanohano, a oia ke a; L hoi koke aku ee no kou keer.a a e hookuu hookahi mai ia'u e hiamoe. Ke makemake au j kahi mea mamua o ke kakahiaka, e kahea aku no au me keia bele ia Jime. Aole oia i awiwi no ka pane ana, aole hoi no ka haalele koke ana mai ia'u. aka, au. noho iho la no oia ma ka noho, puili ae la 1 na lima mamua 0 na maka a pane mai la: Jle oi aku ka paaklki o kau haawina mua o hoike mai rel. Ua hooh Ki paa aku au ia kauka Beiavina e malama pono loa no au ia oe. I ka po nei maluna au o kela eoho koki i moe īho ai, a he mea pono loa malaila hou no au 1 keia p©. Ua kauoha mai no i.ol ke kauka ia'u pela. Alaiia, ua haalele ia mai ko'u mau :r.:mao kuokoa a e pue aku mawaho ae'.oia kauoha ana, ea? 0 a anei. A owai hol ke moeuhane ana a ike i ra hoike o koū keakea mai i kela kauoha, wahi ana. Mawaho ae o«a, ua hiamoe iho au ma kahi kokoke loa ia oe mai ko kela hiamoe ana o'u ma keia r.oho koki i ka po nei. Pupuku iho la kuu mau kuemaka no kela mau olelo ana, a koi aku la au iaia e hoakaka ir.ai i ke ano o kana mea i manao ai. I kela po mua ro ou 1 hiamoe a. maarel,'wahi ana. a mala!o hoi o na ao ana mai o ke kauka e kino mai ka wa'.ho olohelohe ana o ioaa i ke anu paha, a oiai no hoi mau rr.ea no ia o ke ka'.a o ke kapa I kahi wa e pauhia lea ai i ka hiamoe, nola la ua manao au he haawina r.e!e ole no ia ia oe. Ma ko'u aoao hoi o ks k!ai ana ia oe, oia hoi ka hoi ana mai a moe pu ma kou aoao. Aole no i maopopo ia oe kou ano uiuahewa ana i kela po me kou hoao ana e haalele iho i kou wahi moe, kuu apo ana *ku i kou a-i a paa, a me kou pauhia loa ana i ka hiamoe iluna o'u. Aole oia wale no, aka o kona mau-hoa noho hale ola hoi na kauwa .lawelawe ona. Mao ae la kuu ulupuni o na sekona mua iho; boi hope aku la na hoomanao ana no kela pllikia o'u, na la elua i hala aku 0 ko'u waiho ana iloko e ka eha»ha me ka malama maikal ia, ua hoolana ae la au me na helehekna o ka mihl 1 ka pane ana aku: Ke mahalo aku nei au i kou iokomalkai piha, a no keia po hoi, ke lana nei kuu manao e loaa ana he hiamoe maikai ana nou ke haalele hookahi mai 02 ia'u. Alaila. e aloha auanel oe. wahi ana me ke ku ana ae a hele mal'e aku la na kaina palanehe i waho .0 ke keena. Hooikaika aku la au a kau traluna 0 ko*u moe, a me ka hookuere pono ana iho 1 ke kulana kupono no ke lfino, hooluolu iho la au oia! na noonoo like 013 e lulumi ana. Ia + u e eku ana 1 kauwahi o ka hiamee. nehe hou ana nei mau kaina wawae irawaho, a lohe aku la no au i ka pa-e ana mal o ka hawanawana i ka i ana mai: E P.e'.

I Aohe o'u on ! onl .10, aia no au ke hrololli laa la. nehe ana uo na kaina vaI wae ina ka aoao o kuu moe. klno ] ka'u i hoomaopepo ae i ke kulou ena I iho maluna o'u. a he ma-u ana no kuu - lae ka'u Mke ae. me he la he mau lehelehe. a pahee aea nei 11 ma ma kuu a-I |no ka manawa pokole. Alalla, hoelU : iho la ka hlamoe kul'po'lpo a nalohla I aku la au l ka ais& moeuhane. I I ke kakah'aka ana ao ua maopopo , iho la ia'u ko'u ano mama hou ae. O na uluku Uoko o'u I ka po I hala iho la, I ua hoonaiowaleia mai o'u aku, a no la t mea. ua lawa ole Iho la ka mana ioalna ulupuni e kalalupe aku la'u ma ka j hooko ana i ka'u i kuko ai e haalele iho f i ka haie. I Pau ae !a na lawelawe ana o kuu mau palapu a me ka r raina kikahlaka, u ala loa ae 1a au a noho iluna e heluhelu al i ka nupepa oia kakahiaka. Ala hoi he kikeke ma ka puka. a ia wa 1 komo mai ai kuu haku wahlne. | Ano, ua hoike maf au la*u iho ma ke kikeke aea. wahl ana. lioa i ho'.ke ae , nei o Jlme aole oe komo lole, aole au < e aa ana e komo mai. A oiai be mau kipa kauhale aku ka'u e hala ai paha ka hapanui o ka leanawa o keia la. manao mai !a au, he makemak? kou e ike ia'u niamua o ko'u heJe ac.a—oia au l korao mai la.

Holke tcai U au t ka hauoii o ka ike aea tsia a me ka mahalo no keua hoomaeao mau ta*u peli toi ko'u nunaolana e ioaa iaia ka manava hauoll ma kana huakai oia ia aea e hele aku al. Aole oia ka'u e upu al, wahi ana, he mea ole ka hauoli no'u, a ua &h?na ncv ka noho ana i kauhale—aka, ao!e paha ia i kupono loa. Ua hoike mai !a kona maka i ke kaea a me ka luhi o na po elua l ha'a. ana i kiai ahonui ai ia'u. a ua komo iho la ke aloha Iloko o*u nora, a no ka hoaloihi aku i ka launa kamaiUa pu ena me ia, malla he mea ia nona e hoaiuoluia ai. ua panai aku la au no kana pane hope. Aole 10 r.o paha ee e apo eki t na mea e oiuolu ole ai oe. aka. ke ika zti nae au ! kju m» ki hauoii a me ka noho oiuolu, me he la o oe iho no kou haku. Owau io ar.ei? wahi ana. O ka hoomah<le ana nku ma la alahele o ka launa f ieio. Ike koke iho la au he rula ole ta, nolaiia, hoalo'i ae la au I ke kumuolelo i ka ninau ara aku: Auhea kuu hea'oha Faranx:k?? Aia iluna me kana haku lawelawe. Oia anei kekahi ma kau huakii? Aole: eoho no oia me kona kahu me Titine. Hai mai la keia no ko Faranake ik? olelo Farani a pela aku, a no ka mei plli i kona kahu Titine, hai mai la keia | e hoopau aku ana iala mai ki lawelawe ihou ana malalo ona. Peia me ka'u mau [mea e makemake ai, oiai oia ma kana I huakai, e kahea ana i na kauwa iawei lawe. ! Ano kona' manao e hoonanea oluolu ia eo au me na mea kakau, hoolako mai la oia i ka pepa me ka peni, kunou , aloha mai la kela a puka aku la i waho. Ua hoonanea io ia au me ea mta kakau, a ua- hoouna paiapala aku au na Mr. Hapagude, kuu hoaloha eia'.o a iunahooponopono kiekie o ka nupe?a Honua Kakahiaka, e hoike ana i ko'u kiumaha r.or.a e iawelawe heokahi la i ka nupepa ma 0 ko'u poino ulia ana; a ia Barama Rosana a me Kenerala v alalie. j Ua panal koke ia mai ka pane o ka'u leta me kekahl mau apana dala. Pau aku Ia ko'u hocmar.aD ana mi na mea kakau, lalau aku la au I ka nupepa a heluhelu iho la no ke keena o ka manawa a hiki 1 ka paina awakea. j fle moolelo ka'u e heluhelu ana me ka ; hiaalai nul, oiai nae au e hoomaopopo ana i ko'u ano hoopunlni lea ia me ka nanea, ua alawa wa!e ee !a no au iwaho i ka puka aniani ma ke ani he haomaha ia no ka manawa, aia hoi ua haule aku la ko'u ike maiuna o kela kaikamahine ul i ike ai i ka p? mamua iho ma kela hale mai ma o, e noho ana ma ka puka ar.iani o kona keena, a e nana pono mal ar.a ia'u. Halawai hou ae ia ko maua maka, a' hoomanao oe la au I na healoha o'u o j ka buke pakeke.

Ka Waea Te!egarapa. E noho ana ua kaikamahine u! la ma ka.puka anianl o kona keena me ka nana ana mai ia'u. I ka wa i haiawai ae ai ka ike o ko maua mau maka, m!no aka mai la kela o ke ano ho:mahie, a oia no kona wa i oku ae ai i ka buke i ioaa ai mamua o kona alo. la maopopo, aola oia i hoohewahewa 1 ko'u'mau helehelena, a o ka tuka pakeke ana i oku mal al. he ana ia e loaa kekahi kokua ia'u ma ka hoon.aopepo aea aku iaia, ina ua polna au. laia i holke mal ai i ka ir.e ka heleheiena mahiehie, ua maopopo la'u e alakai ana ia 1 na hoamanao ana h'ppe o ka r.alo a me ka loaa ana o ua buke la, a he nanaina hoi e hoike inal ana- i kona hauoli no ka ike heu ana mai ia'u. Ike hou aku la au ma ka hoailora o ka oni ana o ke poo me na lima, a e hoike mai ana e naio aku ana

oia no ka manawa a hoi mai. H» olaio, ua ku hou ir.ai la oia ma kahi mua ana l ku mai al a ho keike ir.ai la he nupepa. a'u i koho koke aku ai oia no ka Honua Kakahiaka, a e mai ana ua maopopo ia a aia au ma ia nupepa e hana nei. Kuhi ae Ia kona lima ma kekahi o na kolamu, luliluli aku la nae au no ka maopepo o!e i kana mea i manao ai ma ia wahi o ka nupepa. No ko lala wehe ana ae i ki hait aka a owili ae la i ke poo me ka hoapupuku ana iho i ka maka, me he la ua eha, maopopo aku la ia'u kona manao, ola hoi ke koiamu I hoolahaia ai no k\iu poino ana, a noke mai la kela. i ka hoailona ma na lima a me ke kunou ana 0 ke poo me ka hiki ole ia'u ke hoomaopopo aku me he la e heluheiu ponoi ana au l na huaolelo. Ua haawi aku la no hoi au ma ko'u aoao i ka hoailona e hikl ai iala ke hoomaopopo mai ua ano olioli au, a he mea e kona hauoli 1 ka'u ike aku ma kona mau helehe'ena. Alaila. ho:keike aku la au i na pepa a'u e heluhelu ana, ka pepa kakau a me ka inika. Ua hool ia ae anokmahiehle ia!a e haiwi mai ana i ka hoailona, ina paha nar.a kekabfi palapala a'u e kakau ena. Ua hoole aku au ma ka luliluli ana. e a nae ulu mai la ka makemake iloka o'u no ka hoouna palapaia nana ina h? mea hiki. Nirau aku la au iaia ma ka hoailona i ka helu o kona hale, a hoike mal ia kela ma ka helu ana I na munamanalima. O kahi hoi e leaa al kona inea. oia ka mea pohihlhl loa ia maua * ai ma na hoa!iora, a ro ia roea, ui akaaka mai la ke!a a nalowale aku la mai ka puka anlani aku. lini ioa iho ia au e ioaa ona iaura palapala ana a kamailio ana me n?ia loha fcou o'u, nolaila, ua hoakoakia mal la au I ea noonoo a pau a hoo ala iho la i kahua e hookoia ai ko'u iini, oial au e noho ana ira ko'u hale no elua a ekolu la paha l koe. 1 Ua hoike pu mal no hoi kela i ka makemake e launa pu tne a'u nea kona holehelena «i'u i hoomaopopo aku aU a ina e hooīkaika pu ana oia ! ka hoolala ana me a'u. e hookoia aea iloko o na hora heln. la*n £ nooeoo nui ana. iohe ae la au 1 ka hahilu ma! o Faranake mawaho: ua hea aku la au a kiei mai la hoi kela ileko roa ka puka maL Uiile mai e Fararake, wah! a'u i katea aku ai. —ua kauoha mai o mama Kamlla la'u e hookaawale loa au mai ka h(M>uiuhua ana i ke ke:mimana popiUkia, vrahi ana. Aole no paha oe e hana tnai ana ia'u peia, aka. he makemake ko'u e ike ia «h» 1 hookahi micute. E loaa ana no

aiiei ia oe kekahi kaul« kualna lo4hi? Kuiou !ho la keia e noonoo ana a ra!o aku ia. Aole I liuliu heea. mai ana ene k?kaht pokaa. kuaina nui—iawe mai la au a honi iho La ma kona iae. Heaha ae kekahi au i mkemake a*wahi aea. Ua iawa au e Faxaru.k.\ me ka ma* halo. Oiuolu hoi ee mai h.ai ia nrama Kimiia maanei iho eei au me ee. wa.'i aaa i pane mai ai. Pe!a me Titine. Aole loa e Faracake. huhu aa a o llUne īa'u ke iohe. No mama Kamila aohe oua huhu, aka. ina au e ano paakiki, nara ror.o mai oia ia'u. a mihi iho la au. O! aoie anei ou a!oha ia mama Kahaiia. H*t mau minuie eiua pahu kua-h-helehe ana mai ia'u eo kela a me keia me ke kunou a me ka oni ana o k>ua wahi pauku klno, a ua hoonanea toa ia au. Haawi hou mal la kela i kunou o ke aloha a r.a:o aku ta, nolaila, ua kakau awlwi iho la au i ki'u inpaia mua o ka hoolauna r.a kela'kai«eamahii.e penei: E kuu iede epio: E kr.ii ra ai i kela ulupuni ma ke kakau ana l pa!araia rau. he mea l aneane e mal hinl Io«i la'u aka nae, o na pomaikai l ioaa ia'u ma kau hoikeike o na hoallona. ua iawa ia i huikaiaia. Ua hoopeala iho au ma keia hale he ekelu la i haia ae nel. a ke hoomauia ®ei no pela me ka hikl ole ! ke haalele IhU O ka manawa i hala j aku, ua heohaiaia no ia e a'u iloko o ka piiihua a hiki wale no 1 kuu ike ana aku nei ia oe ma ka puka aniani. Ina ' he mau huaolelo kakikihi ki hiouna ' ia ma ka uwea teiegarapa a'u e manao nei e hoohuiia ana o k>u haie a me ko'u, e hoohalaia aku ana 1:0 kuu mau hora noho mehameha me ka hiuoii o ka manawa mal ia ee, Eia ko'u hoolala: Eia ia'u he pokaa kuaina, o paa ana au i kekahi piko a o ka pokaa ' holookoa me ke.a palapala i h„epaa I pu ia, e hooiei aku ara r.u mai keia ! puka aniani aku a haule ma'o'io o ! eukou pa. a no ka wa por.o e hui ai ko ! kaua mau Ipuka aniani me kela kiula ! ka ike oie ia, e hookuu iho i k:\ula j mawaho o kou puka ar.iani. hoij 110 02 ilalo, hoopaa iho ia me ka pokaa kuaina, hol hou ae lluna a huklhuki ae a| loaa ia oe, a o ko kaua hoohu.ia no ia ' me ka uwea telegarapa, ma na hoouna ' i palapala ana. I mea hoi e holopono 101 ai ka kaua hana nui, e papa oe i kau kauwa wahine aole pono e kiei wale | mawaho o kou puka aniani o ike>. pe.'a no hoi au e hana ai i ko'u kmaka lawelawe, Ke pono keia t&legarapa a kaua e kakau hou aku ana au. Ina he mau ala maalahi e ae i n-aonopn ila oe, e hoike mai. Kou hoaloha—R. T.

I ka paa ana o ka pa'.apa'.a mamua ae, ua hoopaa iho la au n.a ka pokaa kaula a kall iho la no ka ike h::u aku iaia. O na la waena ia o ke kau hooilo, ka \va hoi e napoo koke al ka la i ka nuina la okoa, a ua hopohopo lli'a !a au c poeleele e me ka holepoi.o eie o ka'u har.a olai ke aneane aku la l kauwahi oia manawa. Hala ae la ka hora eha. ala hoi ua :r.aalo hou la ui ihuinu la ma kona puka ani3ni ka Da::a c.na mal ia'u e' hoemau r.ei l ka roho.

Oku koke aku la au i ka pal iiala me ke kuhi ana aku nana ia, ma ka lu;ailon.a, a akuaka iho la keli. h.u aku la au i ka pokaa kua na, a ua ho'ke koke mai la kona nanaina i kona pihoihei. Aka, aole au i hookauluA iho ma ka hoopau ana i kona pohlhihl. Wehe.ae la au a hamama ko'u pukaaniani, koho iho la i ka m imao mii a'u aku a hiki i kena pa, a me ka ika ka kupor.o no'u e heolei aku al i ka pokaa kaula, ua hounou aku ia au a haui2 iho la ma kahi l makemake ia. Aole no hoi kela i hookaulua ho i k2 kii ana ma.i iaia i ike peno mai ai i ke koheoheo ana aku o neia meo. Ua lawelawe koke iho la maua i ka mea e maalahl al na palapaia a maua

ma keia kauia, a ua hooaeaia mai la kana palapala n.ua o ka heolauna penei:^ Auhea oe, ke hopohepo r.ei au o manao iho oe he ol aku ko'u makaukiu ma ka mea a'u I hana aku ai, e'a nae, iio kou noho mehameha mai, ua hookaumaha ia au. Nowal kera hale au e noho la? Ua maopepo la'u ma ka nupepa, aole kena o kou wahl penoi.—V. E. Me ka hakalia ole, ua pane aku la au. Miss V. E. O keu lokomaikai ma ka ae ana mai la'u e kakau aku ia oe, ua mahalo nui au me ka hauoli loa. O aio kau koho ana mal ia i kuu mehameha. Ua ioaa ia oe ko'u ieoa piha, e hai mal ana oe i kou? I ku ae ka poino o ka moku ana o keia kaula a ano e ae paha ua loaa ia'u kou inoa a ua hiki ia'u ke koouna ma ka iawe leta i paiapala nau. Ua loaa ia'u ka inea o kou alanui a me kou helu, e hoomanao nae oe, aole he mea maikai e maopepo ia oe ko'u ano a nele hoi au me kou. O kau ninau no kela hale, ua like no au me kou maiihini. A hiki i keia manawa he pee maiihini wale no koonei i ka'u hoomaopopo ae, oiai au i laweia mai ai iloko nei me ka mauleuie ma keia la popiiikia o'u, kof, he wah'ne opio la e noho nei a e malama maikai nei ia'u, he j wahi kelkikare ekoiu makahiki. n me na kauwa. Oiuolu e hai mai l kou inoa, | oiai e haaiele iho ana au i keia hale ke oluolu, a ke loaa ole mai la'u, aole paha kaua e hui hou ana.—Ue Taremaine. | 0 ka haia ana aku no ia o kela palapala me kela telegarapa kualna a maua koele ana ke kikeke ma ka puka a lumo ana o Kamlla. Aoie au i upu e komo koke mai ana ola, a he oi loa aku no hoi ka maikoi ina oia aoie i komo koke mal. No ka hoonalonalo ana iho I ko'u helehelena e kauholaia ana e ka hookamani. ua ohaoha aku la au iaia i kona komo ana mai. Ke heleheiena hakumakuma kona me ke oolea i leaa ia'u kekahi hoohalike ana ae. Noho iho la kela ilalo mamua o ke kapuahi ho< pumehana a pane mai la me ke kaalono o kona mau maka i ke ahi: Puanuanu hoi o loko nei—hamania paha kou puka aniani? No ka manawa wale no i ioaa kahi ea oluolu. wahi a'u me ke kaulua ole Iho. He hoakai hauoH paha kau o nei ia.? wahi hou a'u. l ? ! auhea hoU Minamina wale ka hoi t wahi a'u. no.ka hewa. wahi ana. 1 noho ia tho nei no e a*u iea ua pono ioa. Aoie anei ou hoomanao wale ae, he keti aku au a ka hupo? Ko keaha la e hoomauia nei ko'u ola. ana? (Aoie 1 pau.) '