Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVIII, Number 50, 14 December 1900 — Ka Mana o ka Pahikaua A HAMILETONA TEREGOMA [ARTICLE]

Ka Mana o ka Pahikaua A HAMILETONA TEREGOMA

A'' K*iki Knn n Ei lani Ke K'ipnm win'i i k'iili hnntir i kl Ilunahtlh<> >> hi Oih ntabt ua o AS#iVi—Kn Vea /ioi t //'•« hiwahiwain t, ka Kmdpera o ia Ainn m* ka l'na Kulann o Ainnhau—K Kiiikamnhine Ui-OLINOKAONOHI-LA MOKUNA VI. Hana lo ke Aloha Wela. MOKUNA VII. Ke Ao ana 1 ka Nlhilinl. Aole loa au i kahaha iki no keia klpa koke ana mai o Paulo Tueski I ko'u wahi mahope koke iho o ka i ana mai o OHno, he wahine kupono ole kela i ka iauna ana. I kela manawa hol, ua komo Uke laua malalo o ko'u kaupoku— 0 ka wahlne lloko o k& ruml hookipa ka mea i piha I ke Ino. a o ka wahlne opio hol mawaho, he maemae kona naao. Kaopopo oie ko laua. manao no kahi ke hoohuiia. Puka aku nei au e ike ia Olino. Olelo mai nel kela me ka pokole. ua, hele.aku kekahl hoaloha I kona wahi • holke ai laia no ka manaola p lawe i ko'u ola. Ala ka poe Nlhillai k« hoomakaukau nei no 1* mea. Ma na helehetena o ua kaikamahhie nei a'u I hoomaopopo al, ua piha oia l ka luuiuu a me ke ka.umaha no'u. Koi mai kela ia'u e mahuika mai Mo»ekao aku. a ina aole. e hele lelno au i kahi o ke Kuhina Polekane 1 pokele ai au mai kela poe Nlhilln mal. "Aohe plllkia, a mai maka'a oe, e IMino," wahi u'a i oielo aku aL "He hikl loa ia'n toe Imi l wahl no'u e pakeie al. He wahi manao okoa nae hoi kahl o'u ia oe e pUi ana no Paulo TueskL*; la wa Ike aku nei au I kona kueml ho* pe ana-a ma kona heieheiena ua hoomaopopo aku La i ka plha o loko ona I ka makona me ka hoowahawaha la Paula, a i hou aku nel au: "Ua pōno no kou hoowahawah* ana iaia; aka. roamull o ko'u ake nui e maopopo pono ia kaua na mea a paa e pili ana I kela. wahine a me kou kaikunane, ke manao nel &u he mea pono ioa fiou ke paie ana ae 1 keia mau manao pllihua o kou naau." "Peheaola i hlki mai nei I kou wahi?" wnhl a Ollno l ninaa mai al me ka pihoihoi nul. • I kah wa okoa aku e holke al au ia oe ia mea," wahi a'u t pane aku ai nie ka awiwl loa a me ka leo hawanawana. "Kla hou no kela mea: he ol aku ka huhu ino o kela wahlne i« oe i kela wa. a nm kana mau olelo a'u i aku mH ua hooikaika ol* 1 ko kaikunae hooiauna ia oiua. O ka po nel ka ka mnnawa a iaua l hooholo al. a no ko'u kamalilo ole ana aku iala I ka po nei kona. kumu I huhu Ino loa ai. Hooknhl no ala a'u e manao net e hlki la kaua ke haha.l—*osbe nae ka mea e hiki •I. ke kokua mal oe la'u., E komo ae kaua iloko a e hooiauna aku au ia olua. I oU v ia. e kali malle oe. owau ke komo mua ae e hoike laia." F J ela e maalahl ai kau hana fio'u." *ahi a Ollno 1 nlnau mai ai me Xa a«au kaumaha no'u. "O ka mea ia e pono ole al oe—no kou «oao kou maimo," "Aole o*u manao ia'u Iho. Aole e hikl lat«. Ke hoopolno wale mai ia*u. Ina la 0 kou makemake, alaiia, e hooko no au. anei? E hooko no au, ina oe «f olelo "ial ana 'ae.' " Mamuli o ke kuoo o kamau olelo, mlnoaka Iho nei au. Ia pane hou mai nei keia: "He mea n-.aikai maoH no ka loaa ana o kekahi nwa i hUinaiia, —loaa ka hoa kukV Ola k«'tt mea e walho aku nel nau e hooholo mai l kel* nnau." "Aole iio ko'u makemake ponoi, aka, ko u manao o ka. pono maoll no kela, t oJe ai e kuanul ka kaua mau hana i irau hana ma kela mua aku." j "Ina hol ha pela. e komo koke aku | kaua | keia manawa," wahi ana I pane 1 mai al a ku ae nei kela lluna. "Mahope aku no hoi kaua e kamaUlo al-mamua ka hana.'* X* 1 ,k * aku al 1 an* ae o ka ula wena I kona mau papalina. "Mai polna oe e Olino. he hana hoopal«!jnaka wale no kela a kaua I keia wahino."' "l'a ike no au. He wahlne wellwell loa na'u, mamuli o kana mau hana ekaeka i hana al. a pehea e hlki al la'u poma lala?*' Me keia mau olelo, nee aku r,ei m aua no ka puka komo. Ku pololei ae nel kona kino a he kohu alii* v*hlce klekle loa oia i ka'u nana aku. Me keia kulana haaheo ona 1 komo aku | «l maua iloko o ka rumt a Paula Tueekl * noho ana. la inaua I komo aku al Ike aku la au 1 na heieheleaa © P«ula 1 ka mohaia ana j [ **. me he mea la ua loaa iala kekahl j īianaklla nul maluna o kana roea I ho> »no ioa ai; ku pololel ae ael kona kino Uuna. i kuu hoolauna ana ia laua, ku-, nou iike ae ne< kahi I kahi, me na h!o* | hiona o aa m«a I hoonaauao malkai ia. | . *i hoopuka oial nel o Olino no kona l

minamina no ko laua ole ana mamua aku; aka. aole no ia he mea hewa. No kona paa l na hana o ka ohana ke kumu i loaa mua ole ai oia hanohano; a wahi ana, o n«a hoal<»ha o kona kaikunane, nona ia; a he wahi manaolana kona e klpa ma kona waM i kahi la oia pule, a pela hoi o Madame Tueski e kipa ae ai i kona home. Mamūli o keia mau olelo ua hiki no i kekahi mea ke manao ae aole loa kekahi mawaena 0 keia mau wahine mamua aku oia wa. No Madame Tueski hoi. ua hoao oia e kamaiiio me ka oiuolu. aka,, no ka piha paha i kona hookano. ua hiki ole kana mau huaolelo ke puka mai ka oluolu kupono i ke kulana o ka iede. Aka. aole i liuliu keia mau kamakamailio ana, ua komo koke aku la ka'u mau olelo. I aku nei au ia iaua, he mea pono loa no laua ka puka like ana a hoi like. No ko'u makemake no keia i hoi koke o Paula, i ole ai au e lohe hou i kana mau olelo hooipoipo a'u i makemake ole ai: o kekahi no hoi ea, no ko'u makemake e loaa ole ke kaliua o na olelo hakuepa waie mai no i ko'u launa ana me kela wahlne iloko o ko'u hale, malla paha he mau kiu kekahi mawaho kahi 1 hoomakakiu ai. "Aia a aui ae ka ia hiki aku au i kauhale," a'u i hawanawana aku ai ia Oiikona puka ana iwaho. 1 "He keu aku hoi o ko'u hoowaiiawaha I kela wahinei" wahi ana i pane hou mai ai. Pani aku nei au i ka puka, a hull hou aku nel iloko a noho iho nei me ka noonoo nui i keia mau hana ano hou loa. Mamuli o keia hoea ana mai a k.eia wahine—keia Paula i ko'u wahi, ua hoo loliia ka'u mau mea a pau i hoomakaukau at no ka.*v hanai ike iKo la au he mea makehewa loa ka alo ana ae i keia mau mea a keia wahine i hoolala ai no ko'u kino. Hiki ole ia'u ke hoomaopopo i ka hopena o keia mau hana: a b ka manao ana ae e holo mahuka ua iike ia me ka ole,—aolie pakeie ma ia iiana. Iloko o kela mau ia pokoie ioa o'u ma Moaekao nel.ua loaa ia'u na haawina a'u l moeuhane mua ole ai. a'n hoi i manao ole al e x hoea mai ana ma ko'u : ala. ' He maikai maoli no ko'u noho ana malaio o kela Inoa kapakapa o'u, 1-uka-nela Peterovichi, aka, mamuli o keia mau pohihlhl I pakuiia mai. ua lilo ka nohona maikai i mea hoopiiikia waie i Hn noonoo, a maopopo ole k ahaawina e hoea mai ana. Ina paha aole au i haawl i ka'u olelo paa e hoopakele i kela kaikamahine oplo mai na hihia mai a kona kaikunane, i Wuhili ai iaia, ii\a no ua hele Koke au i kahl o ke Kuhina Pelekane e hoike ai la*ti lho. I ko'u noonoo ana nae. ma R«sia, o ke kanaka koa. he mea nut ia i keia lahui, a e like hol me ka lanakila a me ka inoa maikai l loaa ia'u I keia wa. ua maopopo ioa e lilo ana no ia I mea pale no'u ma ko'u aoao 1 ka wa popilikla. Pela au i manao al he mea pono ka hoomau ana ma ka oihana koa. lna paha au he kanaka manao ino. Ina no ua haalele au ia OHno e paio nona Iho. aka, aole pela ko'u naau. Ua ike au. he hiki no ia'u ke palekana mai keia mau pohihihi mai a pau. aka, no Olino. ua maopopo, ina e ike ana o Paula, he mau hana hoopalaimaka wale no keia a maua. alaila. e hooikaika ana oia 'ma na ano a pau e hoona i kona inaina maluna o ke kino palupalu o keia wajhlne oploplo loa. | He mea pono anei no'u ka hana ana pela? Oiai oia ka mea i waiho mai i ,kona puuwai a me kona hiiinai a pau imaluna o'u, a me kela mau olelo % pau ' e hone ana i kuu pepeiao, me he leo mele nahenahe ia, e haaiele anei au I kela opio ui? Ao!e loa i liuliu keia nooI noo iloko o'u ua kapae koke au. B like me ka hilina! ona ia'u. pela no ko u alo;ha ana iala. E hoopakele au iaia. A pehea? I O keia ka mea pohihihi ioa ia'u. Hoo,kahl no ala a*u i hoomaopopo al, oia ketla: e haaele ota ia Moeekao a e haalele ]oa ia Ruaia. Aole paba o Paula e kea- | kea l kona holo ana. ke ole au e hoao ,pu e holo. Me kela mau noonoo, hoohoiio iho nei au. o keia maoii no ke aiahele kupono loa no Oiino. E haalele koke oia |la Moaekao a holo no Partsa; a owau o maua ke noho e hoomanawanui i na ino a'u e alo nei. Ua ahiahi loa ia ia hiki aku nei au i kahi o Oiino ma: a ua hoohaia au i kabi manawa me ka makuahine o maua. ke Kautesa Paliti*ini,—wahi luahine ua heie a noho ka hina me ka alu. Noke aku nei au i ke keaka no ka hakaka a maua o Deviniski: no kona koikoi mai e hahai hou aku. Iloko o keia mau hora a maua me ka luahine e kamailio nei ua ike aku nei au i na heleheiena o QUno i ka haikea, ano kaumaha. a i ka pau ana o ka maua kamalllo me ka luahine, koe iho nei maua wale no. la va huii mai nei keia a i mai nei: "Ea. aole lte kekahi mea i noonoo I kekahi mea. « oluolu ai ko*u noonoo e | Uka me oe. Ua Ike au i ke kaikamaMne «tu i kauoha mai ai. Ke manao nei au

!.»• u iki no • ■« K.. i' , <- ko <>na. a ke oielo rit.-i oia i ka. -»iaio. t'a rr.aS oia i kora ak*» nul ».* kaau al»* ma kona makua mai—" "K haalele ana oia nt» Kuresokc l ka la apopo/'waW a'u l pane aku al. "Ua maikai. Ina pela. o ka'u hana aku ana ia, o ka malaina i na mea e ae. Aohe no he nui o kahl mea hikl ia'u. aka. e hana aky no au i ka moa hiki. E malama aku au i ke keiki i ulu ae oia iloko o ka pono a lilo i wahine Rusia maikai. Pehea kou manao no keia?" Ma Kona ano, Ike aku la au i kona ui maoli no. Akahi no a mohala mai na hiohiona. Aole au ! pane koke aku no kekahi manawa. Kulou iho nei au a ea ae nei, pane aku nei: "He mea oiaio no paha ia: aia no ia i hou manao; aole anei au mea e ae e manao ai he mea pono I oi aku? No'u Iho nae ea, he makemake loa au ina penei: "He maikai no kau alahele, he poino no nae mahope maL Ina paha oe e ha» na ana me keia. E hoouna i ka makuahine a me ke keiki 1 kahi e, me ka hoolawa ana ia laua no ka manawa kupono. He oi aku'ia o ka pono i ko'u manao." Ike aku nei au he mea paaklkl loa keia no ua kaikamahine nei. Noonoo mai nei kela no kekahi manawa a i mai nei: "He mea paha kekah mahope oia mau olelo au, ea?" wahi ana i ninau mai ai. "Ua manao maoli no au he mea pono a pela no hoi oe. B pono maoli no oe e hele i kekahi wahi. Ua ioaa no la oe ka noonoo e haalele ia Husia nel, a e hele e hui me ko kaikunane. wahi au i ka \N f a e loaa ai he bome.i ko kaikupane ma Parisa a ma kekahi wahJ okoa ae." "Ola?" "Oia maoll no ka oiaio. Ke noonoo nui nei au nou. O ka pono maoli no ia." Ia wa hoike aku nei au i ko'u manao a pau. "A pehea ka hoi oe? K manao ana anei oe aohe o'u ipanao nui e hul pu iioko o ka lanakila o ka kaua hana? Malia nae paha ke manao nel oe e haalele ia Mosekao neiT* No kona huli ino nna aku ma kekahi aoao ike ole aku ai au i na makn % kona wa i kamallio mai aL Aka iki iho nel au «. hoopuka aku nei: "Aole. O ke kulana o ko'u oia kino, na hana pili i ka oihana koa, na aha hoolaulea. na haixa pili i ka N'lhiliai a me kekahi mau pohihihi e oe, —ua koikoi loa maluna «"u i ke&a wa, aole £ hiki ia'u ke haalele ia lakou." Aole kela i akaaka mal, aka, hoomau 110 ke!a i ka nana ana ma kahi e. No kon pane koke ole mai, i hou aku nei au: "Pehea iho la la i kou manao?" "Ke hoomaikai aku nel au ia oe no kau mau olelo'a," wahi ana i pane mai ai, "aka, ke ike nel au, aole e hiki ia'u ke hooko i kou jnakemake a me kau kauoha. Aole e hiki ia'u ke haaleie ia Mosekao nei me ka maalahl i keia wa." ;la'u e noonoo ana i ke kumu o keia loli a me ka paakiki o ua kaikamahlne nei, ku ino ae nei kela Huna a huli mai nei me ka pil o ka ula' i na papalina—ua ano huhu, a i mai nei: "E kuhl ana hol paha aii he olalo kou hilinai ia'u. E manao ana apei oe ia makou Peterovichi he poe tioohe wale? A he like au me Alexis, i ka ike ana ia oe Uoko o kela mau pohihlhi, ku ae a holo. haalelo ia oe hookahi e paio nou iho?" Ia manawa ike aku la au ua kaumaha loa kona manao no ka'u mau olelo. Hoomaka mal nei kela t ka uwe a holo aku nei I ma kekahi rumL ' Noho hookahl Iho nei au me na maka e aa ana I ka puka ana i pani mai ai,— a noho aku nei ke!a ma kekahi rumi. No kona oili koke ole mai, ike iho nei | au aohe a'u pono 1 koe, ku ae nel au a puka aku nei hoi 1 ko'u rumi ponoi. me na noonoo huikau. Hamuli o kona kau- | maha i ka'u mau olelo. ua HIo ia I mea I hana nui na ko'u naau ia po. ' I ka hale hui a'u i hele ai ia po, mal kahi aku o OWno, ua hoolkalka loa au e hoomau i ke kulana a'u i hoomahua ai i kionhi: oia hol ke kuoo, me ka walaau wale ole aku, aia no a kamailio mai. Aole hoi he kaena>vale: ina no e meaia | mai. hooluolu aku no. O no ko'u ano mau, eia l>oi paha ea, he malihinl loa au I keia poe. Ia po, pepa iho nei au. aole nae he p?U nui. I ko'u wa i Ike ai I ka nui o ko'u laki, hooki koke au i ko'u pili ana a haalele i ko'u mau hoa. I kinohi 6 ko makou pepa ana, owau ka i 1110. a ma- ; hope mal, ua hoomaka ko'u lakl, a nul |ka poino oko'u mau hoa. j | "O oe ana o kakou ke kanaka waiwai I I kela po, e Fe<«rovichi," wahl a kekahi | wahi aliikoa i pane ma a, a oia no hoi j | kekahi o na mea 1 lilo nui loa. i [ I mal nei kekahi: "He maikai hol i paha ia no ka poe Tureke, ke loaa aku ( keia iloko o ko lakou lima," j Hauwalaau ae nel no hoi kekahl poe o loko ola aluka. Haalelē aku nel au ia lakou me ka i wala&u- no ko'u laki ia po, a hull mai, nei hoi no ko*u wahi hale. Aohe manao ae I ka poull o ua po nel, no ka mea, ua ' kamaalna loa au i na wahi a pau o Mosekaa Hol mai nei au we ka maikai a hlki i' kekahi huli ana o ke alanul, hoomaopopo iko nei au, eia kekahl mea ke hoo- ' haloa nel mahope o'u. He loaa mau no ! keia haiili ia'u mamua aku. aka. mamull o ko Paula Tue?kl mau olelo la'u i: kelala» nolaila au i pulwa loa ai, a hoo- . bo!o iho Mi e hakaka no ko'u ola, Ina 1 lte mea hiki 0 kela kekahl haawina aao e loa I! la*ii Uoko o na la a me na po he lehulehu wale o ko'u kaahele ana ma

na wahi a pau i knmaaina hi'u—ko hele ?a ka h»>i u kunahihi. Lia ka ili, a k'iu nm ka u'eli! Ta «a. huli ino ae nei a.u fhope, a aku r;ei au I kekahi kanaka I ka alo ai:;i ae a :ia!o mahope o ka j.h)U o kekahi hale. Hoao iho nei au e a nalo. Aole no i liuliu ua ike hou aku la no au iaia e hahai mai ana 110 mahope o"u. I kuu hiki ana nae i ka luakinl nui o Sana Maritini. nalo aku nei au iloko oka pouli o ka lanai. Kf>mo aku nei au iloko o na rumi lillii a puka ma kekahi aoao, a hoomaka aku nei e holo e like me ka m&ma i loaa ia'u a puka au ma kekahi aoao, me ka manao ua haule loa ua mea nei ihope, a aole hoi au e loaa hou laia. Hoi aku nei au me ka maikai, me ka. loaa ulia hou ole no kekahi manawa. Manao ae nei au no ia wahi wale aku nei no ia haawina, noiaiia, hele holoh »- lo loa aku nei au ma kekahi wahi o k* kulanakauhale. la'uoae e nanea nel i ka hoi, ike aku noi au i ka oili ana ae rfei o kekahi po»- ; kanaka eha ko lakou nui mailoko ae o j ka pouii o ka malu hale me na pahl i ka lima a ku mai nei mamua o'u. Aoi»* au i ike nawal la keia poe i hoouna mai ma keia wahi e hoomahua ia'u; aka, o ka'u mea i maopopo ua lele iike mat kcia poe e hou ia'u i ka pahi. Mamuli iu» 0 ko'u maa mau ia hana weiiweii, ua alo ae nei au a hu ana ka pahi m& kuu aoao a ku kuu a nahae pu. E like nw ka imo ana a ka maka, liemo ka'u pahl a holo aku nei au a pili i ka paia o ka hale e ku ana ma la wahi, a haliu pono mai nei i ua poe nei. Holo hou mai nei iakou a hoomaka hou i ka lākou 'mau hana puuwai eleele. Hou iike mai noi lakou a pau. Ia w;a, pahii akū nei aū i ke kanaka mua a ku ma ka opu, a waiho a make aku nel oia. O ka lua hoi, toaa aku nei kana pahi i ka'u pale a lele ana i kahi e. la'u no a pai mai nei i ka'u pahi no ka pahu hou aku, lohe aku nei au i ka hu mai o kekahi mea mahope mai o'u. Ia alawa ana ae nei o'u, ike aku nei au o kekahi no o ua poe nei e holo mai ana e hou ia'u ma kt? kua. Ia manawa huli ino ae nei au a uhau iaia ma ke kuau o ka'u pahl ma ke poo a niniu aku nei kela a haule i lalo. Waiho 1010 aku nei. ?£ keta wa ike aku nel au hookahl waie no o'u enemi l koe, nolaila, huli aku n«-l au e haawi iaia i ka ai hope loa. la'u nae i holo aku al e hou iaia, ku ae nei na kanaka mua a'u i pahu ai a holo me ka mama loa. x Hoomaopopo iho hi a-u, aole i make, a ua eha mahunehune wale no. Aole hookahl mea ! hele mai i kuu wa i kahea ai i kokua. la wa, oielo aku nef au i ka mea i koe e hele pololei mwnua o*u. Huli ae nei kela a hele «■ Hke me ka'u kauoha. Peia au i lawe ai iaia a hiki wale no i kuu rumi. Komo aku nei maua a loko a hoonoho aku nei au iala, a lawe aku nei i kana pahi a 1 me kana mau mea kaua v rtv mai kona "Heaha kou mea i hoao ai e lawe i ko'u oia? Aole oe he kanaka aihue o ,kou hana pela; o kou aahu, kQu kulana, 1 ke hoike mal nei he kulana okoa kou. j Heaha kou mpa i huli ai I mea lawe ;ola-—1 mea powa?" I "He mea makehewa wale iho no no'u j ka hoike ana aku ia oe ia me-a," wahi ana i pane mai al. | "Pela io no paha, aka, ke kauoha aku j nei au ia oe e pane mai." Hookuoo loa I iho nei au me ka hookolkoi ana i -ko'u leo, i wahi nona e manao mai ai, ua piI ha au i ka ukluki nona, a he make wale [no kona ia'iL Aole o'u makemake e laj we i kona ola, aka, he makemake ko'u [e ike maoli i ke ano o keia hui Nihilisi i a'u e lohe mau nei, a heaha ho na hana | a Alexis 1 lawelawe ai me keia poe ii- [ makoko. Ma kona kulana au i hooma- , opopo akn al aole ota he kanaka kulana haahaa, aka, he kanaka oia no ke kulana i oi akp mamua o ka hapanui o na poe ā'u i ike ai ma ke alanul. He kanaka i hoonaauao maikai ia. Aoie no !au I manao laia he klu no ka oihana j makai. Aole no i maopopo ia'u ke kumu o ke kohoia ana o keia kanakA l >mea nana e lawe I ko'u ola» oiai. aole loa au 1 hana aku i kekahi mea ino i ke:kahl mea. No kona pane koke ole ana mai, hooI maopopo loa iho !a au, o keia kekahi o [na poe Nihiii&i i kauohaia e lawe i ko'u > ola, a no ia kumu hooholo koke iho nei au i ka'u mea e han'a al. a I aku nei: f. "Ke hauoli nei au no keia I hana k anoka hua i loaa ma kau hana ana. j No'u iho, aoie au 1 Ike i-kekahi kumu : kupono no keia hana Ino loa a oukou ia'u." [ I keia mau olelo no, pii ae nei na lehelehe o ua kanaka nel a puu ka nuku. ; Ike aku nel au ua piha o loko ona i ka jwela me ka inaina nul no'u a me ka'u mau oleio hoonaukiuk). Ke aui ae no ko'u mau maka mal lala mal, ike aku ! la au iaia e au ana ma o a ma&nei, me , be mea 2a e imi ana f mea e hoao koke ;ai e lawe i ko'u ola. Mahope iho o ke- . kahl mau eekona. I ma! nel kela me ke . okalaKala amek& hookae: , "Aole oe I hooko I kau olelo, a aole no hoi oe i hele ae l ka halaw&i—a a o ke- ' kahi no hoi he kanaka hoohe wale oe." ' "Heaha?** wahi a'u l ninau koke aku : al me ka leo piha i ka inalea no kana ] mau olelo. I keia no, mimlno «ale iho | nel ua lno la, a ! hou mai nel: ! I "He koa hol paha oe i keia wa no ka'u ! meīa make ole xaa ko'u-iima, ina pasa «o I like me oe ka iako ! keiau minute . i na mea eha, aole paha oe e hoonana mal ana pela la'u?" | N'ana pono aku nei au I kona mau leaka me ka uwila. Itta eo &u e manao e lawe i kona oltf, aohe mea. nana e keakea, no ka mea, ua !ke au he "poki wa-

ili** ola na'u. Me keia mau nonnoo ik>ko • ko'u poo. I hou mai nei kela: "Aohe no o*u manao i ko'u ola, oia .kou manao ea? Ina he makemake ko/i no la mea, laweia. 1 hookahi karaima lawe ola i koe nou,—he mea ole Ui ke ikanaka koa." No kela mau olelo haakoi ana, p!i Ino ae nei ko'u wela,—hoio-ke iho nei' au lloko o ka rumi no kekahi mau aekona, a hull aku nei a olelo: "Aole o*u makemake i kou ola. Aka nae ea, e i aku au ia oe: he mea Ino loa i ke kapa ana mai ia'u he kanaka hoohe , wale, a Ina oe he kanaka okoa aku, Ina j ua onouia e a'u kau mau olelo iloko ef |kou puu ponoi i keia hora ano. Keoleio | niai nei oe i ko'u maka'u i ko'u hele I I ka halawai hope a oukou. He ol aku kena o ka wahahee Ino loa a'u I lohe ai. a e hoike no &u ia oe i ka oiaio. E ka« hea I halakai nui m& kekahi wahl au e manao ai he kupono, a e hoopiha me ka poe ino iimakoko a pau au i manao ai e kupono ke hoakoakoaia malaila, a e hooholo e kipu ia*u ma ia manawa i , ko'u wa no e komo aku ai ma ka puka 0 ka rumi halawai, a ina aole au e hlki aku. alaila, e kapa mai oe ia'u he hoohe wale—aole nae mamua oia manawa." | "Alalla, e hiki io ae ana oe?" wahl ' ana i ninau awiwi mai ai me ka olioli : piha ma kona mau maka. ! "Kahea ika haiawai a e ike no oe i kp. oiaio. Aohe a'u olelo I koe. Mal keia manawa aku, e noonoo oukou 1 na ,mea weliweli a pau a e hoakoakoa roa ia wahi, a e ike no auanel oukou I ka 1 hana a ke kanaka maka'u ole. Ina au e haule, alaila. e kapa mai oukou ia'u he kanaka hoohe wale, a he kipi ma na |ano a pau ō ke kulana haahaa loa. I | kela manawa, o hele, a na ke Akua e malama ia'u a hiki ia wa, o poina auaj nei au ia'u iho, a poino oe 1 ko'u mau Ima maemae nel." I keia wa a'u e kamailio nei, poha aku nei ko'u leo me he pu la, no ka mea, ua piha maoli no au i ka hooni T ukiuki i ka olelo mai o keia kanaka lapuwale ia'u he hoohe wale. A I ko'u wehe ana i ka puka, ku ae nei kela me na hiohiona weli a nee aku nel e puka iwaho. laia I ku ai ma ka puka, huli mai nei a oleio mai nel i kea mau huaolelo: "By God—ke manao nei au he oiaio .. j maoli no kau," a kaha aku a fcel« a&u . la ma kona alahele. ! Aole au i hoomaopopo koke ua haia kela, olai au iloko o ko'u hoonaukiuki a me ka huhu ino a ua pouli maoll no ka noonoo. Oia no paha ko'u m«a. i maopopo ole ai i kana mau olelo hope loa. Pono hele waie iho nel no au iloko 0 ko'u rumi a hala kekahi mau minute loihi. I ka loaa ana o ke akakuu o ko'u mau manao wela, huli ae nei au I ke pakaukau a hele aku nei a noho ma ka noho. la'u i nana hou aku ai maluna o ke pakaukau, ike aku nel au i ke kau mai o kekahi wahi leka poni, ia wa lalau aku nei au. I ka pai ana ae I ua leka nei, ike iho nei au mal kuu kuahine mai. Ia wa pli ino ae nei ko'u pioloke o loko nona. Wehe ino ae nel au 1 ka leka a hoomaka iho nei e heiuhelu penei: - "E kuu Kunane malkai,— "He oi aku ka hoi o ko'u kaumaha iloko o keia mau hcra loihi mai ka wa ou i haaleie mai ai ia'u no ka'u mau |olelo pakike (aoea hlki i keia wa. Aole loa i loaa iki ia'u ka maha. E kala ma oe ia'u no ia mea. He mea oialo. aole loa oe e manao lkl ana ia'u he hoohe wale: a ke ike nei au, he kumu no kou o ka hoopuka%na mai ia'u pela, oia kou meH I makemake ai ia'u e haalele la Rusia nel, a o oe hookahl ke noho e paio I ka kaua hana. Aka. aoie au e manao ana I na kumu au i makemake al. Hookahi no a'u mea nui. a he maIkemake ko'u ia oe hoomanao mau; aole | loa e hikl ia'u ke haalele ia oe mahope nei. |fe mea hlki ole Ia la'u. A ke lana nel ko'u manao, aole loa oe e hooklklna mai ana ia'u e hana pela. Ina au I manao iki e hoea mal ana ka la ou e hana mai ai pela la'u, lna aole loa au e ae Ikl ana I kau mau olelo malkai I hala hope ae nei. Ina no aole loa au e ae hou !a oe e hoopuka hou maf { kekahi oia mau olelo la*u. Kou Kuahine, Olino." Heluhelu iho nei au I kela leka me na manao aloha no etua a ekolu manawa. I na wa a pau a'u e noonoo ai I kana mau olelo hoalohaloha, ua pll ino ae no ko'u aloha no kona mau manao akea. huuahuna ole iho. Me ko'u hoomaopopo ole iho i ka'u mea e hana ana ia wa, ela ka e honi ana au i ua leka nel. Aohe nae o'u nana ia, hookahl no mea nui i hoea mai i ka noonoo, ola kehi: o kela ui ka'u e hooikaika a pakele mai keia mau poino mai. Mahope aku oia wa e nana ai ko'u pono< Mok. VIII. (Aole i pau.) Ua nol ae nel ko Pauoa poe I ke Aupunl e hana hou I na alanui o Pauoa, He h?Jhei lio ko Hlo i ka la makahlki hou. He Fea no kekahi 1 kela Poaha ae hoi. Ua Hi mal nel kahJ moku kuna, o Kawailani, i Molokai i kela mau pule aku ne. Ua hoopaiia o Dr. Nohlitt e Lonakanawai Wiiikoki i keia mau ia tho nel no ka lapaau laikini ole. Ka haaa no keia a ka Papa Ola. Pakeie ke oia o na limahaaa o hina o ka mea eliawa mai make. I hauleia e na kua hapai kapu lepo, mimmM a ka pa-lna ana o na likisU.