Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVIII, Number 52, 28 December 1900 — Hawila ke Koa A I OLE Magarita ka Ui. [ARTICLE]

Hawila ke Koa A I OLE Magarita ka Ui.

"E hoomanao boJ oukou. aole keia he mau twnaka i h:Vtf ke paani waie a&u ma bara e paa pio ai iaua. O kA nul maoll o ko kakou ikalka a me ko kakou kopo Ole ma ka oniu ana I ka kakou ■iau tnea kasJa o!a wale no na mea e 1110 al laua i mau plo **a kakoo. Nolaike nlnau aku nel au la oukou e aa an« l kela & m« kela pakahi o oukoo e palo rr.c ka hopo ole a hiki i ko kakou Unakila ana maluna o laua, a t ke koe ole ana o kekahl kulu koko Uoko o kakou?" * v "l"a makaukau mau makou e hooko aleu i kou makemake e ko makou haku o|;5o," wahl a ua poe kanaka Ia l hooho llk? ae al. . Alaila haalele iho la lakou i ka hale kakela o ua kelkl Fertana la. a kamoe a*u !-» ko lakou mau kapual nd ka hotele Malaga* Nola'la» ke ike ae la kaua o kuu makamaka heluhelu, eia o Feriana a me mau kanaka Ikaika he 10 ke hookol« aku nel e loaa ka kaua mau koa mpio. Oial npe o Ferlana e kimaHio pu ana me kona poe kanaka, aia hol o Ro»e ke hoomakaklu la a ke hoolohe la oia I na olelo a Feriana imua o kona mau kanakn, a mamua o ka pau ana o na oiel" a Feriana ua haalele Iho la oia i kahl ara e ku ana, a holo aku la no ka hoMe Malaga, no ka hoomaopopo ana ina paha ua hooiohe o Hawiia ma I kana i kauleo aku al maloko o kana palapala. Ua Ilko ka mama o ua kaikamahlne 1& me ko ka atelope o ke kula a ua hiki « aku la hoi ola ma ka rumi o Hawila otai o Feriana a me kona poe e hele aku ana mn ke alanu! e hoea aku al ilalla ne ka awlwl nui. Ia Rosa 1 hoea aku ai ma ko Hawila ruml, ua kikeke koke aku a <?ia i ka pani puka, ā pa-e mai la hol ka leo maloko mni e ninau mai ana: "Owai mawaho?" Pane aku la o Roaa: "Ho hoaloha." I k'la manawa i hele koke mai ai o Hawila a wehe ae !a I ka puka. a ike wal la <Ua I ke ku ana aku o kekahl wahlne i aahula me ka aahu eleeie, a nb! e?pote hoi ke uhi iho ana maluna o kona poo. Ua puai koke aku la ka eo: "E ka Uoaloha. e Ei ae o Feriana." A mamua o ka hiki ana ia Hawila ke pane mai l kekahi huaolelo imua o ua wahine nei, aia hoi ua nalowale koke nku la oia. a ua Hke ka hikiwawe o kona nalo ana aku me kekahi uwila i anapu ae a nalohia aku la. Ku iho la o Hawila me ke pahaohao nul e nalu ana iloko ona i ke ano o keia mea ana 1 Ike al. a manao iho la boi ola he hihio moeuhane paha kana l Ike āi. Oial rto Aol oia e ku ana me ka nalu nul ana la wa 1 puka mai ai o Oto Be- j riana a nlnau mai la: m "Owal hol kou hoa kamailio?" "Kahaha!" wahl a Hawiia i pane aku j ai, "Owal auanei hol ko'u hoa kr»ma- j HIo? He hoa kamaiilo pahaohao paha | ko'u." ; la manawa huhai aku la o Hawila ia Oto Berlana I ke ano o kana mea i Ike ai. aialM. |*ane mal la o Oto Borian«: "Aole liena he wahine e ae. me he mea la, o'ka wahi»\e aku la no ia nana ka palapala a kaua l Ike lho nei." j ,r pela lo no ko'u manao, a nolaila, aohe a kaua hana e ae, o ko kaua ku j wale no me ka makaukau o ka hoea mai o ua pmiwal eleele la." "AlaHa," wahl hou a Oto Berlana. "aoie keia o ko kaua wahi e kall aku ai no lakou, he ol loa aku ka pono e iho j kaua ilalo » malaila kaua e kall ai no ( ko lakou hlki mai." "Ua pono." wahi a Hawlla. a o.ko ia- j ua wa no la I iho aku ai llalo, a ke! nana aku la laua ua llke loa no laua < dm na moho uakea e hele ana no ke kīuuia kaua. ! la laua I hiki aku ai ilalo ua halawai i aku la laua me kekahi kanaka I aahuia J me kekahl koloka eleele, a I kona ike! ana mai ia laua nei ua kuemi hope mal la o'.a. I kela w» i iele mai ai ka hauli lioko • ko iaua noi noonoo ana, o kekahi nei 0 na Uma-koko i heie mai ai e hoomakaklu la laua. Nolaila. ua t>qomau aku 1a no laua nel I ka hele ana me ka hakilo pono ana aku hoi 1 kahi a ua kanaka la 1 kuemi aku ai ihope. Ke ike la no laua i ua kanaka la e j hele ana mamua o laua, a hoomau aku { la no hoi laua I ka hele ana mahope ona. " 1 Kla nae, ua nalowale ano e aku la ua kanaka la mai ko iaua nel ike ana aku. a ua 1110 la i mea hoopahaohao ia laua aei. t7a Hlo kela nalowale honua ana o «a kanaka nel i mea no laua nel e hoaa al a maopopo ole ka laua mea e hana aku ai. Aka, oiai laua e nalu ana no ka nalowale hiklwawe ana o ua kanaka la. af* hol. pulwa ae la laua I ke pahupahu ana mai o kekahi mau kapuai wawae mahope inai o iaua, a i ko laua kuli »na ae ihope ike aku la laua nei ke puulu o na kanaka e hele mai ana, a ua aahuia lakou a pau me na koloka loloa. Hoomau aku la no hoi laua nel i ka Jnte ai»ft imua me he nvea la aole laua 1 ike I kela poe e hele mai ana mahope • laun. a eia hoi keia poe ke hele aku a.ei me na kapual oolea, oiai ua ike kku 1)1 lakou o na kanaka e hele nei mamua o lakou o laua no na kanaka a lakou I Imi mai ai. , Aka. ke hele nei no nae ka kaua mau koa oplo me ka makaala « me ke noonoo, a 1 ko lana manawa I Ike al ua kokoke loa ko laua mau hoa palo ma« hope o Uua, la wa taua I hull ino ae ai me ka unuhl ana ae hol I ka laua mau pahikaua a huila aku la imua o ko laua mau eneml me ka hiklwawe loa. I kela wa no hol kela poe l unuhi ae al l ka lakou mau pahikaua me ka eleu plha. e like no hol me ka hlkiwawe o ko Uua nel unuhi ana ae t ka laua nei pahlkaua. pela no hol ko lakou la eteu ma ko lakou aoao. A he mea olaio o ka manawa iho la ao la I awaJa ai na al o ua poe kelkikane la e hoomoe ana ka lakou mau «akakila iloko o kaka hanu ea huihui • kaomi Iho ana. 1 kela wa i kuupau aku al ka kaua «ati koa opio i ko laua mau Ikaika aialuna o ko laua mau enemi. a iloko o <*»a mlhuie wa3e no u« puhee aku la

l2kou me ka puahi nui. e ahai ana ka j he l'A no L'koa. | A '•ia. paha ka ki m*»a haln> mele * | h< n-,; « nM: [ : •m*rwa ol a?a. j ] -xaaa I | • Sie inunee do I / ii fca ilina ! j n kuujr»akamaka hfl«helu. ke ik«? ae ' ia t!o oe ka lanakiia i ka kann mau kl» £Ti£wai wivfo oi? t a ua auihee aku Ja kelaupoe f pakele ko lakou •mau \ I ka lanairtla ana af o Hawila ?r.a. mau enem: ua hull • fcr.j aku la. la«a no ka hote!fc MaJa#a. I Ia laua no a hoea ma ka rnka pa o ;ka hotel° Malaea. ku ana o Rosa ma iko laua aoao. me kona wehe ana ae f |kor>a aahu koloru a walho ae la kona holookoa imua o Hawila a | ī'ko pono lho la k°na imua o Hav,-i?<i a kr- !ko pono iho la hol o Hawila iaia-oln 5 v.ohe loa ae la kaiao !a rr?.n3ri. Ro*e." wahi a Ha?. i'"» 5 a® ] ai. of> p.ne! k'*M a'u ** 'akn : } "AP," a P. TT»•' , ki;Tou ar.a { |}ho o kona Ma!or-«' h;'"'■"> »ho la | Skona wainaka. a pnin hou nku I la po hoi ia: ) "K kuu haku. o Havv-" auhoa kuu j jhaku wahlno. kuu aloha a'u | ; i k';mnka!a a!? A pehen hoi au e hoi j ihou aku ai i kona poU? ••iai eia au i Ike!" he keiki aea?" j "Noiaila. ano au e mihi akw i ko'u ihevji nui. ka h*wa nana i hoel-ele loa |i k'.»u mau puiina. a ua hiki ia oe ik» l ripr» mai ia'u he wahine puuwal eleoie. j | "Aka. e kuu haku. ua ike no au h* P'iinvai knu i piha mau me na olno!u a pau o kela a me keia ano, a ua manaolana au e kala mai ana no oe ia'u. "Ke noi aku nei au la oe, e hoike mai oe i kahi e noho ai kuu haku wahine. ina nae oia ke ola nel, a i hiki al hoi ia'u ke huli aku iaia." "E Rosa, no kau hana hewa i hana mai ai ia'u, ua kala au ia oe me kuu naau a pau. a no kou haku opio hoi au i ninau mai nei, e hoike aku au la oe ela no ola ke ola nel ma Hunecaria. a ina e kali oe ma Roma nei a hiki i ko traua hoi hou ana mai mai Rokenekai mal a loaa oe ia maua. alaila e hele kakou -e imi i ko haku." I ka lohe ana o Rosa i keia mau olelo a Hawlla ua kulou hou iho ia kona poo ilalo me na waimaka no hoi e hiolo ana ma kona mau papalina. a aee hou ae la oia lluna me ka olelo ana aku: "E kuu haku. aole hiki ia'u- ke kali, hou iho ma Roma nei no kahi mau minute hou aku, aka, e ioaa ae au ia olua ma na kaiaulu o Hunegaria e naue hele ana. "A o ka'u kauoha hope ia olua i keia wa oia kela: "E haalele koke iho olua ia Roma nei a e hele aku olua no ko olua alahele ma Kokenekai. "Mal hookaulua olua iloko nei o ke kulanakauhale oiai ua piha loa ola i na nalo meli kiko, a eia lakou ke nu hele nel ma Roma nei me ko lakou mau ihu wini oi e hanu hoomaha ole ana mahope o ko olua meheu. "Nolaila au e hoaiai mua aku nei ia o?ua, a e hoomanao no na ulia poino e {hoea mai ana ma ko olua huakai kaaihele." A me keia mau huaolelo, nalowale jaku la ua kaikamahine la mai ko laua jalo aku. I I ke kalkamahine i nalo aku ai ua • ku ihn la o Hawila ma no kekahi mau minute e noonoo ana laua no ka laua moa e hana al. Ua hooholo iho la iaua e komo iloko o ka hale hotele Malapa a malaiia laua .e kuka pono al no ko laua koke paha i iKokenekai a me ke hele koke ole paha. Maanei, e kuu makamaka heluhelu, |e hoomanao iho oe he hana ano nul ka ka kaua opio wlwo ole iloko o keia mau sekona a kaua hoi i Ike ae nei. Oiai hoi. aia na poe puuwai lokoino imahiope pono o ko laua mau kapuai I na manawa a pau e ake ana hoi o ka t !caa o k manawa ia lakou e poipu ai i :ka kaua mau koa hope ole. j Mamuli hoi o ka Rosa mau hoakaka 'ana o hiki ai ia kaua e ka mea helu'holu ke hoomaopopo pono iho, ela io no .o Hawila ma ma kekahi kūmuhana ano ;nui. a na ke au o ka kaua nanea e ho|aifli aku. | Ia laua i komo hou aku nei no loko 0 ka hotele, ua hooholo koke iho Ia laua he mea pono ia laua ko haalele koke Iho i ka hale hotele a e hee pololei aku laua i ko laua mau lio. hauhoa iho la 1 ka noho a paa, a o ko laua mau wahi opeope hoi haawe ae la no maluna o ko laua mau Ho, a o ko laua manawa Iho i la no ia I kau ae ai mauna o ka hokua o |ko laua mau lio a o Rokenekai ka pahu hopu. Nolaila, ke ike nei kakou e na makamaka heluheiu. eia ka kakou mau koa opio ma ke alahele e hoea aku ai no Rokenekal ma kahi hoi e hookoia al ko Hawila makemake nui.' e like me ka kakou I ike ae nei ma kekahi mau helu I hala ae nei. I ka hele ana a kahikolu ka la' oia la. ua hoea aku la laua i ke kulanakauhale o Kokenekai. a ia laua i komo aku ai lloko o ke kulanakauhale. ua 1110 laua I mea nana nui la mai e na kanaka e hele ana ma na aianui, Aole paha ma ke ano akahl no la poe kanaka a ike i neia mea he mau naita, e like me laua nei e komo aku nei me na kulana hiehie. Aka. ua 1110 ko laua mau kulana kiekle a me ka hiehle nul i mau mea hoopaewa ae la laua mai na kulana mai o na naita i Ike mua ia e na poe maloko ' o ke kulanakauhale o Rokenekai. la laua nei hol i hele aku ai a kokoke I ka hale kakela Mamiona, ka home : aloha o Makalika, ua hu mai la ko Hawila aloha no Makallka. olal aia kona onohl maka ke Ike aku la i ka hale aloha i hoopunana mua ai. aia hol na kumulaau lipolipo e hookakiwi mua la ai . ke aloha kakia iwi mawaena ona a me Makalika ke kupu ohaoha ae la lakou , lmua o kona mau maka. a— "Nani ke aloha. E hone ana I kona puuwai. Lua ole ka hooni ana, j A ke aloha e kupoull ana" Ma kela wahl I kaohl iho ai o Ha- > w ila i kona 110, a nana pono aku la ola I ka hale o ke ala a me ke aloha I hooi punana al. Aole no hoi o Oto Beriana i Ike iho i ke ku honua ana iho o kana aikane ma la wahi. alaila, hull ae la o Hawila a 01010 aku la ia Oto Beriana: "B kuu hoaloha. he malihini oe I keia wahl, a nolaila ua haohao oe I kela mau walmaka e hlolo »el ma ko'u mau papallna; aka, e hiki mal ana ka mana*ra e ike ai oe t ke kumu o kela mau waimak* a me ko kana ku ana Iho nel m* kela wahL M A nolalia. e kaii hoomanawanui oe e

[kau rps.kamaka a hoea rnai la maeawa t (. , • o-? ī mea i hoopahaohaoia (*;"<*>: a. maanH !a e hull ae ka'ia a p;I i a'*t r, keta maa kekai e-all *.*!?:?••! ? le !fn rnsi !i. a!a malaHa ke oae har*u I f> kou li<:.a n£l. •> ko iaua nuli ae ta r.o ia ; a riī t"-:u sa. a aia hol ka mullwai e ka- • h s msTfe ana ma ko laua akau. a oia) fT:« a hoomanao okoa aku no ta ia Hav. i?a. e'a hol ua hele mal la no na hoo- j m2sao ana lioko ora ro kahi ana i ho- 5 loholo 3e ai m? kona wahi waapa I keia | mau po a ke aloha e hoohana ana. j aku laua nei i ka pli aaa | a hoea i kekahi rahi oioina. a i ko laua j mnawa i kau pono aku ai rralur»a oia ■wahi fa manawa laua I Ike aku ai i kahi pupupu hale e ku mai ana iloko o ka uluwehl o na laau. Aia wa i huii mai ai o Hawila a i nlnau mai i !rona hoaloha: { "E o*o, ko ike r.k« !a anel oe i kela ; vahi hale nonn rn r>a-H hapa'upa'u ej kit>! mal !a mawaenn o ka lau o na la- I '■ av?" j "Ae." Trn/hi a ot»> i pane aku ; a! - i "Ae," r»« *•,<•>{ ? JTr»v-'!a i puai i ma! ai. w«»hl hale e kuu |n!-ha. oii no knti Vonv aloha. aia hol j | n-.iloko v,*nhi pupnpu ha!e e loaa j |r?Vu ni 'n kaua ki:u luaui maikNukm 4 "-." j Ala'.ln hnomau hou a!:y la laua nei | |i ka hele ana a k"mo iloko o kau wahl iululaai: uukn, a i ka eili ana aku hoi ]ma kela aoao ua hoea aku la laua m** !ka n.i laau e hoopuni ana i ua wahi hale la. I Tke aku !a laua nei e holoholo ana he mau koa kiai. a o kekahi poe hoi e nobo hnonanea w.ale ana no lakou ma ke kahua palahalaha ma ke alo Iho o kahi pupupu hale. Ia laua nei no a ku. o ka wa no ia I kan! ae ai o kekahi pu-puhi mai kekahi ae o na koa klai e holoholo ana, a i ka manawa hoi ia i kuku like ae ai na kanaka a pau a laua nei i ike aku ai e noho ana ilalo. A maiwaena mai o lakou i puka mai ai kekahl kanaka, a ke hoomaopopo aku la no hoi o Hawila o!a no kekahl o na alJi nowa ana i hoouna ai me ka nui o na powa e ae e kiai i kona luaul makuakane. Hele mai la oia a imua o laua nei. haawi mai la i kona aloha a ninau mai la oia: ' "Owai olua e na malihini?" Pane aku la o Hawila, aole nae me ' ka hai aku i ka\aina o ka ninau l ul iā mai ai laua. a ua panai aku la oia he ninau maluna o ka ninau. "Auhea o Lomeliana." "O Lomeliana." i pane mai ai ua kanaka la me ka ninau ana mai no hoi, "o oe auanei ka haku opio Hawila, ka mea nona ka inoa i sila paa ia iloko o na puuwai o kana mau kauwa nei, ka naita hoi o ke kapa kila eleele?" Alaila, .pane aku la o Hawila, "ola kau e hoike mai la; a nolaila, e hal mai e ke kiai hoopono, auhea o Lomeliana, a pehea hoi ia?" I kela manawa i puka mai ai kela kanaka iwaho o ka pa, hele mai la hoi ola a ma kahi a Hawila ma e ku ana ia wa i kukuli iho ai oia. me ke kuiou ana Iho o kona poo ilalo a pane mai la: , "E kuu haku opio, e aloha mai oe ; ia'u, I kau kauwa nei, a e ae mai hoi ; kou kiekie e alakai haahaa aku au ia oe no kou home. [ "O kuu haku o Lomeliana, a o kou lu- ' aui hoi, eia no oia ke noho hoomanawanui nei o kou hoi m.a!. a he ola kino maikai no hoi kona." , Ta mamwa knunhn iho la o HawUa ; ; ua kanaka a e ku iluna a ia \va ola n 1 me kona hoaloha Oto Beriara i hele aku ', ai a komo maloko o ka pa a kla pololei | aku la laua i ko laua, mau lio e ku ana >' ma ka puka o ka hale. I 1 0 kahi kanaka hoi a kaua i ike j ae nei ua eleu ae la oia ma ka haawi i ana i ke kauoha i kekahi mau kanaka j' elua e kii ae I na lio o Hawila ma a e i : lawe aku no ka hale lio. j I.ele iho la o Hawila ma mailuna iho j 0 ko laua mau lio a komo aku la laua iloko o ka hale. ) Eia nae ia laua I komo aku ai ua ha- j lawal mai Ia me laua nei kekahi wahl 1 mea i aahuia me ka aahu eleele. a he| ; kino wiwi hoi kona. I He mea haohao no hoi keia ia Hawlla 1 kona ike ana i keia kino wahine o ko ' lakou wahl pupupu hale. : 1 ka hele ana mai o ua wahine nei a! wehe ae 1a i ka uhimaka e uhi ana ma-!: luna ona akahi no a maopopo ia Ha-; wila. a ike aku neL oia ma ke ano o ua : wahine la aole no ia he wahine e ae. ? aka, o ka wahine kilokilo no ia ana i ike mua ai ma ka muliwaH ka la ana i i hele ai e hoonanea maloko o ka ulula- ; au. : A u§ hiki no hoi ia kakou e na maka- J maka heluhelu ke hoomaopopo iho, aole t keia he wahlne okoa, aka, o Leidenala ( no keia. ke kilokilo wahine hoahanau o. Sidia. , ■ ' J I ka manawa i hemo ae ai ka uhimaka o ua wahine nei, ua ,pane mai la | ela imua o Hawila: ; "E kuu keiki. e ae mai ia'u e hoike, aku imua ou. mai hoohewahewa mal oe! ia'u, no ka mea, owau no |ca hoahanau ponoi o kou makuahine hookama e no- ? ho mai 1a ma ka hale kakela kpulana , 0 ke kllo wahine Monika. f He ellma la 1 kaahope ae nei. ua hiki* mai la au i kou home nel no ka hoike; ana aku i kou luaui makuakane i kai lono hauoll e plli ana la oe. oia hoi aole • 1 ahaiia aku. kou ola mai keia ao aku • a kela aoiro mau o ka honua. * A o ka eleu ho la hol kela o ko'u hoea' ana mai ia nei. a mamua o ko olua ho-' ea ana mai nei. ua hal aku nei au i kou luaui no ko olua hlki ana mai i keia I la. s 1 "A i keia manawa aia oia ke kali mal 4 !a iloko no kou hoea aku imua ona. No-1 laila, e knu keiki, eno e komo ae ai ka-' ua e ike i kou makuakane, .oiai ua ake < nul loa Ola e Ike ia oe." I Mahope Iho o na oleio a ua wahine la. | ua kunou aku la o Haiwila a komo aku | !a Hoko o ka rumi hooklpa me ka wehe | anā ae I kona papale koa ma kona iima. la Hawila l komo aku al. ike akn !a ola i kona makuakane poohlna e noho mal ana Uuna o kekahl noho paipai nui. ke ike pu aku la no hol oia aole no 1 kiheaheala iho kona mao helehelena e ke kaumaha e like me kana I manao mua ai. Aka. ala koaa. luaui ke noho mal la. me na hlohlona mohala maikai a e hoike mai ana ; hol Ia aole ! hookuplUkii !& kona uhane, nolaita. ua mao ae ta ka manao uluku lloko ona. a hele aku; !a hol ola me na kapuai mama, a me ka. houpo I hoopiha maikai ia e ke nleha makua ā me ka hauoli. - laia ! hookokoke loa aku ai ma kahi akona iuaui enoho ana. ltvaobti ike aku ai ! ke ano e ana ae o koaa mau heleheiena. a o kou manawa no ia !

, haaieie ifco ai i kona noho. ku &e ia ola j i!ur.a a hele ns3i la oia a apo nīai la i j kana k*iki me ka h«»ho nuī ana ae: ? "K. kuu E k-u . f mai €««• e n**> f k-n luau? | r.*i xr.amaa o k»>*u >.oi ana- uāi* .!•:•*» - . 'ka ovvi oka hur.ua.. Aka." a-aila hoomaha iho la ua • makule ia me kona paa ana mai no i ka ;a-i o ke'.ki. a •? a anhol na ; waimaka ma kona mau t>a;>a!ma. a Uujiiu pane ae la !a: | "E kuu keiki. aole paha au e hoi e ' r.ku i ka o ka homia a bikS t ka'u ! wa e ike ai i ka'u hunona. osai ua paa ka'u hoohlk! .me ke Akua maaa loa no ia mea. Ua lalau aku la no hoi o Hawila a paa aku ia kona luaui, me kona hookahe ana no hoi i kona mau waimaka me ka walohia nui. | Ua ku iho la ka luaui me ke keiki e i hoomaha ana i ka ikiiki o ko laua mau ■ puuwai. I A lluliu pane mal o Lomeliona I kana ! keiki. Na ino ko ke Akna malama maalahi ana mai nei ia kaua a hui hou no kaua he makua a he keiki. Noiaiia. e kuu keiki, e kuu Hawila hoi, e noho iho ila!o, a aiaiia kuhikuhi ae ia |ka lima o ua elemakule la i kekahi no|ho: aka pane aku la kana keiki iaia: Mamua o ko'u noho ana iho, e ae mai oe i ko'u noi imua ou e kūu makua, oia hoi e hoolauna aku au Imua ou i kekahi 0 ko'u mau hoaloha Aailai oia hoi o Oto Beriana. Ae, wahi a Lomeliana, e hoolauna mai oe ia'u i kou mau hoaloha maemae. ka poe hoi i auamo pu me oe i na ehaeha īa pau o kou hoopilikia ia ana, Ia wa huli ae la o Hawlla a olelo aku la ia Oto Beriana: E kuu makamaka, e Oto "Beriana, o Lomeliana keia, ko'u luaui aloha, aiaila huli ae la hoi oia I kona makuakane a oielo aku la: E kuu makua, e Lomeliana, o Oto Berlana keia. kekahi o ko'u mau hoaloha maikai i pilipaa hoi. Ia manawa i lulu iima aku ai o Oto Beriana me Lomeliana, a la wa ua elemakule ia i pane mai ai ia Oto Beriana: E ke kanaka opio e lawe aku oe i na hoomaikai ana a ke poohina maluna iho ou. Alaila, noho iho la iakou a pau, ma- ! luna o na noho, a hooiilo iho la lakou ia manawa ma ka hookaau kamaillo ana. ' Aoka wahine kilokilo hoi keia o Leipdenaie ua nalowale iho la oia iloko o ia manawa, 'a me he mea la ua hiu aku la oia no ka uka iu ano o Meloēiana kakela ma, aia o Hawila ua hul me kona iuaui makuakane, a he mau la wale no hoi koe a huli hoi aku oia no ka poli o ke hoa. Ma keia kukai kamailio ana mawaena ona me Hawila me kona luaui makuakane, ua hoike aku la oia imua ona 1 ka moolelo plha o kona lawe ia ana e ka lio ahiu, a me kona noho hookahi ana ma na kaiaulu o Hunegaria, a hiki wale i kona hui ana me ke keikialii Mariona, ame na mea e ae he nui e pili ana iaia. j Aua hoike mai la no hoi o Lomeiiana ! i ka moolelo e pili ana iaia mai ka wa 'a Hawlla i haalele hope iho ai iaia a hiki wale la wa, ka nui o kona ehaeha ;i kona lohe ana ua hookau ia oia maluna o ka hokua o ka lio ahiu a ua manaolana loa oia ua make oia, aka, wahi ana, ua hoon)&n)& mai kono, kāuniMa mamuli o kona lohe ana mai ka waha mai o kahi wahine elima la i hala ae nei - « Pela ka laua kamailio ana a hiKi ī ka hopena o na mea 1 hlki i ko .laua m?" hnomanao «ina ia wa ke ho'ke ae. Alaila, iaiau iho la ua eiemaku!e nel i kekahi pu-puhi e wniho ana ma!unf» 0 kekahi pakaukau nui ē ku ana mamua ona, a puhi ae la ola. Aoie hoi i emo ku ana kekahi kanaka imua ona, a haawi aku la oia i na kauoha e hoomakaukauia i mau mea ai, a e liullu hoomakaukau hoi lakou no ka ike ana mai i ko lakou haku opio. Ia manawa. haalele iho la ua wahl kanaka la a oill ku 1 ola a e like me ka rula maa mau mawaena oia poe. ua hoike aku la oia i na kauoha I loaa mal iaia imua o ka a-i puupuu nui a mē ke poo o ka oihana koa. 1 Nolaila. e kuu makamaka heiuhelu. e hoomau ae no kaua i ka nana ana ia Hawila a me Lomeliana oiai hoi na kauoha e hookoia ana. i Huli ho uaku la o Hawila a kamailio aku la i kona luaul makuakane, me ka holke ana aku iaia no kahi mau mea e pili ana no kona mau hoaloha oia hoi 0 Oto Beriana, Malavalia, ke kana Mura a me na ?faita o Hunegaria. 1 I ka lohe ana o kona luauui makua- ; kane i keia mau olelo a kana keiki ua 'pane mai la ola: "E kuu keiki, he oiaio aoie no i h»alele mai na llma aloha o ka makna |mana loa ma ka lani ia oe. a hookuu 'aku hoi la oe Hoko o na poino I hoolana ,'ia ?»i ena puuwai eleele o kou mau eneroi." . . « | Aia wa I kuhikuhl ae ai o!a i ka ho- • ailona o ke kea maluna ona a puana ae 'la oia i ka huaolelo "Amene." i I kela manawa hoi f komo hou mai • al ke kanaka kauwa a hl mai la ua ma,kauk#i ka papaalna a nalowale hou ia oia. { ia manawa I kamallio aku ai o Ha■wila i kona makuakane, ma Ve noi ana aku hoi iala, he mea pono inia ke ae imai ia laua e wehe laua I ko 'nua mau ■aa.hu kila. a me na aahu hooluolu laua ;e hele aku ai no ka papa ahaaina, \ l T a ae mai la hoi o Lomeliana, ama ia manawa I hele aku al o Hawila a m» Oto Beriana a komo iloko o kekahi ' rumi. a wehewehe ae la laua i ko laua aahu kila. i Oiai iaua e wehe ana ia m«u aahu o a alawa ae la hoi o Hawila ma ka Ipala o loko o ua wahl rum! la, !a ma(nawa oia i ike ae ai i kana wahi ipila glta- | A me ka hauoU nui oia i lalau aku al la hon! iho Ia iaia me he honi ana la !na ka ipoi ka ipo. | Huli ae la ia a kamailio aku \% I ko'na kokoolua ira ka nlnau ana: | "E Oto. ke ike mai la oe I keia wahl gita !ar* Ae aku !& hoi o Oto. a i& manawa l kamaillo hon mal al o Hawila f ka o!e!o ana: "Ae. o keia wahi gita. o ko'u hoa pili kela o kela mau po anoano eehla l aw! wale aku ne! m&mua. Xa po hol I kip&& moa !a &i ke alahele o ke aloha onlp&a mawaena o*u & me Makalika. N ko lanel leo I kokua mal la*u ma ke ku!ai ana ! ke kupaa o ua Makalika aloha !& a'u k& oiwi' & kakou l aku &l maloko o n& p&la o Me!o«f!ana kkel&"A ! ko kana wa e hol akn &i ! ua kakela la. alaila. e lawe pts ana an laia nei me kaua. A ke ioaa ho! he wa kaawale no'u l kei& po. e hoike aku no an (& oe f kon& nani.**

[ A uae ia kei& mau knir.&[Uo &r<& & |Hewila. ua puka sku lu a k>mV hou f ?.na ilo&o o ka r*r-l h-.x>kipa. k&K a. k& i vs«>-:r.ak\:»-e Lo.-,u s iavr» f - nnl *r.& [ : kon?» tt v ■ .- ia i ku a*? Ai v ;.*>. r'.r* !?. ;■ a mai !>* ia I:u:«s n:-.: : ' 1 1,*!i rrr.kr."kr«'i *;<•* k-.> kukou hele aku no ka papaainar* Ae aku !a o Haw ? {a a aku la iakou. afa nae o Hawila ke kuīku! la l kn I?mn o kona luaul makuakane & o O:o Penana aku no hos mahope. t ka wa a Hawia mn I puka aku ai maUoko aka o ka rurrtl e | ana hol no ka hal* ainn. fk* aku \\ o Hawlla a me Oto Rer!a-na i ke ku Ialn& ana mai o ra kanak» r>e kn lakou mau mea kaua U rt ko ho' o ko lakou hu. o ka oihara rowa o na ululaau & »r»e na oawn'ahiu o rsa mau*>a Alnoin^. He mea e ko lakou nei mahalo I k* kn i k* l'anohaweo o na hiohlona a me n& ? kulana o ua r*au T»ait& la. a kaua hoi, e ka maknmnka hoopoin& J nle ei •-> kei r-o rn kanaka powa o Mol powa mea \ oieioia ka "Weii o na Pae Mauna Alepine. A me he mea 1a na olelo okoa Iho I& ro o Hawila.Uoko iho ora: " Ona kar.« n A"n no keia ola na Iwl.' Fe olaio. e ka mea heUihelu. mai ka !a I hoomaka mua ai keia poe kanaka e noho pu me Lomeliana. ka iuaui o na honhanau ekolu I hookuleana pu ia ma keia moolelo. ua haawi lakou I na klai makaala hoomaha ole ana. a me ka hooko pnuaho ole ana hoi i na kauoha a Tx>meliana. e like me ka Hawlla I kauoha ai la lakou I ka la ana l haalele iho ai ia iakou e noho me kona ~ A i keia la ke hoike mai ia lakou me ke kanalua ole I ko lakou kupaa an& mahone o na olelo kauoha a Hawlla, & ke holke pu mai !a no hol lakou aia ko lakou mau umauma ua hooplhala me na manao ohohia o ka hauoll no ko lakou haku aIH oplo. Nolaila, oial o Hawila ma I oili pono aku ai a ku ana iwaho a Ike aku la I ua poe kanaka la, ala hoi ua oho ae la ko lakou mau leo huro, me ka haawi ana mai hoi I ko lakou aloha me ka lakou mau mea kaua. Ua ku ih ola hol o Hawiia ma, a e llke no me ka rula paa I loaa I ka kaua mau koa oplo. ua haawl aku la laua |- na kunou haahaa ana Imua o ua poe kanaka puūwal hoolohe la.. Alaila, hull ae lalakou a. kamoe aku la ko lakou mau kalna wawae no ka hale alna. Ia lakou hoi 1 komo aku ai. aia hol ke pakaukau nui i hoopihaia Iho me na mea al ono o kela a me kela ano ke waiho mai ana imua o lakou, a o ka uhl keokeo e uhola ana maluna o ua pakaukau la ua oi ae kona aiai mamua o ka hau o ke kakahlaka. 0 ka mapu aala like ole o na mea al, a ka noeau a me ka mikioi hoi o ko lakou milikaaia ana a lilo i mau mea e hoonuuia aku ai e ka piru moni ai o ke kanaka, ka nanl a me ka maemae o ko lakou hoonohonohola ana. a me ke aiai hoi o ka uhi i hoonuanuaia iho ai ua lako la, na ia mau»mea I hoolalelale a hoeueu mai i ka ono a me ka hae o ko Hawila ma puu no ua mau mea al la. Alaila, noho Iho la o Hawlla maluna 0 ua papaaina maemae la. o Lomellana ma ke poo. a o Hawila ma kona aoao aku, a o Oto Beriana hol ma kona aoao hema. Aia hoi na kauwa ke iawelawe mal la no lakou me ka hooko ana I ka lakou mau kaūoha me ka eleu nui a me lea hlkiwawe. A nnu ka Inkou n! nna. In wa !ako'> 1 1 ;.,nnMo > :♦.»> hi'n nlnn a hu!! hof nui aku la no ka ruml hookipa. j i? like no nno o ko lakon ana mai ka ulumnhiehle o na leo hooho hauoli o na kanaka la; lakou nei, pela no keia. A mamua o ke ko'mo ana aku o Hawlla ma lloko o ka rumi hookipa, ua huli ae la o Lomellana imua o na kanaka me ka olelo ana nku. e hele mal lakou e ike I ko lakou haku oplo. Alaila, komo aku la lakou Hoko o ka rumi me ka noho ana Iho maluna o na noho, aole i Hullu mahope Iho, ua komo mai la na kanaka ma kekahl pukH o ka rumi hooklpa. Ia wa i ku ae ai o Lomeliana a me Hawila ma iluna a o ka manawa no ja a na kanaka I komo pakahi mal al iloko o ka hele ana ae hol a aloha aku la ia Hawlla a pay la, la Oto Befiana. Pela i aloha pakahl al na kanaka a pnu, a ma kahi nae o ko lakou 011l ana aku a puka loa iwaho ua ku iho la lakou ma kekahl wnhl o ka hale, e like me ka hai e ana aku a Hawiln !a lakou pakahl, 1 ka wa a kela a me e a!o--ha ana iaia, oia hol ua makemak* ola e kamaiilo aku he mau wahl huaolelo pokole lmua o lakoi». Oiai ua poe kanaka la e ku mal an» me ke kall ana mnl hol o ka nuka aku 0 nn huaolelo momona malloko nku o ko lakou haku opiopio. ola hoi ua hooko?a ma! 'n ko lakou mau koliko? manao ana iloko ola wa. oiai ua huli pono mai la o Hawlla imua o l»fcou. a me na hiohiona aloha. ua haawi mua aku la oia i kona aloha !a lakou: Alalla.'hoike aku la o!a i kona hauoll 1 ka hui hou ana he nlo a he alo m« lakou. aole ma ke ano he mau eneml. a he mau hoa paonloni. aka, ma ke ano he mau hoaloha. Hoike aku 1& hoi oia I kahi mea e pill ana nona Iho, e like no me kana I hoike mkia al l kona luaui makuakane, a ] me kahl mea hoi e pili ana ia Oto Berlana, a ma ka hope o kana mau olelo, ua. hal aku la oia Imua o na kanaka. , ala ma ke ahiahi mamua Iho o ka la j &na e haalele hou iho ai !a lakou a hnll. hoi ku no na kaiaulu o Uranla, e hoike j aku ai ola I ke kumu o kana huakai i ■ hiki mai ai e ike i kona makuakane a' me lakou pu hoi. olai, wahi ana. aoie' au i hoea mai I kh pahu hopu o ka'u j misiona. j A o ka manawa ia i ae ai o keia haiawai ana o na kanaka kiai o Lomeilana a me Hawila ma. A ua kan! ae 1a ka hora 12 o ke awakea ta manawa. 1 ka wa I hookuuia ae ai ka ike ana o n& kanaka ua hol aku la lakou a noho raa ko lakou wahi, me ka nui o na nunu kamallio ana mawaena o lakou Iho, e noke ana i ka mahalo p.o ke kulana m&hiehie a me ka maikai & hanoh&no o ko lakou haku opio. A hoopuka ae !& kahi mea mawaena o lakou: "O ka haku paija kela e noho pu al ola na Iwl no k& mea. he kets keia o ke kanaka oluolu nui wale. & kakou e ike pu nei." "Ae:" wahi & kahi*. "ua hauoli loa au, ua lilo i kanak& nona. & ma ka inoa o ka mea hoano ioa, kg lawe nei au i ka'u hoohlki pa& maluna o k&'« koi nei. ma kana wahi e hele al. owao pu k&hi e hele pu." I kel& w& | hooho p&kahi ma! &I ke!a & me keia o l&kou m« ka olelo &n&,,

M owmi% kefcahi a awaū^ekiii.** «ku. a huro me la lakou rr,e les rui. UX» *kut la U mau mea * !<>he iUlt> Ja » īlikKllai Kia IIc:;o «:? ;<•> :rni % & ir% i 2* *•: -» t.-•— "Heaha ī?. n 1 ; a u„i e uwa rrai net*" h«'; eh* ' ■= • - ?•«•• t H»* kuma o keU hur:> ur.A ka^kk:: wahl a Hawlhi. a ku a- . i ttu«u» ** pulea aku !a Iwaho, I&ia i ku aku ai rr.?.".?:-■-■ «> pi>k i mo fca nana ar.a akt' \ - ksM ar» kanaka e noho mai nn- a ■•.-.*.» m «»a an-> e o kana tke ana ak\.'. aka. ike aku < * 'nae 1* ta lakou r nor.tih»> i kP- ana ka noke ana ho! i ke karrari.>. 15 ka ana na Uma. e kr:h 3rvaw° ;l ianel me ka luli ai»a o Hk<««na» poo. a r»e kn oni ino .n n ko fakou maa pauku kino. A na ta mau hiohlonn > v-ok«-»rr» m-?.i noko o ko Hawiia noon<v> h»% mainao hoohuoi no ke ano «> ka t-\koH |hana. nolaila. haalele U?o n»& ? kwna [wahi e ku ana. a hele !>*••, ><* oia wj% kahl ana kani»ka e nois*v ?«#. * Iko lakou ike ana r*ai ! i: ■> ne* *» h k> aku ana, ua eu iike ** !-» 'i*kot» e v-n Huna. aka, ua r«r« f a o B«wlU ma ka olelo naa aku: "Mal ku ae oukou ilum, «» kou ma ko oukou mau -> v « »." lala nei i hiki aku ?! -m !ak »» wah\ e noho ana, ua r?-n's *->ke a*u la keia i ke kumu o ko Hk-M huro ana. a me ka iakou mea ho? e r»>k,» ana i k«* kamail)6. Pane mai kekaM o tak«ni "ku ana ae Uuno » »r.ai in"l huro ae nei makou m« k,i h.iuoii n«> ko makon kuko ana Iho n*\. ma kau vahi e heie ai maiaiin e heie akti ai, aua paa hoi ko rn«»v manao." "Peia io ka hoi." wahl :? nn» "m>ialla e hoi ae au a hal \ v-q oukou haku makua, oiai ola k«l maJ nei I kela nunui ano e n ko oul?ou mau ieo. Ano ko'u manao b<■! rV:a oukou mea i kamaiiio mai nei <« v -!- .-> u kou a loaa ka manawa pono la'". n?n|?#i. holke aku a\» la oukou." Alaila. huli ae la o a hoi hou aku ia oia maioko o ka mmi hookipa. laia i komo aku ai a noV fhn. a ha,hal aku !a oia i ke kumu o ke r>j* kanaka. hauoii piha ana a me ko lakou manao i hoike mai ai laia. "Kai no paha he mea nno r'j| ka ua poe !a o tra hauoli ana mai wahi a Lomeliana i pane ae al. A loli ae ia ka lakou «na ma na mea e ae. I kela manawa. hof I h->ik- ae ai Hawila imua o kona luaui n oke kumu nul o knna hunkni i hoeft mai ai. oia hoi i kii mai oin i Vrihl hapa o na wahva! o loko o kn T.ua f r una Pahaohao. oiai ua makemn»-» .i-? me mau waiwai e hiki al iaia k* h'M»-»akau-kau pono i kona ikalka no ana ka hale kakela o MeloeilanaL <AosgL*,)