Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIX, Number 1, 4 January 1901 — HE MOOLELO NO Ke Aka o Kamila [ARTICLE+ILLUSTRATION]

HE MOOLELO NO Ke Aka o Kamila

• si makemake i ka ke Generala , . iwiwi au a hoonalo aku no ka , , v .' kaahHe me Conarada. Ke lawe . . , .1 ia'u ma ke ano heaha Ia? t h.iawi aku au i ko'u ae e hele pu «■'■r..irada. aole nae ia he kumu na'u ~i .:« pupuahulu iho ai a h«le aku. , N«ike aku no hoi au iaia i kn !a e hele ai, a maanei i pau ai - iua mau kukai kamilio pu ana mu ae !.'« kw maua anaina kuka. r. 1 īakni h: uoM ka maua o Tonara'ko ala "o T"astvllle. ; i ■ "inua ' 'ki ana i Eastville, ua •' . ;.i loa maua no kauhale, a i hiki "na aku, ua apoia mai . m»- ka pumehana e Valalie ~i rn;iVa- —. keia o ko'u ikemaka 'no o Conarada, he wa- ; ■]•:" l i'alahi loihi me ke kulanka. ua hoike mai kona he:.i i ka ntinana];pa «» ka mae a ano onawaliwali. nau mak akahai a oluolu loa kohaahaa. o ke kulana makuaiiio. a ua haaheo hoi me kana • iki ma kona alo. '•••?>klna aku kela ia'u no ke ke•iluolu a noho kokoolua iho la « ial o Conarada e huli ana i kovuahin<- no ka lawe ana mai e ma pu me a'u. Komo like mai la ! -k>< << k* keena. a ia wa i halawai •* rii n'i maka o maua me Vaioleta • hau««li a lou ae la na lima : in iloko o k" aloha pumehana oii j na hoi.kalii no hoi i alakai aku < *or.amda i k >na makuahine ma K-ihi k'<na okoa aku. a hookuu ko- ' ih.. la ui maua. Aole au i mao- • ka laua l-i #- kamailio la, aoka , m»- Vaioleta ka'u e hoike ae pe,i ;.,iha au a ke kikmhine loko- • ,ihi ,i Vaioleta. O kekihi hana. ■ ? :, ī ho;»Voia. f alakai ana ia no •: hana h»*\vn h«>u aku. • k'ii wale no au a ka hoopalain la ko maua man»a«poy»i. launa palapala pu • iii m*» oe no keknhi mnu n'alama. \ ro o V;«ioS'ta iloko o kona mau !a •«;»tiu. nk;-, ua hoik#- e mai kona r»au r,ar.;iina i k ' n««lua o k<tna mau la mo- '• his<i niai ana. Aohe a'u mea i'.v,. n,. .. i;i mnua o hui nei he alo a h- alo. o kHa 1a wale no e panai ia : 'oi'u alolia nif na pomaikai i ho- • . r.- ; i Vr> puuv.*ai o VaioletP. v 11 : ;>,> V't'n hn'Kili n oj maluna . k.i ia'n e hoomnlamala;:ol.' i l«»aa ia'*.i kekahi niea e i; ?-e:imua. T" hoopihaia ko'u koko oheloh'Mo, a ua hookomo ' ■ ikaiki i!ok-> o ko'u kino. ' ■ :n loa in op i ka hele pu ana T • »*'»narfida. wahi hou nna. Ta i n ; v«-i o : a i kon hoohauoli nui ■ * ■ •' !*,tj'i i ik■• maopopo iho i ko ■ namina. noiaīln aolo no knua e 1 v, r'■• :n i hele mai nei -n r rt ro. r-V:rt no k*"Mi. wahi n'u. •• i^(' , nhf.|ii kni hooholo •• ■ n i apalinn <> Vaiol«'ta iaia i pah- -- mni r> 1: mnoli K--!a mau olelo au ' " - M ilimali. wahi ana me ka akaaka 1« : ana ae. ' .<an mai 1a ia'u ka ula ohelohelo, ; " noonoo ana i keia hea inoa h.-.haahaa loa a Vaioleta ia'u no ka r"na lnq. Malia nae paha he h'»» ; ' «k"aka wale no kana, aka ua ho- #•>- h,i v-a ia mai au. T*a pane aku la Mi: i.i me ka leo haahaa: Vainlet.i. mai kumakaia mai hoi ī;. r-., na la e hooa mai ana. Ke hilir,:,• vij nei au malunn oia me >» ■ !■ hi wale no huolHo-uuku mai a oe • .-īlin pnhn he wahi huaolelo ano * * akn la ia! wahi ana me ka •)- v. .1.-1,.. i t,i k..rno au iloko o ka popilikia ia'u 1 ; t .n,- hape aku ai. He pilikia hiki ole k' rana ke ole e loaa ia'u wahi hua- j K hai mai. e lilo anei oe na'u? V • aiho aku i ka hapanui o ka hoo- ! h<".• U a loa ana i na la e hiki mal ana - ' aahu no au i ke kahiko paleuma- .. kahi e lanakila ole ai kekahi maih«\ 'k" <ku la au ua hooni koke ia kona ; uuwai i ka'u mau olelo kuio, aole nae ' ia i yane mai i kela wahi huaolelo a'u i "ri īoa ni. Kia kana pane: , nwau he kane. he mea hooinalna V '-■n'u kn ano ana aku i ke kauwahi •!•' • mai kekahi wahine mai i kumu n «i e palekana ai mai ka hoowalewale a e manaolana au he hiki ia ke hoo- 1 a ma o ko'u kulana kanaka makua ,; « r»anp poiolei keia a Vaioleta a ua nīnoni io no au i kauwahi o ka hikl ke pane aku, ina i hoomanao ole ae ko Vaioleta kulana. He pane • .-ina ole ana nae |a e hooplli pu mai ko'u, aka he ahona ia no ke pale i aku ma ko'u aoao, malia o loli ae : i o kona kamailio hou ana mai. , v«*a pane: oiaio kau e Valoleta, aka ua ike- " - i au ! kekahi kane i hoomaa ole e k-i: i » mamull o keia mau wahl hua- • a oiai ua mareia ola, he mau keohana, he kulana kiekie a me v "■ iwal. J keia manawa aia malalo hauiepio no ka hewa. Ola ka poe i rr,ia ole e kupaa mamuli o kela i huaoleio. a'u e kali aku nei mai kou hoomaamaa aku. v.:< k .ke iho la na helehelena o Valiaii e nana pono mai an ia'u, me Y ■' < n» haupu wale ae oia no ka hana r,v ' "»nntina mai ai ia'u e huli. v 1r ;. i;al oaa ia oe kekahi mea? wah ~i k" m» ka'u i noonoo mua ai e loli n- 0 ke ]t ama ni o ma j j a yaio- '' 1 1 »he aku i ka'u pane hoohaill r. o-aio ua ho mai la o Vai- ; ia wahi me ka nana ole ae 1 '•i kumu kamaiiio mua. v oinaina iho la au iaia no keia nohe puka e ae o kona hele ■a Tra owau wale no. Ua ae aku ! ka inaa ana ia'u o kekahi mea. r. l j Jj a mea e ne j ma la au me ki hoonui olelo •i'l Vona mae i keia mnawa * i* '• i ho>j ma i a j me h a j eo ma . ua i owai? '' 1:1 n ya la no au e hoohuoi noi. • h ooho leana i pu--10 i apani ae la i kona mau maka

me na lima a hina hope aku la ma kona noho. Aole au i manao e hoike aku, aka, nau no i ohiki mai nei, wahi a'u. lala i oluolu ae ai, ua pane mai la oia: Aole e hiki ia'u ke uwe paiauma ke ole au e mehameha hookahi. Ua lawa keia e keakea i ka noonoo o kekahi > kaikamahine e hoopaa iaia iloko o ka hipuu o ka mare me kekahi kane. 0 kekahi kane kuonoono e iike me ko'u makuakane, me kekahl mookuauhau kaulana, iloko o ka oihana koa a me na ahahui hoolauna makamaka( he ohana nui a me kekahi anela i alana ia mai i wahine nana, he keu keia o ka 1 l weliweli loai muj, o na kaua hookahe koko he mau tausani. Pehea la e hiki' |ai ia'u ke hilinai aku i kekahi mea e ae ina ua hoowahawaha oia iaia iho a me makou pu! la'u e hoolohe la i kana mau olelo, ke ike ia au 1 ko'u hoomamao ia mai. No Conarada, aole. Aole oia i hoohuoi i kauwahi mea iki nona, wahi hou ana. A o kou makuahine hol? wahi a'u. Mama! Aole —ua hoonani a ua hoolaa aku nona wale Alaila aole pilikia nui loa e hookauj maha ia ai. | Aole i ike o Conarada, aole hol kou makuahine, aka o oe wale no. Eia ia | mea a pau iloko o ka hamau. ! Aole no hoi i kumakaia kou makuakane iaia iho ma ka hele hoikeike ana j me ua anela la ma na alanui akea, aole hoi kona mau hoaloha i mahui ikl no- j na oiai ke hoomauia nei keia hana no kekahi mau makahiki. j Aole au i noonoo mua no keia pane a'u, aia a pau na olelo i ka hoopukaia, I ua hoomanao ae la au eia ka ke papani in nel ka puka o ka holomua o ka'u i onoi mau ai, a ina e pouli pu oia a pane kue ole mai, o ko'u oluoiu loa ia. Aka, hf» opio naauao o Vaioleta iaia i' pane okalakala koke mai ai: I K hamau! no keaha? | O oe anei ka mana e hele mai a hulkala nona? ' A o op anei ka l.oio e kupale i koia lapuwale i hoopomaikai nui la mai e ke Akua me kekahi wahine i wae paka ia no loko mai o na puali anela? Ina oia iho la kau kumupale no ka hamau, aole loa au e hoohala hou i sekona me oe! TTa pane ia mai na olelo e Vaioleta me ka awiwi a me ka moaleaka a me ka ikaika, a ua hoomanawnui u me kn. noonoo akahele. Ta'u e maopopo la i ka hoholo o ka wela ma k'uu pepeiao. ua hoomaha aku ia aii iaia me keia pane: Auhea oe? He oleloao kahiko ka ko kakou mau kupuna i hookumu ai. a na kakou hanauuna hou e uwehe ae i kona waiwai. eia ua olelo nei: O ka mn'i f hiki ole ke hoolaia. o ka hoomalielie aku kona laau lapaau. T T a lawa au me ka. ike ma ka hoomaopopo ana. aole loa lie lapaau ana e hiki ke lawMaweia,- maluna o ko makuakane, e hiki ke hookaawale a» iaia mai kela wahine mai e like me ka loihi o ka manawa n kela wahine e hoomau ai i kona noho pu ana me ia. Mai hookuhihewa ia kou noonoo no ka'u e hoike nei, no ka mea, o kana i hana ai. ke kapa nei au he hewa ia, a aohe mana honua e hiki ke hooki i kona hoiomoku ana malaila. Ta'u e hoike nei i keia., ua maopopo mua ke -alahele o ka'u mau huaolelo. T T a kaupaonaia kou makuakane a me keia wahine, a ua ikeia ka mea koikoi o laua. Aole 1 hooluolu aku keia pane a'u i kona nanaina mae. aka ua hooi.kaika hou ia ae kana mau huaolelo i ka pane ana mai: Tna he mea hiki ole ke hoola aku iaia me kona noonoo no iloko a me na makn kaakaa, he hoonalo wale no iaia mai kona mau hauoli imua o ka hookolokolo akea ia, oia ka laau lapaau pololei nona. Mamuli wale no o kuu aloha nui i kuu makuahine, nona kahi ola nawaliwali e kamau nei, ua keakea ia au i ka hooko paka ana aku i ka'u e olelo nei; a ke hooko ia neia aole loa he leoko pili ■ ponoi loa ia'u e hiki ke hoopakele iaia. . Ua paumaele oia me ka hewa kue— aole i kana wahine a me kona ohana : wale no—aka i na wahine a me na ohana maikai a plu loa o ka alna. Kakali iho la au a hiki i ka mao iki ana mai o kona nanaina kaumaha, ia wa au i pane aku ai: ( Ke minamina loa nei au i ko'u hoike nel i keia mea Iloko o kou wa nanea, a aneane e lilo i mea hoopi- • likia mai ia oe. Ma kekahi ano hoi, a he mau mea mau no hoi ia, aole e aloha | ia ana ke kanaka ahailono, pela auanei paha 'au ka mea i ahai mai iiei i .keia. lono a hoike aku ia oe. Pela anei? I Aole loa pela, wahi ana me ke ano oluolu. j Ua alohaia no ke kanaka ahailono mamuli o kona ahonui a me ka hooko kauoha pololei. hai mai nae, aohe io anei he wahi palekana no kuu makua- j kane au i hoomaopopo wale ai? Malaila e Nu kaokoa mai au e Vai- , oleta. 0 ka'u ike ia e hoike nei. j He leo malie kana i namunamu iho ai aole nae au i lohe maopopo aku. No ka hiki ole/ia'u ke hoomanawanui a hoike ponoi mai oia i ka o ka'u kukala mua e lilo oia i wahine na'u, ua pane okoa aku la au: ! E Vaioleta, e oluolu anei oe e haawi mai i ka haina o ka'u noi e 1110 oe i wahine na'u? Ke pane mai oe i kela wahi huaolelo uuku a'u e anoi nui nei, 1 aohe kane hauoli e ae e like me a'u e kupaa mamuli oia mea a hiki i ka hopena o na mea a pau! Ku koke aj la oia iluna a holoholo iho la mamua o'u me kona poo e ku- , lou ana ilalo me he la e noonoo nul ana. Ua like oukou' a pau ma ia kaina, j wahi ana i pane mai ai me ka hoomau ; ana i ka holoholo a me kona mau ma- j ka e nana la ilalo. Aole loa au e mare , ana, wahi hou ana. Ina he mea hiki ia, e huipu no au maloko o ka poai o na kaikuahine o ke aloha, kahi i hookaawale ole ia he kuono no na kane e komo mai ai. Nou iho, ua kuokoa loa oe. Aole na'u e hoopaa ia oe mai. kou mau hauoli a me! kau mau hoohiki. Maluna o *ke kuahu • laa, a imua o ke Akua Kiekie, ku iho | la kuu makuakane a lawe ae la i ka hoohiki o ka mare. Alaila, pehea oia i malama ai i kela hoohiki? Ano aole i loaa la'u ka hilinai hou ana i ko oukou kulana ke kama o na kane! Hoomaha iho la kana holoholo ana, i ku iho la ma kahi o ka piano a kalele i aku la maluna ona. Ku ae la au iluna ; a hele pololei aku la no kona aoao. j O kahi koena aa i koe iloko o'ū. oia. ka'u i hoohana aku ai i kela manawa ma ka hooholof ana aku i kuu lima ma

kona Jcino a puni, aole nae oia i keakea mai. E kuu aloha, wahi a'u, no keaha oe i hookaumaha mai ai ia'u no na hana hewa ana i kekahi mea okoa? E hoomanao, aia no he poe kane kupaa koe maiuna o ka honua. Ua aloha au ia oe me na hoolaa holookoa ana ia'u nei nou. He wahl walhona uuku ko'u, aka ua opiopio au"a me ka ikaika. Me kou ; aloha i manai pu ia me ko'u, he kokua ikaika ia e hooholo ai i ka'u hana. E haawi mai i ka hauoli iioko ou a'u i kaili ioihi ai. A hookahua au ma ko'u 'wahi ponoi e heie mai no au e kono ia oe e kaana pu iloko oia. Mai ulupuni ka manao, e hoonalo i kou mau hauoli i 0 na la ui. E noonoo akahele a ninau I hou aku au i ka la apopo. I Haliu iho la kona mau maka ialo e noonoo nui ana ni kekahi manawa, a alaila hopu mai la oia i ko'u lima me ke kaomi malie ana iho a haaleie hookahi mai la ia'u iloko o ke keena. kela wahi kaomi malie ana i haawi mai ia ia'u ua ulu ae la kahi manaolana iki iloko o'u, a malia o hoopaaia aku ia no ka hopena. , T kekahi la ae, ua lawe aku la o Co- ; narada ia'u e hoomakaikai ma na wahi • hana mahala o kona makuakane a ma ■ na wahi e ae no hoi, paina ko maua ! | aina awke ma kekahi o na hotele liilii j ! a ma ke ahiahi ua huli hoi aku maua ' Ino kauhale. ! Ma ko makou paina ahiahi ana, aol 1 hui pu mai o Vaioleta —he wahi na- ' ilulu iki kona wahi ma'i a nolaila, aole 1 • maua i hui kokoolua hou ma ia la e I I pane mai ai oia i kana haina no ka'u ) koi o ke aloha laia. I I kekahi kakahiaka ae, akahi no oia! a hui pu me makou ma ka aina [ hiaka, aole no nae oia i haawi mai i manawa no'u e halawai mehameha pu | ai me ia a hiki wale i na hora awakea. j : Hooinaina ia iho la au nona me ka, maopopo pu ana ia'u, aia o Vaioleta | ! ke hoao nei.e kaupale mai i ko'u hiki . . ke launa hou me ia e like me ko maua ; la mua o ka launa malihini ana. Me ko'u Ike maopopo i keia hana a Vaioleta, aole au i hoao e hoano e i j ko'u helehelena mamuli oia mea, aka ua kamailio aku au iaia iloko o ke anaina hui o lakou ohana me ka oluolu a me ka hauoli me he la, aohe ooloku i ( hanaia mawaena o Vaioleta a me a'u. T kekahi manawa no ua noho kokoo- ' lua iho la maua no kekahi mau minute | 'aole nae au i hoao iki e ninau'aku iaia j no kana pane i ka'u koi. j Aole ana, wahi -huaolelo hoomaoe e pili ana no ia mea, a he ole loa no hoi. | Ua nlnau Iho au iloko iho o'u i ka j Vaioleta hana, heaha la? O kāi hoo- ; naukiuki a me ka nuha ano kamalii • ka i lloko o'u, ua hoomaemae maka wale aku no nae. Hale ae la ka pule o ko'u hoomakaikai hele ia ana e Conarada ma na wahi a pau, he oia mau no ko'u hoohokaia e Vaioleta. me ka nalohia'pu ana aku o ko'u wahi manaolana e panai leo ia mai ana. j I kekahi la, iwaena o ke anaina ohana e luana ana, ua hoike aku la au i j ko'u liuliu e hoi no Nu,īoka no kekahi ; mau la mai, oiai he palapala ka'u i.hiki ' mai ma. ia. la no ko'u hoi awiwi aku. | Aole nae oia ka oiaio maoll, aka he j r.uha ko'u no keia hoohoka mau ia o'u ( a me ka pau pu ana ae la no hoi leahi : 0 ka hie o O ke kaa o ke ahiahi oia la ko'u e kau ai. j TTa hoike mai o Valalie wahine a. me.! Conarada no ka pokole loa o ko'u mau , Ta, me lakou, a me ka lawa ole o na , hoohanoli ana i ka lakoU malihini. i TTa haawi aku la au i ko'u mahalo ; nui loa a me ka hoike pu aku i ka lawa , 01 loa o na pulama ana. I liiuliu ae la ko'u wahi or°ope no ka . hhki mai o ka manawa e kau aku ai , ma ke kaamahu. j Ta'u e hoonanea ana maloko o ke ke- t ena. heluhelu buke mahope ō ka pau , o'ka paina awakea, komo mai la j o Vaioleta. | 0 ka'u i hooholo mua iho ai ina e ! uiia wale ko maua halawai mehameha ! ara, aole loa au e hoopuka ikl aku | laia i kauwahi mea pili i ko maua hoo- i palauia, oiai ua inaina loa au i kona ■ hoohoka mau mai. j No ka manawa elua nae e.ia maua a eina iloko o ke keena hookahi me ka ike ole ia mal e kekahi mau maka mawaho o maua. I E heluhelu ana i kekahi huke i kela ; I manawa a Vaioleta i komo mai la. Ku iho la o Vaioleta ma kahl mamao iki a pane mai la: ! Gude-a.penuna, wahi' ana me kahi mi- j noaka. j ■ Kunou wale aku la no nae au me ka! haalele ole o na maka i ka buke. i TJa maopopo aku la no paha iaia ko'u J , kumu mumule. oiai kela i noho iho al; ' ilalo me ka hamau ana no kekahi ma- , nawa, alalla pane.hou mai la: I i Ua paa anei kou manao hoi I keia ahi- { ahi e Mr. Taremaine? Ae, e Miss Vaialie, wahi a'u me na maka e hoomau la I ka heluhelu. [ | Ke manaolana nei au ua hoohauoli ia kou mau la pokole maanei, wahi hou , ana. j | A oi loa aku, wahi a'u me ka pane pokole ana aku. ; 1 keia manawa i hoohuli aeai au i ka aoao a'u e heluhelu ana no kekahi aoao, a hookuio Iho la i ka nana ana i ( malaila me he mea la he mea ano nui !ko loko, aole au I alawa iki ae. iaia, aole hoi ma nk ano a pau o ko'u hoike aku he ake ,ko'u e kamailio pu me ia. 0 ka mea oiaio loa, aole au e heluhelu ana, he mau hoolalau wale no keia. He oluolu mau keia wahi iloko o na la waena o ka makahiki, hou ana. Pela ko'u hoomaopopo, wahi a'u me ka nana hoomau ana no i ka buke. j E kipa hou mai anei oe i nei kau makalii ae? | Aole paha, me he la o ko'u ike hope loa ana keia ia Eastville nei, wahi a'u. i Ua makemake loa o Conarada ia oe wahi ana. Aha! pe!a ea? A me mama no boi. Hauoli au 1 kela, / mp a'u no hoi— 1 kela manawa i emi liilii iho ai ka hnke mai ko'u mau maka, akahl no au | a nana aku iaia me na maka anoi nui iiaia I pane hou mai ai: I > T o kaaha kou puanuanu loa ia'u Ina la i hala ae nei e Mr. i aku la au I ka buke ma ke pakaukau a pane aku la; Ina aole i maopopo ia oe ke kumu o hana ana pela, aole no paha e hikl ana ia'u ke hoakaka aku ia oe. i * rio j 0 i maopopo ia'u, wahi ana. j T Vou la mi'" maanei, ua oluolu loa i oe, ua noho kokoolua kaua ma ke kej hookipa aua ninau mal oe ia-'u e ) pane aku no kekahi la ae. | Ae—ke maopopo al:u la la'u keia nlnau.

I kekahi Ia ae he wahl nawaliwali kino ko'u, aole au i launa pu mai me oe, mal ia wa mai nae kou hoonuhanuha loa, wahi ana. No keia ninau hoi, e hoike mai ana anei oe i kau haina? Aka me he la, ua lohe no au i kau pane mua a pela no paha e hele mai ai. Ma kea la, wahl ana. Ua kaumaha loa au no kou makuakane, a ua aneane maopopo oie ka'u mea e olelo al. No ka haalulu o kona leo ua hoomaha iho la oia no ka manawa a pane hou mai la: Aka, aole o'u makemake e haalele iho ia'u me ka huhu, no ka mea ua make- | make nui loa au ia oe. I, Aia kokē au ma kona aoao i kela ma|i:awa iaia i pipika ae ai, alaila me ka leo malie a me ka haahaa ua pane .aku la au: E Vaioleta, kuu aloha. anei au? Aole ma ke ano e kapa iho oe ia he hoopalau, wahi ana. Ke makemake nei au e kakali hou aku n okekahi manawa, a ua makemake au ia oe e palapala mau mai ia'u, ; e hoomanao no'u a e kupaa nou iho, ina ihe mau keakea kekahi, mai pihoihoi j kou noonoo, a no kekahi paha, ke holo- : pono na mea a pau, e— j TTa puana mai la o Vaioieta i na olelo 'me ka malie loa a me ka moakaka, ua ' hapgj# ae ko'u hauoli a ka hiku o na i pane koke aku ai me ka pau pono ole o kana mau olelo^ kali no au e like ka loihi me kau i olu ai! Na'u oe—nau wau! O! O! Vai|oleta—No keaha ee i heike ole mai ai i jkeia nia r.-hinei. ina ua noho hou au (no kekahi mau la maanei. Me kau i ihoike mai nei, ua komo mai la iloko o'u ka ikaika e holomua ai i ka'u mau hana. He minoaka ka Vaioleta i panai mai , me kopa mau maka iini nui o ka oiaio, |ua pane hou mai la oia me keia mau huaolelo: t Aole—e Re! E. kala mai oe no ko'u ■ hoike ale aku i koia ma nehinei. Ua oi aku ka pono e kaawale aku oe. j Komo mai la o Conarada e hoike ia'u ua makaukau ke kaa no kona lawe aku ia'u i ke kahua hoolulu kaamahu. He honi waianuhea loa ka Vaioleta i hoo-,ma-u iho ma ko'u mau lehelehe no ka manawa mua loa, a kaawale ae la ma- ' ua me ke aloha mokumokuahua. ! Mai hapohopo—e kupaa no au me ka joiaio nou. e kuu yaioleta. Aole auanei j e kupaa ka Hoku Akau ma kona wahi mamua o ko'u aloha nou! Gude-bai. ! * * * j E na lani, ka mea iloko o ke ahonui i e huna la i ko maua mau kahoaka ma'hope o ka uhipale o ka manawa e hiki mai ana! E maopopo mua anei ia'u heaha-ka hopena iloko ou? . # MOKUNA XXVI. i la'u e noho ana ma ke pakaukau e ,kahakaha i'ka moolelo no ko Kamila me na mea kamahao i ikeia e a'u iloko ! oia mau la, me he la ke ike hou nei au ,ia mau mea a pau. j Mamuli o na hoiiolio hoomanao e pui apuai ana iloko o'u, ke ike aku la no au ! i na helehelena a me na leo i kamajaina ia e a'u. j O kela hookaawaleia ana o'u mai a ,Vaioleta mai, ua heluia ma na makaIhiki loihi loa i hala hope aku, aka na ( ka hoomanao.nae i hookokoke mai a i j nehinei iho la no. Ae—i ke ahiahi iho la no o nehinei i ' ,'haalele aku.ai au ia Vaioleta ma East->-ille me na manaolana i hoohanau hou , i?. ae mamull o ka Vaioleta mau olelo ihoolana, a "o kela muki ana i haawi ai ia'u maloko o ke keena waiho Ihuke, he oia mau no kona makamaka 'hou o ka waianuhea i kela a me keia ' manawa a'u e hoomanao ae i nona..Eia jrtae, ano ua make aku nn makahiki lehulehu, a he hanauna hou ke kupu nei, a o kela muki i ponia me ke ala, o ko'|na moani ka'u e hanu mau nei mai ko'u imau lehelehe ae. Ma keia mokuna o kn kaua moolelo aia au ma Nu loka. Ua halawai pu j aku la au me na hoaloha kamaaiiia rhlaila.a me Rosana pu ma kona ho- ! tele. ) Ua apo mai oia ia'u me ke ohaoha. i e like f me kona ano mau, a ua haliu pono mai hoi kona hoolohe ana i ka'u mau kalekale o kela huakai a'u i East- ■ ville. I He kulana loli ano hou ae ko Rosana 1 i ka'u hoomaopopo aku, a ke ole au e koho, - ua hoomaka keia haawina mai :kela po o makou i ala pu ai ma ko'u keena me Conarada. Oia hoi ma kahi io kana mau ajana hana maloko o ke j keena. hana o ka iiupepa. ua waiho loa !aku oia me ka hoohala ana i ka hapai nui o kona mau po ma kona keena. |Hauoli au I ko'u ike ana iaia pela. j I ko'u hoolauna hou ana i kahi o ka'u ■hana. ua piha mau ko'u naau i ka hau- | oli a me ka hoihol, a ua pehu ko'u mau laa me ka ikaika hana. I O kela mau huaole}o hope wale no a I Vaioleta ke kumu nana i hoolalelale imau mai ia'u, a ua hiki ia'u ke kapa ae i ke kau hooilo e hoopunl ana i ko'u wa- , hi he kau makalii no ia. j Pinepine ko'u hoouna palapala ana j na'Vaioleta I aneane e pau pono na la 1 iloko o ka pule hookahi. oia hoi na pa-. , lapal'a maa mau i ka panaiia e na ipo eiua. | He mau lalanl wale no ka Vai . oleta e pane mai ai, aka ua piha i ke ■ kuhinia momona waiwai nui. Eia kana mau olelo maalo mau mai: E ahonui, e kupaa, a e hoea mai no na mea a pau me ka ewaewa ole he mau olelo hoolana mau keia ia'u. I ka pule mua a'u e noho han ala, aohe o'u wahi hoomanao Ikl ae no Kamila no ka hoolauna hou aku imua ona. Ua manaoio loa au, mamuli o kona kaHwale ana a kaawale hoi au no kekahi mau la ua lawa hoi ia e hoonalowale I na hoouluku hou ia ana o ka naau. Ua like oia imua o'u me he puka ana la o ka la I ke kakahiaka a nalowale aku i ke ahlahl. Pinepine no hol ko'u noonoo ana mamua. he hana h'ki wale no ke hele holoholo a hikl ma ka hale o Kamila, aka he hana hiki oie ke kaohi ana I ko'u komo ana iloko. Me kuu paulele nui ua hulihia kela mau hana hooulupuni oia mau la i au wale aku, oiai ke loli mau nei ke au o ka manawa me kana mau hana. Aka, I kekahi ahiahi, mahope iho hol paha o ka hora ehiku. oiai au e nanea ana i ka holoholo ma kekahi alanui, ulia iho la ke au o ka wawae ma ko'u hele ana ma alanul 18. Aole au i hoomanao mua no na mea e pili ana i na i hala no Ka.mila a me o'i: a H' r ! ' T r u honua ana iloko •• '-ela aon o ke alanui e lo I ka hale o Kamila. Ua pulwa koke au I keia huli ana. ae a Ike pono aku la I ka hale a ua like

au me ka mea i • lapuia i ke ku o na hulu poo ma ko lakou mau kumu. Ua hoopau koke ia nae keia haawina [kupanaha maluna o'u, oiai au e nana Ipono la a hiki i kuu ikemaka hou ana j aku ia Kamila e ku mai ana ma kekaihi o na puka aniani o ka hale maluna, a e kamakamailio pu ana me Faranake. Aole laua i haliu pono mai no waho o ke alanui, aka owau ke ike la ia laua e u noke ana i ke kamaillo a me ka akaaka ana. He oia mau no na helehelena hoomahie o Kamila e like no me ko'u kamaaina mau iaia mamua o ko'u haalele ana aku i kona kaupoku, aka he wahi | awiliwili pu me kahi ano kaumaha. O kana mau oni ana a me kana mau minoaka iki ana iho aohe mea.nani e ae malaila nana i hoopaa hou aku i na lena pono a ko'u mau maka, aka oia wale no. | Aohe moolelo i hiki koke ia'u ke nu- ; ana paanaau ma m. ano a pau e like ' me ko maua man la haulani o ke ku- ! wiliwili i hala ae. J He mau ma.lea i poniia me ke ! aloha oiaio o kf? '---'-uahine, iaia e kilohi ia iloko o kn r 3r,inake mau maka, I a kokolo ae H. ka r>iapele oia haawina iloko o'u ia Kaml'i - ao leo ole mai la malnko mai o l- 1 "*" •-ika anianl. ' E ku anei au mnnnei a haawi nku i ka noonoo o Va nonohua nona. a i ole e komo hou aku paha au ilnko o ka pumehana o kana mau pulama ana? j Aka, he okoa ko'u manao e launa nu aku ai me ia, a he okoa hoi ka manao o ko'u iawe ana mai iaia i enemi no'u. i Oia auanei ka'u e !a\ve papalua aku ai imua ona, oiai nae ke aloha o ka hoolauna hou ana aku me ia, oia ka haae kauhola nei ia'u i keia manawa? . Ike aku la au i ha kino maloko mal ( 0 ka puka aniani e nee ana ma o a ma- ! anei o ke leeena. j O ka makia e hoopuni ana ia'u. oia ; ke "aloha me ke kupaa no Vaioleta," a me keia makia ina au e hooko ana 1 mau wahi minute ike pokole 110 Kamila, aole ia he mea e kue ana i l<o'u kulana a me na mea no a pau. A i ko'u hoomanao hou ana ae i ke kumu o ka enemi ana ia Kamiln na'u wale iho no ia i liapai ae a hoolilo iho i mea kuio ma ko'u aoao, oiai kela i hoo j lilo mai ai kona manawa a me kona makaala ana a pau no ko'u nohona hooplikia ole ia mai a me ka oluolu. A no kela wa hoi e waiho ana au iloko o ka ehaeha, ua oi aku leana pulama maiau ana ia'u mamua o ko ka | makuahine. j Kokoio malie mai la keia mau hoomanao ana no Kamila a hiki i ka nalohia ana aku o na man.ao nonohua nona, alila ua holoholo hoolalau aku la au no kekahi mau minute a hiki i kuu ku ana mawaho o ka puka o ka hale a hookahi aku la i ka bele kahea iloko. O Jime ka mea i wehe mai i ka puka no'u; a i koan ike hou ana mai ia'u e. ku aku ana mawaho o ka puka, ua liio ia i manawa paliaohao loa nona a me ; ko'u hopohopo pu o hehee iho ilalo a . maule. Aole oia i oni hou ae mai kona ku pololei ana ma ka puka. aole hoi i hookipa koke aku ia'u maloko. No ko'u . makemake ole e hookaulua mawaho, ua ' pale aku la au iaia a komo aku Ia au .' iloko, a aole no hoi oia i keakea mai. ; Papani hope ae ia au i ka puka a pane aku la iaia me ka leo kauoha: I Hai i kou haku wahine aia he keoni- > niana malalo nei i makemake e ike ia- ! ia! Mai 'noike aku i kuu inoa, aole hoi , ma kekahi ano e ae. T,ohe anei oe? | Kunou koke mai la oia, a iioko o ko'u ( poinatnui, ua hooo iho la au e kipe iaia ma ka hookomo ana aku iloko o kona lima he hapaha dala ulaula, i mea io nona e hoike ole aku ai i kuu inoa ia KamPn ' ' '"we aku, ro ka moa ua kula mau ia laua e Kamila j aole e Inwe i na. makana mai kekahi poe e ae mawaho ae o ko laua liaku wahine ponoi. He manawa pokole ia nona i pii aku ai a hoike aku la i ke. kauoha. He leo wahine kai pae mai. E hoike aku i ke , keonimana e awiwi aku ana au ma ka ike ana iaia. O na huaolelo mamua ae ka Kamila i pane maī ai ia Jime, a ua hoi hou • mai oia e hoike ia'u. ! Aka, he elima minnte ko'u knkiM ana ! malaio, a ua like hoj ia ia'u me ka nee ana o na makahiki he eiima. ia'u e ' ake loa ana e ike iaia. Aneone iho la e pau ko'u ahonui ma ke kal! hoomanawanui ana iaia, a. manao iho la e hele maoli aku no a hui me ia ma kahi e hui ai, ia wft no nae au i lohe aku ai i ka owe ana mai o ka lole ma ke alapii, e iho mai ana ilalo, a he wa ia e lelele ana ko'u hauli. He eiaio, aole no i upu mua o Kamila owau no keia keonimana e noho hoomalihini nei iloko o ke keena hookipa, no ka mea. i kona wa mua loa i nale ae ai i na lihilh kuuwelu o ka puka a ke mal la ia'u e noho hoopue aku ana, ua hikilele koke oia i ka'u hoomaopopo aku ma kona mau nanaina, iaia e ku malie ia malaila me kona nana loihi ana ia'u. Auwe! o oe no ka hoi keia e Re; no keaha oe i kauoha ae nei ia Jime e huna i kou inoa? Hauoii au i ka ike ana ia oe, wahi ana. Awiwi aku la oia no na pani puka a papani aku la a paa, alaila hoonee mai la i kekahi noho mamua o'u a noho iho la. Wele, e hai mai heaha keia? wahi hou ana, me na maka i piha i ka hauoli. He wahi mohai iki wate iho no. T ka hoolanalana au ma na kuaaina i kela mau la aku nei. Maalo wale ae nei no au mawaho a ike i ko olua nonoho ae ma ka puka aniani o ka hale iluna, a manao iho la au he ake kou e ike ia'u a komo iho la au he ake kou e ike ia'u a komo mai la au. Hai mai la kela ua maopopo mua iaia ka'u huakai hoolana kino, a he kanalua ole no hoi ko'u i kona maopopo. Pane hou mai la kela: Hoomalihini wale nae oe. Eia anei oe ke noho mai nei i ka hotele? Ae —mai laila ae nei au i ka holoholo a kipa. mai la maanei e ike ia oe. Ahea hoi oe hoi hou mai ianei? He ninau keia a'u i moeuhane mua ole ai e ninau mai ana o Kamila, no jka mea, ina he wahine naauao oia e hoo | manao iho oe o kela kaupale ana a'u ole e noho hou me ia, ua lawa ia e hookomo hou oie mal ai i ninau o keia ano. Aka ke ike aku la nae au he kumu no ko Kamila o ka hookui ana mai ia'u i keia ninau, oiai kona mau maka e mohala pono mai ana me ka hiaiaai no ko'u pane aku iaia. Ano, e Kamila, wahi a'u, ua iko no oe he ninau kupono ole ia nau e waiho mai ai. Aka, he mea nui na'u ka maopopo, wahi ana. No ka mea, ina aole oe e

hol koke mal ana, e nee aku ana aa no kahi e. ■ ke kuAole nae i maopopo i ,axm:a leana hea la oe e hele ai ke hoi mai. J k maopopo Aka, ke huli mai la oe i e like me ko'u ake no ia mea aku la> , inle o'u makemake B hal ?^ u a a Vme Oenerala v'a.S---e hoomau hou aKa i» ne kona klpa an h ' ooma i ka l aku au hou * mawaena o maua. ko . u keO kela ptfkauwai mal K ena, i hookipa mau mal .aiano kahiki Joihi elim , ka paa maioko aku nel me keKani

lO Ua kaupalenaia . mai i na wa a P t ma ka ia'u - k ta pauwe" oia ™ na launa pu ana mai me a wahi puka huna waie iho no u. maka'u ioa oia i ke ka puka e haliu la i ke alanui laula^ A ke hoomau nei no hoi au l Ka ik ana aku iaia ma ke ano walwai. i oie loa .e hoehaeha ioa_ ia ko na naau i ko'u hoopale ana aku iaia ma na ano mua o maua o na makahiki K ka makamaka heluheiu, aole au i pane aku iaia. he ake ko'u e ma°P°P° kona kumu o ka manao ana e * ele hoi ole mai au, a aohe no hoi o u wahi hiohoi iki e wehewehe mai oia. eia nae, iaia e hue pau mai la i na opi a me na alu o kona kuahaiahaia. he oaio. ke kupu la ka hauoli iloko o'u. Heaha ko u tr.ariao i kana koho iho? O keia hale, no'u ponoi ia. wahi hou ana. Owau ka mana hookipa a hookipa ole paha i kekahi mea. Ke hoi hou mai oo ma kou keena ke oleio hoopaa mua nei au aoie loa e keehi hou ko Valalie mau kapuai, ma keia hale. A ke hoi oie mai no hoi oe, aole au maanei. Nolaila. ke maopopo aku la ia oe, ea? Alaiia, e haina aku au i kau ninau iloko o elima sekona, wahi'a'u. Aole he wahi noonoo hou ana iloko o'u e hoi hou mai i kou hale. Na ka pupule ia hana. Aiaiia e haalele koke ana au, aole au e ike hou aku ia Generala "Valalie ma na ano a pau loa. Ma kana mau kamakamailio hope ana me ke Generala. ua pane aku la au, e hoolana i kona manao, no ka mea aole au e keakea wale aku ana i kona hooipoipo aloha pu ana me Kamila. Aka ina o keia honle ana aku lā a'u ia Kamila oia ke kukala mua o ko'u wehe ana. i ka puka o ke kue aku i ka'u olelo mua i ke Generala. he olaio, ua kue io au. Ta Kamila i ninau hou mai ai ina ua hauoli au no kona hele, ua pane aku la au: He hana no ia nau no e hooholo. E hele io ana oe me ke kanalua ole mamuli o ka niaopopo ana aku la ia oe o ke kumu kupono. Aka, he makemake no hoi ko'u e maopopo pu ia oe e hooiaio iho i ka'u mau olelo, wahl ann. T ninau • aku'nei au no kau hoomalamalama mai ma ke ano hoaloha. Hamau iho la au no kekahi manawa. alaila pane aku la: He mea maopopo ole keia ia'u, o ka noho ana o kekahi wahine me kekahi kane ma ke ano ma!u loa a me ka mare ole ia no ka wa loihi. me ka nee malie ana o na mea a pau. a ua kaa hoi ma ka aoao o ke kane ka hoolako ana mai i na pono a pau loa no ka wahine. e like me oe e Kamila a me Generala Valalie. He mnu hana ka Generala Valalie iloko o ka oluolu a me ke ahonui no\i. no keaha la oo i ku ae ai a hoole aku iaia? m 4 Hoike'mai la oia i kona kuikahi pu me ka'u e pane a'KU r.ei ma ke kune.u malie ana, alaila ua lioomauia ka maua kamailio a hala hou ka hapalua hora. Ta'u i liuliu ai no ka haalele iho iaia, kauoha aleu la kela e laweia niai o Faranake e ike ia'u. He nanaina hauoli kona i ka ike ana mal ia'u, a ua ninau ae la kela no keaha la i kaawale loihi loa ai o Re a lilo i mea uwe mau no mama Kamlla. Kaawalo hou awu la o Faranake a ua noho kokoolua hou iho la maua. TJa mehameha loa ia au mahope o kou kaawale ana aku, nolaila au i kauoha ai ia Faranake e hoihoi mi I loaa ka mea e hoonana ae ai i ko'u mau manao pllihua a pau. Aole anei ou manao ke ulu ae la oia iloko o ka nohea? E wawahi auanei oia i kekahl mau puuwai no keia mau la aku e like me na kama o kona papa like. TTa ehaeha iki au no keia wahi pane a Kamila, aka nae, he wahi mahiehie o ke ano kaumaha ka i halii iho ma kona mau maka. Ina i makemakeia oe maanei mamuli o kekahi mau hana kuikawa, e hele mai anei oe? wahi ana. Ae. e Kamila, ina he mea hiki. He mau manao maikai wale 'no ko'u nou e Kamila, a o ka lani kai ike 1 ko'u mau ilni a pau e holomua ae iloko o ka hauoli. E kaawale io ana anei oe mai ke kulanakauhale aku nei? Aole i maopopo ioa ia'u, wahl ana, me ka helelei ana iho o na waimaka ma kona mau papallna. Aole i maopopo e Re, heaha la ka'u e hana aku ai. He» wahl hopohopo anei kou no kekahi wahi hooplllkia mai ma ka aoao o ke Generala? * "AoJp loa, aka o keia hoopale ana aku o'u iaia e lilo ana paha ia i mea hoehaeha nona, aka he Generala oia i piha kona poo me na noonoo lana malie. Iloko o keia manawa o na olelo, aia no o Kamila ke haalo'ulo'u la 1 ka uwe, & malia na kona mau waimaka—maopopo ole iho la ia'u pehea la—i komo mai ai ka anoninoni ilpko o ko'u puuwai i kela manawa. No ka mea i ka manawa a'u i huli ae ai e puka lwaho, lou hope ae la ko'u llma ma kona kino a puni a hoopili mai la iaia me ko'u kino. Alaila huna lho la kela i kona mau maka iloko o kona mau lima, kulou iho la mauna o kuu poohlwl, a ua punia ae la na noonoo i ke au o ka hewahewa. No keia mau mea iho la, haule hou iho Ia au ilalo ma ka noho a hoonoho iho la iaia maluna o kuu kuli. Kamila—kuu Kamila aloha! wahi a'u, mal heokaumaha ia oe. He opio oe, me kou ole o ka hauoli mamua ou. E hoo-

lana i kou puuwai no ka mea ke koho * nei oe ma ke ala pololei o ka noho ana ] maikai a o ke kumu o kou niau hauoli. Hapni ae ia ke.'a nie kona mau maka ] a nana iriai la iloko o ko'u nie keia pa- i *ie ana mai: * Pela io anei kou manao? 1 Ke hooiaio nei au pela, wahi a'u. Ia manawa i haawi hou iho ai au i kekahi muki ana maluna o kona mau I lehelehe, a oia ro hoi ka wa o ka ma- i lamala o ka la i poha mai ai mawaena { o na kulu pakaua lanipili o ka malama 0 Aperila. '< He manawa iho la ia no na hoopihoi- i hoi noonoo ana. Ke. helelei nei na manao paialewa a ke hoonipaaia la na •, manao kuio. I k'a mao ana ae o keia kuakoko oia i no ka manawa i kokolo malie mai ai .na < hoomanao ana i ka'u ma uolelo ia Vai- ] olelo, a he manawa iho la ia no ka nalu ana iloko o'u. Heaha ka'u i hana . iho nei? E ike anei o Vaioleta? Ua i kupaa anei au mamuli ona? Aka he ] okoa loa keia, he alolia makamaka. a . he okoa hoi kona, he aloha kakia i ka puuwai. . < Ke hoi la nae au i kauhale me na ] hnomanan mau ana no Kamila. Aia no no Valoleta ko'u puuwai e hoolaa aku ( ana. i Henha la hoi ia mea he hoomanao? ] He aloha. ] Heaha ka makemake? He aloha. } Heaha hoi ko laua hui ana? He aloha ] no hoi. Alaila ua aloha io anei au no Kami- i ia? Ae. ; No Vaioleta io anei ko'u puuwai?.] Nona au e pulama nei. ■, Oia mau la hou mai o'u. aole au i j leipa hou aku e ike ia Kamila. aole no j j hoi o'u maopopo pehea aku nei la oia. | ] Eia no paha ke noho nei. ua hele paha j i oia? ■ ■ ' j] Ke launa 'palapala pu nei no maua ] me Vaioleta, ma ko'u aoao aku nae ka i 01 aku o na palapala, a he mau palapa-' ] la helu wale no ka Vaioleta. 1] Aia nae i kekahi la. ia'u i komo aku ■ i ai ma ko'u keena o ka hotele. e waiho ! ] ana hea?—he palapala. A e heluia ua'] palapala nei penei: !i "īa oe i haalele iho ai ia'u, me na j huaolelo a ka hoohiki loa ma kou mau ; i lehelehe. ua manaoio no au he kane oi- 1 aio oe. Ano nae. ua maopopo ia'u kou i apuhi ana mni ia'u mn ke kulana la-; koino loa maoli. T T a maopopo ia'u ma- ' hope o kou oluolu ana mai kela ulia poino, ua hoi hou aku oe a noho ma ke- ■ la hale ma alanui 18 Komohana, a ua j ] hoohala malaila no kekahi mau hebe- | doma loihi. a ma ke ano launa pilipaa 1 1 loa me ka mea e kuleana la i keia hale, ! i nona ke kulana o ka noho ana i maopo- ] po loa ia oe. Ua hoolauna hou aku no j hoi oe me ia e like me ko olua maa 1 1 mau. mahope iho o kou hoi ana aku mai ; an'ei aku, a maloko hoi o ka palena o ; n«a hora he 48 mai ka la aku i kakauia i ai keia palapala. Oiai ua loaa a ua , lawa me a'u n hooiio knalua ole ia, he mea 010 ia'u na hooleole ana mai a me na wehewehe manao. Ua mokuhia na . hoopaa ana mawaena o kaua. O kau j mau palapala e hoouna mai ai, aole e j weheia. E hoomanao. aole loa au e ike hou ia oe mamuli o na hoomaopopo ana i o ka wa i hala a liiki mai i keia la. ua holoi loa ia. mai ko'u papa hoomanao • ae. Owau iho no me ka oiaio, Valoleta." • He.mea weliweli keia! Heluhelu iho ! la au a heluhelu hou a w r ili hou aku. i hookui ka manaolana,me ka manaola-' na, he nele nae ka hr>r-nnn. T"a pani paa ia ko«*fi puuwai a huli kue mai ia'u. TTa papani pu mai oia' i ka ipuka o ka.hiki ke pale no'u iho—ma ka hui kino a ma ka palapala pu. Pehea la keia? No ko'u ehaeha loa no na olelo o ka palapala, hoonana ae la au ma ka holoholo ana iloko o ke keena, me na keehina haule pu nae. T klnohi he mau noonoo mihi ko'u a he mau uilani ana', hoi e hiki ai ke hoomalielie aku ia Vai- ' ■ oleta, aka ma ke ano hea la ia. | No ka nele I keia. ua ulu mai la ka inaina nui iloko o'u no Vaioleta hoo- ; pale ino loa ana mai ia'u me ka lokoino ; nui. malia hoi ma ia ano e hoopololei j ia ai ko'u mau aoao kekee a pau. a ; uoonoo aku la no kekahi hana e ae e : ku ai ka'u niakia iaia. He omole madera waina ke kau ana j ma ke pakaukau, ninini iho la au a piha ke kiaha a wala.ae la me k imo ole' iho. tJ hoomnu aku la no au i ka holoholo 1 ana, a ke hooihoiho mai la ko luna noe. Wala hou ae la au o ka lua ia, alaila i ninau ae la ko'u nionoo no kela a me ; keia ano. a ua hoomaka pu mai la e ; kaumaha ke poo. I mea e mama ai, , puka hau aku la au iwaho no ka hele j holoholo ana. Eia au i lee alanui, ke hele holoholo ' nei au. Ihea au e hele ai? I mea aha | hoi ia o ka ninau ana i ko'u wahi e ! hele ai i kei amanawa? Uhi mai Ia ka po a ke hoomau la no ' au i ka hele, eia au i alanui Broadway. , aneane i Uniona Kuea, ke ike la no au. Hala ae la ia mau wahi a he kihi alanui keia a'u e huli nei. O Alanui 18 Komohana anei ia? Ae—ke hele pololei nei au no ka hale o Kamila. Aole au i hooholo mua e hele ilaila. na ke | au nae a ka wawae ia e alakai nei. Aole no au i ona a poluluhi, oiai he < ! malaelae no ko'u poo. Ku ae la au ma ka PUka. He mea i nanao iho i ke ki a A, W f, he f ku la 1 ka puka - Na'unoanei? Alaila, komo aku la au, papani ae la i ka puka mahope o'u, a pii pololei aku la ī ke keena iluna. , , O ka hora 1 ia o ke aumoe a e a hopipi ana ke kukui ma ke keena waena , 0 ka hale. Hiki au iluna a ku ma ka puka o kona keena moe. Wehe aku la au i ka puka, a he hemo wale no, aole , 1 hoopaaia maloko mai. He wahi ma- I j lamalama uuku no hoi ko loko. Alaila I papani ae la au i ka puka, a me ka nihi j malie loa ana, ku iho la au ma ka aoao • o ka moe. , TTa ike wale anei oe i ka hiamoe ana ; a ke kauwahi keiki liilii loa Iloko o ke' I:uIpolIpo? ( Pela no o Kamila e waiho lolii ae Ia imua o ko'u mau maka. He lima 010- t ; helohe ke paepae ae ana malalo o kona ] Poo, he mau lehelehe puaniki kai ma- , wehe iki ia ae, a he umauma hoi e waiho wale ana. Aole paha pel& o wa kahiko ke kaulana 1 kona mau la o ke olinolino; aole hoi na anela iloko o ka uluwehiwehi o , ka Peredaiso; e llke me Kamila iloko o kona punee iki, a ua like me ka aina laula nani e mohala pono ai ka makaikai ana a na maka, oiai ke Akua ahonui wale e hanu ana i ke ola iloko ona, a maanei kaua e ka makamaka heluhelu e hookuu aku ai i keia mo- [ kuna a e nana aku kaua I keia mokuna ] malalo Iho. I MOKUNA XXVII. i Hea iho la au i kona inoa me ka ha- i

wanawana a ia ,wa ua makili koke ae Ia kona *nau maka. Auwe! o oe no ka keia e Re! Aole he leo hooho, aole hoi he hikileie, a mau ano e ae, i puanaia mai e Kamila, aka, he mau maka kaakaa pono, ana i aloha ai, ke nana iho ana iloko o kona. E hihio ana au nou, wahi ana. Iloko o kauhaneaia ka hoi kaua e noho pu ana ma kekahi wajii i mamao loa mai nei aku. a ua pane mai ka hoi oe aole kaua e kaawale hou. Noho iho la au ma kona aoao a paa ae la i kona mau lima me ka pane ana iho: Ina no hoi heoiaio kena moeuhane au e Kamila, aka, aole no e hala ana. No.keaha la au i halawai mua ole ai me oe i na makahiki i hala aku, mamua o keia ola ana ou i alakalia iloko o ka hoinoia? He mea haohao mau na'u ke kflēna ana i kona ui ma na wa a pau a'u e halawai pu ai me iā, no kela manawa hoi a maua e hui hou nei ke i as nei au ua oi loa hou ae kona ui. Aole mamua ae na hoike ia n->i mni 0 kona nohenohea e like me ke.a manawa. No keaha j hanaia mai ai na maki onaona, na lehelehe puaniki palupalu, na oho lauoho lupalupa. kora. ili puakoa lahilahi a pahee? He ninaum. a he haina ka'u—o ka'u mau uaua a"hooihiihl / mua, ua haule pio lakou malalo o keia ui. Mai luna a lalo, mailoko a waho, a mai kinohi loa mai hoi o ko'u launa ana me keia ui o iwakalua makahiki, he kauwa au i hoopaa aelike ia ma ke aloha a me ka manao malalo ona. E hoomanao oe. i keia mau hoopale ino loa iaia, aka aole ia he kumu e kaokoa ai ko'u manao a pau mai kona mana mai. He pio maopopo au. aka he pio i hauhoaia me na maawe kaula kilika. E hoonee mai i ka punee a pili me kuu moe nei, a hooluolu iho ina laila i hiki ai ia'u kp nana aku iloko o kou mau helehelena, wahi a Kamila. Mai haalele iho i ka hale i keia manawa o ka po, a ua makemake no hoi au e hoo malielie ia oe iho e like me ka hiki. Ua hookoia kana kauoha e a'u no ka manawa pokole: haawi mai la kela i kpka.hi o kona uluna a hookuu malie iho la au i kuu poo e hoomaha malaila. Me ko maua huli aku he alo aku a he alo mai, na lima i manai like ia n me na maka e kaulona like ana. leokolo mai la ka maha iloko o'u a hoalii iho la ma ko'u mau lala a pau. TTa ike au i ka maalo ana aku o leo'u mau la o ke ku kaokoa ana, a ke haliu nei au i na la hou i piha me na'henehene no'u. Malia paha o loli hou ae'au, e like me ke anuenue iloko o kona mau waihooluu, aka ke ku nei kekahi kaikamahine iwakalua makahiki mamua o ko'u ala, a mahope auanei paha wau ona e ukali aku ai. Tioko o kuu hihio, walii a Kamila, aia kaua e noho ana ma kahi aole he poe 1 ike a i lohe mua no kaua. Ina o ko'u nohona o na makahiki elima i hal.a ae maanei, oiai nae e noho pu ana au me oe ma ke kulana loli ano hou ma kela wahi malihini, aole no e maopopo ana ia lakou. Aka, owau ke maopopo ana. Ina e kipapa aku na makahiki e like ka loihi me ko'u hanu ana i ke ola o ka honua nei, aole loa e nalohia kauwahi lihi o ka oiaio i ikeia mai ko'u mau hoomanao aku. He leo koikoi ko'u i pane aku ai he hooui hou ana ae i ka'u hana inaa mua o ka hoouaua a me ka hoopalepale, aka he mea ole wale no ia, iaia la i kaomi malie iho ai i kuu mau lima me ka pane jana mai: | E hoolohe mai ia'u e Re, wahi ana. E pane e like me kou makemake, aka, o oe a me a'u, aole laua e kaawale hou ana. No ka mea ua aloha au ia o-* :t ke hoike okoa aku nei au i ka oiaio ua aloha oe ia'u, aka ua hoonalonalo iho kau mau hana me he la aohe ou aioha ia'u. He oiaio ka'u e i aku nei ia 00, ua hookaumaha loa ia oe i au i kou nrui la i kaawale iho nei jnai o'u aku. Ina e haalele iho avi ia Nu loka nei me kou hele pu mai o'u aku. e n.;iopopo koke no ia oe ka nui o ko'u m.ui waiwai a me ko'u hoopomaikai i kou mau la mehameha —aka, he hoomaopopo ana ae ia i wa ua lohi loa. Aole i hilikau wale aku kana mau ol > 10 ana, ua hoike pololei mai oia i kona aloha oiaio no'u, a he oiaio no hoi kona e hoike mai la i kuu hoonalonalo wale iho no i kuu aloha nona. Puliki paa iho la au i kona lima iloko o ko'u. a aole hoi o na waiwai a pau 0 ka honua ka mea nana e hookuu ae 1 keia paa. He wahi waihona uuku kou e Kamila, wahi a'u, aka aole 1 lawa kou mau hau--011 ana iloko o laila, e like me kou kulana i na makahikl 1 hala ae. Ina e hoopaala ke aloha iloko o ka pahu haiki, alaila, e hakihaki auanei kona mau eheu i na pale-ku. Wele—aole auanei kaua i lawa ia'u, wahi a Kamila me ka nanaina haaheo. Ua ike anei oe i ka nui o na pomaikai e loaa mai ana mamuli o ko'u mau waiwai a pau? Ua hiki loa ia'u ke kuai hoopoho aku i ka la apopo i ko'u mau waiwai paa no ka $150,000. I kuu mau lako hoonani no ke $60,000. ! Ua hiki ia kaua ke hele ma o a maanei o ka honua, a e ola hoi me ka hauoli. Aole hoi he ninau ana no ke dala e hoopilikia mai ai ia kaua, no ka mea, o ka'u a pau loa o kou no la. ! I keia wa I makili koke ae ai kuu lima e puliki la i kona, eu iki ae la au iluna me ke kulou ana aku imua a pane aku la: ! E Kamila, ma ke ano hea oe e lawe nei ia'u? Manao anei oe e lawe mai ana au i kela puu dala i loaa iloko o kela mau puu dala i loaa iloko o keia mau hana hilahila e hoomaona i ko'u pololi a e hoouhi i ko'u hune? Ua hooiaio iho anei oe, he mea hiki wale no i kuu alelo ke kue aku i ko'u hewa, alaila e komo pu aku no au e kaana iloko o kou māu pomaikai holomua ma kekahi ano e ae? A! e Kamila! He mau home hoonaauao Hke ole ko kaua i pulama ia ai, a aole hoi he mea hiki ke hoohewahewa ia ka kaua mau hana. Pilipu iho la o Kamila i keia mau olelo ikaika a'u no kekahi manawa, aka ua mohala hou mai la oia me he la, mailoko ae oia o ka noho pio ana a i ka lanakila. Ina pela, e waiho loa kaua i ke kamailio ana no ia mau mea, wahi ana. Aole no o'u makemake ke makemake ole oe.

E hoopoina no au ia mea no ka hune ( ina owau pu me oe; a oiai nae au iloko | 0 ka nele, e kupu mau no ko'u hauoii j me he la he hooilina au no kekahi au- | puni Emepire. | Mai lawe mai i kela mau manao ana | 1 mea hookaumaha. Aole au i noi aku i kekahi kino kanaka no kauwahi dala. 0 ka mea i loaa ia'u, ua haawiia mai j ia me kauwahi koi ole ma ko'u aoao. , Noonoo iho la au ua hooluolu ia au j no ia manawa, ano nae, ke maopopo j nei ia'u aole loa ka pela. i He mohala maoli no kou noonoo ana | i ko'u, a e hoopololei ia no na mea a i pau e like me kau e kauoha mai ai. E hoao paha oe e hai i kau i makemake ai na'u e hana, a e ike no i ka emoole o ka'u hooko ana. Hoi hou iho la au ma ko'u wahi mua a hookomo aku la 1 ka lima a'u i kaili | mai ai iloko o kona. /Aia he wahi kupu ana ae o kahi marfn iloko e hoonalo aku ia'u a me keia ( vi heepunini nui vale ro kekahi wahi mamao loa, a e haalele iho i ko'u mau Irhi a m'e na hoouluhua ia ana mahope ne'.. Ke nalo li 'ii eku la ka hci>ri hana o'u no ka mipepa llor.ua Ka-kahi- t aka. TTa hooi'-'aina rku an i ke kulahakauhale a ia'u pu no hoi. Ko manao nei au, aia no he manawa , no na poe a pau i nee ahonui ma ke- | kahi mau hana, i hoohaliu ae i ko la- , kou mau kua a nee aku ma kekahi mau \ hana hou, me ka lawe ole mai i na mea ; i hala i mea hookaumaha Avale no la- ; kou, oia hoi na mea i ake nui ia e hoo- ; poina. | Ua maopopo loa iho la ia'u e hele ana j au no kahi mamao a me Kamila pu, oiai kela mau hoohali oleio ae la a maua. Ua noonoo pono anei oe i kau mea e kamailio nei e Kamila? wahi a'u i ninau aku ai iaia. | Ina au e hooholo ana i ko kaua hele i pu, e kumakaia aku anei oe i na po- I maikai a pau nana i hoohauoli i kou 1 ola ana maanei? i Ua noonoo pono au a me 'kuu manao ' hauoli nui loa e hooko aku, wahi ana,. I E hoihoi hou aku oe i ka hale i ka I poe nana i haawi mai ia oe, wahi a'u: j a e— . | 1 ka manawa mua loa o ke kukuna o i ka la e oili ae ai i ke kakahiaka, walii ( ana me ka leo awiwi me he la e loaa [ mai ana iaia ka $150.000 nae e nalohia J ,aku ana. * j O na lako aahu a me na momi 1 loaa | mai ia oe mai na keonimana e hoihoi hou ia aku ia la'kou, walii a'u. ! Aka liilii ae la oia me he wahi koiki uuku la me lea pane ana mai: E houluulu no au ia lakou a loko o na pahu liilii mahope koke iho o ko kaua paina kakahiaka. Me ke kokua pu ana. jmai o Nora, e holopono koke ana ka'u 'hana iloko o ka hora hookahi. j Aka, he lehulehu loa na momi i maoipopo ole ia'u ka poe na lakou ia mau mea i hoouna aku ai ia lakou. Oia mau mea, wahi a'u, e hookaawale ae ma ka puu hookahi a hoouna aku no kahi e kuai hoolilo ia ai no ka pomaikai o ka poe hune. moe. Hoapono mai la kela he manao maikai ia a akaaka ae la me ka hauoli nui. No kona piha hauoli loa, ua hiki pono ole iaia ke moe ilalo. nolaila, ua ala ae la oia a noho iluna ma ke kae o kona moe. i Kuuwelu iho la kona mau owili lauoho mamua o kona nlo. e hoonalo hapn ana i kona umauma ololielohe, a ua ihiki no nae ia'u ke ike aku i ka hoaiki |mai o ke aiai o 'kona ili lahilahi maloko mai o na maawe lauoho. Auw r e ka mea nani e. wahi a'u e nu la iloko. : O! e Re—he wahi aloha no paha oe! 1 wahi-ana i pane mai la. J E lawe io no oe ia'u! Pehea ke kokoke oia manawa e hele ai kaua. TT! e hele an aau me oe! nie oe! me oe! He leo kalele o ka hooiaio kana i puana mai la ma na huaolelo hope a ua ike iho la au i ka lalelale e o ko'u uhane. Aka, aole i nele ia'u ka hoomaopopo hou aku iaia, he hele ana keia o ka hopuhopualulu, he hookuanui wale a-ku no kahi hana hiki e laka mai ai na hauoli a me na aole e like kona mau la o ka eueiu he laulima wale mai no na pomaikai, a he mau < hauoli pili wale mai na ke onaona maka. | Malia paha o hahai ka nele o keia»i mau haawina ma ka maua huakai a ha- I liu hope ae kona mau hoomanao a me I na kaina wawae no ia mau la pomaikai oia hoi kela mau waiwai a'u e kauoha nei e haalele loa. Aole loa —aole! wahi ana. Aole loa au e haliu hou no lakou! Aole ana au he kaa huleilua. aole hoi he hookele kaa i hele a paihiihi, wahi a'u. Aole! e hoomaikaiia ko'u hele wawae ana, wahi ana. Aole ana he mau keena luhiehu o na. hoowehiwehi, aole haiawahine e kakali ma Jcou aoao no kau kauoha, aole hoi he daimana a me na momi, aole hoi he daimana a me na aohe hoi he noho ana nanea, wahi a'u. • Aole! O oe kuu daimana, kuu momi, kuu nohona hauoli ia, wahi Mo |keia pane hope, hapai ae la oia i kuu ilima, honi Iho la me na waimaka. | O ka hora eha ia o ka wanaao ia'u i [hoomaopopo iho ai. hohola iho la ka imaha ma kuu kino a puni mamuli o keia mau haina pili pono i ko'u makemake, alaila, nalo koke ae la iloko o na hooninipo ana o ka hiamoe kulipolipo maluna o kela punee nolunolu e pili pu ana me ka moe o Kamila. la'u i ala ae ai i ke kakahiaka, o ka hapalua ia i hala ae o ka hora eiwa, a | owau wale iho no ko loko o ke keena. Ua ala mua o Kamila me ka hoonaikeke ole o hoala ia ko'u hiamoe oluolu ana. Ua awlwi iho la au i ka hoomaemae ana i na poluluhi o ka po ohumuhumu nui i hala iho la. Me ka pau pono ole no nae o na kupalamimo awiwi iho la au no iwaho a kapoo aku la iloko o kuu koena |mua o na la i hala ae, alaila ua hoo|kani aku la au i ka bele kahea ilalo i i kahi hoolulu o na kauwa, a i hana au |i keia i wahi e manao mai ai lakou ua |hoohala iho au i ka po i hala ma ko'u ikeena ponoi iho. Aole nae he kauwa i pii mai. o KaImila kai komo mai, apo aku la au -a kona kino a iho like aku la maua ma ia kulana no ka paina kakahiaka. Aole he kue ana i akeakeaia mai ia'u i hooma-u iho ai i kekahi mau tnuki ana a ka waianuhea wale. Ina he pono a lalau, naauao a hupo

paha, ua lawe nae au me ke kuokoa i kekahi kuleana i hiki ole ke hoohewahewa ia ke alahele nee o ko'u mau iini. He hana hiki ole paha keia i kekalv kane, ke kakau ana a lioike akea ae i ka moolelo oiaio o kona ola ana, a e hnikeike ae hoi i kona kulana kuokoa hk'loko o na poai o ka wiwo ole, ke kne'ae'a, ka hunahuna ole a me ka hoike oiaio. A oia auanei ka ka honua e mahalo kiekie ai, aka, oia iho no ka i ike i ka mea pono e hana ai. Malia nae paha o kakau iho oia a hoolaula ae i ka moolelo piha o kana mau hana maikai wale no me na hu:t paihakahaka moakaka, aia no nae mahope aku he moolelo huna i kakau 010 ia nana e hoaahu iho i ka uhi o ka hilahila a me ka paumaele. Ina nae au e kakau ana no ka mooielo o kekahi aku, e hana no au e like m e na loina kamaaina ia oia aka ke kakau nei au a hoikeike aku i ka moolelo pololei o ko'u mau ulia a me na kuia o ke ola ana o na la opiopio, a ina aia he haawina o na ao ana iloko o laila, e lawe ae ka mea heluhelu a kaana nona iho. Mahope o ka paina kakahiaka. ua hoouna palapala aku la au i ke keena 0 ka nupepa Honua Kakahiaka, e hoike aku ana i ko'u waiho ana aku i ka oihana. i haawiia mai na'u. He alahele pololei ole keia maloko o na hooponopono oihana ana ka waiho ana aku i ka hana i ka wa pokole lon. me ka haawi ole aku i manawa o elua pule paha no ka poe kuleana waiwai e huli ai i pani ma kahi i hoohakahaka ia e a'u ma kuu waiho ana. Ua kaupale aku au i ka launa pu ana aku me Barama Rosana e hoakaka i ke kumu o kou wiho ana i ka hana. He mau hana e ae kekahi a'u oia la. oia ka hooponopono ana i ko'u mau pono me ke kii ana aku e unuhi mai 1 kahi huina dala uuku a'u i hoahu ai ma ka hanaeo. Hoi kauhale aku' la au a ike i na helehelena hakumakuma o Kamila e no ho mai ana i ka hale. ī pane no ka'u ninau ua hoike mai la kela o ka mao koke ana iho no ia o ko kuakualau paio leo mawaena ona a m» Generala Valalie. Ua hai aku oia i kona liuliu o haalelo ih oi ke kulanakauhale. a e hoolilo ia no na hoonana ana a ke Generala iaia iho i pulakaumaka o ka makaikai akoa i:i. O! he okalakala maoli no ua CJonorala Valalie nei, wahi hou ana i pane laku ai. T7a hoao ikaika au e hnouhi i ka noonoo minamina nona, aole nae he hiki ia'u. Hauoli loa au i kou kaawale aku a hiki ole ke hoomanao hope. ae nona. j TJa hoao ikaika au e hoolana aku iain ma ka hoihoi hou ana. aku i kona mau waiwai i hoolako mai ai no'u. ! Eia nae. aole oia i ae ik ie lawo hou aku ia lakou. Aka —e hoomaikai ia oe —owau waio no kana mea i makemake ai iaia e pinai mai ana i ka olelo ia'u pela, a hiki ,i kuu makemake ole ana e hoolohe hou 'aia. alaila hoouna aku la au iaia iwaho. | Ua lilo keia mau olelo- a Kamila i mea hookaumaha no'u no ka hoopale lokoino loa ia ana o ke Generala. aka, nae, ua hoomanao ae la au i kela palapala lokoino a kana kaikamahine Vaioleta i kaupale mai ai i ko'u mau hoohauoli ia ana iloko ona, nolaila ua pai a pai iho la na aoao elua ma keia wahi. No ia mea, ninau aku la au ia Kamila ina paha ua pnno hooweliweli mai k° Gonornla. Aolo. Ma ke ano he moakaka loa. wahi hou ana. Aka, he nanaina ikaika kona o ka hooweliweli. Nolaila o ko kaua kaawale koke aku ka oi loa aku o ko kaua pono wale no. Aole no au i hopohopo nona, aka he mea hi'ki ole ia ke ike aku i ko loko o ka mea noonoo lili. Heaha no hoi kana a kaua e hookaulua iho ai. 0 na hooponopono e pili ana i ka hoi hou aku i na waiwai a pau i ka poe nona mai ia, ua hooko aku o Kamila ma ka hoolimalima ana i kekahi loio. tīa noha ia ko Nora puuwai iaia e manaoio la ua pupule ia au mamuli o keia mea, wahi a Kamila i pano mai ai. He nui loa kuu aloha a me ka minamina nona ke haalele iho. Pane aku la hoi au. heaha ka pono e hanaia. nona? Ke kuhi noi 'ka wau ua maopo]To ia oe ko'u makemake. E lohe oe, o kaua wale no ke hele ana me ka hoouna oie mai i puali o na kauwa i poe kiu na Generala Valalie e ike ai oia i ko kaua nee ana, wahi a'u. Mae koke«iho la o Kamila me ke kaumaha iaia i pane haalo'ulo'u mai ai. [ He oiaio, he kupaa o Nora e like me |'ka haokila, a ua maopopo loa ia'u ko'u jhemahema ke ole oia, e like hoi me ia ;ke ole au. Aohe o'u noonoo ana e haalele iho iaia mahope nei. j Aka, e ae mai oe! wahi a'u. Aole ihookahi mea e ukali ia kaua. 1 mea e uluku ino ole aij>ko Noray noonoo, e kakau oe i wahi palapala hoakaka nou a e hoouna aku mahope iho 0 ko kaua haalele ana i ke kulanakauhale nei. He mau waimaka o ka ehaeha kai puai mai rria kona mau maka alaila ninau hou mai la ia'u: Pehea hoi o Faranake? Aole au e hele ke ole oia pu kekahi me a.'u. E hele pu no oia me kaua, wahi a'u. Ina hoi ha ua pono loa ae la, wahi hou ana me ka loli koke ana ae o kona mau helehelena 'kaumaha a i ka hauoli. A pane mai la oia, ua maopopo ole io no iau kou manao mua i kirtohi. Aōle no i hooluolu pono ia ko'u noonoo, a o ka oi loa aku, e pili ana no ia 1 ka'u mau alakai ana i keia wahine opio i hoopuniia me ka lako oi aku, e haalele ia mau mea a e komo aku i ka hikimua o ka noho ana hune a me ka haahaa, ina o ua hikimua la keia ana e hooko nei mamuli o ka'u mau kauoha. Nolaila, ua ninau hou aku la au iaia no ka lua o ka manawa, ina e mihi ana oia me ka minamina mahope o kona apono ana e hele me a'u» a e hoi hope ai paha kona noonoo ma keia papa ala kai mua o maua huakai holo mahuka. Ua Hlo nae keia i mea akaka loa nona iaia i lelepau iho ai maiuna o kuu mau poohiwi a pane iho la ia'u: Aole loa! e kuu Re aloha, aole loa au e minamina! Ina o na awaawa waikeke ikaika na lokoahi enaena a me na ale kawahawaha o ka moana kou alahele, aole e hala ae kou mau meheu kapuai. ua hauoli a ua hauoli nui loa au. He pane kuio keia, a ua hoomamaia mai au. O ka huina o ka'u mau dala i uhuhl

mai ai he $1,600. He; pinepine ko'u noonoo ana i keia waihona i wahi kokua no ko'u wa nele, ano nae, ke unuhi mai nei au ia 1 mea kokua no ka'u huakai ku i ka heneheM o m waiwai makamae kumukuai kiekie ma na pa-tausani dala e houluulu lamallae Kamiia a me Nora ua like maoli no ke keena hookipa me kekahi o na halekuai nui o na iako hoonani ka hele a hihimanu ke nana aku. He lehulehu lo no hoi o keia mau wal•wai i maopopo ole ko lakou mau kahu nana i hoouna mai, a e iike me ka'u ' mau kauoha mua ia Kamila e hahao aku ia mau mea ma ka pahu waihona manawalea tio ka poe iiihune, ua hookoia aku pela me ka nana ole ia ae o ko lakou aiohiiohi a me ka anapanapa e huiali ae ana. Ua hoao papalua a papakolu mai o Kamila e hoike mai i ka mooielo o kela a me keia waiwai i hoailonaia me na inoa o ko lakou haku, aka ua keakeaia ae la ke 'kokuii i puka hooiohe 0 ko'u mau pepeiao a kaupale aku la i ko Kamila hoomau mai. He mau mea hoopaiiua loa ia'u keia moolelo a Kamiia i hoike mai ai ia'u. Hiki mai la ka loio me na palapala hoopea waiwai no ke kakau inoa ia e Kamiia, a me ka hakaiia oie no hoi, ua hoopaa aku la oia i kona inoa ma ka ike oiaio a na hoike Nora a me Jime. Owau hoi i kela manawa, aia au ke lioolalau hele ia maloko o ke kihapai pua mahope o ke kua o ka hale e walea ana hoi me na ea oluolu ko haihai. N» kekahi manawa loihi ioa o keia hele hoolalau ana a'u, ua huli hoi aku la au no ka hale, a ua ano uhi mai hoi ka po i kela wa. Pa uae Ia keia mau hana, uhi mai la ke koloka o ka po a hohola ae ia i kona mau eheu poulyi ma na wahi a pau. I ke kani ana mai o ka hora ehiku ua naue aku la maua no ka paina ahiahi me ka hoomaopopo hou ana no pa mea 1 koe. Hai mai la o Kamila ua makankau Tin mea a pau ma kona aoao a koe kon» mau pono aahu no ka apikipiki ana a loko o ka pahu i ke kakahiaka o kekahi la ae. Ua maopopo loa ia'u na mea e hana aku ai, wahi hou ana. E hoike aku ana au ia Nora no lerese ka kaua huakai pokoie kahi o Fareneke e malamaia mai la, a ia kaua e kaawaie aku ai, e hoouna mai no au 1 kekahl palapala hoakaka iaia no na mea a pau. E palapala pu mai no hoi au ia Ge Tierala Valalie—alia hoi paha oe e hookuekuemaka nui iho —e haawi mai ana 1 ko'u aloha hope ioa nona, a e kono pu aku iaia e malama ahonui iho i na kauhooiohe a hooko hana oiaio, i noho loihl malaio o maua no na makahiki loihi. I kakahiaka nui waie o ka ia apopo e hoouna aku ai au i ko kaua pahulole. a mahope aku nei hoi kaua, ke pau ko kaua paina kakahiaka. Ua piha hauoii loa o Kamila i keia kamailio ana a aneane e hiki pono ole ke ai. Owau hoi keia ike iho ia au aole no I maopopo loa ia'u ko'u manao ma keia huakai holo malu a maua, oiai ua pane mai kela he pahuiole kona e hoouna pu ana me ko'u i ke kakahiaka nui. Ina 1 hoomanao wale ae no oia o ko'u makemake, oia kona haaleie loa i na pomaikai a pau loa i loaa iaia mamuli o kela mau hana hilahila loa me Generala Valalie, ina ua maopopo koke iala, o kela pahu a me na lole niaioko, o kekahi mahele no ia o ua mau pomaikai paumaele nei, oia hoi kau i pane aku ai: E hoounaia aku ko'u pahuloie wale no, aole hoi o kou pahulole kekahi. Aole—o ko'u kekahi. No keaha iho la hoi keia? wahi ana me ke kahaha nui. Aole —no ka mea, o keia pahu a me na mea a au e hahao ai maloko, o na waiwai no ia mai a Va!alie mai. Aole loa oe e lawe i kekahi hainakn , a kuipine paha i ioaa mai no ke elala a kela Generala. Auwe! e ae ana anei oe e kaahele olohelohe pu aku au me oe? wahi ana me ka leo hooho. Pela io no, e kuu Kamila; e haalele ana oe i keia mau pono a pau mahope nei, alaila e hele aku ana kaua ho kekahi halekuai, a malaila oe e hoolawa hou ai i kou mau hemahema a e hoololi ae i kela mau aahu au e komo la a hoouna hope mai ia Generala Valalie. He mau olelo hoolealea loa paha keia ia Kamila, oiai kela e noke mai ana i "ka akaaka, aka he mea hoonaukiuki wale no keia akaaka ana ia'u. Aole loa t au e lawe ia oe iloko o na aahu i haawiia mai e kela Generala, no ia mea wau e olelo aku nei e haalele Iho oe i keia mau pomaikai. a e lawe aku i ka'u dala e hoolako hou aku ai ia oe. He akaaka anei kekahi iloko o laila. L,ele mai la kela iluna o'u a kaakaawlll iho la me ka pane ana mai. E hooko koke au e like me kau e kauoha mai ai. E hoouna aku no au i keia mau aahu o'u ia Nora a nana e haawi aku ia Valalle. Heaha la auanei kona noonoo ke we-1 he ae i keia puolo a ike i kuu mau lole? manao koke paha oia ua nalohia ko'u noonoO malkai. ! Pono ae la keia mau mea a pau a meme kulana pu o ka nee ana aku o ka maua huakai i ke kakahiaka ae. 0 ka hora umi ia manawa o ka po, holopono ae la na mea a pau, a hol aku la no hoi maua e hooluolu. Ma ka puka komo o ko'u keena moe mua, haawiia ae la ke aloha a me ka muki gude-bal ana, a kaawale ae la maua no ke koena o ka po. 1 kekahi kakahiaka ae, kau iho la maua maluna o kekahi kaa hoolimalima, a holo aku la no ke kulanakauhale o lerese, aka nae ua hoomaloo koke ia kona mau waimaka iaia e hoomanao ae ai no'u. Ia maua i hiki aku ai ma kahi o Faranake e malama ia ana, ua hoopahaohao koke ia mai maua, no ka mea ilaila o Generala Valalie i ke ahiahi mamua iho a lawe aku la i ke keiki. Aole e hiki ia'u ke hele ole o Faranake pu kekahi, wahi a Kamila me ka leo kaumaha. Ke hopohopo nei au o hoopilikia nul ia oe ma keia mea. E hele no oe ke ole oia, wahi a'u i hoomalielie aku ai. , Ua paani ia mai nei kaua e kela Generala me kekahi hana akamai loa, aka

- | nae ua hoopaa iho au i kuu manao e J hoohoka ino loa aku iaia. ;< Aohe pilikia i?o ke me ia, ake :1 hookahua pono aku kaua no ka home j hou, e waiho mai kaua i na hana a ~ pau e pili ana i ke kaiki i ka lima o ka ( loio. ! Malia paha aia no oia ke manaoio la ; oia no ka makuakane o Faranake. Aole ioa, wahi a Kamila. Alaila e au kaua i mau wahi aahu hou nou, aohe apa &.na o keia manawa. Oiai ke aneane ae nei i ka wa holo y ke kaamahu no Peneselevinia. E hoolana e kuu Kamila, oiai ke nee nei ka manawa, e hoopoina i kela mau me'a a pau, e'wiki kaua o hala ka wa pono. Awiwi aku la maua no ia mau mea. a ia Kamila 1 oili mai 4 me na paikini ■ holopu a hamamole no hoi mailuna a laio, ua lilo ia i mea hoohewahewa nui loa na'u ina paha o Kamila io l:eia o na la haulani I hala ae.- ( Ua hamani kona hie komo kapa o na, la i hala ae, a ua nalo kona kulana kieki©. 1 Ua komo hohonu iho la ke aloha iloko o'u nona, no keia alake wale ana iaia iho mai kona mau hauoli ana. j 0 ke kulana a'u e ike nel iaia ua lawa ia nona e kapa koke mai ai ia'u he lokoino. Aka na kona aloha i hoololi ano nui iaia iho, ina he aloha oiaio. E mihi anei oia a haliu hou ae i hope na la ! ulakolako? 1 ka loaa ana o na lole hou o Kamila ua holo aku la maua a kahi hoolulu ona kaa a i ka hiki ana ae i ka manawa. aia niaua he mau ohua e hblo ana i kahi mamao mai Nu loka aku. A nolaila, e hookuu aku >kaua i keia | mokuna, a e nana aku kaua no keia | mokuna hou iho malalo nei me kana | mau papa konane. MOKUNA XXVIII. Aia he mau nani a me ka hauoli. a; me ka hoolana, manao iloko o ka huakai J ( hoau mua o fca paa mare oiaio. j I ka hui ana ae o na puuwai opio elua i iloko o ke aloha hookahi,, a hoike ae r| i la ia laua imua o "ke ao holookoa, na j laua na lualai maluhia ana, a na laua, j hoi na huakai hopohopo ole ae. ī Aka, he keu ka like ole me ia o ka'u < huakai e lawe nei ia Kamila no kahi i mamao. TTa like au me ka mea aihue e 'ma- 1 huka ana mai ka hookolokoloia a. me ka mea apuka hoi e hoomanao mau ae a

ana i ka hoopa iho o na iima o ka makai kiu maluna o na poohiwi. Ua hakilo ia e a'u na maka o ka poe a pau e kau mai ana ma ke kaa mai na kahua hoomaha like ole mai malia o ulia wale iho ko lakou kaalo iho ma ko'u wahi e noho ana a ike mai ia'u, me ka huaolelo. Halo Teramaine! E hele ana oe ihea? Kahaha, ka lapuwale o ka hana hewa? E hiki anei ke kipeia kona mau hopena mai ko'u noho ana pilihua aku a I ka hauoli? Ua hamau malie loa o Kamila e holio 'a ma kuu aoao ma ka hapanui o ka manawa, aole oia i pinai olelo mau mai ia'u o lilo au i mea hoouluhua nuui ia. a ua maopopo no ia mau mea iaia no ko'u pono a me kona. Aka, oia o maua ka mea hauoli loa aku. Aole i ao mai ka malamalama o ka naauao iloko ona e makau a e weliweli i ko ka manawa e hikl mai ana. Ua lanakila oia maluna o kana mea i huli ikaika ai. « Ua panai mai oia i na nana maka oluolu loa ana a me na kaomi lima malie la i ka'u mau awihi o na maka pupuku. I kekahi la ae a i ka auina la, hiki aku la maJkou i ke kulanakauhale o Kikako, a o kahi a'u i hooholo mua ai e noho iki malaila no kekahl mau la. Lele iho la maua mai luna iho o ke kaamahii, a heie aku la e huli i hale, a loaa aku la kekalii hotele nui a nani.

0 ka hotele mua i loaa aku ia maua ola kahi i.kapaia o Sereir.ana Kale. a ma kona papainooa kahi e hoopaa ia ai na lnoa o na malihini kipa ma'aila, ua kakau iho la au i keia mau ir.oa apuh: Mr. me Mrs. Robata R. Farenahaina, Aiahane, N. Y. He apuhi mua keia i noonooia e a'u i ka la mamua iho. ka w;a a ke kaamahu e holo ara i ra kik^ekee I o p.oi-,>ppJovp-nif) a rne Ohio. p/j kuponĀ ole na'u ka iawe mai i o ko'u makuakar-p. r '-i ana ma°mae ka vae hoi he noho a"? keia a'u e uhaiaholo aku nei. a nela e loli ai ka' inoa. 1 ka pau ana o ko maua waM 'i ka hooponopono ia e na kauwa 'awelawe o ka hotele, noho kokooiua Iho la maua a ua hoike aku la au ia Kamila i kela apuhi nui holopono ioa f>'tt i ■ hana ai. i Aiaila. o Mrp. Farenaha.ma ana ko'u inoa, wahi a. īeamila me ka akaaka. Pane mai la oia. ua ahona no au o ' Mrs. Teramaine, aka ua. hiki aku la no hoi. He mau oleio -hoomakeaka -paha keia a Kamiia. aika nae ua houhou mai ia iloko o ko'u puuwai, a o kekaM pololei a kuoo mai a'u aku. ua lawa e hoonaauao p.ku ai iaia. Oia ke'a mau OWO mal*»1o ?ho:' ' E Kamila. —ina aia iloko ou ka manao ;io ana he wahi alakai aku ana ki-ia i kauwahi o ka mare oiaiō mawaena o kaua. a, ae mai ia'u e hoopoloiei aku i keia manawa—aole loa ia e h'iki ana. I 'Ke ao mai nei oe i ka ntea i lama mua ia'u he mau ma'kaeiki r.i'i'mua aku o ko'u launa ana. me Valalie. 'wahi a Kamila me ka haaheo. Mai alakai kuhihewa. i kou noonoo no ka mare. e kuu He aloha (mea iīr. Robata Pwiahama). Manaō anei oe he hikl i loe kahunapule ke hoolllo maf ia oe i mea. aloha. a hoonani nui ia e a <i, oiai nne ua kuonoono'mua» ia iloko o'u. Heaha hoi ia mau olblo namunamu a ke kahunapule. TJa like a like me ka noonoo kupono iho no o fca na£u. I hele mai au e kaana pu i kou ola ana—ka holonui ame ke poho—ka me ka waiwai —aia i kahi e ili aku ai. O leeaha hou ae ka ka wahine e mare ia naha? He mau olelo keia e manaoio ai kekahi, no'u iho, aole i haawi holookoa i ka paulf>le p.na malaiia. oia ka'u i nane aku ai iaia me ka ninau mua o ke kau-

oha. j E hoohiki anei oe e hoopaa i kou ola 1 | ana me ko'u ma ia mau haawina e j ihahai loa maluna o ka buke laahia? j Ae—a maluna o kekahi mea i gi ae o | |ka mana me ka hemolele mamua o ka ! baibala, wahi a Kamila me ka leo kuio. | |A maluna o ka puuwai o ke kane a'u i jaloha al! j Ua oi ae kana i pane mai la mamua ; jo ka hoohiki ana, a na ia mea i hoolalelalp mai i kuu naau i piha i ka pili- , hua. ! j He kamakamailio ana ka maua ma i jia hope iho iloko o ka hauoli, a i hoo- . ilanalana mau ia e ko Kamila nanainn j mahiehie. I Alaila, hoolilo iho la maua i kekahi i ' hora okoa i wa kukakuka no ka -.«nun ipapa hoohana e lawAai a puni ka ma- . ikahlki me keia mau hoohali olelo mua. ! ■ i Apopo, kakahiaika, e kipa hele nku jai au iloko o na hale oihana nupena o Klkako nei e noi wahi hana ai, a ina e . i'nele maanei, nee hou aku kaua no kp (komohana, aka e kuekaa mua ae au ia ,: Kikako nei. j • Auwe! ika la apopo? wahi a Kamila. ; ■ E hoonele loa ia ana anei ona wahi ka- , hukahu o ka hoau mua ana i ko kaua noho ana a'kahiakahi, ka hoau hauoli o ka mahinameli a'u e kukala akea ae ■ ai na'u holookoa oe? Ekuu Se—m—mMrs. Farenahama alo- ! ha, o ka nlnau e pili ana no ka hana ka'u e hooponopono mua ai mamua o na mea e ae.

I ir.a au e nele me kahi hana no kekahi ir.au malanigk lehulehu, ua lawa oi aku ka manawa/ iio ka hauoli mahina meli. Aka e hoonele hou ia ana no paha ia haawin* ke aui hope ae \p. mau la paapaahana ole me ka hopena o 'ka mimino loa iho o ko'u wahi waihona dala. He kina oe i hookamaaina loihi ia me Jr&. lako mau i ke dala a me na pono e ae o lea noho hauoli ana, a aole oe i ikr q i halawni K mea he n?le. Ano nae, he ala okoa kou e nee nei, a e hai aku au ia oe, aia he mau mea e oluolu ole ai o ka man'ao o ke kono pu ana. mai e kaana iloko o «ke ola ana ilihune o kekahi mea kakau nupepa- e like me a'u nei. TTa nana mai la o Kamila ia'ū me na maka minaniina nui. a haawi mai la i kekahi muki ma kuu lae ma ke ano he haina. hooiaio ia i ka'u hoakaka manao mamua iho. • Aka he uliapomatfkai ko'u ma ka'u hua»kai huli hana i kekahi la ae. - O ka hora 11 paha ia o kekahi kakahiaka ae. komo aku la au iloko o ke keena o ka nupena Manawa a iloko hoi o na minute he umi o na kukakuka nu ana me ka luna hooponopono. ae ia mai la au e hana ma ka po no ke 'kanakolu dala .0 ka uku pule. i pau.) ► ♦