Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIX, Number 2, 11 January 1901 — KE ALAHAO HOU O NA KONA. [ARTICLE]

KE ALAHAO HOU O NA KONA.

(Mai ka Elele mai.) Mawaena o na ohua i huli hoi aku! maluna o ka mokuahl Alameda o ka pule i hala no Kapalakiko, o Mr. O. Coerper kahi, kekahi o na kanaka ona miliona o Kikako, mahope o ka hala ana he mau mahina i Hawaii nei no ka; nana ana 1 ke kahua e hoomoe aku al 0 ke alanui kaa-ahi mai Pahala a hoea | 1 Kona. O Mr. Coerper kekahi o na poo o keia hui alahao no ka hoomoe ana i ke alanui kaa-ahi maloko aku o Kona a hoea i Pahala ma Kau, a mamuli o keia kumu i huli hoi aku ai ola no kona home ma Kikako no ke kuka pu ana me kona mau hoa hui iwaena o na poe mea dala o Kikako, me ka hoomaikelke pu ana aku i na mea a pau. I ka wa e holopono ai na mea a pau e huli hol hou mai ai oia no Hawail nel. O keia no ka hui kaa-ahi a keia pepa i hoike mua aku ai no kekahl mau ma hina i hala ae nei, a he mea oiaio ke hoea io mai nei ka la e hookoia ai, a me he mea la e paa ana ka hapanul o ke alahao i ka hapalua o keia makahiki ae. Ua hoike ae o W. A. Wall, ke anaaina nana e hoomakaukau nei ke ana ana i ke alnui kahi e moe aku al o ke alahao, a ala he heluna o na poe kanaka hana malalo ona, penei: "Ua manaoia o ka inoa o keia hui kaa-ahi hou ola no ka Hui Alahao Ko-na-Kau. Mai na wahi i%)£u i ke anaia. ua hoomaopopoia e moe aku ana ke alahao ma na aina uka o Kona me Kau mawaena o 1000 a me 1400 kapual maluna ae o ka llikai. O ke kahua hooI lulu o Kona aole ia i maopopo i kela w*a, aka, ua koho wale ia ma kekahi o na awapae maikai o oKna, a aia he nui n aHvapae maikai a kupono i manafti. "O kahi hoolulu ma Kau, oia no o Pahala kahi e ku nei ka mahlko nul o{a apana. Aole loa kauwahl lihi o ke alahao e moe ana m%ka lihikai mafc>ko o ka apana o Kau. E moe pololei ana ke alahao mai ke awapae mai a hoea 1 kahi e loaa ai ka iliwai like me ka hoomau ana ma ia laina a loaa ka iliwai i hoke mua ia ae nel a hiki i ,ka hui ana me ke poo o ke alahao ma Kau.

"O ka loa o ke alanui ala no ia mawaena o 85 a me 90 mile a e moe ana maloko ,aku o na aina waiwai a momona o Kona. He nui o keia aina I weheia wale nei nd ke kali ana a hiki i ka wa aka nae, eia no ika hapanui ke waiho e wehe ai ona alahao no ka hoowaiwai ana i keia aina lepo momona. He mea hoowaiwai nui keia i na haku mea aina. E komo pu ana ke alahao maloko aku 0 na hui-mahiko o na Kona a me na poe mea aina waiwai nui e ae. "E hoomaka koke aku ana au i ka noho lawelawe ana no ka hoomakaukau ana i ka hana ana i na kahua o ke alanui i na la mua o kela makahlki ae. Aia ko'u poe hana ke lawelawe hana la 1 ke alanui I hoolala mua ia." Ua aku o Mr. Wall ina paha he keehlna hana kekahi e manaoia ana e hoohui aku i ka Hui Alahao KonaKau me ka Hui Kohala-Hilo, aka nae. ua hoole mai oia. Eia nae, mai na lono I hilinaiia, aia i ka wa e paa ai ke alanui, oia ka wa i manaoia e hoohui. No na poe paa t mahele o keia hul hou e hoolalaia nei, aole ia e laweawe koke ia ana a hiki ka wa e loaa mai ai ka palapala ae no ke kukulu ana 1 ke alanui mai ke aupuni mai. Ua hoomaopopo pu ia no hoi o na poe mea dala o Kikako ka hapanui o na poe paa mahele. O Mr. Coerper nae paha ka oi aku. E komo pu ?ku ana ko Hawaii nei ma ka lawe ana i kekahi mau mahele iloko o keia hui hou. Ua kohoia o G. K. Wilder i loio no ka hui, a o Mr. Wall i mea ana-aina no ka hui. Oka hoea ana mal o keia hui alahao iloko o Kona a me Kau. e like me ka mea i hoikeia maluna ae, he maka-ha ia o na pomaikai e loaa ana ia mau apana o Hawaii nei. a he ua gula hoi e hoowaiwai ai i na poe mea aina nul mai Kauahaao o Kau a ke kai malino o Kona. Nolaila, e na kini o ka alna| hanau. e lalau na lima i ka lepo a ma- j hi aku i na aina o oukou, no ka mea, ke kikeke aku nei na pomaikal ma na ipuka hale aole i mamao loa. Eia mai ka | pomaikai Ia e Kau a me na Kona. i