Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIX, Number 3, 18 January 1901 — Ke Kinowailua I KE KULU AUMOE [ARTICLE]

Ke Kinowailua I KE KULU AUMOE

E kuu makamaka heluhelu, o keia mea kino a ka Haku Opio i ike aku-ai me he mea kino nani lua ole la, niai ka poiuiu mai'o ka lani, oia no o Berniee. A o keia hoea ana no hoi ona ma keia wahi, e like me ka mea i hoikeia ae nei ma ka helu i hala, mamuli no o keahi uiia waie ma ko Berniee aoao, aole hoi mamuli o kona ike ana a hoomaopopo ana hoi no ka hele ana o kana kane no kahi kauhale o Ketawina Pa. E hoomaopopo kaua, e kuu makamaka heiuhelu, mai ka wa i nalowale honua ai o Be"rnice mai a Gilibeta aku, ma kela po i loaa ai o Bernice iaia maioko o kela wahi keena haiki o iuna o lvetawina Hale a hoea waie mai i ktia wa e ikeia ae la oia e ku ana me he mea kino la mai ka poiuiu mai o ka lani, ua noho paa loa oia maioko o kaupoku o kekahi puoa kiekie loa o Ketawina Kakeia, kahi hoi aiia i holo aku ai mai kela wahi keena i loaa aku ai oia ia Gilibeta. Maloko o keia tbwera i noho hoomanaw,anui ai oia i ke ao a me ka po. A 0 keia wahi o Ua Ketawina kakela nei, he wahi no ia i pa kanaka ole ia no kekahi wa loihi loa i haia ae, a he wahi no hoi ia e manao ole ia ai e ka poe a pau i kamaaina i ua hale kakeWla, he wahi ia i kupono no ka noho ia ana e kekahi mea kino kanaka oia, a o ka oi aku hoi o, ka mea kino ola e like me ko Bernice ke ano. lioko o kekahi mau po i hala ae i lawe iiiiii ai o Bernice i kekahi mau huluhulu moe, kihei no hoi a me kekahi mau wahi pale lialii moe. Pela no hoi me kekahi mau wahi uluna a me kekahi mau pono e ae e ai kona hiamoe ana ma ka home makamaka ole an ai noho aku ai. Ma kona' manawa no hoi i hoo mahuka mai ai mai Mo Kakela mai, ua haiihali pu mai ia no oia jne ia i kekahi mau jpono aahu ona, a ua lawa no hoi ia maū aahu nona. Ma kona wa e noho.ai maloko o keia wahi keena mehameha ona, o kahi lole huiuhuiu ana i komo ai, ma ka wa ona 1 laweia ai i Mo Kakela Ua nui no hoi kana mau mea ai o ka lioahu ana maloko o keia wahi keena ona. Ka palaoa, ka berena, ka i'o pipi tini, na iloko o ke jtini, ka waiu paa a me kekahi mau omole waina no hoi. A i keia po ona i ikeia ae la, oia kona haalele ana aku i ua wahi keena makamaka ole nei ona, a iho mai la oia e holoholo iioko o ka uiuiaau e hoopuni ana ia Ketawina Hale, me kona moeuhane mjia ole ana, e hala'wai ana oia me kana kane. O kona aahu e komo ana i keia, wa, oia no ka aahu i waihoia ai oia maloko 0 ka pahu kupapau. Ma kona manawa nae i iho mai ai mai luna mai o kona wahi home makamaka ole, ua aahu mai la no oia 1 kona koloka huluhulu eleele. A i kona hoea ana hoi iloko o ke kihapai laau a hiki mai hoi oia ma kahi a ka Haku Opio Ketawina i ike aku ai iaia, ua wehe ae la ia i ua koloka la a koe iho la kona aahu keokeo. Ua kuiee ae la no hoi oia i kona koloka ma kona lima. O keia ae la na hoike ana no kahi i nalowale honua aku ai o Bernice mai a Gilibeta aku, pela hoi me ka home iuiu a kanaka ole ana 1 alo hookahi aku al me ka homanawanui, a me kona ike hou ia ana e kaua, e ka makamaka heluhelu, e like me ka kaua i ike ai ma ka helu i hala o kela pule aku nei. Ma ka wa i ike mai ai o Bernice i kana kane, ua hoopuiwa loa la kona noonoo, oiai aole loa oia i moeuhane iki e loaa ana iaia ka ulia pomaikai o ka halawai ana aku o kana ike ana me ka oiwi kino o kana mea i aloha ai. Ua nana mai la oia i kana kane, a pela no hoi kana kane i nana aku ai iaia, a hala kekahi mau mlnute, oia ka wa a Bernice i ike mai ai i ka oni ikaik aa hikiwawe ana ae o ka oiw kno o kana kane, a ike mal la oia i ka holo ana aku o ua nei ana ma kahi ana e ku ana. % i Ia wa koke no i huli ae ai o Bernice, a hele aku la me ka awiwi nui, a, aia hoi oia 1 kela a me keia manawa ke alawa ae la no i hope no ka nana mai i ka Haku Ketawina. I ka hala ana o kekahi mau minute o ka uhai ana o ka Haku Ketawina mahope o Bernice, ua lohe ae ia ua "Kinowailua nei i ke Kuluaumoe" i ka nui o ka hanu o ka Haku Ketawina, a i kona alawa ana mai i hope ua ike ae la i ka aneane pa mi e kokoke loa ka Haku Ketawi'na mahope ona. Ke hooikaika mai la ua Haku Ketawina nei e pili mai mahope ona, a ia wa oia (Bernice) i awiwi loa aku ai i kana hele ana. 0 ka manao maoii iloko v o ka Haku Ketawina ia wa ana i kokoke aku ai mahope o ka mea kino ana e uhai ana, ka mea kino hoi ana i manao ai he aka kinowailua no ia no kana Bernice, oia kona h'opu ana a paa i ua mea klno la, me kona nana ole ana ae he uhane paha ia, a i ole, he mea i'o a he mea koko paha ia. Ua ike iho la hoi o Bernice*ina aole oia e awiwi ana i ka ahai ana iaia ho, e lke me kana e hana ana a' manawa, aiaiia, e paa ana oia i ka hopuia e ka Haku Ketawina e-hoio aku ana mahope ona, noiaila, me ka eieu nui, kiola ae la ia a aahu ae la hoi i kona koloka eleele, a hoomaka aku la oia e holo me ka mama a pau l loaa iaia. 1 keia wa, ua hoea aku la ia i kahi i puukiuki ai ke ku ana a na laau a he wahi pouiiuli no hoi o ke aianui, ua huli ae la ia a pili ae la mahope o kekahi kumulaau. Ke ike la ia i ka holo ana ae o ka Haku Opio a kaalo ae la ma kana wahi e ku ana, a hala loa aku a imua. I ka hoea ana aku ma kahi a ka malamalaīna e pa iho ana. ike iho la oia aohe ka mea kino lani ana i ike mai ai mamua aku ona, a nolaila, ua ku iho la oia ma kahi o ka hoa-a. Eia nae, hoomau aku ia no ia i ka hele ana no mua o ke alanui a hiki I kona mamao loa ana aku mai kahi a Bernice e pe6 ana: No ka ike hou ole ana o ka Haku Ketawina" i kana mea i alualu aku ai, aia hoi, huli hoi loa aku la oia no ka hale kakela me ka piha kaumaha loa o kona noonoo. Ua hoomaopopo iho la ia, o Bernice no kana mea i ike al. Ua ike iho la no hoi ia, o ka hihio iani a o ke aka-ku nan loa a ui loa 1 Ike ole ia kona hoa like ma ka honua nel, oia kana i ike ai a i alualu ai, aka, o ka nani nae ana

i ike mai ai e auau ana i na kukuna opiopio o ka māhlna, ua nalowale hou aku ia mai kona ike hou ana aku, e like me ka nalowale ana aku o kekahi hihio moeuhane nani mai laia aku, ma kona wa I moe ai a ala ae. O Bernice, ua ik ehou ia e ia, o kona ui ua ku hou mai ia imua ona, ua uhaiaholo oia, me ka manaoio loa ana e loaa ana o Beri iee iaia, a'ka, ua nalowale hou aku la ka nani ana I ike ai mai iaia aku. Ano, e kuu makamaka heluhelu, e waiho kaua i ke kamailio ana no ka Haku Opio o Kakelamaina ma keia wahi, a e huli ae ka kaua kamailio ana no Berniee. Ma kona wa I ike ai a i hoomaopopo ai hoi ua hala loa aku Haku Ketawina mai kahi ana e pee ana, me ka ike ole ana iaia, a hoomaopopo pu Iho la no hoi oia mamuli o ka liuliu loa o ka manawa o ke pelu hou ole ana mai 0 ua Haku Opio nei I hope, ua hoi loa aku la oia (Haku Ketawlna) no ka hale kakela, ia wa oia (Bernice) i haalele iho ai i kahi ana e pee ana. Me ka noonoo ole ana ae ona no kona halawai hou ana me kekahi mea klno kanaka mamua mai paha o ke aiahele ana e hele aku ana, a 1 ole, mahope mi apaha ona, aia hoi, hele aku la ia me na kapuai mama. Aole no hoi oia i alawa ikl ae mahope ona, a ina paha 1 hana oia pela, ina la ua loaa iaia he wa pono e hou ai iaia me ka mama loa, aka, hooamu aku la no ia i ka hele ana imua. Eia mahope aku o ua "Kinowailua nel 1 ke Kuluaumoe" kahi Ragi i hele ai me ka mama o na kai-na wawae a me ka eleu hoi, me he nihi hele ana la na ke tiga inu koko. He mea oiaio, ma ka wa i ike mai ai ka Haku Opio Ketawina ia Bernice e ku ana me ka hlehie nui, ma kahi āna i ike mai ai iaia, ia wa hookahi no hoi i ike mai ai o Ragi ia Bernice, oiai ua wahi Ragi nei e pee ana iloko o ka ululaau ma kahi kokoke i ke alanui a kv Haku Ketawina e hele ae ana. A i ke kee pono ana ae o ua Haku Oplo la mamua pono o kahl ana (Ragi) e pee ana, ia wa oia i hookolo mai ai mahope ona, me kona hoopili ana no nae iaia iho maloko oka malu pouliuli o ka lau laau. Oiai'hoi o Bernice e hele ana me ka awiwi kupono no hoi o ,kana hele ana, aia kahi Ragi ke hookokoke loa aku la mahope ona me ka makaukau ioa e lele a hopu aku ia Bernice. I lea hele ana o ua wahi wahine nei a loaa he kowa kupono e hiki al iaia ke lee aku me ka hikiwawe loa mahope o Bernice a paa hoi oia iaia, o kona manawa no ia i hooko aku ai i ka hana ana i manao nui ai. He mea oiaio, he halulu nui ka Berniee o ka lohe ana, a hoopioola ae la 'kona noonoo. laia hoi e hooloiio ana no kahi o keia halulu ana i lohe al, aia hoi, me ka puiwa nui a me ka hikllele nui no hoi, pa mai la kona kua i ka umauma o kekahi mea kino kanaka maoli, me kona ike ana hoi i ka hoholo ana ae o na lima o ua kino kanaka la ma kona mau aoao me ke oolea, a iloko 0 ka manawa pokole loa ua onou pu ia iho la oia ilalo a hina ana oia iluna o ka honua ilalo ke alo. . ' 1 "A-ha-ha!" wahi a Ragi i hooho ae ai me ke ano hehena, "loaa oe ia'u, e ka uhane lapu o ka po? Aole anei? E, aohe au hana pono 1 koe e hana ai, aka, o ko kaua hoopnopono wale ae no i keia wa. He mea makehewa loa la oe ke manao e hemo aku oe mai ka paa ana a kuu lima hao. Aole loa he mana ma ka honua nei' i keia wa e hikl ke hoohemo aku ia oe iriai kuu lima aku. Ano, e ala ae oe, a noho pono iluna, a ia wa kaua e kamailio ai." Mamuli o ka hikiwawe loa o keia lele ana aku a Ragi mahope o Bernice, a paa ai hoi oia iaia, a pela hoi me kona hina ana ilalo, me ka piha maka'u hol o Bernice, aole maopopo iala o kana mea e hana ai. Mamull hoi o na olelo a Ragi, ua ala ae la ia a noho ae la iiuna. Ike iho la ia, he mea makehewa wale no iaia ka hoao ana e hakaka me Ragi i mea nona e hemo ai mai iala mai. Ua hoomaopopo iho la no hoi oia 0 Ragi no kona mea nana e pda ana. A hala kekahi manawa o ko Bernice noho ana me ka mumule a hamau ana hoi, ia wa i ninau mai ai oia ia Ragi: "Heaha kou makemake ia'u? Heaha kou manao ma keia hopu ana ou ia'u a lilo au i pio nau?" "Manao anei oe, aole au i ike la oe?" wahi a Ragi i kamaiiio aku ai ia Berniee me ka leo ka-kana a piha ahiu no hol. "Kai no hoi owau no ka mea 1 paa ai ko koloka a lilo mai ai ia'u i kela po i kaalo ae ai oe mawaho o ka rumi auau. Ma ia po i ike al au, he kino ola maoli no kou, aole he kino uhane e aea wale ana maluna o ka honua. Ua ike maopopo loa au la oe. O oe no o Bernice. O oe ka hakuwahine 0 Ketawina. Ua manaoio loa ia, ua make oe, eia nae, aole oe I make. Ua hemo oe mailoko mal o ka ilina i waihoia aku ai oe, a ke ola nei oe i keia wa. Aole anei e hiki ia oe ke hai mal ia'u 1 lea mea nana oe i hoopakele mailoko mai-o ka ilina i waihoia aku ai oe?" (Aole i pau.)