Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIX, Number 5, 1 February 1901 — Page 2

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

Ma ke Kauoha

ma ke Kauoha

Ua paaila ka uapo o ke Alanui kula mawaena o ke alanui Nuuanu ame Lilila no na kaa, mamuli o ka poino i leaa i keia wa.

ma ke kauoha a ke Luna Alanui.

Honolulu.

@@

Kela âme Keia.

No ka Hoolimalima.

He mau hale nunui hou ma ke alanui Pupule ma kahi oluolu maikai:

E ninau no malila ia Fanny Stranch

Hoolaha Hoike Banako.

Mokupuni o oahu, kulanakauhale o honoulu, as.

O Cecil Brown, Perealdena, ame W. G. Cooper, ma ka hoohiki pakahi la ana, ke hoike a ke olelo nei: o laua pakahi, ka Pereaidena ame ka Mea Uku Dala o ka Hui "The FIrst American Savings & Trust COmpany of Hawaii, Limited."

A o na mea malalo iho, he olaio, pololei a he hoike piha hoi o na hana a pau o ka hui "The FIrst American Savings & Trust COmpany of Hawaii, Limited," i oleloia, no ka manawa e pau ana, a i huila, Dekemaba 31, 1900. e like me na kolna o ka Pauku Umikumamaha (14) o ke Kanawai Banako o 1884.

O ke kumupaa o ka Hui, he $250,000. i mahelelu iloko o 2,500 mahele, ma ka $100 pakahi.

O ka nui o na mahele i hoopukaia, he 2,500, a na uku piha la na mahele a pau.

O na aie o ka Hui ma ka la i o Ianuari, 1901, penei no ia:

Kumupaa…… $250,000.00

Hoahu, Hookuonoono….. 134,392.70

Hoahu, Ano mau….. 17, 219.81

Ke Ola o ka Oihana…… 3, 125.00

Na loaa i mahele ole la…… 245.11

$404,994.12

Na loaa o ka Hui ma ka la i o Ianuari, 1901, penei no la:

Bila Hoale…… $3444,775.00

Bona-Aupuni Hawaii, Hui

Alahao âme Aina o Oahu,

âme Oahu Sugar Company, 40,6000.00

Ukupanee ma ka la 31 o Dekemaba….. 5,195.76

Dala ma ka Waihona a ma ka Banako…. 13,923.36

Laikini i pau ole….. 500.00

$404,994.12

Kakauinoala Ccil Brown. Peresidena.

Kakauinola, W. G. Cooper. Mea Uku Dala

Kakauinoala a hoohikila imua o‘u (Bila.) Kela la 21 o Ianuari, 1901

Notari no ka Lehulehu

Ke hooia nei au, o keia maluna ae, he kope piha a olalo ia o ka Palapala Hoike kumu o na oihana, i hoohikila Imua o‘u i ka la 21 o Ianuari, 1901.

Geo. L. Bigelow.

Notari no ka Lehulehu.

Hoolaha Hui.

Ka Hoolaha Aku Nei i ke Akea. o na poe no lakou na inoa malalo iho, Y. Yip Kang, Lau Tow ame Lou Wen, no Honolulu Mokupuni o Oahu, lakou a pau, ua hoohui ae hei ia lakou a pau, ua hoohui ae hei ia lakou ma ke ano hui no ka lawelawe ana i ka oihana kuai, hoolili aku a lawelawe ana ma na ano e ae a pau, i na mea ai, ame na waiwai e ae, malalo o ka inoa hui, Wing Chan CO., a o ko lakou wai oihana ma helu 364 King St., (Alanui Moi) ma Honolulu i oleloia.Hanaia, Honolulu, Panalaau o Hawaii.Ianuari 1, 1901.

Y. Yip Kang.

Lau Tow.

Lou Wen.

Hoolaha Hui

Ua hoohui ae nei keia poe malalo iho la lakou iho i kela la O. Knog Le Yuen & Co., ano ko lakou inoa hui a e lawelawe aku ana i ka oihana ka lepa ma Honolulu nei. Kee Kan Ng Lai, Loy Hock Loo, Chan Wai, Ng Yee, Kong Yee Kong Lung, Fong Ken, Chan Leong, No Kong, Fong Tong, Lee Chong, Fong Cheng, Ng Quan, Fong Seo, Chan Lon, ame CHan Hoy. ft.

Ka Oihana Lawe Leka o Hawaii Nei.

Wakinekona, D.C>, Ian. 18.-Ua hoopuka ae nei ka Luna Leka Nui i kana hoike hookohu e pili ana i ka oinana lawe leka ma ka Panalaau o Hawaii, penei; mai Honolulu a i na mokupuni e aku hookahi manawa i ka pule; Honoulu a i Hana, 144 mile, i ika Hui o Walla ma, no $3,000; Honolulu a i Kaunakakai, 106 mile, $1500. la Hui no; Honolulu a i Honuapo, 255 mile, $4,500, i ka Hui o Poka ma; Honolulu a i Nawiliwili, 98 mile, $1500, la Hui no: i Eleele. 110 mile, $1500, ia hui no; i Waimea, 117 mile, $1500; Honolulu a Hilo, 228 mile, $5,400, i ka Hui o Waila ma la mau wahi elua.

Aole i hoopkala ae nei ko na kaa awe leka oiai, ke manao nei na poo o kela oihana e hoomau i ke kulana lawe leka o keia wa.

Haunaele ka hoi ka poe o ka Hale Leta i keia mau la no ka hoohanaia me he poe kauwakuapaa la, Mai ka po okoa a hiki hou i kahi po e hana ai no kahi kenikeni mailuilu.

Ke hoomakaukau mai nei kekahi mau hui waiwai loa o Amerika Huipula e eli i kanala mai na loko wai nui mai a hiki i ke kai kuono o Mekiko. He ma kaukani mile ka loa.

Nui ke kaumaha o ko Peretorta poe no ka make ana o ka Moiwahine. Aole e na Pelekane wle ma la haawina, aka, o na Bua no kekahi. Ua manao wale ia, e hooki ana kela mau Lahui i loa @@@ ana no ka waiwai popo wale.

Ka Nupepa Kuokoa

No ka Makahiki - - $2.00

Ne Boko Mahiaa - - : 1.00

 

 

O na Olelo Hoolaha a pau e hoonaia mai ana no ka hoolaha maloko o keia nupepe, e hoouna pu mai me ka auhau. a i na aole, aohe no e hookomoia.

O ua dala a pau o ka Pepa nei e hoouna pololei mai i ka Hawaiian Gazzette Company.

Hoopukaiaeka

Hawaiian Gazette Co.

Hookomola maka hale leka o Honolulu, Panalaau; o Hawaii, na ke ano mea o ka Papa Elua.

A. W Pearson, Luna Nui.

W. J. Coelho, Lunahooponopono.

Honolulu, Oahu

Poalima, Feberuali 1, 1901.

Ka Moiwahine o Beritania Nui.

Walohia wale na loon hope loa i hoea mai nei i keia mau la mai na ale hanupanupa o ka moana, e hoike mai ana, ua hala ma ke ala hoi ole mai ka Moiwahine Vikolia o Beritania Nui, ka makuahine aloha o kela lahui kaulana loa ma ke ao nei: ka makua no hoi o Hawaii nei.

O kela kekahi o na wahine maemae loa ma kona kulana waine kanemake, a ua piha no hoi i ka hoopono me ka oluolu. Mamuli o kana mau hana maikai i kona mau makaainana ma kela ame keia wahi o kona aupuni nui, ua lilo ola i mea aloha nui la e na mea a pau. Mai ka poe i ikemaka iaia a i a poe i lohe wale no nona. Aole no i kaawale loa aku oia mai a kakou aku; oiai, oia no ka Molwahine nana i kauoha i kona Adimarala, ia Lord Thomas Paulet e hoihoi mai i ko kakou have aloha.

Iloko no hoi o na la o kona noho alii ana, ua hoomau oia i ka ike ana mai ia kakou ma ke ano oluolu loa, a ua hoike mai oia i kona aloha ia kakou, ma o kona honi ana i na papalina o ko kakou moiwahine Liliuokalani.

I ka nalo ana aku nae o kona kino, ala no mahope nei kekahi mea hiki ole ke nalo aku mai ko kakou hoomanao ana. Oia no ke aloha no kana hana oi kelakela i hoihoi mai ai i ka kakou mea i minamina loa ai-ko kakou Have, ela pu no hoi, kana mau hana maikai ke kua nei ma Hawaii nei, mamuli o kekahi mau kokua ano nui loa i ka poe pilikia. O keia mau hana maikai a pau, ua lilo i kia hoomanao no ka molwahine hookahi i aloha nui la e ko ke ao holookoa nei.

Alani & Robikana, Kaupalenaia.

Akahi no a ikeia iho la ke kulana oiaio o ka Hawaii e na haole i hoowaiwalia e na Hawaii. O ka makamua loa keia o k hoolilo ana o kekahi haku haole i na Hawaii i noho kauwa hoomanawanui aku malalo on a, i mau hoa hui.

Nui ka mahalo ia Samuel C. Allen i kona hapai ana ae i ke kulana o keia mau hoa oiwi o kakou, a ke hoolauna aku nei ia lakoiu me na poe kalepa lehulehu o ke ao holookoa. He mea hoohauoli keia i ka lahui, a ke pahola aku nei ke Kilohana i na hoomaikai nui ana no keia hanohano oi kelakela i kaula maluna o keia poe Hawaii naauao a hoopono no hoi.

Ke pahola pu ia aku nei no hoi keia mahalo nui la M. P. RObinson no kana mau olelo hoomaikai ame na kokua ana i ka hoikeike ana ae i kona lahui ponoi. I keia wa, ua hiki la kakou Hawaii ke olelo ae, he Hui Kuai papa Hawaii no ka kakou.

E ola Hawaii i ka Oiwi!

Na Bila Kanawai.

Oiai ke kokoke mai nei na la o ka mokomoko o na moho Ahaolelo o kakou, a aohe lohelohe ki ia aku o kahi hunahuna mea hou e pili ana i ka lakou mau pono e hana a e hana ole ai paha. Ke hoomaopopo aku nae la i na helehelena, ua piha hana maoli no na moho a pau, aka, he ole loa kahi mea palemo mai mawaho nei.

Malia paha, he manao alakai maikai no hoi ko kekahi mea e ae, nolaila e pono na moho e kono aku i ka lehulehu e hoike mi i ko lakou manao maluna o na ninau ano nui e pomaikai like ai ka lehulehu. Ua noa keia mau kolamu no na mea pili i ka lehulehu. He pomaikai lahui ia.

Hui Hookuonoono Hawaii.

Ua lohelohe wale ia mai nei no, e hoala ana ka kekahi mau lala o ka Hui Kalai@ina i Ahahui Hookuonoono no lakou. E hookumu ana malalo oina rule maa mau o na Hui kalepa a ano e ae hoi. He 250,000 mahele ka nui iloko o ka Hui i hoolalaia ma ka $1 o ka mahele. Ma keia hoonohonoho ana, ua loaa no he $250,000 ma ka waihona i ka wa e kukulu ai. Nani no la!

Oleloia mai, ua makaukau o Oahu nei no ka hoomaka ana a i hakalia wale no i na mokupuni e aku, i ka ulolohi i ka hoomakaukau ana i na papa inoaj. Imua e Hawaii no ka pono! Ina he oiaio keia lono. ola kakou! Ke Kahuna Lele Ahi ame Kona Aumakua.

Mamuli o ka paakiki loa o ka holona iloko o keia mau la, ma ko lakou manaoio, he mana maoli no ko papa ita e pale aku i ka wela o ke ahi, ua ili mai ke koikoi o ka hoomalamalama ana i ka lahui maluna o ke Kilohana nei. He mea kupalanaha maoli no hoi keia mau hana hookalakupua a keia kanaka o na pae moku pouli, aka, ma ka hoomaopopo ana i ka lo, ua hiki no ke olelo ae, he naauao, a aole hoi he mana e like me ka kekahi poi lehulehu wale e mai nei. Aole no keia mau manao kuhihewa i ka poe i loaa ole na honaauao ana na kula kaulana o Hawaii nei, aka, i na opio no kekahi e kukahekahe mai nei ma na pipa alanui i kela ame keia la.

O ka hana a papa ita i hana ai, bole ia he hana mana, a aole no hoi ma ka mana o kekahi aumakua. Ina he hana mana kana, in a ua hiki i kela mana on a ke pale aku i ka pilina o na mea a pau maluna o ua imu enaena nei ana, me na kamaa ame ke kakini. Ina ua hiki loa ke makiia. na poe hehi wale i kona kahua hoohana a hiki ole ia lakou ke neeu mai luna mai o keia imu, a he moa wale no ka hopena. A, in a no hoi, na ka aumakua keia mauhana, alaila, pehea i hiki ole ai i ua aumakua la on a ke pale ae i kela mau hana hehiku a ka lehulehu? Aole anei i hoikela ma na kaao o ka kakou mau hana kahiko, he maka ka poe hehiku i na wahi kapu, a pela no hoi me na oe e komo hewa ana ma ia mau wahi? a in a i hiki i ua aumakua nei on a ke pal ae i ka wela o ka imu, pehea i hiki ole ai i ua aumakua nei on a ke hoonui hou ae i ka enaena i mea e hiki ole ai i kekahi mea ke hele aku mahope o papa ita? Ua olelola ma ka Baibala, he hi no i ke daimonio ke hana i na hana mana, a pela o hoi e hoopahaohao mai ai na uhane maikai - pehea hoi i hiki ole ai i keia aumakua ke ike a hoike mau mai hoi i na haawina i pili i ko ka honua nei e like me na hana hoonohonoho akua a ko kakou poe o Hawaii nei?

Ma na hoikeike ana a keia kaweea., ua ike aku no ka lehulehu i ka enaena. lo o ka imu; he hoohulila ka aoao wela o ka pohaku akaa maluna alaila hele aku. Ua opana aku no ekahi poe i ka poahku a ua ike i k wela; ma kekahi wahi, he hiki ke hoopa a liuliu, a ma kekahi wahi hoi, he hoopa wale aku no a kaili koke mai i na, manamana. He hiki no ke ku me ke kamaa iluna o k pohaku enaena me ka a olela ae o ka hila, koe paha keia, aia a liuliu loa ka pili ana i ka pohaku Eia ka mea Apiki: ua waihola kekahi apana pepa i waena konu o ka imu, maluna o kekahi pohaku enaena, a ma la wahi i kau ai no umi minute a oi, aole i a la kela pepa. Mamua ae ia o ka hoomaka ana o Papa Ita e pii iluna o ka imu. I kela Poaha aku nei ka hanala ana pela, mawaena o ka hora 4 ame 5 oia ahiahi. He nui a lehulehu wale na Senatoa ame na keonimana e ae i ike pono i keia mea. Iloko no o kela manawa, e pa mai ana he wahi aheahe makani ma ka aoao ma. Waikiki mai, a ako ka wena o ke ahi ma ka aoao ma Ewa, a ua ikeia aku ke kakahe mai o na waimaka o ka poe e nonoho ana ma ia aoao,- e hoike mai ana hoi, ua wela na maka ola poe, a he wela io no hoio ka mea kupanaha no nae, aole loa i pau kela apana pepa i ke ahi. No ke aha mai keia kumu o ka pau ole ana? aole anei e hiki ke loaa i ka mea heluhelu kekahi mea hoohalike i waena o na mea i kemakaia e na kupuna o kakou mai kahiko mai a hoea mai nei no i keia au? E poina ana anei kakou i ela mea e olelo mau ia nei e ka poe kahu imu; he anta; ola hoi ka imu enaena moa ole o ka mea e kalua aku ai. O ke kumu o ia; no ka loihi loa o ka a ana. He rula keia na kahiko i ao mai, aole e pono e waiho loihi loa i ka a ana o ka imu o anaa, hiki ole ke moa kahi mea e kalua ai. He kolekole ka moa.

A pela no me keia imu. E hoomanao kakou; he hau ka wahle e hoala ai, a he wahle nanahu koke keia; a ohe mau o kona a ana. No ka oleloia me keia, ua awili ua papa ita nei i ke kiawe me ka hau. I ka po mua, i ka hapalua o ka hora 12 o ke awakea ka hoa ana o ka imu, a hora 8 a oi iki ola po, ae ua kaeea nei maluna o ka imu. I ka poaha hoi, i ke kakahiaka okoa ka hoa ana, a aneane kani ka hora 5 o ka auina la. hele oia maluna o ka imu.Pela iho nei no i ka po Poaono nei. I ke kakahikaka nui ka hoa ana, a mahope iho o ka ohra 8 o ka pohele. Aole anei e aniana e like me na imu e ae?

Ua olelo mai kekahi kamaaina o na kuahiwi o kau, Hawaii. I ko lakou mau la  puhi ti ana, ke hoa ka lakou imu a enaena, he hele no lakou iluna. O ka imu e hoonohonoho ai i ka ti. Aohe ka he wela o ka wawae, no ka mea, ua mahani ka enaena. Aole nai e hiki i ka poe lahilahi o kapuai wawae. A ke hoomanao ae nei ke Kilohana i keia rula Aoakeakamai; aole i like ka ikaika ume wela o na materia a pau. O na materia paakiki, na paahana kupono loa no ka ume ana i ks wela, aka, o na materia hakahaka, aole, pela no me ka ea, oia hoi ka makani. Nolaila, o kela pohaku imu, aole ia he kupono loa no ka lawe ana i ka wela, a pela no i ikaika ole ai kona ume ana mai k a wela; aoia ke kumu i huliu loa ai o ka manawa e a ai o ke ahi, alaila, enaena. I ka wa nae e enaena ai, in a aole e hoomau ke ahi malalo ae, alaila, e emi pu ana kona wela, a hiki i kona maalili loa ana. Aka, in a ua pina na kowa liilii o keia pohaku i na ea aa, alaila, i ka wa e pau ai o ka a ana o ia ea, e emi pu ana ka enaena oia pohaku a hiki i kona ania ana. He mahani wale iho no kona wela. Ia manawa, e hiki ai ke ohopapa aku i ka pohaku. Ua olelo mai kekahi poe kamaaina lao i na hana pili i ka imu, o ka wa keokeo o ka pohaku mahope iho o ka enaena ana, o ka wa ia e ikela ai, aohe wela, no ka mea, i ka wa e enaena ula ai, ola no ka palena hiki i ka pohaku ke paa i kona wela. He wa no hoi la e moa pu ai o ka mea hoopapa aku.

I ka hoomaopopo ana i keia mea ua hiki no ia kakou ke ike iho, he ano ka loa keia mau oakaka i ka oiaio. Penei i polelei ai: i ka wa makaukau o ke kanaka kalua puaa, o ke ka ua i ka na puaa, e hopu ana oia i ke aa enaena me kona lima maoli no, a hahao iloko o na poaeae ame na wahi e ae i okiokiia. Ina oia e paa loihi i keia pohaku, e wela ana kuna lima, aka. aole oia a hahao koke iloko o kahi i hoomakaukauia. Pela no me na momoku wahie aa i haule mai kapuai mai. a pela no me ka poe hoopio i na ihoino kukui ma ka upika ana e na manamara lima. No ke ana i wela ole ai? No ka iluliu ole, no ka me amamuili o ka awiwi ana, ua hiki ole i ka wela o kela mea i hopu a i paa ia paha, ke umelamai iloko o na aa o ka lima.

Nolaila, ma keia mau hoakaka ana a pau, ua hiki i ka mea heluhelu ke hoomaopopo ino, aole he hana mana, aole he aumakua, aole he laau, aka, he hana akamai no kona ike ana aohe poino e loaa ana i ola mau wawae ke hele maluna o ka imu ania.

O ka weia mahina, he wela a ole ia; a pela i a ole ia ai ka apana pepa i kauia ai nialuna o kela imu i ke ahiahi Poaha.

E ana aku ana kekahi mau keonimana imi naauao o kakou Hawaii i na degere o ka wela e hiki ai ke hooiaio ia ka pau o ka wela o ka pohaku i ka wa e a ana no ka nanahu. Ke manao nei lakou, ua like no ka pohaku me ka wai. Aka, e kaohi iki nae keia mea ano nui, no kahi wa aku.

Ma ka lokahi ka Lanakila.

Aole o ka Ianakila maluna o ka nawaliwali ka mea i manaoia ma keia poo manao, aka, o ka lanakila maluna o ka hune me ka iwi; oiai, o ko kakou enemi nui iloko o keia au e nee nei, oia no ka inea. Ua hoea mai keia haawina luuluu maluna o kakou i na la hope o ke kenekulia i hala hope aku la, a ke au nei kakou iloko o ka honouu me ka maloo.

I ka hoomaopopo ana i na kohoaka ame na ouli o keia au holomua, me he mea la, aole no e mamao aku ana na pomaikai he lehulehu mai na ipuka aku o ko kakou papai hale, in a no e hooni iki ae ana kakou i kekahi hunahuna lepo o ka honua paa, a onou iho i ka anoano maikai e hua mai ai o ka pono, ka oluolu, ke ola ame na pomaikai lehulehu wale aku e ukali mai ana. He mea oiaio, i ka wa kahiko, ua nele loa ko kakou mau kupuna i na paahana maalahi e hiki ai ke hoohuli ae ika uhi lepo paa o ka ili honua, ame na hoomomona e lilo ai ka anoano, ka huli ame na lau e onouia ana iloko o ka puepue i mea waiwai nui no ka mahiai; aka, he oi aku no ka maemae o na paahana oia au kahiko mamua o na enegini o keia wa. A, no ka mea, la au, e hoohana ana ka mahiai i kona ike kupele, kona ikaika, kona ahonui me ka paupauho ole, me ke kaukai ole i ka uku no ia luhi ana. Hookahi no mea nui i ka manao "o ke ola o ke kino." i keia wa lako i na paa hana mama, he oi loa aku ka hupo o na kanaka me ka piha palaualelo loa i na hana o ko keia nohona.

I ka makahiki 1898, ua holo au ka mea e kakau nei me kekahi mau hoa e ae, maluna o kahi moku mahu o ka Hui o Waila me-Lehua- a pae ma Kahiki Hana. Aohe kamaaina, a e olena leo hone o na mea kani, loaa kahi e pili ai o ke poo la po. A i ke ao ana ae, ua hele aku nei na malihini e auau i kahi wai o Kanehoa a  mamua o ka iho ana aku i kahi papali e haule aku ai i lalo o ka iliili, ua ikea aku la kekahi lanai ahaaina nui e ku kokoke mai ana, ma kahi o Kaahanui (w). I ka mahaoi ana aku i ka poe e lawelawe ana i na mea ai, ua loaa iho la ka ike, he ahaaina laulima ko ua wahi nei ia awakea, na ka wahine oia wahi iho no. He hui mahiai keia na ko laila poe wahine. O na mea i a pau ka lakou e kanu ai no ka pono o ka noho ana. Aole lakou i kaukai i ka ai a ka lakou poe kane. Ua hoikeia mai no hoi ma ia la, pela no ka ko kahiko poe e hana ai. , A pela no me na whai lehulehu o ka pae aina nei.

O ke kumu o kela Iaulima ana, i mea no la e maalahi ai ka mahi ana o na mahina ai. O kahi pau ole i ka mea hookahi, ua like la me ka ole i ka lehulehu; a pela aku a pau ka na hoa laulima a pau. Ike alu ana i keia hana a kela ame keia mea pahana a kela ame keia mea pakahi ua hooia mai lakou i ka ikaika e loaa ana ma ka lokahi, a he lanakila hoi ia no ke kanaka hookahi, maluna o ka luhi ana i weliweli ai.

E like no me ka pomaikai i loaa i ka nawaliwali mamuli o na kokua ana a na lima kokua, pela no e hiki @@ ke loaa hou he mau pomaikai ano nui hou aku. no ka wa e hiki ole ai i na lima kokua, pela no e hiki ua maopopo lea no i kela ame keia mea, ala no a kumu ke aloha iloko o kahi no kekahi al. Aole loa i ikeia kekahi mea e lawelawe ana no kona enemi. Pela no me na hana a pau. Aole e hiki i kekahi mau mea ke lawelawe hana like in a e paonoioni mau ko laua lunaikehaia.

Nolaila, i ka aui ana ae i waena o ka laahui holookoa, ua ikeia ka hemahema maoli no i kekhai apo e kahei ana ia kakou a pau iloko o ka poai aloha ma ke ao lahui. Aole no i nele loa ia mea, aka, ala no he mau keakea i hiki ole i ka ilihune ke alo ae oiai, ma ka makahiki 1834 iho nei i kukulula ai e ka oukou kauwa haahaa nei, ka Hui mua loa i waena o na Hawaii maluna  o ke kahua hana o na Hui a na lahui e. Oia no ka Hui Opio Hawaii (Young Hawaiian Inatitute). Ela keia hui ke ku nei maluna o ke kahuna o ka holomua, me ka lawelawe ana i na hana hoopomaikai a pau e like no me ka hui a na haole, na Pukiki, ia pana, pake a lehulehu wale aku.

Mamuli nae o ka ihiihi loa o ke ala e hiki ai ke komo, ola hoi: maluna aku o 21 makahiki, a hiki i ke 45; aole i loaa mua i kekahi mai kau: he nana mua ia e kekahi kauka i laikiniia; he uku mua i ka uku komo koikoi he $10; me ka hookaa pono i na auhau mahina, he $1.00. nolaila i kupono ai e noonooia ka pono o ka poe i kaupalenaia mamuli o na keakea i hoikeia ae la. O na pomaikai nae o ka Hui Opio Hawaii. he nui no a lehulehu. i ka wa mai, e malamaia ana e ka Hui i ka laau, ke kauka, ka ai me na pono o ka noho ana iloko o na la o ke kaamai ana; a i ka haule ana na ka Hui no na lilo hoolewa ame na lilo e ae. me ka haawi pu ia o kekahi haawina dala no ka ohana e akukai ana ke ola, iaia. He hoahu dia hookuonoono kekahi mahele o keia Hui a ke lawelawe nei ia olhana hoopomaikai e like loa me ka Hui Pioneer Buildeing & Loan Association a na haole.

He nui no na hui hookuonoono a malama ola e ae i hoalaia. aka, ua pau wale no i ka helelei, mamuli o ke paonioni, a o keia wale ae la no ka Hui Hawaii e kupaa nei me ka holomua ma ia kahua.

Aka, e na makamaka, me he mea la, aia no he mau tausani o ka lahui, mai Hawaii a Niihau i kuono loa e komo i keia Hui Opio Hawaii. No ka poe nae e hiki ole ana, ua maopopo no, aia no he ala e ae e hiki ai e loaa na pomaikai lehulehu e kaulele nei maluna o na hui a pau oia ano, a ke manaolana ikaika nei ka oukou kauwa haahaa nei, o keia ka wa e kukulu ai i ka Hui ihoakaia ma ka helu hope o Dekemaba ame ka helu mua o keia makahiki nei. Penel:

Ke hoomakaukau nei au i kekahi Palapala Hoakaka Akea e pili ana i ke ano o na mahele oia Hui i manaoia. me na wehewehe ana i na kahua hoohana; ke ano o na hoonohonoho ana i na luna, na haawina me kna kulana o na lala ola, mai, a i hala e aku ppaha; pela hoi me na mahele pili i ka ohana i hooneleia a pela aku! Iloko o na hana a pau o ka Hui, Kapu Loa na ninau Pili Hoomana a Kalaiaina paha.

Ua hoikeia aku keia manao i kekahi o na Oiwi naauao a hoopono no hoi o keia kulanakauhale, a ua haawi koke mai lakou i ko lakou ae me ke kakoo ikaika i ka wa e ku ai.

Nolaila,  ka Lahui mai Hawaii a Niihau, mai hoohewahewa mai i ka elele e kipa aku ana io oukou la i neia mau laiho. Mai lulu oukou i na kenikeni a kakou, no ka mea, aole oia kamanao ia oukou, aka, o ko oukou Lokahi mai no ka Lanakila ma ka pono o keia nohana.

E hoopukaia aku ana no hoi na inoa o na oiwi a pau e haawi mai ana i ko lakou kakoo i keia hana maikai, i mea e ike mau ai kakou a pau, owai la ko kakou mau hoa aloalo i na kaiaulu o keia mau la eloelo.

Ka hana a ka ouli hanau.

Aole i hanaia ke kanaka i mea ehoehaehaia ai, aka, e ulia wale mai ana no nae ka poino la, ua hana mai ka ouli hanau o na aa o na laau, na mea ulu na pilali me na lau laau, na mea e olaai ka lahui kanaka. O ke ano e hoola ai ka ouli hanaou i kkahi eha mamuli o ka moku ana, pepe ana, a wele i paha i ke ahi, oia ka hoomaemae ana, omo ana a hoola ana i ua eha la. O ka hana iho la keia a ka laau Hamo Kikapu Ilikini, elike no me ka hana ana a ka Ouli Hanaou. E Hana ana keia Iaau pela, oiai he laau ia mai ka ouli Hanau mai. Ua awiliwilia keia laau me na meteria ma i houluuluia mai ka waihona waiwai mai o ka honua. Aole i hoopaipaila me na mea ino. He maemae maoli no. O na mea i loaa maloko o ka laau Hamo Kikapu Ililikin, Ulaula ma ana keneturia he nui mamua aku o ka hoike ana kau o keia mau mea i ka poe nNanaina Haikea. Ua ola ia lakou na lahuikanaka i na makahiki he nui i hala ae nei, a o ko lakou mau ano i keia wa. -Hobron Drug Co., na agene no na Laau Lapaau Ilikini.

Alani & Robiana,

(Kaupalenafa)

I kela pule aku nei ka waihoia nana aku o kekahi palapala Hui ma ke Keoena o ka Puuku o ka Panalaau, Theo. F. Lansing, e ka Hui hou o Alani ame RObikana i kaupalenaia.

He Hui hou keia i kukuluia e F. C. Allen ame kona kaikoeke, M, P. Roinson, a mamuli o ka hoomanawanui ana no na makahiki loihi malalo o laua, ua hookomo pu ia lakou ma ke ano he lala no ka Hui.

He $500,000.00 ka waiwai kumupaa o keia hui hou,  ua hiki no ke hoonulia a piha ka $2,000000.

Iloko o na mahele he 5,500 ma ka $100. o ka mea hookahi, he 5,401 no S. C. Allen; 50 no Paul Muhlendrof; 20 no Samuel D. Dwight; 12 no Hiram HOlomoku; 10 no James E. Jaeger: 5 no S. W. Spencer; 1 no M. P. RObinson; 1 no J .O. Carter.

O na luna nui o keia hui.

S. C. Allen, Peresidena; P. Muhlen dorf, Hope Persidena, S. W. Spncer, Kakauolelo; James E. Jaeger, PUuku; Hiram HOlomoku, Luna HOola;

S. C. Allen, P. Muhlendorf. S. C. Dwight m. P. Robinson, ame J. O. Carter na Lala o ka papa Aalakai.

Ka olelo a kekahi wahine koikoi o kikako.

Ua olelo ae o Parafesa Roxa Tyler o Kikako, he Hope Persidena oia no ka Hui "Illinois Woman's Alliance," e pili ana i ka Laau Kunu a Chamberlain, nenel: "Ua loaa ia au i ke anu i kela mau manawa anu iho nei, a ua manaola e loli ana i ka numonta. Ua hoau au i na laau like ole, me ka loaa ole o ka maha, a ua manao au e poina ana, no ke ino mai o loko o kou opu. Mamoli o ke ao ana, a kekahi o kou mau hoaloha e hoao i ka Laau Kunu a Chamberlain ua hoolohe au a he mea kupanaha ka maha i loaa iau i ka oluolu o ka inu ana me ka maikai, aua loaa no hoi lau ke ola, iloko o ka wa pokole. Ua oia loa au i keia wa, aohe no ililo i ke kauka, aole no hoi i poho wale kou manawa i na mea hoopau manawa wale iho no, a ke manao nei au, aole loa e loaa hou ana i keia haawina hoopopilikia, a aole no hoi au e hoonele ana i ka malama ana i kela mau laau iloko o kou home." He kuaila ma kahi o Benson, SMith & CO., Ltd., na Agena Kuai Kukaa.

Kopa Hoola--HI

Aole mea i oi aku ke kupono ma ha malama ana i na keiki liilii manawa o ka hoauau pinepine la. me ka lawelawe nui ana i ke kopa maikai. Aole he @@pono na kopa holoi lole no na bebe. @@ mau mea aai ko loko oia ano kopa. O kona lawelawe ia ana he mea ia o olu mai ai na puupuu. Ina he holoia na wahi eha a me puupuu, he mea ia e hooi ae ai i ka poino. Aole he maa moa hoopoino a maikai ole iloko o ke Kopa HOola Im. E hoemi mai no ia a e hoopau loa no hoi i na puupuu; a oia ke kopa maikai loa no ka hoomaemae ana i na palapu, no ka mea, aia maloke on a kekahi mau mea lapaau nana e hooia. Aole loa e loaa kekahi poino o ka hi mamuli o keia kopa.

Ua oi loa aku kona waiwai no ka hewelawela ana iloko o ka wai awau o na bebe. E holoi i ke poo o na bebe me ke Kopa Hoola Ili, a aole loa e loaa lala kekahi poino mamuli o na puupuu ma ke poo, a i ole ia na mea ola liilii i ili i ka poe opiopio. Mamuli o kona ano laau, ua hoopau loa ia a pale loa ia aku na ano mai lele he nui.

O ke Kopa HOola Ili oiai he mea maikai loa no na kanaka makua. O kona lawelawe mau ia ana ka mea e loaa ai ka heleheena maikai a e hoopalupalu a e hoomaikai ai i ka ili. He pomaikai ke ola mamuli o kona lawelaweia ana. Mamuli o kona hoaola ana e maopopo ana no i kela a me keia mea noonoo i kona ano maikai maoli ma ke anoke kopa lapaau a me auau.

E loaa no ma ka halekuai o Ka Hui Kuai Laau O Hobron, Mea Kuai Laau Kukaa a Kuai Liikii. Honolulu.

Make I Aloha Nuiia.

Ma ka Wele Molokai, Ianuari 12 1901. ua kipa ae la ka Anela o ka make i ka hale kino o ka makua Henry Peelua kekahi o na kamaaina kaulana i ka hookipa in a malihini kipa ma kona home.

Ua haalele mai la oia i kona kokoelua he wahine ame na keiki lehulehu a me na moopuna e paiauma aku ana ma ke kae o ka lua kupapau oiai na la e nee aku ana no ia ala hookahi.

Nolaila, uaa hanaula o Henry Peelua, ma Kamalo, Molokai i ke M. H. 1836. na Peelua (k) me Namakua (w), a ua hoonaauaola ma na kuila hele la o Kamalo ame Kaluaaha i ka M. H. 1848 a i ka M. H. 1853-4 ua hoopauia kona hele ana i ke kula, oiai kona mau la opio e nee ae ana e kanaka makua. Ua mera oia i ka wahine, ma ka M. W. 1856 me Mrs. Kaola, Na Rev. Dwight laua i mare. A ua noho laua iloko o ia mau la opio a hiki wale no i ka lawe ana o ka Haku i kana Uhane.

A ua noho laua iloko o ka nohona maemae o ka berita mare iloko o na makahiki loihi he 46 makahiki a aole he mau kue iloko o ko laua noho ana iloko o ka berita mare.

Ua noho oluolu, akahai a ua ili nohoi i maku no ka Pono Karistiane iloko o ka Ekalesia o Kaluaaha, a he Lunakahiko hoopono oia, a he hoa oia a he hoa oia no ka Papa Kahu Waiwai o ka Ekalesia o Kaluaaha, A he nui na hana Aupuni i malama ia e ia a o ka make ka mea nana i hookaawale in a hana Aupuni mai iaia aku.

Ua noho loihi oia i ka Oihana makai mai ka wa mai o Pikao, oia ka Ilamuku o Molokai nei a me Makapo oia ka Lunakanawai oia ka M. H. 1858-9. A ua mau kona noho ana ia wa i ka Oihana Makai oiai, o ka uku o na Makai ma ka lawehala no ia manawa.

A ua mau no nae a hiki i ka loaa ana iaia i Makai maoli mamuli a he uku mai ke Aupuni mai. a i ka emi ana mai o ka ikaika i loaa iala ua hoihoiia ola i Makai no ka Halepaahao o Pukoo. a ua noho oia i ka Oihana Makai Wiliki a hiki i kona haalele ana mai i kela ola ana. A he Agena Haawi Palapala Mare oia no Molokai nei a he Luna Pa Aupuni no Kapaakea, Molokai.

A ua mahalo nui ia o Henry Peelua mamuli o kona oluolu a heahea he puuwai hamama kona no ka hooipa ana i na malihini, a ua kamaaina na mea apau ia Henry Peelua. A ua hoohulia kona oluolu me kana Alliwahine, a ua lilo no hoi ko laua home i wahi kipa nuiia e na lii ame na poe hanohano a hiki loa aku i ka poe ilihune ua hamana ko laua Home, no na mea a pau, Nolaila ua loaa ia Henere Peelua na makahiki o kela ola ana he 66 makahiki.

Oia ka Buke nui weliweli i oike mai ai. O ka mea i hanauia e ka wahine he hapa kona mau la, ua piha nae i ka popilikia, Nolaila na Iehova i haawi mai a nana no i lawe aku, a e hoomaikaiia ka inoa o Iehova.

He mau hale nunui hou ka Fanny Stranch ma kahi oluolu maikai, ma ke alanui Pupule, no ko hoolimalima.

E Ole Ka Laau Nele Ai Ia Mea I Kona Haawina Uku Hoomau.

Ua hoolaha ae nei kekahi koa o ke kaua me Mekiko, oiai oia he Lunahooponopono no kekahi nupepa, penei; "I ko‘u ike ana i ka hoolaha o ka Chamberlain's Colic, Cholera dn Diarrhea Remedy (Laau Nahu, Kolera a me HI a Chamberlain), hoomanao ae la au i ko‘u mau ia e hele ana i ke kaua i Mekiko i ke '47 a me '48, ko‘u wa la i loaa ai i ka hi, a e ole kela laau, nele ai au mai ka hoonui ia ana ae o kou uku hoomau. no ka mea, i na wa a pau ou e loaa ai i ka hi, hookahi no inu ana o ka pau no ia." Aohe lua o keia laau ma ka hikiwawe o ke ola o ka hi, a he oluolu no hoi ka inu ana me ka poino ole. He kuaila ma kahi o Benson, SMith & Co. ,Ltd., na Agena Kukaa.

O ka Lokahi ka Lanakila.

E noho ana ka Ahahui Euanelio o ka Mokupuni o Hawai ma ka Poaha, Mar. 7, 1901, ma ka Helau o Lanakila Kona-waena, N. Kona, Hawaii; hora 10 a. m. Owau no,

C. M. Kamakawiwoole, Kakauolelo.

He pauahi nui ko Montreal, Canada, i ka wanaao o ka la 24 iho nei. Ua pau kekahi mau hale oihana numui i ke ahi, a ua manaola, aia ma kahi o $4,000,000 ke poho.