Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIX, Number 6, 8 February 1901 — Hawila ke Koa Magarita ka Ui. [ARTICLE]

Hawila ke Koa

Magarita ka Ui.

Ua o ae ia kela mau huaoielo rne ka walohia. a ua hoopilip* ia iho hol ka hanu o na mea a pau me ke ano eehia. Oiai no hoi lakou e uhl-pu !a ana e na eheu o ke eehia, pa-e hou mai la ka leo: "Ano, e kuu keiki, E kuu Hawiia aloha, E kil aku l kou hanau mua E ike olua ia olua iho * | Ua hala ka ino Ua hekau mai ka malie | A e hoomakaukau hoi ia oe iho ' Ua kokoke mai ka hora eehia." Ua ike ia aku la na waimaka e hiolo mai ana mai ko Hawlla roau papalina, a he mea no paha ia na kaua e ka makamaka heiuheiu e hoomaopopo ihp- ai, pehea hoi e hikl ai ia Hawila ke au'a Iho l kona mau waimaka i kona wa i hoomaopopo iho ai, ela no ks, ke ola nei kona iuaui makuahine, a oia no hoi ke kilokilo wahine Sidia. Nani io no ka eehia ame ka waiohiai 0 keia mea iloko o konq. puuwai a pelaj no hoi pah me kou e ka mea heluhelu I kou hoomanao ana iho, o keia kfiokiio'wahine Sidia, oia no ko Hawila' makuahlne. > Nolaila, e kuu makimaka, e hull ae' Xaua e nana aku i ka hul ana o Hawila me kona hanau mua, oia hoi o Buliona, ke alii powa o na pae mauna Alepine, ka mea hoi i olelo aku ai imua o lakou. Kauoha aku la o Hawila ia Malavalia e kii aku oia 1 ka alihikaua o na> koa o na mauna Alepine. j E like me keia kauoha ana a Hawila,' a pela i hooko aku ai o Malavalia, i aole no hoi i liullu iho kona anlo ana, | ua hoea mai la oia' me ka mea i kauoha ia aku ai oia e kii. j Ua hele mai la ua aliipowa 'la o na mauna'Aiepine me na hiohiona kuoo a wiwo ole, aka, ua ano haikea nae kona mau helehelena no ke kahe nui ana o ke koko. | Nana aku la ke anaina holookoa ma-! luna o ua Weli 'la o na Pae Mauna' me ka mahalo nui ana no ka hiehie o kona kulana. a ke nana aku hoi iaia, a nana hol la' Hawila, ua like no a II- ( ke ko laua mau oiwi klno, a me na helehelena. ! Aka, ma ka nani a me ka maemae pua kamakahala naie o na hlohiona o' Hawila no ka oi. Hele inai la ua Weli 'la o na Pae Mauna oiaio o Hawila e ku aku ana imua ona, a ia laua i ku iho ai he alo a he alo a mamua ae hoi o ka puka' ana ae he leo mai kekahl ae o iaua,, ia wa 1 pane hou mai ai ka leo ku i ka !< walohia: j "E 6uiiona ka mua \ A e Hawila, ka mull loa, Ano olua e Ike al ia olua iho | .E pau ka enemi me ke ku-e i Ua kokoke mai ka mlienio; O ko oukou mau luaui — ! Eia—laua— A ua hoea mal na hora E hauoli al kakou. A mao ae la ua leo la ia manawa i ninau mai ai ua Weli la o na Pae Mauna Alepine, me na maka hulili o ke pahaohao. Ea? Owai ka'u e ike nei me ko'u mau maka. Aole anel o ka mea e ku mai nei imua o'u, oia no ka helu ekolu o na keiki a Lomeliama o na paii hauliuli o Rokenekai? Aole anel keia o kuu pokii a owau nel hoi kou hanau mua? Alaiia, hoomaha iho la oia, me ka huli ana o kona mau maka a nana ae 1a ma o a maanei o ke anaina hanohano e ku poai ana iaia. Alaiia, hull hou ae ia oia a nana mai la ia Hawila, a lluliu pane mai la oia: "E!a, e kala mai ia'u ke ninau aku nei au ia ot\ Aole anel o oe ck Hawila, kuu pokii? Epane mai oe alaila, ae au e kamailio me oe.' r * Ia manawa olelo mai la o Hawila? "E Buliona, ka mea nana i waele 1 ka puhaka o ko makou makuahine, ke ke keikl hoi o ko laua mau la heu ole; a no e hooiohe mai owau no o kou pokii. Owau no o Hawila." Ia wa, pae w&walo mai ana he r nau leo, me ka puaana ana mai hoi i kekahi mau huaolelo moakaaka o ka hoalohaloha psjjel. " Aloha na hoohanau ekolu Aloha no oukou na makua, Aloha hoi kakou a pau I kela manawa no 1 hemo mai ai kekahi pani puka. a komo ana he kanaka elemakule e kuikui pu Ana me kekahi wahine kino wiwl pllapilahi ipaa 1 ka uhl eleele a mahope o raua e hele mai ana he mau lede me na uhi maka loloa, Komo mai la keia naoo kamahao a a ku hoi i ka eehia, heie mal la lakou me na kapuai malie aole hol me ke kamumumu. a he ku maoli no 1 -ke anoano 1 ko lakou wa ) komo mai ai; a ma kahi o Hawila ma e ku ana, i ku iho ai ua poe la. I ka wa a keia poe i komo mai al ua hoopahaohao la ae la ke analna holookoa e ku ana, a hoomaka ae la lakou e nlnau i kAhi ame kekahh "Ea, owai la hoi keia poe? A mal hea mai nei la iakou, a heaha hoi ka lakou hana o ka hlki ana mai nei iwaena o kakou?" 0 Hawila kekahi i hoopahaohao ia e keia poe, oial o ke &anaka elemakule i komo mai ai me ka le<te uhi eleele e paa anp lala, ua huna la Iho kona mau maka. nolaila, ua nalowale aku kona mau helehelena. a hiki ole ke hoomaopopo aku. 1 keia poe l ku Iho ai, ia wa no hoi < kamailio hou mai' yi ka Weli o na Pae Mauna me na walmaka e hiolo ana ma kona mau papalina: "6 kuu Hawlla aloha! Kuu pokii hoi!! Ua lUo au ano i kauw» luiapaa nau." Ia wa hauie iho la kona mau kuli ilalo. ame ka leo walohla kahea ae la oia: "Aole oe, e kuu pokii, e hea mai iaV he hanau mua au nou, oiai ua hewa ioa aku au imua o ka iani, a imua hoi ou. M Ia wa hol | kulou iho ai o Hawiia a laiau iho ia i ka lima akau o kona kaikuaana me ke kahea ana iho i kona inoa, a olelo iho la iaia e ku ae oia iluna. "E Buliona«" wahi a Hawila i panei ® 1, "*° ,c o*au kau l hana hewa ma* ai; aka, l ko kakou luaul makuakane oe i hana hewa akt| ai.

"Xo koa hana ana. l ka heva imua ana, ua hahai pu hoi oe i ke kanawai a lee Akua kahikolu i kau mai ai maiuna » kakoo, oia hoi, e malama kakou e oa keiki i ko kakou mau makuakane, I loihi ai na 1a e ola ai maiuna o ka iii !> ka honua. ka home nani a na lokomaikai lani i haawi mai al ia kakou. "Nolaiia, e kuu hanau mua. e ko'u ieaikuaana hoi, e ku ae oe iluna a e ike mai oe ia'u, a peia hoi au ia oe, me ko kaua hoopoina hoi i na ino o na la i ' w ' a - Ke hea mai nei ka ieo o ko kaua fnau makua. e ike ka.ua la kaua iho, a tje oiaio no kaua na makua,* no na kelki ? noho nei iluna o ka aina paa, oiai o lee kolu o kakou aia oia i ka moana kai iiii kai lipollpo, a o ka wa hea la aualei kona e hui hou mai ai me kaua." Aiaila ku ae la ua Bu!iona 'ia Huna ipo aku la oia i ka a-i o kona kaikafna, a pela no hoi oia iaia. a uwe iho ta aua. I kela manawa a laua e uwe ana. ia **a i wehe ae ai ka elemakule i ka uhi naka e palulu ana i kona mau helehelena, a pela no hoi me na wahine kahu eleele ekoiu. Ike ia aku la o Lomeliana no ka keia eanaka maiihini i komo mai ai, a o ka ede ana i kuikul lima pu mai al. aohe a he mea e ae o ke kiowahine Sidia no a: 0 na wahine hoi elua i ukali mai ai a laua, oia no na wahine kilokilo Moilka ame Leidenate. a o lakou ekolu teia mau wahine a kaua e ka makamaea heluhelu i ike ae nei. Nolaila huli mai la ua elemakule Lonaliana 'la imua o kana mau keiki ame ea leo ilihia o ka mea i hoopihaia kona juuwai e ke aloha kelki oiaio, pane mai a oia: "E Buliona ame Hawila, e ka'u mau eeiki. ano e nana mai olua maluna o ko >Iua luaui nei. "Ela au imua o oiua, a ke haūoli nei loi au i ka ike ana, eia olua ke ike nei i a olua iho. a ke hoopau nei olua i na nanao enemi ame na manao kuee i eahi ame kekahi. "Ano. e Bu!iona. eia au ke kala aku lei ia oe no kou-mau hewa apau i haia mai ai maiuna o'u, kou luaui nei. "A ke holke pu aku nel hoi au ia oe, ime kou pokii, no rra makahiki he loihi. hala ae nei i nalowale ai ko oukou ! ■nakuahine mai a'u aku, a mai a kakou | iku no hoi a pau ma ke ano pohihihi; oa, a'u hoi i manao ai ua make oia, e ; ike no me ka'u i hoike niau aku ai ia >ukou i na wa e ae a pau, oiai oulcr>u e īoho pu ana me a'u nei. • "Aka. i keia la ua Iona hou iho nei oia a'u. a'eia oia imua o ka.kou i keia wa, Prq£ ka hauoli o ko'u naau no kona loaa iou ana ia'u me he mea la he wahine )la ua ola hou mai mailoko mai o ka nake. "Ano. e.kuu' Buliona. ame kuu Ha.vila aloha. e ike mai olua ia'u ame ko • >ukou makuahine. E hoopau hoi olua ko olua kue i kahi ame kekahi. e ?uili olua ia ol.ua iho iloko o ke aloha." 1 kela wa i poha mai ai ka leo o ka Vfoneka Teodorika. "Pax nobis." oia lol, "o ka kakou." > Alaila. hele mai la na hoahanau elua >ia o Buliona ame Hawila, a inamua o ko laua mau makua, haule iho la ko aua mau kuli ilalo. 0 Buliona hoi ka mea niua o laua i ?ane ae: "E ko maua luaui makuakane. ame Ko maua makuahine. e haawi mai olua [ ko olua mau hoomaikai ana maiuna 3'u, ka mea i han'a hewa loa aku imua i 0 olua ame ka lani pu." ; "Ke kau aku nei au i kuu lima ma-.' luna ou e kuu Buliona. a ma ka inoa hemolele hoano loa, o ka Makua. ame ke keiki, ajne ka Uhane Hemolele ke hoomalkal aku nei au ia oe. "Nolaila, e kuu keiki e Buliona, e ku mai oe ituna, a e honi mai oe ia'u, i kou iuaui nei i kokoke e hoi aku i ka opu j puanuanu o ka honua." Ia manawa ku ae la o Buliona iluna honi aku la oia ia Lomeliana, alaila, pA-e mai la ka leo walohia o Sidia, i ka 1 ana mai: "E kuu hlapo, ka mea nana i waele' mua i ka puhaka o kou makuahine nei,! e honi mai oe la'u, a e ike moi hoi oe 1 owau nel o ko oukou makuāhine 'kahi luahine heh&na au e kuu keiki i olelo mal ai ia'u. oiai kou mau la e nohp ana j ma na mauna Alepine." : Lalau mai la oia i ka a-i o kana keiki a honi mai la iaia, me ka hookuu ana iho i kona mau waimaka. Olai keia mau launa eehia e kakia ana mawaena o Euliona ame kona mau makua aia na waima&a o na mea a pau o ke anaina e hiolo makawalu mai ana, aole hiki ia lakou ke paa iho i na hoelo ; welenia ana a ke aloha e loku ana iloko o ko lakou mau houpo no keia ike hou j ana o na makua i ka laua mau keiki. { A pau ae la ka ike jana mawaenK o Buliona ame Xx>melia ma, aia hoi ua hoohele la ae la na weienia aloha maluna o Hawila ame ko laua mau makua. Mahope iho o kela mau panai aloha ana mawaena o lakou ua hoolauna aku la o Hawila i kona kaikuaana imua o oplo o Hunegria. na lede Makalika me Pereklla, kona mau hoaloha a me ke analna holookoa a pau. Alailay hoolauna aku la oia i ko laua mau luaul imua o lakou a pau a maanei kaua e ka makamaka heluhelu e nana iho ai mawaena o kaua, eia kaua ke ike ae la me ka pahaohao no keia iauna kamahao ana mawaena o Lomellana ma. me Buliona ame Hawila ame ko keia analna holokoa hoi a pau, a kaua e ike ae nei. He mea oiaio. e kuu makamaka heluhelu. he mea no kaua e haohao ai. no kahi i hoea mai ai o Lomeliana iloko o kela wa pokole loa mai Kokenekai mal a noho ana iloko o na paia hale kakeia o Melodlana. Maanel e hoakaka aku ai kou mea kakau moolele la oe e ka makamaka heluhelu oia hol keia: 1 ka wa i haaiele aku ai o Hawiia ma ia Lomeliana i kela wanaao no ka huli hoi ana mai i Hun*?aria ia wa hookahi no i hoea aku ai ke kilo wahine Leidenale imua o Lomeliana. a hoakaka aku la i na mea a pau imua ona. me kona hai ana aku hoi iaia mea pono iaia ke ukail mai mahope ona no ka hele ana i Hunegariau I ko Lomeliana ae ana mai oiai ua nui kona alol* no kana keiki o Hawila. a ua ake loa oia e Ike iaia. Nolaila, mamuli o ka Leidenale alakai ana ia Lomeliana» ua alakai ia aku la oia malalo o ke alahele honua e hoo~.maka aku ana mai ka lua huna wafi wai aku. Ma ia alaheie laua i heie aku ai a hiki I ko laua oili anai ma Hune*aria, ma kekahi hale kakeia kahiko aneane hooieahi mile ka mamao mai ka hale kakeia aku o Melodiana. A ma! laila mai laua i hele mai ai a komo iloko o MeioAana kakela, a pela iho la i. hoe» mai al o Lomeilana a kaua i ike ae nei me ka pahaohao.

i A oiai oia ame L«idetiale e h'ele ana i maloko o ke alahele honua. ua hoike i aku o L«idenale iaia i na mea a pau e : pili ana ia Sidia. A nolalla, mamuli o ko LomeUana i iohe e aaa i na mea a pau a Leidenale - i hoike aku ai iaia no na mea a p&u e . piii ana i kona hui hou ana me kana i wahlne i nalowale loihi. ka mea ana i ? manao ai aia oia ke moe ia iioko o ka > opu puanuanu o ka honua e like me ka- ! na i manaoio mua ai, aole e hoolele nui , ia kona hauli f kona hul hou ana me Sidia. Aka. aoie paha hiki ke hoohuoi ia iho aole laua i hookuu iho i na mapuna ieo aioha ame waimaka eloeio o ka na&u | mokumokuahua no keia hui hou ana o . laua. ' Eia nae ua hala aku ia mau minute o ka walohia mawaena o laua ua ike ae !a hei kaua e ka makamaka heluhelu i ke ano kamahao o ko Lomeliana hoea ana ae iloko o ka hale kakel Melodiana. ! a eia hoi oia ke hui a ke launa pu nei me kana wahine aloha, kk laua mau keiki me na hunona, ame na hoaioha o ka laua mau keikL i ■ Nolaila, heaha ka mea i koe, a kaua e ak mea heluhelu e hooko hou aku ai. Ea: E hoomau aku kaua mdt- keia; wahi aku o ka kaua moolelo me ka panee malie ana imua me ko kaua kilohi ana hoi i na mea a pau e pili ana I ka • kaua mau opio i poiena nui ia ae la iloko o na hipuu maemae o ka nohona hoopalau, a hiki i ko lakou ia ana me ka hookoia ana o na olelo wanana a Sidia i hai aku ai ia Makalika no kona haaiele ana ia Hawila. ka mea 1 ana i aloha ai. Mahope iho o na hoolauna ana o Lomeliana ame Sidia e Hawila imua o ka poe a kaua i kamailio mua ae nei, a hoea loa ia Teoporika o Enegedi. ua hoike aku la o Hawila imua o lakou no Buliona. I "E na alii opio o Hunegaria nei, ia oukou no.hoi a pau e ku mai nei imua o'u. Ano ke hoolauna aku nei au imua 0 oukou i ko'u hanau mua, o keia ka'u malihini i hoike n\ua aku nei ia oukou. a e hoomanao oukou o Euiiona keia, ka mea i 111 i moi no na kanaka karaima eleele loa a kakou i lohe nui ai mqi. na . mauna Alepine. I j "O kuu hoa palo keia i na la i hala ae ma ke kahua lealea ma Roma, a owau ko ia nei enemi, a oia hoi ko'u eneml. me ko ia nei hoomaopopo ole mai paha.owau' no koia nel pokii mai ka makuahine hookahi mai. i i "Aka, i keia ta ike mai ia oukou a pau, ua hookuikahi hon ia maua, he mua a he muli. Ua na kue, ua pau na lokoino a ua auhee aku hoi na ao umamalu o ka nohona eneenemi mawa- : ena o maua. a nplaila. ke hauoli nei au no ia haa.wina pomaikai i loaa mai ia'u ame oukou pu no hoi." ! Alaila huii ae la o Hawiia a kamailio aku la ia Buliona: "E Sir Naita Buliona, ko'u hanau mua, ano ke hoolauna aku nei au ia oe imua o ke keikialii Mariona o Hunegaria nel, ka mea hoi nona ika luaui au 1 hana kuikahi pu aku ai e hookuu mai ■ oe ame ia i ka luku maluna o ka poe | kakaikahi a kou pokii nei V'aloha loa ai, i a ina i hooko ia kou makemake e kuu hanau mua, i na paha ua kaili aku oe me kou limakoko i ka mea hookahi a'u . i aloha loa ai mawaena o na kaikamahine a kanaka; aka, ua hala puana 0 ka popilikia a eia kaua i ke kau o ka malia.", 1 Alaila, huli aku la ola a kamailio aku ;la ia Mariona: ' "E ke alii opio, o Buliona keia ko'u , kaikuaana." i Ia wa lulu lima ae la laua. A i kona kaikuahine ia Violeta ola ano hookahi no. ; A ia Makalika hoi, huli mai o Hawila a olelo hou māi la ia Buliona: 1 "Ano, e kuu kaikua&na hanau mua, . ;eia au ke hoolauna aku nei ia oe me Makalika ka mea a'u i holke aku nei ia oe, o ia hookahi ka mea a'u i aloha ai mawaena o na kaikamahine o keia! , honua. I • "O keia hoi ka oiwi au i makemake ai t ;e kaili aku mai a'u aku nei; ano, oiai | • hoi o pe ame a'u hookahi o kaua pupuu , i oilyi mai ai, o oe no ko'u mua a owau 1 no kou m\ili: i "Nau hoi kahi tiakina ai, e pau ana - ia ia*u; nou kahi 4ahu, e aahu like ana kaua, no'u ka pilikia e nana mai oe ' ia'u; a nou hoi ka pilikia e nana aku au ia oe. ) A no ia mea mamuli o ia ano o kaua ke hai aku nei au ia oe, o keia wahine e ku nei imua ou ame a'u, au hoi ame a'u 1 aumeume ai, no kou pokii ponoi no ' ; ia i imi a loaa a ua hei i ka upena kawiliwili. ! | "A nolaila ina e manao oe nau k<C iwahine a kaua, alaila, ke laelae aku nei au ia oe me fca haufli loa o . ko'u naau, a na'u no hoi la e imi aku i 'wahlne na'u." "O ua mea waiwai la s Poipoi ole iho ke kuuna a ka ! ! He haawi pakeu pall ■ | Aohe mamina iho loko." 1 ( "A pehea kou manao e kuu hanau : mua," wahi a Hawila i ninau aku ai ia! :Buliona. ♦ ! ! Ia wa pane mai la o Buliona: "E ; ; kuu pokii aloha, ua maikai kau mau i olelo mai ka mua a ka hope ke ike nei iau i ka hamama o kou puuwai no'u. a jke haawi mai nel oe i ka wahine i luhi jia e ka oiwi, a i hele ai hoi kou kinii a | manoanoa. j "Aka; e kuu pokii. ke hoike aku nei :au ia oe, he mea diaio aole e kaia lilo i ko'u hoohihl ana i keia lede, a ua īmanao iho hoi au na'u la ia a mau loa, imamuli o na pakaha walii i ulu mai 'iloko o*u i na wa i hala ae me ko'u ike !( ana no hoi aia pu oe e kuu pokii, iloko } o ia punawai kahi i hoomahu'i al. i "Ela nae o oe o kaua kai wae ai, oiai ua lou ia kou llhi. a nolaila nau no o :kaua ka wahine a kaua. A e ike aku j ; hoi aku iaia ma ke ano ola ka wahine a : ko u pokii a o ka hunona hou o ko mau luaui." *i f la wa hele aku la ua Eullona *ia a ; haawi aku la i kona aioha ia MakaHim ; me kona olelo ana aiku: j | "E ka Ui o na C1 a'u i ike ai mawaen& o na kaikamahine a kanakn j awi akn nei au ia oe i ko*u aloha, a ke nonoi aku nei hol auiaoee haawi mau ;oe i kou mau kala ana maluna o'u no I J na hana hewa eleele a'u i bana aku ai kau mea i aloha ai. ola hoi ko'a pokii.! 'A ke hooia aku nel au imua ou. ma , ko u hoohiki ana ma ka inoa hemolele j Moa o ke kolukahi hoano, mai keia la aku & hoea i na «ekona e hooluolu ai . ko'u kino iloko o ka opu ana ole o ka honua e lilo no au i mea £akoo ma ka hoomau ana l ko olua nohona palekana mai keia wa aku a hiki i ka la\au ana mai o ka anela eleele o ka i ? make a hookaawale ae ia kakou a pau. . | "Ke hoohlki nei au. m&i keia la aku a mau loa, aole au e lawelawe ho\i ma |na hana puuwai eleele. I keia la ua

■kaawale aSrfT ia mau hana maj a'u ata. (a ke molia nei au i ia'u iho ma na ha(na o ka nohona maemae maoll a e loaa |ai hoi ke kaulana ame ka hanohano • oiaio e Uke me ka kuu pokii i hana ai. •Xolaila—Aloha oe." ' Ano e kuu makamaka heluhelu e hele aku kaua a hoolohe i na olelo a Makaiika I pane mai ai imua o Butiona: "E ko maua hanau mua. e hooiohe a e maliu mai kou hoolono ana i ka'u mau i oielo, ina e haawi aku au l kuu klno e 1 pau i ke ahi a ke aioha ole. e hoolu'a ' ,aku hoi i ka nui o kuu mau walwai e ' hanai ia ka poe ilihune a nele nae au i ke aloha. he mea ole ia mau mea. <. "Nolaila, o ke aloha kou. Ua lohe au i kau mau oleio Imua o'u ame ka'u; mea io no i aloha aū a, aole no a'u mea j e ae e hai aku ai ia oe, o keia wale iho no, ua hauoli loa au no ko'u ike ana ' ua paa kou mau la i noho kaawale ai j mai ka home aku o kou mau makua." | ? A ke lawe mai nei hoi au i kau mau < olelo a hiipoi iho me ka hoomanao ana i aku olelo paa imua o ko kakou mea ; nana i hana?" . I Alalla, huli ae la o Hawila a hoola- ! una aku la iaia i kona mau hoaloha e e, a i ka pau ana, ua kamailio ae la la- ; : kou no'ka hookuu ana i ke anaina, oiai j ua kokoke n?ai la na eheu o ka pouli e • uhi maluna o ka honua. [ > Me keia mau mea ua hookuu ae Ia lakou i ka lakou mau hoolauna ana i kahi ame kekahi a pela iho la kaua e | ka makamaka heluhelu i hiki mai ai i ka pahu hopu o keia ike kamahao ana mawaena o Hawila ma. | ' I ka hookuu ana ae o ke anaina ike, ; ua haawl aku la o Hawila i ke kau-i oha e hoomakaukauia kekahi papaaina nui ia ahiahi, a hoouna aku la hoi oia ia Oto Beriana ame Malavalia me kekahi o ko lakou mau kanaka e hele e kanu i ka poe i make ma ke kahua kaua a o ka poe i hoehaia e hoihoi la mai lakou iloko o ka hale kakela no ka hoola ana aku i ko lakou mau pa- j lapu i loohia ma ke kahua kaua. I keia wa i hoi aku ai o Hawila ma maloko o kekahi rumi okoa a malaila | lakou i hookueana pono iho ai i ka la-1 kou mau kamailio ana. Malaila lakou i noho ai, a hiki wale i ke kani ana mai a na pu puhj e hoike j mai ana ua makaukau ka papa aha- j aina e like me ka Hawila kauoha. Nolaila haalele iho la o Hawila ma i ka rumi a lakou e noho ana, a ia wa lakou i hele aku ai no ka rumi aina. | i I keia wa no hoi i huli mai ai o Ma- j lavalia ma mai ka lakou huakai kanu i' ka poe make ma ke kahua kaua ame ka poe hoihoi mai hoi i ka poe i hoehaia no loko o ka hale Kakela 3&?lodiana. j : Mahope iho o ka pau an^o ka aha- j aina me ka hauoli nui mawaena o na mea a pau, ua hookuu ia ae la ia apana j hana, a aku la ke anaina iloko i o na hauoli' akea anā, oia hoi ua ma- ! lama ia he anaina mawaena 0 na ui ame na opio a kaua i ike ae !. nei. ! Ua hoomauia keia hana a hiki wajle i ka hoike ana mai a ka leo o ka moa. j "Eia kakou i ka pill o ke ao, j ' E wehe mai nei ke alaula o ka la." j 1 Aaila, ua hookuu ia na hana o ia po,! a ua hoi aku la kela aine Keia no ka ! hooluolu ana. , A hoea mal la ke kakahiaka, olino j mai la hoi na kukuna malamalama o ! ka la. ua ikeia. aku la kekahi pioloke ; nui maloko o ke kulanakauhale alii o j Hunegaria, a holo-ke ana na kanaka i o • a ia nei, e lohe ia ana na leo kanikau ; , he nui e wawalo ana ma kela ame keia 1 wahi o ke kulanakauhale. j i E pii ana na leo hailiili o ka inaina ' mai na waha ae o na kanaka, me ko \ lakou olelo ana: ; He mea pono ia kakou ke pii aku i na ululaau o Urania, e luku aku i na kanaka a pau loko oia mau wahi i' ka poe hoi na lakou i luku i ko kakou j mau Moi opio ame ko kakou mau hoa- | hanau ko kakou maul makua ame na ! hoaloha." j j Ala na leo o na pu-puhi ke kani wa- ! i walo 'la maloko o ka papu o ka hale- ■ alii a ke puhee la hoi i loko o laila na j :Naita ame na kanaka i lako pono me' |na mea kaua. j < Nolaila, e hoomanao iho kaua e ka j makamaka heluhelu eia ke kulanakauhale o Hunegaria ke komo poo nei iioko 0 'kekahi liuliu kaua nui ana. - 1 He oiaio i ka w,a i hoauhee ia ai na pualikaua hui i ke ahiahi mamua iho, a , haulehia ai ke alakai weliweli o na koa. ĪAlepine. a pela pu hoi me ke kaikamahine alii Violeta ame ka Naita Babulonia ua hoi aku la kekahi o keia poe l *auhee a hoea loa iloko o ke kulanakauhale. « j A na lakou hoi i ikukala ae i ko lakou haule pio ana, ame ko lakou auhee ana mai na koa mai o ka hale kakela, me ko lakou hoike ana aku imua o ka lehulehu i halawai mai me lakou, he mea ,makahewa ke aa ana e paio me ia poe, ,oiai, o Satana ko lakou alakai nui. j Ua lawe loa ia aku la keia lono a hoea imua o ke Alii ka Moi Humera a i i kona lohe ana ua hoauhee ia kona mau koa, a ua paa pio kana kaikamahine, ua helelei iho la kona mau waimaka. j • Alaila. puana ae la oia i na huaolelo j 0 ke aloha: "E kala no au i hai aku ai ia qe e' kuu kaikamahine, aoje pono oe ke hele I kino aku ma ke kahua kaua. aka i^ae,' paie ia mai e oe ka leo o ka makua." I "Alaa nae ka pilikia, a ua uKali aku la hoi oe ma ka meheu o kou kaikuna- i ne, a nolaila, e a'u mau keiki, heaha la' ka'u e hana aku al i keia wa. j ! Ae —Ae—Ke hea mai nei ke koko o kou kaikunane a ke hoopii mai nei hoi j ka ehaeha o kou hoopaa pio ana e' kuu Violeta e hele aku ko olua luaui! palupalu nei ma na alanui hele a olua 1 imi aku la. "Nolaila, ma ke kakahiaka o ka la apopo e houluulu ai au i ke koena o ko'u mau anita ame ko'u mau mahele koa, ialaila, haalele iho au i ko'u nohoalii no 'ka mua loa imua o ko"u mau lunaike-1 hala." | 1 A me keia mau huaolelo hope hoo- 1 'maha iho la ua Moi Humera 'ia a hoi! aku la oia no kona nimi. i \ Ma keia wahi e hoomanao iho ai ka- j ; ua e kuu mahamaka, o ka hoomakau-! [kau kaua a kaua i ike ae nei. mamuli I no ia o na kauoha ana a ka Moi He» mera. I A nolalla. e liaalele kaua i keia Huiiu kaua maloko o ke kulanakauhale o Hunegaria„ a e nei ae kaua i ka hale kakela Melodiana. | Oiai ka hoomakaukau kaua ame ka ploloke a kaua i ike ae nel maloko o ke kulanakauhale o HanegaHa, e ike ia ana ma ia kakahlaka. aia hoi ua kukulu laina ia ae la na koa a pau o loko o ka hale kakela Melodiana malokiO o kona pa. , * 'i O na 'lii koa e hookikahakaha ana me ko iakou mau aahu piha imua o ko !a- j kou mau mahele k«k pakahl me he mau 1 manu koae 'ia e kaha ana i ke alo o na 1 'pali. .!

f * - { | Aia hoi na na!ta ke hoopauluula a« U \ ia lakou iht> ma kahl hookahi malalo o \ na hoonohonoho ana a ke kanaka Mu- > |a a e we!o axsa n» hu!u o ko Utkou |mau papaJe me ka oani lua o!e imua o , ke ahe o ka m&kani E hul&li olinolino ana hoi ka lakou mau mea kaua i ka pa-pa iho a na kukuna oUnolino o ka la» a o k& nanain.a o Ukou a pau ua iike me k»~ |kahi puali koa nui e hoomakaukau ara ; qo ka hookipa ana mai i kekahi alii ai n>oku nuL I ke ku ma&aukau ana o na mea a pau. aia hoi oili mai ia kekahi naiia maiuna o kekahi Uo keokeo. Hoio ae la oia mamua o na mahele koa a pau e ku ana me ka makaukau. ■ alaiia hoi mai la oia mamua pono iho ■ o kahi a lakou e ku ana ia vra oia l puhi ae ai i kana pu puhi me ka ikaika ioa. f Aole i emo oili mai la o Ma!avaUa ilo- i ko 9 kona hanohano nui. e kaa ana hoi ■ maluna o kona iio kaua nuL me ka hu- : laii ana ae o kona mau hoailona aiii.a hooweliwell ma ke ano he kelkialil oia no na ululaau hihiu o Italia. I Hele mai la oia o na mahele koa e kuku ana ia wa i hai mai ai oia I ka olelo imua o lakou: hoolohe oukou a pau, i *keia la e ' haalele iho ai kakou »i ka hale kakela | Melodiana nei, a e nee aku ana kakou : no ke kuianakauhale alii o Hunegaria I nel. ! "Nolalla, o na maheie koa hele wawae ' ka mua e hele aku ai ma keia huakai a I mahope iho o lakou ka huakai a!U. a ' mahope aku hoi o lakou na Naita o Me- i lodiana Kakela." | Alalla hooholo ae la oia i kona Ho I a holo hou aku la no kahi ana l heie i mai ai. I kona hoea ana aku hoi imua o Hawila ua hoike aku la oia i na mea a pau imua ona, oia hoi, ua makaukau ka huakai, i hakalia wale no o ka loaa aku o na kauoha. i I kela wa haawi ae la o Hawila i ke; kauoha e hoomakaukau ia ka huakai i alii a penei na hoonohonoho ana: ! 0 ke Keikialii Mariona ame Hawila i ma ke poo o»ka huakai, a o na kane, o ukali ana i ke Kaikamahine Alii Vio- i ieta. Makalika, Rose ame Porekila. j E ukali ana ka Xaita BuIiona i kona E ukali ana na Xaita BuIiona i kona } oia o Hawila a mahope aku o lakou i ekolu na Naita Maiavaiia Oto Bereiana | ame na alii e ae he nui. '; 1 ko lakou nee ana mai ua puia koke I ae ia ka lewa i na leo huro o na kanaka ame ke kani o na pu puhi, me he mea la e hosana ana lakou no na iii o ka malu e hele ana i ka aina o hoolauloa (kulanakauhale o Hunegaria) I kela wa i eleu ae ai ke kanaka Mu-1 ra ame kona Mokena o Teodorika ma ka laua mau hana, oia hoi ka hoonotionoho pono ana i na hua-kai elike me na kauoha i haawiia aku ai ia laua e hana. A ua homaka aku la ua hua-kai nani ia e nee no ke kuianakauhaie aiii IIunegaria. . Nolaiia, ke ike nei kaua e ka makamaka heluheiu, eia o Hawila ma ke hele nei no ke Kapikaia o ka Moi Hunegaria (kahi hoi «a kaua i ike mua »,e nei aia ke owela la ke okooko ahi o ke kaua." Ma keia hele ana o Hawiia me kona mau hoaloha, aole i hele na makua ona, ua noho no ma Melodiana Kakela. Nolaila, e hoomau ae kaua i ka kaua nana ana i keia hua-kai hole a Hawlla ma imua o ka Moi Hunera o Hunegaria oiai hoi oia e liuilu a e hoomakaukau mai ana iaia iho no ka hele, ana mai e kau i ke aniani o ke koko o ke kelki ana i kuhihewa ai ua make oia, apela pu hoi me na ehaeha o kona kaikuahine, ka mea hoi ana i manao al ua paa pio oia e like me na lono i lawe ia mai imua ona. I ka wa o ka Hawila ma huakai i haalela iho ai i ka kakela iu ano 0 Melodiana a nee mai la iloko ona ululaau o Urani, ia wa hookahl no I heelele aku al ka Mol Humera i kona kulanakauhale alii me kekahi puali kaua nui 1 hiki aku ka nui o na , kanaka i ka 20,000 a oi. A hala paha na hora ekr-lu o ka nee ana o na huakai 'elua, aia hoi Ike ae la kahi ame kahi ia laua pakahi oiai o na ululaau. e lho aku ana no kai, a o kek&hi hoi e pii mai an ano na uluiaau. ! He mea ku I ka hoolele haull ma ko | Hawila ma aoao i ka ike ana mai i keia puali kaua nui, e nee aku ana ma ko lakou alahele e kamoe mai ana;a ma ko ka Moi Humera aoao hol ua ano hookun&naia mai la kona manao mamuii j 0 kona ike ana mai e matIo pololei aku | ana ka puali kaua nui. ka mea hoi ana! 1 moeuhane ole ai e ulla ia ana kana : huakai i kekahi hookahi e like me ia j ke ano, • 0 ke kowa mawaena o na puali elua \ ua like ia me hapalua mlle okoa, a' a ma keia wahi i ku iho ai na puali kaua a lelua. | 1 ka wa a ua mau puali kaua i hoo- \ moana iho ai, ia wa i hoouna aku ka ■ Moi Humera i kekahi elele, ola hoi ke- • kahi o kona mau Naita akamai l na loina o ke kukakuka ana i na olelo ma | na kahu kaua hakoko. I Holo mai Ia oia a ma ke kowa mawa- ; ena o na puali elua, ku iho la oia' ala- | lla, o pololeli ae la crta i kana laau ihe ! Iluna. ' iHe hoailona kēla e holke ana no ka, makemake ia o kekahi aoao e hoouna' mai i elele no ka panai ia ana o na ole- | lo hoomak&ukau no ke kaua, a i oe no. ka haawi pio ana paha o kekahl a me ; kekahi. [ I ka ike ana o Hawila ma i keia ho-; ailona, ia wa ia-wa oia i kuka pu aej ai me \e keikialil Maiiona, a me kona/ mau hoaloha. j •Ua hooholo Iike ae la lakou e like me , kē nol & ke kelkialil, oia ka lakou elele t e hele aku al 'no ka halawai pu ana ma 1 ka ahal o!|Jo I hoouna ia mal ai e ke- | kahl aoao, j Nolaila. haalele iiho ia ke keikiali 1 Mariona i ko lakou pohai a holo aku la | oia ma ke alahele e halawai aku ai me [ ka elele o kekahi aoao. j Oial o Maiiona e hele ana ma kana ■ mi3iona, ia wa i kamailio ae ai o Hawi- ; la ma me ke kaikuahine alii Violeta. | a nana i hoike mai ua maeao wale oia r aia ke alakai o keia pualikaua malalo \ ponoi o na hookele 4na a Jco laua ma- ; ; kuakane ponoi. | "Kai no a hala ' Ka pahuna o ka Maluakeie. | Ku pono i ka mino holu." \ £ hene ai ka aka a Liawahine." | A wahl a ua Violeta nei, ua kupono ioa ka hoouna ia ana aku o kana kai- i kunane ma ia tni«iona i hiki ai iaia ke' hok» poloiel aku a halawai me ko laua' makuakane, a hoike aku hol i na mea; apau e plll aioa no la&a, a me ke ano o" ks lakou huakaL" , ! Nolaila maanei e ka makamaka he-1

luhelu e nana ae ai i ka huakui a k<> | keikialii Mai iona. j ' I ka wa i halawai aku ai o ko koikij alll Maiiona me kekahi elole a ka Mol ! Humera i hoouna mai ai aolo oia i \vej he ae i ke po'i o kona papale kaua kiia ja na ia mau mea i huna iho o kt>na I mau maka a me kona mau helehelena aole hiki ke ike ia mai: aka, ua haawi j aku la nae oia i kona aloha iaia rno koj na ninau hookolohe ana aku no hoi iaia ma ka olelo ana: "Heaha niai nei kau oonei?" " Na keia ninau kikaho a ua keikialii la ua piipiikai mai la ka elele a maila oia: • Ma ka ino o ka Moi Hurnera au i hoea mai nei ia nei a ke ninau aku nei hoi au ia oe, owai kou inoa. a heaha hoi kau i hele mai nei imua o'u?" "Aole au i ike ia oe a aole no hoi me oe au e kamailio pu ai no na mea e pill ana i na hana o keia la, 'oiai he kulana ko'u i hiki ole ia'u ke hoohaahaa ia'u iho ma ke kuka ana i na hana o keia la me oe," wahl a Mariona i pane aku ai. o keia wa i piena loa mai ai ua wahi' elele la a like ka nui o ka Inaina i komo iloko ona pela ka nui o ka awaawa o na huaolelo i puai mal ma kona waha. "Ke i mai nei oe, he mea kiekie ae alaila o oe anei ka Naiia Belomira ka ukali pili kino o ka Moi Humera?" Aole ia maluna ae." "A-ha Aole ia o kou kulana. eia ae la ka maluna. Nolaila, ooe anei ka Kiaaina Asetana o na eheu akau o Hunegaria nei?" "Aole no ia maluna ae." 1 "Maluna ae! He keu oe ake kanaka wahahee lua ole. Owai na kanaka koikoi a kulana kiekie hoi e iike me laua, a ia oe ae nei hoi keia o oe ae nei ka hoi ka oi. "E punuku ae i kou alelo e kena ino.

0 ka'u wale no ia ia oe, makemake au imua o ka Moi e hoike aku ai au ,i ka'u olelo ma ka'u mis!ona i hele mai nei, aole imua ou. Ow*ai oe?" I iawa no a pau kana mau olelo ka hemo koke ae la no ia o ka pahikaua 1 kahi eiele a me ka leo i piha I ka I huhu pane mai la oia imua o ke keiklalii Mariona me ka wiliwili ana ae i kana pahikaua: "Owai au ia oe? E ike auanei oe i keia SetOna owau no ka Naita Belomi|ra ke kumu a'o kaua a ke keikialii I Manona o Hunegaria nei, ke aiii opio i pepehi a i powa oia ai hoi e na hehena 0 ka uluiaau. 1 Noiaila ke ninau aku nei au la o«?, |e hoihoi hou ana anei oe i kau mau ' huaolelo i kamaiiio mai nei imua o'u 1 iioko o kou kani a-i a mihi mai hoi oe' imua o'u me ka hookaulua ole?" j Alaila akaaka ae Ia ke keikealii me ka ' leo nui a oleio aku la: ! "Ua ?ke au o oe io no ka Naita Belo- j mira, ke kumuao a ke keikialii Mario- j na aka, e hoomanao Iho oe o Sir Naita! he ike hakaka palaueka waie no kou j i otai ina he ike ae kou I ko na kanaka akamai apau ma ia oihana hanohanol Jina aole e make ke keikialii i na kino ] j hehena au i oleio mai la. i "No kou hawawa noiaila ke kumu O J ! kou pilikia, a nolaiia pehea hoi au e makau aku ai ia oe, olal ua ilke no ka hawawa o ka haumana me ko kana kuku. 0 ka'u wale no ia oe, e hoihol hou iho oe i kau 'pahi iloko o kona wjJtii. a e hele pu ae kaua imu o ka Moi Humera a imua o kona alo e lohe ai oe I ka'u hoike no ka"u feomis'tna he hewa ia ia? Na kela mau olelo walpahe a ke keikialii I hoopuka aku ai i hoomahanaia iho i ka piipii kai o ua NaUa Belomtra la a olelo mai la ia: "Heaha c la auanel, e hoolohe aku au I kau, a maiaila au e lohe ai i kau mau olelo make a lanakila hol, a ina he aneia oe I hoouna ia mai ka iani mai, pomaikai kaua, pii pu no kaua iloko o ia Paredalso nanL A ina he Legeona oe I oiii mai no loko o ka lua hohonu, alaiia ooeame a'u a me Saiana hoi kakou iloko o ko olua hale alil ahi kahi nakeke ai ko niha. ' Alaila aka ae la laua a olelo aku la ke keiklalil: 1 keia la ae anei e komo pu ai oe a me a'u iloko o kou Paredaiso nani, kahi au e hauoli ai me ka hanohano nui no ke koena aku o koou mau la poohina. Nolaila, e hele kaua imua o ka Moi Humera alaila kaua e ike ai i hk mea apau, aialla hoi ike mai oe ia'u a Ike maoli hoi ao ia oe, aia wa no hoi oe e ike al I koa komo, ponoi io ana lloko o ka Edena na&i a'u i holke aku net M la wa haalele iho ia laua 1 ka laoa waki 1 kuaaiH» lbo ai a bcle aku 1» laua no ke kilw koomoana o ka Mol Bamerm me loka mao kea (Aole i pau.)