Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIX, Number 8, 22 February 1901 — Page 5

Page PDF (1.45 MB)

This text was transcribed by:  Hannah Kaina
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

Ke Kinowailua

I Ke

Kulu Au Moe

 

Mokuna XIX.

 

            Ma ka wa i haalele iho ai o Gillbeta Bernice ia loko o ka hale auau, a paha he hapaha hora mahope i wa i ikeia aku ai kahi Ragi e ia i o a ia nei, me ka hoao ika@a e ala ae iluna.

            @@ana hana mua loa ane, oia kona @@@@ ae i kona mau Alima i na@@@ a ai a pili i kona waha, a ia waona, noko iho ai i ka wehewehe i ka welu lole i hauhoaia ai ua mau lima ia on a ma ka akiaki ana me kona mau @@@@.

            @@@@ h@mohemo ana ae o ua kaula welu la i hauhoaia ai na lima o ua wahi @@@@ nei, ua heha iho la ka mino aka maluna on a, a olelo iho la oia ma iho.

            H@@@ Manao ana paha keia mau @@@@ k@@@ liilii, he oi aku ko laua makaukau ame ko laua akamai mamua @@@@@ Ragi nei, i waiho hemahema no nei laua ia'u elike me keia ko ano. @ ke oia no nae hoi keia a ko'u mau @@@@@@@ Inia @@@@@@wi iho nei mau.

            Ma ka aw@@@@@ aea ae ia ua wahi @@@@@ @@@@@ wehewehe ae la i ka @@@@ @@@@@@iikiia ai na wawae ma.

            @@@@ ka @@@@ poino ana o ua welu la, @@ @@@@@ @@@ ae ia ia, a ua lanakila @@@ aole mea hoopilikia iaia.

            Aole au e pono ke hookaulua hou @@ a keia wahi; aka, e hana au me ka oleu loa i hiki ai ia'u ke hookolo aku ma ka meheu o kela mau opio @@@@ nui wale. Ho! Ho! Aole pilikia @@@@@ Hiki no ia Ragi ke eleu!"

            @@ ke ku ae la no ia o ua wahi Ragi @@ luna, unuunu ae la i kona wahi @@ kuki a paa pono i ka lima, a o ko@@@ aalele iho la no ia i ka hale auau. @ kana hana ia wa, oia no kona @@@ ana aku mahope o Gilibeta ma. @@ hapaha hora paha ka loihi o ka manawa o kana nee ana me ka mama, na hoi, ike aku la ia ia Gilibeta ame @@ @@@ e hele ana ma kahi e kokoke aku ana i ka puka pa nui o Ketawina @@ a ike pu aku la nohoi ia i ke ku@@@@ kekahi kaa mawaho aku o ka paka.

            @@@@@ wa i hooikaika loa kau ai ua @@@ Ragi nei i ka holo ana, me ka @@@@ launa ole o kona mau kapuaiwawae.

            @ ka hele ana nohoi o Gilibeta ma a @@@ i ka puka pa pono. ua kokoke @a kau la ua wahi Ragi nei mahope @@@@. A mamuli o ke ano pouliuli ka wahi i ka malu lau laau, ua hiki ke ua wahi Rgi nei ke ikeiamai. @@@@@ malie aku la ua wahi Ragi @@@ pili ma ka pa, e ano kokoke ae ana i ka puka pa. Aia hoi ma ka puka ka e ku ana o Bernice ame Gilibeta, @@@ k@@ailio aku ana o Gilibeta ia @@@@@@@ ma ka olelo ana:

            E awaeia kau ana oe i keia po a mea i Eastbourne. Mai Eastbourne aku hui e lawe loa ia aku ai oe a @@@ i Ladana? A mai Ladana aku e hoihoi ia aku ai oe, e Mrs. Crowl a me Mr. Flack i Mo Kakaeia.

            Eia kahi Ragi ke lohe nei i keia mau @@@ a pau a Gilibeta e kamailio nei a Bernice, a ke hoomaopopo la hoi oia kahi e laweia kau aio Bernice.

            I kela wa hele aku la o Gilibeta ame Berncie, a kau aku iluna o ke kaa olelo aku la o Gilibeta i kahi kahu @@@.

            E lawe oe ia maua, i kahi o Mrs. @@@. E kuu pau aku oe i ka holo o @ lilo o hoea koke aku kakou ilaila. @ nui kaʻu mau hana o keia po.

            O ke poha ae la no la oka uwepa a kani kanaka, a o ka holo aku la no ia @@ kaa me ka ikaika.

Eia kahi Ragi ke nana aku la me na @@@@ maka ooi, a ke ike aku la hoi a me ka hoohewahwa ole ike koa awe ana ia Bernice ame Gilibeta. Mamuli hoi o kona lohe ana i kahi o MRs. Crowl e laweia aku ai o Berncie ua ia po a aia hoi ia wahi loihi loa e ana e hele wawae aku ai. A ia wa namunamu ae ai ua wahi Ragi nei:

            I ka la apopo au e hele aku aii East @@@. A ua lohe aku nei hoi au i ka @ beta olelo ana kau nei i kahi kalawai kaa, he nui loa kana mau hana o @@@ @@. Heaha la nei mau hana nui @@ i olelo ae nei?

            Ke ice nei au, he kanaka opio noo@@ hohonu no keia, a nolaila, e haawi @@ au i kaʻu mau makaala an aa kau @@aiuna ona. Aole aʻu hana e oe @@@@@ ai i keia po, aka, o koʻu kiai @@@ aku no ka hoi mai ai. Aole no @@@ pilikia o Silivia. Ua hiki no oia e @@@@ hoea i koʻu wa e hoi aku ai ka hale. Ke ole au i kuhihewa, me @@@ ia o ka hora elua kona manawa hoea hou mai ai ma keia whai, a nolaila, o kaʻu noho iho la no ia maa@@@ noi a hiki i ka wa e hoi mai ai ia. Ano e kuu makamaka heluhelu e waiho kaua i ke kamailio an ano Ragi, e nana aku kaua la Bernice ame Gilibeta.

            He mau hora ko ke kaa holo ana mai Ketawina Pa aku, e like me ka kaua i ike ae nei a hoea aku la kaua @ Bernice ame Gilibeta i kahi kapia @ Eastbourne. Holo aku la ke koa a hoea i kahi i noho ai o Mrs. Crowl a ka hiki pono ana ma ka puka pa, a ka i kahea aku ai o Gilibeta i kahi kahu kaa.

            Maanei e kuai."

            Wehe aku la o Gilibeta i ke pana puka o ke kaa, a lele aku la iwaho.

            Huli mai la ia a lalau mai la i aBernice ma kona wa i lele aku ai mai luna aku o ke kaa. Alaila, kuiee aku la @@ i ua Lede opio nei a hoea i ka hale.

            Eai ma la o Mrs. Crowl a hookipa @@ la ia Bernice. Lawe ia kau la ia e hoonoho ia iho la mamua o kekahi apauahi hoopumehana; a ua lilo keia anaia ana o ua Lede opio nei i mea.

            @@@ mahalo loa ia kona naau no Gilibeta.

            Ma hope hoi o ka loaa ana he maha o ka oluolu ia Berncie, ia wa i olelo aku @ O Mrs. Crowl iaia, e oluolu oia e @@ aku no kona keena, kahi hoi i hoo@akaukaula nona me ka maikai.

            O keia keena i lawe ia kau ai o Bernice he rumi ia ala ma ka hale maluna @@ hoomakaukauia no hoi me ka makai loa a ku no hoi i ka maemae.

            I ko Berncie hoea ana kau ma keia umi, a hala he mau setona o kona noho ana, ia wa i kamailio kau ai o Gilibeta la Mrs. Crowl:

            "Me ke ahiahi o ka la aopopo e haalele iho ai olua ia Eastbourne nei, a holo aku olua no Ladana a mai laila aku holo loa aku olua no Mo Kakela. I ko olua hiki ana i Ladana, e noho olua iloko o kekhi hotele lau kanaka ole. Manao au o ka hotele Leoneo kahi kupono loa no olua e noho ai. E kali hoi olua a hoea aku au ilaia ma ke ahiahi o ka la aopopo. A ma ka kaa-ahi nohoi oia ahi ahi e haalele iho ai kakou wahi nae e halawai ai, oia no kahi hoolulu kaa ahi. Aole au e hele aku ana a loaa olua iaʻu i ka hotele. O olua ke hele mai a loaa au i kahi hoolulu kaa ahi. Ano, e aloha auanei. He mea pono iaʻu ke hoi aku no KEtawina Hale i keia po."

            Huli ae la ua Gilibeta nei, a iho mai la mai luna mai. Hele aku la ia me ka awiawi nui a kau aku la iluna o ke kaa, alaila, kauoha aku la ia i ke kalaiwa kaa e hoi hou i hope, ma ke alahele a lakou i hele mai ai.

            I ka hoea ana hoi o ke kaa iluna o kahi ahua a kiekiena e kiei aku an ai kati taona o "Ketawina-i-ka-iihi-kai" (Chetwynd-by-sea) ua kauoha aku la o Gilibeta i ke kalaiwa e kaohi mai i ka lio, a ku iho la ke kaa. Ia wa i lele aku ai o Gilibeta, a huli mai la ia a kamailio mai la i ke kalawai kaa:

            E hoihoi aku oe i ke kaa i ka hale kaa. E hoi wawae aku ana no au a hiki i Ketawina Hale, i pau ae hoi ka opili o koʻu mau wahi au i keia hele ana aku nei ame keia hoi ana mai la.

            "I ka la aopopo, mai hele ae oe i Ketawina Pa. I kakahiaka, e uku aku oe i kou bila aie ma ka hotele, alaila,  e hele aku oe a hoea i Eastbourne.

            "Nau e lawe mai o Miss Gywn (oia hoi o Berncie) ame Mrs. Crowl i ke ahiahi o ka la apopo a loaa ae au ia oukou ma kahi hoolulu kaa ahi."

            I ka pau ana o keia mau olelo o Gilibeta. o kona huli mai la no ia a hoi pololei mai la no Ketawina Pa.

            Iho mai a ia me na kapuai awiawi ma keia huli o ke kiekiena. Hele mai la ia a oea i kahi kauhale. Komo aku la ia iloko o kahi pa hale pule, kahi i kanula ai o Bernice, a mai loko aku o keia pa, oili aku la ia ma kekahi aoao.

            Iaia e hele ana ma ke alanui e hoea aku ai i Ketawina Pa, lohe ae la ia i ke kani ana mai o ka wati o kahi halepule, a o ka hora elua ponoi ia o ka wanaao.

            I ka hele ana hoi a kani ka hora 4, ia wa i hoea aku ai ia i ka pa e hoopuni ana ia Ketawina Hale. A ma kahi puka pa nohoi a Ragi e kiai ana, malaila no oia i komo aku ai. A ke ike mai la no ua whai wahine Inia nei, me ka nui o kona hauoli.

            Ma ka wa e hoi pololei la o Gilibeta no ka hale, aia no ua wahi Ragi nei ke hele aku la mahope on a me ka hoomakakiu ana.        

            I ka hoea ana o Gilibeta i ka hale, ua hoi loa kau la ua wahi wahine Inia nei a komo iloko o ka hale, me ka ike ole ia ana mai e kekahi mea. Hoi aku la ia a hiki i kona keena, pau ae la na whai lole ana i komo ai ma ia po i ka wehewehe, a he paikini hou kana o ke komo ana.

            Me is aahu an ai komo hou iho ai, aia hoi, haule aku la ia iluna o ke koki a hiamoe aku la.

            I ka hiki ana i ka hora ewalu o ke kakahiaka, kani mai la ka bele kahea o Silivia no ua wahi Ragi nei. I ka lohe ana o ua whai wahine Inia nei. i ke kani mai o ka bele kahea a kona haku ia wa oia i ala ae ai me ka awiawi nui, a hele, aku la noloko o ka rumi o ua hanai nei ana. I kona komo ana kau ike aku la ia e moe mai ana no ua hanai nei iluna o kona wahi moe.

            I ko Silivia ike ana mai hoi ia Ragi, ua hoomaka koke mai ia oia i ke kamailio ana:

            "I hea hoi oe i ka poe nei? Nokeaha oe i hiamoe ole ai ai maloko nei o kuu rumi i keia po iha la. Aole wahi mea a maikai iki o koʻu hiamoe an ai ka po nei? Where have you been Ragee?"

            I keia wa i hoike aku ai ua whai wahine Inia nei i na mea a pau i hanaia ai e ia, i ikea ai nohoi e ia a i loheia ai eia ma ka po i ala, elike no mekau, e kuu makamaka heluhelu i ike ae nei. Alaila olelo aku la oia imua o kana hanai:

            "Aohe o kaua hoa paio e ae, aka, o ko kaikunane hupo wale no. Oia ke poo ame ka hiu o keia Kinowailua e ho-upuupuia nei ma Ketawina Hale nei. Aohe ou hoa paio e ae e hakoko aku ai ma keia mua aku, o ko kaikunanae wale no."

(Aole i pau.)

He Palanaiki Wale No Ka Nauao.

            He mea palanaiki wale iho no ka naauao i na wa a pua. O na hana pili hoomanamana wale iho no na mea hoohauhili i ka ike o ka poe naauao. O ka ike laau o ke au i hala, he lawelaweia ma ke ano pili i na mea ulu me ka maalahi loa, oia no hoi na laau a ka honua i hooulu mai ai. He mea ulu oiaio wale no. He mea i hanaia me ka manao mamuli o ka imi noeau ia ana a loaa na materia o ke ola iloko oia mau nahele, na aa, ili laau ame na pilali i kuk iloko oia mau mea ulu. O keia maoli no ka laau oi loa, aku o ka maikai no ka hoomaemae ana i ke koko i iekia. He kanaiwa pakeneta o na maʻi i ulu mai no loko o ke koko ino, a he 90 pa-keneta oia mau maʻi i oia i ka laau Kikapu Sagwa mamuli o ka inu koke ana me ka malama pono i na rula. Na keia laau e kaupale aku i na mea ino a pau o loko o ke koko, oia no hoi na mea nana e hoopiha ana i na aa koko me na hakuhaku ino, a i ka wa e kaawale aku ai o keia mau mea ino a pau, o ke wa no ia, e hooulu ai o keia laau i ke kino a nui hou ae ke koko me ka maemae. Aohe laau kapilipili wale o ka Laau Kikapu Ilikini Sagwa.

            O Hobron Drug Co. na Agena kukaa o na Laau Kikapu Ilikini.

            Eia ia nei i keia mau la ke kaikamahine a ke On a Miliona o Puunene, John D. Spreckles. Ua holo aku ka "Olo Man" no Kikane no ka hooponopono ana i@ka aelike pili i ka oihana lawe leka moana no na mokuahi hou o kona hui.

            Me he mea la e lilo mai ana o Inia Komohana ia Amerika Huipuia. O keia kekahi o na mokupuni loihi loa o na makahiki i hooponoponoia ai na aelike kuai. Akahi no paha auanei a lilo!

Hale Kuai

Bipi Hou

Auwe ka emi

Oka io Bipi E

Akahi no a ola ka Makapeh@

            He kuai hoemi loa keia la, Poalima, ame ka la apopo, Poaono, ma ko makou Halekuai Bipi ma ke Alanui Betela. He 121/2 wale no kenekta no ka paona o na io hoomoa oma o na io maikai loa.

            He loaa mau ka bipi paakai ame ke kamanao paakai i na wa a pau no ke kumukuai haahaa loa.

            Honolulu Market Co., LTD.

Alanui Betela .

Olai Ikaika I  Ka Moana.

Hapaiia kekahi moku nui iluna.

            Mamuli o kekahi ouli kupanaho i ikeia ma ka moana i kekahi la o keia mau pule iho nei, ua hapaiia ka mokuahi nui, Guatemala, a kiekie ae maluna ae o ka ilikai no kekhai mau setoba pokole, mawaho pono ae o Ecuador Amerika Hema. He elima mile ka mamao o ka moku mai ka aina aku i ka wa i loaa ai i keia haawina kupanaha. He wahi hoi keia, he 82 miile ma ka akau o Payta, 160 mile ma ka hema o Guyquil. Ma ka hora 7:16 o ke ahiahi o ka la 6 o Ianuari iho nei i ikeia ai keia ouli. He malie loa ka moana i kela wa, a e Lolo maikai ana no hoi ka moku a me ka oke ole ia o kekahi aleale ae o ke kai, ua paila ae la o hope o ka moku a kiekie maluna ae o ka ili kai, me ka maopopo ole o ke kumu. Ua uluaoa koke na luina ame na ʻlii moku no keia mea, a ua kuhi maoli no lakou, ua ili ka moku maluna o kekahi pohaku nui a kuau paha. I ka haule hou ana nae o ka moku iloko o ke kai, a holo e like me mamua, akahi no a maopopo, aohe ka i poino, aka, ua loaa i kekahi o na ouli kupaianaha o ka moana. I kahii an aaku o ka moku i Guayaquil, he mau hora mahope iho, ua hooiaia mai la ka lakou haawina i ike ai, oiai, ua loaa pu aku la no ma ua kulanakauhale nei ua oiai la, me ka ikaika nui. Akahi no hoi a ikeia kekahi oiai ikaika e like e keia ma kela wahi iloko o na makahiki loihi i hala ae. O kahi o ka moku i loaa ai i ke olai, he wahi no ia ma ka moana ma ka latidu 4 17ʻ Hema, lonitu 81 22ʻ Komohana. Aohe poino i loaa  i ka moku. He mea maa mau no ke olai ma na wahi malalo o Chili, a he kakaikahi loa no hoi ma Guayaquil. Ua eha a elima paha minute keia oiai ana.

I Uwila No Na Kaa Hapaumi.

E hoomaka aku ana o Lunanui Pain e

Hana ke ole e Lilo mua Kona Hui

i ka Huui Rapid Transit.

 

            Ua lohe wale ia mai no, ina ka e loaa ana he hawina kokua mai ka Ahaolelo aku i keia Kau, alaila, e hoomaka koke ana no kona hui i ka hookomo ana i na paahana uwila ma kahi o na "hoopau-ko-alaala" o na kaa na e hooholo nei ma na alanui o kakou nei. No ka mea whai ana: ua makaukau loa kona hui me ke kala e hoohana ai i keia ea hou, aka, ke kali nei nae no ka mea i manaoia mai ka ahaolelo mai. Heaha la keia mea?

            Aole nae e hanaia kau ana keia mea hou, ke ae mai ka Hui Rapid Transit i ke kumukuai a lakou i makemake ai.

            O ke kumu i ulolohi loa ai o keia kuai,  no ka pili loa ka o ka lakou puu dala i noi ai no ko lakou kuleana kaokoa i kekahi mau alanui o keia kulanakauhale.

            **He mau makahiki ae nei keia o ka pau ana o ka manawa i haawiia e ke aupuni kahiko no ka hookomo ana i paahana uwila, aole nae he hana iki ia. E manao ana paha e "kupelu" mai i ka maunu ekaeka i na moho ka mea i kali ai a keia Kau. Mai puni kau e na makamaka!**

I $10,000,000 00 Na Ka Moi O Enelani.

            Nu Ioka, Feb. 3.- He lono telegarapa i ka Nupepa World mai Ladana mai, penei:

            E koi aku ana ka Moi Edward VII i ka Ahaolelo, peia ka wawaia, i $10,000,000 00 ma ke kala kuike i mea e uku ai i kona mau aie lehulehu wale o ka houluulu ana iho nei i on a wa he keiki alii waile no Wale, a e hoopaakiki aku ana ka ma ka paa ana i na aina leialii nona iho. O na loaa i keia wa mai kela mau aina mai, he $3,000,000 i ka makahiki. Aole i maopopo aku ke koena o kana mau haawina dala e aku e noi ana.

            I keia mau makahiki iho nei i hoomakaai ka Ahaolelo e kaohi i keia mau hana hoowaiwia i na Alii o Geremania, na mamo hoi a Hanover.

Mai Poino I Ka Moana.

            Yokohana, Jan. 31.-Ua hoi hou mai nei kahi haole Farani i hoao ai e holo ma kahi makou kiakahi, oia wale no, no Parisa i ka hoikeike nui, mai Hong Kong aku. Ua holo aku oia a Haifong loaa i ka ino nui, a ua hiki ole i kahi moku i ka ino nui, a ua hiki ole i kahi moku on a ke alo i na ale o ka, moana, a ua hoomaka e liu. Nolaila ua huli hoi mai oia.

            He ahaaiina nui ke hoalaia mai nei e na lede kino palupalu, maka onaona, puuwai piha i ke aloha me ka naau hoomanawanui ma ka Home Hoohanau Keiki i ka la 16 o Maraki ae nei. O na loaa a pau, no ka hoonui ana ae ia i ka Home. He pomaikai hoi keia no ka lahui. E alu kakou i paa koke.

            Ke huli hele mai nei na makai kiu i ka wahine maʻi hookaawale i mahuka aime ka lole kane ana i komo ai a lele maluna o ka pa hoomalu o Kalihi-kai, i keia mau la iho nei. Kapu ohi ka inoa, malia paha ohoi, he wahien i imihalaia e na kauka "eepa" o ka Papa Ola!

Ka Wi Nui Me Ka Poino Pu.

Aohe make e like me key.

            Nu Ioka, Feb. 3.- He lono telegarapa ka i loaa mai nei i ka Nupepa Sunmai Pekini mai,e i ana:

            O na hoike a pau i loaa mai nei mai Singan-Fu, ua lokahi loa ma na mea e pili ana i ka wi ma na mahele aina o Shan-si ame Shen Si. O keia mau hoike a pau loa, mai na pake wale mai no, a he kau liilii nae, aka, nae, ma keia mau hoike a pau, ua hiki no ke hoomaopopo aku i ke kulana popilikia maoli no a ku no hoi i ke aloha ka manaonao o na hana a ka pilikia e luku nei i keia Lahui.

            Ma ka homapopo an akau, me he mea la, ua elua hapakolu ka nui o na poe e u nei i ka pololi. He oi kau no hot keia o ke au anu inoa loa, a oia no hoi kekahi kumu i nui loa ai o ka popilikia ma keia mau wahi. He uuku loa kahi wahe e hiki ai ke hoomahana i ke kino ma keia mau wahi, a pela pu no hoi me na pono kino e ae. O na bipi, lio, ilio a me na holoholona e ae a ka poe mahiai i malama ai i mea kokua i ka wa mahiai, ua pau loa i ka hamuia i mea e maha ae ai o ka pololi nui.

            Ua akolu ae nei no makahiki o keia wi ana, mamuli o ka nele nui maoli no o na mahi laiki i ka hua. Aohe ulu po no o ka liaiki ame na mea kanu e ae I kela mau makahiki aku nei, ua hooikaika nui kela Lahui e loaa ka ia no keia mau la, aka, mamuli o ka poho o ka luhi i kanu ai, ua nele loa a o ka hopena iho la keia i keia nei. Ma na leka i loaa mai nei, ua ikeia, ua hoao kekahi poe lehuehu e hana i na hana o na aina hihiu, mamuli o ka ai ana kau o kahi i kekahi. Ua kamailio ae o Li Hung Chang ia Mr. Conger, ke kuhina Amerika, ua ua hoea mua mai no keia wi nui i na mahina hope iho nei o keia makahiki aku nei, aka, ua loaa iki aku na wahi kokua ana, a peia i loaa ai he wahi oia. Aka, i keia mau la mai nei, ua oi hou aku ka poino mamua o ka mea pono, a ua ai aku kahi i kekahi. Ua kuai ke kane i ka wahine i mea e loaa ai ka ai. Hooliloia na keiki e like me na holoholona. I na e lilo ole ke keiki, o ka aiia iho la no ia i mea e hala ai kahi mau la. Ua pupule maoli na makua mea keiki no ka pololi. Ua pepehiia na keiki liiliii i mea e lohe ole ia kau ai ko lakou leo uwe no ka pololi.

            Ua hoike mai kekahi leka penei: Ma na kaona, ua like na kane me na holoholona hihiu loa. He hopu okoa mai no i ka mea ai e paa ia ana ma ka lima. Ke kuaiia nei na whaine me na keiki liilii i mea e loaa ai o ka ai. He nui ka weliweli i na hana pephi keiki e lawelweia nei. He ku i ka manaonao. O keiki iho la ka ai a na ilio ahiu i keia mau la."

            Na ia mea kakau no i hoike mai i ke haahele o na kane ame na wahine ma kela wahie keia whi, e huli ana i na mea ai e like me na holoholona hihiu, a i ka wa e loaa aku ai o kekahi mea ia lakou e hakaka ana lakou no ka mea e loaa ana o kahi mana ai. E lohe mau ia ana keia mau leo, penei: "E kuai mai i uu aina, a in a aole, e lawe ana au i kuu oia." "E ho mai i wahi mana ai naʻu a i ole, e make no au ma kopuka hale." I mai he, leo wahine: "E kapae ae i keia make i ka ai, a e hahai no au la oe ma na wahi a pau." He makuahine hoi: "Eia kaʻu keiki, no kahi mana ai." Nau kaʻu wahine no ka mnawa pau ole" wahi a kane e hoopuka mai ai. Auwe ka menemene e!

            He nui a he lehulehu wale na hoike oiaio e pili ana i eia.

            E like nome ka nui o ka poino ma Shan Si, pela no ma Shen Si. Ma kea kulanakauhale hope e noho nei ka Empera Wahine o Kina nei. Ua hoopuniia lakou me ka wi ame ka poino nui. Ua hoomaopopo wale ia no, aia ma kahi o ke 25,000 ka nui o na poe e noho nei malalo o ka Emepera wahine. He 20,000 poe koa. O keia poe a pau, na ke aupuni e hanai nei. Mai ka poe ilihune mai ka ai a keia poe palaualelo. He nui no ka ai a ke aupuni no keia poe wale iho no, aole nae i lawa no ka hanai ana i ka lehulehu mawaho aku o lakou. Ke hooikaika nei ke aupuni ma na ano a pau, aole nae he hiki. O ka heluna nui o na kanaka ma Shan-Si, he 12,000,000 a ma Shen-Si hoi, he 9,000,000.

            Ma na hunahuna mea hou i loaa mai ma ka mokuahi hou, Ventura, ua hoikeia mai, aia ka na Bua ke nee la me ka ikaika nui malalo o Generala De Wet no kahi kulanakauhale o Carnavon.

Hoike Hui O Na Kula Sabati.

            E malamala ana ka Hoike Hui o na Kula Sabati o Hawaiii Komohala, ma ka betela o ke AKua ma Lanakila, Kona-waena, he hiki aku i ka hora 10 a.m. o ka la 10 o Maraki, A. D. 1901.

            Ua iini nui ia na Kula Sabati a pau e hiki ae imua o ka Ahahui Euanelio o ka Mokupuni o Keawe ma kahi i haiia, e like me keia malalo ihio nei: Milolii ame Kaohe, Haawina o December, 1900; Pukaana, HAawina o Novemaba, 1900; Kona-waena, Haawina Hoihope o Sepatemaba, 1900; Helani Hoihope o Ianuari, 1901; Kailua, Haawina o Februari, 1901; Kekaha, Haawina o Maraki, 1901.

            Na Himeni Hui: Aoao 149, 97, 220, 251, 71 ame 173 o ka Hoku Ao Nani.            

             E ala e na Kula Sabati o

            Kona kaiopua i ka lai,

            Imua no ke kahua heiehi

            Lani, no ka makana malunaʻe

                        Me ka haahaa,

David Alawa.

Kahu Kula Sabati Nui.

Kailua, Hawaii, Feb. 20, 1901

He Ola Oiaio.

            I kuu komo ana aku iloko o ka hale kuai laau o Mr. Blackmon i kekahi ahiahi," whai a Wesley Nelson o Hamilton, Ga., a ua mea mai oia iaʻu e hoao i ka laau Hamo Huʻi A Chamberlain no ka rumakita oʻu ehaeha ai iloko o na manawa loihi i hala ae nei  I aku nei au aohe oʻu hilinai iki i kahi laaau, no ka loaa ole ana iaʻu o ke ola i na laau a pau aʻu i hoao ai. I mi nei kela: Ina hio ha pela, ke ola ole oe i keia Laau Hamo Huʻi A Chamberlain, alaila mai uku mai oe." Lawe iho nei au hookahi omole i koʻu home a hoao iho nei e like me na kuhikuhi i haawiia mai iaʻu, a iloko o hookahi pule mahope mai, ua loaa iaʻu he ole, a ole au i loohia hou i ka lumakita a hiki ikeia wa.

            He kuaiia ma kahi o Benson, Smith & CO., LTD., na Agena Kukaa

 

O Na Laau

Cuticura

Ka Mea e Malama ai

            He koppa cutikura no ka hoomaemae ana  i ka ili; aila cutikura no ka hoola ana i na kina'una'u o ka ili; me ka laau cutikura inu no ka hoomaemae ana i ke koko, a he hikiwawe loa hoi ke ola ana o na ma'i hoinoino i ka ili o ke kino, ke poo a me na palahehe, ka pehu, me ka maneo a me na eha aai; pela hoi ka helelei wale o ka lauoho, i ka wa e pahua ai a ike o na kauka kaulana, a pela pu hoi me ka lakou mau laau.

            He @@@@ na a oi ka hui o na wahine e auau mau nei me keia Kopa Cutikura, no ka alaina, ana, hoomaemae ana, a no ka hoonani ana i ko lakou ili, i pau ai ka papa o ke poe ka unahi-pii, a i mea no hoi kek hi e pau ui ka hiilelei ana o ka lauoha a i hoopalupalu, hoa'la'i ame ka hoou'iu'i ana i ka @@@ o na whai i hele a manoanoa i a hooikaika i ka haha, e like me na lima a pela ou uo hoi e hoodau ia ai i na eha, ma ka holoi ana i na wahi eha me wahi palahehe; a he oi loa aku ka Waiwai nui o keia kopa in a makuahine e lawelawe ana i ike maka i ka ma kei o keia kopa, aole loa lakou e ae iki na ae hoao i kekahi kopa okoa aku ke kodia mai; in a no e oleloia na he kupono ia ano akoa aku no na mea e pili ana ka il@ ke Kuha, mai loko mai o keia aau hoolu ika oa i kapaia Cutikura oia ka laau ikaika loa ma ka hoola a a i a popilikia a pau o ka ili, no ka mea aia iloko oia mau aau kekahi mau mea ikaika loa i ka pale a a i na mea ino h loaa no hoi ke a'a hele maikai o@@ pua iloko e kiea kopa. Aole loa e hiki ke hoohalikeia mai kekahi ano kopa e ae ke hoohuihuia o ke aka mai o kanaka me k@i@ k@@@ ma kani mau ha@@malam hoola ame ka hoolu'i ana i ka ili a palakau. P@la hoi i ka ili ke poo, ka lau ho a pela hoi na wahi e ae Aole no i @@@ launa mai na kopa o na aina e me kei, no ka auau a me ka haoa o na koiki iliili. Pela iho ia i ilo ai ka waiwai o na ka paupau Hookahi no ke Kumukuai hookahi, a he Holu Ekahi keia Kopa no na poino o ka loi a me kahi Auau, a he Helu Ekahi no hoi no na K@m@@lii a puni ke ao nei.

            Ke kua'ia nei keia laau ma na wahi a pau o ka honua nei. Ma Aukekulia: o R Towna &Co, o Sydney N.S.W., ko laila Agena; ma Aferika Hema Depot; Lenon Ltd. Na "Hoakaka no ka Hoola ana i na Bebe a me ke lakou mau kinanau. he loaa wale no me ke kumukuai ole.

            O Potter Drug And Chem. Comp., Boston, U. S. A., na On a e na laau Cutikura a pau loa.

Baikikala Hou

$25.00 a i ke $75.00

E Kuaiia Nei Ma Ka Uku Liilii. $10.00 I Kinohi, A He $2.50 I K@ia Pule Keia Pule.

Person & Potter Co Ltd.

Alanui Papu

 

@@@@ Hooko Moraki

Hoolaha Mana Hooko Moraki A Ka Mea Paa Moraki.

            I ku like ai me ke kauoha o kekahi palapala moraki i hanaia e Ah Ni ia Ah Ni ia Ah Ho, ma ka la 1 o Februari M. H. 1899, a i hoopaia ma ke Keena Hoona Aina, ma Oahu, ma ka Buke 213, aoao 460 a me 461, Ke Hoolaha aku nei ka manao o ua Ah Ho la i oleoia, ka Mea Paa Moraki, e hooko i ka Moraki i oleloia no ka uhakiia o na kumu hopaa me ka uku-panee i ka wa i kauohaia.

            A ke hoolaha hou ia aku nei, mahope aku o na pule ekolu mai ka la aku o keia hoolaha, o na waiwai i hoopaia ma ua moraki la, e hoolaha ia kau ana no ke kuai kudala akea ma ke Keena Kudala o Will E. Fisher, ma ke kihi o Alanui Kalepa ame Alakea, Honolulu, Oahu, Panalaau o Hawaii ma ma ka Poaono la 2 o Maraki, M. H. 1901 i ke awakea hora umikumamalua oia la.

            He kuike ke dala. Na lilo palapala na ka maea kuai no ia.

            E loaa no na hoakaka i koe ke ninau ia William A. Henshall, Loio o ka mea Paa Moraki, a i ole ia Will E. Fisher, ka Luna Kudala.

A Ho,

Mea Paa Moraki.

Hanaia: Honlulu, Panalaau o Hawaii, Februari 2, 1901.

            Eia iho na waiwai i hoopaia ma ua Moraki la, he mau hoolimalima i hoakaakaia penei:

            1 Hoolimalima mai a Kahina ia Ah Ni, i hanaia ma ka la 20 o Augate, 1898, no na makahiki he umikumamalima.

            2 Hoolimalima mai a Kailianu ia Ah Ni, i hanaia ma ka la 25 o Okatoba, 1898, no na makahiki elima.

            3 Hoolimalima mai a Haili ame ka Lei ia Ah Ni, i hanai@ ma ka 1 o Okatoba, 1897, no na makahiki he ewalu.

            4 Hoolimalima mai a Keala Kalama a ia Ah Ni, i hanaia ma ka la 13 o Novemba, 1897, no na makahiki he ewalu.

            5 Hoolimalima mai o David Kapahu a ia Ah Ni, i hanaia i ka la 18 o June, 1897, no na makahiki he umikumamalima.

            6 Hoolimalima mai a Kihei mai a ia Ah Ni, i hanaia i ka la 13 o Novemaba, 1897, no na makahiki he eono.

            7 Hoolimalima mai o Kee ame Keanini ia Ah Ni, i hanaia ma ka la 9 o Augate, 1898, no na makahiki he umikumamalua.

            8 Hoolimalima mai a William L. Peterson a ia Ah Ni, i hanaia ma ka la 4 o Okatoba, 1898, no na makahiki he umi.

            9 Hoolimalima mai a Kuahiwi ame Kumukahi ia Ah Ni, i hanaia ma ka la 17 o Dekemaba, 1898, no na makahiki he umikumakahi.

            Hanaia: Honolulu, P. H. Februari 2, M. H. 1901

Hoolaha Hooko Moraki A Ka Mea Paa Moraki.

            i ku like ai me kauoha o kekahi palapala moraki i hanaia e Lepeka Nakea, Kahu, ia C. C. Eakin, ma ka la 22 o June, M. H. 1898, a i hoopaaia ma ke Keena Hoona Aina, ma Oahu, ma ka Buke 180, aoao 114, ame 115, a oia no hoi ka moraki ame ka nota aie i hooneeia a i hooliloia ma ka la 8 o Iulai M. H. 1898 ia H.P. eakin, nona hoi ka palapala hoonee i kopeia ma ke Keena Hoona i oleloia ma ka Buke 181 aoao 286, Ke Hoolaha aku nei ka manao o ua mea Paa Moraki la e hooko i ka Moraki i olelo ia no ka uhakiia o na kumu hoopaa oia hoi: ka uku oleia o ke kumupaa me ka ukupanee i ka wa i i kauohaia.

            A ke hoolaha hou ia aku nie, mahope aku o na pule ekolu mai ka la aku o kela hoolaha, o ka waiwai i hoopaaia ma ua Moraki la, e hooihaia aku ana no ke kuai kudala akea ma ke Keena Kudala o Will E. Fisher ma ke kihi o ke alanui Kalepa ame Alakea Honolulu, Oahu, Panalaau o Hawaii, ma ka Poaono ka la 2 o Maraki M.H. 1901, i ka hora umikumamalua o ke awakea o ia la.

            He kuike ke dala. Na lilo palapala na ka mea kuai no ia.

            E loaa no na hoakaka i koe ke ninau ia William A. Henshall, Loio e ka Mea Paa Moraki, a i ole ia Will E. Fisher, ka Luna Kudala.

H.P. Eakin

Mea Pea Moraki

            Hanaia: Honolulu, P.H. Februari 2, 1901.

            Eia iho ka waiwai i hoopaaia ma ua Moraki la, a oia no kela mau pa hale helu 7 ame 8 mahele 4 o kela aina o Kapahulu, i hoakaakaia na palena penei:

            E soomaka ana ma ke kihi Hikina o ka pa hale 6 ma ke alanui C a e holo ana-

            1 Akau 74 34 Hikini ponoi, 100 kapuai ma ke alanui C;

            2 Akau 15 26 Komohana ponoi, 100 kapuai ma ka pa 9;

            3 Hema 74 34 Komohana ponoi, 100 kapuai ma na pa 21 ame 22;

            4 Hema 15 26 Hikina ponoi, 100 kapuai ma ka pa eono a hiki i ka hoomaka ana. E ili ana he 10,000 kapuai kuea, a oi no kahi i hooiliia e C. Winane Kahu, ia Lepeka Nakea, Kahu, ma ka palapala kuai i hoopaaia ma ke Keena Hoona i oleloia ma ka Buke 167 aoao 187 ame 188.

Hanaia: Honolulu, P.H. Februari 2, M. H. 1901.

                                                                                                Kela ame Keia.

                                                                                    Hoolaha Luna Hooponopono waiwai

No ka mea ua hoonoho ia au i Luna hooponopono waiwai o Mele Malo (w) no Aleamai, Hilo, Hawaii i make e ka Luna kanawai Kaapuni, o ka Apana Eha o ko Hawaii Pae Aina, Nolaila ma keia ua kauohoia na mea i aie. i na mea imake, e hookaa koke mai ia'u ma Hilo, Hawaii, a o na mea a pau a ka mea i make i aie aku ai, e hoike koke mai ia'u i na Bila aie iloko o a mahina eono mai keia la kau, o hoole loa ia kau ke hala ia manawa.

            A in a he waiwai ko ka mea i make ma ka limo o kekahi e hoike koke mai ia'u.

S L. Lyman

Lunahooponopono Waiwai.

Hilo, Hawaii. Jan. 25th 1901

2845-4t@

No Ka Hoolimalima

            He mau hale nunui hou ma ke aianui Pupule ma kahi oluolu maikai:

            E @@@@ no malaila ia

Fanny Stranch

Hoolaha Hui

            Ua Hoohui ae nei o William R. Castle Jr. ame Philip M. Lansdale ia laua iho. Ua hookumu laua i keia hui no ka lawelawe ana i ka oihana Kalepa aiain, malama, waiwai a hoopukapuka dala. O na oihana apau i hookeleia iho nei  e Wiliam R. Castle Jr. e lawelaweia ana mai keia manawa aku malalo o ka inoa Hui,-

Castle & Lansdale

            '2847-2ts Feb. 22,

Poe Makaikai Ia Hawaii Nei.

            Grand Bapids, Michigan, Feb @. E haalele ana ka poe o ka Hui Mu Mysstic Shrimes o keia kulanakauhale a holo aku no Honolulu, Hawaii i ka la 25 o keia mahina, malalo o ka pailaka ana a ka Imperial Potentate Lou B. Winsor o Reed City, maluna o kekahi kaa ahi i hoomakaukau ia me na lako a pau o ia huakai. He 166 ka nui o na poe e hele ana ma keia huakai loihi, a no keia mau wahi mai keia poe a pau loa: Chicago, Des Moines, St. Joseph, Leavenworth, Kansas City, Dallas, Phoenix, Los Angeles, San Francisco.