Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIX, Number 15, 15 March 1901 — Page 2
| This text was transcribed by: | Mary Alice Rodrigues |
| This work is dedicated to: | Alice Pe'a |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
NUPEPA KUOLIA, MARAKI 15, 1901
MA KE KAUOHA
-----
HOOLAHA MA KE KAUOHA.
Ke hoolahaia aku nei, ua hookohouia o George Kauhi, Esq., i Luna Pa Aupuni no ka Pa Aupuni ma Kahauiki, Kaanapali, Maui, Panalaau o Hawaii, ma kahi o D. Taylor, Jr., i waiho mai.
J. A. McCANDLESS,
Luna Nui o na Hana Aupuni. Keena Hana Aupuni, Honolulu, Maraki 6, 1901.
2849-3ts-Mch 8, 15, 22
------
HOOLANA MANA HOAKOLOLKOLO
-----
HOOLAHA MANA HOOKOLOKOLO. ILOKO O KA AHA KAAPUNI O KA APANA HOOKOLOKOLO KAAPUNI ELIMA. -MA KA HOOPONOPONO WAIWAI.--MA KE KEENA.
Ma ka Hana o ka Waiwai o Kekua Kani (w) o Waimea, Kauai, i make. Ma ka heluhelu ame ka waihoia ana mai o ka Palapala Noi a C. B. Hofgaard, ka Lunahooponopono o ka Waiwai o Kekua Kani (w), e nana a e aponoia hoi kana moo helu waiwai, a e hoopukaia hoi ona kauoha hope loa e maheleia ka waiwai e koe nei ma kona lima i ka poe i kuleana i ua waiwai ia a e heekuu hoi iaia mai na koikoi a pau o ka nohona lunahooponopono ana.
Ua kauohaia, o ka Poaha, ka la 18 o Aperlia, M. H. 1901, ma ka hora 10 a.m., imua o ka Lunakanawai o ua Aha la, ma ke Keena Hookolokolo o ia Aha ma Lihue, Mokupuni o Kauai, kahi ame ka manawa e hooloheia ai ua noi ia ame na moo helu waiwai, a ma ia wahi a ma ia manawa e hele ae ai na poe a pau i kuleana i ua waiwai ia e hoike ae i ke kumu, ina he mau kuma ka lakou e ae ole ia ai ua noi la
Hanaia ma Lihue, ikeia la 9 o Maraki, 1901.
Na ka Aha:
H. D. WISHARD.
Kakauolelo.
2849-3t--M 15, 22, 29
------
HOOLAHA HOOKO MORAKI.
MAMULI o kekahi mana kuai i hoike ia maloko o kekahi palapala moraki i kana ia mawaena o D. Himeni, ma ka aoao o ka Hui o Pelekunu, o ka aoao mua, a me H. M. Alexander o Haiku Maui, o ka aoao elua, ma ka la 21 o Aperila 1884, i kakau kope ia ma ka buke 83, aoao 472 hoololiia aku ia J. B. Castle ma ka ia 4 o Oct. 1898, a i kope ia ma ke keena kakau ma ka buke 187 aoao 90 a mamuli o ka uhai ia ana o na kumu ae like o kela maraki, oia hoi no ka hoopanee, nolila, ke hoolaha ia aku nei e ka mea nona ka aoaao elua o ua marki nei, e hooko ana oia ia mana kauai.
A ke hoolaha hou ia aku nei, aia mahope aku o na pule ekolu mai keia ia aku, aiaila, e hoolahaia aku na aina i hoike ia ma ia marki no ke kudaia ana, ma ke keena kudala o Jas. F. MORGAN ma Honolulu, ma ka la 15 o Aperila 1901 hora 12 o iala.
Aia ma kahi o W. R KAKELA na olelo hoakaka no keia mea.
Hanaia i keia la 15 o Maraki 1901.
Jas. B. CASTLE
Mea i lilo mai ai ka Moraki.
Penei na aina i moraki ia:
O ka akahi hapa i mahele ole ia iloko o ke Ahupuaa o Pelekunu, ma ka Mokupuni o Molokai. a oia kahi i hooakakaia ma ka Palapala Sila Nui Helu 7262, Kuleana Helu 5575, ia Kapuaipoopoo nona ka ili o 5345 eka.
Maraki 15, 22, 29, Apr. 5 1901.
-----
HOOLAHA O KA MANAO HOOKO A E KUAI A KA MEA PAA MORAKI.
-----
I kulike ai me a mamuli hoi o kekahi mana kuai a me kekahi mau hoakaka e ae i hoikeia ma kekai palaakka e ae i hoikeia ma kekahi palapala moraki i hanaia ma ka la 24 o Aperila, M. H 1897, mai a Gustav A. Mauer ia Victoria Ward, i hoopaaia ma ke keena Hoona o na Palapala ma Honolulu, Oahu. Panalaau o Hawaii ma ka Buke 170. ma na aoao 200 ame 201. a na ua Victoria Ward la hoi i hooiilo pono mai ia E. H. Wodehouse o Honolulu i oleloia ma ka palapala hoolili moraki i hanaia ma ka la 20 o Feberuari, M. H. 1901 a i hoopaaia ma ua Keena Hoona Palapala la ma ka Buke 170. aoao 201.
Ke hoolahaia aku nei, o ka mea nona ka inoa malalo iho, o E. H. Wodehouse, ka mea e paa nei i ua moraki la i hooliloia mai, ke makemake nei e hooko i ua moraki la no ke kumu, penei, ka uku ole ia o ke kumupaa me ka ukupanee a me ka nota aie i hoopaaia ma au moraki la i ka wa i oo ai;
A ke hoolaha hou ia aku nei no hoi, o na aina a pau, na pono a me na mea e pili ana maloko o ua moraki la a i hoakakaia malila, e kuaiia aku ana ma ke kudala akea ma ke Keena Kudala o James F. Morgan ma Honolulu i oleloia, ma ka Poakahi, ka la 15 o Aperila, M. H. 1901, i ka hora 12 o ke awakia o ia la.
Na Hoakaka: Huike ke kala. O na lilo palapala na ka mea kuai no ia.
O kahi i hoopaaia ma ua moraki la, oia no kela apana ame keia wahi e waiho ia ma ke Alanui Nuuanu ma Honolulu i oleloia e ili ana he 41-100 eka, a i hoakakaia maloko o ka Palapala Silo (Mahele) Helu 4005 no Gustav. A. Mauer.
No na mea e aku i koe e ninau ia E. A Mott-Smith, loio no ka mea nona ka inoa malalo iho.
Hanaia: Honolulu, Marki 11, 1901.
E. H. WODEHOUSE.
Mea E. Paa nei i ka Moraki i Hooliloia
Mai.
2850-4ts-Mch 15, 22, 29, Apr 5
-----
Mamuli o ka pilikia o ko makou mea unuhi moolelo o Hawila i keia pule ua hoopaneeia ua moolelo la a keia pula ae, a ma ia wa uuina aku ai na wai o Namalokama.
-----
Eia i keia mau la ke hookapeke mai nei na kaauwila (lio ole) maloko nei o ke kulanakauhale. He nai okoa nohoi ke nan aku i keia mau kaa e holo molemole mai ana, aohe ihu oioi o mua.
-----
Mamuli o ke onawaliwali o ko makou lunahooponopono i keia mau la, nolaila, o hana kii hoomakeaka aku ana makou ia oukou i keia pule, aia hoi a keia pule ae, alila, kuea like kakou ma na aoaao a pau. He piikia mai ke kumu o keia.
KA
Nupepa Khekou
No ka Makahiki -- $2.00
No Eono Mahina --: 1.00
------
Kuike ka Rula.
PUKA 1 2 3 1 2 3 1
ANA. Pule Pule Pule Pule Pule Pule Pule
1 Iniha $150. $260 $2.50 $3.00 $5.00 $6.75 $12.00
2 Iniha $2.00 $2.75 3.50 4.00 7.00 9.00 18.00
3 Iniha 2.50 3.50 4.50 5.00 9.00 12.00 24.00
4 Iniha 3.00 4.00 5.00 6.00 11.00 13.50 30.00
5 Iniha 3.50 4.75 6.00 7.00 12.00 15.00 36.00
6 Iniha 4.00 5.50 7.00 8.00 13.00 16.50 4@.00
O NA OLELO HOOLAHA A PAU E HOOUNAIA MAI ANA NO KA HOOLAHA MALOKO O KEIA NUPEPA, E HOOUNA PU MAI ME KA AHAU, A I NA AOLE, AOHE NO E HOOKOMOIA.
-----
O na Dala a pau o ka Pepa nei e hoeuna pololei mai i ka HAWAIIAN GAZETTE COMPANY.
-----
HOOPUKAIA E KA
HAWAIIAN GAZETTE CO.
------
Hookomoia ma ka Hale Leka o Honolulu, Panalaau@o Hawaii, ma ke ano mea o ka Papa Elua.
------
A. W. PEARSON, Luna Nui.
W. J COELHO, Lunahooponopono.
Honolulu, Oahu
-----
POALIMA MARAKI 15
UA Makemake makou e hoike aku imua o ko makou poe heluhelu no ka mea e pili ana i ke ano o ko makou Ahaolelo e ku nei i keia wa mamuli o na mea a makou i hoomaopopo ai ma ke ano o ko lakou mau hana e hana mai nei i keia wa, oia hoi ua akaka loa ke ku ana o kela ame keia Poai Kalaiaina, elike me ka Home Rula ame Republika, ma ko laua mau aoao iho. Ma ko makou hoomaopopo aku, aole i aui ae na hoa o ka aoao Home Rula mai ko lakou kulana mai pili kaiaiaina i hele mai ai mailoko mai ai mailoko mai o ko lakou mu haku makaainana nana lakou i hoouna mai nei e hele mai e kau i na kanawai a e hana hoi i mea e pono ai ka aina ame ka lehulehu. Pela nohoi ka poe Repubalika, aole no lakou i aui ae mai ke kaha awakea ae ko lakou alahele i hooia mua aku ai i ka laui koho balota. A mamuli o keia ano, e hiki ai ke hoomaopopo iho, no ka pono o ko lakou mau aoao kaiaiaina i konoia ai. O ka mea maopopo nae, aia ma ka aoaoo na Home Rula ka ikaika o na koho iloko o na Hale a i elua o loko o ka Ahaolelo.
-----
Ua loaa mai ia makou e waiho ae ana ka Aoao Home Rula iloko o ka Ahaolelo he Bila Kanawai no ka mea e piliana i na Poho Pauahi a me he mea la e okoa ae ana paha na kiina a keia Kanawai i ko ke Kanawai i waiho ia ae e Lunamakaainana o ka aoao Repubalika, oia hoi Mr. A . Gilfilian ma ka la 27 aku nei o Feberuari. Ua ike no makou o keia mau PohoPauahi kekahi kumuhana ano nui a ko Honolulu nei poe e koi nei i keia wa. Aka, a hoea mai nae i keia wa, aole makou i ike ike i ka holomua ia aku oia hana. Malia paha o ke kumu o ka waiho ana o keia Bila Kanawai a Mr. Gilfillan, mamuli ia o kona ano Rupubalika, nolaila, ua makemake no na Home Rula na lakou ponoi e hookomo i ka hana i koiia e ka lehulehu poino pauahi o Honolulu nei ame na wahi e ae. mamuli o na kauoha puhi ahi bubonika a ka Papa Ola.
-----
Ua hai pono ia mai ia makou, eia na hoa hanohano o ka aoao Home Rula ke malama nau nei i na halawai kukakuka ana mawaena o lakou iho a kekahi mau kumuhana anonui a lakou i makemake ai e hookomo iloko o ka Ahaolelo. A maloko o keia mau halawai e ku ai kela ame keia hoa o ka Ahaolelo a wehewehe a hoakaka i kona mau mano a pela lakou e hana ai a hiki i ka wa e hooholo ai lakou i ke keehina hana kupono e hana ai iloko o ka Ahaolelo ma ka wa e hapaiia ae ai ka hana mua no ma na aoao like ole o na hoakaka ana, na mea hoi i kaokao loa ae i na mea i hooholo mua ia e lakou ma ka halawai kuikawa a lakou iho. Malia paha, aole keia he mea nui, eia nae, he mea pono ke hoomaopopo ana aku, he alahele ku i ka naauao ka hoiliwai likeia ana o na manao o na hoa o loko o ka pohai hookahi ma na ninau kalaiaina ano nui apau, a ma ka wa e komo ai iloko o ka Ahaolelo i hookahi mea nana e hoakaka i ka manao i hooholoia e lakou apau, a ma ka wa e komo ai iloko o ka Ahaolelo i hookahi mea nana e hoakaka i ka manao i hooholoia e lakou apau, a ma ke koho ana hoi, oia ka wa e alu like ai ka pula a Hakalau, a ma ia ano, e hoemiia mai ai ka lilo nui wale ana o ka manawa ma na hoopaapaa waiwai ole. Aole makou i makemake e hoehaeha aku i na manao o na hoa hanohano, aka, no kapono o ka lahui koho balota ke koi nei makou e hooikaika mai oukou e hooioli nui i ka manawa ma na mea e halamua ai ko ka lehulehu mau pono maoli. Ke ole makou e kuhihewa eia kakou ke hele aku nei i ka umikumamaono o na la o ka noho ana o keia kau Ahaolelo. aole loa he wahi Bil Kanawai i hooholoia, koe wale no paha ka Bila no na Haawina no na lilo o keia kau eia nae, aole i kakauinoaia e ke Kiaaina.
------
Ua loaa mai nei na lono ia nei, ua aponoia ka hookohuia ana o Mr. Gear i Lunakanawai no ka Aha kaapuni o Oahu nei. A no ia mea, ua kani ka aka a keia kanaka no @@ loaa ana iaia o nei oihana. No makou iho, aole i maopopo ia makou ka une ika ika nana i hoopii maikai ae nei iaia a kau ma ke ia wahi, koe wale no keia. Ua manaoia paha e na Poo Aupuni ma Wakinetona he mea pono no o loaa iaia keia hookehu i kuikahi ai ka wai ame aila, aka he rula keakamai pohihihi nae ia ma ka makou hoomaopopo ana.
-----
Ma na lono i loaa mai nei ia makou mai na aina E mai, no ka mea e pili ana i ke kaua hoonahoa a na Bua ma Aferika Hema, me he mea la, eke holokiki aku nei na Bua e kau i kapua mamuli o ka eleu ame ka makaukau loa o na hoonee kaua ana a na koa Pelekane. Ua loaa pu mai hoi ia mai hoi ia makou he mau lono e hoike ana eia ka o Kenerala Botha o na Bua ke hooiaia nei i kuikahi maluhia me Kenerala Kitshner o na Pelekane. Ma ka mea hoi e pili ana ia Kina, ua manao wale ia, aole paha e liuliu na la mai kei wa aku, a pahola mai ka maluhia maluna o kona mau papalina, a i ole, e poha ma hou ana paha ke okeooko o ke ahi o ke kaua kuloko me ka ikaika lo ma ua Aina Pua Kaulana nei.
-----
NUHOU O KO NA AINA E.
-----
Ladana, Feb. 27 -- Ua hoea ae la o Haku Kitenera i Midelabaga, a ua hoike ae ia oia ua paa i ka hopu pioia e Kenerala Farani ma ka la 25 iho nei he hookahi pukuniahi 19 paona (Krupp) ame hookahi Howitzer, hookahi Maxin ame 20,000 mau lako kaua e ae mai na Bua mai. Ua hului pau pu ia mai he 6,000 bipi, 10,000 hipa, a he 287 ukana.
-----
Sana Pereroporo, Feb. --He 37 ka nui o na oia i poino ma Odesa, mamuli o ka haule ana mai o ka haupaa, ua uhi ia na kaa hapaumi." a ua hookiia ka holo ana o na kaaahi.
-----
Ladana, Feb. 24-- Ua hoaumoe iho nei ka Moi Edward VIIo Beretania Nui ma luna o ka moku Roiala, a ma ke kakahiaka ae o ka la 25 i haalele iho ai Sianesa no kana huakai i Geremania no ka ike ana i kona kaikuahine alii ka Emepera Wahine o Geremania.
-----
Daimanavile, Feb. 26--Aneane ma ka hi o 50 ka nui o na oia i poino a pau i ka make ma kekahi o na lua minerala o Waiomina nei mamuli o ka oili maoli ana mai o na lalapa aula ahi mai ka honua mai. He hookahi o lakou i pakele mamuli o kona paio hahana maoli ana aku no me na lalapa ahi.
-----
Ladana, Feb.--He 400 ka nui o na Bua i paniku ae ma ka Poaono nei i ka hale hoolulu ma Muliwai Ia, ma kahi o 20 mil ma ka akau o Kadoka, Lae Coloni Waena, me 40 mau koa o ka regimana Lenecaseeta ame kekahi mau heluna kakaikahi o na makai mai Cape mail. malaaila lakou kahi i ku makaukau ai a hiki i ka hoea ana mai o na kaaahi law lako kaua o na Pelekane, ua pau ihola i ka lukuia he 16 o lakou.
-----
LAAU KUNU MAIKAI NO NA KAMALII.
-----
"Ua hoolaha aku au me ka hookaulua ole iho no ka maikai loa o ka Laau Kunu a Chamberlain,: wahi a F. P. Moran, kekahi mea hana palaoa kaulana loa o ke kulanakauhale o Petersburg, Va. "Ua hoohainu mau maua i ka maua mau keiki i na wa a pau e loaa ai i ke an ame ke kunu, peia me ke kunu kalea, a he loaa mau ke oia me ka hakalia ole iho. Na kekahi haole kuai laau no i hoike mai ia'u i keia mea, i kona olelo ana mai, he laau kunu maikai loa ka keia no kamalii, aohe opiuma i awiliwiliia."
Ke kuaiia nei ma kahi o Benson, Smith & Co., Agena ma Honolulu, H. T.
-----
KE KAULA HIKII POLENA MAWAENA O HAWAII AME AMERIKA HUIPUIA.
-----
Ke hoopuka hou aku nei makou i ka Olelo Hooholo Hui, nana i hikii paa ia Hawaii nei me Amerika Huipuia, a e lilo auanei ia i kia hoomanao poina ole no ko Hawaii nei lahu ake pomaikai a pau a makemake hoi i ka holomua, a he pomaikai hoi keia no na Solona e noho mai nei i keia wa ma ka Ahaolelo:
Ma ka la 15 o Iune, 1898, i aponoia ai ak Olelo Hooholo Hoohui Aina e ka Hale o na Lunamakaainana, mamuli o ke koho ana a 209 poe hoa oia Hale me ka aoao koua, ka he 91 hoi ma ka aoao @ue: a e koe ana he 40 poe hoa aole i koho.
Ma ka la 6 o Iulai i apono loa ai ka Hale Senate i ua Olelo Hooholo la, ma ke koho ana a 41 Senatoa ma ka aoao apono, a he 21 ma ke kue. A ua kakauinoa koke ia no ua Olelo Hooholo la e Peresidena MaKinile.
Oiai ua hoike mai ke Aupuni o ka Repubalika o Hawaii kona kumukanawai, no ke panai kaokoa ana mai me ke koe koena ole ia Amerika Huipuia i na kuleana a pau o ka Noho Mana Poo Aupuni ana o kela ame keia ano maluna o ko Hawaii Pae Aina ame ko lakou mau panalaau, a e panai mai a hoolilo mai ia Amerika Huipuia i ke kuleana alodio kaokoa ame ka ona ana i na aina a pau o ke Aupuni, a o na Aina Lei @@i hoi, na hale Aupuni e ae o kela ame keia ano o ke Aupuni o ko Hawaii Pae Aina, me kela ame keia kuleana e pono hoi e pili ana ia lakou: Nolaila--
E Hoohloloia, e ke Senate ame ka Hale o na Lunamakaainana o Amerika Huipuia i akoakoa ma ka Ahaelelo ua aponoia ua panai i ana mai, hooiaia a hoopaaia, a o na Pae Aina o Hawaii ame ko lakou panalaau e hoohuiia mai no, a ma kei hoi ua hoohuiia mai i hihi no ka aina o Amerika Huipuia, a o na waiwai ame na kuleana a pau o kela ame keia ano i hoike mua ia ae nei ua haawiia iloko o Amerika Huipuia.
O na Kanawai o Amerika Huipuia e pili ana i na Aina Aupuni aole no lakou e pili aku ia mau ano aina ma ko Hawaii Pae Aina; aka, e kau no nae ka Ahaolelo Nui o Amerika Huipuia i mau Kanawai maopopo no ko lakou hoopnonponoia, eia nae, o na loaa a pau a e ulu mai ana, a e puka mai ana mai ia mau aina mai, koe nae, na wahi o ua mau aina la e hoohanaia aku ana, a e nohoia aku ana e na hana kivila, a oihana koa o Amerika Huipuia, a oihana moku-kaua paha o Amerika Huipuia, a i ole, e hookaawaleia aku no ka pono o ke Aupuni kuloko, e hoohana wale ia no, no ka pomaikai o na kanaka o ko Hawaii Pae Aina no ka oihana hoonaauao ame na hana aupuni e ae.
A hiki i ka wa e haawi aku ai ka Ahaolelo Nui i na kanawai no ka hooponopono ana i au mau mokupuni la, o haawiia no na mana kivila, hookolokolo, ame oihana koa o lawelawe ia nei i keia wa ma ua mau mokupuni ia, i kekahi kanaka a poe kanaka paha; a e lawelaweia hoi ma ke ano elike me ka Amerika Huipuia e kauoha ai; a he mana ko ka Peresidena e hoopau aku ai i ua mau luna Aupuni la a hoopiha i na hakanaka i loaa ma ia ano.
O na kuikahi e ku nei mawaena o ko Hawaii Pae Aina me na lahui e ae, mai kei wa aku, ua pau lakou a ua hookiia, a ua komo ma ko lakou wahi na kuikahi e ku nei, a e hooholoia aku ana paha ma keia hope aku mawaena o Amerika Huipuia ame ia mau Aupuni e. O na kanawai hooponopono kuloko o ko Hawaii Pae Aina, i hooholo ole ia hoi no ka hooko ana i na kuikahi i hoopauia ae la. A i kue ole hoi me na olelo o ka olelo hooholo hui, aole hoi i ke Kumukanawai o Amerika Huipuia, e mau no ka mana ana a hiki i ka wa e hooholo ai ka Ahaolelo Nui o Amerika Huipuia ma kekahi ano e ae.
Aia a kauia ke kanawai e pahola aku ana i na kanawai ame na hooponopono dute o Amerika Huipui ma ka Hawaii Pae Aina, e mau no me ka hoololi ole ia na launa oihana dute ana e ku nei i keia wa mawaena o ko Hawaii Pae Aina ame na aina e ae.
O ka aie Aupuni ku i ke kanawai o ka Repubalika e ku ana ma ka la i hooholoia o keia olelo hooholo hui. meka komo pu ana o na huina dala a ka poe hoahu dala maloko o ka Banako Hale Leta, ma keia, ua laweia ae nei ma ka inoa o ke Aupuni o Amerika Huipuia; aka, o ka nui nae o ka koikoi o Amerika Huipuia e auomo a ae ai ma keia mahele, aole no ia ma kekahi ano e oi aku mamua o $4,000,000. Elike ana nei hoi me ka loihi o ke ku ana o ke Aupuni a me na lawelawe kalepa ana o ko Hawaii Pae Aina elike me ia i hoakaka ia mahope ae nei, e mau no ka uku ana o ua aie la.
Aole e komo hou mai na pake iloko o ko Hawaii Pae Aina, koe wale no ma na kumu e ku nei i keia wa, a i ole, e aeia ana hoi, ma keia hope aku e na kanawai o Amerika Huipuia, a, aolehoi he pake e aeia mamuli o kekahi mau olelo maloko nei, e komo mai ko Hawaii Pae Aina mai.
E koho no ka Peresidena i elima komisina, he elua nae o lakou he mau kanaka noho paa no ko Hawaii Pae Aina a na lakou hoi e waiho aku, e like me ka hikiwawe e loaa ana i hoike imua o ka Ahaolelo Nui no ke kanawai e pili ana i ko Hawaii Pae Aina e like me ka lakou i manao ai he pono.
PAUKU 2.--O na komisina i hoaka kaia ae nei mamua e kohoia no e ka Peresidena mamuli ame ke a'o ame ka ae ana mai a ka Aha Senate
PAUKU 3.--O ka huina o $1000,000, a i ole ia, elike paha ka nui me ka mea e lawa ana, me keoa e hookaawaleia noloko ae o kekahi dala iloko o ka waihona i hookaawaleia ia ma kekahi ano, a i hiki hoi ke hoohana koke ia aku, e hooliloia aku no elike me ka manao o ka Peresidena o Amerika Huipuia no ka hooko ana aku i ka manao o keia olelo hooholo. hui.
------
KA ENEMI INO O KAMALII.
-----
O kamalii ka hikiwawe loa o ka loaa i na ma'i lke ole a pela no ka hikiwawe o ka ola i ka laau ke lapaau aku, ola koke hoi. O ka enemi ino loa a kamalii, oia no ka ikeia o kona wa e loaa ai iloko o ke kino o ke keiki. Pene e maopopo ai: Ina e moe ino ke keiki, oeoe i ka niho nau ka niho, ono pono ole ka ai a he puiwa wale, a he ino hoi kona hanu, oia keiki, aia iloko ona ke koe. Hookahi wale no mea e oia ai, oia no ka pepehi i ua koe ia. O ka laau Kickapoo Indian Worm Killer ka mea hookahi e hiki ke luku i keia koe ino. Mai hoohakalia a mai kali hoi a nui ino loa iloko o ke kino; a mai hele wale no hoi i na kauka ike ole, a mai lu wale i ke dala no ka lakou laau waiwai ole; aka, e kuai i ka laau Kickapoo Indian Worm Killer wale no ka laau e ola ai me ka hakalia ole, a o ka mea hikikoke loa o ka make o ke koe.
O Hobron Drug Co., na Agena no ka Laau Ilikini Kikapu
-----
NO KEAHA LA OE E MAKEE AI MAMUA O KOU MANAWA.
-----
I na makua na kaikuaana na kaikamahine ame na pokii a'u kuu ioame kuu koko--mai ke kupuna hookahi mai.
Aloha oukou apau.
Me ka lana mahiehie o ko'u manao no kekahi mau hoomakili ana aku i muao ke pukou nona wehewehe e pili ana i ko kakou Iwi--Haiao i keia la, A oiai, au maalo aku i kahi wa i hala e pili ana no i keia Episopa hookahi, a mamuli no o kona ono ame kona kuhikuhinia i ko'u puu ke moni, peia no au i manaolana i e panee aku i nei mea ono hookahi na kakou no apau e hoonui iho me ke koe koena ole. A oiai ka kou a pau ka lahui i hoonaauao ia e koke Akua lokomaikai wale mai, a no ke mea nou Oiaio ke Akua o Iehova kona inoa aole no ka haole aka, mamuli o kou poopaakiki i huna i ke poopaakiki nalo i ke ao uli he mau kenekulia i kaa hope aku a hoea mai ka A. D. 1820 hiki mai au Akua aia ou ma na kaialu aloha o Kailua kona kaiopua i kai.
Opua o Olinalo na malie hoea mai o Iehova i ou ala ma ke alo palapala, Ao kahi mau hoopuna olelo o na palapala aia o kou Akua i lawe mai ai i mea e oia ai oe oia ka kou mea kakau e panee aku nei imua o kuu io ame kuu koko mai a kakuhihewa mai, A ke ninau aloha mai nei ua Akua aia au i keia ninau penei:
No kekahi ia ai e make e ai mamua o kou manawa i ka hoomaopopo ana i na mea i kakau ia ma kana olelo--Hemolele ua hoike mai au olelo aia i na kumu e makee ai dela ame keia mamua o kona manawa. A oiai hoi na ia o ko ke kenaka oia ana he 70 makahiki ia, A no ka ikaika he 80 makahiki ia. Aka, ke ike nei nae kakou me ko kakou mau make ponoi i ka make e ohi nei i na kane me na wahine mamua ae o ka lakou manawa i hookaka ia ma ko kakou Iwi Haiao i keia la: Ano keaha mai ka make e ana mamua oia ma nawa i oleloia? He ui a he nani keia na kakou noa pau e kuailo ae i kona ahina A oiai he Lahui kakou i hooloiloliia aoile e hala he 50 M. H. a nalowale aku oe mai ka papalina aku o Hawaii kuauli o ka Baletaiso nani a Iehova kou Akua i haawi mai ai ia oe e ka Lahui Oiwi aloha i Aina nou, Ea E kuuio kuu koko ou mai na kupuna ou mau makua, na kaiku@ana na pokii ame na kaikuahine aloha e noho ana mai kala hiki mahoehoe a ka welona a ka la i Lehua Ano ka wa e ola i Ao ka wa e maliu ia i E ike iho i na manae wehewe he a kou hoaloha oiaio nei a e lawe a kaana nou iho ma kahi o ka hemahema ano hukakai me a'u ia a ma kahi hoi o ka makaukau ano mikomiko onoono maikai i ka puu ke moni kau ia e ka mea heluhelu e hoonuu iho ai a ko'u ko'u ko puu i ka oiaio.
Noiaila, e hoomanao ae i kela mau ho puna olelo pona ole e o hele nei ma na Lae kahakai o kou mau kaiaulu aloha oia hoi aole e hala na makahiki he kanalima ma keia hope aku e nalowale loa no oe e ka Lahui Hawaii mai ka lepo aloha aku o kou aina hanau pela io anei hoi? pela io no ma ka hoomaopopo aku. No keaha mai ke kumu e hooko io ia ai mau hopuna olelo hooweliweli? No ka hoolohe ole o na kanaka na olelo ai maikai a ka Baibala Hemolele oia no ka olelo ai maikai a Iehove i haawi mai ai ia oe e ke kane ame ka wahine i mea nou e pono ai no ke ao ana no ka papa ana no ka hoopololei ana, no ka hoonaauao ana ma ka pono I hemolele ai o e ka Lahui Hawaii a i makaukau lea ai hoi i na hana maikai apau.
Nolaila, i mea e ko ole ai kela mau hopuna olelo maka ua maluna au e kuu io ame kuu koko e lawe aku i kahi mau aiakai pono ana e ao ia aku nei e kou io ponoi oia keia o kou hoonui mau ana i kou mau hewa apau, mai na hewa nui a na hewa liilii pela mau oe e houluulu mau ai ia lakou a lilo i puu nui e kopala hau ai ka hiki i kona hanee ana, ke hanee hoi: A o kou noho naaupo ana oia ka mea nana e hoolilo ia oe i luahi na ka make. A e hooko io ia no kela mau hopuna olelo weliweli maluna ou e Hawaii aloha. A pela oe e make e nei mamua o kou manawa. Oiai hoi ka hoonui i kau hewa ao ka noho naupo wale iho i kauhale me ka noonoo ole ae he hopena ko na mea a pau, he mea i maa mau i waena o ko kakou noho ohana ana oia hoi, ke loaa kekahi o kou ohana i ka nawaliwali mai ma ke kino me ka imi mua ole i ke kumu i hoea mai ai ia haawina pilikia maluna o kahi o kou ohana pupuu hoolei loa ku ana i mua o na kahuna Lapaau me na mohai puawa omole Balani helu 1 me na dala no ka papahana o keia kekahi kumu nui loa nana e pepehi nei ia Hawaii ponoi a hiki i keia ia a'u e kakau nei i keia he oiaio eia iloko o keia kulanakauhale he ma Tautani o na puolo hoomanamanao na aua like ole e malama ia nei no e kahi mau luna Ekalesia a mau hoahanau pu no o kahi mau Ekalesia o ko kakou nei mawaho ae o ka hoomana Karistiano naauao ame na hoa o ka lahui kinai hoomanamana i kukuluia e Rev. I. Bika neie o lakou wale no ka'u e hooiaio aku he poe malama ole lakou i na puolo liilii o na ano unihi pili poipoi pulelehua a malia paha he poe e ae no kekahi mawaho ae o ka poe hipa aka, o ke Aku a wale no ka ike ia mea, owau kekahi o na haumana a Rev. I. Bikanele a ua ike au me ko'u mau maka ponoi ua ka awale aku na hana hoomanamana mai kana mau haumana aku i noho aku ma lalo o kana mau alakai ana a oia Rula alakai hookahi no ka ka hoomana karistiano naauao e alakai nei i kona mau hoahanau A maluna ae o na mea a pau ke hooponopono nei lakou no lakou iho i ko lakou nawaliwali ana me ke kaukai ole aku i na kahuna lapaau o kela me keia ano Nolaila, e ou mau hoahanau aloha e kiloi i na puolo liilii hoomanmana na lole i hoomana ia na hainaka i malama ia na Ipu paka i hoomanaoia na apu awa na kanoa awa ame na kapa pa--upa---uaeokahaloa ou halawai ame na mea like oia ano na pohaku kuuia ona ano like ole apau na kalaipahoa na papaa nioi na laau kauwila i wauwau ia iloko o na omole aia paha maluna o kalapa uwila o ka puka a kou hale aia paha iloko o na pahu kahi i hoekepue mai ai me na wahi niho keke hoomakaukau i kamalii ano la ke noi aloha aku nei au i o'u mau hoaloha apau mai Hawaii a Kauai, mai malama i kahi o iakou ano ke mea ua laa ae e ka lahui Hawaii no Iehova oia ke Akua aiaio a o oe kona lahui kanaka ua hoea hou mai oia i ou aia i ka A. D. 1820 no ke aloha no ia oe. Ua paa he ailike mawaena ou me Iehova e hoomana oe iaia wale no aole i kahi mea e ae, aka, ua holo nae ma kanaka i--o a i--anei elike me kona makemake iho. Aka, I keia ia, ua hoia mai ke Alaula o kamalamalama ka hoomana karistiano Naauao.
Oia auanei kou hoomana e ku ai a hiki i ka hopena o keia ao: Ka mea hoi a ka Haku i olelo ai e lilo ka hope i mua hoi i hope e waiho aku i na mea kahiko no ka mea ua alaula a alua kahiko lakou, a e apo ae i ka hua mua o ko ke Akua aloha nou e Hawaii kuauli i keia la a mau loa aku amene.
Nolaila, I ka hoopau ana i ko kakou Iwi Haiao i keia ia e lawe a malama i keia mau alakai ana: Akahi--Ina ua eha ke kino nawaliwali paha e imi i ke kumu i eha ai a i nawaliwali ai a loaa ke kumu kahi i hiki mai ai ia eha me ia nawaliwali o ke pau no ia o ka pilikia.
O ka pile âme ka hookeai ke kahana e puhee liilii ai na ano pilikia pau mai ke kino aku. Ke haawi nae kela ame keia iaia iho no Iehova @@@@ kino uhane ame kona ikaika a @@@ kona waiwai kona mau mea apau e @@ awi lilo aku no Iehova ma kana @@@ hiki aiaio ana aiaila, e ike no kela @@ keia mea i hoohiki no Iehova i ka @@@ ana o ka pilikia mai a iaia aku i ka @@@ pokole a i na ua ano kanalua keka@@@ oluolu no e komo ae iloko o ka hoomana Naauao a e ike no oe i na mea a p@@ Nolaila, o ko ke kanaka make ana @@@ mua ae o ka manawa oia no kona noho naaupo wale ana iho aole he hele i k@@ e ao ia ai. Oia hoi ka Hoomana Na@@@ ao ilaila oe e ao ia mai ai i na mea pau au e hana ai no kou oia iho m@ @ uhane aiaila, no hoi oe e ao ia mai a@ ke kala ana i kou mau hewa a pau no ka mea oia wale no kai ike a i haa@@ ia mai ka nihi e oia ai aole i kahi m@@ ekalesia e ae. A e ilio aku ana ka h@@ omana Naauao i alakai nou e Haw@@ kuauli he Hoomana i kukuluia e ke k@nake Hawaii ponoi i mea e oia ai Hawaii ia Hawaii mai a Iehova.
Aole hoi he pono e ae maluna iho ak@ o Iehova wale no ka mea mana hoop@ o Iesu wale no ka mana uwao a o k@ uhane hemolele wale no ka mana hoola. A o lakou ekolu i huiia ka poo maluna iho o ka Hoomana Naauao. Aohe poo e ae nolaila, I waena o kona u hoahanau he poe wale no lakou i h@@ ohiki no Iehova ko lakou kino uh@@@ ame ko lakou ikaika ko lakou wai@@ a pau a ina e kuia kahi o lakou @@@ wiliau o ko ke ai nei aole lakou e liweli no ke mea o Iehova ko lakou kua he mea paani wale no e lakou pahiuhiu na hoounauna a ko ke ao n@ he lilo ia mau mea he mea kini kimabala ia e lakou nei a pela ka m@@ kakau nei e kaena nei ma ka inoa Iehova no ka mea na Iehova mai @@ mana hiki e kipaku i na Daimonia m@ ke kino aku o ka poe a hook@ hi no mai oia ole ia lakou nei o ka h@omaloka o ka pahu kupapau kona h@ pena.
Nolaila, me keia mau aiakai ana maluna e ke waiho aku nei no nau e k@@ Oiwi aloha e kaupaona oi keia.
A in a ua kiekie wale aku kekahi m@ mea i kakauia ma keia Episetole a @ kumu hoi ia e kono ai ka manao lili waena o na keiki a kanaka a e huw@ huwa mai ai ke Diabalo ma kona ao@ no'u nei a ua kiekie wale aku i m@ ou e Iehova kuu Akua he oiaio ua h@ wa a e hoola mai ia'u iloko o ka in@ ou e ka makua ame ke keiki ame @ uhane Hemolele pela no e loaa ai i k@ poe kauwa ma ka honua nei ke oia @@ ke kino a ma ka uhane mai ke ao k@ mu ole a i ke ao pau ole Amene.
SAMUELA K. KAMAKAI
-----
Ua nee aku nei ka Nupepa Ho@ Rula me kona mau Kanepa ku-w@ mai ke keena mua iho nei ma Aian Betela, a aia maloko o Mele Poka H@le kahi e noho nei i keia wa.
KASTOL.
O KE KASTOL ka @@@ @ @@@@@ AILA HOONAHA maikai loa i hoo@@@ kaukauia me ka maemae loa e k@@@@ ai ke inu me ka pakui ole. Ua pau @@@ no no na meteria o ke oia iloko o @@@@@ aila. He hiki loa i na keiki liilii ke @@@@ me ka hakalia ole, a he oi aku ke @@ kou makemake i keia laau ke loaa @@@@ no ka like me ka hone.
O ka lepo paa kekahi mea nana @@@@ oulu mai i na mea inoino ai o ke @@@@ Ina e nele i ke koko maemae, aole @@@@ e hiki i kekahi mea ke manaolana @@ ke ola loihi. Oia iho ia no ka mea @@ no ke ola kino. O ke KASTOL ke u@@@ nana e hookaawale i na mea paak@@ a pau o ka naau. I na e loaa kek@@@@ lanakila i na paahana i hookumu mua ia iloko o ke kino aiaila, e ikeia ananei ka holomua o ke ola Pela iho ia e hoopihala ai na omole KASTOL e kuaiia nei, he omole 25 ken@@ a he omole 50 keneta.
Hoomakaukauia e ka Hui wale
HOBRON DRUG CO.
King & Fort.
O ke Kii Maluna ae, oia ka Mokua hi hou o ka Hui o Spreckels & Co., no@ ka inoa Sierra, nana i lawe mai nei ka H ui mu mai Amerika mai.