Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIX, Number 15, 15 March 1901 — Ke Kinowailua I KE KOLU AUMOE [ARTICLE+ILLUSTRATION]

Ke Kinowailua I KE KOLU AUMOE

~n hou aku 1a (i Gilibfta ma an?.: .(,hia ia o Mr. Kuailanu me ka ka puuwai. a e hele an;i oia i k • :io k« Tii ana i ke ola no , la ona. l'a hoouna hou aku : i kekahj kahunapule no Sa- • u Ailana. a o ka mea maoaohe ou home i koe ma Sai Ailana." .*■ : a hiohiotia kaumaha i mohala : na helehelena o Bernice ia wa ].anp ae al: \V:la. he kaikamahine au iwiele i r,m< ole i keia wa. Ke ike nei :• ka hoowahawaha ole, aohe o'u - <■ noho ai. > maopopo ia'u & ke manaoio nei o oe hookahi wale no e Oi- *; ha'u mea e nana aku ai i kokua Aka. mamuli o ko u nana ana malnna ou i opu malumalu oe , . i e hai aku au ia oe ua noho . «u i kou lokomalkai. B hookaa i Mna no au i kuu aie ia oe ma ka • ; >aa mai ai ka'u. O kahi nae if«a mai ai ka'u dala no ka hiki ,tu Vii e hookaa aku ia oe i kuu . \ ank- tio ia i maopopo ia mea ia'u wa.

\ka. p Gilibeta." wahi ana i pane . . nk-j ai imua o Gilibeta. rrtahope n'm k;» hala ana o kekahl manawa pane ole ana. "o ko'u mahao k*ia wa. oia keia. aole o'u maf e hookaumaha hou aku ia oe. n mea maopopo a*u e ike nei i + ":* wa. aole au he wahine na Roe. a a mea. aole hiki ia'u ma ka polo- '») k** olelo ae. he kaikunane oe no'u, .n• anlp o"u kuleana ma ia ano Va oe, , s><ia hoi oe ia'u. Aole o'u makeiki e lilo au i puolo hookaumat aku maluna ou." ?. Bemi<f-." wahi a Gilibeta i pane • ai. "mai noonoo oe no kou lilo . mea hookaumaha mai ia'u. He - ia ia'u. O ka*u e hai aku rt • e haawt aku ana au n i r.j i loaa ia'u no kou pōno. ni'M ole ke dala ia'u. aohe o'u r»rr::na ia mea. aka, o ka mea nui • i • : a a'u e noonoo mii nei, oia ka ► i'i'n ke malama ia oe me ka mal- • v hiki i kou wa e noho aku ai ma • :hi kulana e loaa ai ia o? he pono -a nohona. 0 ko'u aloha nou, ua *<• ia me ke aloha o ke kaikunane i ■» kaikuahine. o īieia ke aloaa nana i hookikina r i ia'u e manaoio iho iloko o'u, aole •" i make maoli ma kou wa i hooko:nnia ai iloko o ka pahu kupapau a hwknmoia ai oe iloko o kela lua. Ua manaoio loa au he hana aloha ole ka ki kanf- i hana ai ia oe, ua manao tio ; ia ike no oia aole oe i make, a ua ■ke no ke kauka nana oe i lapaau, aole u.'i'op i make maoli. He hana pepehik»naka maoli no keia a ko kane i ha- *\ maluna ou. O ka mea e hoike hii ia 00 e Bernice i keia wa, mamuli koii mau popilikia ame kou mau ka*» mai la ka man&o minmina ame ke aloha nohoi maluna nou. A ua paa kuu manao e hana i i mp kuu ikaika a pau i mea e hoo•11 ai kou mau kaumaha ame kou Ml.l!! luulUU.

\tio. e Bernice, e hai aku au ia oe, ' i a'nlia maoli au ia oe me fcuu naau • ame kuu uhane a pau. A i kou > V* ana aku hoi i kuu aloha ia oe, '* »i" ia tna ke ano he aloha o ke kai•inan* 1 i ke kaikuahine, aka, o ke :a o ka mea i oi aku i ko ke • Ae. O ke aloha ia o ke i ka wahine. So Bernice, be my ' f» and let me devote my d«ays to task of making you happy." (Noia * IHo oe i wahine na'u, a e hoo3ku au i ko'u mau la o ke ola ana *'wXa hana ana i na mea e hauoll ai

I ka puai ana aku o keia mau huaolelo imua o Bernice, aole i kana mai kona puiwa ame ka hikilele, a me he mea la he puupuu ikaika loa ia i ku'i ia aku iaia, a ua kau mau la oia i kona mau lima mamua pono ae o kona mau maka, me he mea l<a e palulu mai ana oia o pa aku oia i ka puupuu a o kekahi pa'i lima pana e onou ia aku ana imua ona. f "Auwe no ka hoi, "wahi a Bernice , ! i hooho ae ai ia manawa hookahi, "O oe no anei kekahi e Gilibeta e haalele mai ana ia'u iloko o ka hora o kuu ehaeha. O oe kuu hoaloha hope loa a'u i manao ai, o kou aloha ka'u e malama ma ke ano he kaikunane oe i loaa ia'u iloko o kuu mau popilikia. Aka, ke ike nei nae au, ma kahi o ko'u nana ana aku ia oe i kane oe na'u. Nani maoli : kuu pilikia ame kuu ehaeha. Ua oi loa jaku ka pono e waihoia no Ia e oe ia'u iloko o ka luakupapau au i lawe mai ai ia'u mamua o keia ola ana i loaa mai I ia'u i keia wa, me no'u e haawe ai i na kaumaha i hiki ole ia'u ke helu i ko lakou nui. Ke ike nei au, owau hookahi wale iho no ma keia ao. Aohe makuaaohe hanau mua-aohe hoi he pokii-aohe haoloha i koe. "Ae, he kane i mareia e a'u, a ua haalele nia ia'u iloko o ka lua kupapau. He mau makua hoi ko'u ma Sana Kilielea, a ua aie ia laua e ka opu o ka 'moana. He kaikunane hoi ko'u mamuli

o ke aloha oiā ano hookaikunane ana, aka, ua lilo ae nei ia a he ipo ka oia na'u. O, poor, me. Poor Bernice-I am indeed alone." Me na onohi maka e ioena ana ma ko laua mau makalua, aia hoi pane aku la o Gilibeta. "Aohe maopopo iki kau mau mea e kamailio mal nei ia'u e Bernlce, Me ka nanaina kuoo, pāne mai la no o Bernice i ua alopeka nei: "Aole anei i maopopo ia oe ka'u mau mea i olelo aku nei ia oe. Aole anei ou ike iho, ua lilo ae nei oe, e Gilibeta niai kou kulana hoaioha wale no no'u a ke kulana Ipo maoli oe na'u ina oe kou manao ia i olelo mai nei ia'u, i wahine au nau? Aole anei o oe ko'u hoalloha, a oe hoi ka'u mea i lawe mal ai i kaikunane oe no'u, eia nae, ke olelo a |ke koi mai nei oe ia'u, owau kau waihlne.?

Me ka maalea nui kamailio aku la ua Gilibeta nel me ke akamai nui: "Aole anei mamuli o kou lilo ana i wahine na'u ua oi aku ka pomaikai i loaa ia oe, mamua o ke poho i lilo mai a oe aku? Aole anei mamuli o kou mare ana mai ia'u a lilo au i kane nau,

jua lilo iho la au i kokolua e auomo pu jana me oe iloko o kou mau kaumaha apau. Aole anei i like keia he pomai'kai nui i loaa ia oe. Mamuli hoi o kou | lilo ana i kane nau, e hana aku ana au i na mea apau loa e loaa ai ia oe ka imaha ame ka palekana. | "Ina oe e uwe ana, owau pu kekahi e uwe iho ana, o kou kaiumaha ana hoi jo ko'u kaumaha ana no ia. Aoie anei ou hoomanao e Bernice, owai ke kanaka ma kei honua apau i like kana mau ; 'hana aioha i hana aku ai ia oe elike me ka'u i hana aku al ia oē? E hiki anei ia oe e Bernice ke hai mai ia'u ia mea. | ! Ano, wahi no a Bernice i pane mai ai me ka makau ole ame ka hopohopo o'e nohoi, Gilibeta, aloe o'u makemake e kamailio hou mai oe imuai o'u j kena I ano' olelo au e hoopuka mal nei imua ,o'u. Aole. O na mea apau au i olelo imai nei no kuu kane, oia o Roe, aole o'u wa i manao iki ia mau mea. O ko'u ' j kanuia ana ( iloko o ka luakupapau, mamuii ia o "ko Hoe kuhihewa ana ua | kaili maoli ia aku kuu ola mai iaia aku. jAoie loa oia i ike iki, e mau ana no ke konini ana o ka huna ahi o ke ola iloko o'u. Aole. "A e Giiibeta, e hoomaopopo pono' loa oe i ka'u mea e hoike aku nei ia oe. Ke hoomau nei au i kuu lawe ana mai ia oe he hoaloha oiaio oe no'u, a ma ia J 'ano au e nana aku ia maluna ou, aole

hoi ma kekahi ano e ae. O ka lua o na mea a'u e hoike aku ana ia oe, aohe au e mare i kekahi kane, aka, ina he piii hou ko'u ia mea he kane, alaila, aohe rio a'u kane, e ae e pili aku ai, aka„ o ke kane wale no a'u i aloha ai me kuu puuwai a pau, oia nohoi o Roe. O ke ikolu o na mea a'u e hoike aku ana ia 'oe, ola keia, aohe mea nui e ae a'u e 'hiipoi ai aka, o ka maemae wale no o kuu kino. Gilibeta understand me, all il have left is my self-respect, and thc.t |must maitain. "O kahi mea i koe iho .ia'u, oia ko'u makee ana ia'u iho, a oia Ika'u mea e pulamp. aku ai) "Nolaila, e Gillbeta, ua ike au i na me a apau i keia wa, a ua maopopo ia'u. • Ua ike aku la au ia oe ma, kekahi ano je ae i ko ke ano mua a'u i ike ai ia oe IA e lohe oe„ e Gilibeta aloe au e hoi |hou aku ana 1 Mo Kakela. A o ka'u e nonoi aku nei ia oe, aohe au hana mai kai e ae e hana mai ai ia'u, aka, o kou (haalele ana iho no ia'u e noho au i Lajdana nei. He hana pookela loa hoi o : ka oluolu ame ka lokomaikai nau e ha|na mai ai nou' ka imi ana aku i hale Ihoolimalima no'u e noho al." "He mea maopopo, he noonoo uluahewa loa keia ou e Bernice, "wahi a ua Gilibeta nei i pane aku ai. Heaha la ka mea hiki ia oe ke hana i mea e laaa ai kou ola iloko nei o Laūana.? Ina aole oe e ae e lilo au i kane nau' alalla e hoomau no kaua i ko kaua noho ho'aloha ana e ke nohoi mai kinohi mai. E lilo oe i hanai na'u a owau no kou kahu malama. O ko'u ae e kaawale aku oe mai a'u aku, aole o'u manao pela." Ua ike no nae au e hiki mai ana no ka manawa a ae mai no oe e lilo 'au i kane nau. j I keia wa i ku ae ai ua Gilibeta nei haawi aku la i kona aloha ia Bernice a haalele iho la ia loko o ka rumi. • laia i puka aTtu ai mailoko aku o ka rumi, ua pani malie mai Ia no ia I ke pani puka, a lho loa aku la ilalo, me ka piha hooukiuki o kona naau no ka ae ole ana mai o Bernice i kona makema:ke oia kana kane. Ma ka wa hol i noho hookahi iho ai o Bernice, ua ulu mai la na hoomanao [walohla ana iloko ona no ko«a mau makua hanal, a la e noonoo ana lohe aku la oia i ka nakeke ana mal o kekahl mea ma ka puka, Aoie hoi i iiuliu

pam' puka, a komo mai la he wahi luike nku la ia i ka hemo ana mai o ke |ahint; i aahuia? me kekahi lole alapia, a hf> uhi maka ke uhi ana mamua ona. Xon;o mai la ua wahi luahine nei, a paiii aku la no oia i ka puka me ka imalfe loa ame ka palanehe loa nohoi. j i maopopo iki ia Bernice ke ano v o n(j- wahi luahine e komo aku nei. Aole uohoi i lele mai iloko ona ka haupu a o,j:a hauli paha no kahi wahine Inia. ;Aka 1 ka hookokoke iki ana aku o ua waM luahine nei ma kahl a Bernice e nolu* ana, ia wa i puiwa ae ai o Bernice a kiiu e wale aku la no imua ona na i'well hoomanao no Ragi, a o kona maniaVā no ia i ku ae ai iluna ame ka leo a makau ole nohoi pane mai la oia. I "Aole keia he keena ike no na hoaloha..E oluolu oe e hele aku i waho iloko 0 kej keena hookipa a malaila au e haai me oe ina he manao kekahi 0u.",. [ Aka, hoomau aku Ja no ua wahi Ragi ,rlvi i ka hele ana aku imua, a hiki 1 kmm kokoke loa ana aku ma kahi a Berhice e ku ana, a ia wa kuemi aku la o i hope, me ka olelo ana mai hpi (\ aoie oe e puka aku ana i waho, e hookani koke no au i keia hele,";7 • lioomau aku la no nae ua wahi Ragl j ner)vka nee ana imua, a ma ia wa hoo- j

kahi nohoi unuhi ae la ia mailoko ae o ka pakeke o kona lole he wahi apana pepa ano kahiko. A ke ike mai la o Bernice he mau huaolelo kekahi i kaka uia iho maluna o ua apana pepa nei. Alaila hoomau aku la. no ūa wahi Ragi nei i ka hele ana aku imua, a hoikeike aku la oia i ua wahi apana pepa nei ana i unulii ae ai mailoko ae o kona ekeeke. Aka, aole i kana mai ka pulwa o Bernice i ka ike ana mai i ka hulali ana aku o kekahi omole aniani maloko o ua wahi apana pepa nei. Aohe hana i koe a Bernice e hana ai ia wa, ua, ike maopopo loa mai ia ia, 0 Ragi no keia e ku aku nei imua ona. Eia nae, aole hiki iaia ke hoomaopopo 1 ke ano o ka apana pepa ame ka omole aniani ana i ike māi ai me ka lima 0 ua wahi Ragi nei, nolaila, o kana hana oia i kona lele ana aku e komo iloko o ka rumi moe.oiai ia i ki mai ai 1 ka puka ma ka aoao mai maloko. I Ike iho la ua wahi Ragi nei, ua ikeia oia a ua maopopo hoi kona ano apau i kona enemi o kana hana naauao wale no e hana ai ia manawa, oia kona kuemi hope ana mai. Ma ka manawa a ua wahi Ragi nei hoea aku ai ma ka "holo" o waho ia wa oia i ike aku ai ia Mrs. Crowl e hoi mai ana me na puolo o ko ame keia ano. I ka hoea ana aku hoi o Mrs. Crowl iloko o ka rumi moe o Bernice mahope iho o ko Bernice hoomaopopo ana i kona kikeke ana aku ame kona hoike ana aku no hoi hoi ana mai, ia wa i hoike mai ai o Bernice iaia no kono ike ana ia Ragi, kekahi o na wahine ana i makau loa ai. Oiai hoi laua e kamailio ana, ia wa i komo mai o Gilibeta a hoike mai la o Bernice iaia i ka hoea ana aku o Ragi iloko o ka ruml ana i haalele Iho ai iaia. I ka lohe ana hoi o Gilibeta i keia mea a Bernice i hoike mai ai, ia wa i ku iho ai oia me ka noonoo nui a piha pioloke nohoi, eia nae aole oia i hoike aku i kona manao imua o Mrs. Crowl ame Ragi. Mahope iho o ko Gilibeta halawai ana me Bernice e hele koke aku oia iloko o kona keena, oiai .ua makem&ke oia e kamailio pu la. (Aol« i