Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIX, Number 15, 12 April 1901 — PAA PIO O AKUINALO Na Hana Wiwo Ole a Brigadia Kenerala Funston. [ARTICLE]

PAA PIO O AKUINALO

Na Hana Wiwo Ole a Brigadia Kenerala Funston.

K.-ihi Noho i< Kmilio Akuinalo u me kona mau.koa. K<- koa wlno ole o Kanaaw. koa wiwo ole. h«- kanuka kakau nupppa, a he kanaka kaahele honua o Frederika Funston. kti wlwo ole nana i kii aku o Keneiala Akuinaio i kona home kuahiwl a lawe, mai I Maniia. He kanaka noho malU>, akahai a naauao oia. Aole ona mea waio mai, a aoie no hoi i maopopo iala pehea ia kekahi poe f i like ole ai me ia, Kole oia i ke kaua i Kuba, a nui kana n:*u hana wiwo ole i hana ai malaila. I i'a hanau ia oia ma Nu Kakela, < Miaio i ka makahiki 1863» O kona maku.ikane, i kapaia ho Ole-Ohu (Fopri ka hale Ahaolelo o Amerlka, he K.maka kuonoono a ua hoi ae iakou i K insas olai no o Fred Funston e bebe • !i» Aole ola i like me kona makua'kaw ka nui a Oolea, aka he uuku oia, • he uuku pu n»> hoi me kona wahi leo ua oleloia aohe he lohe pono la o k<»na wahi leo uuku I ka wa kaua. N'ana ponoi no i uku kona hoonaau;io ana ia. O kana mau haawina maK»>make loa oia no na mea pili paikau a ino ka moolelo o ka honua. T kona wa opio ua haule oia mai kekahi paii mai me kana pu i ka lima a ina oia i haule loa iialo me n«t» ua paapio ole o Akuinalo aka no ka nui o k.ina #leu a me ka wiwo ole ua hou oia i keia pu ana i lalo a paa oia malalla. Kakau oia I ka moolelo o kela pakele ana ona a ike oia he hikl iaia ke kakau moolelo. Hana oia no kekahi nupepa tna Papu Kamlka. Arkansas. Pau la nhl kala oia no ka Huf Kaa-ahi o S4nta Fe. Hele oia i Meklko a I Nu loka, a mal laiala aku I Kuba lilo oia he poo tio kekahl puall ma Kuba. I ka wa i hoomaka al o ke kaua me Kepania ua kohoia oia 1 konela no kekahi puali. Aole i lolhi kaulana oia ho kekahl hana wlwo ole ana. I ka la 21 o Aperila, 1899 I hoike ae ai oia I kona wlwo o]e ma fca au ana i ka mullwai mp kekahi o kona mau koa i mua o na pukunlahl a ka eneml me ka huki pu ana i kaula a pae ma kekahi aoaoa i hiki ke huki ia mai kona mau koa maluna o na waapa. Ame kona mau koa kakaikahi ua holo ka enemi'mai ko lakou' mau wahl aku. Ua hol hou mai na koa Flllpino me ka puall nui me ka manao e paapio o Funston aka mai ia wa ua nui na koa Ameiika I hlkl mai a ua uuhee hou no lakou.

la Funston no. i ka makahiki 1900, i ioaa at na leka a Akuinalo a mnopopo kana mau hoolala kaua ana a pau. Anen*ne no e paa mua o Akulnalo i&ia he mau hora wale no kona !ohl a no ka nui kamaaina o Akuinalo 1 na kuahiwi i pakele ai oia. I ka la 28 o Feberuari 1901 l loaa ai ia Kenelala Punston kekahi mau leka ano iml ma ka lima o ka Ole & Akuina'o, a ma la leka ! maopopo ala ala o Akul'ialu ma Palanaan. IsabeUa. kahi i noho a ma la leka I maopopo ai ala o Akulnalo ma Panalan. Nolaiia hoolala koke oia no ke kil ana e hopu a paaplo o Akulnalo. I ka makaukau aoa lawe oia I kana mau hoolala Imua o ke Kenelala Nui. kona poo. Ta pane mai kona poo, "He hana wlwo <>le kela au e hana nei. a I na oe e hoi >'ia mal pomalkai o Amerika," aka aole ia he mau mea e hoopau ai I kona mau manao koa. Ma ka la 8 o Maraki o keia makahiki ua lawe ae oia he mau koa uuku. he alll-koa Ftllplno o ka wiall o Amer!ka. Kau iakou maluna o K.i moku kaua Vlcksburg a holo aku no Kekahl wahi kokoke I Panalan, kahi I noho ai o Akuinalo. a hookomo ko Ukou moku i ka po. Ua lawe ia aku lakou ma ke ano he pw Amerlka pio na ko lakou poe koa ponoi no i hele ru aku, ai a i hoopunlpuni aku hoi i na koa o Akuinalo he poe koa no lakou nona a ua paapio keia poe haole AmeHka ia lakou. a ua makemake lakou e law* imua o Akuinalo. Ua )aw« ia aku lakou,ne! i uka. he mau mile ioihl, imua o Akuinalo. Pololi lakou nei i ka al a hoouna ia kekahi poe koa e nol la Akulnalo e hoouna mai i ai. a hoouna mai. nu! ka maloeloe. a luhi aka aole lakou I haawi plo». 1 ko lakou kokoke »na ua hoomaka koke lakou nel e kaua a paapio o Akuinalo a me kona mau koa kiai kakaikahi. t*a kokua la !akou e ka moku kaua a lakou I holo mai »1 me koaa mau pu a ua lanakila iakou T»ei maiuna o lakou a paapio ke kenel*la kaulana EmlUo Akulnalo Nul kona i'ihoihol a maopopo ole I kana mea e hana ai i kona wa 1 paapio ai lawe ia inai oia a hlki 1 Manila. Nui ka hauoH 0 koa. Ike kaiekalama ana ia mai o keia nuhou hanoll nui ka mahalo o n * * pau iaia, Ua pane ae o Akl>naia)a Dew«y penei: ' Hauoli loa au 1 ko'u lohe ana i keia nuhou. Ua iike keia me ka hakoakoa sna me ka Kiabalo am« ke ahl.* u Ua be koa wiwo ole o kenelala Ua kamaaina au iaia I ka *a kaua a kaua oi*. Aoie au i ike i KekAkl kiuiaka maka u ole * like me ia. piiall koa