Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIX, Number 16, 19 April 1901 — Hawila ke Koa A I OLE Magarita ka Ui [ARTICLE]

Hawila ke Koa A I OLE Magarita ka Ui

I Ke ike ae nel kaua, e kuu makamaka heluhelu. i ka ohumu ana o na kanaka powa o ke alii powa o na ale apiipii o ke Kaiwaenahonua, osa hoi ko lakou imanao ana e hopu pio ia Makalika a. me Hawila elike me ka mea i ikeia jae nei ma ka helu i hala. T keia po iho ua weheia he aha hulahula uuku maloko o ka halealli o ke kulanaknuhale o Hune?raria. a m«? ia wa 1 haulani ae p.i rsa malihini a me na karr>naina ma na lealea oia po. K l'ke nohoi me ka m«a i hoikōikeia ae nei. o na kanaka powa mai na ale nniinii mai o ke Kaiwnenahonua. aole lakou 1 komo pu mai iloko o keia mau leaiea ana. nka. ua aku la no iakou i ka lakou mau ohumu ana ame Vn iakou mau ana i nn mea e hiki ai ke hookoia ko 'akou makemnke. oia hoi. k6 kaunha l loaa mai la lakou mal ko lakou alii nui mai. mea a lakou i nana aku ai he Mol a, he Emepera !a no lakou. I ka pau ana o ka aha hulahula me ka piha hauoli o na mea a pau ua .hoi ūWi 1a kela a me keia mea ma kona wah! ka hooluolu ana no ke koena aku oia po. \' ■ TTa hoi aku o M'kalika no kona keena a pela no hol o Hawlla no kona rtimi iho. a pela no boi kela ame keia mea, nakahi. o t»a aliikoa kolkoi o ka puail kaua o Frania mf* kona keena !ho. .AV*a. aia hookah! kanalea i hoanoe loa ia kona noopoo ma la po, oia hoi ka Moneka o Tlnepedl. "Elike no m? kona maa man f k*ta keia po. oia kona hwwi ana ako i na haimle ar?i maluna o na. hua korona a t*eia no hoi me na p«le paa naao ana eiike in« ka trea ! maa mau ! na kahuna o ka Ekale«ia Kalolika Roma. aia hol. tJa kupu trate mai !a no k» manao Iloko ona he tnea pono !afa ke haaw!! kefe:a v ! n kona mau manawii «iai po ma ka hakilo ana ! **a rt»w! o,Ha--1 moe a!. a tia kunn pa ma! ra»no ho! I!oko ona na manao ana e hana o!a \* v«ita hookahl ma ka ruml o Mkkalika. . O ke kumu nae 6 kela manao f?oko ona eiike me ta ! kt*pti ae a! Ooko « 4cona houpo, aole *m i maopopo iala. aka. nia nae ka haul! manao ! hoolaH m*! Ooko o kona houno. - ! Nolaila. 1 kona hnalele ana Iho ! kowi keena kahi ! hookaawiile fa aku nona ahele oia no loko o ka nla laan e pHJ

kokoke ana ma ka rumi o HawiU. aia fcoL aa aku la o!a m«e k#k&h! k?n<> kanaka e holobo!o ana ma!oko o ka utti laaii. I knna por,o an& aku sk-? aka la oia fce kan.*ka ia I suifctiJa me kt?k?ihf t n>aßh!nl kona ano ara<? kona hanala ana ! kor« mau maka. Me ka m»H* foa ame ka mama loa fcof o kona mao kapwal na hele aku ia !st ma ke ano hookolo l tsa knr«aka n<*i ana S fke af. Aoī<» ho! I HuHu kana hookolo ana akt>. ala ho!. ?ke aku !a la 1 ua kanaka n<?! ana l hahal aku a! e aku ana me kekahl poe kanaka e a<? ma fa wah! kokoke ma{ no. I ka ike ana akit o ua Moneka hulu aa irel o Ene! kola puuluuluu kanaka. la \ra I komo ma! al na hooklkina manao ana lloko ona fce .ohumu Ino ko ke a«mw o ka po, a o kela paha ke kumu nana i hoanoe mai I kona manao. Xoiaßa. nw aku la kela a kokoke loa rra kahl a ua poe !a e noho ana a e puuluulu ana hol. a fa wa haawl ak« la kefa i na hoolono ana a kona mau pahu hoolono. I kona lohe ana aku ! na puana !eo hawanawana liUi! me ka maopopo pono no nae e hoohelela ana mawaena o na puulu kanaka la. ua lohe maopopo aku la la me ka hlkllele nui o kona noonoo I kona lohe ana aku ! na mea e kamal!io la ana e ua poe la, Lohe maopopo aku la ua Moneka ne! 0 Enegredi I ka puka pono ana ae o ka manao e aihue ua poe la ia Kawila a me Makalika ma ia po no a la w& I hoomau loa aku ai ola 1 ka hoolohelohe ana I ke koena aku o na olelo a ua poe la no ka mea e pill ana i ke ano o ka lakou mau hoolala ana I makemake ai e hoohana aku i *tnea hoi e ko ai ko lakou mau manao eleele. "Ua ike no oukou" wahl a kekahi !eo 1 pane aku al. a I loheia aku ai hol e ua Moneka nei," ua noa na wahi a pau o loko o ka halealil ia'u. Aohe ona wahi kuono i hiki ole ia'u ke maau hele aku. "Nolaila, ua hikl loa ia'u ke hooko *ku i keia po i ka m?a a kakou i hooliolo iho nei. mamnli nse hoi o ke kokua ana mai o kekahl o oukou ia'u e like me ka mea e aiakai ia aku ana e 3L'I.

"Aole no paha he lamn nus e ae o ko kakou hoouna ia ana mai ma na kniīulu nei o aka. o kn hakllo* n*alo nna no knh! e loaa ai keia kanaka r> Hawila kona a pela hol m( k°!a n-nhino o Makalika kona inon. "O ka pna p!o ana o k<ūi mau kino kannkn elua ma'oko o ko kaknu ir>au lima, oia no ka hookoia ana o ka makemako o ko kakou alii. ke kannka a knkon i nana aku ai me ke eehia e noho mana ana maiuna o na aie apiipii o ke Kahvaenahonua.' "No'u iho ke ku nei .iu ni? ka makaukau ioa e hooko aku i ka hana i hooholoia iho ije?e kakou i keia wa." "Ho-ho-ho. e na moonihoawa, a e na hehena 0 ka pouli." wahi a kekahi leo nui ahiu i wawalo ae ai ia manawa. a lohe ia aku la ke polia poha a me ke kanono o kekahl mau hauna iaau oolea loa mawaena o ua puulu kanaka nei. aku la hoi ia manawa kek'ahi leo e uwo ana e haehae ana i ka papa hanu lai malie 0 ka ea e halana ana ia wa. a iloko o ka wa pokole loa, aia hol naiowaie aku ia na kanaka mai ia wahi aku, a muu mofcaki iho ia hoi he ekolu mau kino kanaka maluna o kahi a ua poe la i houluulu ai. E kuu makamaka heluhelu, e hoomanao oe, aole keia he kanaka e ae i lele aku ia mawaena o ka puulu kanaka a kaua .i ike ae la, aka, 0 ka Moneka no ia o Tstiegedi, a oia ka mea nona ka ieo ahiu a kaua I lohe ae nei, oia no hoi ke kanaka nana na hauna laau pukani a kaua L lohe aku la e uuina ana me he kani paapaaina la na ka wai o Namalo-o-kama. Mahope iho o ka hoopuehu ana aku 0 ua Moneka la i na poe ohumu ino e lawe malu are aihue hoi ia Hawiia a me Makalika, ua pea ae la no ua Moneka la a huli hoi aku, la no kona keena, me ka hoike ole ana ae i kekahi mea ola kino no ka hana ana i hana ai ma ia wa. Aka, ma ka wa i ho! aku ai ua Moneka nel no kona keena, aole no ia 1 hoopoina i ka manao e hoomau aku no oia 1 kana mau kiai makaala ana no Ilawila a me Makalika ma ia koena aku o ka po. ' "Eia ka he eu ko ka po i makalahia a ai au i keia aumoe." wahi a ua Moneka nei i pane ae ai me ka luliluli ana ae 0 kona pno. oiai ia i hoomaha ana mnloko o kona keena. Mahore iho hatiie iho la kona rnau kuli i lalo, a puana ae ia ia i ka "Ave Maria" mahope iho hoi o kona kuhikuhi ana ae i ka hoailona o ke kea malu ona. Ai ka pau ana o ke "G!oria Patria" fa wa i ku ac al oin !luna a hel« aku oia no kahi e nIU kokoke-aku ana 1 ka rrirrf o Hnn-lla. he hanaha hon pnha kona ann mf>lalla, ia wa hu!i rrai la oia a hoi mai ia ma ke alahelP ara i aku ai. a heie loa aku la no ke keona o Makalika. I ka ike ana ro hf>{ ō ua Moneka hoororr<pono nei. aohe mau hlohior»a ♦? hneu mal ara i oa n<>on<v> hoohlkllel* iinko ona ro e pHi ntia i kn pale kara o ua MoiwnMne-nei o ka XTi, ua haalele iho la oia ia wahi, a hoi aku !a noloko o kona keena. | "E kuu makamaka heluhelu. ano un 'olino mai ka ia, a ke h«*!e nei ke ao m« kona nani rui maluna o Huneearia a pnu. T"a hila ka po a ua alll mn\ ho! ke ao ka hoa paonioni o ka ponli. a nc ;ia mea e kikoo aku ana ka kaua mau «nana nna maluna o kekahi mau hiohiona hou, j <Ao!e I pa'j>