Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIX, Number 17, 26 April 1901 — Page 6

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

6          NUPEPA KUOKOA, APERILA 26, 1901.

 

(Mai ka aoao 5 mai.)

            He wiwi, a ano ma'i ko lakou nanama, no ka hanai pono ole la paha.

            I ka wa i haawila aku ai@ kekahi ahui maia ia lakou ua nui ka hookeke o na kane, wahine a me na keiki nui pu no hoi me ka hoonuu e hoike ana i ka nui o ko lakou pololi: Mamua o ke kau pono ana aku o na poe lawe mea ai @una ua pau pa maia i ka ai ia. Ua hanai pono ia no lakou maluna o ka moku, a no ka akahi paha a ai wahi hua mea ai ke kumu o keia @@@naele a hoonuu maoili.

 

Na Hana Holomua.

 

            Ua hooholo ka hui kaauila e hoomoe loa aku i ko lakou alanui hao a hiki i Kaimuki a hiki loa aku i Waialae. He pomaikai keia no ka poe i kuai aina ma Kaimuki a me ka poe makaikai.

 

            E kukulu ana o C. R. Collins, ka mea hana noho a me na ilikaa, i kekahi hale pohaku nui ma keia wahi hakahaka mawaena o ka hale kuai pipi ma ke alanui. Moi a me ke kihi o alanui Moi me Papu. He mea keia e hoopau ae ai i ka oneanea oia wahi. E hana ana oia ilalo i wahi hana nona, a he mau lumi hoolimai@ma ko luna.

 

            He nui na hale hou e kukulu mau ia nei i keia a me keia la. Ke wawahila nei na hale kahiko a kukulu ia na hale hou. Ma na wahi i noho ia he nui na home nani e kukulu ia nei. He mea hauoli ka ike ana i ka holo mua o ka Aina.

            E kukulu ana o T. H. Davies & Co., i kekahi hale hana nui. He hale pohaku nani i manao ia e kukulu ma ke Alanui Kaahumanu ma kahi e ku nei ka hale malama ukana o keia hui. Ke hoolaia ia nei keia hana e na mea kaha kii.

            E. hoomaka i am ana ke kukulu ana i ka Pakui o ka Hokole Hawaii. He $22,000 a oi ka lilo no keia hana. E wawahi ia ana na hale liilii e ku nei ma ke Alanui Alakea. e hana koke ia aku ana keia hana.

 

HE KUMU E NOONOO NUI IA AI.

Nou, a no keia a me keia, mea ua lawe ae nei o Honolulu ia mea a ke hoike mai nei na olelo hoike kuloko no ka olaio o ia mea.

            Ina oe e hana ana me ka ikaika heaha ka mea e hoea mai ana? Aole anei oe e maluhiluhi ana, aole anei?

            E kulou ana oe ma kekahi wa e hana ai i kekahi hana.

            E hooikaika ana oe me kou ikaika a pau ma kou wa e hapai ae ai i kekahi mea.

            E hele wawae ana oe i kekahi wahi loihi, a e holo ana no hoi no kekahi wahi loihi.

            E olelo ana oe i keia, he luhi i ka hana. Aole hoi hiki ia oe e hiamoe ke hoea mai ka po.

            E eha ana kou kua, eha mai hoi hou poo, a e eha ana nohoi oe, ua luhi loa ia au.

            Ano, aohe pono iki o keia mea. O ke kumu o kou pilikia, oia ka loohia ana o kou mau Puupaa i ka pilikia, a ua luhi hoi lakou.

            E hiki anan no ia lakou ke hana e like me ka hiki ia lakou, a o ke kaikai ana ae, kulou ana iho, a hooikaika ana hoi me kou ikaika a pau, o na mea na lakou i hookaulua i ka lakou paahana ana.

            Ua oi loa aku ka nui o ke koko i puamaia aku e ka puuwai iloko o lakou mamua o ka mea hiki ia lakou ke kanana.

            Ua paa ae ia ke kanaka a ua phiha a paapu ae la ia wahi.

            O na eha he nui au e ike ana maloko o kou kino, oia ko lakou mau leo kahea i mau kokua no lakou.

            Aohe mea e ae e hiki ai ke hoonee koke ia lakou no ka paahana ana me ka kihiwawe e like la me na Huaale a Doan no ke Kikala Haneenee ame ka Puupaa.

            O ka makou ia e olelo nei, a oia hoi ka na kanaka o Honolulu nei e kakoo mai nei.

            Penei ka olelo a Mrs. Vieira o Alanui Moi, iloko o keia kulanakauhale: "No ekolu a eha makahiki i loohia ai au i kekahi pilikia mamuli o ka loohia ana o kuu kua a kekahi eha. o ka eha ame ka pilikia a nei ma'i i hoouka iho maluna o'u, aole hiki ke hoakakaia ma na huaolelo maopopo, aka, ua hiki nae ke hoomaopopoia ma ka noonoo wale ana iho. He elua a'u mau keiki, a he pohihihi hoi no'u ka hiki ana ia'u ke maiama aku ia laua, oiai au e umila ana e keia ma'i. o ke alahele i loaa ai ia'u ke oia ame ka oluolu mahope mai, oia ko'u ai ana i na Huaale a Doan no ke Kikaia Haneenee ame na Puupaa i kualia ai ma ka halekuai laau lapaau i kualia ai ma ka halekuai laau lapauu o Hollister Drug Co., Ua nui ka pomaikai i loaa mai ia'u, a oia hoi ka'u e hoike aku nei imua o ka poe a pau i loaa i ke Kikala Haneenee, a ano ma'i e ae paha i pili i na puupaa, e hoao lakou i na Huaale a Doan no ke Kikala Haneenee ame na Puupaa."

            E kualia ana na Huaale a Doan no na Puupaa e na oe kuai laau a pau. Kumukuai he 50 keneka. E hoounaia aku ana no ma ke Eke Leta e Hollister Drug Co, na Agena no Ko Hawaii Pae Aina.

 

$2,300 i Aihueia.

 

PAU KE DALA A KEKAHI KOA AMERIKA I KA LAWE IA OIAI OIA I KA HANA.

 

            Ua hana ia kekahi hana kalaima wiwo ole ma Waikiki, ma kahi noho o na koa Amerika a he $2,300@ dala i laweia me ka ika ole o ka ona oia waiwai. O O'Donnell ka mea nana ke dala i laweia. Ua manao wale ia no na kekahi koa komo hou mai, o Cook kona inoa, i lawe.

            Ua kii aku o O'Dnnell i kana mau dala i ka Banako a me na wahi hoahu dala a ohi mai he $2,300 me kona manao e pili i keia dala mahope o ka lio ana i mano ai i ka heihei o ka Paono ihaia.

 

Na Mea Hou o Lahaina.

 

NA HANA MA KA MALU UKU O LELE.

 

            LAHAINA, Aperila 19.--Ua ku mai ka moku kiakolu Redfield. He nui ka mai ka moku kiakolu Redfield. He nui ka papa i lawe ia mai no Lahaina. Na ka mahiko ka hapa nui o ka ukana.

            Ua wehe ae o Kauka William Peters i keena lapaau nona ma kahi kokoke i ka hale wili ko. He haumana oia i puka maikai mai ke kula a'o kauka mai o Kapalakiko. Ua lawelawe oia i keia oihana ma Kaleponi Akau no kekahi manawa mamua o kona holo ana mai no Lahaina. Aole i hiki mai kana wahine aka ke mano nei oia e hiki mai ana i keia muma koke iho.

Ua wehe ae o Peter Noah i keena loio nona ma ka Hale hou o M. McCann ma ke alanui nui. He mau lako hale maikai ko loko o kona keena hana. He loio oia, a ke manaolana ia nei e holomua ana a pomaikai oia ma kana oihana.

 

Maikai na alani a me na Lemi i hoou lu ia ma Lahaina. Momona ka alani, a nunui ka lemi. Ke manao ia nei e kanu nui ia aku ana keia mau hua mea ai.

 

            Ua ku ke poo o kekahi keiki i ka peku a ka lio. Aole no nae i nui loa ka poino.

 

            Ua make ka bebe a Kale Buchanan ma ka Poakolu. Aole i loihi ka ma'i ana.

 

            Ua make o Miss M. Mopaa, he 13 makahiki, i ka Poakolu. Na Rev. Pali i lawelawe na hana o kona Hoolewa.

 

            O Father Julian, he kamaaina no Belgiuma, ke poo o na Kahunapule kakolika ma Lahaina. He hiki i keia Kahuna ke olelo ekoku ano olelo like ole ma ka pololei loa.

 

            Ua holo aku ka ohi auhau Dunn me kana wahine no Molokai. Ke mano ia nei e hoi mai ana laua i keia pule.

 

Ua hoi aku o Miller ka mea oki lauoho ma kona keena hou. He maemae keia wahi hou ona.

 

Ke hooponopono hou ia nei ke alahao mawaena o Lahaina a me Kaanapali.

 

POINO IA KEIKI HAWAII.

 

            KAPALAKIKO, Aperila 14.--Ua makemake Emile T. Drier, he keiki Hawaii i kamaaina i keia Kaulanakauhale a he oiwi, hoi, e na Makai o Kapalakiko no ka imi ana i na dala ma ka hoopunipuni. I Honolulu iho nei no oia, a i kona hoi ana aku nei ua holo loa aku oia no San Jose, a malaila oia i uahuha ai i kana dala, e inu ana e lealea ana, a nui kona mau loaloha? O ka wa waiwai. Mahope pau kana dala a ike oia i kona pilikia. Hele aku oia ka hui o Bernnan & Kelly a loaa laia he $170 mamuli o kekahi pila kikoo kolohe ana i haawi aku ai. Aole i loihi ua loaa pono kana mau hana kolohe i ka Hui a ua hele koke aku o Harry Brennan o keia hui e hoopii iaia. Ke huli ia nei oia e na makai, a lawe aku imua o ka aha.

            Minamina na keiki Hawaii, o ka ohana maikai, i loaa i kei poion. I noho ia iho nei no i Hawaii nei aole e pilikia ala i ke alo o ka makua.

 

HALA O MISS K. UAHINUI.

            O ke kaikamahine i aloha nuiia a ko makou makamaka maikai o Kaunakakai, Molokai. Oiai o Miss Kaonohi Uahinui, ua oluolu i ke Akua Mana Loa ka lawe ana aku i kona hanu ma ke kakahiaka Sabati iho nei Aperila 21 ma Kamoiliili iloko o 9 la o ke kaa ma'i ana a hala wale aku ia no, a ma ka la 22 i hoolewaia ai kona kino kapapau, he huakai nui kai ka'i pu aku no kona wa hope loa a waihoia ma ka ilina ma Kamoiliili, nolaila, ua ili iho ke kaumaha maluna o ko makou makamaka Jos. N. Uahinui ka makuakane o ke kama i haia aku ia, molaila, ke komo pu aku nei makou me ia e kanikau pu.

 

HOALA HIAMOE.

 

            Ke hoao ia nei e hana kekahi uaki hoala hiamoe me ka nakeke ole. Ua hana ia keia uaki me ka kukui uila. Kau oe i ka manawa au i makemake ai e aia, a hoi oe e hiamoe me keia kukuiuila e kau kokoke ana i kou maka. I ka hiki ana i ka hora, a me ka minute au i makemake ai e ala ua hoaia keia kukuiuila e keia uaki a puiwa oe i ka maamaama. He mea maikai keia no na hale keiki liilii, aohe e puiwa i ka nakeke o ka uaki.

 

PEPEHI NA IOLE.

 

            Ke makemake nei o Iapana e noi i na aupuni nui a pau o ke ao nei, a me na wahi e ae i loaa ka ike, e pepehi i na lole a pau loa e loaa ana, a e hoao e hoonalowale, a hoopau i ka laha ana o keia ano holoholona ma ke ao holookoa.

            Ua huli nui na kanaka o Iapana a me na poe naauao o la aina a ua ike lakou aohe he waiwai o keia holoholona, a aole he mau pomaikai i loaa mai i na lahui kanaka mai ia lakou mai. Ua maopopo loa o keia holoholona kekahi mea nana e hoolaha nui nei na ma'i ahulau, a he mau haneri kaukani dala o na waiwai e hana ino ia nei e lakou. Ina e pau keia holoholona i ka make, aole e maka'u nui loa ia ka ma'i Bubonika. A aole oia ma'i wale aka he nui ae na ma'i okoa e lawe ia nei e keia holoholona. Ua hana ia keia hana malalo o na alakai ana a kauka Nugasha, he kauka akamai loa. Ua hele aku oia ma na wahi a pau i make nui na kanaka no ka Bubonika e nana pono i ke kumu oka laha nui a me ka laau e ola ai.

            Ke hoao nei ke aupuni Iapana e imi pono i ka nui o na waiwai poho, na poe i loaa i ka ma'i, a pela aku mamuli o na iole, a e hoike mai ana lakou i ke ao holookoa.

 

HE KAPENA PAELE.

 

OIA HOOKAHI KA PAELE I LOAA KEIA KULANA ILOKO O KA PUALI KU MAU O AMERIKA.

 

            Aia maluna o ka mokuahi koa Logan, o Kapena Kale Opiopio (Captian Charles Young), he Paele i hele a puka pono mai ke kula koa Nui mai o Amerika, West Point. Ke kula neia e makemake ia nei e hoouna kekahi keiki Hawaii, mai keia Teretori aku o ke a'o ana i ka oihana kaua. Ua loaa laia ke kulana Kapena i ka ia ekolu o keia mahina, a oia hookahi ka Paele i loaa ke alakai ana o kekahi Puali.

            He kanaka oia i lawa ika oihana kaua a he punahele i kona mau koa a pau, a ua mahalo nui ia oia. Ua loaa iaia ke kulana Kapena mamuli o kona ike kaua a me kona hana pono i ka hana. He @@@kumamakolu ona makahiki i noho ai iloko o ka puali koa. Akahi no oia a hele i ke kahuakaua. Loihi kona e noho ana iloko o ka Puali aka aole oia i hele iki iluna o ke kahua kaua. Ua hele iki oia e kilo i ke kulana o na @nemi liikini, a ua hoike ae oia i kona wiwo ole.

            I ka wa i hoomaka ai ke kaua me Sepania, he Lukanela oia ia manawa, a he kumu a'o koa hoi no ke k@ @ a'o koa o Ohio. Ua mahalo ia kana puali i a'o ai a paikau imua o Peresidena McKinley me kona mau kuhina. He kulana hiehie kona a he nani hoi ke nana aku.

 

Hoolaulea.

 

            Ke nana aku nei na poe i maa i ka hele ana ma na wahi hoolaulea i ka hiki mai o ka hui hanakeaka hou. Aia malaila e ikeia ai na lole nani o na wahine keaka he mea hou i makemake nui ia e kilo a hoopili e na u'i o Hawaii nei

 Malaila e ike ia ai ke ano hou o ka hana ana i na lauoho, a peia aku.

            Malaila hoi e ike ai na kane i na u'i kaili puuwai, a e moe ole ai ko lakou mau po.

 

            Ua wehiwehi na kaikamahine a Kimo Kamapela, ka ona miliona i ko laua holo ana aku no Amerika a me Eruopa. Ua akoakoa na hoaloha he nui no ka ike ana ia laua. He mau pualoke Hawaii keia, e makahehi nui ia nei.

 

            E holo aku ana o Miss Rose Davidson he kaikamahine oiwi, no Baffalo, N. Y. no ka hooponopono ana i na hoike a na kula o Hawaii nei malaila. E holo ana oia ma ka la 23 o keia mahina a e noho ana ma Amerika no kekahi mau mahina.

 

Heihei Waapa.

 

            Mawaena o na Lealea o keia Paredaso o ka Pakipika, o ka heihei waapa paha kekahi o na heihei ohohia nui loa ia e na haole a me na oiwi. I keia a me keia makahiki e heihei nei na Waapa ua piha mau ka uapo, a i na i lalo o Pearl City e phia ana mo. E hele ana keia a me keia me na lipine a me na aahu e hoikeike ana i na wai hooluu o ka aoao punahele ia lakou. I keia makahiki aku nei he ekolu nui i hookuku. I keia makahiki he elua no paha, aole i ikeia ka ekolu a oi aku paha.

            O na hui kaulana a maa mau ma keia hana oia ka Healani a me ka Myrtle. I keia makahiki i hala ua eo ia Healani ka heihei nui a ia Myrtle ka heihei o na opio. He nui ka hooikaika o keia mau aoao e lilo ia lakou ka hanohano o ka la. Ke hoomaka nei laua e hoomaamaa i kei a manawa. E a'o pono ia ana na keiki hoe i ke ano o ka hoe ana, ka malama ana i ka manawa, a me ka paa ana i ko lakou mau ikaikai pakahi. Kekahi keia o na hana hooikaika kino maikai loa. He hiehie no hoi ke ike aku i na keiki i maa i ka hoe ana, like ka hapai ana i ka hoe a paa mau ka manawa.

            O na keiki haole wale no ka hapa nui e komo nei ma keia hana, kakaikahi loa ke komo o na keiki Hawaii, Manao makou ua oi ae no ka ikaika o na keiki Hawaii mamua o na keiki haole, a ina e a'o pono ia a maa i ka hoe ana o ka waapa, e loaa no kekahi poe maikai loa mawaena o lakou. He hana maikai keia na na keiki o Kamehameha a me na keiki Hawaii mawaho nei e hoao e komo. Malia o haule keia mau hui ia lakou e like me ko lakou ike kinipopo.

            Ua oi ino loa aku ka ohohia o na keiki hoe waapa i na heihei o keia makahiki mamua o na wa i hala. Ke a'o pu ia nei na keiki liilii no ka hoomakaukau ana ia lakou no ka wa e hiki mai ana.

            E hoomaka ana na heihei o keia makahiki ma Pearl City, ewa, i ka la eha o Iulai. Ua wikiwki loa keia, o ka mea maa mau iloko Sepatemaba.

            He mea maa mau i keia mau hui heihei waapa ka hoouna ana i ko lakou mau keiki hoe waapa no elima a eono paha pule mamua o ka heihei ana ilalo o Pearl City e hoomaamaa ai, aka i keia makahiki iluna nei no e hoomaamaa ia ai a kokoke loa i ka wa heihei alaila lawe ia i Pearl City. Owai ana la o laua ke lanakila ana?

 

            Ka Elele Wilikoki.

 

            Ke manao nei makou, mawaena o na kanaka Hawaii oiwi, o Wilikoki ka helu ekahi o ka maalea a me ka ike i ka pelo ana. Ua maopopo loa keia i ka wa koho balota iho nei. Ua hiki ia Wilikoki ke olelo mai oia ka oi o ke aloha aina, eia no nae he hoohui aina mua loa. Ua hiki no iaia ke olelo mai oia kekahi aliikoa wiwo ole loa eia nae he pee wale iloko o ke kapu hao. Ua hiki no iaia ke olelo mai i haalele oia i ka wahine Italia ana no ka makemake e hoihoi laia i Italia, eia nae he kumu okoa. Ua hiki no laia ke olelo mai o ka Home Rula Kuokoa ka aoao e loaa mai ai na pomaikai mai Amerika mai, eia nae ke hoi mai nei a olelo mai aia na pomaikai ma ka aoao Repupalika. Ua hiki no laia ke olelo mai nana na pomaikai a pau e loaa nei ia Hawaii nei, eia ka o na ino kana i lawe mai.

            He kanaka oia i like me ka makani k apa mai ma ka Hikina a pau pa mai ma ke komohana. Aohe ona paa ma na mea olalo e pomaikai ai ka lahui, aka ke nana nei oia no kona pomaikai iho. Ke hoao nei oia e alakai hewa ia kakou. Ke olelo mai nei oia o ka pakui ana iho i ka huaolelo Rpupalika mahope o ka huelo o ka Home Rula oia ka mea e loaa mai ai na pomaikai mai Amerika mai. Ua like keia me ka olelo ana mai he makapo a hupo na Lunamakaainana o Amerika. Ina aia ka pomaikai ma ka aoao Repupalika, o kana hana pono oia no ka hoi mai o olelo peia a hoolei kela inoa Home Rula a Lawe i ka aoao Repupalik. A'o i ka lahui e koho ma ka aoao pololei a me ka aoao e pomaikai ai, a aole ma ka aoao e pilikia ai. Heaha na wahi mea i hana ia e na Lunamakaainana o ka aoao Home Rula? He neo, Heaha na pomaikai i loaa mai nei mai ia Wilikoki mai i hele aku nei ma ka aoao Home Rula Kuokoa? E ninauia Ole.

            O ke alakai kupono auanei keia a kakou ka lahui e makemake nei? Aole Aole!! Aole!!! He nui na kanaka Hawaii naaua i makemake e imi i ka pono o kona lahui. Imi aku ia lakou a koho i Alakai mai waena mai o lakou. Hoopau i ka Home Rula, a koho ma ka aoao Repupalika ua hiki no ia kakou ke koho i ka kakou poe e makemake ai i na e lokahi ma ia aoao. Hoo una i elele e pomaikai ai ka lahui a aolei muheehololua, holo hope. E ala e ka lahui a noonoo oi kau ka la o uhi mai ka po, pouli, paele a maopopo ole ka kakou mea e hana aku ai.

 

Na Koa o ka Moku Mai

 

Manaoia Eia ke Kau Nei na Koa i ka Aina

 

IKE MAU IA NA ALII KOA ME KA LAKOU MAU WAHINE MALUNA O KA WAAPA I HOE IA E NA KOA.

 

            I na ahiahi a pau mai ka wa mai i hoomalu ia ai ka moku koa ma'i Kilpatrick no ka loaa ana o ka ma'i hepera (Small pox) ua ikeia kekahi waapa i piha i na Alii koa me ka lakou mau wahine a i hoe ia e na koa e holo ana no Waikiki. Holo aku keia waapa a kokoke i kahi o Kakela ma a hoomaka e holo i ka aina.

            I kekahi manawa ua ike ia keia waapa e haalele ana i ka moku i ka hora 5, a lohi iki mai no hoi i kekahi manawa, a hele a hiki i Waikiki ua ano poeleele loa. Aohe i ikeia ko lakou pae ana i ka aina a me ko lakou hoi ana, aka heaha ka manao o keia hoe ana a hiki ilaila?

            Ua ike ia keia waapa e ka poe noho ma ka uapo i ka holo mau no Waikiki I ko lakou nana pono ana poeleele e mamua o ka hiki ana ia lakou ke ike i ke kau i ka aina, a me ka wa e hoi mai ai.

            He mea kupono e papap ia keia poe mai ka hana ana me keia. Ina eia lakou ke lele malu nei i ka aina, a ke uhaki nei i ke kanawai hoomalu, he mea pono e a'o ia lakou. Ina e laha ana ka ma'i Hepera (small pox) i Honolulu, e poino ana na oia he lehulehu mamuli o ka hana a keia poe kakaikahi. He mea pono ia lakou ke a'o i na koa e noho malie oiai he poe Alii koa lakou, a i mea e hoolohe ia ai ka lakou olelo, e pono lakou e noho malie pu.

            Ua olelo ao kekahi haole i ike pono i ke ano o ka hoouna ana ia o ka poe koa ma'i puupuu liilii (measles) i Kahakaaulana, ua hookuu ia iluna o na waapa a waiho ia peia i ka wela o ka la a hiki i ke kii ana mai o ka waapa mahu e lawe ia lakou. Aohe he peia, a mau mea oluolu e ae hoi, a aohe no hoi he mau mea e palulu ae ai i ka wela o ka la. O ke ola ana paha o keia poe?

            Mai oi loa ka maikai i na i ka manawa i ike ia ai ua loaa ka moku i ka ma'i hepera i na i lawe ia na koa a pau loa i Kahakaaulana koe na poe hana o ka moku, puhipuhi i ka moku me namea hoomake ma'i a ae e komo mai e kii i wai inu a me ka nanahu a pau hoi aku i waho hookau keia poe koa a holo aku no Manila. Ina me keia e hana mai ai keia poe e poino ana na oia makamae o Hawaii nei i ka lakou ma'i.

            He 35 poe ma'i e hoomalu ia nei ma ka Hakaaulana. He ekolu poe i loaa i ka ma'i hepera (small pox.) a he ma'i puupuu liilii ka hapanui.

 

Hana i ka Hana Oolea.

 

KE KEIKI A KA LUNAHOOMALU O KA AHAOLELO O AMERIKA.

 

LOS ANGELES 9.--Mai ka hanohano mai o kona makua a i ka hana la ma ka hale hana papa, ka moolelo o Don. A. Henderson, ke keiki a ka Lunahoomalu o ka Ahaolelo o Amerika kekahi hoi o na kanaka kuonoono oia aina. He $2.25 ka uku hana o ka la o keia keiki e hana nei ma ka hale hana papa o San Pedro. No keia wahi loaa uuku, ke hapai nei oia i na papap kaumaha mai ke kakahiaka a i ke ahiahi. "Me ka hou o kou iae e ai ai oe i kau ai." Ua oi aku ka uku o kekahi o na kaua a kona makuakane mamua o ka mea e loaa nei iaia. Ua kuku kona lima i ka papa, a kahe mau kona hou mai ke kakahiaka a hiki i ke ahiahi.

            Ua hauoli oia i ka loaa ana iaia o ka makuakane maikai, aka, aole i hauoli kona makuakane i ka loaa ana o ke keiki kolohe, a aole makemake o kona makuakane e ike iaia. Ua hoao kona makuakane e hoonaauao iaia. Hele oia i ke kuia a hiki i ka piha ana o ka 17 o kona mau makahiki me ka hookonkono mau ia e kona mau makua. Aole ona makemake e imi ka naauao I kona puka ana mai ke kula kiekie o Iowa, ua hoounaia oia i ke kula a'o koa ma Pennsylvania. Aole he makemake o keia keiki i ka lilo i koa. Ua hoao kona makuakane e hoouna iaia i na kula nui o Amerika aka ua hoole mau oia. Hoouna ia oia e a'o i ka hana kaaahi, a e like me ka mea maa mau ua hoomaka oia e pii mai lalo mai. Oiai oia e hana ana malaila ua hui oia me na poe inu waiona a hoomaka oia e inu. Mai laila mai ua hoi kau oia a hana ma ka hale hana papa.

            I ka hele ana mai o kona Ohana, maloko o ko lakou haa Hai, no Kaleponi ua kau pu mai o Don, aka, i ka hoi ana o kona ohana ua noho iho oia e hana ma ka hale hana papa no na wahi dala liilii.

 

Ke Kinau.

 

            Ua ku mai ke Kinau i ka hora 11 o ka Poaono i hala mai Hilo mai. Ua holo wikiwiki mai oia a ku mamua o kona manawa maa mau no ka lawe ana aku i na Porto Riko e ku mai ana maluna o ka mokuahi Zelandia. Ua manao o Kapena Freeman e ku e mai ana lakou mamua o kona ku ana mai, aka aole i ike ia ka moku i kona komo ana mai. I ka lele ana o na ohua a pau, ua hoomaka koke ia e hoopiha ma moku no ka hoomakaukau ana i hiki ke lawe koke i keia poe lima hana i na wahi like ole i ko lakou wa e ku mai ai.

            Eia na Ohua i kau mai no Honolulu nei:--

            Sam Parker, H.E. Packer. J. R. Souther, W. H. Cornwell, T. Fredenberg Captain J. Ross, H. W. McFarlane, G. Turner, R. H. Fowler and wife, W. B. Rabble and wife, W. M. Warren, Miss E. S. Wilson, R. Burrows C. B. Irish W. A. Robinson, A. W. Carter, E. H. Wodehouse, Miss Duncan, W. Mutch, Irivine, R. D. Church, W. Darrant, Father Julian, C. L. Kookoo, S. E. Kaleikau, T. K. Akana, Carl Wideman, wife and son, D. J. McKay, George Hammer, G. Ahrens and son, C. A. Burns, Max Gildemeister, R. T. Beekwith S. L. Dredge, C. Lenoard. C. H. Leaff, H. M. Lombard, G. E. Morban, Miss R. H. Clarke, W. Ferandes, Mrs. W. Porteous, G. P. Jekins, James Smith, H. Deacon, Henry Erickloff, Mrs. H. Maxwell, Dr. C. Beenalt, C. Baddaky, W. A. Beckhouse, J. C. Hebbard, C. Z. White, Miss Gisdy Akina, Master E. Chin Chow Mrs. M. J. McLoud and son, L. B. Hewton, D. Conway, ame 81 ohua oneki.

 

            Ua ku mai ke Claudine i ka hora 10 o ka po lapule me keia mau ohua@ C. B. Wells, K. S. Gjerdum, W. M. Rickard and wife, W. A. Hardy, T. E. Richardson, Mrs. G. M. Cook, H. T. Hayseiden, F. S. Washburn, B. Keelen and wife, A. W. Neely, Mrs. Aiona and four children, Wong Kang, Rev. W. M. Kalaiwaa, Ah Young, Lum Sing, Rev. J. E. Kekipi, Mrs. Rev. Kekipi, Mrs. K. Nakaholelua a me 73 ohua oneki.

 

            Maluna mai o ka Maiulanii holo mai ai o:--

            Rev. Mr. Desha, Miss Girvin, J. Sleppy W. Sleeppy, J. Bowler, a Agassas, Ah ChinChee, Lee Yung, Chock Chin, Choy Chin, Ng Fawn Mrs. E. A. Kakina, J. McCandless, Messers Rosenbladt, Smith Ttying, Awai, Ahana, Wolters, Smithe a me 55 ohua oneki.

 

            Ku mai o Kea Hou me 1.568 eke ko mai Honokaa mai.

            He 5,000 eke ko a Hanalei mai Hanamaulu mai. Manao ia e ku mai ana i ka Poaha.

 

            Ua holo aku i ka wanaao Poakahi nei ka moku koa i hoomalu ia, Kilpatrick, no Manila. Ua kakau mai kekahi o lakou i leka e mahalo mai ana i na poe i kokua ia lakou ma ka hoouna ana ina nupepa a me na mea heluhelu, a me na mea e ae.

            Ua olelo mai ko lakou alii koa i na ua holo kekahi mau alii koa me ka lakou mau wahine a kau iluna o ka aina, ua hana ia me kona ike ole.

 

Ono ka Ai Ana.

 

            "Pehea hoi keia poe e ai nei aohe uku i ninau ia aku ai ia H. J. Nolte, ka mea nona ka hale aina ma ka alanui Papu.

            'Aohe Lunamakaainana e ai wale nei maanei," wahi ana i pane mai ai.

            "Ua ukuia ko lakou mau aie a pau loa."

            "Nawai e uku nei?"

            Well, i kekahi namawa na Pamawaho e kii mai a uku i na kikiki, a i kekahi manawa na Mokimana."

            "Ua maopopo no ia oe ka mea nana e haawi nei ia lakou ke dala e uku ai no keia mau ai ana a na Lunamakaainana?"

            "Aole i mapopo ia'u," wahi ana. "I kekahi mau la aku nei i hala ua lohe aku au ia Pamawaho e huhu ana no ka ai nui loa o kekahi mau Lunamakaa@@@@ he kana ha keneka, he kanalima keneka a oi aku kekahi o lakou. O Pamawaho a i ole o Mokimana paha ua ano poina hoi ia'u ka mea a'u i lohe aku e olelo ana he 25 keneka ka mea i ae ia i na Lunamakaainana kakaikahi e uku ia no na ai ana e keia mau keonimana.

 

Ma ka Aina Pua o Kina

 

ANEA'NE E HAUNAELE HOU NA PAKE.

 

            PEKINA, APERILA 8.--Ua loaa mai ka, lono ke alakai ia nei kekahi puali nui e Kenelala Tung Fu Hsien, ke alaka mua o na puali o ka Akau, ma Mongolia me Shensi, no ke kue ana aku i na haole me ke aupuni e ku nei.

            Ua loaa mai keia lono ia Li Hung Chang a me ke keiki alii Ching, aole no nae he maopopo loa, aka ua ano pihoihoi ko laua manao, no ka mea ua maopopo ia laua e haunaele hou ana, i na aole e hoopau koke ia ka hana a keia Kenelala.

            Ma ka lono hope loa, he 150 mile i koe hiki mai o Kenelala FuHsien i ke alo o Li Hung Chang me ke keiki alii, me 11,000 koa paa mau, i makaukau no ka hoolohe ana i kana mau kauoha. Ua like no me ia ka nui o na koa o ka pa ali ake ua olelo ia ua oi aku ka makaukau o na koa o Kenelala Tung Fu Hsien mamua o ia mau koa.

            I'a manao wale ia no o na kumu o keia mau haunaele oia no ka hua o na hana a na Agena o ke Keiki Alii Tuaa a me Kenelala Tung Fu Hsien. Manao o Li Hung Chang he 5,000 koa ku mau ma Mongolia i hui ole me keia puali. Aole ona manao e pilikia ana lakou. He mau hana wale no keia na ke Keiki Alii Tuan a me Kenelala tung Fu Hsien i mea e pakele ai laua mai na hoopai i manao ia no laua.

            He manawa inoino loa keia no na pake e hakaka iho ai me lakou iho no, oiai a ole i pau ko lakou mau pilikia me na aina nui, na mana nui o ke ao nei. Ina lakou e kaua ana mawaena iho o lakou e komo mai ana na mana nui mawaena o lakou a hoao e hoopau i keia haunaele. Aka i na ma ia kaua ana poino na waiwai me na ola o na Lahui e ae e koi poho ia mai ana lakou.

            I na e hookahuli ia ana ka noho alii alaila e lohi loa ana na hooponopono aelike me na aupuni nui e hana ia nei i keia manawa.

 

NU HOU KULOKO

 

            Haule ka hui paani polo o Maui i ka hui o Honolulu nei.

 

            Ua kakau mai nei o Hogan, ka Paele hanakeaka i paani ai ma ka Opiuma no kekahi wa loihi e hoomaopopo mai ana no kona hoi hou ana mai.

 

            Ua holo aka maiuna o ka mokuahi Sierra o Senatoa a me Mrs. Waterhouse no Amerika. Aole i maopopo ka loihi o ko laua wa e noho ai malailo.

 

            Ka Poalua, ia 23 o keia mahina ka la hanau o ke Kiaaina Dole. Ua kani ae ka hana Hawaii ma Sans Souci kahi i noho ai oia no ka manawa.

 

            He mau wahine Paele kekahi i hele pu mai nei me ka lakou mau kane maluna o ka moku koa a e holo loa aku aha no Manila. O keia na wahine Paele mua loa i hele mai me na koa.

 

            E noho ana ka Ahahui Lunakahiko o na Mokupuni o Maui, Molokai a me Lanai ma ka Poakolu mua o Mei A. D. 1901 ma ka Luakini o Keanae, Maui, Hora 10 a.m.

 

            Maluna o ka mokuahi Nippon Maru o ka Poalima i hala i kau mai ai kekahi Pake Kalikiano. Ua makemakeia e lawe kona ola ma Kina nolaila ua holo aku oia no Amerika.

 

            He ekolu mau Senatoa i noi ae e ae ia e lawelawe i ka oihana loio ma na Aha Apana ame. O ko lakou mau inoa oia no o J. B. Kaohi, I. H. Kahilina, a ma l. Nakapaahu.

 

            Aole i oluolu pono ka ma'i o ke Kiaaina. Aia ola ma Wakiki kahi i hooluolu ai. He nui na Home Rula e hele mau nei imua ona no ka hooloihi ana aku i keia kau Ahaolelo i kanakolu la hou aku.

 

Pehea ana o Willie Forrest, kahi keiki i huli ia ai i waena moana? Eia oia iloko o ka halewai kahi i malama ia ai. Ua makemake kona mau makua e hoopaa iaia ma Keoneula. Ua makemake no hoi ka hui hana Hau e hele aku ilaila e hana ai i kana hana maa mau. Peha ana la?

 

            Ua holo aku o Mapuana Smith, ke Kaikamahine a Hanale Kamika, Kakauolelo Nui o ke Keena Hookolokolo, maluna o ka mokuahi Sierra no Amerika. Ua holo pu aku oia me Miss Rose Davidson, ka mea nana e lawe nei na hoikeike kula i Baffalo. E hoio makaikai ana oia no kona oia kino, a e noho ana ma Amerika no elima mahina. E makaikai ana oia ia Nu Ioka a me na kulanakauhale nui o Amerika.

 

NU HOU KUWAHO.

 

            Ke hoao ia nei e holo Persidena o Kenelala Miles no ka aoao Demokarata

 

            Ke mana ia nei e pani ia ana ka ipuka o ka Hoikeike nui ma Baffalo i ka lapule.

 

            He hookahi hapabiliona dala kua ma ka Waihona dala o ke Aupuni nui o Amerika i keia manau.

 

            E makaikai ana o Peresidena Makinele i na moku kaua a pau e ku ana ma Kapalakiko i kona wa e hiki ai malaila ma kana huakai makaikai.

 

            Ua hoopii ae na agena o ka Bua i ka agena o ka Hui moku e lawe nei i na hoki no na Pelekane ma Afferika. Ua kue keia i ka noho'na aupuni wahi a lakou.

 

            Ua hiki aku o J. D. Spreckles i Kapalakiko a hai aku i kana huakai i Sydney. Nui kona mahalo i na hana a ka poe Samoan i hana mai ai nona i kona ku ana ma Samoa.

 

            E lawe ia ae ana ke kino o Peresidena Linedona mai kona wahi e waiho nei a i ka@@@ hou i hoomakaukau ia malalo pono o kona kia hoomanao. @ wehe ia ana kona pahu.

 

            Ua olelo ae kekahi kahunapule o Nu Ioka i ka nele maoli no o ka poe waiwai o keia kulanakauhale nui i na keiki. Iloko o hookahi @ile o na hale nani keia hulanakauhale he 15 wale no keiki malalo mai o 12 makahiki.

 

            He 37,800 ka nui o na kanaka o Samoa. He 32,000 malalo o na Kelemania o he 5,800 malalo o Amerika. He nui na keiki liilii e make mau nei no ka malama pono ole o na makuahine, a me ka ike ole i ka hanai pono ana.

 

            He olel koa hou ko na koa Kelemania. Ua hoouna aku o Emepera Williams o Kelemania i kekahi mau koa me keia lole hou i Ladana imua o Moi Eluene o Enelani e nana mai oia i ka maikai me ka maikai ole. Ua hana ia keia lole me na pono kaua a lilo ke koikoi ma ke kua, a i ka manawa e makemake ia ai e wehe he hookahi no pihi e wehe ai hemo nei mau mea a pau. Nui ko ka Moi mahalo.

 

            Ua loaa kekahi keiki o ke kula kauka o Ann Arbor i ka ma'i Bubonika oiai oia e nana ana, a e imi ana hoi i ke ano o ka holoholona, liilii o kei ma'i. ke lapaau ia nei oia a kekahi kumu no o keia kula, a i ka wa e hele aku ai o keia kauka e ike iaia komo oia i ke kapalaholio me na puka aniani liilii ma ka maka i wahi nona e ike ai. Ua manao la e oia ana no keia keiki.

 

HE OLELO HOIKE MAI ENELANI MAI.

 

            "Ua mano au o ka laau kunu a Chamberlain ka helu ekahi ma ke no nei no ka bronkika," wahi a Mr. William Savory, o Warinetone, Enelani. "Ua ola ka'u wahine i keia laau, mai ka ma'i bronkika mai, ka ma'i nana oia i hoonawaliwali maluna o kona wahi moe no eono makahiki. Ua oluolu loa oia i keia wa." E loaa no kei a laau ma ka halekuai laau o Benson, Smith & Co., na agena no ka Teretori o Hawaii.

 

UA PAU KA WELI I KA NOHO HUKI NIHO.

 

            HE HIKI KE HUKI A HOOPIHAIA NA NIHO POPO ME KA EHA OLE malalo o na paahana ana o keia au naauao e kapiliia ai i ka io o ka papa niho. Aohe hanaia i ka laau hoohiamoe.

            O keia wale no kahi huki a hana niho ma Honolulu nei i loaa na PAAHANA I HOOPAAIA me na mea e ae e hiki ai ke huki, hoopiha a hoopaa i poo gula a puna paha e hiki ole ai ke ikeia ke ano e mai ka niho maoli ae, a e paa no ia no umi makahiki malalo o ka hoopaa ana, me ka LOAA OLE O KEKAHI HUNAHUNA O KA EHA. He POE WALE NO I HOONAAUAO A HOOKUU MAIKAI IA na poe lawelawe, he poe i lawelawe mua ma keia oihana mai ka 12 a i ka 20 makahiki, a he loea ma ke poo o na mahele like ole o keia oihana. E kipa mai io makou nei, a e ike no auanei oukou i ka olalo e ka makou e hoolaha nei. E hoike mua aku no makou ia oukou i ka nui o ko oukou lilo i ka wa e NANA MUA AI ME KA UKU OLE.

PAA NIHO KU'I       $5.00

NIHO GULA 5.00

HOOPIHA IA ANA ME KE GULA            $1.00

HOOPIHA IA ANA ME KE DALA            .50

            Ua lawa ko makou inoa i ka hoola ana i ka maikai o na hana a pau.

            NEW YORK DNETAL PARLORS,

            Room 4, Elite Building, Alanui Hotels.

            HE MAU WAHINE NO KAHI NO KA WAHINE.

8 a.m. p.m.