Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIX, Number 18, 3 May 1901 — Pau na Luna Aupuni Kue Nui na Senatoa i ko Lakou Mau Inoa. KA PUUKU T. F. LANSIG-LUNA NUI O NA HANA AUPUNI J. A. McCANDLESS-KOMIKINA O NA AINA AUPUNI J. F. BROWN. [ARTICLE]

Pau na Luna Aupuni

Kue Nui na Senatoa i ko Lakou Mau Inoa.

KA PUUKU T. F. LANSIG-LUNA NUI O NA HANA AUPUNI J. A. McCANDLESS-KOMIKINA O NA AINA AUPUNI J. F. BROWN.

Ma ka Poalua o ka pule i hala i lohe ia mai ai ka pau o kekahi mau luna aupuni o keia Teretori mamuli o ke kue nui o na Home Rula ia lakou. Ua lilo keia i mea kamailio nui ia e na kanaka oiaio he mau wahi mea hou ano nui keia. Ua olelo ae kekahi poe i ae ole no na Home Rula i keia poe e noho ma ia mau wahi no ka mea ua makemake lakou e lilo ia mau wahi ia lakou. Olelo hoi kekahi poe no ka lili maoli no o na kanaka Hawaii i na haole a ke makemake nei e hoopau loa ia na haole mai na oihana mai a lilo na hana aupuni a pau i kanaka Hawaii. Ua olelo ae hoi kekahi poe o ke kumu nui o ka hoole o na Senatoa i ko lakou noho ana ma ia mau wahi oia no ka maikai ole o ka lakou lawelawe ana i ka oihana. O J. F. Brown. ke Komikina o na aina aupuni, kekahi o keia mau haole i hoopau ia. Ua hoomaka oia e noho ma keia hana mai ka hookumu ana ia o keia keena hana a hiki iho la i kona pau ana. Ua hana oia i kana hana me ka pololei a aole i ikeia kekahi mau hana hewa ana i hana ai a hiki wale no i kona hoopau ia ana aku la malalo o ka manao o na Home Rula. Ua maopopo loa o kekahi kumu nui o ka huhu o na lunamakaainana o ka aoao Home Rula oia no kana huakai aku nei i Wakinekona no na mea e pili ana i kana oihana. Ua nui ka huhu ia o keia huakai ana. A he nui na mea i oleloia e kue ana i keia huakai. Ua hooholo ia kekahi mau olelo hooholo no ka ninau pono ana i ke kumu nui o keia huakai. I ka wa i laweia mai ai o kona inoa no keia oihana ua hoole koke na Home Rula. Ua waiho mai keia kauwa hana a ka lehulehu i ka hana, aole no ka hewa o kana lawelawe ana aka no ka makemake o na lunamakaainana a kakou ka lahui i koho ai. O Theo F. Lansing, ka Puuku o ka Teretori, kekahi o keia mau mea i loaa i ka koi a ka Home Rula a hoopau ia ae la mai ka oihana mai me ka hewa ole. He haole naauao keia, hoopono ma ka oihana, a he kanaka ike i ka lawelawe ana i na hana holomua. Oia kekahi o na haole waiwai o keia kulanakauhale a aole oia i lawe i keia oihana no ke dala aka no ka hana ana i ka makemake o ka lahui. I ka waiho ana mai o Hon. S. M. Damon i keia oihana ua koho koke ia o T. F. Lansing. Ua hoike mai oia he kauwa hana pololei i ka oihana mai kona malama ana i ka hana a hiki i kona hoopau ia ana aku la. Ua minamina nui makou i kona hoopau ana ia mai keia wahi mai. Aole he kumu nui o keia hoopau ia ana aka o ka makemake ole wale no o na Home Rula iaia. Malia paha ua manao iho nei lakou e lawe ae i keia wahi, kahi hoi e hooahu ia nei ke dala o ke aupuni, i hiki ia lakou iho no ke ike pono i ka waiwai io o ka waihona i loaa na dala na lakou i keia wahi a oia ke kumu nui o keia hookaawale ia o keia keonimana. Lohe wale mai makou o Kaulia aku ana ka Puuku, aole nae i maopopo loa. O J. A. McCandless ka Luna Nui o na Hana Aupuni, a ka mea eli lua wai @ @ @ hoi, kekahi o keia poe i loaa i ka hauna koi a ka enemi. I ka make ana o kapena King, ke Kuhina kalalaina mua ua lilo mai kona wahi ia McCandless a ua paa oia i keia wahi a hiki i keia manawa. He kanaka hou oia ma keia oihana aka o kona ike hana mua no ua hana aku oia i keia hana ano nui me ka holomua. Ua hana oia i ka hana me ke kanalua ole a aole no paha e hiki i na Home Rula ke huli aku a loaa kekahi mea nana e lawelawe i kela hana a oi ai ka makaukau mamua o na lawelawe ana a keia haole. O ke kumu nui wale no o kona pilikia oia no ka makemake o na Home Rula i na hana lehulehu malalo o kela keena, a ua manao lakou ina e lilo ana i ka Home Rula keia wahi e puipui ana ko lakou mau eke. Kekahi keia o na keena hana nui loa o ke Aupuni. Aia mai laila mai na hana ano nui no ka pomaikai o ka lea pela aku. Ua lohe mai makou o R. N. Boyd ka mea e makahehi nui loa nei i keia wahi. Aole maopopo loa ka mea nana e lawelawe ana keia hana. Ma ka hoopau ia ana o keia mau kanaka lawelawe pololei i ka hana mai keia mau wahi mai ua hoika mai na Home Rula i ko lakou makemake e pau loa na hana aupuni ano nui malalo o ko lakou mau lima. He mea kupono no ka hoopau ana i na mea i loaa na kumu ano nui e hooia mai ana i ko lakou lawelawe pono ole i ka hana. Aka ua hoopau ia aku keia mau luna aupuni malalo o na manao alunu o na Home Rula a ua hiki oleia makou ke kokua ia lakou ma keia hana ana. Ke manao nei makou he mea pono no i ke Kiaaina e hookohu hou iho i keia mau kauwa hana pololei a e hooikaika nui ia e hoi hou lakou e lawelawe i ka hana. Ke hoomaka hou nei ke Kinipopo. He ehiku mau hui e hookuku i keia kau. Ua nani na hoohiwahiwa no ka la l o Mei. Ua hoonani ia ka pa Aiii me na lipine a me na pua nani. Ma ka noonoo aku ua aneane no paha e pihi ka 8,000 kanaka i hele ae e ike i na hana o ka la ekahi o Mei. Ua pau ka ahaolelo o na Home Rula. O ka aoao hea aku ana la ke komo i keia kau?