Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIX, Number 20, 17 May 1901 — Rudolf Rasenedile Ka U'i Nana i Kaili ka Puuwai o ke Kaikamahine-alii KA MEA HOI I HOOPAAHAO IA MA NA PAIA ANUANU O KA HALEPAHAO O ZENDA. [ARTICLE]

Rudolf Rasenedile

Ka U'i Nana i Kaili ka Puuwai o ke Kaikamahine-alii

KA MEA HOI I HOOPAAHAO IA MA NA PAIA ANUANU O KA HALEPAHAO O ZENDA.

I ko kaJtou haalele ana ia Uuāoīl Ras«nedile, i kela puka ana ahu nei e ku ana oia imua o kekahi mau kanaka ana hoi i manao ai he mau poa, aka. aole keia he mau poa. Ua maopopo ia oe ka inoa o na makamaka i ku mua ai me Rudoif, oia no hoi o Konela Sapt ame Fitz, aka, aole I ka inoa 0 ke keonimana elua i hele mai ai a ku imua o lakou, ala nei hoi i manao ai he alli poa no lakou. aka. aole ia he mea okoa aku o ke Keiki Alii no ia o Ruritania, ka mea hoi e poni ia ak\i ana i Moi no Ruritania i ka ia apopo. 1 kona ike ana mai i keia keiki u'i ua komo koke iho la iloko ona ka makemake e hoaikane me ia a e noi hoi iaia e hoi pu me lakou ma ka hale kuahiwi 0 kona kalkuaana kahi hoi a lakou e noho hooluolu nei mamua o kona poni; ia «ana i Moi ; no Ruritania. Ua nana | pono aku la oi'a i kela keiki mai luna a hiki i lalo a ua i itv la oia iloko ona aole keia he kanaka ma.i na poe ilihune mai aka mai ka ohana hanohano mai oia a ke manao nei no hoi au he keiki alii oia no kekahi mau aina kokoke i ko'u nei. 'E hai mai ia'u e ke keonimana maikai i kod inoa ame kou wahi i hele mai nei a me kou komo loa ana mai nei iloko o kela uluiaau, oiai ua kahaha loa ia ko'u noonoo i ka ike ana ia oe ma keia wahi," wahi a ke Keikialii. ,4 He mea maa mau ma ko'u aina o na kamaaina ka mea mua e hā'i mai i ko lakou inoa, nolaila, e kala mai oe ia'u' a ooe ke hai mua mai i kou inoa." wai>i a Rudolf. "Ma ko'u aina o ka mea e ninau aku ana i ka inoa o kona hoa ua lilo iaia ka lanakila a o ka ha'i wale mai no ka kona hoa," wahi a ke Keikialii. 'Ina hoi ha pela e ha'i aku au ia oe Q i | ko'u inoa. Ua kapaia au o Ru3olf i Rasenedile ma ko'u aina hanau aka o I ka mea kahea mau ia mai ia'u o Rudolf i wale no." I 'lna pela ua like loa no ko kaua mau inoa mua o Rudolf no hoi ko'u, a i ka, la apopo e kapaia ai au o Hudolf Ka i Moi o Rurltania nei.' ° ! "Alaila ooe ka mea e poni ia ana i ka la apopo ka mea hoi a makou i hele j mai nei e Ike i kou la nui. Hauo- . li loa au i ko'u hui > ana nie oe i keia! manawa a ke manaolana nei au e o.a ana au a hiki i ka la.apopo, i ike aku ai au 1 kou poni la ana 1 alii no niakou. Aole au i manao mua e loaa ana ia'u keia hanoliano oka hui ana me oe." i "Alaila i hele mai nei oe i Ruritania | nei e ike i ka la poni Moi." | "Ae, ua hele mai au he mau mile lehulehu no ka ike ana i keia la nui oial ua kaulana kou u'i ame kou hanohano < a puni na awawa o Enelani nei a loe ; kulana hoi kou i makahehl nui ia e na j keiki alii e noho kokoke nej ia oe. Aole ' oia wale aka ua lohe ia ae e hele mai' ana kou eouein ke Kaikamahine Fav- j la e ike i kou poni ia ana, a oiai ua kau lana kona u'i a puni keia aina. he nui i na keikialii e makaleho mai nei i kona j nani a oia kekahi mea nana i huki mai ia lakou i Ruritania nei." | "Alaila ua nui na kanaka hanohano ■ e hele mai ana e ike i kela la, ooe ka ' paha kekahi o kela mau kelki alii i hele { > mai nel e makaleho i kuu Cousin. E malama pono oe 1 kuu kaikuaana. ka mea hoi i kapaia o Mikela puuWai eleele." ] "O kawalaau wale iho no aohe ou : noonoo ke kokoke mai nei ka po a ela • no kakou iloko o keia ululaau. He loihi okoa no keia a kakou e hoi aku ai," walji a Fitz. \ "Ke ike aku la au ua maloo ia ka ; puu o kuu Fitz a ke makemake nei oia e hol koke i ka hale e kamau wahi kiaha a olu e ka puu. Ke kono aku nei au la oe e hele pu me makou i ka hale kuahiwi o kuu kaikuaana kahi hoi a'u e noho nei i keia mau la no ka hooluolu , ana 1 ko'u ola klno mamua o ko'u hoomaka ana aku i ka lawelawe ana i na i hana hookele aupuni." "Ke mahalo nui toa aku nei au i keia kono au e ka mea hanohano. Aole loa au i moeuhane mua i ko'u haalele ana aku i ko'u one hanau e loaa ana ia'u keia hanohano. He mea hoi keia na'u e hoomanao mau ai I keia wa aku a hiki i ka wa pau ole." • "Ua hauoli loa au i ka loaa ana o kekahi kanaka maikai ia -e like me kou ano a malla paha o llle/ mai oe 1 kokua nu! no'u ma keia mua koke iho. Laki loa ua paa pu mai nei makou he elua lio o ka mea hookahi no ko makou manao o piula e hookahi Ho. E kau ae oe maluna o kekahi o ko'u mau lio ponoi a bof aku kakou no ke Kakela mamua d ka uhi ana mai o ka po." Me keia mau huaolelo ua hoomaka aku la lakou nei e holo e like me ka htklwawe o ka mama o ko lakou mau lio & ao!e ! ioihi loa ku ana iakou ma ka ipuka o kekahi hale nani. Ua oi : aku ka nani o keia bome kuahiwi mamua o na hale nanl e ae a ia nei i ike mua ai ma kona aina, O ka nani o ka uluiaau e ku kokoke ana kekahl mea nana i hooi loa ae i ka nani. He lohe wale ia aku no ke kani mai o na manu oke kuahfwi &me Ite oeoe mai a ka wal o na kahawai liiiii o ke kuahiwi He nanl maoii kela a ua 1110 loa 6 Ha- ; dolf I ka noonoo no ka nani o kela maa lah a polna a» la eia la oia i hea. aha ana oe maiaila e ku ne!? M • wahfa ke.Keikl aliL | "E kilohi ae aoa ati i ka nani o ko ainsr He aanl Inia I ik» ole ia e a*u [ ma ko'u alna a oia ke kumu o ko'u boo hlhi auML*** i"6 walho a mahope alaila b«m kena nanf ei* ka nanl nul o na n»a ai 1 t hoomakaukau la mal aH nm luūuml [tJa be)« an a pofc>U a m*!oo ,p* nohoi •koM jhhl aal lkjfco m al ka*6u 'oiai aola kako« • Mbf lo» iAiL aumM. .« . .. • .. . *

I k* p&u ana o ka ka&oa ai azv& « boi aliu aeA kakou co ke no k* hoomakAukau ana ho xsa hana 0 ka U apopo. " He keta itsaa oH-> aai koeoo &kti lt l&ea wl Uoko o k& lumi aloa e h<x>auu »1 I Ea m«& ai ono i hoom«kaulmu la na lakou. Ai iakon me ki inu pu nn* 1 ke ola o ka MoL Paa a« aaa kela ki&h& !ti\j hou imx A olftl no lakou inu arta toh* la aku nei kekahi nm e klk«k» ana ma ka puka a kahea xku nei ke aIH e komo m*L I kcm« komo asa mal ike koke ia aku l& o kekabi keia o na kauwa a Mlkel* puuwa' eleele. 'Houna mal nel k& h&ku Mlkele. kw kaikalna. e lawe mal au I keia wahl omole waina malkai ioa ma ke ano he makana nana ia oe kona kaikuaana a mamua o kou IHo ana I alli no k\ alna Xo kona Jke o ka Uwaina kau me& ma~ kemake !oa oia kona kumu i hoouna rr>al rel i k*ia trahi omole nou. Ua makemake pu nohol ota e Ike I ka malkal ame ka maikal ole o kou oia kino." "E hoi »ku oe a hnawi aku oe I ko'u mahalo nul loa iaia no keia makana. Holke aku ola faia he maik&i ko'u ola klno a * hoi aku ana au no ke kulaeakauhale i kela po. Pehea na hoohlwahiwa o ka la apopo ua makaukau no?"' "Ae e ka haku ua makaukau na mea apau a ke kali wale la mai la no o kou hiki aku. Aole loa i Ikela kekahi mau hoohlwahiwa maikai loa e like me ka mea I ikeia i keia mau !a. Aole oia wale aka ua piha ke kulanakauhale l na kanaka mai o a o." "E hol aku a haawi aku I ka lohe I na koa e hiki aku ana au he eha hora mai keia manawa aku. Makemake au e hoi aku i ka po I ike ole ma! na kanaka a hiki i ka la apopo." Me kela mau olelo ua haalele mai ia ka elele a kona kaikaina iaia a hoi aku la no ke kulanakauhale. "Aole loa au e haawi aku ana i kekahi o keia wwtua la oukou oiai he makana keia na ko'u kaikalna. E Inu oukou 1 ka waina o ka hale nei o wau wale no ke inu I keia.." AI lakou nel me ka inu pu ana a hikl pono ole i ke Keiki ali! ke ai hou. I ka maona ana o ke Konela ua hele koke aku ia oia e nana ina ua makaukau ko lakou mau lio no'ka lakou huakai oia |x>. Ike akx» ia oia ua makaukau na mea a pau a hakalia waie no i ka pane maf o ke alii. , "Hewa loa keia ae ana ia iho nei e Inu ke kelklalll. Mai ot ioa aku ka malkai ina aole I ae ia iho nel iaia e inu a hikl i ka la apopo, Ma kela hana ana aku nei a kākou ua hiki ole lala ke ala mai. Nana aku olua aia oia i i lalo o ka papahele e nioe mai Ia ua ona loa ia. E kīl kaua e hapai ae a kau 1 luna o kona wahi moe, "Wahl a Spit» /'AoIe, pela ka maikai e waiho malie iaia malaila e moe ai i pau koke al kona ona a hiki koke ia kakou ke hoi i keia po.lna kakou e hoonloni ana e Inoino loa ana oia a hlk} pono ole la kakou ke hoi," wahi a Sapt. "Manao au i ona loa oia i kela waina hope mai nei a kona kaikaina. Aole no l nui loa kana inu ana aka ua ona maoli oia a hiki oie ke ala mai," wahi a Rudolf. "O ka makamua loa keia o kona ona hikiwawe ana elike me keia. He kanaka inu mau oia i na wa apau aka aole loa au I ike iaia e moe ana Ilalo o ka papahele e Uke me kau e Ike nei 1 keia po." "Manao au aole e hiki ana ia kakou ke hoi I kela po," wahi a Spltz. "Aole loa e hlki ia kakou ke noho hou I keia wahi I keia po oiai e hoomaka ana na hana o ka la apopo i ke kakahiaka nui a he mea kupono e hoi kakou i keia po. ina kakou e hooiohilohi loa ana e lohi loa ana na hana a 1110 i mea huhu na na kanaka, Ina e ano malkai iki mai ka keikialii ko kakou hoi no ia." wahi a Sapt. Kali makou o kona ala mai a hlkl i ka hala ana o ka manawa ana hoi i olelo aku ai I ka elele a kona kaikalna e hnj aku ana oia. Kii aku makou e hoala iaia aka aole ola I ala.mai. Hooluliluli ia oia mao a maanei aka aole ona ala mai. Hapai makou iaia a kau iluna o ka pakaukau a hooinu i ka wal me kaninini pu ana i kekahi wai maluna o kona poo aka aole oia i ala ae. Ua moe malie o!a e ltke me ka moe ara 0 ke kanaka make. Komo koke mai la ka manao Hoko o makou ua hanai ia oia I ka laau make a 1 ole I ka laau hoohlamoe Iloko o kela waina a kona kaikaina I hoouna mai ai. Ina he laau make alaila ua make a « ole e make aku ana ke keikialii ka mea hoi e poni la aku ana i ka la apopo a e lilo ana hoi ia Mikela Puuwai Eleele ka noho alll. Ina aole i make pehea ana la e hiki ai ke lawe aku iaia a hiki i ke kutanakauhale me kona eha ole aole he kaa I lawe ia mai i keia wahl e hikl ai ke holhoi aku iaia I kai o # ke kulanakau hale. Na keia "mau mea* i hoopohih! i ko makou noonoo no kekahi manawa j loihl a maopopo ole no hoi ia makou ka | makou mea e hana aku ai. Hoao hou i makou e hooaia aka aole i hikl Ha-! pal aku makou iaia a hoomoe maluna o | ka moe maikai, aia wa makou I noonoo al no ka mea pono a makou e hana al. "Manao au e hoao no kakou e hoihoi i 1 ke keikl aiii I keia po I ke kulanakau- j hale i hlki oia ke ponl ia i ka la apopo j Aole pillkia Ina no kakou e hoi malie i keia po a hiki i ka wanaao," wahi aj Spitz. "O ka mea apikl wale no ina aole oia j e ala mai ana. ina ua make oia ua ha- i hanaiia i ka laau make pehea iho la e i pond al? Ina aole e hiki ana iala ke ala mal e IHo ana ka noho alii ta- Ml- j kela. Aole loa o'u makemake e Ikeia' Huna o ka noho alll. Manao au o ka mea pono wale no e noho olua e kial i ke alli a e holo ae au 1 kauka. Ina oia e olelo mai ua make a aohe paha i' make alalla noonoO aku kakou I ka ka- i . kou mea e hana aku al. ina kakou me kela e hoopau manawa ai o ke ao ae ,no «u- wahl a Konela Sapt. "He kulana pnikia maoll keia o ke keikialli a he mea pono ioa la kakou e Inooiioo pono l ka mea maikal loa a • kakou e hana aku ai f hlkl ole al la ■ Mikela ame kona puuwal eieele k* hele [ajru a noho ma ka noho kalaunu." wahl :a Rudllf. | l!a nana pono aku )a o Spltx f ke kMkl alii olelo mal la la maula aole ota *4nake aka ua haawiia ota I ka laau ho omoe a e moe ana paha oia ao kekahl manawa lolhi TTa maopopo lōa la makou he mau hana hnlhaHi wale no keia a Mlkeia I kumu e Wtl ote al I le *eiki aßi ke ponl la a Mlo i mea hutm no na kanaka a Ulo oia ke pc«l ma kahl o kona kalkmaaom. "Manao au o ka nwi pono loa, a ka~ Iw e hana aku ai oU m k* kakou k*M aaa i ka nmioni o Ra(M! TĪ«ttm mio, m lawe aku klkw la o» mm lskt o k» Mk» Hil iMeU nti • p*n| la, I ka )a «popo. He hwa oW ka

jla*e an* 4ku l alt! I ou & uwi«w « naake he me» kooaiakioki iraii ?*ktj no fa i k« naatt o b« luAka," j wmhi a SpIUL I * "Ola Jo no ka hoi ka hin* poao & kfe- | koa e k&na aJ. u» aneaiw k>* o* • lflct f®» ke kelki tI)L Like ko oiu naa > heiehelen& a tna oe e kahi 1 kt>» tmft» i «m! ke nsanao nei au e Uke to* *■& loe me ke keiki «lli » hikl ole i* Mlkeki ke kobo t U Uke ole." v«ht ft KomI& "'AUila e manAO aa« otoa owaa k» ipoal ta t t ka la apopo. Aole )ot fe hlkl pela. Ina e lo&a pooe o ko*« fraake no ta a polno pu me ot»a." vraM ta*u. [ **Aole kakou e Inu. hoolohe oe l ka i maua alaila e ioaa ana no ia kakc« aa Ipomalkal" wabi a ke Konela. | "Ae. ea he noonoo malkal toa kela • ske Konela> Aote au t noonoo tkt m keia mea. He otak> ua like toa ko olaa helekelena roe ke alii. a Ina i kahi e e nana mal at e man&o la ana no o m ke alli. O ko umium! wale no ka tne* llke ole. Ina oe e kah! ana i koa smiumi aole !oa e Ikeia ana kou like ole." wahl a Spttx. I pela e kahi mai olua t kua om<umt a nana aku kakou 1 ka Ilke ame ka (Hke ole," waAt a'u. Kii koke aku la laun i na pono kahl umiumi o ke alll a iloko o ka wa pokole loa ua pau kuu umlumi t ke kaM la. Lawe koke aku la laua ta'u a ku ma ke anian! nana kokoke I kahi o ke alii e moe ana a I ko'u nana ana iko i ke aIU ame ko'u helehelena lloko o ke aniani nana ua like maoli no. "Aohe manawa 1 koe e hooiohiioM at e holo koke kakou no ke kulanakauhale me ka eleu loa. E waiho kakou i ke alii I ka Hma o kana kauwa punahele Joset a hikl t ka hoonna ana N mal o ke kanaka e nana tata/' wahi a ke Konela. Kahea la aku In n Josef a kauoha i« e malainA pono loā I ke alli a hikl ma< ke kauka. a * hai pono ak>* iala I k*' kutnu nui o kela piiikia. Kau aku m* - kou maluna q ko makou mau Uo a o ike kulanakauhale ka pahu hopu. OĪal na ea hulhui o ka po e pa ahe mai ana le noonoo ana au no ko*u aina hannu ko'u mau makua ame na mea e hlki mai ana mamua o'u. Ina e loaa pono ana kela hana kolohe a maopopo Ina kanaka aole owau ke alli. aka, he malihlnl, e pepehl ia ana au a make a lilokoke ka noho alii ia Mlkela a pehea la ke ola oke kelki alil. Aka o kela ma> nao koa no iloko o'u ua lilo na pillkki a o mua I mea ole, a holo aku au me he alli nui aia. Ma ko'u nana iho ua Hke maoli no au me ke a!ti. Holo aku makou a hikl t ka pa aUt a t ka ike ana la mal o ka iio o ke alfi wehe koke ia ka puka me ka hoomaikai ana mai o na koa la'u. ko lakou alil hou. Hikl makou I ka hale alll lele iho ia i lalo a lawe pololei ia aku la au ko'u luml, ka lumi hoi o ke kelkl alli. IJolkeike ia mai la la'u k,o'u loie o ka la ponl Moi he aahu nani lua ole. B waiho ana no ka'u pahikaua me na mea apau. Lawe la aku au a hikl t ko'u lumi moe e wnlho ana na mea a pau. **E hooluolu iki oe i loaa al ia oe ka tkatka kupono no ria mea mamua ou i ka lajtpopo. Tna oe e makemake la maua e hookani koke i kela pele a e hele koke mal no maua," wahi a Rpita. "Mahope paha au hlamoe loa h\kt otf i ka wa I makemake fa ai e hek aku i ka Halepule," wahl a'u. "Aole pilikia na maua oe e kii mal e hoala I ka wa kupono." wahl a ke Konela. *Qoodnight." Hoi aku Ia laua no ko laua lumi • noho iho la au e nana i ka nanl maoli o keia lumi. Nui nohol ka moe a naai na mea a pau. Hol aku la ao a hoao e moe, aka. ua piha loa ko'u noonoo »• na mea e hiki mai ana. Ua lohe ikt au ua hiki mai ke kaikamahine alil Flavia. Pehea !a e 1110 ana paha ia'u aole paha. Noonoo ae !a au no ke kelki ahi. pehea ia e ola hou ana paha ola aol# paha. I7a hoouna aku makou i ke kauka, he kauka Ike. me ko makou olel# pu aku iaia e noho e nana I ke alll a hiki i ko makou heie hou ana akv •• - laila. E haalele Iki ae hoi kaua e ka nea heluheiu ia Rudolf e hiolani ana ma kona wahi moe a huii iki ae e nana I ke kalkamahine alii Plavia, ka u'l kal!f puuwai ka mea i olelo ia. aoh*> kanaka f hiki ke pakele aku mal ka leha a koaa mau maka uohea. "He nohea de na kuu maka A he milimili hoi na kuu llma. I kona lohe ana i keia la nui o ke keiki alii ua koi nui aku ]a oia I kona makuahine e hookuu mai lala e hele e Ike i ka 1& ponl Moi o ka Mol Rudotf o Ruiitania. Hoole mai la no kona makuahine a no ka nul koi loa a kona makemake ua hlki ole I ka Molwahine ke hoole I ka leo o kana lei aloha. Kuai koke fa na lole nanl no ka hoomakaukau ana no kana hi«akal. a hai ia ka kaa-ahi nani e lawe ma! iata i ke kulanakauhale o RuritanJa. Hoolaha ta kona hele mal ma na nupepa a pau o ka aina. a lilo ia i mea nul na na kanaka e kamallio at I ka ike ana o Mikefa i keia mea hou ua hauoli loa kona naau oii&i, aia ke kelkialii kona kaikuaana I ke kuahiwi kahi i hooiuohi al, a e- liio mua ana iaia ke kaikamahlne &UL Aka malu iho la oia. a i Iho la l kona hanao laki ia. "I ka wa e hele mai ai o ke kaikamahiue alii a ike i ka u'i o ke kelkialii Mikela, me ka ohelo maikai o ka ula 0 kona papalina, me na heleheie u'k aole loa e nele kona aloha mai ia'u a Mk> oia 1 lei na kuu puuwai. I mea millmili hol na kuu Hma. E hoao ana au ma na ano apau e kaili i kona puuwai. Aob> no hoi e hoi mai ana ka moi * hikl i ka po a ao ae poni moi. tla-Ha-Ha Wela ka hao i ke keikl Mikela." wahi ana laia iko. (Aole t pau.)