Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIX, Number 23, 7 June 1901 — Page 1

Page PDF (992.82 KB)

This text was transcribed by:  Diane Poche
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

Hoopukaia na kakahiaka Poalima a pau.

BUKE XXXIX,  HELU 23.  HONOLULU, POALIMA, IUNE 7, 1901.  NA HELU A PAU, 2862.

[graphic:  5-column graving, entitled "NUI NA HANA HAUOLI O KA MAHINA O MEI."  Seven gentlemen in cariacature dance the May pole, holding ribbons entitled, right-to-left: " @ LEWIS, THE JUDGE ? - FIRST CIRCUIT, KENNEY, WILCOX, BECKLEY, WALTER @".  A monkey atop the pole commands the ribbons.  Two billie goats frolic below, one sprawled out, having been butted down by the other.  Three papers entitled "INDICTMENT", "CONTEMPT", and "AFFIDAVIT" litter the ground.]

KA LA KANAKOLU O MEI,

Na Hana Hoohiwahiwa

Pa Ilina oia la.

Ka Hana Hoohiwahiwa

Pa Ilina oia la.

Ka Haiolelo a Konela Fitch, Kekahi

o na Loio Kaulana o Kakou nei

Keia mau La Ka Huakai

o na Koa i Uhai ia e

na Kanaka

Hoomaka kakou i ka mahina o Mei me ka hauoli ana no ka la lealea o na @ oia hoi ka "May Day" a i ka la kanakolu ua kanikau aku kakou no na @ aloha i hala aku ma kela ao.  hau@ kakou i ka hiki ana mai o keia mahina pua a kaumaha hoi i kona nalo ana aku mai o kakou nei.  Ua ike ia @ na keiki a kakou e hauoli ana i ka @ kahi, e maki ana me ke kani o ka hana lahui, me na lei nani a me na @ nana e hoonaauao nei i ka lahui.  He mau leo hauoli ko ka bana i lohe @ aku ai e paipai ana hoi na makua @ hana maikai oia la.  I ka la kana@ aole o na keiki me ko lakou mau @ i ike ole ia mea he kaumaha aka, he mau elemakule i ike i ka inea a @ ka pilikia o keia noho ana kei ike @ e naue malie ana, e huli ana @ lakou mau alo i ka pali o Nuuanu @ lei ma ko lakou mau lima, me @ e kulou ana no ka hoomanao @ ae ina hoa i hala.  Ike ia aku na @ me ka lakou mau pu, aole e hele @ me ka maka i enaena i ka huhu no @ enemi, aka me ka manao aloha no @ koa e like me lakou i haule i ke @ kaua.  E kani ana ka Bana @ aole he mau mele hauoli aka he @ mele e hoohiolo mai ana i ka wai@ o ke aloha no na lei aloha i haa@ mai ia kakou.

Ma na ilina a pau loa ua ike ia aku @ na kane a me na wahine e kulou @ ma ka aoao o ka luakupapau o ka @ mau mea aloha e kulu ana ko @ mau waimaka no ka lakou mau @ aloha i haalele mai la lakou.  E @ mai ana na keiki i hoonele ia i ko @ makuahine, a me na makua@ a me na kaikaina paha me @ hoowehiwehi aku ana hoi i @ moe o ka lakou mau mea @ ia na pua like ole o kela a @ ano i lawe ia mai e na lima @ na ohana e ola nei.  He ku @ no i ke aloha ke nana aku i ka @ e ku ana me na waimaka e hiolo @ me na pua hoi ma ko lakou mau @ e nana ana i ka lepo e hoike ana i @ wahi i moe ai o ka lakou mau mea @ Mai ka poe ui a hiki loa aku i @ poe kolopupu ua ike ia aku e ku @ E nana aku ana hoi na kolopupu @ i honua kahi a lakou e hoi koke @ ai i keia mua koke iho.  E hiki @ ana ka manawa e hoi like aku ai @ i laila a hele mai ka hanauna @ iki mai ana e kulou iho a hoopulu @ hoi i ko kakou mau wahi moe me @ lakou mau waimaka o ke aloha.

@ he mea ala ua hui aku kakou me @ poe i hala aku a kuka kamailio @ no ka ehaeha oia mea he hookaa@ ma ka make.  E nana ana na @ liilii me ko lakou mau maka mo@ me ka maopopo ole heaha la keia @ puu lepo e nana nui ia nei.  Heaha @ mea i lawe ia mai ai keia mau @ nani a hoolei ia iho maluna o kela @ puu lepo.  Aole i maopopo iaia aia @ o keia mau lepo kahi i moe ai @ makuahine aloha, ka mea hoi @ i kona ola no keia wahi opuu @ i pua ae.  Aole i maopopo iaia na @ ole o kona makuahine i ala @ kiai iaia mai kona wa bebe mai. @ little child."

@ ka hora elua o ka auina la ua ike @ la na koa i ka maki ana mai @ hale-koa mai a ku ma ko lakou @ wahi ma ke alanui Moi e kokoke @ hoi i ke kihi o ke alanui Alakea. @ lakou maki ana mai e ku ae ana @ o Kamehameha a me na keiki @ kula kaulana.

@ ka makaukau ana o na poe a pau @ maki ana ua kani ae la ka bana @ aku la e hele ma ke alanui @ Alakea, Emma, Vineyard, a hiki @ aku i ke alanui Nuuanu.

@ a haawi ia ka wahi hanohano loa @ o na koa Amerika mai ka @ mai o na koa e noho nei ma @.  O na makai kaulio malalo o @ alakai ana a Sam Leslie ka mea @ loa.  Mahope mai o lakou he iwa@ o na koa mai ka puali mai o na @ Amerika ma Waikiki.  He nui ka @ ia o ka paikau ana a keia poe @ Mahope mai o lakou ua ike ia @ ka Bana Lahui me na leo mele pai@ ka pii ana aku i ka @oa o Nuu@  Mahope mai o lakou ua ike ia 2 na koa o ka puali o Hawaii nei. @ alakai ia lakou malalo o na kauoha @kanela-Konela McCarthy i ukali ia @ kona mau ukali hanohano Schae@ Ashely, Wall a me Norton.  Ma@ mai o lakou i ike ia kau ai ka @ o ke Kula o Kamehameha me na @ o keia kula.  Nui ko lakou ma@ no ka maikai o ka lakou paikau @ me ka hiehie nohoi o ko lakou @  Ua alakai ia lakou e ka lakou @ a'o paikau, Mekia (Major) wil@ Mahope mai o lakou i ike ia aku @ kekahi mau koa me na aahu o ka @ o Enelani.  he nui ko lakou ma@ ia no ka maikai o ko lakou ku@ a me ka maikai no hoi o ka lakou @ ana.  Mahope  mai o lakou na @ o ka poe nona ka la oia hoi na koa @ hele i ke kaua mawaena o ka akau @ ka hema ma Amerika i hookahi.  Mamua aku oia manawa ua okoa no na kanaka o ka akau a okoa no na kanaka o ka hema.  Ua hookaawale ia ka la kanakolu o Mei i kela a me keia makahiki no ka hoomanao ana i ka lua kupapau o keia poe i haalelel mai i keia aupuni nui a lakou i hoohui ai a lilo i hookahi.  Ma Amerika o keia kekahi o na la nui loa.  E like no me ka kakou e hana nei maanei pela no lakou i hoomanao aku ai i ka lakou mau lei aloha.

KA HAIOLELO O KA LA.

I ka hiki ana o ka huakai i Nuuanu ua piha ka pa ilina malaila i na kanaka i makemake e lohe i ka haiolelo a Konela Fitch, ka haiolelo nui o ka la.  He haole naauao kela a ua kaulana kona ike haiolelo.  Nui na kanaka i hoolohe aku i kana haiolelo me ka hoomanawanui i ka wela o ka la.  Ua loihi kana haiolelo ana, aka aole ia i lilo i mea maolwa no na kanaka oiai ua maikai kana mau olelo.

Mamua o kona haiolelo ana mai ua ku mai o Miss Cartwright a haiolelo mai i ka haiolelo kaulana a Peresidena Linekona i haiolelo ai ma Gettysburg, i kekahi o na la like me keia.  Kekahi keia o na haiolelo kaulana loa a Peresidena Linekona a e haiolelo mau ia ana ma na wahi a pau loa i malama ia ai na hana hoomanao o keia ano.  he wahine akamai loa keia i ka haiolelo ana a nui ka mahalo ia o ke ano o kana haiolelo ana mai i kela haiolelo kaulana a kekahi o na Peresidena i aloha nui ia e kona lahui.

O ka haiolelo a Konela Fith kekahi o na haiolelo maikai loa i haiolelo ia ina la e like me keia.  Hoike mai oia o ka la e hoomanao ia nei he la ia e hoike mai ana i ka hoohanohano o ka lahui Amerika i ko lakou mau koa i make ma ke kaua mawaena o ka akau a me ka hema.  He kaua i kaua ia no ka hoopakele ana i ke ola a me ka lanakila o na paele i hookaua ia.  he kaua nana i hoohui ia Amerika Akau me Amerika Hema i hookahi a loaa mai keia aupuni nui a kakou e ike nei.  Ua hele aku kela mau koa e kaua aole no ka make make e limakoko wale aku, aka, no ka pomaikai o kekahi lahui i hookaua ia.  Ua poina na kanaka waiwai i ko lakou kuilana hanohano a ku aku me na kanaka haahaa loa e paio pu aku i ka enemi.  ua makaukau mua ka hema aka i ka lohe ana ia o ka leo o ka pu mua loa ma ka puu o Sumter iloko o na mikuke pokole lao mahope mai oia manawa ua makaukau ka Akau me kona mau koa nana i lawe ka lanakila.

He loihi loa keia halolelo a aloe paha oukou i makemake e o'u mau makamaka heluhelu e lohe ina mea ano nui ole.  O na wahi mea ano nui iho la no ia a'u i hai aku la ia oukou.

I ka pau ana o kana haiolelo o ka hoomakaukau no ia o na kanaka e hoi mai a pau ae la kekahi o n ala nui i hookaawale ia.

Ma ka Poaono o ka pule i hala i haawi ae ai ka hui o na keiki o Healani i kekahi hulahula.  Hauoli na poe i akoakoa ae a ua hoi aku na opio i heloe ae me ka hauoli.

HOI MAI O BEKALE.

Maluna mai o ka Moku

Koa Lawton ma ke

ano he ohua na

ka Presidena.

Paa Mai Nei Oia he Leka Mai ka

Peresidena mai o Amerika i ka

Ahaiolelo o Hawaii Nei.

Maluna o ka mokuahi koa Lawton i hoi mai nei ka elele i hoouna i akau nei e na Home Rula no ka lawe ana i ka lakou olelo hooholo kue ia Kiaaina Dole.  ua hoi mai oia ma ke ano he ohua na ka Peresidena a oia kon amea i ae ia ai e hoi mai maluna o ka moku koa o ke aupuni.  I kona kau ana i ka aina ua hoi pololei oia no ka home o kona makuahine ma Kalihi.  He ni na hoaloha i ike ia e hele ana e ike iaia ma kona home.  I kona ninau ana ia aku i na mea hou o kana huakai ua olelo mai la oia aole oia e hoike mai ana i ke akea a lohe mua ka poe nana oia i hoouna aku ei.  Nona ponoi iho ua nui kona hauoli i kona ike ana aku nei i ka nanai o Kapalakiko.  Ua hui pu oia me ka Peresidena a ua hoihoi mai nei oia he leka mai keia kanaka hanohano mai i ka Ahaolelo o Hawaii nei.  Aole i maopopo ka mea i kakau ia maloko o keia leka, aka, ma ka manao aku he mau huaolelo wale no e haawi mai ana i kona aloha i ka Ahaolelo.

Ua olelo mai ka Peresidena iaia e hoao ikaika ana oia e holo mai i Hawaii nei mamua o ka pau ana o kona noho Peresidena ana .  Ua ike oia i ka hookipa ana ia o ka Peresidena ma Kapalakiko a ike pu hoi i ka nui o ke aloha o na kanaka o Amerika no ke alakai nui o ko lakou lahui.