Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIX, Number 23, 7 June 1901 — MANA KOHO O NA HAWAII. [ARTICLE]

MANA KOHO O NA HAWAII.

0 ka mana koho o na Hawaii i keia manawa kekahi o na makana makamae loa i haawi ia mai ia kakou e ke Aupuni Arherika, a oia kumu hookahi, ina aole he mau kumu okoa ae i koe, ka mea nana e kono mai i ka puuwai o kela a me keia Hawaii oiaio ie nana aku me ke aloha i ka hae kaulana o keia, ko kakou aina makua. He mea oiaio no aole loa e pau ana ke aloha 0 ke kanaka Hawaii i kona hae.aloha i nalo aku ma ke ano ho hae lahui, aka aole i nalo aku iloko o ka puuwai o na Hawaii. He oiaio aole ioa e pau ka makahehi o ka lahui Hawaii i ko lakou mau Alii, na poe hoi nana i hoomalu keia mau paemoku no kekahi mau makaliiki loihi. Aka, e huli ae kakou a nana i hope. Heaha ka pomaikai a na Alii o kakou i hana mai ai? Aole makou e kamaiiio ana no Lunalilo, a me na Alii maikai mamua aku oia manawa, aka no na Alii o keia mau la iho nei. E nana i ka Moi Kalakaua. i kona \va e ola ana ua uhauha aku oia i ke kala a kakou, ka lahui, iu 'aku ma o a maa nei, hoop'unahele aku i na haole a me na Hawall kakaikahi, aole apa wahi hana ano nui i hana ai no ka pomaikai 'o keia lahui iloko o kona mau makahiki loihi i oia ai a hiki wale no i kona make ana aku la. I kona wa e ola ana ua kaili ia ae ka mana koho o ka hapanui o na kanaka mamuli o ka hoio ana o ke kanawai e ae ana o k$ poe waiwai wale no ke koho i na Senatoa. Ko ka makemake o na haole waiwai 1 na manawa a pau loa a lakou e makemake ai, oiai ala ka hapanui o na hana walwai o ka aina malalo o lakou. ī ka noho ana o Liliu i ka noho kalaunu heaha kana wahi 'iana aloha i hana mai ai no kona lahui? Aole. O ka mea mua loa ana i hana ai oia no ka hoao ana e hoonui hou ae i kona mana i hiki ai iaia ke hana i na hana ana i makemake ai. Aole hiki ia kakou ke hoino aku iaia oiai ua pokole kona la a ua ike ole ia kana mau hana. 1 keia manawa ua hoi aku kakou malalo o ka malu o kekahi Aupuni nui i ae mai e lilo aku kakou. i keiki hookama. I mea e hoike mai ai i kona aloha no kakou ua haawi mai' nei oia i ka mana koho i kaili ia ae no kekahi manawa loihi. Aole oia i hoohalike mai ia kakou me na poe hupo, aka ua haawi mai nei ia kakou i na manao aloha e hoike in'ai ana hoi aia malaila ke oia a me ka maluhia no ka wa mau loa. Koho kakou iko kakou mau lunamakaainana me ka wiwo ole a ke hana nei i na kanawai e maluhia ai ka noho ana. Ka poino nui wale no o kakou o ka hana ole ia o ka hana e lakou me ka holomua a hoike aku i ke Aupuni nui o Ar.ierika ua hiki loa ia kakou ke lawelawe i na hana a pau o keia Teritori me ka maikai a me ka holomua. Ke hoao mau nei na haole waiwai e kaili hou ia ae kela mana koho iauia o kakou.,a ke oielo nei lakou ua hewa ioa ka haawi ana ia o keia mana koho ia kakou no ka mea ua koho iho nei kakou i na lunamakaainana waiwai ole. E hoao kakou ma na ano a pau loa e paa iho i keia mana koho. O ko kakou wahi pono waie iho la no ia. He pono i oi ae mamua o na mea a pau. E hoike aloi kakou he lahui naa akahele ma na ano a pau. Mai puni i ka hana hoowaletvale ia mai. E kupaa no kakou iho.

O kekahi mea nui loa a makou 1 makemake ai e hoike aku ia oukou, ka lahui, oia no ka hoopau ana ae i ka huhu no na haole. He mea maa mau ia kak,ou a makou e ike nei i keia manawa ka kue nui i na haole. . Aole ia he hana maikai. E noho kakou ma ke ano he mau pokii malalo o ka hae hookahi. Kokua aku kekahi i kekahi. O ka poe a kakou i aloha aole ioa e nele ko lakou aloha mai i na e hana maikai ia aku. Ma ko 'kakou hana maikai ana aku ina haole ua lojia mai ia mau hoaloha o kakou a malia o lakou ko kakou mea nana e kokua mai ma keia mua aku. Ina kakou e hooinaina ana ia lakou o kakou no ke ike ana i na pillkia e hiki mal ana. E imi i mau hoaloha i loaa na kokua no keia mua aku. .

Makemake makou © nana aku na Haolaio i ka hae Amerika me ke aloha a me ka manoo haaheo e like me ko kakou nana ana aku i ko kakou hae aloha. Laki kakou i ko kakou lilo ana malalo o keia hae o ka maluhia, pono kaulike, hae i kakoo ia e kekahl o na puali koa ikaika loa o keia ao. Ua lilo aku ko kakou hae aloha a ua loaa mai ne( he hae i oi ae ka waiwai, ke kau--lana, ke aloha ia mamua o ko kakou. B haaheo e na Hawaii a nana aku iaia me na maka hoihoi, a piha i ke aloha. E ku e paio nona a hiki i ke kiilu koko hope loa iloko o kou kino. Minamina makou i ke kanaka "e hoowahawaha ana i keia hae. Maiia o hiki mai ka manawa e kahea ia mai ai kakou e hele aku e hui me na enemi o ko kakou aina makua i keia mau la iho. Makemake makou e hoike aku.na keiki kulaiwi o Hawaii o lakou kekahi i makaukau ina manawa a pau e ku aku a paio a hiki i ka hanu hope loa. A hoi mai lakou mai ke kahua kaua mai me ka hae o ka lonakila, e huro ana no keia hae o ka lanakila a me ka pono kaulike, e kulu ana hoi kd lakou mau waimaka no na en£mi i hoao mai e kue i ka mana o ke Aupuni* Amerika. E hoopau i na manao huhu —hupo o ka wa i hala a e hoolilo ia kakou iho i poe Amerika oiaio. E kaena mau kakou i ka nani a me ka holomua o ko kakou aina makua mai keia wa a i ka wa pau ole.