Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIX, Number 24, 14 June 1901 — Page 5
| This text was transcribed by: | Paka Westin |
| This work is dedicated to: | Awaiaulu |
NUPEPA KUOKOA, IUNE 14, 1901.
HOU PAHI WELIWELI,
_____
Hou aku kekahi Kepani i kekahi me ka Pahi.
____
He Elua Kepani i moku i ka Pahi Hookahi i nui ka Eha a hookahi aohe i nui loa.
______
Ma Kakaako i ke kakahiaka Lapule o ka pule i hala i ike ia ai kekahi hou pahi weliweli, O Asai ka inoa o keia Kepani nana i hou kekahi mau Kepani i ka pahi. O Kawane ame Hamasake kna keikeina, na mea i hou ia i ka pahi e keia Kepani. Aia o Kawano @ @@ haukepila i keia manawa kahi @ malama ia ai a hiki i ke ola ana o knoa pilikia, aia knoa keikeina ma ka halewai kahi i malama ia ai me kona lima aneane e hemo kekahi manamanalima. Ai keia Asai hou pahi iloko o kekahi @@@ paa ma ka Halewai kahi i malama ia ai a hiki i kona hoao ia ana no keia hana weliweli ana i hana ai. O ka pahi i hana ia ai keia hana kalaima ke pahi paha ia na na Kepani a he @ ame ka ikaika keia ano pahi. Ua hou ia aku keia pahi ma ka papakole o Kawano a uneune ia a hiki i ka haki ana o kiea pahai. Hookahi iniha o keia pahi i loaa aku ia Kauka Kupa i kona manawa i huli ai a eia keia apana pahi @ e ka pahi maoli ma ka halewai ke malama la ne i hoike no keia hana ana i hana ai.
Ua olelo ia o keia ano Kepani e like me Asai mai ka akau mai ia o Iapana a aole lakou he poe Kepani maoli, aka he ano hapa Kepani. Ua kaulana lakou no ko lakou huhu hikiwawe ame ko lakou ikaika. Aole lakou i like me na Kepani o ke kulanakauhale ka naauaao ame ka noho maluhia. O ka hapanui o keia poe Kepani a kakou e ike nei mai ka poe haaahaaa loa mai ia o Iapana a oia no ko lakou mea i hana ai i na hana a kakaou eike nei. Ua kapa ia keia poe he poe Ainu ma ko lakou aina, ua like la me ka poe ahiu. I mea e maopopo ai ka ikaika o keia Kepani he elima Kepani ikaika nana oia i paa i paa ai a ina aole oia i paa ia me nei ua make loa o Kawano. Ua makemake oia e hou aku i kan pahi iloko o ka puuwai o keia Kepani aka ua paa e ia oia e leia poe.
Ua like wale no ka olelo ike a na hoike i lawe ia mai imua o ka Makai Nui no na mea e pili ana i keia hihia. Ua hoike like mai lakou ua hou aku keia Kepani me ka manao e make o Kawano. I ka ninau ia ana o Asai no keia mea ana i hana ai ua hoonnaona loa oia me ka manao e hoohunahuna i keia hana ana i hana ai. Ma ka kolelo mai a kapoe i ike iaia i keia la aole oia i inu nui eona ai a aohe no ia i ono i ka manawa ana i hana ai i keia hana a hiki wale aku no imua o ka Makai Nui a he mau hana hoonaona wale iho no keia ana i kumu nona e pakele ai mai liea hana mai ana i hana ai. I kona ninaau ana ia aku i ke kumu o kona hou ana ia Kawano i ka pahi ua puiwa loa oia a olelo mai la aole oia i ike ua hou ia o Kawano i ka pahi me ka ninau pu ana mai nawai la i hou. Ua hoole loa oia aole oia i lawelawe iki i kakahi pahi. O kana wale no i hoomaopopo ua alu ia oia e keia poe Kepani ak aaole oia i hoeha aku ia lakou. Oiai he poe hoaloha maikai wale no keia poe a pau loa no Kawano ua hiki ole ke hilinai ia kana mau olelo.
O Kawano ame kona kekeina he mau kela no luna o ka mokuahi J.A. Cummins a oiai o ke ku ana mai no ia o ko laua moku ia mau ia mai mamaua ua puipui iki ko laua mau wahi eke a ua hiki hoi ia laua ke hoohauoli aku i ko laua mau hoaloha ma ka inu sake ana. Ua kono aku lalua i ka laua mau hoaloha e hele mai e hauoli pu me laua a mawaena o ka poe i kono ia ua ike ia aku o Nakamura he kela no ka Iwalani. E hooikaika nui aau lakou e hooemi iho i ka wai, o ka omole sake e ku ana imua o lakou. E himeni ana lakou e aka ana a e lealea ana ma naano a pau.
Oiai lakou e lealea ana ua lohe mai la o Asai i keia mau leo uaua, a no kona kono ole ana ia oiai aole he makemake o keia poe iaia ua nui loa ae la kona huhu. Ma ka hoike mai a na hoike i lawe ia mai ua hele koke mai la oia ame ka leo nui ua kauoha mai la i keia poe elinu ana a e lealea ana hoi e noho malie oiai ua makemake oia e hiamoe. Ua pane aku la keia pooe aia no lakou iloko o ko lakou lumi a ua hiki no ia lakaou ke hana elike me ka lakou i makemake ai. I kona lohe ana i keia ua nui loa kona huhu a hoomaka kokeoia e hooke i ka puka a hiki i ka hemo ana. Komo koke mai la oia iloko a lele aku la e paa i ka puu o Kawano ka mea nona ka mlumi no kona hoolohe ole ana i kana kauoha. Ia manawa i lele like aku ai keia poe Kepani epephi iaia a ua loaa aku la oia k kekahi mau ai mahanahana mamua o kona puka an aku i waho. Ua lohe la aku la oia e olelo ma ana mahope ike keia poe ono keia ana ana a lakou iaai pela. Aole i loihi ua hoi hou mai la oia me kana pahi hana i'a. Ua nanaea loa keia poe i ka inu a hiki i kona komo hou ana mai. Ua lele koke aku la oia ma ka wahi e noho ana o Kawano me ka manao e hou aku i keia pahi ma kona puuwai aka ua hopu e ia ae ia kona lima e keia pooe hoaloha. Oiai lakou e aumeume ana ua huki ino ae ia oia i kona lima ame ka eleu nui ua ho aku ia oia i kana pahi a ku ina ka papakole o keia Kawano, kona enemi. Ua wiliwili ia ka pahi a hiki i ka haki ana o kekahi apana iloko. Ua lele koke mai ia o Hamasake e paa i ka pahi oiai e hoao hou ana no keia Kepani e hou i kona kekuaana i ka pahi. Ua moku kona lima a aneane e hemo kekahi manamana lima mamuli o keia hana ana. No ka nui o na hoaloha malaila ua paa ia iho ia oia ilalo o ka papahele a hoomaka ia e pepehi me na puupuu ame ka uhau pu ia an i ke kamaa. No ka nui o ka halululu ua pau mai la ka poe kokoke malaila i ka holo mai e nana heaha ia keia halululu nei. Mawaena o kapoe i holo mai he elua kanaka Hawaii. Hookahi e laua i noho maki mamua a ua paa ia iiho ia e laua keia poe a pau loa a haawi pu ia mai ia ka lohe i ka Halewai. I ka manawa pokole ua hiki aku ia na makai me ke kaa a loaa aku ia keia Keani (ku i kapahi e hele hiiaka ana ma o a maonei me kona koko e kahe ana me he wai aia. Ua lawe koke ia oia i ka haalema'i a malaila i nana pono ia ai kona mau pilikia. Ua olelo mai ke kauka aole oia i manao e make ana koe wale no i nau a inoino ke koko oia ka me pilikia.
Ua kauoha ia o Chester Doyle e ninaninau ia lakou no keia hana a ua ike ia ka like o ka lakou hoike a pau loa no keia mea. Ua hoopaa like ia lakou maloko o ka halewai a hoololi hou lakou i ko lakou manao a hoike hoopouinpuni e like me ka mea ma o na Kepani a lilo keia hihia i mea ole. I ke komo an mai o Asai ua pau kona lole i ka weluwelu ua paa pu i ke koko a he ku maoli no i ka weliweli ke nana aku. Ua hoao oia e hoolalau mai i kona ninau ia ana, aka ua hopou ia aku oia no ka hooweliweli me ka me make a imua akau o ka Aha e maopopo ai kona hewa ame kona hewa ole.
_____
Ma'i Lepera i hunaia.
______
KIKAKO, Mei 31.--Ke huli ia ne @ na agena o ka Papa Ola ame na makai o John Stewart, o ke alanui N. Washingnaw, helu 1362, he kanaka i loaa i ka ma'i pake a ke pee nei malalo o ka lapaau ana a Dr. John Alexander Dowie he kahunapule i manao e ola iaia keia ma'i ma ka pule wale aku nei. Ua olelo ia mai Hawaii ma kiea ohana i hele mai ai a malaila i loaa ai k@@ kanaka i keia ma'i a malaila no oia i hanau ia ai. No ka nui o ka hilinai o ka makuahine o kiea kanaka i keia haole kahunapule ua manao loa oia e loaa ana ke oia i kana keiki mamuli o ka pule a keia haole. No kekahi manawa ka noho hukau ana o keia kanaka me na kanaka me ka ike ole ia ua loaa oia i keia ma'i. I ka hoike ia an mai i ka Papa Ola ua hoomaka koke ia e huli aka ua lohe mua lakou ua loaa ka lohe i ka Papa Ola a ua huna loa ia keia kanaka. Ke hoao ia nei oia e loaa a ua olelo ae na agena o ka Papa Ola aole loa lakou e hoopalaleha a hiki i kona loaa ana.
________
KO KELA AME KO KEIA LA MAU MEA OIAIO.
_____
Ke hoike mai nei no o Honolulu nei i Kona Kuleana--Mai Kawaiaho Mai Keia.
______
Heaha ia ka mea e lilo ai kekahi mea i mea oiaio? Aole naei ia he hana a he olelo paha ikeia kona oiaio ana? Heaha la ka mea hoike oiaio e pau ai ke kanalua o ko Honolulu nei kamaaina? O ka olelo anei a kahi kanaka i hana ai ma Texas, a ma Kaleponi paha? Aole o makou manao pela: aka, ma ka wa e hoike mai ai kekahi o ko kakou poe kamaaina iho nei, e hooiaioia hoi e ko kakou poe iho nei, aohe mea e kanalua ai no ua olelo la. O keia io la ka mea a makou e olelo ai he mau mea oiaio, a he mau mea oiaio e ikeia ana ia mau mea i na la a pau. Mai manao oukou i ka makou ma olelo ana aku. Ina kanalua oukou no ka makou mau olelo, alaila, aohe hewa ke ninau i ikea ai ka oiaio. Aole e hooia wale ana na kanaka me kaike ole i ka oiao oia mau mea.
Penei ka Rev. J. Nua O Kawaiahao hoike mai ia makou: "Ua loohia au i ka ma'i ma na puupaa a me he mea la, ua loaa mai ia'u keia ma'i, mamuli o ko'u hapai ana i na mea kaumaha i ko'u wa opiopio. O ka eha mawaena ponoi o ko'u ma puhaha, ma ke kua oia kahi hoailona o ko'u mai. me he mea ia, ua loaa au i keia ma'i i ka 28 o ko'u mau makahiki i keia wa. Iloko o kiea manawa a papu, eeha mau ana ko'u kua. Ua mau keia eha ia'u oiai no nae au i kii aku ai i na kauka lapaau heinui, inu, ai a kau iho nohoi i na laau he nui. inu ai a kau iho nohoi i na laau he nui., Aole loa he wahi maha i loaa ia'u mai keia poe laau mai elike ia me ka maha ame ka koluolu i loaa ia'u ai na Huaale mai a Doan no ke Kikala Hanenenee ame na Puupaaa. Ua maikai loa au, mai ka wa mai a'u i ai ai i keia mau Huaale. Ua ike au, me ka hauoli, i ka hopena maikai i loaa ia'u, ma ikiea mau Huaale mai, a e malalama mau ana au i mau Huaale ma kai e loaa aku ai ia'u o ka oi aku nae, ma ko'u wa e holo aku ai ma Honolulu nei no ka Oihana Msionari ma ka Pakipika Hema. Aole laau like me na Huaale a Doan no ke Kikala Hanenenee ame na Puupaa no na ma'i o na Puupaa a pela aku.
He mea waiwai nui ke kii ana a loaa na Huaale i oia ai o Mr. Nua, oia hoi na Huaale a Doan no ke Kikala Hanenenee ame na Puupaa. Nolaila, e nnau no na Hualle a Doan no ke Kikala Hanenenee ame na Puupaa.
E kualia ana na Huaale a doan no ke Kikala Hanenenee ame na Puupaa e na poe kuai laau lapaau apau, ame na poe malama halekuai ma ke 50 keneta no ke poho (eono poho no $2.50) a e hoounaia aku nohoi ma ke eke leta e Holliter Drug Co., Honolulu, na agena kuai nui no ko Hawaii Pae Aina, ke loaa mai ke kumukuai.
_______
Keaka a ka Healani.
_______
Nui ko lakou mahalo ia e ka poe i ike i ka lakou hana.
______
Ma ka po o ka la 11 o Iune nei i haawi ae ai na keiki o ka hui Healani i kekahi keaka maikai loa maloko o ka Hale Mele Hou. Aole i manao ia e like ana ka maikai o ka lakou keaka me ka mea i ike ia ai, aka ua hoopuiwa loa mai lakou i kapoe i hele aku e ike. No ka maikai loa o ke keaka ua noi la aku lakou e keaka hou i ka Poaono o keia pule, oia hoi ka la apopo. E hele nui ae e na kanaka e ike i keia keaka.
Maikai na himeni i mele ia mai a maikai pu no hoi me ke ano o ke keaka ana ia mai. Ua nui na olelo lealea a nui pu nohoi me na lole lealea. O ke keiki momona o Kuna kekahi o na keiki a momona a i kona manawa i komo iho ai i ka lole wahine ua oi loa ae la kona ano e ke nana aku. Mahope mai ua hoohalike ia oia me Teata a he like maoli no ke nana aku. Aole i hiki i ko oukou mea kakau ke hoike aku i ka nani a pau pono, nolaila e hele a ike maka.
_______
Moolelo no David Nahoolewa.
____
Ua hanau ia o David nahoolewa ma Kamalo, Molokai, Maraki 15, M.H. 1856. Na nahoolewa (k) me Kekukahiko (w). A malaila n oi hanai ia ai a hiki i ka nui ana. Ua komo i ke kula no kekahi mau makahiki.
Makahiki 1866 ua hele mai na makua ma Honolulu nei me ka laua keiki. Ua hoouna ia ke keiki e hele i ke kula Beritania kuokoa ma Kaumakapili, i noho kumu ia e Enoch Kalauao. Malaila oia i imi ai i ka naauao, a hiki i kona puka ana mai ke kula mai.
e noi no na auana oia kula i hoonaauao maikai ia. Ke hoomanao ae nei kou mea kakau i kekahi mau haumana e oia nei, i he mau loa haumana pu hoi ia no David Nahoolewa, oia o Manoha e hana nei iloko o na hale hana hao ma Honolulu nei ame Robt. K. Amalu e noho poo kumu 'ia ma Hookena S. Kona, Hawaii. I kona hemo an amai ke kula mai, ua lawelae oia ian ahan alike ole iloko o keia kulanakauhale, a mahope ua noho hana malalo o Waterhouse no kekahi manawa. A mahope mai ua komo i ka oihana makai, a lilo oia i kapaena makai, a ua mahalo nui na makai ia David Nahoolewa no ka oluolu.
ma kekahi po ua hele aku oia e nana i kona mau makai ku huina a ua loaa aku kekahi makai ua hiamoe ua hoaia aku oia i ka makai ma ke ano makua aloha i na keiki me ka leo malie. E ala, e aia, e malalma i kahi apana berena.
M keia mau makahiki mai nei, ua lilo oia he makai no na am'i lepera, malalo o ka Papa Ola, ma ia hana oia i lawelawe ai a hiki i kona make ana.
he oluolu oia i na ma'i a me na ohana o ka poe i loohia i keia ma'i weliweli.
Ua noho oluolu oia me kana wahine a ua loaa mai na laua he eono mau keiki. O ka nui o kona mau makahiki o ke olaana, he 45 a oi, u make oia ma ke ahiahi Poakolu ma HOnolulu nei, Iune 5, M.H. 1901.
Ke komo pu aku nei wau me kko'u ohana e auamo pu i a ehaeha luuluu o ka naau kaumaha o ka wahine kanemake, ame na keiki makua ole , ame kona pokii aloha. Na ka Mea Mana Loa e hoomama mai i na naau kaumaha o kakou. A ke hoomaikai nui ae nei i ke Akua Mana Loa, ka mea Nana i haawi mai, a nana no i lawe aku a e hoonani nui ia Kona inoa iwaena o na keiki a kanaka.
Owau iho no o kou hanau mua.
S. PAALUHI.
Honolulu, Oahu, Iune 12, 1901.
_______
Na mea hou o ke Kalanakauhale o Hilo.
_____
(Mai ka Nupepa Elele Hawaii mai.)
KA AHA MELE.
I keia Poaono ae e hiki mai ana, Iune 8, e haawi ia ana he aha mele nui ma ia po maloko o na paia nani o Haili e na kahuli o ka aina kaulana i ka ua lulehua i kokua ia e na makamaka me na hoaloha o ka Ekalesia ame na @ala o ka Ahahui Pae Aina. O keia aha mele e wehe ia ana o ia paha kekahi o na aha mele ulumahiehie i ike ole ia ma Hilo nei mai kinohi mai o kona hanau ia ana. O ke kumu paha nana i hooi ae ke ohohia nui ia o keia aha mele e hiki mai ana mamuli ia o ka noho ana mai o ka Ahahui Pae Aina, ka mua loa iloko o ka moolelo o na Paemoku Hawaii nei. Aole makou e hhakei wale aku i ka lehulehu he mea a he mea,aka, ke kono nei makou i ka lehulehu e haawi i na kokua ana keia aha mele.
Ma keia po lealea o Halalii e lohe ia ai ka leo hoehoene o na kahuli moe alu-i o ka waokele, na kahuli hoi a ko Hilo nei poe i lohe mua ole ai, a i keia po e lohe ia ai ka leo o ua poe kahuli la, mai ka ko mau ia e ka hau aiai. Ma keia aina i puia i ke ala o ka mokhana, o ia o Kauai, Oahu, na Nono a oea loa mai i na lae aukau ou e Hawaii me kona ko mau ia e ka hau aiai. Ma keia aha mele e hookani ai ka Moiwahine Liliuokalani i ka ogana a e himeni ai oi o Keoni Bake ame ko Hilo ne iakamai i ka himeni ame ka hookani pila. A oiai aia iwaena o na hoa o k aAha he poe ike himeni, aole no auanei e nele ko lakou haawi mai i kakahi mau mele e hoohauoli ia ai ke anaian. Nolaila, eh aha mele ana keia e hene ai ka aka a ka popua, a e makepono ai hoi ka luhi o ka hele ana e ike.
O ka papa kuhikuhi o na hana o ia po o ia kekahi o na papa kuhikuhi hooniua puuwai a ulumahiehie maoli no. He nui aku na mea e pii ana i keia aha mele, aka, ke waiho aku nei makou na ka lehulehu e kaana ke hiki mai ua po ia. O ka auhau e ike ai i na hana o ia po he hapalua dala wale no ma na noho a pau o ka hale. O na loaa o ia no no na lilo o ka Aha i ka hele makaikai ana ia Puna maluna o ke kaa-ahi, ame ke kokua ana i ka Hui Orchestrs no ka uku an i ka aie o ka lakou mau mea kani.
Nolaila, e hiki ma ana ia po a e malama i ua wahi kenikeni i ike i na lealea o ka aha mele. Ke paipai nei makou i ka lehulehu e hele ae e hoopiha i ka hale. Maluna ae o na mea a pau ke kanaenae aenei ka Elele e hooholo mua ia na hana o keia aha mele a e uhai ia hoi e na pomaikai he nui. E ike ana kakou ia mea maikai.
KA LA KAU PUA.
Ua hiki ma ia la ma ka Poaha nei. Mei 30, a maalo aku la me kona mau hiohiona kamahao e hiki ole ai ke hoopoina ia. He ia nani a malie keia, a i ka hiki ana i ka hodra 9:30 a.m., ua nee aku la ka huakai e lalakia ia ana e ka puali puhiole Hilo mai alanui Waianuenue aku no Haili. kahi e malama ia ai na hana haiolelo. I ka pau ana o na hana malila, ua nee hou aku la ka huakai no Homelani a malaila i malama ia ai na hana hope a o ka hookuu no ia o na hana o iala. He mea waiwai ole paha ka hookuapapanui wale ana aku no i ka olelo, nokamea, ua ike a kamaaina ka lehulehu i ke ano o ia la ame ke kumu o ka hoomanao ia ana. O na hui i komo ae ma keia huakai no ka hoomanao ana i keia la o na poe make o ia ka puali makai, ilamuku o ka la me kona mau ukali, ka puali puhiohe Hilo, Pualikoa D. na hui malu elua, ke Kula hanai o Hilo, na haumana kula ame ka lehulehu. he la piha kanaka ia o na alanui o ke kulanakauhale nei, a me he mea la ua hauoli na poe a pau. aMikai na hoowehiwehi pua o na he kupapau.
KELA AME KEIA.
E piha maka maliini mai ana kakou i keia pule ae no ka hele ana mai i na hana o ka Ahahui Euanelio.
Ua hookohu ia mai nei o H.C. Ridgway i lunakanwai apana no Hilo nei, he hope noi no Lunakanawai Hapai.
he iwakalua eka ko o ka mahiko o laupahoehoe i amu ia e ke ahi i ka Pakahi aku nei. Aole i maopopo ka mea nana ke ahi.
Ua paniku ae na hale aupuni me na hale oihana kalepa o Hilo nei i ka Poaha nei. He hoomanao hoi no ka hanohano o ka ia kau pua o na poe koa Amerika i moe i ka lep no ko lakou aina hanau.
____________
____________
KA MEA E PAU AI NA PILIKIA.
______
O keia ka manawa kupono e kuai ai i ka laau no ka eha o ka opu, koleia a me ka hoopaa-hi a Chamberlain. Ua maopopo loa e loaa mau ana na kokua mai keia laau mai i ka wa e loaa ai o ka pilikia a pakele kou hele i ka po e huli laau. O keia ka laau maikai loa no na pilikia o kaopu o na keiki a me ka poe oo. Aole pono e nele kekahi ohana i kei laau. Loaa mak awahi o Benson, Smith & Co.
_____
Haiolelo Naauao.
_____
Ma ka Lapule i hala i haiolelo mai ai o Dr. David Star Jordan ka Peresidena o kekahi kula nuji loa ma Kapalakiko, i na keiki o na kula o Kamehameha ma ko lakou halepule. O kekahi keia o na haiolelo maauao loa i lohe ia ma keia mau paemoku. Oiai ua hele aku ko oukou mea kakau me ka manao ole e lohe ana i keia mea maikai aole oia i paa pu aku i pepa hoomanao nana, aka e hoike aku ana oia i kana mea i hoomanao o keia haiolelo me ka manao lana e mea ia e ike mai ai kona mau hoa heluhelu.
"O ka mea nui loa a kakou e huli nei oiai kakou e oia ana oia no ka loaa ana o ka noho na hauoli. E imi mau ana kakou e loaa ka noho na hauoli i na manawa a pau loa o ko kakou ole ana. Ke imi nei kakou i ke kala no ka mea ua ike kakou he mea ia e loaa mai ai o kekahi mau nea i makemake nui ia e kakou no kaloaa ana mai o ka hauoli ia kakou. Ke ai nei kakou i ka ai i hiki ai ia kakou ke hana i na mea e loaa mai ai o ka hauoli. I kela manawa lkoaa mai ai o ka hauoli. I kela manawa ame keia manawa o ka mea nuji imua o ka maka o ke kanaka oia no na amea e loaa mai ai iaia o ka hauoli. O ka mea apiki wale no ia ka like ole o ka imi ana o keia ame keia kanaka i ka mea e loaa mai ai o ka hauoli. Ke imi nei kekahi poe i na hauli liilii a ke imi nei kekahi poe i na mea pau wale, a ke imi nei hoi kekahi poe i ka mauoli a mau ana.
He nui na kanaka e manao nei aia ka hauolo iloko o ke kiaha lama ame na me ao ia ano a hoolilo lakou i ko lakou luhi ame ka hou o ko lakou lae no leia ano hauoli. Ke manao ne hoi kekahi poe ai ka hauoli maka ai ana a hoolilo lakou i ka hapanui o ko lakou loaa ma ia mea. Ke manao nei kekahi poe aia he hauoli i oi aku ma kela ao a imi nui aku lakou i ka mea e loaa ai oia mau hauoli o ka wa e hiki mai ana.
E wehewehe pokole aku ana wau i ka like ole mawaena o keia mau hauoli like ole a'u i hoike aku nei ia oukou. O ka poe eimi nei i na lealea pau wale o keia ao he elua ano o lakou. Ke imi nei kekahi poe i na kala i kupono ole e lilo mai ia lakou oia hoi ke kala i loaa mai ka pili waiwai mai. Ua maano lakou ma keia hana ana e loaa mai ana ia lakou ke kala me ka nui oile o ka hana. I kekahi manawa loaa io no keia kala, aka aole eloihi ka paa ana oia kala. I kekahi manawa lilo aku kana kala i imi ai me ka hou o kona lae me ka loaa ole mai o na pomaikai. Ua hoolei aku oia i ke kala maikai mahope o kekala inoino. Aole oia wale, aka, aia kekahi poe e hoolilo ne ma na lama ame ka opiuma ame na me a e ae i hiki ole ke haawi mai i ko lakou mau kino i na hauoli makemake ia, ua manao ke kanaka e inu ana aia malaila ka hauoli, aka i ka pau ana ae o ka ona e mihi mau ana oia no ieia mau hana hupo ana i hana ai. Pau ke dala a hiki oile ke imi aku i na mea e hauoli a ke ino i ka pule holookoa a hiki i ka loaa hou ana mai o kahi kenikeni. He nui na poe waiwai i uhauha aku i ka lakou kala no keia mea a hiki i ka noho pele ana. O ka hauoli maikai auanei keia a lako ue imi aku ai?
E nana ae kaua i ke kanaka e imi ana i ka hauoli e hiki ma ana, ka hauoli ma o Iesu Karisto. Maemae kona noho ana i na manwa a pau loa. Ai aku oia i na mea ai maikia, hana aku i nahana maikai, hui na hoaloha maikai, aole, oia e hana ana i kekahi mau hana e hookaumaha mai ai i kona mau noonoo. Hauoli ma oia ma keia ae, a hiki ma keia ao oi papalua aku kona hauoli. Aia wale no me ka hoomanawanui e loaa mai ai kei mau hauoli nui. Aia wale no a haalele kakou i n ahauoli liilii pau wale o keia ao a kakaou e hoolilo nui nei i ko kakou luhi ame ke oia kino maikai. aia wale no me ka nohona maemae e loaa mai ai ka nohona hauoli oiaio. E hoomaemaeia kakou a nana aku i na me amaikai ma kela ao a e loaa mai no ia kakou ka hauoli i oi ae ma keia ao, a i oi loa aku hoi ma kela ao mamua o na hauoli pau wale, hoonawaliwali kino, a hoohaahaa hoi ia kakou. E nana aku iluna a noho me ka hoomamawanui, meka hoomaemae, me kaoluolu ame ke kokua aku i kou mau hoa a na ka Haku e hoohauoli ma iia oukou ma keia ao ame keia ao.
____________
KAIKAMAHINE NO MONTANA.
______
Haikea Oia a me he mea 'Ia Aohe Koko. Ua Maikai Loa i Keia Manawa.
_____
Mai Florence, Ravalli, Mondtana, i loaa mai ai kekahi mau olelo hauoli e hoike mai ana kekahi kaikamahine i kona laau nana i haawi mai ke oia maikai e makemake nui ia nei e na wahine. Mamua aku oia manawa ua haikea kona ili a maikai ole kona ola kino a hiki wale no k ka loaa nana iaia o ka laau kupono. O Miss May Smith, ka inoa o keia kaikamahine e hai nei ka inoa o kei kaikamahine e nai nei i ke kumu o kona oia ana mai ka ma'i mai:
"He elima makahiki i hala ae nei ua emi pu mai ko'u kino a hiki i ka haikea ana o ko'u helehelena a ina e hana iki aku o ka nawaliwali koke mai la no ia. Aohe he hiki pono ke hanu a i ka manawa e kulou iho ai eha ae la iloko o ka opu. No ekolu makahiki ka lapaau ana o elua kauka ia'u, aka aole i loaa mai ka oluolu. Aole i hiki ke loaa pono ia lakou ke kumu o ko'u ma'i.
"He elua makahiki i hala ae nei ua ike au i kekahi mea e pili ana i ka Huaaale Akala a kauka Williams iloko o ka nupepa o St. Paul. Kuai wau ookahi pahu a hoomaka e hoaoa. No ka nui o ka maikai o ko'u oia mai kko''u manawa i hoomaka ai e lawe i keia laau ua kuai hou wau he eono pahu. I ka pau ana o eono pahu ua maikai loa ko'u oia kino. Ua maikai loa ko'u oia kino i keia manawa a ua hoi hou mai ka uia o ko'u papalima. U hiki loa.
E Malama i kou Ili
KE ANO O KALAMALAMA HOOMAEMAE NE KA HOOUI AN AI KA ILI A ME KA HELEHELENA.
No ka malama, hoomaemae a me ka hooui ana i na @@ ole ai e loaa i ka huehue, ili pohaka, ili akaakaa wale, koiekoie, lena, hou nui ili nakaka@@@ ililahilahi, a i na ano kinaunau lehulehu wale o ka lii, aole loa kekahi kopa ili a helehelena pah e hiki ke hoohalikeia me ke KOPA KUTIOURA no ka mea, aohe kpa e ae e hiki ai ke imi aku a loaa na lumu penei ka paakiki, upehupehu a hoopaaia paha o na puka puka o ka ili.
E Malamai ku Lauoho
KE ANO O KE PALE ANA I KA LAUOHO HELELEI NA EHAEHA O KA ILI POO ME KE KEPIA.
E hoioi pono i ke poo me ka lauoho me kawai KOPA KURIOURA pumehana, holoi i ke kope me ka wai pumehana, hoomaloo maikai, alaila, hame maile me ka KUTICURA, ka laau hamo maemae loa ke kumi malie ia a ano ole, e oi aku o ka maikai no ka hoomamae ana i ka ili o ke poo, a e pau ka wewela a e hooikaika ana i na kumu lauoho, e hoolawa ana i naa me naa maikai no hoi ma kahi i nele ai i na laau e ae a pau.
E Malama i kou Lima
KE ANO O KA HANA ANA I NA LIMA A PALUPALU ME KE AIAI I KA PO HOOKAHI.
E holoi a lumai i na lima i ka wa e makukau ai e moe, lieke o ka huahua KOPA KUTICURA manoanoa hoi i hoopumehanaia. Hoomao'oo pono a hamo pouni me ke KUTICURA HAMO, ka laau hoola ili oi loa, a o ka oi aku ho hoi i ka laau amo maemae loa. E komo i mikilima alualu i ka po, me ka hana nae i mau pukapuka manamana. No na lima ula kalakala, a mokumoku, maloo, nakakaka, maneo, owelawela o na poholima, maiao kekee, me na manamana hu'i, o keia lapaau ana no hookahi po wlae n ka mea kupanaha loa, a h mea hoopomaikai no hoi i ka poe a pau i eha, mokumoku kalakala a lahilahai paha o na lima.
Na Laau No ka Hoola ana i na Kinaunau a pau, maloko a
Cuticura mawaho o ka I@i. He KOPA KUTICURA no ka hoomaemae ana i ka @@ i pau ka peil@ me ka papaa o ke pie, a @ @@@ lu hoi ka ili uhi KUTICURA HAMO, i pau koke a ka wewe a, ka pehu, me ka nei. i ola kooke a i'a eha" ame ke KUTICURA INU, i mea e hoomalielie a ae hoomaemaeia ai i ke koko. He kati no PAA LAAU ua lawaeno ka lapaau ana no na eha i@o loa, ku pa ahea me na palapu e ae o ka ili, ke poo a me ke ino a ke koko, pela hoike lauohe heleai, i ola ele i n alaau e. he kuaina ma na wahi a pau o keia poai konua As. Depot. R. TOWNS & Cp, Sydney/ N.S.W. So. African. Depot: :@NN @ LTD. Cape Town. He lo a wale no na hoakaka uo ka hoala ana i ka Ili, ke poe, a me ka lauoha"
O "POTTER DRUG AND CHEM. CORP na Ona,--no Posetona, U.S.A.
Ua ike no oe i ke KAA HEHIWAWAE
hou o ka makahiki 1900 i kapaia o
HAWAII
A i hanaia me na Mea Hoopaa Holo?
O ka oi keia o ka nani mawaena o na kaa hou o ka makahiki 1901 i ikeia.
A ina o kou makemake nui ia e kipa mai ma ka halekuai o
Pearson & Potter Co.
I IKEMAKA I KA NANI.
Helu 626, Alanui Papu. Telepona Main 317
ia'u ke kaena aku i ka maikai o keia Huaale Akala a Kauka Williams. Ke lawe mau nei wau i keia laau ma ke ano he laau hoomaemae koko.
"He nui ka poe a'u i hoike aku ai i ka maikai o keia laau a ua hoike mai lakou a pau loa ia'u i ka nui o ka pomaikai i loaa ia lakou. O ko'u kaikaina wiwi a haikea ke lawe nei oia i keia laau i loaa ai laia ke oia kino maikai e like me ko'u."
Kakauinoaia. MAY SMITH
E loaa no keia laau ma na halekuia laau a pau loa a i ole e kakau i ke Dr. Williams Medicine Co., Schenectady, N.Y. E hoouna koke ia aku no ia ka manawa e loaa mai ai o ka hapalua no ka pahu hookahi, a he eono pahu no ka $2.50.
________
KA HALE OKI UMIUMI O KE KAONA.
_______
Nui ka Lepo o na Hale o na Kepani.
_____
He mea e Hoolaha mai ai i ka Ma'i ina ole e nana pono ia ana.
_____
Ma ka hoike a kekahi o na luna nana o ka Papa Ola i kauoha ia e nana i na hale kahi umiumi ame na wahi oki lauoho o ke kaona nei ua hoikke mai oia ina aole e a'o ia ana keia poe he kumu keia e laha mai ai o kekahi ma'i ma keia mua eku.
Ua kamaaina kakou na kanae a pau loa i hele iloko o keia mau hale e kahi ai i ko kakou mau umiumi amae ka oki ana hoi i ko kakou mau lauoho i ka nui maoili o ke kapulu o ka hana ana a keia poe. Hookahi no kawele e kawele ia ai ka helehelena o kakahi mau kanaka he lehulehu a he hookahi no pahi umiumi i holoi ole ia e kahi ia ai o ka umiumi. Ina he ma'i lele ko ka mea mua loa i kawele ia me keia mau kawele e lele mai ana ia ma'i maluna o na poe i makemake ole e loaa mai ia lakou keia ma'i. Ma na hale kahi umiumi o na haole he holoi mau ia na pahi umiumi iloko o na wai hoomake ma'i ina manawa a pau loa, aka, ma ka wahi o keia mau Kepani ame na Pake ua waiho ia no me ia lepo a hiki i ke komo ohou ana mai o ka mea mahope mai. I kekahi manawa ua holoi ia me kekahi wahi welu lepo a aole i pau ae ka lepo. Aole ia wale aka he nui ka lepo o ka wai a keia poe. Me keia wai lepo e holoi ia ai ka helehelena o na poe he lehulehu.
Aole oia wale no aka he nui ka lepo o ka papahele. M kekahi o keia mau hale ua piha ka papahele i ke kuha a me ka lepo. He hookahi no pulumi ia ana o ka la, a ma na hale o na haole e pulumi mau ia ana a he maemae maoli no kekomo aku. I ka manawa e pa mai ai o ka makani puehu ae la kiea lepo i luna a piha maoli no ka puka ihu o kanaka iloko i ka lepo.
Ua hoike ia ku keia mea i na agena o ka Papa Ola a ke manaolana nei ma kou e huli aku ana lakou i ka olaio o keia mau hoike a hoao e a'o aku i keia poe e hoomaemae i ko lakou mau wahi a i ole e hoopai ia lakou ma ke kanawai no ke kapulu e like me ia.
_______
O ka laau Pain-killer kekahi o na laaau kaulana loa. He laau maikai no ke kunu, hoopau anu, eha iloko o ka opu, na umii, hoopaa hanalepo ame kekahi mau eha e ae. E like meka nui o kona ike ia e na kanaka pela no ka nui o kona makemake ia. He mea kupono ia oukou e hoao i keia laau. E nana pono nae i na laau okoa ae i like me ia. Hookahi no Pain-killer pololei oia hoi ka lau a Perry Davis. He 25 keneka ko ka pahu liilii a he 50 keneka ko ka pahu nui iki ae.
___________
He Nuhou no Kaualoku.
_____
Mr. Lunahooponopono o ka Nupepa Kuokoa. Alioha oe: E oluolu ma oe i na he wahi kaawale o na kolamu o kekino lahilahi o ka nupepa Kuokoa, a kilohana pookela hoi o ka lahui Hawaii, e hookipa aku ma kona poli, a nana hoi ia e lawe haaheo aku, i ike mai ai na kini ipuni ono mea hou o kaua mai ka la hiki mai na Haehae a ka ia napoo i ka ili kai o Lehua.
Ma ka la 31 o Mei i hala iho la, ua puni nui iho la he 80 ahi nunui, 4,5 ame 6 kapuai ka loihi a nui nepunepu nohoi ke kino ma hanalei. he i'a kaulana kela no na Kona o Hawaii, aka hoi, ina keiki au kai hoi o ka aina nona ka ua kaulana i hoike ia, Kaualoku o Hanalei, he mea paani wale ia mai no a pae ana i ke one pua rose o Mahomonui i keia olelo a hiki i ka hiki ana ia lako ke olelo a hiki i ka hiki ana ia lakou ke olelo i hiki ai ia lakou ke kamailio aku i keia poe keiki a hikiwawe ka maopopo ia lakou o ka mea i makemake ia lakou e ike. E hoopaa mau ana keia poe i kalakou mau puke olelo Sepania e like me ka hoopaa ana o na keiki Pake i ka lakou haawina ka walaau. Aole i keia poe wale no keia hana a lakou aka i ka poe kekahi e lohe ia ana ka leo o keia poe e hooikaika nui ana i keia olelo malihini. No ke kulikuli loa o luna o ka moku ua kakau koke ke kapena i keia hoaliona i kumu e pau koke ai o keia mau hauwalaau. Ua kokke loa e hiki i keia poe ke hooipoipo ma ka olelo Sepania hoopau e ia hoi.
______
ua loaa i ka Moiwahine o Italia he bebe kaikamahine. E kapala aku ana oia o Yolanda Margherita. E loaa ana i ka wahine nana e malamaa keia wahi bebe he $2,000 i ka manawa e puka ai o ka niho mua o keia bebe, $2,000 i ka manawa e hiki ai ke olelo, he $2,000 i ka manawa e hiki ai ke hele me ka paa ole la aku.
Ua ninau mai ka Emepera o Kelemania ame ka Moiwahine o Holland i ke ano o ke oia o Mrs. Makinale. Ua maikai loa kona oia kino i keia mau la. Ua pii maile ae kona oluolu mai kona hoi ana aku a hiki i keia manawa.
Ua ike ia kekahi haalele like ana o na poe hana Mikini ma Kikako.
Ke noi nei na Bua i na mana aupuni e noonoo ia keia pilikia mawaena o lakou me na Pelekane e kakahi mau komikina i koho ia e na mana aupuni.
He iwakalua-kumamalua hokele aunui e kukulu ia nei ma Nu Ioka i keia manawa. He mau miliona kala he waiwai io o keia mau hiokele nani.