Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIX, Number 24, 14 June 1901 — Mookuauhau Elua o HAWAII. [ARTICLE]

Mookuauhau Elua o HAWAII.

'•'» a'o na i-ahul Kahuna i ka lakou rr.au hapuu k*>iki p«*La no o Puakamea «- a'o nel i kana Hapuu alii ia M*amea ' na ik» h f KJulu lahui ua paipai pine- {•::>*- n> ke Ji{ kahuna i na makaainana '■ a <> i ka lakou ir.au k*iki r.«.» ka hana. i ai ka noho ana a 'na mamo hope '"<i na huliamahl ka lahui kanaka ī ke kau.>ha a ka ieo a!ii Puakamea. »?ia no h"i na Wahlne ke a'o n«:i i na kaikamahin^. K*> a o no kekahi mau lahui i na pul* Hiiaka, h- hwpailua loa ka lahui hooulu kanaka f na kahuna P<*le Hii,«'*ka. m" na Akua liilii e ae, a punl ka , aina na ka iahui hooulu kanaka i kalua i I ka Imu ahi #»naena o Kamaunuiaola. : i ka nalo ana i ke kauveve waiho ia ka ; imu a loihl i ka Huai ana ae aole kanaka I ka Imu ua kaumaha Iho la na kahuna hoouiu lahui. I ka nana ana aku a ka iahui kahuna :ia Kamaunuiaola e aiakai aku ana i kekahi puaii kaua nui hewahewa e hakaka me ka iahui kahuna hooulu kai naka ua iawa iakou me na mea kaua iikaika ioa. oielo ae nei kaelemakule Puīakamea I ka papa kahuna aole no wau '1 olelo e pepehi i ke kanaka ia Kama- ! ! unuiaol.i na oukou na ka lahui aiii ka- j 'huna keia mau hana Hoomainoino i ke j i kahu o ke Akua o ka Honua me ko Ja- j kou hewa oie. *" j t*a ala mai la ka lahui alii me na aIH | kahuna hooulu lahul alii me 'na lii ka- , : huna hooulu iahui no ke kaua ana aku • , i ka Poe hooman- 1 i ke Akua Peie o ka . i Honua ua oleio o Puakamea i na ka- j huna, m<' na alif owau ke make i moe . puu no kfia mau hana a na lii kahuna , konaz hoapiii hooipo kuka olelo no ka i pono o ka laua noho alii. | Ua haalulu ae la ke kino a puni o ka j elemakule Kumaewaaiii a ku'o ae la ! ka elemakuU'. me ka uwe ana pt*la na j ;alil kakana. olelo aku la o Puakamea !a I.ikou make au iko kakou mau lah»:i makaainana n<> ka Hewa a ka lahui kahuna i pepehl wale ai. nu.io hou ae la o Puakamea ke ka-! huna nui <> ka papa Hooulu lahui mai • k;:un.aha oukoū no'u e na lii oia ka | mt-;i e ikr ia al ka mana o ke Akua j i. kakou e hllinai o Kane me Kanaloa Kepoohunalkeaoiiii wahi a ke kahuna. hoouiu lahui. make wau mai malama la | lakou ua haule ko oukou manaoiana

pt>la me ko'u uhane mahea la kou uhane e hele aku ai ke kanaka pono o ke -Akua ike alo o Kane me Kanaloa Kepoohunaikeaoull na Akua ekolu. ae nei o Puakamea e ho'a ia i imu no'u. me ne ia nae . ko'u imu e hana ai. e eli ia i l>i »rui e lua a nana ka hohonu elua. a nana ka laula lyike ka poepoe hoopiha i ka Wahie a ke kae o ka lua ho'a aku ke ahi eia o Nai makaokeahiakea ke ike mai nei ike ia mnu hana hoehaeha puuwai a kana aloha alii Kaikunane aole nae e hiki iaia i ke pani mai i keia mau hana a kona ! alii i mea e hoike ia ai ka mana o ke (Akua.ua ike aku la o Namakaokeahi i I ka'a mai o ke ahi nui. j I T a komo koke ae la o Namakaokeahi i kaiakea i ka Hale kapu Akuar, hoolale koke aku la oia na kSnu akua e ma | koke ia mai ka awa kapu, ike mai o Kamaunuiaoia i keia ahi nu e pii nei ka wena ula o kooko i ka lani, ua ni- , nau koke ae la oia i kona mau Paalalo jo ka lakou oihana he ahi nui hoi keia j o kahi o na alii ino e'a mai la, olelo aku ; la kekahi o lakou he ahi no ke lii kahuna Puakamea ua holo a kula lakon Je nana i keia mea nui. I Tla ike ia keia ahi ke pii nei kula o ke jahi me ka wena ana i ka lani, ula pu | ttke ao me'na mea a pau o ka lewa ua . hoomoe aku la o Puakamea i r\a kauila , mana i ka waha o ka lua ahi e hiku kaula Hoopaa ae no ke kino o Puakamea ua kaa aku la ka elemakule Puakamea iluna o ke kauila e i no ka ula jo ke ahi ke pii nei me ka ikaika i pa 'umi la kona wela. - Eia na lii ke kumakena nei me ke j kaumaha o ko iakou mau puuwai o ka jlahui kahupna me Welialil kau kahoku | Puaalii me ka weli Holani Jia keiki a j Puukamea ua olelo ae la lakou ina e |Make ko lakou Makuakane Puakamea | ke iii kahuna e luku aku ana lakou i ka ! lahui alil kahuna ua ike mai nei ka | ma kame Namakaokeahiaiakea eia o P\iakamea ke koala nei i kona kino e - lonuikule i ke ahi enaena aole o Namaikaokeahi i hooka'ulua iho ua hapai ae i la o{a i ko lakou puie awa pono i me ka Apu awa' no i ka llma. I ka hookuu ana iho o keia pule a Na makaokeahikaiakea. ua ike aku la oia ; ua pio loa ke ahi o ka lua ahi e ku ana 0 Puakamea ke alii me na lii a pau me kona manuheu ole i ke wela a keia puu : ahi nui ua mahalo ae la ka lahul alii | me ka lahui kahuna hooulu lahui ua nune ae lakou no Puakamea i ka mana ! nui o kane me Kanaloa Kealiinu Kei pookapuhunaikeaouli. l'a olelo ae no o Puakamea e haipule \ no ka lahul hoomana ia pele me na j Akua apau o ka Honua aole e keakea jia lakou. o ka poe e pule ana ia Kane | me Kanaloa Kepookapuhunaikeaouli • mo na Akua o ka lani a pau e pule no < takou me ka na&uao ioa o ka pono ko |ke Akua makemake aole o na hewa a i pau o ke ao nel, e eha a! ka naau o ke Akua me kona m&\i Anela e noho ana j ma kahi o ka pono mau loa. t l*a hele mai la o Kamaunuaola ke |kahuna Hooulu lahui o Puakamea a ; hapai ae la ka teo o Kamanuiaola i keia Ipule me ke ano ano eehia o na mea a ; pau me na alil a pule mai la ke kaula j pele. ma ka Hulihia i kupono ia laua 1 |ka wela I ke ahl o na kahuna. s I ka hookuu ana o ka leo o Kamau- ; nuiaola ua lele mai la o Puakamea ka jelemakule Hooulu lahul a honl mal la I i ka ihu o Kamaunuiaola ua uwe ae 1& | laua. I ka pau ana o ka makana & na hii kahuna ua lelo hou ae la no o Puafkamea. aol£ ku'e hou ana aku i koe no ka poe hal pule I kela ame kela A- ; kua. | T*a olelo ae o Puakaoiea e helu la ka lahul kanaka a pau mkl na moku mai Kuaull nou e kumu. ua kena aku la ka elemakule Puakamea \ louku kana kelki Umlkumamakahi e holo no Kulua. Malku WeiW. Mauil ohue. Kawili Kumu I ka hok» ana aku o lakou a Maui o Kulua no la ua hiki mua mai !a na helu o na A!na a pau e walho ana I ka opu noonoo o Kaulkaalaneo ke kahuna o JKulua Maui. l'* ho! mai o Louku a Hawaii Kuauli imua o Puakamea kona makuakane ua hahal aku la o louku Ina mea a pau 1 kona makua kane l na helu lahul a puni ka Aina ua apo aku la o Puakam«a 1 ka Ike helu lahui a Kauikikaa!ane» I hoike mai ai i kana tetU ua

Heiu mua ia !a !a hui o Ha*ais Knnīill m pau r-?r:o r»o rtae. mab*?p-i? rr;»j ua mbaop«>jv» loa ka h*?u !ahui ?"a ■ ae 3a o ke ike r»>?! au kr- a'ī; Hou!u lahui rr,a ko'u R«ho alīī Hwulu lahul ana no ko kakou mau noku ua a<» ia mai au # na Akua H->ouiu lahui. ua p?omaiKai ka Aina no ka u!u hiklnraw? a hooaup«al f ka aina i ke kanaka i na m*n* la e hoouu ia ai ke kanaka e piha ana na kuahiwl i ke , kanaka. Olelo ae ia o t na a!ii me na kahuna o ka haneri kanawalu »• ko'u mau makahiki e ola nei ke Ike nei au ua h<»lohe mal na Akua I kau Puie Hooulu lahui ke ike nei au ia"u tho ua nawa!i«-ali mai au olelo ae la o PuI kona alii ia kunaewaalii e ihoohui ia ka !aua mau alii me ko laua . mau kaikuahine no. \ l'a hohui fa ae na alii opio. o Meamea ua hui ae la iaua me kona kaiku- ) ahine haku aiii me Xahienaenaalii o i Kaiaunuiohua po hoi me Kaniniuokaia | nf ua hui na iii me ka alualu maikai o jko lakou noho ana me na l»i na kahu|na me na Makaainana a puni o Kuauli |Hawalf me ka manao koena hili nal loa ,o ia lahui koena i ko lakou mau ahi . opio. j Mahope mai o na la \oihi loa ua maj ke iho la o Puakamea i ka eha haneri jo kona mau makahiki o ke alii (waalii aku no mahope i ka eha haneri »no o kona mau makahiki o ke ola ana ua nalo laua me ka maluhia me ke kan maha o na lahui elua, pau ko laua pa- ' iena ma keia ao māewaewa. MOKUNA XL.111.. O Kalaninuiohua ke alii ehiku maI hope o ka luku ia ana o keia lahui e ikaikoo eleele o ka moku ke alii o Hola- ; niku ke alil me kona mau allhikaua iikaika loa i iike ko lakou mau helehelo- i tna me ke Akua o Kukailimoku ko la- ' |kou Akua Poo me ka manao e ianakila ; ana o Kukailimoku ia Kamapuaa me j Pualenalena ua paapin lakou ia KaI mapuaa. j Ikeau o Meamea ke alii lahi'i ua wae mua ae la o ia i na Uahuna haha paaoao ame na ano ma'i a pau f poe nana e hoola i ka lahui i ole e tmi ka lahui me na alii o na kahuna Hooulu kanaka e hooulu no hol hikou i ka lapou pela o Meamea i Hoor^oho- ( ; noho ai i ko laua au noho alii me Ka- j ilaunuiohua kona alii ua hilinai mai na lalii a pau maluna o ko iakou mau alii 1 [opio o ka oluolu o ko lakou noho ana < me na hana palolo a pololei o na oj.i!o : na alii opio ua pili paa ke aloha o na ;

papa alii elua, me na Makaalnana la lakou. Mahope mai eia na alii ke olali nef jka imi hou ana i pono hou no lakou- > | ke'u lu mai nei I na kanaka, a mala jma aku la ia lakou olelo ae la na jalii o na alii malama kanaka ia, "IV- * (ulu mai la i ko laua mau makaainana l ke ola. | Aia hoi poha ae la ka leo nahenahe o |lu waipahe o ka opio alii kahuni K;.t Pi'la ke alii kahupa nul mai ka po n;>i hoolakolako o Piima. ke kupuna mai ;<i c pa'ilua moku o Wakoa ua ike a lako*i |alii e na Akua nui e kolu kane me K<t naloa Kepookapuhunaikeaouli. ( Eia o piilani ke holo ae la kona maū, maka noii i na Paia lev,*a o ka lani, ua helu ae la o Piilani ke kilokile» hokn po- : lolel i keia mau Hoku ehiku e la lani hele ana mai ka Hikina a kau a ke komohana hema. , Eia no ko lakou mau Inoa pakahi o Konaaihele ka hoku mu<i e pnka ae ana i ka Hola ekolu o ke ahiahi o ka ?a o Hilo Puka ae o Mahi 1 ka hapalua oia hola ekolu no Puka ae no o Kaomea l ka hola eha o ia la no o Kaouliaiii Hapalua o ka Hole eha oili ae o Kamalu Hapalua o ia Hola eha a Keahlahi ula Hola elima no o ia la, oili laelae mal la ka Hoku alii o Manaiahaloa ka Hcku alii i ka hapalua o ka hola elima o Hilo. . j Ua oleio ia e ka lahui kilokHo Hoku, o keia lalani Hoku o lakou kekahi ala- J kai o na Hoku alii me Bfakainana o keia lalani like ana lakou me kou hoohewahewa ole ae he nani ia la mai ka nuku no o Nuuanu a Kaena no a "Wa- , alua. Eia ka mea kupaianaha o ka like ole ' o ka ike a ka poe kilokilo Hoku, he okoa ko Hawail kaawale no ko Maui puehu aku hoi ko Oahu me ko Kauai o ko Hawaii moolelo kilokllo keia, a oukou e Ike iho la me ka mikomiko ono ko puu kai i ko kani ai ka monimonl aku.) O kualoa no hoi eia no ia ke imi nei a noonoo no na mea e pono al ko lakou noho alii i makia paa ia mai ai e ko laua mau makua me papio kona Hoku alil maluna ae o na me ke ohohia o na Makaainana i ko lakou noho alii ana, me ka plpili paa o ke Aloha o ko lakou mau makaainana i& lakou. Eia ke hoolue mai nei na alii i ka lakou mau Hapuu he keikl o Kumuhualif>olit>o ke aīii Wahine a Papio ke alli me ka Kalanikaulelelaiwi ka Kuaola alii.wahi ulu nui Hou na'lii elua, me na t Makaalnana a pun! ka Aina hanauna lahul e oi aku ana m&mua o ka Helu Ihui. Oolelo ae la ke alii o Papio i kona all kahuna ia Kuaola e ua nui mai ka lahui me na alil he hakaka mai ka hope • o keia mua aku. ae mai la o Kuaola a e he oia io ke la e kuu alii No ka mea eia la ke o wela mai nei ka Aina I na Makaainana me na alii. he kaua aku no ka hope o keia noho ana o kakou. īna hoi e aloha mai ana ke alli o na papa lani Umi kumamahiku kepoohunaikeaouii e hooluolu mal i ka manao 0 kona lahui kanaka. e oluolu lakou a pau ma na mana Akua o ke ola a me ka hooulu lahui pela wale no e pono ai keia noho ana kanaka. Ua paipai no nae ke'lli hooulu lahui i ko laua mau papa kahuna e malama I ka pule no ka la e make ua ai ke kanaka 1 ka !a o ka enemi a me ka make 1 ka la hoolli kaua, ua olelo ae o Paapio ke nlii ia Kuaaloa kona kahuna Hoolulu lahui e a'o ia na alii me na Makaainana ua ae aku la ke alii Kua- • ola. ! Ua kit ia o Kuallulua me Kahalii o Mauwela na olohe a'o laau na kaeaea o ka hauna iaau palau me ka oo The )au : meki me na mea kaua a .pau he manawa ola ua hoea mai !a ua mau kaaka. hookala kupua nei noho ana 1 ke alo o na alii e Papio tne Kuaola. Ku no ma ka. puka o ka Hale alii. oielo no o Kulailua ka well hoopuka no \ i ka olelo o ke koa e kau ia a! ka weli ,e ' haalulu na kanaka al na io o na aiii a pau i ka maka'u ( kela leo a lakou e lohe aku nei me ka ekemu ole aku o ke kahi o na maka o Kulallua me he 1muah! enaena ala i Pauml ia kona ika ika, | Ua poha aku la kona leo e na Moa t lilii piopio makua ole e hoholo ana me ( he manu maka nahelehele • la aole ma- j kua htne> e oia. ai ua Make anel ko ou- , kou makua hine aoif o oukou punana 4

? ai ua maka'ii ha a.IH me na rc?s a p iu <> s<>Jco *> ki ilaie ao!e !*> pane. Olelo mai \& a!:i ma ke ano olelo o ke ku» ae na'u na Kuaola kekahi o na Moa makuA o!«? au 1 o!e!o mai nel oia hoi k-.' ->ukou mea i k'.ma aku la ua nel* maKou I ka makua oW, o oukoun ko makou makua e loaa auanti ka makua ia makou oia kaikaika e a'o nui oukou ia makou i pon n mua aku. t'a lohe {«>no m.ii la ua mau Iw{ kan - ; 'eu'eu n<-i. ua hui aloha ae ?a iakou i kela maniiwa. ua a»* aku ta •> Kula'iiua i ka Nhi affi i pan«* Ja mai Ja. oh>h> akr ia o Kula'ilua. ia Kualoa. ae ua pono no o iho nei o kula'ilua. he mea pono ia lakou ke a'o i na Papa alii. he iw« 'koko. Olelo aku nei o Kuia'iiua i na alii a pau. e hia Haumana. o maim nei no eiua o na keiki o ka papa alii. na alii kahuna o'ka papa kahuna, me na aiii malalo mai o laua. olelo aku nei o Kula'lua e kukulu ia i Halau loihi. Hana a akea ka Hale. Hole ka Ihe laumeki kahi ka laau Paiau. na pono kaa a pau a kela anahulu ae iho mai makou. ua hoi aku la ua mau eu'eu nei me na Haawe waiwai a lakou. | la pane ana no a Kuia'ilua i ka Halau, Hale a'o o na alll ua eleu koke no ka lahui alii me ka lahui kahuna me na Makaainana. ua paa ae la ka Hale pau no hoi na la i oleloia ai e Kula'ilua ua hfkl maJ Ja o Kula'ilua me kona mau hoa elua o Kahalii me Mauwele. Kahalii/ a'o no hoi oia i ka l'ahui Makaainana. o Mauwele I ka lahui kahuna.'o Kula'ilua no hoi i ka lahui aUi, o Kula'ilua no ke poo nul o ke a?o Hauna laau. me na mea make no a pau. oia ke poo maluna o Kahalii. me Ma'uwele. Ua a'o ia ihola na mea a pau i kela manawa he wa pokole loa. ua hoomaka maka mai ia no ka makaukau o na mea apau. o ka oi no nae na keikl a Papio me ka Kualoa. ua like ka Hauna.laau ia lakou. me he Hekili ku'i pa malo la iloko o Ikuwa, ka Hele a na kolokolo. •I keia wa e a'o ana na alii a pau o ka Aina. ua oili mai la o Papioaliloa mailoko mai o kona makuahine alii o Kumuhualipoli. o ke kanakolukumamaono no ia o ka laua keiki me Papio PuKa. mai la no hoi o Kakaihili mailoko mai o Kalanikauleleiaiwi ke alii Wahi'ie. o ke. kanakolu kumamaono no ia o,ika laua HapUu alii. me Kualoa ke f>Hi kahuna Hooulu Lahui. > I'a lilo aku la ka hanai ana o na alii

ka lahui alll. ua niaikai no la i na j ' mea a pau. e like no me ko lakou ku- j lana Hanai keiki. pela no a kau mai i i , ke au Hou, ua maikai ka hanai ia ana ( ■o na alii e na kahu Hanai alii. me ka i pulama ia o ko laua maluhia. ! E haliu iho ko oukou nana ana i na alii e a'o ia nei i ka Hauna laau e Kula'ilua ke ka'ea'ea, me Kahalii ka eueu o ke koa, o Mauwele ke pukonakona ka la Hooili kana nui. eia lakou ke &o nei i ka lakou mau ike a'o laau pakahi iho. me ko lakou Hoomanawanui i ke a*o ana, ua makaukau na mea a pau i j ka la\velawe ana 1 na mea ike a pau. Mahope mai ua makaukau ioa lakou aohe loa I ka Wai o ua hiki mai la kekahi eleie. mai ke alo alli mai o Mokuohai ke alii e noho Hoomalu ana no Kohala. ma ke kauoha a Mokuohai £ce alii ma o kona mau elele kukini H'iama e kauoha mai'ana ia Papio ke asii. me Kualoa kelii kahuna kaulana $ ka Aina o Papio. olelo a na kuklni o Mokuohai, 1 hoouna ia mai nei makou e hele mal ia olua na alii no olua keia mau pea Moku 0 Kuwuli nei, ma ke kauoha a ke kanaka o olua a Mokuohai, no ke kaua e hoomakaukau ia mai la e Laumaewa alli o o Kahopue aku ko Ka'u, e'upu mai la laua e kii mai ia Mokuohai e kaua oia ko makou hoouna ia mai la ma kona pepeiao, ua kulou iho la kona poo ilalo 'a kulu iho la kona Waimaka we ke kaumaha, a luliluil ae la kona ilunn.olelo aku la kealiiia 'Kulailua, e kuu alii Haku a'o Hauna laau, e Kula'ilua, he alele kii mai ia'u e kokua aku ia Mokuohai ke'lii o ko Hala. ' E kii ia mai ana oia e kaua e Laumeki o Kona, Kahopue ke alii o Ka'u, e po'ipu mal ana la Mokuohai, i ka lohe ana o Kula'ilua i keia leo kaua, ua li'o ae la kona mau Maka eueu ke kue maka o illlli mai la ka ula ahi ma kona onoh/. me ka'oni ana o kona mau aa koko. o ke ake no o ka inu o kana laau Palau I ke koko kanaka, o Kona Hulu ;*a loa ia o ke kaua. Ua olelo ae la o Kula'ilua la Laumaewa me ka Hopue e malama loa olua i ka hauna laau a na Haumana alil a kakou, e a'o me ka poloiei o olua na poo o keia a'o ana, o na īlaumana! helu ekahi ka'u e lawe aku i '&e kahua kaua. i'au'au wahl waimaka Ifce hoi la- J kou. > | Ua wae ae la o Kula'ilua i īna Hau- j mana i like me kona kulana.: ke oolea I me Ka ikaika, ua oni mai la,"ia Haumana ikaika, oolea akamai i i alo alo lau maka Ihe Laumeki. Pololh, Hauna laau Palau. me na mea a pat< e hiki ia lakou ke luku i na mamo me ke kau lua ole. Ua ohi aku la o Kulai'lua i mau koa nona. o na keiki alii ho a pau, ua like lakou *me ke ahi enaena, elua kanaha ko lakou nui. ike na kukini ua makaukau r»a koa o Kula'ilua, ua Hala aku la lakou na kuklni a Mokuohai. he mana«•a pokol* noho ana i ke alo o Mokuo-! hni a liuliu nlnau ke lii o Mokuohal. | heaha ka oukou Hookao e au kukini j mama. > Ela'e ke kokua ma kou aoao. o ka [ HIo ai kanaka o ke kuahi o Maunaloa me Hualalai. o KuiaMiua me na koa ; ponol o kona alo he elua kanaka, e ia'e | j» Mki mai. e oielo ana no lakou. me'eu j mai ana na koa o Laumaewa me Ka- | hopue. Kauluwe*a na kanaka kohu | noonoo pania ia iho mal kapali tuka a 1 waho nel o Koh»la waena I paa I na | koa o kona me Ka'u. | Hooili koke no ke ehu mua o tw» kaua j me na koa o Mokuohal komo koke no ; ke ahl enaena o na alil o Wainlo o Ku- j la'ilua me kona mau koa kaeaea. he wa nokole loa ua nau aku la kela rvoe koa » 1 Va make. make pu me ko lakou mau t alii a pau. me na alll kuhlhewa o Lau- t me Kahopue na lii o Kona me Kau pau ko lakou helu. Ua hull hol mai 1a o Kula'ilua me kona mau koa. a aole lakou nei I manuhe'u Iho. elua no wahi kanaka koa me na kauna keu I make o ko Mokuohai aoao. e ole no o Kula'llua ina ua nau o Kohala I ka luku ia. o ke komo ana aku o na eu Hookalakupua. | Ua hol mal o Kola'llua roe kona roau koa aole wahl mea polno e a'o ana no Kahaiii me Mauwele I na koa a la- ' kou. nana aku 1a o Kula'ilua i na hau- \ mana ua makaukau loa lakou aole Hoo »111 kaua nana e aa mal ka iakou mau

H «Gr,ana ua Uke wai? r.o ko Uk-.?u ike ame ka ikaika wahi ka wal O'elo &ku la o Kula Hua I n» aV,j ta Papio me KuaWa, e a"u aiii ua p-*u ke a'> a ke kumu ua makaukau na papa aUi l ka ik- ii.>',* «» K»x>naueue ka. noh-> a fu ona opit> auī a Kakou k? H«x>kuu aku rt-»? makou ta oukou, e noho oukou me k;i malama i ka ike me na pono a'o laau. t*a kaumaha fho la ke a!ii o Papio ke a!ii Kahuna me Kuao!a„ ua I*>*na ae la o Papio i kona Puuku nui e ka Haie waiwai olelo.ae ta o Papio i kona mau kanaka eJwa e haawe oa« kou i ka waiwal a na kumu a\> laau. *'kolu nohoi a kekahi ekolu no hoi Haa.ve ia Kula'ilua ua hoi aku la iakou, pau ae la ko lakou paiena. ua 1>»-i Puolo no kahi alii Pokt*okeo. ; Eia o Pap!oaMN>» me kakaihili. ua te- < nalena ko laua mau wawae oleio : nel o Kuaola ia na 1 lani a kakou i rr.au hoa no laua. ua ae jia kela olelo. o Papioaliloa Hui r.o me | Keapulalani o KakaihiU mo Kona mua |aUi no, me Keakaikawai. ua hui na alil | me ka mal. j Eia na alii opio ke Haiakau' nei ia < lakuu iho ke Hiiohonehone ae la o Kujahine ia Kunane pela no hoi o Kunane |ia kuahine aole o lakou mea nana e |hookae mai. o lakou no ia. he koko (hookahi he i'o hook&hi aole hwkae ana iia lakou iho. I ka manawa e a'o la na alii i ka hauna laau palau e Kula'ilua ua hoouna ia na elele Helu iahui e Kuaola hi-Iu I na Aina a pau, ua paupono i ka heiu ia ua hoi mai na elele mai ka lakou ihuakai mai, ua maopopo ka nui Hewajheiva o ka lahui. | t*a hoomaopopo loa ke alii i ka pii • ino loa o na Makaainana me na alii i ka helu kiekie loa o ka Hch>ulu lahul. lua olelo ia e na kllokilo lani. e oi aku ana ka iahui kanaka maiuna o ka aina !e uuku ana. o na mea ai e nele uku ana jno ka piha loa i ke kanaka. j ī T a a'o aku no hoi o Kuaola ika lakou { mau lani alii, ia Papioaliloa me Kakaiihili, e malama o lua i ke kanaka i paa ) ko olua noho alii, me na alii o ka aina I i makia no ko olua noho alii ana, ua makaūkau iakou no ka lawe ana i na pono o ko oukou noho ana aku o kela mua aku. | E a'o ana'no o Kuaola i ka luua mau j lani. he u'ina poha ana no ka Hekili I ua oili pulelo aku la ka uahne o Paplo ke aili hala aku la I ka poli kua a Kane i ka ekolu haneH o kona mau makahiki hele ukali aku no hoi o Kuaola mahōpe o kona alli I ka ekoiu haneri nohoi o kona mau makahiki. Haule ka i laua mau hana pau. fAole i pau.) 4