Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIX, Number 25, 21 June 1901 — Page 1

Page PDF (1.40 MB)

This text was transcribed by:  Kau`i Peralto
This work is dedicated to:  My Tutuwahine-Violet Kaui Kawai Waiau

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

Hoopukaia na kakahiaka Poalima a pau.

 

HONOLULU, POALIMA  IUNE 21 1901

 

BUKE XXXIX—Helu 25

 

KIULE IMI KIPE.

 

Komo ae ka Lakou Hoike.

Aole i Lawe na Lunamakaaina i ke Kala Kipe

 

I ka Poakahi o keia pule i wehe ia ae ai a heluhelu ia imua o Lunakanawai Gear ka hoike a ke kiule imi kipe ia o na Lunamakaainana.  O kela malalo iho ka hoike:

                Ua lilo ka la 13 ame ka la 14 o Mei i ka noonoo i kekahi mau bilo i haawiia mai e ka Loio Kuhina.  i ka la 5 ua hoomaka makou e noonoo i ka lawe o na Lunamakaainana i ke kala kipe.  Mai ia manawa mai a hiki i keia manawa ko makou huli pono ana i keia mea.  Ua kahea ia aku a hiki mai imua o makou ka pe a pau loa i manao ia ua ike i na mea e pili ana i keia hihia.  Ua oi aku mamua o ka hookahi haneri poe i ninau ia a o ka lakou mau olelo ike aole i like a ua waiwai ole.  Ua lawe mai makou i na lohe ame na mea i kamailio nui ia a huli pono i ka oiaio oia mau mea.

                Mawaena o ka poe i ninaninau ia ua hiki mai ke Kiaaina, ka Loio Kuhina, Kakauolelo o ke Teritori, ka Lunanui o na Hana Aupuni, ka Puuku, ka Lunanui o na hana Hoonaaao, ame ke Komikina o na Aina Aupuni.

                Hoike mai ke Kiaaina i ka manawa ana i olelo ai i na Lunamakaainana ua lohe oia i ko lakou lawe i ke kala kipe he lohe kona mai ka poe i lohe mai ia hai.  Aohe nae he mau mea maopopo loa e hiki ai ke hooia mai ua lawe na Lunamakaainana i ke kala kipe.

                Hoike mai ka Loio Kuhina he lohe pepeiao no kona, aka ke huli pono nei oia i ka oiaio o kela mau lohe ona.  Aole oia i makemake e hoike mai i ka mea ana i lohe ai o loaa ole i kona wa e huli ai.

                Hoike mai ke Kakauolelo o ke Teritori ua lohe oia i ka lawe o na Lunamakainana i ke kala kipe, aka aole i maopopo loa.  O ka mea i maopopo iaia ua lulu kekahi poe hale hana o ke kaona nei i kala no ka hooholo ana i kekahi bila a lakou i makemake ai e holo.  Aole oia i hoike mai i ka inoa o ka poe i hana i keia hana i kona manawa i ninau ia aku ai.

                Hoole mai ka Lunanui o na Hana Aupuni aohe ana mea e hoike mai ai oiai he lohe wale no kona a aohe waiwai.  Aole oia i imi pono i kona mau wahi i lohe mai ai i ka pololei ame ka pololei ole o keia mau mea.

                Hoike mai ka Puuku ua heluhelu oia ma na nupepa i ke kipe ia o na Lunamakaainana aka aole oia i maopopo i ka oiaio ame ka wahahee.   Ua hele oia i ka halawai a na poo aupuni, aka aole i lohe i kekahi mau olelo e pili ana i keia ninau.

                Ninau ia ka Makai Nui a hoike mai oia ua lohe oia i ke kamailio ia o keia mea ma ke ano nui, aka aole i loaa iaia kekahi mea e hooia mai ana i ka oiaio o keia mau me ana i lohe ai.  i ka la 17 ame ka la 18 o Mei ua loaa mai iaia kek auoha mai ka Loio Kuhina mai e imi pono i ka oiaio o keia ninau.  Ua huli aku oia aka aole he mea i loaa mai.

                E like me ka mea i hoike ia ma na nupepa ua hoike ae o Coerper i ka lawe ana mai ona i kana bila a noi aku i na Lunamakaainana e kokua a ua ninau mai lakou:  “Heaha kahi pomaikai e loaa mai ana?”  Ua ninau ia keia poe Lunamakaainana a ua hoole like mai lakou i ka oiaio o keia mau olelo.  Ua hoike pu mai o Coerper ua uku oia i kekahi poe e lawelawe nei i ka hana ma keia ahaolelo e kokua mai iaia i kana bila.  i ke noi ana ia aku e hoike mai i kona inoa ua hoole loa mai oia aole e hoike mai.

                Ua hoao makou e huli ma na wahi a pau a makou i manao ai e loaa mai ana ka oiaio aka aole i loaa mai.  Ua huli makou i na bila a pau e hiki ai ke manao ia aku e kipe ia na lunamakaainana aka aole i loaa hookahi.

 

KA BILA WAIONA.

                Ua loaa mai ka hoike maikai ua lulu kekahi o na halekuai waiona o keia kulanakauhale i kala e hoolimalima aku ai i kekahi poe e imi pono i ke ku i ke kanawai o keia bila ame na mea e ae a lakou i makemake ai e ike, aka aole i hoike ia mai ua kipe ia na Lunamakaainana me keia kala.  No na mea e pili ana i ke $65000 a Kauka Russell i olelo ai aohe he wahi io iloko o ia olelo.

 

AI AI WALE.

                No na mea e pili ana i ka ai ai wale a na Lunamakaainana i uku ia e Pamawaho me Mokimana @ huli pono makou a ua ike ua uku ia no keia mai kekahi haawina kala a lakou i lulu mua ai mamua o ka noho ana o ka Ahaolelo a aole mai ke kala kipe mai.  Ua olelo ae kekahi Lunamakaainana ua ai no oia i ke kala ana i lulu ai a aole i ke kala kipe.

 

KA LUMI O NA ALIIKOA.

                He nui na mea i olelo ia no ka hooinu wale ia o na Lunamakaainana ma ka lumi o na aliikoa me ke ano kipe.  Ma ka ninau ana ua ike ia aole o na Lunamakaainana wale no ka mea i kono ia aka o na kanaka kakau nupepa kekahi.  ua ae ia lakou e komo i keia mau lumi a kuai i ka lama i malama ia malaila ma ka omole.  Ua haawi ia i wahi e malama ai i kou mea inu a ae ia e hoounauna i na kaua hana o keia wahi.  O keia wale iho la no ka manao o keia hana a aole he mea e hoia mai ana ua lawe lakou i ke kala kipe a ua hooinu ia me ka manao kipe.

 

KAAWALE NA HOA’LOHA PILIPAA.

(PICTURE)

 

NA MOKUAHI

Ua nina uia na mokuahi no ka haawi ana i na kikiki holowale i na Lunamakaainana@ a ua olelo mai laua he mea maa mau ia aole ma nei wale aka ma na aina e no kekahi.  Hookahi o keia mau hui moku e loaa nei he eha haneri dala o ka mahina mai ke aupuni mai.  Aole he mea e hooia mai ana ua haawi ia ma ke ano kipe.  He makana wale no keia a he mea maa mau mai mnua mai a hiki i keia manawa.

 

                KA OLELO IKE A PEARSON.

                Ua nana pono ia ka pololei o ka olelo ike a Pearson a ua ae mai o Turk ame Lewis ua hele io no laua ilaila e noi ai iaia e hoao a loaa keia wahi ia Turk aka ma kekahi mau mea ua hoole loa laua i ka oiio.  Ua ninau ia ka manao o ka Loia Kuhina e pili ana i keia a ua olelo mai oia aole no e hiki ke hoopii ia ina no he pololei na mea a pau i olelo ia maloko o keia olelo ike i hoike ia.

                Nolaila o na olelo e olelo ia nei no ka lawe o na Lunamakaainana i ke kala kipe aohe he pololei aka he mau olelo hoopunipuni wale no.  O ka hapanui o ka poe i kamailio ua kamailio i ka lakou mea i lohe ai mai ka nupepa mai ame na mea i olelo ia ma na alanui o keia kaona.

                Kakauinoa ia e na lala o keia kiule ame J. O. Carter ka Lunahoomalu.

 

NA HEIHEI LIO.

He Ekolu La i Keia Makahiki.

Nui na Lio Maikai i Lawe ia Mai.

Maikai na Heihei.

                He ekolu la heihei lio i keia makahiki.  Ua hoike mua aku makou i na heihei o ka la 11 a koe na heihei o ka la 14 ame ka la 15.  Aole i like ka nui o na kanaka i hele ae i keia mau la e like me ko ka la 11, aka ua like no ke ohohia me ka hoihoi ke ike aku e oi ana ka lakou lio i manao nui ai.  E like me ka mea maa mau he nui na poe i pili mahope o ka lakou mau lio i manao nui ai.  E like me ka mea maa mau he nui na poe i pili mahope o ka lakou mau lio i manao ai oia ka oi.  Nui ka poe i hoi hauoli mai a nui no hoi ka poe i hoi kukule mai.  Mawaena o na lio holo loa o ka Poalima o ka pule i hala ua ike ia aku o Venus kekahi wahi lio makemake loa ia.  i ka la 11 aole i ike ia kona holo, aka i keia la ua hoike mai oia i ka poe i hele aku e nana ua hiki iaia ke hana lealea mai i kekahi o keia mau lio holo loa, a he mea hoi e hoopuiwa mai ana i ka poe i pili mahopeo na lio holo o ka la 11.

                Mawaena o na lilo holo loa ma ka holo kaa ua ike ia aku na lio o Quinn.  Aole holo hou o Waldo J., kela lio like me ke kaa mahu aka o kahi kaa mahu uuku o Wayboy ka mea nana i ahai ka lanakila.  I na hoomaka ana a pau loa e haule mau ana oia mahope, aka ke hoi mai i ka phuhopu ua ike ia aku oia i ka nee maila mai a hiki i ka haalele ia ana o kekahi poe lio mahope.  Nui ka mahalo ia o keia wahi lio e na kanaka a e paipai mau ia ana oia me kona kalaiwa i kona wa e hoi mai ai mai ka heihei mai.

 

NA HEIHEI O KA LA 14.

                O ka lio o Kealia ka mea nana i lawe ka heihei mua.  i ka hoomaka ana ua haule loa ua Amethyst nei i hope aka i ka loaa pono ana mai o ka holo he manawa pokole ua loaa mai na lio o mua a hiki i ka oi ana.  Aole oia i loaa hou a hiki i ka pahu hopu.  He 51 kekona i holo ai mai ai ka hapa mile.

                He heihei kaa ka heihei elua a ua haawi ia keia heihei ia Edna G me ka hoopaapaa ia no nae.  He 2:251/2 ka manawa o keia heihei a he laki wale no ka lilo ana.  Ina no i lohi iki mai hookahi kekona me nei ua lilo i ka lio okoa no ka mea ua like no ko lakou pii ana mai.

                Heihei ekolu.  O Virgie A ka lio punahele i keia heihei aka ua lilo i mea ole i na lio o Billy Konawela.  i ka hookamak ana no ua lilo ke alakai ia Venus.  Ua paa oia i keia wahi a hiki wale no i ka pahu hopu.  O Gatalina mai ka helu elua ao Virgie A ka helu ekolu.  O Venus kekahi wahi lio maikai loa.  I ka Poalua, la 11 o Iune, aole ike ia kona mama holo a nolaila ua nui ole ka poe pili mahope ona.  1:02 1/2 Eono-hapawalu mile.

                Heihei eha.  Lilo keia heihei ia Aggravation (Huhu).  He lio holo keia a o Kenelala Kronje ka helu elua.  1:45 ¾ Ho`okahi mile.

                Heihei elima.  O ka lio o ke Keikialii o Wood ka lio holo, aka ua hiki ole i ke Keikialii ke kalaiwa pono a haule keia lio holo i ka lio o Chris. Holt.  O Waita-Little (E Kali-iki) ka inoa o keia lio holo.  He nui ka poe i pili mahope o ka lio o ke Keikialii i keia heihei.

                Heihei eono.  Ua lilo keia heihei ia Weller, ka lio holo lo o ke Keikialii.  Aole i haule iki keia lio i na heihei a pau loa ana i komo ai, aka ua lwe mau aku i ka lanakila.  He 2:39 ka manawa holo.  Ua haule ino o Lady Amanda.

 

NA HEIHEI O KA POAONO.

                Heihei ekahi.  Ua manao loa ia e lilo ana keia heihei ia Dixie Lana, aka ua kaili ia ae e Watossa.  i ka hoomaka ana no ua oili mai la ua Watossa nei a aole i loaa hou a hiki wale no i ka pahu hopu.  He heihei lele pa keia.  Hookahi mile a oi iki ka wahi i holo ia iloko o 2:01 1/@

                Heihei elua.  Eono hapawalu mile.  i ka hoomaka ana ua lilo ia Molly Conners ke alakai aka i ke kokoke ana i ka pahu hopu ua pii mai o Virgie A ame Racery.  Haule o Molly Conners a lilo ia Virgie A ka helu ekahi a ia Racery ka helu elua.  1:16 1/2 ka manawa.

                Heihei ekolu.  Ua lilo keia heihei ia Wayboy me ka maalahi loa.  Aohe wahi kokoe mai o kekahi mau lio i keia lio.  i ka hoomaka ana ua oi ino loa kekahi mau lio i keia lio aka manawa pokole i kii ia aku ai ua lilo ka hanohano o ka la.

                Heihei eha.  Hookahi mile.  Ua lilo ia Amarino me ka maikai.  He wahi lio keia i kaulana i ka holo no kekahi mau makahiki loihi e noke ia nei, eia no nae oia mau no i ke alo pali.  1:47 ka manawa.

                Heihei elima.  Lilo no ia Weller.  Ua hoao mai kekahi mau lio e uhai, aka aole i loaa mai kona holo.  Ua kaili ae ua Weller nei me ka hiehie nui.  2:11 ½.

                Heihei eono.  Heihei keia o na lio liilii.  Ua lilo ia Eileen.  Ua holo no keia poe lio liilii i holo mai ai.  He pomuku ka huelo o ka hapa nui o keia mau lio.

                i hilo ana ka heihei o ka la eha o Iulai.  E lawe ia aku ana kekahi o keia oe lio e hooheihei ma keia wahi.  I na me keia ka maikai o na heihei i keia makahiki ae e nui ana ke ohohia ia e na kanaka i maa i ka hele e nana i na lio holo o ka aina.  O ka mea maikai ole wale no o ka lohi loa o ka puka ana mai o na lio.  Moloa na kanaka i ke kali a loihi loa mamua o ka puka ana mai.  Pau ia kali hou aku o ka holo mai he manawa loihi okoa ia e mili mai ai mamua o ka holo ana.

 

HOME O NA KAIKAMAHINE.

He mea@i Makemakeia.

Kupono e kokua kakou i keia Hana Maikai.

 

                Eia ma keia kulanakauhale he nui o na kaikamahine e hele auwana ana.  Kekahi o lakou ua make na makua a aohe nana pono ia e ka ohana, nolaila ua hele aku lakou ma o a maanei a hiki i ka lilo ana i ka lealea kupono ole i na kaikamahine maikai.  Hui aku lakou me na wahine inu suaipa a hookahi ka inu pu ana a mai laila aku hele loa aku a hiki i ka lilo ana o ke kino maikai a ka makua i malama ai i mea ole.  Kekahi o keia mau kaikamahine ua lalau aku mamuli o ka ike aku i na hana ana makua.  Hele ka makuakane i ka ono hele pu no me ka makuahine a koe iho na keiki e noho hookahi ana i ka hale.  Pela aku a hiki mai i ka manawa e hiki mai ai o na hoowalewale ua lilo pu aku na keiki i ka lealea.  i kekahi manawa ua lawe mai na makua i ka lakou mau mea inu me na hoaloha inu o lakou a hoike aku imua o ka lakou mau keiki i keia hana.  kekahi o lakou ua hooinu maoli aku no i ka lakou mau keiki i hookahi ka lealea pu ana wahi a lakou.  Pehea e maikai ai keia mau keiki?  Aole o keia wale no aka i kekahi manawa ike keia mau kaikamahine i ka nele a hoao lakou i lawe mai i ka mea a hai.  He aihue ia a ina e lawe ia aku imua o ka aha i hea oia e hoopaa ia ai?  Aole i hiki ke lawe aku oia a hoopaa ma Keoneula me na keikikane a he hookahi wale no wahi a Kawa.  Aka aole ia he hana kupono ka hoopaa ana aku i keia kaikamahine opiopio me keia poe i hana i na kaiaima inoino.  Ina paha e loaa ana kekahi wahi kaikamahine haalele mau i ke kula a makemake ia oia e hoopai e hoopaa pu ia ana no oia me keia poe i hana i na hana ino.  No na keikikane ua loaa ko lakou wahi e a`o ia mai ai me ka hui ole me keia poe ma Kawa, ua loaa ko lakou wahi e a`o ia mai ai e hookanaka ia lakou iho.

                Ma na aina nui ua kukulu ia kekahi mau hale no ka malama ana i na keiki.  I ka manawa e ike ia ai o kekahi mau makua aole i malama pono i ka laua mau keiki ua lawe ia aku keia mau keiki mai ia laua aku a malama ia ma keia wahi.  Malaila lakou e hoonaauao ia ai a hiki i ko lakou nui ana a imi i ka hana e pono ai o keia oia ana.  A`o ia lakou i na hana e pono ai.  A`o ia i ka noho`na maikai.  i ko lakou nui ana ae ua lilo lakou i mau makuahine maikai.  Lilo lakou i mau makuahine hana aa`o aku hoi i ka lakou mau keiki e nono me ka hoopono.  He hana maikai keia.  i ka manawa e ike ia ai o kekahi kaikamahine e haalele mau ana i ke kula, ka wahi nana oia e a`o mai i na mea e pono ai kii koke ia oia a hoopaa ia ma keia kula a malaila oia e a`o ia ai i na hana maikai.  Hiki hou ole iaia ke holo a hiki i kona ike ana i ka waiwai oia mea he naauao.  He nui na kanaka e noho nei ma Hawaii nei i keia manawa ua nui loa ko lakou minamina no keia hana hupo a lakou e imi i ka naauao aka ua hala ka manawa holo o ka noonoo ana.

                Ke hoao ia nei e kukulu kekahi home no na kaikamahine ma Honolulu nei no ka hoopakele ana mai i na kaikamahine i malama maikai ia, a i hookuu wale ia ma o a maanei.  O ka makemake nui o na kanaka nana e hana nei keia hana ola no ka hoopakele ana mai ia lakou mai na poino mai o keia ola ana.  Ua koho ia o Mrs. Nakuina i peresidena no ka manawa no keia poi maikai e hoao nei e hana i keia hana i makemake nui ia.

                He home keia aole no na haole a aaole no hoi no na Hawaii wale no, aka no na kaikamahine o na lahui like ole a pau loa e ike ia aku ana ua kupono e malama ia.  Oiai o kakou Hawaii no ka nui loa ma keia mau pae moku o kakou ana no ka mea e loaa mai ana o na pomaikai nui mai keia hana mai a nolaila he mea kupono e kokua i keia hana.

 

                Aia no kekahi mau laau maikai i pono e malama mau ia maloko o na home.  Mawaena o keia mau laa, e like me ka makou i ike mai kinohi mai, he mea kupono e malama ia ka laau Pain-killer.  Ua kupono keia laau no ka pilikia mawaho o ke kino ame na pilikia maloko.  Oi loa aku kona maikai no ka hoopau anu, Rumakika, na moku ame na eha like ole.—Christian Era.  E nana pono i na laau okoa ae.  He hookahi no Pain-killer pololei oia hoi ka laau a Perry Davis.  He 25 kekona a ka pahu liilii a he 50 keneka o ka mea nunui.

 

                Iloko o ka makahiki 1900 he @,000 Kelamania i lawe i ko lakou ola iho.  O ka pilikia ame kekahi mau poino e ae ke kumu nui o keia hana.

                Ke nana mai nei na aupuni nui o Europa i ka pii ino o Amerika ma na hana a pau e holomua ai ka aina.

 

O KAMEHAMEHA NO KA OI

Lilo ia Lakou ka Hae o ka Lanakila.

Kukule na Keiki Kinipopo o Punahou.  Pau ka Uaua ana a Hoi aku me ka kaumaha.

 

                Ma ke kahua kinipopo o na Kamehameha i ka Poaono o ka pule i hala i hoike akuai na moopuna a ka Na`i Aupuni ia Punahou ua makehewa ka hoonana ana mai ma ia mea he kinipopo me lakou.  Ua kaulana keia kula i ka ike kinipopo, aka ke makemake nui nei o Punahou e kaili ae la hanohano mai ia lakou mai.  Ua paio aku o Punahou me kahi ike kinipopo i loaa ia lakou a hiki i ka like ana o na hui elua.  Ua loaa ia Kamehameha he elua lanakila ana a ua loaa nohoi ia Punahou he elua.  i ko lakou ike ana ua like lakou ua hooikaika nui loa nakeiki o Punahou e lawe ae i ka hanohano.

                Mai ke komo mua ana a hiki wale no i ka lima o na komo ana ua hoonele ia mai o Kamehameha i na aipuni.  He hua kaka wale no ka mea i loaa ia lakou a hiki i ka pau ana o ka lima o na komo ana.  Ua loaa aku ia Punahou he elima puni i ka hiki ana i keia kome ana.  Ua pau ae la ka manaolana o na hoaloha o Kamehameha aka o ka mea piki loa, me keia nele no o lakou a hiki wale no i keia manawa aole loa i ike ia aku lakou e haawi pio mai ana a paani inoino mai, aka ua hooi loa ia ae ko lakou makaala ame ka hooikaika nui e loaa ia lakou kekahi mau aipuni.  i ke ono o na komo ana ua loaa ia lakou he elua puni a loaa hou ia Punahou he hookahi puni.  I ka hiku o na komo ana ua loaa hou ia Kamehameha he ekolu a he hua kaka ka mea i loaa ia Punahou.  i ka walu o na komo ana loaa hou ia Kamehameha he ekolu puni a loaa ia Punahou he hookahi.  i ka iwa o na komo ana o Punahou ke komo mua a loaa ia lakou he elua puni.  Hui ia na aipuni i loaa ia lakou ua hiki aku i ka eiwa.  Hui ia na aipuni i loaa ia Kamehameha a hiki i ka paua ana o ka walu o na komo ana he ewalu.  Nolailai ina e loaa ana ia Kamehameha he hookahi puni e kai ana laua.  Ina hoi e loaa ana he elua puni o ka lilo no ia o ka hanohano ioa lakou.  Ua ike iho la ua mau hanauna nei a ka Na`i Aupuni o ka manawa keia e kuupau ai o ka ike i loaa ka lanakila.  i ke komo ana o ke keiki mua e hili i ka popo ua hili ia mak a wahi e loaa ole ai a pakele oia.  i ke komo ana mai o ka elua o na keiki hookahi no hili ana lele ka popo i kahi e loa.  Holo oia a puni me ka loaa ole o ka popo a o ka pau ae la no ia, pio ka oe ahi, pau ka oe hana.  He umi aipuni i loaa ia Kamehameha me ko lakou lilo ole a ina i hoomau ia aku ka paani ana me nei ua oi ino loa aku, no ka mea ua pii ka wela o ua mau keiki nei.

                Ua hoi kukule aku o Punahou no ko lakou home hoonaauao a noho iho no o Kamehameha e hauoli i kolakou lanakila ana.

NA MAKAHIKI i LILO AI KA LANAKILA.

1897—Kamehameha.

1898—Punahou.

1899—Kamehameha.

1900—Kamehameha.

1901—Kamehameha.

                Iloko o elima makahiki he hookahi wale no lilo ana ia Punahou a ia makahiki i lilo ai ia lakou he kamalii liilii wale no ka hapanui o Kamehameha ia manawa.  i keia makahiki ua loaa aku ia Punahou he elua lanakila ana aole nae me ka maalahi maikai e like me ka Kamehameha lawe ana i ka hanohano.  i ka lilo nua ana ia Punahou o ka lanakila i keia makahiki he paani ia i hoopaapaa ia a ua haawi ia aku ia paani ana na lakou me ka pau ole o ka paani ana.  i ka lua o ko lakou lanakila ana ua eha he elua o kekahi o na keiki akamai loa o Kamehameha ia la a he poe hou wale no ka mea i hookomo ia aku ma ko laua wahi.  Nolaila ua hiki pono ole ia Punahou ke kaena ae no ia mau lanakila maikai ole.

                i keia paani hope loa ana iho la ua eha o D. Harbottle, ka pahu elua o Kamehameha, a kekahi hoi o na keiki ike loa o keia hui i ke kinipopo.  Aka me ia eha no ona ua kaili ia ae no ka hanohano a lilo ma ko lakou mau poho lima.

 

Kula o Kamehameha.

                i ka po Poanono, hora 8 p. m., e malama ia ai na hana hoike ma ke Kula Kaikamahine o Kamehameha.  Oia ka la 22 o keia mahina.  i ka po Poalua, Iune 25, i keia hora hookahi no e malama ia ai ka hana o ka papa e puka ana o keia kula hookahi no.  E malama ia ana ka hoike o ka papa e puka mai ana o Kamehameha i keia makahiki o ke kula keikikane i ka po Poaha, Iune 27, i ka hora 8 p.m.

 

                He hana maikai ka ka Keena o na Hana Aupuni e hana nei ma ka hoomaemae ana i ke Alanui Papu.  O kekahi keia o ka wahi alanui apuupuu loa o keia kulana kauhale i keia mau @a.

                Ua ike ia aku ka welo mai o ka hae ma na hale hana ame na home i ka Poalima o ka pule i hala, ka la i olelo ia he la kau hae.  O na moku kekahi i ohu i na hae like ole.