Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIX, Number 27, 5 July 1901 — Page 4

Page PDF (1.69 MB)

This text was transcribed by:  Patty Mancini
This work is dedicated to:  For the Awaiaulu team for seeking "The Echo of Your Song"

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
NUPEPA KUOKOA, IULAI 5, 1901.

 

                "Aole mea i aihue ia aka he mea pohihihi loa i ko'u noonoo. Ua Hoao wau e loaa ka oialo aka aole i hiki ia'u nolaka ua kauoha aku nei wau i makai kiu a hoouna ia mai nei o Mr Bisset."

                " E hoike mai i ke@a mea pohihihi. Malia ua loaa ia'u ka haina. He makai kiu nohoi wau ma kekahi mau mea.

                Akaaka aku la ka Haku Opio i ka olelo mai o kona hoaloha ua loaa iaia ka haina o kela nane pohihihi. Hoike aku la oia i kona hele ana ma ka ailana o @a@a Kilidea, kona ha@la ana i ke aloha ia Bernice. ko laua male ana. kona make ana. ame kona hoike mau ana mai iaia mai kona wa i make ai a hiki wale no i keia manawa. I ka pau ana o kana olelo ana ua haikea ae la kona helehelena a kulou iho la kona poo ilalo.

                "Kupaianaha lo no kena mau mea au e olelo mai nei. e ka Haku Opio." wahi a ka makai kiu. "Aole o oe wale ka mea i hilinai ia mea he kia@alo. He nui a lehulehu na poe a'u i lohe a i hilinai aia no he kino uhane ke hele nei ma keia ao. Aka o keia Miss Monk au i olelo mai nei aole anei ia o kau wahine hoopalau i keia manawa e kuu Haku?"

                "Ae, a e mare ia ana maua i keia mahina ae."

                "I mea e hauoli ai ko olua mare ana he mea maikai loa e pau keia pilikia mamua o ko olua mare ana." wahi a ka makai kiu.

                "Aole i pau aku nei ia'u i ka hoike. Ke manao mai nei olua la'u he kanaka pupule a maka'u wale. I ko'u ike hope loa ana i kuu wahine ua uhai aku wau mahope ona a hiki i ka paa ana la'u o ka lima o kona lole a---"

                "Paa ka lima?" wahi a ka makai kiu.

                "Ae, paa aku la'u kona lima a nahae mai ka lihilihi o kona lole a eia ia mea ma ko;u lima i keia hora."

                I keia manawa i wehe mai ai ua Haku Opio nei i ka lihilihi o ka lima o ka lole o kana wahine a hoike aku la i ka makai kiu. Nana mai la ua makai kiu nei no kekahi manawa loihi a i ka pau ana o kana nana ana ua pane mai la oia:

                "A---maikai, maikai. Ke hoike mai nei keia mea la kakou aole keia he kino uhane e hoopohihihi nei i kou noonoo aka he kino kanaka maoli no. Ua maikai loa ka loaa ana i keia la kakou. Heaha ke ano e kona lole ma kau nana aku?"

                "Ua ike aku wau iaia iloko o kona lole i kau pu la ai, ka lole mua loa hoi ana i komo ai i kona hiki ana mai ma ko'u kekela. He lole punahele loa keia iaia i kona wa e ola ana a i kona mak ana ua hookomo ia keia lole malalo o ka'u mau kauoha. Ua maopopo loa la'u ina ola e ola ana o kana lole keia e makemake ai no kona hiamoe hope loa ana. He nui na manawa a'u i loha ai iaia e mahalo ana i keia lole. Oh, my wife, my darling."

                "Hum," wahi a ka Makai kiu. "Aole anei i ike kekahi mea okoa i keia kino me keia lole au e olelo mai nei?"

                "Ae, o maua me Miss Monk ke ku like ana i ka puka ana mai o keia kino kanaka a lakou nei e manao nei he kino uhane. Ua manao o Miss Monk ame a'u he kino uhane wale no keia, aka i ko'u uhai ana aku mahope ona a lohe i konba holo, a paa hoi i kona kino, a loaa mai keia lihilihi o kona lima ua maopopo aole he kino uhane. aka he kino kanaka maoli no. Ua make kuu wahine aloha---ua maopopo loa ia'u ia mea, a owai @a keia e hoi mai nei e hoike i kona kino pahaohao imua o'y? No keia pohihihi o'u i hoouna ia aku nei oe e hele mai e huli."

                "Ma ka nana aku me he mea ala he wahine okoa keia i ike i ka make ana o kau wahine a ua manao oia e hoopohihihi mai i kou noonoo no kekahi kumu i maopopo ole ia kakou, a nolaila ua kuai aku oia i lole like me ko kau wahine a hele mau mai imua o kou alo e hoohalua ia e like me keia. Ke hooia loa mai nei oe ua make lo no kau wahine."

                "Make, ua make oia iluna o ko'u mau lima. hoomoe ia ma ko'u hale nei no eono ia mamua o kona hoihoi ia ana i ka hale kupapau." wahi a ka Haku Opio me ka leo kaumaha. "Aka, ua hiki loa ia'u ke hooia aku ia oi aole keia he lihilihi okoa, aka o ka lihilihi no keia o kuu wahine. Aole i loaa keia ano lihilihii i na poe a pau loa. He ano paakiki loa keia o ka hana ana o ka'u wahine wale no ka mea a'u i ike ua loaa keia ano."

                "He nui no kena ano i koe aole i hana ia i lole e kau wahine?"

                "Aole apana i koe. Ua hana ia kena lole ma Ladana a ina he koena koe o kena lihilihi e loaa no malaila."

                "E huli pono aku ana wau i keia wahine nana e hoopohihihi mau nei ia oe e ka Haku Opio. Manao wau aole e loihi loa mai keia la ak ue ike ana kaua i keia wahine. i nana ole i na hoolilo a me ka poino e loaa aku ana maluna ona. a hele mai ma kou hale nei me ka akamai nui a nalo aku hoi me ka pohihihi. Ua maopopo no ia oe kekahi wahine i huhu a @ paha i kou mare me Miss Monk?"

                "Aole wau i ike i kekahi mea i kue i ko maua mare ana. Ua maopopo mua no ko maua mare. Ua hoopalau mua wau iaia he mau makahiki i hala ae nei a ua pau ko maua hoopalau mamua o ko;u kau ana i ka moku a holo aku a hiki i ko'u mare ana ia Bernice, ka'u wahine i make aku la. Mamua o ka make ana o ka'u wahine ua koi nui mai ola ia'u e mare hou. Aka, aole wau @ mare koke oiai aole i pau ka ikaika o kona aloha. Aole loa no e pau ana a hiki i ka moe ana o ko'u poo iluna o ka uluna hope loa. Aka ua hooko aku wau i kona makemake a nolaila ua hoopalau hou maua me Miss Monk."

                "Hum." wahe a aka Makai Kiu. Ua olelo ae oia i keia olelo me he mea aia ua maka'u oia o lohe ia mai kekahi mea huna a laua e ka mea okoa. "E kala mai oe ia'u e ka Haku Opio no kau mau mea e noi aku ana ia oe. Ma ko'u ano he Makai Kiu o ka'u hana ia o ka imi pono i na mea a pau loa e loaa ai o ka mea i makemake nui ia. Nolaila makemake wau e ike i na kanaka a pau loa e noho nei ma keia hale. O ka mua loa nae makemake wau e ike owai keia Miss Monk au e mare aku ana?"

                O ke kaikamahine ia a ko;u makuahine me kana kane hou. Konela Monk, a o ka;u wahine hoopalau hoi."

                "Ma inia ola i hanau ia ai?"

                Kunou aku la ke poo o ka Haku Opio. me ka maopopo ole iaia o ka nanao o keia mau mea waiwai ole e noke ia mai nei i ka ninau.

                "Eia ia nei kona keikunana?"

                "Ae, eia oia ke a'o kanawai nei me Scotsby ame Newman. o ke aianui Chaneery."

                "Hum," wahi a ka Makai Kiu. "Ua maopopo ia'u keia mau lolo. He mau lolo ike. Ma Inia no paha oia i hanau ia ai? He makemake wau i ka poe i hanau ia ma keia wahi, no ka mea malaila no au i hanau ia ai. He aliikoa kou makuakane no kekahi o na @ koa kaulana loa o keia wahi. Malaila i hoohala ia ai na makahiki mua he umi o ko'u ola ana. I ko'u nui ana iho nei ua hoi aku wau e makaikai i ko'u home a ua hiki la'u ke olelo ae aole kekahi haole ma Enelani nei i oi aku kona ike i na mea pili i na kanaka o Inia mamua o'u."

                Ma keia manawa ua aneane lakou nei e hiki aku i ke kakela. Hoomau aku la ka holo ana o ko lakou kaa a hiki i ko lakou hiki ana aku i ke kakela nani o ka Haku Opio. I ko lakou hiki ana aku ua hoi aku la lakou i kekahi lumi e lohe ole ia mai ai o ka lakou kamailio ana a lamaila, mamuli o ke noi a ka Makai Kiu. i hoike mai ai ka Haku Opio i ka moolelo piha mai kona mare ana me Bernice a hiki i keia manawa. Hoolohe aku la o Hisset. ka kakou makai kui me ka oni ole a hiki wale no i ka pau ana.

                "Ua lawa na;u e imi aku kena eu a hiki i kona loaa ana. Ina aole oia e loaa ana ia'u aliala ua oi loa aku kona ike i ko na makai kiu a pau o Enelani holookoa. Aka, e hoolana i kou manao e ka Haku Opio. Ua aneane e hiki mai ka manawa e hoike ia mai ai keia mea huna imua o kou mau maka."

                E imi aku oe i keia mea e like me ka ike i loaa ia oe a hiki i kona loaa ana la kaua. Aole loa wau e moe pono i ka po a hiki i ka loaa ana."

                "E kuu Haku, ua hiki loa ia'u ke hui. i keia mea huna aka, makemake wau ia oe e waiho mai i na mea a pau loa ma ko;u lima. E ae mai ia';u e hele a hoi mai e like me kou make make. e ninaninau i kau mau kauwa, e haawi mai i ki no ka puka o waho ia'u i hiki ai ia'u ke hele a hoi mai i ka po me ka ike ole ia, e ae mai ia'u e noho me he mea la no'u ka hale."

                "E hana e like me kou makemake e Mr. Bisset. Ke waiho aku nei wau i na mea a pau loa ma kou lima."

                Ua lawe ia aku la laua nei i ko laua mau lumi a he mau minute mahope mai ua hoike ia aku la ua makaukau ka mea ai. Iho mai la laua no ka pakaukau. Aole i puka mai o Miss Monk aka o kona kaikunanae ke puka mai. E like me kona ano mau ua puka mai la oia me na helehelena hauoli. Hoolauna ia aku ia ka makai kiu a me Komoikaehuehu iaia a noho iho la lakou e ai i na mea ai maikai i hoomakaukau ia mai na lakou.

                I ka nana aku o Monk i keia wahi makai kiu ua komo mai ia na manao huhu iloko ona. Ma ka nana aku he wahi kanaka hupo konba ano, me he mea ala aole oia i ike i kana oihana. Ua manao ae ia ua Monk nei aole loa e loaa ana i keia wahi hupo kana mea nui e huli nei.

                "Well, e Mr. Bisset, ke manao nei au k hele mai nei oe e huli i ke kino wailua o ka Lede Ketawina. No kekahi manawa i hala ae nei ka hoonele ia ana mai o keia wahi me he Akualapu a i keia manawa ua hiki loa ke olelo ia ua hiki mai kekahi o keia ano ma Ketawina nei. Ua ike ia oia aloe he hookahi manawa aka he lehulehu ka manawa. wahi ana me kona nana pono ana mai i kahi makai kiu lolo ana i hoowahawaha nui.

                "Malia paha ua hiki ia oe ke hoikeike mai ia makou i kekahi mea e pili ana no keia kinowailua au e olelo nei. Ua hoike mai nei ka Haku Opio ia'u i ka ike mua loa ana ia o keia Kinokupaianaha e ku ana ie ma ka puka aka nae aole oe i ike."

                "Aole loa wau i ike iaia."

                I keia manawa i komo mai ai ke kau. wa a haawi ae la ia Monk i kekahi Telekalama.

                "He keiki maluna o ka lio ka mea nana i lawe mai nei i kena leka. Aia ola mawaho kahi i kali ai o ka loaa aku o ka haina."

                Uhae koke ae lu ua Monk nei i ka wahi a ike iho la oia mai Ladana mai a ia kakahiaka no i kakau ia mai ai. Penei na olelo o keia leka:-----

                "Ua loaa ka mahuka. Aohe poino i loaa. Maiaka makou apau. E paa ia ana oia a hiki mai oe. Aia no i kou manawa e hiki mai ai. He ano nawaliwali iki oia a ua hiki ole ke holo no hookahi pule mai keia la aku.

SCOTSBY ame NEWMAN.

                Ua ike iho la ua Monk nei mai ia Flack mai keia leka. Nana ponoi no i olelo aku e kakau i keia mau inoa okoa malalo. Ua ike pu iho ia no hoi oia ua loaa o Bernice a eia ke malama ia nei e Flack ame Mrs. Crowl.

                Ua ike koke ia aku la na hiohiona hauoli ma kona helehelena, me he mea ala e olelo mai ana ua palekana kana hoa'loha a ua hiki iaia ke hoohka mai ia Ragi me kona naau huu ame kona puuwai eleele a ua hiki pu hoi iaia ke hoopuhili i keia wahi makai kiu e manao nei e hiki ana ke huli a hiki i ka loaa ana.

                Aka iloko o ka nana hookahi ana ua ike aku la ka maka ike o ka kakou makai kiu he mea ano nui keia. Ua manao aku la oia he mea pili i keia Kinowailua no ka mea nana pono loa keia Monk iaia oiai e heluhelu ana i keia leka.

                "E hele aku a olelo i ke keiki aohe haina. E lawe i keia no kou lawe ana mai i keia nu hou hauoli." Ua haawi aku la ua Monk nei he elime kala a olelo aku e hoike aku i kana mea i olelo aku la i ke keiki.

                "Ea, hauoli mai nei hoi kou mau helehelena. He nu hou hauoli paha kou? E hoike mai ia makou i hookahi ka hauoli like ana aku." wahi a ka Haku Opio me ka mino aka ana iho.

                "Ae, he nu hou hauoli keia mai kou mau loio mai. E hoike mai ana ia'u ua puka kahi hana a makou e hana nei. Aole no i nui ino loa ka waiwai i loaa mai aka ua oi ae mamua o ka makou i manao ai a nolaila ua hauoli wau." wahi ana i pane mai ai.

                Ua pau mai la ko lakou ninau hou ana a noho lakou ai. Aka no Monk ua hiki pono ole iaia ke ai hou aku. Ua hoomaka aku la oia e noonoo no keia nu jou hauoli ana i ike iho la. Ua ike iho la oia aole he maikai e hele koke aku i keia wahi o uhai ia oia e kahi makai kiu me kona ike ole mai. O ka hana makai loa ana e hana ai oia no ka noho ana a nanea ua wahi makai kiu ne alaila ola hele e ike i kana mea i aloha nui ai oia hoi o Bernice e paa ia mai ia e kona mau hoaloha.

                I ka pau ana o ka lakou ai ana ua hoi koke aku la ua Monk nei iloko o kona lumi a hoomaka akuu la e kakau leka i kona mau hoaloha.

                Hopu iho la kahi makai kiu i kona papale a hoomaka aku la e hele. Aole i maupopo i kana wahi i hele aku ai aka ua nalowale aku la oia loko o ka manawa pokole loa.

                Kauoha aku ia ka Haku Opio e lawe ia mai kekahi o kona mau lio maikai loa ma ka huki kaa no laua e hele ai i ka holo kaa me kona hoa'loha Komoikaehuehu. I ka makauakau ana o ko laua kaa ua hoomaka aku la laua e kau a holo aku la no ka laua huakai. Aole i loihi ka laua holo ana aku ike aku la laua i kekahi kino kanaka mamua pono o laua a i ko laua kokoke ana mai ua ike aku la laua aole keia he mea okoa aka o kahi Makai kiu no keia. Ua hele mai oia e ninau i na kanaka kokoke ia Kelawina i kekahi mau mea ana i makemake 'nui 'ai e ike, wahi a Komoikaehuehu.

                "Aole nou keia hewa. Aole wau i hoike mua aku iaia aole i ike na kanaka o keia wahi i na mea e pili ana i keia mea." wahi a ka Haku Opio.

                I keia manawa ua ikeia aku la o Monk i ka puka ana mai mai ka hale mai me ka leka e paa ana ma kona lima. Aole i loihi ua hiki mai la oia i ko lakou nei wahi e ku ana.

                "Ke ike nei wau ua hele aku nei oe e ninau ina kanaka e noho kokoke nei maanei i ka lakou mau mea i ike e pili ana i keia mea pohihihi. Ua poina wau i ka hoike mua aku ia oe aole me okoa ae i ike i keia o makou wale no. Nolaila mai hoopau manawa wale oe i ka hele ana e ninaninau ia lakou. Nolaila Aole hookahi o lakou i maopopo i keia mea." wahi a ka Haku Opio.

                "Like ole ko kaua manao ma ia mea. Ua maopopo loa ia'u ua ike e lakou i kekahi mau mea e pili ana i keia mea pohiohihi ay i hoouna ae nei ia'u e hele mai e hui."

                Ua puiwa loa kona mau hoa i ka lohe ana aku i kana olelo. Aole lakou i manao ua ike ia keia mea mawaho ae o ka ohana aka ma ka ike o Keia Makai kiu ua huli ia a loaa na olelo ike maikai mai waho mai.

                "Ke manao nei wau ua ae wale aku oe ia oe e hooikaika i kou ike maluna o kana kauwa hana o ka hale nei e loaa ana ia oe kekahi mau olelo ike ia oe i oi ae mamua o kena au i lohe mai ia," wahi a Monk me kona mau maka i piha i ka inaina.

                Aole i pane ia aku kana mau olelo e ka makai kiu aka ua hele aku la ua makai kiu nei me ka mino aka ana iho. Ua ike iho la oia e hiki mai ana ka manawa  e maopopo ai keia mea huna i ka lehulehu a loaa na hana hewa i hana ia. Ua maopopo loa iaia ua ike keia Monk ame kona kaikuahine i kekahi mau mea e pili ana i keia mea huna a ua hooholo oia iloko iho ona a ua apono loa ia laua ame ka laua mau hana.

(Aole i pau.)

 

 

Leone Noela

 

Ke Kaikamahine a ke kanaka mahiai.

 

                Ia wa i pane mai ai ke alii i kana wahine, "E, auhea oe e kuu lede, he kaikamahine io no oia na ke kanaka mahiai, aka, aole oia he pelapela."

                A eia hoi ka kuu lede i pane mai ai, "Aole oia i kohu pono i Lede Sansdoa."

                "E pono kaua e hoonee i ka lani ame ka honua no ka hookaawale ana'ku i kela mare."

                "Aole nohoi au i hoomanao iki i kela mea." wahi a ke alii i olelo mai ai.

                A ia wa, a kahi no kuu lede a wehe ae i kona koloka mai kona poohiwi ae, a noho iho la ilalo ma ka aoao o ke pakaukau-kakau.

                "E kauoha aku ana au ia Mr. Suweia," wahi a ka Lede Lanasawela i olelo ae ai. "Ina Kekahi mea e haawe mai ana i kekahi olelo a'o maikai, aka, ua manao au, ua hiki no iaia."

                Ua ike ia o Mr. Suwela, oia kekahi o na loio maikai, noeau, a akamai loa ma Enelani nei; he akena oia no ka poe Lanasawela o Kawedoa no na makahiki he iwakalua a oi. Ua ike oia i na papa kuhikuhi a pau o ko lakou moolelo, a i na ouli hoi a pau i loohia ai; a ua makemake aku la ke kauna-wahine ia Mr. Suwela, no ka mea, ua makee oia i ke kulana alii i ka hoolohe ana'ku i kona mau manao a pau. Ia wa i kauoha aku ai ua Lede Lanasawela la e hele koke kekahi mea me ona kaa a hiki i kona keena oihana me ka hookaulua ole, a ina aole oia alaila e imi aku a hiki i kona wahi e loaa aku ai. Aole i piha ka hor ku ana ua loio mama la a piha makaala imua o na makua i hoomokumokuahua ia ko laua noonoo, a hoolohe pono aku la i ka moolelo o ka mare ia ana o ka hooilina opio o ka ohana Lansawela. Ua ninau aku la o Mr. Suwela, ka loio, i ka Haku Lanasawela, "Ua ike anei oe i kela kaikamahine?"

                "Ae, ua ike au iaia," wahi ana i pane mai ai."

                "Ua kohu pono no anei oia?" wahi a ua loio nei i noii hou aku ai. "Aole anei i loaa kekahi kuana hanohano o ke a'o ana a kokua aku hoi laia i mea e loaa ai ona kulana?"       

                Aole i pau pono ke kamailio ana a ka loio, ua akeakea koke mai la ak Lede Lanasawela iaia, me kona olelo ana aku, me ka hookano, "Aole loa o'u makemake e ninau hou ia mai kekahi ninau oia ano. Ke hoole loa aku nei au no ka ike ana'ku iaia a hoapono aku paha iaia. Ke koi ikaika aku nei au e kapae ia ae kela mare."

                "E akahele ami nohoi paha ka noonoo ana e kuu lede," wahi a Mr. Suwela i olelo mai ai.

                "Aohe o;u ike iki he mea nui ia a'u e akahele aku ai," wahi a ka Lede Lanasawela i pane hoohyhy aku ai. "Aole i noi mua mai kuu keiki ia maua, aole nohoi maua e noi mua aku ana iaia no keia hana a maua e makemake nei. Ua oi aku kuu makemake i kuu mau waiwai a pau e hoopoino ia a e hoolilo aku i kekahi o na keiki a Kale Setona mamua o ka haawi ana'ku i kekahi mahele no kuu keiki a kuleana like mai hoi kana wahine i hanau kauwa ia."

                I ka nana aku i ka helehelena o kuu lede aia ke kupaa ke halii mai la maluna ona. Ua ike aku la ke alii ame ka loio ua paa ka manao o ua lede la-aole loa ia e haawi pio mai ana, aole nohoi e maiu mai ana i ke kalokalo leo aku, he mea ole na olelo koi @ koi ia mai ana iaia. Ua ike like iho ia no laua, ina he nui loa hou aku na hua olelo e kamailio ai ua lede poo paa ia ua waiwai ole no. Ua paa ka manao o kuu lede; e aho laua e hakoko pu aku me ka makani lele liilii o Nuuanu ame na ale kupikipikio o ka moana kai hohonu mamua o ka hoopaakiki ana aku e palo me ua lede ia. Ua nui nohoi ka hilinai o ka manao o ka Haku Lanasawela, kona aloha, ame kona menemene no kana keiki, a ua hoonanao mai ia hoi oia i kela helehelena u'i ana i ike aku ai, aka, aohe hoi e hiki ua paa ka manao o kuu lede.

                "O ka mea pono wale no o ka hookaawale koke ae i keia mare" wahi no a ua lede ia i olelo hou aku ai.

                Ua nana mai ia ke alii iaia me ke ano eehia a kauhmaha hoi.

                "Owai ka mea nana e hookaawale @ ka mare i mare pono ia malalo o ke kanawai?" wahi a ka Haku Lanasawela i nanau aku ai i kana lede.

                "E loaa ana no ia oe ke alahele e kaawale ai o kela mare." wahi a kuu lede i olelo ae ai. me ka huli ana ae a nana aku ia Mr. Suwela.

                "He mea hiki loa ia ia'u ke hana aku e Lede Lanasawela: aka, n@u no nae ia e noonoo pono; aka. aohe kanalua ana no keia mare, aohe no ia he mea e hoopaappaia ai ina ua ike oe i ke kumu kupono e kaawale ai-e pono oe e noonoo pono mai, no ka mea. 'eia Ewa ia ua haunaele i ka Moae.' Ina ua manao oe ua hiki ke a'o hou aku a hooponopono aku i ke ano o kona noho ana mawaena o oukou-malia paha o ka manao hooko moakaka a kupono oia ka hookuu ana'ku nohoi i keia mare elike iho ia no me ia, a e hana aku nohoi oe i ka mea ku i ka maikai iaia." wahi a ke loio i olelo aku ai i ka Lede Lanaswela.

                "Aole loa!" wahi a kuu lede i uwe mai ai me ka hookano. "Ua oi aku o Kawadoa e puhi ia i ke ahi a lilo i puu lehu mamua o ka noho alii ana mai oia ano kaikamahine maluna ona. He mea makehewa kaa hoopau manawa wale iho no, e hoomaloeloe ai i ka ko'u (Lede Lanasawela) waha i ke kamailio ana, ka;u wale no e kauoha aku nei, e hookaawale koke ia keia mare."

                Ia wa ka loio i nana aku ai i kekahi a i kekahi, a olelo aku la: "Aohe no ia he mea pilikia i ka hookaawale i keia mare; iloko o na kumu manao oiaio, e pono au e hai aku ia oe i ka mea a'u i manao wale ae no, a ua ike no oe ia mea."

                Ia wa kuu leke i nana pono aku ai ia Mr. Suwela me ka manao papalua e paila ana iloko ona. "Heaha ia, i ninau koke aku ai ua lede ia. Ua hoolohe pono mai la ke alii me ke akahele loa i ka wa a kana lede i olelo mai ai.

                "A eia wale iho no e Lede Lanasawela. o keia mare aohe ia he mare; no ka mea, o ka Haku Sanasoa, aole i piha pono kona mau makahiki-aole e hiki iaia ke mare me kou ae ole ana aku' o ka mare ana i hooholo iho ai me kou ae ole ana aohe ia i ku k ke kanawai a ua mana ole hoi ia-aohe mare i koe-aohe e hoomaopopo mai ana ke kanawai."

                "Oia anei ke kanawai Pelekane?" wahi a ka Lede Lansawela i nanau aku ai.

                "Ae, o ka mare o kekahi keiki aia no oia malalo o ke kanawai, e like me kau keiki, me ka haawi ole ana mai o kona mau makua i ko laua ae, aohe ia he mare; aole loa nohoi e nana aku ana ke kanawai ia mea. Nolaila, aia no ka pono iloko o kou poho lima kahi i waiho ai. Ua nana aku la ke kane i ka wahine a pela hoi ka wahine i ke kane; he manawa phoh loa ia, a he hooponopono poho hoi. No kekahi wa pokole ua noonoo like iho na makua no ke ano hoano o ka hopuu mare, a pela pu hoi na mea a pau i komohia iloko ka hookaawale ana. Ua noonoo like iho laua i ka mea weliewli a ka laua keiki i hana'i a e hoomanawanui ana paha oia ina e hooko mai ana ke kanawai no ka mea e pili ana i ko laua mare. A ia manawa i ano kuoo mai ai ka helehelena o kuu lede a ua ike nohoi ke alii i ka mea e hoea mai ana mahope. Ua koe mai la no kaua, a nolaila e Mr. Suwela." wahi a ka Lede Lanasawela i olelo aku ai, "nau e hana aku na mea a pau e pono ai."

                "Ae, e pono oe e hana i palapala hoopii i ka aha hookolokolo kiekie a o ka hookaawale koke ia ae no ia o keia mare." wahi a Mr. Suwela i olelo mai ai. "Aka nae hoi, he kaumaha maoli ke hoomanao ae no ka wahine opio."

                "Heaha no ka mea i noonoo pono mua ole ai oia mamua o kona mare ana me kuu keiki," Wahi a kuu lede i uwe ae ai. "He aloha no au i kuu keiki-a no keia whai kaikamahine, aole loa au e haawi i kau wahi lihi o ko'u aloha nona."

                "Ua manao au o ka mea maikai e hana ai e hai aku i ka lohe i ka Haku Sanasoa i kau mea e hana nei," wahi a Mr. Suwela i olelo mai ai. "Aole no kona ku-e ana mai a kaupale mai paho-ua mana ke kanwai."

                "Heaha ana la ke ano o ka hopena e oea mai ana?" wahi a kuu lede i ninau mai ai.

                "E hoolaha ia aku ana ua noa ke mare mawaena o ka Haku Sanadoa ame ka u'i i ohuwale ia: e pono e hai kokeia aku ka lohe ia laua, e hookaawale kekahi mai kekahi mai; aka nae, aia no iaia ka pono i keia manawa. A ina oia e koho ana e noho maie me ka oiaio ame ke kupaa iaia, a i ka la mua mahope mai o ka piha ana o kona mau makahiki, ua hiki no iaia ke mare hou i kela kaikamahine, a oia iho la kona wa i lilo ai i wahine ku i ke kanawai; a ina hoi e hoopoina ana ka Haku Sanadoa iaia, a o ka mea pono wale no o ka uku dala aku."

                "Oia aku ana k'u hana nui iloko o keia mau la o ko'u ola ana, o ka ike aku e hoopoina ana kuu keiki iaia." wahi a kuu lede i olelo mai ai. "Ua hiki no ia oe ke hoomaka i kau hana i keia manawa koke ano," wahi a Mr. Suwela i olelo mai ai. "Ua hiki no ia oe ke waiho aku i kau palapala noi i ka la apopo."

                "Alaila, o ka laulaha loa ae no ia o keia mea i ke akea?" ua ano kanalua iho la kuu lede ia manawa.

                "Ae, oia wale no ke kumu nana e keakea mai i kou manao. Mahope aku olaila aohe au mea e nana ai." wahi a Mr. Suwela i olelo aku ai, he nui wale na kanaka opiopio i hana i na hana naaupo ia lakou iho iloko o keia alahele hookahi. Aohe no he ano hoolaulea mai o na kanaka. Ua nana aku ia ka Haku Lanasawela i ka helehelena u'i a kupaa o kana wahine.

                "He mea pohbo loa keia o ka hana ia ana, e Lucia." wahi a ka Haku Lanasawela i olelo aku ai i kana lede, "no ka mea, ua aloha o Lan@e i keia kaikamahine me kona naeu a pau."

                "He hana poho loa no ia ana i hana ai iaia iho i kona mare ana me kona kuka ole ana mai me kaua," wahi a kuu lede i olelo mai ai.

                "E piha pono ana kona mau makahiki i ka iwakalua-kumamakahi i keia Iune ae," wahi a ke alii i olelo aku ai i kana lede, "he nanao no anei kou e hiki ana iaia ke noho me ka oiaio nona?"

                "Aole." wahi a ke kaun-wahine i olelo hookano mai ai. "Ua hiki ia'u ke hoopaa aku i ka'u olelo hoohiki ia oe aole loa e hoomanao ana ka Haku Sanadoa iaia."

                "E hoomaikai ia na Lani." wahi a ke kauna-wahine i olelo ae ai. "no ka mea e pololei aku ana na mea a pau. Ina aohe mea nana i hooponopono mai ua