Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIX, Number 30, 19 July 1901 — Page 2

This text was transcribed by:	Kate Motoyama
This work is dedicated to:	sister tomiko connor

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

2 NUPEPA KUOKOA, IULAI 19, 1901

MA KE KAUOHA.

KOMIKINA O NA AINA AUPUNI.

I ka la 19 o Augate, 1901, a mahope aku, ma ke Keena o J. Kaelemakule ma Kailua, Kona Akau, Hawaii ua hiki ke loaa e like me ka mea i hooakaaka ia ma ke kanawai aina o 1895, a i hoomau ia. "Ma ke kanawai no ka Teritori o Hawaii nei," ka mana kuai hoolimalima e like me ka mea i wehewehe pono ia ma ka Apana VII o keia Kanawai Aina.

Na aina malalo iho ma Kona Akau ame Kona Hema, Mokupuni o Hawaii.

Heluaina Helu Palapala Aina Ka wahi e moe nei o ka aina: Eria Kumukuai

16 11 Kealakehe, Kona Akau 13.10 eka $39.30

7 25 Kalama, Kona Hema 33.30 eka 333.00

1 26 Olelomoana & Opihihali,

Kona Hema. 70.20 eka 210.60

2 26 Olelomoana & Opihihali,

Kona Hema. 97.30 eka 389.20

3 26 Olelomoana & Opihihali,

Kona Hema. 35.90 eka 215.40

5 26 Olelomoana & Opihikai,

Kona Hema. 19.20 eka 115.30

6 26 Olelomoana & Opihikai,

Kona Hema. 20.50 eka 102.50

7 26 Olelomoana & Opihikai,

Kona Hema. 46.00 eka 115.00

8 26 Olelomoana & Opihikai,

Kona Hema. 50.00 eka 125.00

9 26 Olelomoana & Opihihali,

Kona Hema. 51.50 eka 128.75

10 26 Olelomoana & Opihihali,

Kona Hema. 43.50 eka 108.75

11 26 Olelomoana & Opihihali,

Kona Hema. 25.50 eka 51.00

12 26 Olelomoana & Opihihali,

Kona Hema. 24.30 eka 36.45

3 27 Kukuiopae,

North Hema. 11.08 eka 35.40

4 27 Kukuiopae,

North Hema. 18.03 eka 54.09

6 27 Kukuiopae,

North Hema. 16.20 eka 48.60

7 27 Kukuiopae,

North Hema. 17.00 eka 42.50

Hookahi wale no aina no ka mea hookahi.

KA POE I AE IA E HOOLIMALIMA.

Aia a piha ka 18 makahiki, a he makainana a i ole ua lawe i na pepa e hoolilo ana iaia i makainana no Amerika.

KE ANO E AE IA AI E KUAI I KA HOOLIMALIMA.

Manawa: Iwakalua-kumamakahi Makahiki.

Uku: Ewealu pakeneka o ka waiwai oka aina i hoike ia ma ka palapala hoolimalima, e uku ia i kela ame keia hapa makahiki.

E noho mau ka mea i hoolimalima mai i ka aina iluna o keia aina mai ka pau ana o ka makahiki mua a hiki i ka pau ana o ka makahiki elima.

E hoomaemae ka mea i hoolimalima mai i ka aina elima pakeneka o ka a in a i ka pau ana o ekolu makahiki, a i ka pau ana o elima makahiki umi pakeneka o keia aina, a e kanu aole e emi mai malalo o umi kumulaau i ka eka hookahi.

E pa ia na pa hanai holoholona.

Aole e hoolilo ia aku keia hoolimalima me ka ike ole oke Komikina o na Aina aupuni, aka, he hiki no ke hoihoi hou ia mai i ke Aupuni.

Ina e lawe ia keia aina no ka hooko ole ia o ka aelike, a i ole hoihoi hou la mai paha i ke Aupuni, e nana hou ia ka waiwai io o keia aina me na hoomaikai maluna o ka aina, a in a e lawe hou ia keia aina e kekahi mea okoa aku e uku no oia no na hana i hana ia maluna o ka aina, a i ka manawa e loaa mai ai keia kala i ke Aupuni e hoihoi ia aku no i k amea nana i hoomaemae mua keia aina.

KE ANO E AE IA AI E KUAI I KA AINA.

I ka pau ana o ekolu makahiki o ka hoolimalima, ua iki ke loaa i ka mea hoolimalima mai ka palapala kuai no keia aina ana e paa ana, i kona manawa e uku mai ai i ka waiwai o ka aina i olelo ia ma ka hoolimalima, in a nae oia i hoomaemae he iwakalua-kumamalima pakeneka o ka aina a in a ua malama oia i na aelike e ae apau.

No na mea i koe e hele ne ma ke Keena o nai Aina Aupuni, Honolulu a i ole ma ke Keena o J. Kaelemakule, Kailua, Kona Akau, Hawaii.

EDWARD S. BOYD.

Komikina o na Aina Aupuni

Iulai 16, 1901. Iulai 19, 26, Aug. 2.

AINA AUPUNI.

Mai keia ia, a mahope aku o keia manawa, aole e ae ia ke komo ana mai o na palapala noi mai kekahi mea mai e lawelawe nei i ka hana malalo o keia Komikina, ka poe i hookohu ia a ano okoa ae paha, no ke kuai, hoolimalilma a ano okoa ae paha o na aina aupuni, a aole no hoi e ae la kekahi mea e ae e hana ana no ke Komikina ma ka hoolilo ana i na aina Aupuni, a ma kekahi ano okoa ae paha i ae ia e ke kanawai, o Hawaii nei, e koho, a i ole e lilo oia ka mea nana e kuai ana ka aina.

Honolu, T. H. Iulai 15, 1901.

(Kakauinoaia) E. S. BOYD.

Komikina o na Aaina Aupuni.

(Aponoia.)

HENRY E. COOPER.

Kiaaina Kuikawa.

HOOLAHA AINA AUPUNI.

I ka Poaono, Aukate la 3, 1901, i ka hora 12 awakea, ma ke keena o E. D. Balauwina, Hilo, Hawaii, e kuai kudala ia aku ai he 4.2 eka o ka aina aupuni ma Olaa, apana C. o ka pa 27.

Kumukuai haahaa loa:--$75.00 o ka eka.

Kuai ana@--Kala Kuike ma ke Gula.

No na mea aku i koe e hele ae ma ke Keena o ke Komikina o na Aina Aupuni, Honolulu, a i ole ma ke Keena o E. D. Balauwina, Hilo, Hawaii.

EDWARD S. BOYD,

Iulai 1, 1901. Komikina o na Aina.

Aupuni.

(3times)

Iulai 5,-12,-19

TERITORI O HAWAII.

Keena o ka Puuku, Honolulu, Oahu.

Hoopau noho hui o ka Royal Hawaiian Hotel Company, Kaupalenaia.

Oiai, o ka Royal Hawaiian Hotel Company, Kaupalenaia, he hui i kukulu ia a e ku nei malalo o ka mana o na kanawai o ke Teritori o Hawaii na hooko i ka manao o ke kanawai i na mea e pili ana i ka hana ua lawe mai i ka lakou palapala noi i keia keena, no ka hoopau ana i ko lakou noho hui ana, me ka palapala i kauoha ia ma ke kanawai a e hoolilo ia nei i hapa no keia.

Nolaila, ke haawi ia aku nei ka lohe i na kanaka a pau i kuleana mamau a i keia manawa, mana ano a apu e pili ana i keia hui, e lawe ia mai na kue no

MA KE KAUOHA.

Ke hoolaha ia aku nei ua koho ia, i keia la, o Mr. John A. Maguire i lala no ka Papa Alanui o Kona Akau, ma ka wahi o Mr j. C. Lenhart i waiho mai.

J. H. BOYD.

Luna Nui o na Hana Aupuni.

Keena o na Hana Aupuni.

Honolulu, Iulai 5, 1901. 12-19-26.

Ke hoolaha ia aku nei ua koho ia na inoa malalo iho no ka Papa Alanui o Hana, ma ka la ekahi o Iulai, 1901:

MESSRS. R. J. McGETTIGAN, Lunahoomalu; M. H. REUTER, Laia.

J. H. BOYD,

Luna Nui o na Hana Aupuni.

Keena o na Hana Aupuni, Honolulu, Iulai 2, 1901.

Iulai 5,-12,-19

ka ae ana ia o keia noi i keia keena i ka la 30 o Aukake, 1901, a i ole mamua mai, a o keia ame keia kanaka i makemake mai, a o keia ame keia kanaka i makemake e lohe ia no keia e hele ae i keena o ka mea nona ka inoa malalo iho, ma Kapikala Hale, Honolulu, i ka hora 12 m. o ka la i olelo ia maluna ae, e hoike i na kumu e ae ole ia ai keia noi hoopau hui.

WM. H. WRIGHT.

Puuku Teritori o Hawaii.

Honolulu, Iune 27, 1901.

June 28. July 5, 12, 19, 26. Augu. 3, 9, 16, 23, 30.

MA KE KAUOHA.

Ke hoolaha ia aku nei ua koho ia o Mr. W. G. Ogg i lala no ka Papa Alanui o Wailuku no ka manawa e kaawale aku ai o W. B. Wells mai ka aina

J. H. BOYD.

Luna Nui o na Hana Aupuni.

Keena Oihana Aupuni,

Honolulu, Iulai 13, 1901.

MA KE KAUOHA.

Ke hoolaha ia aku nei ua hookohu ia keia poe no laou na inoa malalo iho i lala no ka Papa Alanui o Hana.

MR. J. W. HALEMANO, Lala,

Mr. G. P. WAILEHUA, Lala

J. H. BOYD.

Luna Nui o na Hana Aupuni

Keena Oihana Aupuni,

Honolulu, Iulai 15, 1901.

(Iulai 19-26 Aug 2.)

Ke nee nei imua na hana o ka Okana hou o Kawaiahao @ mau pule elua paha koe kauka : na mea a pau loa E hoolaa ia ana me kekahi mau himeni maikai

Nupepa Kuokoa

No ka Makahiki - - - $2.00

No Eono Mahina - - 1.00

Kuike ka Rula.

______________________________________

PUKA 1 2 3 1 2 3 1

ANA. Pule Pule Pule Mal. Mal. Mal. Mak.

_______________________________________

1 Iniha $2.00 $2.50 $3.00 $5.00 $6.75 $12.00

2 Iniha 2.75 3.50 4.00 7.00 9.00 18.00

3 Iniha 3.50 4.50 5.00 9.00 12.00 24.00

4 Iniha 3.00 4.00 5.00 6.00 11.00 13.50 30.00

5 Iniha 3.50 4.75 6.00 7.00 12.00 15.00 36.00

6 Iniha 4.00 5.50 7.00 8.00 13.00 16.50 40.00

_______________________________________

O NA OLELO HOOLAHA A PAU E HOOUNAIA MAI ANA NO KA HOOLAHA MALOKO O KEIA NUPEPA, E HOOUNA PU MAI ME KA AUHAU, A I NA AOLE, AOHE NO E HOOKOMOIA.

O na Dala a pau o ka Pepa nei e hoouna polo

lei mai i ka HAWAIIAN GAZETTE COM

PANY,

HOOPUKAIA E KA

HAWAIIAN GAZETTE CO

Hookomoia ma ka Hale Leka o Honolulu, Pa

ualaau o Hawaii, ma ke ano mea o ka

Papa Elua.

A. W. PEARSON, Luna Nui

D. KANEWANUI,

Lunahooponopono.

Honolulu, Oahu.

POALIMA : : : IULAI 19, 1901.

Hauoli makou ke makaukau mai na kaa uila a pau ae na kaa hoki me na kalaiwa kamalii liilii o ka hui kaahapaumi. He @po, helohi, a henui aku na hana i ku i ka hoowahawaha.

Akahi no kakou a maluhia. I ka manawa e noho ana kahi Lunakanawai i honoaku nei e hoomalimali i ka Peresidena e hoomau aku no iaia ma ka noho Lunakanawai, e lohe mau ia ana kekahi mau mea hou ano hoopuiwa. Makemake mau oia e komo mau kona inoa iloko o na nupepa i kela ame keia la no kekahi mau hana hookalakupua ana i hana ai.

He olelo kaulana na na haole, "Ma na kalaima apau loa i hana ia, o na wahine ke kumu nui o ka hoomaka ana mai oia mau hana." Ke ike nei makou i ka oiaio loa o keia ma Waialua, Oahu. Ku o R Rathburn i ka pu mamuli o keia mau hana ikemfwup shrdlu etaoi keia kumu hookahi no. He nui aku na hihia i hiki ke huli la a loaa o keia kumu hookahi no ka hoomaka ana. Na kakou ia e noonoo like mai.

Ke ike nei make ua ano make loa ka hoohui ana ia Hawaii nei me Kaleponi. O ka hopena maikai iho la no ia o na hana oia ano. Ke ike nei makou ke makemake nei kekahi o na alakai o keia hoohui e lilo i Loio Kuhina no keia Teritori. Maka nana aku ua haalele aku oia ia Amerika a holo mai no Hawaii nei me ka manao e lilo ana iaia kela wahi. No ka loaa ole ana manao iho nei o ka hoolilo ana aku ia kakou no Kaleponi ke kumu e loaa mai ai. Aloha no oia me kana mau hana.

Kupanaha ka hemo ana o Fugihara. Imua iho no ka ulu a o ka hala iho ia no ia. Me ka nana pono ia no a o ka hemo iho la no ia. Ua hoopau ia kekahi mau makai i noho loihi ma ka hana mamuli o ka mahuka ana o keia wahi kepani i aneane e kau aku ka hoopai weliweli maluna on a. Ma ka lono hope loa i hiki mai ua manao wale ia no ua hoi ia mai oia e kekahi mau hoa kepani maluna o ko lakou ano waapa no Maui. E huli ia ana oia a hiki i kona loaa ana. Aole e hiki iaia ke pee ma Hawaii nei oiai he uuku loa ka aina.

Hauoli makou i ka ike ana aku e hooala mai ana kekahi hui hanai holoholona o kakou i hale pephi bipi. He hana maikai loa e kauoha ia ka bana lahui e hookani i ka manawa holo o ka Mauna Loa, Kinau, Kalaudina a me Mikahala. O na moku keleponi me na ohua e holo ana no na aina e ka lakou e hoohanohano mau nei a koe na kanaka nana e auamo nei ke koikoi o ka auhau. Ua oi aku ka ohohia o na kanaka Hawaii i keia mau moku maluna ae mamua o na moku Kaleponi, oiai he kakaikahi loa ka holo o na kanaka i na aina e. He wahi mea keia e hoohauoli ana ia lakou mamua o ko lakou au ana aku i ke kai, e paialewa ia ana hoi i o a i anei e na ale o kamoana Aole o na ohua wale no ke hauoli ana aka o na makamaka ame na hoa'loha i hele aku e ike ia lakou mamua o ko lakou holo ana. I kekahi manawa he loihi okoa e kali aku ai mamua o ka holo ana o ka moku a he ku amoli no i ka molowa, in a hoi he bana kekahi lilo loa i ka leo o ka bana aohe e noonoo ae i ka loihi o ka manawa.

He mea maikai loa e puhipuhi mau ia na ukana apau loa e komo mai nei mai Iapana ame Kina mai me na laau hoomake ma'i, mamua o ka ae ana ia e lawe mai i ka aina nei. He nui na ma'i ahulau e puka mau nei ma keia mau wahi a i kekahi manawa ua hoao na alii moku e huna mea ia kakou a komo mai na ukana mai keia mau wahi mai i loaa na ma'i ahu lau me ko kakou ike ole ua ma'i keia mau wahi.

I mea e ku ai kakou ma ka aoao palekana i na manawa apau loa he mea maikai no e puhipuhi mau ia. E paa ia na moku mai keia mau wahi mai he mau kapuai mai ka uapo aku a e nana pono loa ia na ohua mailaila mai mamua o ko lakou ae ana ia e lele mai e noho huikau me kakou. Mamuli wale no o ka makaaia o ka Papa Oia e pakele mau nei kakou, aka, i kekahi manawa e hala ana ko lakou ike aohe hewa o ka nana pono mamua o ka hiki ana mai o ka ino.

He mea maikai loa e papa loa ia ke kuai ana i na laau i hiki ke lawe i ke ola o kekahi kanaka i na poe mawaho ae o ka poe i maopopo i ka hoohana ana i keia mau laau me ka pilikia ole. He laau hoomake iole ka mea i kuai ia mai i kekahi wahine kepani m ao kekahi keiki ala, eia nae i ka hiki ana aku imua o ke kiure kolonero ua ike la he laau make ka hapanui o loko o keia laau. Ina i ai keia wahi keiki me ka manao e ike i ka ikaika o keia laau, e hoomake nei i ka lole me nei ua make mua oia. Aole i keia wale na pilikia, aka, i ko lakou manawai e ike ai he laau hoomake iole, a i ole he laauhoomake elelu paha, e manao ana kakou o keia mau holoholona wale no ka mea make i keia ano laau, a waiho hoohemanema kakou ma ka wahi e loaa ae ai i na keiki o ka ai mai no ia a make na lei aloha. E nana pono i ka oukou wahi e waiho ai i keia ano laau ame na laau e ae paha.

Iloko o ka manawa pokole loa ua hala aku ma kela aoao he eha o kakou o Paulo Numana ka mua loa, a ua puiwa ka kulanakauhale i ka lohe ana mai ua hala aku oia ma kela aoao. Mahope aku on a ua kii ia mai la a lawe ia aku o W. C. Wilder, kekahi o na kamaina kuonoono o ka aina nei. He make hikiwawe nohoi kona. Me ka maikai no o kona oia kino a o ka hiki mai ia no ia o na hora o ka make. Mahope aku o laua ua hiki mai ka lono o ka make ana ma Nu Ioka o kekahi o na makuahine Hawaii i aloha nui ia. Eia kona kino ke au mai nei i ke kai i keia manawa me kana kane aloha iloko o ka luuluu. Ua manao aku nei o Panana e loaa ana iaia ke ola ma Kelemania eia ka i Nu Ioka no pau ka ike ana i keia ao, pau ka hanu ana in a ea oluolu o ka aina hanau. He ukana luuluu ka Kamuela Paka.

I nehinei hoi i lawe ia aku ai o Mrs. Henry Blake no kona home mau loa. Oia kekahi o na kaikamahine hanohano o kakou. Aole i loihi ko laua noho ana me kana kane i hoonele ia i haalele e mai ia no oia. Hele mai kana kane mai Kauai mai me ka ukana luuluu. Aole oia i manao e hiki aku ana kekahi lono kaumaha, aka, ua ike ole kakou ia mua aku. O Kona makemake ke hana ia aole o ko kakou.

He mea kaumaha ka ike ana i na pulapula o keia aina nani e hoomaka ana i ka pili waiwai mai ko lakou mau la opio mai a i ka nui ana ae e uhai ana lakou in a dala i loaa mai ia lakou me ka hou o ka lae ma keia hana waiwai ole. Ua hiki loa ke ike ia keia hana me ka maopopo ma na alanui o keia kulanakauhale i kela ame keia la. Mai kamalii a na kanaka makua. Aole auanei o kekahi mea keia nana e hoilihune nei ia kakou? Aole auanei he mea keia e a'o mai ana i ka kaou mau keiki e aihue a i ole apuka i ke kala a ko lakou mau makua i hiki ai ia lakou ke pili? Aole auanei keia he hana e hoomolowa mai ana i na pulapula ame na makua? Aole auaeni keia he hana e alakai aku ana i na hewa he nui, a hiki loa aku i ka pepehi kanaka?

Heaha ka kakou hana pono e hana ai i pau ai keia hewa nui? Aole i hiki ia makou ke hoike aku i ka hana pono a kela ame keia makua mea keiki, kela ame keia wahine kane piliwaiwai, aka, na kela ame keia e noonoo. Aia no he laau e ola ai o kela ame keia ma'i in a nae e loaa koke i ka laau ika wa aole i nui loa ka ma'i. Nolaila in a ke hoomaka nei ka oukou mau keiki e lawelawe aku i keia hana, o ka manawa keia e hanai aku ai i ka laau a'o, oi ikaika ole mai ka makemake no keia hana. Ina wahine i hoonele ia i na mea e oluolu ai o ka noho ana mamuli o ka lilo o na wahi kenikeni ika pili ia e na kane, he mea maikai e imi nui i kumu e pau ai keia hana. Ina ua hiki ole ua oi loa aku ka maikai e hele e imi i hana a loaa mai kau kala nau ponoi iho mamua o ka bilinai ana aku maluna oia ano kane. Aole makou e kamailio nui ana no keia, o ka makou wale no o ka hoike aku i ka pilikia nui e loaa ei mai keia hana mai, a na kakou like ka laau lapaau.

Pau ka hana a na Hana Kanawai o kakou a hoi aku no ko lakou mau home like ole e hoike aku i ka poe nana lakou i koho mai i ka nui o na hana a lakou i hana iho nei. No na Repupalika e hoi aku ana lakou i ko lakou mau home me ka hauoli, no ka mea iloko o ko lakou uuku, ua paio aku lakou no ka pono o ka aina a hiki i ko lakou lanakilaana. Ua hiki loa ia lakou ke hoike aku i ka lahui o lakou kei lanakila, ka hapa uuku, a ua haule ino ka Home Rula iloko o ko lakou nui a lehulehu. I ka hoomaka ana o keia kau ua hele mai na Home Rula me ko lakou puali koa nui, me ka manao e auhee ana na poe kue aku ia lakou apau loa, aka, i ka hiki ana mai i ke kahua kaua, ua paa mai lakou i ko lakou aoao a i ka pau ana o ke kaua hoi lanakila aku lakou.

Ke nana ae kakou i na wahi hana i hana ia, ua ku i ka nele. O ka auhua o na wahi ilio wahine a kakou, ua emi mai la. O ka bila Kalana ua holo aku me ka puapuahulu a ua nele. No ka hoopuipui ana ae i ka waihona o ke Aupuni ua holo ka auhau Loaa Makhiki, eia nae aohe i ku i ke kanawai ka hana ia ana wahi a kekahi mau loio naauao, a nolaila e nele hou ana no paha ma keia. Ka bila haawina ua lilo ka hanohano in a Repupalika oiai o ka lakou mau itamu ka mea i hooholo ia. O ka hooemi loa ka na Home Rula eia nae ua haawipio e. Eia no o Kiaaina Dole ma kona wahi, aole i pau e like me ka lakou i makemake ai. eia no ka hapanui o na luna aupuni ma ko lakou mau wahi. Ua holo e uku ia na koi pauahi, eia wale no ka pilikia i koe aia i hea ke kala? O ka bila hoale, kekahi o na bila ano nui loa, ua paa ia iho nei me ka manao he maunu ia e loaa hou mai ai ke kau kuikawa, me ka $200,000. Ua hoonele ia kakou i na pomaikai o kela bila.

Ma ke kaana pono ana in a mea a pau loa ua hiki loa ia makou ke olelo ae ua poho kakou i ke koho ana i keia poe ike ole i ka lakou hana i hele mai nei e hana. He mea keia e a'o mai ana nei e hana. He mea keia e a'o mai ana ia kakou ka lahui e koho i ka poe naauao, oiai he hana nui ka hana ana o ke kanawai ame na mea e pono ai ke aupuni. Ua hoike pu mai no hoi keia kau ahaolelo ia kakou o ka aoao Repupalika ka aoao naauao. E nana pono i keia kau koho balota ae a mai puni wale kakou i na olelo a keia poe akamai i kamailio aka i ka hiki ana aku i ka wahi o ka hana ku hoaa.

OWAI KE ALAKAI KUPONO?

Ua maopopo i na kanaka apau loa aia he kuee mawaena o na Home Rula i keia manawa. Ma kekahi aoao ua ike ia aku o Senatoa Kalauokalanai e alakai ana i kona mau koa, a ma kekahi aoao hoi e ku mai ana ka Lunamakaainana Bekale me kona mau koa. He mau kanaka naauao like no keia a i e lua. Ua loihi ko Kalauokalani lawelawe ana i na hana pili kalaiaina a ma ia ano ua oi iki ae paha kona makaukau ma keia hana mamua o ke alakai o kekahi aoao. O ka pilikia nui wale no o ke kue nui loa o Kalauokalani i na haole. I ka manawa koho balota i hala ua lohe mau ia oia e olelo ana, "Kill the snake," e pepehi ia moo, o ka moo hoi i manao ia oia no na haole. Aole o na haole malihini wale no kana e kue nui nei aka o na kamaaina pu kekahi.

He hana maikai na kakou ka haalele ana in a mea i hala a nana aku ia mua. E pomaikai ana auanei kakou ma keia hana ana, aole paha? E hiki ana auanei la kakou ke lanakila mau, aole paha? Ina kakou e ninau ia kakou iho i keia mau ninau e ike ana kakou, aia he pilikia mamua. Ke komo nui mai nei na haole i kakou nei, a e hiki mai ana ka manawa e oi ae ai lakou mamau o kakou. Ma ka hoike helu kanaka, ame na mea a kakou e ike maka mau nei, ke emi mau aku nei kakou i kela ame keia makahiki. Ua hiki ole ia kakou ke alo ae in a mea e hiki mai ana ma keia mua aku. Ua hiki loa ia kakou ke ike iho o kakou aku ana ke poino ma keia mua aku. Nolaila o ka kakou hana pono wale no o kanoho like me na kmaaina, palo like no ka pono o ka lahui, imi like in a mea e holomua ai ka aina, hoopau in a kuee mawaena o kakou. Ma keia hana e hooikaika ana kakou ia kakou iho a e loaa mai ana hoi na kakua ame na olelo a'o maikai mai na kamaaina mai i noho a aloha ia Hawaii. E hoao ana lakou e hana non ka pono o ka aina oiai eia ma Hawaii nei ko lakou mau waiwai apau loa, a oia nohoi ko kakou makemake. Ina kakou e hoomau ana i ke kue ana i na kamaina, e hiki mai ana ka manawa e hui aku ai lakou me na malihini lehulehu e komo mai nei a hooke ia kakou i kuono, a malaila e noho ai no ka wa mau loa.

Ua maopopo loa ia makou o ka aoao o na Home Rula e ha@ ana i keia, a hiki i ka loaa ana o na kokua mai na kamaaina mai, me ko lakou hoomau ana ma ka noho lokahi, oia ka aoao e lanakila ana ma keia mua aku, a o ka leo oi o ko lakou alakai ke hoolohe ia.

Ina e hiki ia Senatoa Kalauokalani ke hana i keia alaila loaa iaia ka lanakila, aka, ua nui loa kana mau mea i olelo ai, a he hana nui ka hoopoina ana i keia mau olelo. E hiki mai ana ka manawa e puka hou mai ai oia mau olelo a e ike ana hoi kakou i ka hewa oia mau olelo. Ma ko amkou manao ua like no ko ka Lunamakaainana bekale kue in a haole me ko Kalauokalani, aka, aole i lohe ia kana mau olelo ame kana mau hana o ke kau koho balota i hala oiai ma ke kuaaina oia i hana ai, a aole i paa maloko o na nupepa e maopopo ai i ka lehulehu. Aole i maopopo loa kona mau manao. He kanaka naauao oia a ua hoike ae oia i kona ike ma keka hi mau ninau nui i hiki aku imua o keia kau Ahaolelo. Ke manao nei makou ua hiki loa iaia ke alakai i kona mau kokua a hiki i ka loaa ana o ka lanakila. He mea maikai e lokahi ka noho ana, e noonoo kakou ia mua aku e hiki mai ana. Na ke au o ka manawa e hoike mai ia kakou i na pomaikai ame na ehaeha e hiki mai ana.

KA LAPAAU ANA I NA HAWAII.

Kemanao nei makou aia he wahi oiaio iki, a nui no paha, iloko o na olelo a kekahi o na kanaka akamai o kakou i ka lapaau ana i na ma'i. Ma kana hoike ua nana pono oia i na ma'i like ole o na kanaka o kakou, kolakou noho ana, ka lakou mau mea ai, ko lakou mau aahu, a ua hooholo iho oia aole no i pau ka manawa kupono no ka lapaau ana i na kanaka me kekahi o na laau maikai i kamaaina ia kakou. O ka noho ana o na kanaka Hawaii i keia manawa, ua huikau me na lahui like ole, a loaa mai hoi na ma'i i ike mua ole ia mamau kau o keia manawa a i loaa ole na laa u na kupuna o kakou. No keia mau kumu he mea maikai i'o no e kii aku i na kauka, ka poe i huli a i imi nui hoi i na laau e oia ai oia ano ma'i. Ke hoomau nei no kakou i ka ai ana i na i'a maka, na mea anuanu, na i'a maloo, a pela wale aku. He mau mea ai keia i ai ole ia e na lahui e noho nei ma Hawaii nei, a in a e ulu ae ana kekahi mau ma'i mai keia ano a'i ana e hiki pono ole ana in a kauka ke lapaau me ke akamai oiai aole lakou i ike mua i kela ano ma'i. O keia kekahi kumu nui loa o ka make o na kanaka Hawaii malalo o ka lawelawe ana i na kauka.

Ua waiho mai ko kakou mau kupuna e like me ka waiho ana mai o na kupuna o na haole ame na lahui e ae ma Hawaii nei, he mau laau maikai no kekahi o keia ano ma'i a no keaha kakou e huli ole aku ai ia mau laau a hoao e lapaau ia kakou iho ia mau laau? O ka koali kekahi laau Hawaii kulana loa. No keaha e ae ole ai kakou i ka mana hoola o keia mau laau? Ua like no na laau haole me keia mau laau, mai na mea ulu mai no ka hapanui o ka lakou mau laau, koe wale no ua hoomaemae a malama ia ma na omole. ua oi aku ka ikaika o na laau Hawaii mamua o na laau haole o ke ano hookahi, no ka mea ua kahiko a ua pau ka ikaika nui o na laau haole, o na laau kanaka mai ka honua mai no a kau ana i luna o ka ma'i.

O ko makou manao ma keia, aole o ka hoole ana i ka ike o na kauka, no ka mea he hana hupo ia, aka o ke noi ana aku i na kanaka Hawii i ike i keia mau laau maikai, ka ma'i kupono ia ano laau, ame ke ano o ka hoomakaukau ana, e hoao ia e hana kekahi buke i mau ai ka hoomanao ia ana o keia mau laau maikai mai kahiko mai. Ke hoolei wale neikakou i ke ole i huli ia e na kupuna, a ke hoolilo loa aku nei kakou malalo o ka ike o na kauka. He nui ka bila ke komo mai a ua hiki ole i ka poe ilihune ke hoomau aku i keia. A i mea no lakou e puni ole aku ai i na hana hoopunipuni a na kahuna, he mea maikai no e ike lakou i kela mau laau maikai, ko lakou mau wahi e loaa ai, ke ano o ka hana ana ame ka mai i kupono. He wai kokua nui keia no lakou i ka

KASTOL.

O KE KASTOL ka inoa o kekahi AILA HOONAHA maikai loa i hoomakaukauia me ka maemae loa e kupono ai ke inu me ka pakui ele. Ua pau pono no na meteria o ke ola iloko o keia aila. He hiki loa i na keiki liilii ke imu me ka hakalia ole, a he oi aku ko lakou makemake i keia laau ke loaa aku, no ka like me ka hone.

O ka lepo paa kekahi mea nana e hooulu mai i na mea inoino ai e ke koko. Ina e nele i ke koko maemae, aole loa e hiki i kekahi mea ke manaolana no ke oia loihi. O ke KASTOL ke mea nana e hookaawale i na mea paakiki a pau o ka naau. I na e loaa kekahi lanakila i na paahana i hookumu mua ia iloko o ke kino, alaila, e ikeia auanei ka holomua o ke ola. Pela iho la e hoopihaia ai na mea i hoopoino ia e ka mai. He elua ano o na omole KASTOL e kualia nei, he omole 26 keneta a he omole 50 keneta.

Hoomakaukau e ka Hui wale no o

HOBRON DRUG CO.,

King & Fort.

wa o ka pilikia. I ke au i hala aohe kauka. I ka manawa e loaa ai o kekahi i ka ma'i, ua paa naau wale na laau maikai, o ke kii koke aku la no ia i ka laau kupono no ke ano o ka ma'i ana i manao ai, hana iho la no a i ke kau ana aku loaa koke mai la no ka oluolu. No keaha la i hiki ole ai ia kakou ke hana pela? Ke manaolana nei makou e kakau ana o D. W. Kamaliikane, ka mea nana makou i hoomoakaka mai ma keia mea, ame kekahi o na kanaka akamai e ae o kakou i ka lapaau ana i kekahi mau ma'i, i ka lakou mau laau maikai i ike me na wehewehe kupono o ka ma'i, ke ano o ka hana ana i ka laau, ka wahi e loaa ai, ame na mea apau e pii ana i ka laau, a pai maloko o kekahi buke. Manao makou kuai nui na Hawaii i keia ano buke no ko lakou mau pomaikai ma keia mua aku. Aole oia wale na pomaikai e loaa mai ana mai keia mau buke mai ana e mau ana ka ike ia o keia mau laau maikai i ka ike ia o keia mau laau maikai i ka ike ia o keia mau laau maikai. O ko makou manao keia a na oukou ka lahui e kaana mai i ka waiwai ame ka waiwai ole.

HE MEA I HOOLAKOIA E KA HO-

NUA NO KE KANAKA.

I ka wa i hookumuia ai ke kanaka ma ka honua, ua hoolako no hoi ka honua i na mea apau e hoola ai i ke kanaka. Ua manaoia ke kanaka e ola ma ka honua me ka ikaika mamuli o na mea i hooulula; a oia wale iho ia no ke ala i hookumuia e ka honua no ke ole o ke kanaka.

O ke ala wale no e loaa ai ua ola nei a ka honua, a ke ala nohoi e hoi hou mai ai ua ola nei me ka ikaika mau, o ka ai i ka laau e hiki ai kehookoia kela mau mea apau i hoakakaia no ke kino, oia hoi ka laau Kikapu Ilikina Sagawa. He laau kaulana keia a na Ilikini, he mea hoi i hilinalia mai na mea ulu wale mai no o ka honua. He mau lau nahele na mea i hanaia ai, he aa, na ili laau, a he lehulehu wale aku na mea ulu okoa e ae i awiwi pu ia. Na keia laau e imi a loaa ka aoao o ka ma'i, pela e loaa ai ka mole o ka pilikia; a loaa aku ia, pepehi iho ia, a hoihoi hou ia ke kino i kona kulana mua me ke ola maikai.

Ina e ano e mai ke akepaa i ka piha paha i ke kino, in a paha he malohi mai ke kino, a he hiki ole ke hooikaika hana, kapalili ke ku'i ana a ka puuwai a i kekahi wa ikaika loa, a i kahi wa hoi mawaliwali ke ku'i ana; in a paha he inoino ka oni ana o ka opu ika piha lepo; in a he eha ko ka i'o puupaa, he hiki wale no keia mau mea apau ke hoolaia e keia laau kupalanaha a na Ilikina, ka Laau Kikapu Ilikini Sagawa. Mai houlolohi i ka imi ana i ke ola, o pilikia auanei. Mai hookuu, uu i ka ma'i e ai i ke kino e lapaau i ka wa mama o ka poino. O ka Laau Kikapu Ilikini Sagawa.

O HOBRON DRUG CO., na Agena ma Hawaii nei.

MARE KUPAIANAHA LOA.

Imua o ka Aha Hookolokolo i lohe ia ai kekahi mare kupanaha loa mawaena o na pake. Ua hopu ia kekahi wahine pake no ke komo mai i Hawaii nei me ka ae ole ia. Ua hoike mai oia he wahine oia i mare ia i kekahi pake kalepa o keia kulanakauhale i kekahi manawa i hala aku nei. I ka ninau pono ana ia ua ike la i Hawaii nei no keia kana a i Kina ka wahine. Ua hoike ia mai ua mare ia laua e na makua o keia kane ame keia wahine ma Kina me ka hiki ole aku o ke kane. I ka pau ana o keia mare ua hoike ia mai ka lohe i keia pake kalepa. Hoouna aku nei oia he $300.00 no keia wahine ana i ike mua ole aku ai, a i mare ia hoi iaia, e holo mai no Hawaii nei. Aole laua i ike kekahi i kekahi a hiki i loko o keia lumi hookolokolo. He wahi wahine pake u'i keia, a ma ka nana aku e hoihoi hou ia ana oia i kona wahi i hele mai ai me ka hui ole me kana kane mare.

KA LAAU MAIKAI NO KE ANU.

He kanaka kale no Deer Park, Long Ailana, N. Y. U. S. A., o Mr. F. H. Wells a penei kana olelo:--"Ke hoike aku nei au o ka Laau hamo a Chamberlain oia ka laau a haki paha. Ua hoao wau i keia laau i ka anuu ana o ko'u wawae a na hikiwawe loa ke ola ana. "@ loaa no keia laau ma ka hale kuai laau o Benson Smith & Co., na Agena ma Honolulu nei.

Ua ku mai ka mokuahi Filadelafia. Me ka malie loa i nee mai ai kela @o have o ke kai, a ku ma kona wahi me kona kulana hiehie nui.