Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIX, Number 30, 19 July 1901 — Page 6

Page PDF (1.63 MB)

This text was transcribed by:  Inger Hojfeldt
This work is dedicated to:  Daughters of Hawaii

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

6 NUPEPA KUOKOA, IULAI 19, 1901

 

(Mai ka Aoao 1.)

aka i ka hora 4:15 a ka poo i ka hora 8 a oi i ke ahiahi, no ka maamaama ka hapanui o ka manawa.

            Hele makaikai au i na uwapo o anei a he kiekie no hoi o kahi nui o ka hana a na kanaka. E holo mau ana na moku i kela ame keia 10 minute, aohe wa hoomaha o ke kani o ke @. Holo aku ana keia moku komo mai ana he moku pela wale iho la no a po ka la, a pela no a hora 12 o ke aumoe. A e piha mau ana no hoi nei mau moku me na ohua i kela ame keia huakai.

            E holo ana kekahi o keia mau moku no Oakland, no Alameda ame kahi mau kulanakauhale okoa ae no hoi ma kahi aoao mai o ke kulanakauhale o Kapalakiko. He mau moku me na huila aoao ka hapanui. A ma kaʻu hoomaopopo, o ka hapanui o na moku-pea e komo nei i ke awa o Kapalakiko mai Hawaii mai no ia, i piha hoi me ke kopaa, me na ukana e ae.

            Hele au e makaikai i ke taona pake, a ua like loa no me ke taona pake ma Honolulu, a koe hoi ka noho ana o nei poe pake iloko o na hale eha a elima kaupoku ke kiekie. a ma ka pelapela o ka noho ana, ua like loa no me ko laila. Mau wahi puhi Opiuma no, a pela no hoi me kahi piliwaiwai, a he hele no hoi kekahi poe haole malaila e puhi opiuma ai, ma na kane ame na wahine hookahi ka hele like ana. Kakaikahi loa na halekuai. O na kepani pela no na pake i hui like me na haole, a ku paha ma na alanui o na poe kalepa haole.

            Honolulu no na Italia ma kahi hookahi na paela no hoi ma ko lakou mau wahi, na Paniolo no hoi ma ko lakou mau wahi, a o ka hapanui o ka poe lawaia maanei, he poe Italia wale no, e hele ana i ke ahiahi e lawaia a i ke kakahiaka huli hoi mai no na makeke ma Kapalakiko nei. Maanei au i ike ai i ka nunui o ka pakii, ma kahi o 150 paona ke kaumaha o ka mea hookahi, ke loaa mai ka mea nunui. Pela no hoi me na ane iʻa e ae.

            Makaikai au i kahi hoikeike holoholona, a he nani okoa no hoi ia. Ma nei wahi au i ike ai i kela ame nei ano holoholona like ole mai ka Elepani, Liona, Kia o na ano like ole, a na holoholona makalii loa na manu mai ka nui a ka liilii me na hulu waihooluu like ole o na ano nahesa like ole na mea kolo like ole o kela ame keia ano, a pau a pela aku, i hoopaaino hoi iloko o na hale uwea. Aia ma loko o nei hale hoikeike holoholona he hale keaka e keaka mau ana i kela ame keia auwina la ame ka po, he hale aina, hale inu rama he wahi heeholua maluna o na kaa, he wahi heeholua maluna o ka waapa me ka holo a haule iloko o kekahi lokowai i hanaia iwaenakonu o ke kahua hoikeike ame kekahi mau mea hoikeike e ae no hoi he nui wale. E piha mau ana keia wahi me na kanaka i kela ame keia la, aiwa loa aku a he la Sabati, nui na poe makaikai. No ke kenikeni wale no e ike ai i nei mau mea apau, a he nui no hoi na loaa i ka poe no lakou keia wahi.

            Ia nei ike ai i kekahi mau kanaka liilii loa he 19 iniha ke kiekie o ke kane me 30 paona, a he 18 o ka wahine me 25 paona, he mau Inia laua, a he keaka no hoi ka laua hana o ka laweia ana mai ia nei.

            Maanei au i ike ai i kekahi hale kupanaha loa o kona hana ia ana. Mawaho ua hanaia no e like me ka hale maoli nei, he 40x40 kapuai paha kona nui me hookahi puka mamua, a he hookahi mahope, a i ka wa nae e komo mai ai ma ka puka mamua a komo pono iloko o ke kino o ka hale, uwai ia ae la ana aniani ma o a maanei, aole loa i loaa iki ia'u koʻu wahi o ke komo ana mai, nalowale ka puka a maopopo ole ko'u wahi e puka hou ai iwaho, mamuli kela o ka nui o na aniani maloko o ka hale. @o iho la ka ike a ko'u mau maka i mea hoopunipuni mai i ko'u lunaikehala, e ole ko'u hoa'loha puka ai au iwaho mamuli o kana mau alakai ana.

            He wahi lele kawa no maanei he 40 paha kapuai ke kiekie, a o ka hohonu nae o ka wai e haule iho ai he 15 no kapuai. Laki wale no ka poe lele kawa i ka pau ole o na au i ka haihai.

            Maanei no hoi au i ike ai he luawai pipii me na waihooluu like ole o ka wai i ka wa e kolili ai iluna. Ulaula melemele Bolu, keokeo, a mau waihooluu okoa e ae no hoi kekahi, malalo o na hoohana ana a ka uwila. Nani ke nana aku aia no o o ka wai o Hiilawe i Hamakua.

            Eia no ma Kapalakiko nei he mau halelua inu rama. Nui na poe komo malaila e inu ai. No ke kenikeni o ke kiaha maloko no o ia hale hookahi.

            E keaka mau ana no hoi lakou i na auwina la me na po apau, pau pu me ka la o ka Haku. Aohe Sabati ma nei kulanakauhale, nui pu no hoi me na hana pelapela i oi aku i ko ka hulakui ma kuu aina hanau. He nani wale iho la no nae keia i nei Aina kamahao nui wale. Maanei au i ike ai i ka nui o na wahine maikai o ka nanina e uhaai ana i na kino ma na lealea o keia ao. He nani no nae ia ia lakou, aohe puai leo.

            Eia ma Kapalakiko nei iloko o ke kekahi haleinu rama, kekahi haole nui loa o kona kino i halawai mai me ka ike a ko'u maka. Ua piha no paha iaia ka 800 paona, aole no hoi i piha iaia ke 40 makahiki: kupanaha.

            Ua hele makaikai au i ke Cliff House a he nani okoa no hoi ia wahi i kukulu ia ma ka ae kai, a he po'i mai no ka nalu a pa i ka pou o ka hale. Hale inuwaina ma nei wahi, biliada, wahi moe, wahi auau, wahi hooikaika kino a pela aku. Aia no hoi maanei he wahi hoikeike o na mea kahiko o kela ame keia aupuni o ka honua nei. Maanei au i ike ai he elua mau kino make i ialoaia mai Aigupita mai, he kane a he wahine. A ua koho wale ia mamua aku o Kristo i la loaia ai mamuli o na hua palapala i palapalaia maluna o ko laua mau pahu kupapau, o ka pahu mawaho loa he huinaha la, a he 1 ¼ iniha ka manoanoa o ka papa, a maloko iho, he 2 iniha ka manoanoa, a i ano like iki ae me ke ano o ka pahu kupapau a ka pahu maloko loa he 3 iniha ka manoanoa, a ua like loa no me na pahu kupapau o nei au a he kui laau nae ke kui o ke kakia ia ana o ka pahu. O na kino o loko o nei mau pahu, ua wahi ia a paa me na lole kohu Olona, a ma kahi i popopo o ua lole la e ikeia kau ana no ka ili o ke kanaka ma kau wahi a ma kahi wahi hoi ua helelei. He nui maoli no ke akamai o keia lahui Aigupita i ka ia loa ana i na poe make.

            A pela no nae na mea kahiko o ia aupuni, elaa ka ipupaka, ipu ti, keaha Pika wai, na pa, apela aku i hooheehee ia hoi mai loko mai o ka lepo palolo me ka noeau, he nani ka nanaina oia mau mea pela no me ke dala oia Aupuni mai ka wa kahiko mai, eia no maanei kahi i hoikeikeia ai. Na lako kaua kekahi mai ke nui a ka liilii, na lole aahu oia au, na noho @o, a noho maoli no hoi na kauna a pela wale aku. Nui ke akamai.

            Eia maloko o nei hale kekahi bipi nui a'u i ike ai, (papalua paha ka nui mai na bipi mai ma Hawaii) ua ialoaia. A ua kukuluia no hoi iluna me he mea ala e ola ana no.

            Pela no hoi me na holoholona e ae, ua ialoaia no a kukuluia no e like me ke ano o ko lakou ola ana na mea kolo liilii loao kekahi, ua paa wale no i ka ialoaia a a kukuluia e like me ko lakou oia ana. Na ano akoakoa o ka moana i laweia mai kela ame keia wahi mai o ka honua nei me ko lakou mau hooluu like ole ke nana aku. Na manu o kela ame keia ano i ialoaia, a i lawe ia mai hoi mai na wahi like ole mai o kekahi manu nui loa ma keia wahi, me he mea la ma kau koho, he 12 kapuai paha mai kahulu mai o waho loa o kahi ekeu a hiki no hoi i ka hulu mawaho loa o kahi ekeu.

            (No kahi wa aku.)

 

Hemo ka Paahao.

Hoopau ia ka luna Paahao me kekahi mau Makai.

            Ua hemo o Fugihara mai ka hale paahao mai o Hilo, kona wahi e malama ia ana a hike i ka haawi ana aku o ke Kiaaina i kona la e li ia ai no ka pepehi kanaka. He nui na mea i olelo ia no ka hihia o keia wahi kepani ma na nupepa o keia kulanakauhale. No kekahi manawa loihi i hala ua hoopai ia oia ma ka aha kaapuni o Hilo no ka pepehi kanaka ana kauoha ia oia e li ia. Hoopii hoi mai nei oia i ka Aha Kiekie ma Honolulu nei a i ka nana pono ia ana ua hooholo ia e like me ka olelo hooholo a ka Aha Kaapuni o Hilo. Ua hoihoi hou ia kau nei oia ma Hilo a malaila i malama ia ai oia a hiki i ka haawi ana aku o ke Kiaaina i kona la e li ia ai ma ka amana li kanaka.

            Ua loaa mai i ka pule i hala kekahi teregalama mai ka Makai Nui mai o Hawaii penei: Ma keia Kinau ae e hoouna aku ai i ke kii. Mahuka o Fugihara.

            Oiai aole he kii o keia kepani ma Honolulu nei ua hiki ole i na makai ke huli aku iaia me ka maopopo ole o kona helehelena. He pai mau ia ke kii o na paahao apau loa, aka, aole he pai ia o ke kii o na paahao i haapai ia e li ia ma ka amana. Aka ma ka olelo a ka Makai Nui o keia Teritori ame ka poe i kamaaina iaia ma na lumi hookolokolo he maopopo loa kona ano ke ike ia.

            No ka hemo ana o keia paahao malalo o ka lakou malama ana ua hoopau ia ka luna Paahao Kale Moore, ka luna Keoni Moore, ame ka makai P. Kumalae.

 

MAKE O W.C. WILDER,

Akoakoa ka Ohana koe kana Keiki ma Hilo.

Hoolewa nui kona i Hoohanohano ia

e ka Bana, na Makai na Koa

ame na Hoa'loha lehu-

lehu.

            I ka pule i hala ua hoike aku makou i ka moe o kekahi o na haole kamaaina o kakou ma kae o ka lua kupapau, a ia kakahiaka no, mahope o ka pai ia ana o ka nupepa a kakou, ua kii mai la ka Mea Mana Loa a kaili aku la i kona hanu ola. Ua hala aku oia ma keia ao me ka ike ole i na ehaeha. Ke nana aku me he mea ala e moe ana no oia, aohe mau mea e hoike mai ana ua haalele mai kona hanu oia iaia. Aka ua lele aku ka manu nunu o ke ola i kona home mao.

            Ua akoakoa kona ohana apau loa i kona wa i hanu ai i kona hanu hope loa koe wale no o G.K. Wilder, kana keiki ma Hilo ame kana wahine. Ua kumai laua i ke kakahiaka Poalima he mau hora mahope iho o ka make ana o ko laua makua. Ua telegarapa ia akulaua e holo koke mai i ka manawa i ike ia ai ua pau ka manaolana o ke ola. Ua holo koke laua a kau maluna o ka Mauna Loa a holo mai e like me ka eleu i hiki i ka moku ke lawe mai ia laua. Aka, aole i kali mai ka make ia laua, ua kii ia mai la a lawe ia aku mamua o ko laua hiki ana mai.

            Nui na hoa'loha i lawe ae i ka lakou makana hope loa i kona kino puanuanu, a ua poiha ka lumi i na pua nani o kela ame keia ano i loaa ma Honolulu nei. Aole paha i ike ia kekahi piha nui e like me keia no kekahi manawa loihi ma Honolulu nei. I ka manawa i makaukau ai kona hoolewa ua ike ia kekahi laina kaa lehulehu e uhai aku ana mahope o kona kino lepo. Ua hele ae ka bana lahui e hoohanohano i kona hoolewa pela na makai ame na koa. Maki like mai lakou me ka leo kaumaha o ka bana mai ka home maikai mai o ka mea i make a hiki i kona home hou ma Nuuanu. Ke moe nei oia ma keia home iloko o ka opu o ka honua a ua hoi aku kona kino uhane e hui me na kanaka lehulehu i hele aku mamua ona.

 

Like me ka mea i Hoolahaia.

            Me ka huhu, ua hoihoi hou mai la kekahi kanaka mahi ai i kekahi lio ana i kuai ai he mau hora mamua aku.

            "Aole o'u makemake i keia lio a'u i kuai iho nei. He lio nuha loa keia a aole ona ae e hele ma keia aoao o ka uapo. Kalohe oe ia'u." wahi ana me ka huhu.

            "Oia no hoi kou kumu i kuai ai i kena lio." wahi a ka mea nona ka lio me ka minoaka ana iho. "Heaha no kou mea i hele mai nei e kuai?"

            "Ua ike wau i kau hoolaha iloko o ka nupepa."

            Pololei. Ua hoike aku no wau i ka kumu o kou makemake ana e kuai i kena lio."

            "Ae, penei kau i olelo ma ai ma ka nupepa:-Makemake ia e kuai kekahi lio no ka mea ua makemake ka ona e hele ma kuaaina.

            "Well, ina i hiki ia oe ke hele mawaho o ke kaona nei me kena lio ua ae loa wau e hoihoi hou aku i kau kala."

 

            Ua hoi mai ka wahine a Brigadia Kenelalu Funston mai Filipino mai no kona home ma Oakland. O kana kane ka mea nana i hopu a paapio o Akuinalo.

 

Leone Noela

Ke Kaikamahine a ke kanaka Mahiai.

(Mai ka aoao 4 mai.)

            "He oiaio maoli kela mau mea a pau eia no maluna nei o ke pakaukau kahi i waiho ai o na pepa e pili ana no kela hihia, ua apono ka manao o ka lunakanawai ana ae ia ka maua palapala hoopii, a o konu mareia ana elike ma kau e koho nei oia ka mea oiaio, ua kapae loa ia ai, ua hoopuka ia ka olelo hooholo ua noa, ua ku ole i ke kanawai! wahi ana i uwe aku ai me ka paumaka

            "Ua hiki loa i ke kanawai ke hoopau ae i ka hana naaupo au e kuu keiki i hana ai," wahi a ka Lede Lanasawela i pane aku ai i kana keiki aole hiki ia oe ke keakea ae ia mea. Malia paha ua nele loa no oe i ka noonoo maikai o ka noeau ame ka naauao i kou hoomaopopo mua ole ana e hooholo ia ana kekahi olelo hooholo no ke ku-e ana'ku ia oe, no ka mea aole loa e hiki i kekahi keiki i piha pono ole kona mau makahiki ke mare me ka ae ole aku o kona mau makua. Ua manao maoli ke kanawai e hiki koke mai ana ka hopena o ke aupuni hoomalu e na'lii ame ka poe koikoi wale no o Enelani ina o na keiki hikiwawe o ka huhu a lapuwale o na makahiki he umikumamaiwa wale no ua hiki ia lakou ke mare me ka ae ole aku o ko lakou poe makua a i ole ia o ko lakou mau kahu-hana.

            Ina he kane ka hoa paio o ka Haku Sanadoa ina ua puka kekahi mau huaolelo ino, a i ole ia uahoolei koke laua i na puupuu, aohe hoi e hihi he lede kona hoa paio a o ua lede la hoi o kona makuahine no ia, nolaila ua hiki oia iaia ke olelo aku i na huaolelo kupono ole. Ua kuemi aku la oia i hope me kona helehelena i hele a keokeo, a ua mae mai la nohoi ka hie mai iaia mai, ia wa oia i puili ae ai i kona mbau lima no ka mea ua wela mai la oloko o kona houpo i ka ua mea o ka huhu i ka hana aloha ole a kona makuahine i hana aku ai iaia, ia wa kona makuahine i uumi malie iho ai i kona aloha menemene no kana keiki a hoomau aku la i ke kamailio ana me kona leo oluolu. Ua hooholo iho nei ke kanawai ma ko maua aoao no ke ku-e ana aku ia oe, a ua ike iho nei oe i ka oiaio oia mea. Ina he aloha kou no kela wahi kaikamahine ino, aole loa oe e ike hou ana iaia, aole ia o kau wahine, aole nohoi ia i mare ia me oe. Aole au e olelo hou aku ana ia oe me ka moakaka ua ike no oe i ke ano o ka pili koko o kela wahi kaikamahine e kuleana mai ai ia oe, ina aole oe e haalele koke ana iaia i i keia manawa.

            Iloko o keia mau minute elima a ka makuahine ame ke keiki e kamailio nei ua ano haikea mai la a maluhia ka na Akua," wahi ana i uwe ae ai me ka ehaeha," ke hoole aku nei au i ka manaoio ana aku i keia mau mea, a ke hoole loa aku nei hoi au i ka manaoio ana aku i hookahi huaolelo oia mea!"

            Me ka leo moakaka a aloha ole, ua hoomau aku la no ua Lede Lanasawela i ka hai ana kana keiki i ka mea e loohia mai ai. "Hookahi hana i hiki ia oe ke hana," wahi aua ledela i kamailio aku ai," a ke hai aku nei au ia oe me ka oiaio loa e pili ana no ia mea, i ka manawa e pau ai o ka mana o ka makua maluna ou ua hiki loa ia oe he mare hou i keia kaikamahine ina ua makemake oe. Ia manawa ka Haku Sanadoa i lele ino mai ai mai kona noho mai me kekahi uwe o ka ehaeha nui a me ka aloha. Ahi wela mai nei loko. I ka hana a ke aloha. E lalawe nei i kuu kino Konikoni lua i ka puuwai.

            "E kuu makuahine, oia maoli anei ka mea oiaio?" wahi ana i ninau mai ai. Ua mare au i kela kaikamahine opiopio imua o na Lani, a eia hoi oe he olelo mai nei ina au e hoopaakiki ana i ka hoi hou ana aku me ia, oia ka manawa e lilo aku ai o kona inoa maikai! Ina hoi ha me ia, ua hana oe i kekahi hana hoomainoino loa. "Oia maoli ka mea oiaio wahi a kuu lede i olelo mai ai me na huaolelo puanuanu. "Ke ae aku nei au, he mea hoomainoino i'o no la aka ua oi aku ia mamua o ka hoohapaia ana mai i ka inoa maemae o kekahi mamo holookoa.

            "E mau aku ana no au ia Leone, e kuu makuahine i ka la mahope iho o ka piha ana ia'u o ka iwakaluakumamakahi makahiki," wahi a ka Haku Sanadoa i olelo aku ai i kona makuahine. Ia wa ke kaunawahine i hapai ae ai i kona mau ku'e maka a olelo mai la aole no ia he mea maa mau i ke kanaka i hana mua no i kekahi hana mamua e hoolilo hou iho no iaia i mea naaupo iloko no oia hana naaupo mua ana, aka, ina oe e hana ana ia mea, e hana aku no oe. No keia au e hele nei, ina he wahi aloha kou no kela kaikamahine ka mea hoi aohe oia he wahine nau, e hookuu ae iaia e hoi hou i kona home. E hoi hou mai ana au, a e kamailio pu me oe e pili ana no kau huakai hele.

            I ka wa e kaunawahine ana o Lanasawela e kamailio nei, ua haalele iho la oia la loko o ka lumi, me ka waiho ana iho i kana keiki me na popilikia he nui e popoi iho ana maluna ona ame kekahi noonoo e hoopio ana iaia.

            Maloko o kalumi hookipa nani loa o Kawadoa i ku hookahi iho ai ke Kaunawahine o Lanasawela. He ahiahi malie maikai ia manwa iloko o ka mahina o Seppatemaba.

Kokoke nohoi e piha na mahina ekolu mai ka manawa i mareia ai ka Haku Sanadoa a hiki iho la i keia manawa, a pela iho la ka loihi o ka manawa i kaniuhu ai a i hoehaeha ia ai ua lede la, aka i keia manawa ua manaolana iho la oia me ke aloha pumehana ua pau kona mau ehaeha. Ua hooholo ke kanawai aohe noho'na mare ana i koe o kuu keiki me kela wahi kaikamahine ua noa ka mare a ua waiwai ole. Ua hooholo ia kela mare e ka Haku Sanadoa i ka manawa aole i piha kona mau makahiki i ka iwakaluakumamakahi. Aole wale iho la no ua lede la iaia ua noa keia mau mea apau.

            (Aole i pau.)

 

            Haule hou no ka Hui Maile Ilima i na Hoku. He 23 aipuni a na Hoku a he 19 a Maile Ilima. Aole hookahi wahi paanei ana i lilo ka hanohano ia Maile Ilima. He ekolu paanei ana ekolu no haule ana.

 

KA HUAALE NO KE KIKALA HANEENEE.     

Ua kamaaina keia laau i ka poe apau loa e heluhelu mai nei i na nupepa o Honolulu nei. I ka lohe mua ia ana nui ka pihoihoi o na kanaka. I ka hala ana o kekahi mau pule akahi no a ike ia ka oiaio o na mea i olelo ia no ka maikai o keia laau. O na laau apau loa i ike ia

 

KUAI HOOPAU

O NA

KAMAA WAHINE

E Hoomaka ana i ke Kakahiaka Poalua,

Iulai 23.

 

He Hookahi-Tausani a oi Paa no ke Kumukuai

Hoemi.

 

            Kamaa Lihilihi Wili Lima oluna o na Wahine Louis XV hila            $6.00 no $2.50

            Kamaa Ulaula Pihi o na Wahine         6.00 no 2.50

            Kamaa Eleele Pihi o na Wahine          5.00 & 6.00 no 2.50

            Kamaa Ulaula Lihilihi o na Wahine    5.00 & 6.00 no 2.50

            Kamaa Kaula Okipoka o na Wahine   5.00 & 6.00 no 2.50

            Na Kamaa Palewawae maikai o na Wahine Louis XV hila   5.00 & 6.00 no 2.50

           

            He 500 Paa Kamaa Pihi o na Wahine ame Okipoka Kaula o na helu like ole apau i hoemi ia i ke $.75 o ka paa. Komo iloko a e ihe. Na makou e nana i kou helu a ina e loa ia makou alaila he kala iloko.

Manufacturer's Shoe Company.

Helu 1057 Alanui Papu.

                                               

ka maikai e kkou he mea maikai no malama ia ma ka hale no ka wa e hiki mai ai o ka pilikia. Ina oe e ninau i na kanaka o Honolulu nei, "Heaha ka Laau maikai no ke kikala haneenee" e hoike ia mai ana ia oe o ka Huaale Kikala Haneenee a Doan."

            O Mr. Chas. Comey o Clyclomere kekahi o na kanaka i hoao i keia laau a ike i kona maikai. Penei kana olelo: "He kalaiwa kaa wau no kekahi manawa loihi. He hana hele keia i ka anu ame ka makani, a e pii mau ana iluna a iho mai ke kaa mai. Ua loaa wau i ke kikala haneenee. Iloko o ko'u hooikaika e loaa mai ka oluolu ua hoao wau i ka laau like ole he lehulehu aka aole i loaa mai ka oluolu la'u. Aole i loaa ke kumu o ka ma'i i keia laau. Ike wau i kekahi hoa'loha no ka Huaale Kikala Haneenee a Doan a hele koke wau i ka Hale kuai Laau o Hollister Drug Co., e kuai i hookahi pahu. I keia pahu no ua loaa mai ia'u ka oluolu a hiki i keia manawai."

            E loaa no keia Huaale Kikala Haneenee a Doan ma na Hale Kuai Laau a pau loa. He 50 keneka ko ka pahu. O Hollister Drug Co., na Agena ma Hawaii nei.

            E hoomanao i ka inoa o Doan's a mai lawe i na laau okoa..

 

Pepehi ka Pokoliko i ke Wahine.

            Ua hoao ae kekahi Pokoliko e pepehi i kana wahine ma ka uhau ana i kona poo me ka pauku laau. Ua holo aku kana wahine a hiki ma ka Halewai a hopu ia keia kanaka no ka hoomainoino i kana wahine. Ua ae oia i kona hewa imua o ka lunakanawai a hoopai ia he ekolu mahina ma ka hana oolea ame na kala koina. Ua uliuli na helehelena o ka wahine i ka manawa i lawe ia mai ai imua o ka aha.

 

NA PAKA UA O HILO

            Pouli o Hilo, aohe a o na kukui uwila o na alanui, no ka nele mai i ka wai e hoohana ai.

            Eia i Hilo nei kahi i nana ai i ke kuleana hoomoe alanui hao o ka Hui Alahao Kohala-Hilo, ka Hope Luna Nui o na Hana Aupuni, Mr. Marston Campbell.

            No ka nele mai i kahi ole e noho ai ua hoomoe ia ka hapanui o na keiki puhiohe maloko o ka Hale Kaawai me na bela mai o ke Kinau. O kekahi poe me na makamaka.

            Haule iho nei ko Hilo kamalii kinipopo i ko Honolulu kamalii. Kani ka aka a kela poe.

            Ke upu ia aku nei e ku mai ana he moku piha lanahu no ka Hui Alahao Hilo i keia mau la iho.

            Ua haule mai nei imua o ka Aha Kiekie ka hoopii a Kauka Grace o Hilo nei, e kue ana i ke Aupuni no kona uku o ka lapaau ana i kekahi makaainana o ke Aupuni.

            Ke ike ia aku nei iloko o keia mau la ka ikaika o ka punohu uwahi o ka lua, ma ka hoomaopopo aku he wa wale no a oili ae ke ahi. Ma kahi o ka uwahi e pu-a ae ai he ahi ko lalo.

            Ua haawi papaaina hoohanohano ae o Mr. Desha i ka Poalima nei no Mr. ame Mrs. William Auld ma kona home.

            Eia i Honolulu i keia wa o B.F. Dilinahama mai kana huakai huli dala no na mahiko o Olaa me Puna a me kekahi mau hana e ae. Ua pomaikai kana huakai.

            He Poto Riko ka i hopuia i ka Poakolu nei no ka hoeha i ka wahine, a i ka hiki ana i ka halewai ua nahu iho la i kona lima ame na wahi e ae o kona kino. He pololi paha.

            No Papaikou kekahi hihia i lawe ia mai imua o ka aha apana i keia mau la iho la, he hoopii na ka wahine no ka hooweliweli o kana kane iaia. Ua hoopau wale ia ka hihia imua o ka Aha me na olelo a'o pu. Ua lohe mai makou he hana mau no keia kane i kana wahine pela.

            I ka Poakolu iho la i haawi ia ae ai o Mr. me Mrs. B.H. Brown he paina hoolaulea ia Mr. me Mrs. Wm. Auld o Honolulu makai o ka ehu kai o Hilo. Lehulehu na poe i hiki ae a maikai na mea apau a ka maka i li'a ai. He u'i kela. Milo no ka oi i kaʻu ike. Ua auau wahi wai no o Milo kahi poe.

            He 350 mau paahana Poto Rico a ke Kinau i lawe mai ai no na mahiko o Hilo nei i ka Poalua iho la. Ua huli hoi aku no ua pauku laau la i ke ahiahi ana iho no Honolulu, a i ka po nei kona ku hou ana mai. Hora 10 a.m. e huli hoi aku ai no Honolulu me ka ohu i na lehua o Hilo.

            Ua lohe mai makou ua hookohu ia aku nei o G.P. Kamauoha i Hope Makai no Kona Hema, ma kahi o W.J. Yates i waiho mai. O ka mea i hookohu ia aku ia ame kona mua ma ka hana i waiho mai la, he mau keiki kupa a hanau no a i e lua no Kona. Mahalo i keia ike ia ana aku la o ia keiki kuonoono o na Kona.

            E noho ana ma Hilo o Jack McGuire e hana ma ke alahao hou o Hilo e hana ia nei. He mamaaina oia no Honolulu a ua hana no kekahi mau makahiki lehulehu ma ka Hale kaa-ahi o Honolulu. He haole oia i aloha ia e na kanaka, a ua like loa no hoi me na kanaka kana ano hana.

            (Mai ka Elele Hawaii Mai.)

 

MAKE I KA MAKANI.

Lele liilii ka Hale-Nui ka Poino.

a-

OMAHA, Iune 21.-I ka la 30 o ka mahina i hala, oia hoi ka Poaha, ua lawe ia ae ke ola o ehiku keiki me na makua ma keia wahi maluna ae. I ka auwina la aole i ike ia kekahi mau hoailona o ka ino. Ua puka mai la me ka maikai aka i ka hora elima ua ike ia aku la ka pouli ana mai o ka lewa a mahope iho ua pa mai la kekahi makani ikaika loa. Hapai ia na hale a hoolei ia he mau kapuai mamao mai ko lakou mau wahi i ku ai. Ua loaa aku na kanaka e noho ana mawaho i ka apana papa ame na mea e ae e lele ana i ka makani a hakihaki na lala o ke kino. Puhi ia ka lole o na keiki a@ au i ka nahaehae a waiho wale ko lakou mau kino make.

            Ma ka olelo a kekahi makuahine i pakele mai ka make mai ua olelo ae oia i kona ike ana i ka makani e nu hele mai ana ua holo koke aku oia me ekolu o kana mau keiki e pee ma kekahi wahi poopoo kokoke i ka hale. Mamua o ko lakou komo pono ana aku iloko o keia wahi ua lilo aku la kana mau keiki mai kona lima aku a koe kana bebe. Ua moe koke oia i lalo a hoao e hoopakele i ke ola o kana bebe. Hookahi no kikia makani ua kaili ia aku kana bebe mai kona lima aku a paa mai la oia i kekahi apana papa a haki kona lima. Ua puhi ia oia i kahi e aka aole i lilo aku kona ole. Ua ike aku oia i ko lakou hale i ka lele ana i ka lewa a nalowale pau kona ike ana. Ua lilo aku kona lole a pau loa a pau kona lole i ka ili i ka nahaehae.

            O ka mea kupaianaha loa, e hana ana kekahi haole i kona kaa maloko o kona hale kaa. O ka paa ana ae no ia o ka lio a e makaukau ana oia no ka puka aku a holo i ka mana i hiki mai ai o ka makani. Hapai ia keia hale iluna me laua no iloko a hoolei ia he mau kapuai mamao mai keia wahi aku. Pau ka hale i ka nahaha aka oia me ka lio ame ke kaa aole lakou i pilikia. Aole i maopopo kona kumu o ke ola ana. O ka poe i loaa aku ma ke alanui ua lele liilii lakou a pau ka lole i ka nahaehae a eha i na apana papa e lele ana @na o a maanei.

 

HUI KUAI BIPI HOU.

O na Bipi Hawaii Wale no ke Kuai ia ana e Lakou.

            Ke hoolala hou nei kekahi hui no ke kukulu ana i wahi pepehi bipi ame ka wahi kuai bipi ma keia mua koke aku. Ua noi ae lakou e ae ia lakou e kukulu i hale pepehi pipi ma Kahauiki a ua ae ia aku keia noi. E kukulu ana lakou i hale maikai me na pono apau no ka hookaawale ana aku i na mea ino apau loa. No Lunakanawai Wilikoki ka aina a lakou e kukulu aku ai i keia hale papehi a lakou. O na pipi Hawaii wale no ka lakou e kuai ana. Mai Kahikinui mai na pipi e lawe ia mai ai no kekahi manawa oiai oia wale no ka hui malama holoholona i lilo ole na bipi i ka hui pepehi pipi o keia manawa. Ua pau e no ka lakou pipi i ke kuai ia i kekahi poe kuai liilii o ke kaona nei no eono mahina. O ka pepehi wale no ka lakou i ka pipi a lawe mai na keia poe e kuai liilii e like me ka kakou e ike nei ma ka makeke. Aia a hiki i ka paa ana o ko lakou hale kuai pipi alaila hiki ia lakou ke lawelawe i ka hana no lakou iho.

            Aole lakou e hoemi mai ana i ke kumukuai o ka pipi, oiai ua oi ae ka maikai o ka pipi o Hawaii nei mamua o ka pipi i pepehi mua ia ma Kaleponi a hoouna ia mai. Ua makemake lakou e hoonui aku i ka oihana malama holoholona ma Hawaii nei a aole kakou e hilinai loa aku na Kaleponi e malama mai me ka i'o pipi. He kanahiku kumamalima poo pipi a lakou e hoouna mai ana i kela ame keia mahina a hiki i ka ike pono ana ia o ka holomua o ka lakou hana.

 

            Ua haawi ae o J.P. Morgan he $1,000,000 a oi aku no ka kukulu ana i hale ma'i ame na hale no ka a'o kauka ia Harward College.

            Ua lawe ia mai Manoa a i ka Hale Ma'i Moiwahine o Miss Maggie Davison. Ua loaa oia i kekahi ma'i pilikia loa, a aole i maopopo kona oia. Ua loaa iki nae hoi ka oluolu i kona hoihoi ia ana ma ka Hale Ma'i.

            Ke hoomakaukau nei ka Puali Hoola no ka hiki mai o Lukanela Konela French, kekahi o ko lakou mau alakai O keia kekahi o ko lakou mau hoa hana i pii mai lalo loa mai a ua aneane e hiki iluna lilo loa. E ike ana kakou iaia.

PAU KE KULA.

Eha ka Kumukula a mai pupule.

            Iloko o Okatoba, 1896, ua hookuu ia mai ke kuala i kekahi kakahiaka Poakahi ma Rushford, no ka ano pupule o ke kumukula. Ua olelo ae kona kauka aole e hiki hou ana iaia ke a'o hoiu, no kona nawaliwali ame kona ano e. O kela kumu, i lilo ai o Mrs. L.A. Gullickson, o Rushford, Minn., ka mea nana keia mau olelo.

            "I ka hiku o ko'u mau makahiki ua puiwa ia wau i kekahi mea a mai ia manawa mai ko'u puiwaiwa ana a hiki wale no i ka loaa hou ana ia'u o kekahi pilikia. I ka makahiki 1896 ua haule wau mai luna mai o ka lio a o keia mea ko'u eha mua ua nui loa ko'u ehaeha. Ua hiki ole ia'u ke wehe i ka'u kula i ka Poakahi oia pule."

            "Pehea ua pololei no na mea e olelo ia nei no kou ano pupule?" wahi a ka mea ninau.

            "Ae, ua manao maoli no ko'u ohana e pupule ana wau. Ua hiki ole ia'u ke hoike pono aku i ka nui maoli o ka eha i loaa ia'u, ma ke poo ame ka maka. Ke nakeke iki mai no o ka puiwa koke ae la no ia. E loaa mau ana wau i ke anu. Eha mau ke poo. Pouli ka maka.

            "Aole hiki ia'u ke ai i na mea ai kaumaha, he mea ai mama wale no ka'u i na manawa apau loa. Mahope o ka lawelawe ana o ke kauka ia'u no eono pule me ka loaa ole o ka oluolu ua hoike mai la o Mrs. J. Webster, he makamaka e noho kokoke ana i ko makou hale, i ka Huaale Akala a Kauka Williams. Ua lawe koke wau i keia laau me ka hooki ole no aneane ekolu mahina a ua loaa ia'u ka oluolu. Aole wou i lohe i kekahi mea i hoao e lawe i keia laau a loaa ole iaia ka oluolu, a he nui ka poe a'u i ike ia ka oluolu i keia laau mai ka rumakika mai."

            Aole i like ka Huaale Akala a Kauka Williams me kekahi ano laau e ae. He ikaika loa i ka hoomaemae ana i ke koko ame na aa ike o ke kino. Okeia ke kumu i oia ai o na ma'i e like me ka rumakika, eha o ke poo, Garipa, haikea o na helehelena, ano nawaliwali mai o ke kino, a pela wale aku. E loaa no keia laau ma na Hale Kuai Laau a pau loa, a i ole e kakau mai ia Dr. Williams Medicine O..Schenectady N.Y. hapalua ko ka pahu eono i ka $2.50.

 

KUAI HOEMI

NUI.

 

O NA

SILIKA,

LOLE OKOA AE,

KUPONO I NA

KEONIMANA,

NA PAPALE O NA

LEDE AME NA

KEONIMANA.

 

Hoomaka ana Iulai 1,

            No Ekolu Pule.

 

Mai Noho E Hele Ae

S. OZAKI

Waverly Hale. Alanui Hotele

 

UA IKE NA

KANAKA APAU

I KA

Laau Penikila

HE LAAU KUPONO

NO NA HOME.

            He hoola maopopo a hiki wawe no

KA UMII, KUNU, PALAHEHE,

HI, ANU, PAUAHI,

            PEHU AME KA HAKI.

            Hikiwawe ke ola.

            Elua Ano 25 Keneka ame 50 Keneka

Hookahi no Laau Penikila ka Perry Davis'

 

Hana Hou

 

I NA KAA HEHI WA-

WAE, MIKINI KAKAU,

AME NA MIKINI OIA

ANO LIKE, O KA MA-

KOU HANA KA HELU

EKAHI, A HE EMI NA

KAKI ANA…...

 

PEARSON & POTTER CO. Ltd.

926 Fort Street Telephone Main 317

 

            Ua hoi mai o N.W. Aluli mai ke kula kanawai mai o Ann Arbor, ma Amerika. Eia oia ke lawelawe nei i keia oihana ma Wailuku Maui.