Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIX, Number 30, 19 July 1901 — Rudolf Rasenedile Ka U'i Nana i Kaili ka Puuwai o ke Kaikamahine-alii [ARTICLE]

Rudolf Rasenedile

Ka U'i Nana i Kaili ka Puuwai o ke Kaikamahine-alii

■ I ko kakou haalele ana i ka pule i j ha!a ua hiki ae o Mlkela 1 ka Hale o ka , Moiwahlne a kuka kamallio pu hoi me«: ia. I kona hiki ana aku ua haia aku ke j kalkamahine alil a ua »ul loa ke kau-j maha o kona makuahine no kana hana I . hana ai. Ua hiki pono ole iaia ke pane j rtai i na ninau he lehiilehu a Mikeia I, ninau aku a! iaia. Aka mahope mai ua hoike mai la ua Moiwahine nei I na j mea a pau loa. Hoike mai la oia i ka| mal o kana kaikamahinealoha iaia mamuii o kona hoolkaika nui« loa e iiio i wahine na Mikela. Ua hoike > mai oia ua aloha kana kaikamahine i, \ kekahl mea okoa aka ua make oia. a no \ . kona aloha iaia ua ae ole mai oia e mare ia oe. j I ka lohe ana o Mikola i keia ua nui • loa kona huhu. Manao iho ia oia na : keia wahine I hoolkaika e hookaawale iaia me ka mea an ai makemake oui al ; e lilo l wahlne nana. Ua hoohlk! Iho ■ iho ia oia Uoko oha e uhai ana oia a; 4ilkl i ka loaa ai»a o kela kaikamahine; iaia a aole loa e moe kona poo a hiki . •waie no i ka Hlo ana mal l wahlne nana. | Me keia manao Inaina ua puka aka la, o!a a hele aku la e hi#i hele m.io a maa-1 nel no Flavia. E haalele ae kaua e kuu j makamaka heiuhelu iala e hele ana mao j ā maanei a e nana ae kaua i na !po j aloha a kaua. j Ke hoomaopopo nei oe e k«u maka-J maka heluhelu i ko kaua haalele hope j jio& atia iho nel ia laua e kall mai ftna o j Rudolf teawaho a e puka aku ana hol j ke kaikamahlne aJII me ka nwe mai ka| home aku o kona makuah.lue alohei ole ( \ hookuke aku iaia. TJa hele aku la ua 1 kaikamahine a?H nel me ka maliē loa a | me ka ike o!e ia mai e na kanaka. [ I kona puka loa ana akw m&waho o ks | r*uka pa a komo loa aku lioko o ka | ululaau e kn kokoke mal ana ua fkej>

* &ku ola i kek&hi kanak«i c k ttkī>kolM i Q)£i ana a e &&n& p<:>nc> mAI uu kct i iala. Ua aao m&k&a ;io L\ ua> tailt>riii- > īune nel a. 11iAkemake oia ? h<4o b»v thi i Uoko o ka haie aka i koea ueomoo «a» ae ua hookuk«> i& mai ei* mal k«ia booM ' nwu ua hiki bou o!« iaia ke tt«r| &k«. U» i hooholo tho U oit e hele tmua % t . konA mak« aaa. in* ao k?ia b« )bKMJMk l Lno tta hlki iala ke hanai mai •- me kona m*kero*ke. Ina no h<* ola iM k&nakn malkal ♦ iou An& koo4 hMlnln lloko o kela ao pumnuana. keia *o &. 1 )oh& ole, kel* ao i pjfc* j M eluwha. Us hull hou ta ola a n&oa «|t« I» i kona home alaha. Iho mak«»&lo mai ta kona maa waimaka. Kutou iho l» oia i kona poo, uhl Iho la l ka ahl maka ele*!e a hoomaka aku la ma kaim huakai aowana maluoa o ka Ui o ka honua. Aole i ouiopopo iaia wa _ hi e hele ana* aole «>aa niau hoaloha i hlki ke iawe nu»l a malama laia eial ua malama loa ia oia ma ka haie a he kakalkahi !oa kana poe i Ike a oia pte a l>au loa no loko wale no o na ohana hanohano a ua ike ih oia kela i m oia e heU» aku ana t ko lakou mau haie e 1110 anaJa i mea nona e hoohenehene ia znaj ai a hiki i kona mau la hope l'a oi loa aku no ka maikai e hele oia e hul! i hana nana* huti I kana mea al ma ka ikaika o kona mau wahi Hma inalupaiu. hooUmaiima i lumi nona ma kekahi ha)e hoolimalima a noho nona iho Ue keia man&o paa ua hoomau aku la ola i kana , huakai. He mau kenlkeni no kana | koe aka aole I iawa no ka lawe ana aku iaia no ka manawa loihi. Ina aole e (oaa koke ana kana hana e nele ana oia i ka mea al. "E kala mai la'u e ka tede maikai." wahl a kekahi leo i pane mal ai Ua huli koke ae 1* ke kaikamahine aiii a Ike aku ta ia i keia kanaka u'i, kulana aJil e ku kokoke mni ima iaia. "B kala mai ia'u e ka lede maikal." w&hi hou ana. *'E ae mai ia'u e nlnau aku ia oe 1 kekahl ninau nui a'u i makemake nui loa ai e ike. Ua ike aku nel wau 1 ko'u puka ana mai mai ioko mai o kc\a hale. Ua ike auanei oe i kekahl kaikamahine lloko o kela hale I kapa ia o FTavia? Ina ua fke oe iaia e holko mai la'u." "O Flavla, pehea I loaa ai la oe kela Inoa. Ua kapala wau maanei a puni ke Kaikamahlne alli a aole hookahl kanaka I kapa mai i'au ma kekahi tnoa okoa ae e Uke me kena au i pane mal la." "'Ooe no auanei o Flavia? E wehe ae i kou uhi maka i ike aku wau la oe. ou ike mai ia'u? Owau no o Ru«lolf. ka Moi o Ruritanla i hoopaa in ma ke Kakela kuahiwi o Mikela. ka Kale paahao o Zenda." "I Da lohe ana aku o ke kaikamahine alii i keja mau olelo ua Uke ia me kekahi pukuniahi i ki ia mai iala a aneane ola e maule. Ua nana hou aku la oia i keia kino e ku mai ana mamua pomi °na a he mea oiaio aohe keia he mea okoa aka o kana mea,Tio keia i aloha ai. Ua wehe koke ae la oia I kona uhl maka a lele aku la iluna o kana m<?a I aloha ai a puill aku la t kona a'l a noho laua iloko o ka puili o ke aloha no kekahl manawa me ka pane leo ole mol o kekahi i kekahi. I ka pau ana ae o keia aloha ana a laua ua ike aku ia laua i kekahi kaa 1 ka holo ana mal ma ke alanui o k hale alii a ia manawa i ku koke ae ai o Flavia iluna a huki mai la i ka lima o kana mea i aloha al e hele laua. Ua hele aku laua me ka awiawi a hlki I ko laua mamao ana mai kela wahi mai a malalo o ka maiu 0 kekahi kumulaau nui ua noho Iho la iaua e hoomaha. Ua noi aku la o Flavia i kana mea i aloha al e hoike mai i kana hana I hana ai mai ko laua kaawale ana a hlki wale no I kela manawa. Ua hoike aku la oia i na mea apau ioa a mahope mai hoike aku la nohoi o Flav»a i kona hoopaapio ia ana. Na kekahi nianawa ko laua nel noho ma kela wahi a i ka pau ana o ka iaua holke ana I na hana a laua i hana ai i keia mau mahina loihi ua hoomaka aku la laun e hele hou ma ka laua huakai. "Ua lawe mai nel ka Makua Knna iLoa ia oe a i loko o kuu lima i aei» manawa a mamua o kona kU hou ana mai ia oe a kalli aku mai kuu mau lima aku he mea maikai e hoohui ia kaua ma ka berita hemolele o ka mare. Pehea kela 1 V.ou manao?" "He hauoli kena a'u i manao mna ole I e hiki mai ana. I ka manawa & kuu j mama aloha i hookuke mal nel la'u mai > ka hale mai ua manao wau e hele hoo(kahl aku ana wau e hakoko no'u Iho aka I keia manawa ke Ik<.* nei wau ua hoopomalkai ia mal wau. Ke kala nel | wau i na hana aloha ole a kuu m&oia ; oiai ma kona hookuke ana mal la'u i , loaa al ia'u kau me a I aloha nui ai a i {kali ai hol no kela mau la lehulehu. <Nau wau mal kefa manawa aku a hlki i ko kaua kahea ana ia mai e hol aku I ma kela ao. Ua Ike wau i ka wahi e j noho nei o kahi kahunapule kokoke loa i keia wahi a ka.ua e noho nel. K hele | kaua ilaila." ;Ua ku koke ae la laua a hele aku la j no keia -wahi aka ua hoike fa mal la ua hala aku nei ke kahunapule me kekahi kanaka waiwai e mare lala me kekahi kaikamahln» hanohano o ka aina. Haalele laua I keia wahl a hele hou aku : laua nei a hiki I ko laua hiki ana mal |i ka hale o kekahl wahl kahunapule e ;ku ana ma ka wahi kokoke iala nei a ! ilaila laua nei I mare ia ai. 3 ka pau . ana o ko laua mare la ana ua hol aku la laua a noho ma kekahi wahi hale ihoolimalima. O ka maka mua loa kela 0 ka ike ana o kela kaikamnhine I k* •. noho ana o ka poe iHhune a he mea nut • loa la iaia. Mal kona hanau ia ana mal [a hikl i keia manawa akahi no ola a komo aku a Ike maka I ke ano o ka no- . ho ana o ka poe Uihune. A kahJ no ola ;a ai 1 ka lakou al a ma kona manao . iho ua oi ioa ae ka ono o kela mea ai imamua o ka mea ana I maa i ka ai aea. | "Hauoll loa wau i koa loaa ana ia'u | a ike ole waf I ka ehaeha o keia ao. . Ua hoohauoii loa mai oe ia*u. Aole loa Wau i manap mua e h!kt mal ana ka 1» e hiki ai ia'u ke kapa aku ta oe he kane Aka ua hiki mal me ka moeuhaj ne mua ole la. Ua hol kaua ma ka ; mare a ua hauoii loa wau. tla hlkl :loa ia*u ke hele aku me oe ma na wahl 'a pan I keia manawa me ka maka'u o?e !oiaf ua 1110 kaua I kane a wahine." | "V& hooko ia mal kuu tlnl nut i kela . hora_ Aole wau I manao mua e hiki ko|ke mai ana ka manawa aka ua hik) | mal k& manawa au I manao ole af. He ihauoll nui loa keia I loaa mai la'u & jhe mea hol nao e hoomanao mau al a ,htki | kou hoi ana aku ! ka opu o ka Ihonua. No na mea i hnla ua hala ia ;aka e nana aku kaua la mua. Ke tkf jne| waa ao!e i lawa ka'u mau wahl lce«rf ( kenl no ka malama ana la kaua no )». [ kahi manawa loihl a ina e pa ue ae ana Imamua o ka loaa ana mai o kekahi *o|kua e polno mai ana paha kana. He ■ npea maikai loa e hele wau e iml i kan» jna'a." 1 "He wahi kenikenl no ka'u | ko*'"

wahi «.kana wahlne. *'Aka aoie i ia*a »<> ka mal&ma ana !a Kaua no kekahi manw& lolhL Kei nohoi ua p.>ni ia oe l ; Mol no HuriUolar* ! *"A« u« poni ia wau i M<>i no Rurlta- \ nia. aka. a«i« o wmu ka Moi po\ot*L Ua s hoopaa la ka Moi oiaio e Miieela ma ko-; ra Kakeia. 'Ma kela wahi « hoiiui aku | at o Rudolf I kona moolelo o ka be!-*' ■i)s mal mai kona aina mai a hlki i ko- ! na Ulo ana i Mol no RuriUnia. .1 **| l«l»e ana o kana wahine ua nui ioa ko* ) na pahaohao 1 keia mooieio ana i Ike: ©le ai i kona lua mamua aku o keia! manawa. "Ua iohe mai wau ua mak«» j k« ia kalkuaana o Mikela ana l hoopaa • ai ma ke Kakela. Ua hoike ia mai keia ; mai kekahi wahi kanaka i hookuu i«i! mai inai keia kakela mai. A mai . mai ka laha loa ana a hiki i ka lohe loa ; ana la ia n<?i. Aoie nae i manao ia «>; ka Moi ua manao wale ia no hv keiki | alli no kekahi wahl nr»al a he mau hana ; hiH)|>unlpuni wale Iho no kela e kapa Li • nei he kaikuaana no Mlkela. »e h<>o- ■ k:thi pule I hala k-Vu lohe ana i Kena j uipa hou/' i "O, ina ua rr>ak*r l'o oia uahiki ioa ia'u ke hoi h>>u i ka noho kalaunu. Ua j k.unaiiina la'u na kuhina o kela aupunl j I k«*lartmmawa a i ko lakou manawa e| ike imrt al-in'u- ua hiki ioa ia lakou k" | huola. aku 'aoie I make ka Moi oiaio oj Hiiritanla e llk»- me ka Mik»-la i holke mua aku al ia iakou aka oia no oia| ke oi* nei. Ina e hlki ke loaa la'u ka m«»a pololei 'no.kela make o ke kalkuaana o-Mlkela o ko kaua hoi hou no la I ka noho kalaunu. l'-hea ana !a e loaa j ai la kaua?" E haalele ana kaua e kuu makamaka heluhelu la laua e noonoo ana no mua j a e hull ae kaua a nana I kahi kauka a kakou. No kekaht manawa kona haa iele auia mal l kona hoa a hoomaka ola e lawelawe i kana oihana kauka ma kekahi wahi kokoke I ka hale o ka Molwahlne. Aole l lolhl ua loaa iaia na kala he nul. E paa mau ana kona llma I ka hana I na manawa apau loa. Aole I lolhl ua kaulana kona lke apuni kela kulanakauhale. I kona ike ana ua loaa ial.i ka nohona kuonoono ua hele hou 'ola.l kahl o kela kanaka mahial e nol 1 ka llma o kana kalkamahine. Ua loh«» a hiki i ka o kela kanaka , ni.ihlai a ike mai la iala. K komo mal I loko e ke kauka malkai. I hele mai nei paha oe e nol l ka llniaio kuu kalkamahlne. kuu'Aliee aii.»ha?" "Ae, I kii mai nvi au iaia i wahine na'u. Ua hele aku nel wau e imi I ola no maua no kela mua aku nei a ke manaulana nei wau e ao mai ana oe Mla i wahine na'u." e "Ae. ua lohe mai wau i kou akamai a rne ka nui o na.ma'i i ola ia oe a ua haūoli loa wau ke loaa ia'u kekahl hunona inalkal e Hke ,me oe. Aka aole ia'u ka ae āme ka foyole. E kahea ae wau i kuu kalkamahlne a ninau pono aku I kona manao, oiai ola ke ike ana I ka hauoli ame ka ehaeha paha o ko oiua noho*na mare a nana ponoi no.■<■ ae a hnole paha." I keia manawa i Ml ia aku ai ua kaikaniahii'e nei a i ku holke' ia anu nke o kela mau mea iaia ua nana pono mii la oia I kahi kauka a Ike mal la ola ho kanaka u'i maoli a he makua malkal hol nona. Ua-ae koke mal la-oia a hooia ko laua mare no kela po. tla liol mai'la hoi na hora Vi\i hol aku la ua wahi knuka nei n<> kekahl hokele kokoke I kela wahl a malaila oia i noho ai a hlki I ka uhl ana mai o ka mah'i o ka po a kokoke !<ui mal la hoi na honi 6 mare la ai laua. Kau ae la ola maluna o ke kaa a hele aku la no ka hale o kana wnhlno. I kona hlkl a/ia.ftku ua makauknu na mea apau loa a e kall pial ana o kona hikl nku. I'i» ia sau:v a mahope o ka »nart« ua TURl«Mfla la..k<*kahl wahl palua ohatv» I.akou V al ana ua ike aku la kaH..K.QKks.il ( k<i. kuene me he mea nla ya jkejmia ola I kela wnhl kanaka'l kekahl wahl. Nana pono aku ii. oia a mahopf ua ma<">popo loa *.a lala 0 kona Avahl ho'a ri<» koia i hoopau j'V» al r>ia Knkt'la. "!!,!!<• J<'Sff. he keu aku hoi o* o kahl kne.aka Ike ole mni. I'ehea oe i puk.i mnl iuI?" "l'a.ike mua aku nel no wau la oe I kou komo ana mal aka aole wau I ma- i kemake e hoopulwa aku la oe l kou la hauoll. Ua manao lho nei wau a:a a ka ia «popo alnlla hoiko aku wau la'u Iho la oe aka ua ike e mnl la no hoi oe la'u. Pehea wau I puka mai ai? E hookuu malk.il la mai kou. Pau kou mau mahina hoopaahao a hookuu la mal wau. Aole wau I like me olua e kena mau wahl paahno mahuka. Ke huli ia nei > lua. Mal hopu aku nei wau la oe a holhol hou la oe i ka hale paahao aka iK>n hou aku nel no hol wau ia oe." Aka aku la kahl kauka i na oielo mnikal a kona wahi hoa & pau la ua noi aku i/\ ola e holke pono mai I kona kumu I puka mal al. Ua holke mal Ja kahl Joaef ua hookuu la mai oia I ka mnke ana o ka Mol. i "Ua make ka Mol?" wahi a kahl kauka me ka pulwa nul. "Ae. ua make ola. Aneane hookahl p'ile i hala kona make ana, Ta manawa hookaM no hol ko'u hookuu la ana mal. I kela manawa I noonoo ae al kahl knuka I kona hoa'lōha. ka mea hol 1 ponl la I Mol no Ruritania ma kahl o ka Mol olalo. Ua Ike Iho la ola Ina laleou e ku Uk* a loaa kekahl poe l Ike I ka ponl la ana o ka Mol e h!ki hou ana lala ke ho| hou I ka noho kalaunu a hoo» pau la kela Mlkela. Aole loa e hlkl I kela Mikela ke holke mnl he mea okoa kela a aole o ka Moi. Hooholo !ho la ola llok* ona I ka manawa e MM »1 lala ke walho I kana wahlne e hele hou «na ola ma kana waM ! haalele aku al 1 kana alkane ahull aku lala, a holke aku ho! I kela mea hou ano nul e hooIkalka pu ana no hol ola e kokuā aku lala ma nao ano apau loa e loaa hoii lala kela wahl. T ka pau •«» ok»il ana ua ho! aku ta ola no ka hokele me kana wahlne a lawe pu la aku la kela joaef m« Aole ola I makemake e haalele I kona wahl hoa I noho a! Hoko 0 kela kakela. T kekah! !a ae ua haalele Iho la lakou 1 kela wah! % heli aku !a on kona home. I ka walho ana o kana wahlne ma ko laua home malkal. ua haalele Iho la oia. ta laua me Josef a hele aku la e hull | kana alkane aloha. He e!ua ana mau mea ano nu! loa t makemake al e holke aku (ala. O ka mua o!a no ka «nake ana o ka Mot olalo ame ka h!kl !*ia ke hol hou I ka noho ka!aun«u O k% lua o!a no kona mare ana I kana w** I aloha al. ke!a kalkamahlne u'! * k» kanaka mahiai. tTa hele pololel •ku la ot& iro keia wahl ana ! haalele *ku t| i kan» alkane aka aole ola malaila. Ku iho la ola malalla no kekah! manawa lolhl a hooholo Iho !a o ka mea pono wale no ana e hana al o ke komo lloko e nlnau at !na ua Ike ke!a poe lala, Ina aole I ike la alalla e maopopo

; Ole ar.a kauea. wahi e as. Ua > aku ia oia a hookanl aku ia <*la e a« ta mai e Ike i ka Moiwahiiie. Aole i loj ihi kona kaU ana ua puka koke mai la |ka. Moiwahine a ia manawa koke no i ninau aku ai Ina ua ike ia kekahi ;kar.aka u"i ! ke komo ana mai Iloko o 1 keia pa. ' "Komo mal iloko nei? Heaha kana !o loko eei?" wahi a ka Moiwahine. I "Ua lohe wau iaia e oielo ana * hele I mai ana ola iloko nei e ike ai i ke kai- ; kamahine alii Flavla." { (Aoie I pau.)