Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIX, Number 31, 26 July 1901 — Page 4

Page PDF (1.65 MB)

This text was transcribed by:  Christina Rudolph
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

aku la i waho. Ua lawe loa ia aku la oia i ka lumi ai ai i kona aina kakahiaka. I ka pau ana o kana ai ana ua hoi aku ia oia iloko o ka lumi hookipa a malaila oia i hoonanea ai. Aole i loihi ua hiki ae la i na hora o ke awakea a lawe hou ia mai ia kana mea ai o ka ainawakea. I ka pau ana o kana ai ana ua olelo aku la oia ia Mrs. Crowl penei: “Ke mahalo aku nei au a nui loa ia oe no keia lokomaikai. Ma@@a o hini mai ka manawa ma keia mua aku e hiki ai iau ke uku aku i keia lokomaikai palena ole. A ole i hiki iau ke noho hou aku e hooluhi ia oe, noia@@a mamua o ka uhi ana mai o ka malu o ka po, he mea maikai e hookaawale aku wau me kou wahi kino i hele a maluhiluhi mai kou hale aku a hele au mao a maanei e imi ai i poni i ola hoi nou.”

“Aole ou makemake ia oe e haalele koke mai iau i keia manawa. He nui loa ka manawa e hele aku ai. E noho mai kaua e hooluolu a hiki i ka ikaika pono ana o kou wahi kino mamua o kou hele an aku. Mai makau oe no ka luhi, aohe ia he mea ano nui. Ua hauoli loa wau i ka hana aku i na mea e hauoli ai oe.”

Ua malama maikai loa o Bernice i keia la a po. Hanai maikai ia oia i ka ai a hiki wale no i ka uhi ana mai o ka malu o ka po. Ua hoi hou aku no oia a hooluolu ma kona lumi i moe mua ai. I ke kakahiaka ua ala mai la oia. O kana hana mua loa i hana ai o ka hoomakaukau ana i kona wahi ukana no ka hele ana aku. Ua hooholo iho la oia iloko iho ona e haalele ana oia i keia wahi a hele aku e imi i ola nona ponoi iho. I ka makaukau ana ua kii ia mai la oia e hele aku i ka pakaukau ai. I ka pau ana o ka aina kakahiaka ua ku aku la oia i mua o Mrs. Crowl a pane aku ia “Ke mahalo hou aku nei wau i kou lokomaikai. Ua hiki hou ole iau ke noho aku me oe oiai he hana nui kau mamua. Mamua o kou hele ana e ae mai iau e haawi aku i kou mau hoomaikai ana. Ke manaolana nei wau e hiki mai ana ka manawa ma kela mua aku e hiki ai iau ke hoihoi aku i keia lokomaikai nui au i haawi mai nei iau.” Me keia mau olelo ua haawi aku la oia i kona @@@@ e lulu lima pu me keia Mrs. Crowl.

Ua hopa mai na wahine nei i kona lima me ka mino aka ana ae. Ia manawa i hoomaka aku ai o Bernice e wehe i ka puka ua paa i ka laka ia.

“Heaha @ui ka m@@@@@ o keia laka ia ana mai nei o ka puka?”

“O ka ma@@@ oia he aahao oe nau i keia hora, a o kou wahi keia e noho ai a hiki i kou hookuu ana aku ia oe.”

“E wehe kokoe ae i keia puka,” wahi a Bernice me ka huhu. “E wehe koke a u a wau a lohe mai na kanaka e noho koke nei i keia wahi. Wehe koke.”

“E u a e like me kou makemake. O ka poe e noho kokoke nei ia kakau he poe kane wale no aua pau loa lakou i ka hele i ka hana i keia manawa. he hookahi no wahine e noho kokoe nei ia kakou a he hoaloha maikai loa ia nou. E u a e like me kou makemake aole wahi mea e loaa mai ana ia oe. O kau hana pono wale no o ka noho malie iho. He paahao oe i keia manawa a e noho mai ma ke ano he paahao.”

(Aole i pau.)

 

Rudolf Rasendile

Ka U’i Nana i Kaili ka Puuwai o ke Kaikamahine-alii

“Aole noho o ke kaikamahine alii maanei. Aole oia he kaikamahine alii i keia manawa. Ua hele aku oia mai keia wahi aku a i kou lohe hope loa ana mai ua mare oia i ke kane a eia ke noho nai ma..........” ma keia wahi ua hiki, hou ole i ka Moiwahine ke hoike mai. Ua hoomaka koke iho la ola e uwe no ka noonoo ae ua mare kana kaikamahine i kekahi wahi kanaka ilihune a ke noho nei ma kekahi wahi hale hoolimalima uuku. He wahi i noho mua ole ia e ia mai kona hanau ana ia mai a hiki wale no i keia manawa.

“E kala mai iau, ua hiki auanei i kou oluolu ke hoike mai i keia wahi a ke kaikamahine alii e noho nei. Malia ua ike oia i keia kanaka au e imi nei. He mea ano nui loa kau e makemake nei e ike iaia a ma kou manao o ke kaikamahine alii wale no ka mea hiki ke hokie mai i kona wahi e loaa ai iau.”

“I kou lohe hope loa ana mai eia oia ke noho nei ma ke kaona o Lukeliama, he eiwa mile mai keia wahi aku. O ke alanui ma ka akau o keia hale ke alanui e hiki aku ai i keia kulanakauhale.”

“Ke mahalo aku nei wau i kou lokomaikai nui no ka hoike ana mai i keia mau mea iau.”

Me keia mau olelo ua haalele aku la oia i ka Moiwahine a hoomaka aku la ma kana huakai huli i kana aikane aloha. Hoolimalima aku la oia i @@o holo loa a hoomaka aku la e hele no keia kulanakauhale. I ka napoo ana o ka la ua hiki aku la oia i keia wahi a hoomaka koke no oia e ninau i na kanaka ina ua ike ia kekahi mea e like me kana mau kuhikuhi i hoike aku ai. Ua hoike ia mai la he hookahi wale no kanaka like me la a oia kela kanaka malihini e noho nei me kana wahine ma ko laua hale hoolimalima ma ke alanui Kiure. Ua hoolimalima koke aku la kahi kauka i kekahi o laou e lawe aku iaia ilaila a i kona hiki ana ma ka puka ua kikeke aku ia oia me ke oolea nui i lohe ia mai.

                I ka lohe ana mai o Rudolf i keia kikeke a ka nui pono ole ua puiwa loa ia ae la oia. O ka mea mua i komo mai i kona noonoo o Mikela keia.

                Ua hoi koke aku ia oia iloko o kona lumi e kii i kana pu panapana, a me na mea kupono no ka pale ana mai i ka enemi. Oiai oia e hoomakaukau ana i keia mau mea ua kikeke hou mai ia no. I keia manawa ua oi ae ka ikaika mamua o ke kikeke mua. Ua puka mai la o Rudolf a wehe aku la i ka puka me ka makaala loa. He m@@ puiwa kona ike ana mai aole keia he mea okoa aku aka o kana wahi aikane kauka no. Ua hookipa maikai ia aku la ua wahi kauka nei a hoolauna ia aku ia ia Flavia.

                “Ke kuhi nei wau o wau wale no la hoi ka mea i mare eia ka ua eo mau ia oe,” wahi a kahi kauka.

                “Ua mare oe? E hoke mai i keia mea hou ia maua.”

                I keia manawa i hoike aku ai kahi kauka i kona hele ana e huli ame kona waiwai ana a kaulana pu hoi me kona inoa ame kona kii ana e mare i ka wahine ana i aloha nui ai. Hoike pu aku la oia i ka loaa ana iaia o kahi Josef a me kona hoike ana mai i ka mea o ka make ana o ka Moi. Hoke pu aku la oia o keia ke kumu nui loa o kona hele ana mai ua manao oia ua hiki loa ia Rudolf ke hoi hou a @@@ i Moi no Ruritania. Ua maopopo lua @aia aole e hiki ana ia Mikela ke olelo mai ame keia o ka Moi oiai ua ike na kanaka i kona poni ia ana a aole ola wale ua hoopunipuni oia i na kanaka ua make keia Moi eia ka aole i make.

                “He oiaio no paha kau e olelo mai la aka ina ua maopopo io loa ia oe ua make io ke Keikialii Rudolf. Ina aole oia i make io alaila e loaa pono mai ana kaua ame Mikela pu o ko kakou make like no ia i na kanaka. Aole oia wale aka ua mana o Mikela i keia mana. Ina oia e lohe mai ana ke makemake hou nei wau e hoi hou au i kanoho kalaunu e hoomaka koke mai ana oia e imi i kou ola.”

                “Iaia mai ia i kana. O ke kaua hana wale no o ka hana aku i ka hana i hiki ia kaua. Manao wau e hoi kakou i ke kakahiaka a noho na wahine a kaua ma kou hale alaila hele like kakou me Josef e nana i ka kakou mea kupono e hana ai.”

                “Ae, he manao maikai kena ou. O kau i noonoo iho la o ka hana maikai loa a kakou e hana ai o kou hele ana e @@@ i ke kuhina e noho mei i kela manawe. He ekolu o keia mau kualoa I noho pu me au i ka oihana. Ua kamaaina loa lakou iau. He hookahi wale no kuhina hou oia kou loha mai. Ina e ike mai ana keia mau kuhina iau, e maopopo ana ia lakou he mau hana kalohe kekahi i hana ia e Mikela i @@@ e lilo ai iaia ka noho alii. No keia kumu ua hiki loa ke kahea ia kekahi @@lawai nui me ka maopopo ole ia Mikela o ka manao o keia halawai a i ka manawa e ku aku ai wau imua o lakou a hoike aku i keia mau hana ino a Mikela.”

                “Ua maikai kena mau manao ou. E hele kakou i ka la apopo. Aohe manawa e kali hou aku ai.”

                He mau olelo e ae no kekahi i olelo ia aka he mea waiwai ole i ko oukou mea unuhi moolelo ke n@ke wale aku no mana mea ano ole. O ka mea nui wale no ua hooluolu lakou ma ko lakou wah@ @@ ia po a i kekahi la mai ua hoomakaukau lakou ma ka hele. Uku ia nouku h@@limali@@@ ame na aie e ae apau k@@ aku lakou maluna o ke ka@ no ke h@@@ koa ah@. Mai laila aku a hiki ana k@@@@ me maikai o kahi kauka. Hauoli loa o Rudolf i ka ike ana i kona mau hoaloha elua ame ka wahine hoi a kahi kauka.

                “Ua like loa keia me kahui hou ana o kekahi ohana nui. Ua kaawale makou no kekahi mau pule a he mau mahina hoi kekahi a i ka hui hou ana ua nui hou ae ka ohana,” wahi a Rudolf i kana wahine.

                “Hauoli loa hoi wau i kou lilo ana i ikek ana @e mau hoaloha kekahi o kaua a keia ao. ua manao wau e hele hookahi ana wau ma na alapii kapekepeke o keia ola ana aka ke ike nei wau i ka la mua loa no ua loaa ka mea a kou puuwai i @@@ nui ai. Aole i loihi mai nei keia noho ana o kaua loaa hou ke kahi mau @a@a o ka ohana a i ka manawa hea la e pau pono mai ai ka ohana?”

                Ua haalele iho la oia i kana wahine o ku ana me ka wahine a kahi kauka a hele aku ia lakou ekolu maloko o ke kahi lumi a malaila lakou i noonoo ai no ka lakou mea e hana aku ana ma keia mua aku. Ninau pono aku la o Rudolf ia Josef ina ua make io keia keiki alii. Hoike mai la o Josef ua make oia kona mea i hiki ai ke hele mai e like me kana i hele mai la. Ua hooholo iho ia lakou e hoao e hui me na kuhina a e imi i ko lakou pono. Ina e hiki ana ke hana ia e like me ka lakou i hoolala ai alaila e pau ana ko lakou pilikia.

                “Ina ua make io keia Keiki alii e like me kau e olelo mai nei alaila ua hiki loa iau ke hoi aku a olelo aku i na kanaka o keia wahi aohe he mea okoa aku nei kei poni ia ia aku o ko lakou keiki alii no, a oiai ua ike lakou iau aole e hiki ia Mikela me kona poe ka hoolei mai iau. O kau na e e manao nei o ka hele aku imua o kekahi o kona mau kuhina i keia manawa i noho kuhina malalo ou ea i ike hoi iau, a hoike aku ia lakou eia no wau ke ola nei a aole i make e like me ka keia Mikela i hoike wahahee aku ai ia lakou. Ina lakou e kokua mai ana iau alaila e pono ana kakou a pau ka hana ino a keia kanaka ma keia mua aku,” wahi a Rudolf.

                “E noho ana no wau iloko o kou lumi a kii ae ana kekahi koa iau a olelo ae no ka make ana o ke keiki alii, ua pau kou hoopaahao ia ana. I kou puka ana mai ua ninau pono wau i kekahi poe i ike a olelo ia mai iau ua make io no ke keiki alii. Nolaila ua maopopo loa ia kakou kona make. No kena mau kuhi na au e olelo mai la, ua maopopo loa iau e hauoli loa ana lakoun ke ike mai ia oe. Ua hoowahawaha lakou i ka lawelawe ana a keia Mikela i ke aupuni nolaila aohe mea e makau ai. E hele kakou i ka la apopo e nana pono i keia mea. O oe ke hele loa a e ku aku maua ma ka wahi kokoke no ke kokua ana ia oe ina he mau pilikia kekahi e hiki mai ana ia oe.”

                “O ka hana pono wale no ia a kakou e hana ai. O kau nae hoi e manao nei e noho kekakhi o kakou e malama i na wahine. Aohe i ike ia aku ka enemi hele mai ia ka hale nei oiai kakou i waho a poino ko lakou oia. Manao wau o kaua ke hele a e noho o Josef e nana i na wahine a kaua.”

                Ua holo like keia ia lakou apau loa. No laila ua hoonoho ia o Josef i ke kakahiaka ana ae a o kahi kauka wale no kei hele pu me Rudolf. Ua honi aku la laua i ka laua mau wahine a hoomaka aku la ma ka laua huakai. I ko laua kokoke ana aku i ke kulanakauhale ua nana pono loa aku la laua ina o Mikela kekahi e ku kokoke ana i ka hale kaa ahi. I ko laua ike ana aole oia malaila ua hoomakaukau koke laua no ka lele ana. Kau maluna o ke kaa a no kahokele ka pahu hopu. Mai laila mai ua kelepono koke aku lau a i kekahi kuhina i kamaaina ia laua e holo mai i ka hokele no kekahi kumu ano nui. Aole i loihi ua hiki mai la oia. I kona ike ana mai i kona haku ua puiwa loa ia oia. Ua loke mai laou ua make oia a ola ka mea i lilo ai o ka noho alii ia Mikela aka ke ike aku nei oia eia no ke ola mai nei. Ua hoopunipuni ia ka paha lakou e Mikela a i ole he kanaka o koa no paha keia”

                “Aloha ka mea hanohano, ke kuhina o na aina e, e komo mai eia ka noho. Ke ike aku nei wau ua pahaohao oe i kou ola hou ana mai mai ka make hoopunipuni a Mikela i olelo aku ai ia oukou. Oia kou kumu i kelepona aku nei ia oe e hele mai. Ina oe e oluolu e noho mai e hoike aku no wau ia oe ina mea apau loa.”

                “Alailai e olelo mai ana oe o ka Moi Rudolf no oe? Ua hiki ole iau ke manao io aku. O kou mau helehelena oia mau no, aka, i hea oe i keia manawa, a pehea oe i ae ai ia Mikela e kaili ae i ka noho kaiaunu mai ia oe ae?”

                “E noho iho oe i lalo a hoike aku wau ia oe i ka moolelo holookoa. He loihi keia moolelo a ina oe e ku ana iluna e maloeloe ana oe mamua o ka pau ana. “ Ua noho iho la ke kuhina i lalo a hoomaka aku la lakou e kamilio. Hoike aku la o Rudolf, i kona paapio ana @@e kona poe koa, ko lakou hoopaa ana ia a kokoke oia e make, a pau loa kona mau koa i ka make. Kona malama ana ia a hiki i kona mahuka ana, a hiki i kona hoi hou ana mai e noi i kona noho alii.”

                “A heaha kou mea i hoi ole mai ai e noi i ka noho alii i kou manawa i mahuka mai ai a aole e kali a loihi e like me keia?”

                “Ina wau i hoike koke mai ia manawa me nei ua make wau i ka lima o Mikela oiai e nana ana lakou iau ia manawa. Ua hoi mai nei wau i ka manawa a lakou i manao ole ai.”

                “E noho oe me ka malu loa. E haawi ana wau i kekahi paina na na kuhina apau loa i keia ahiahi ma keia hokele. Makemake wau ia lakou e lohe like i keia mea hou i hiki ai ia kakou e noonoo pu i ka kakou mea e hana ai. Ina e lohe ana o Mikela i keia manawa e pilikia ana wau ame olua. E pee a hiki i keia ahiahi.”

                Me keia mau olelo ua haalelel ai la ke kuhina ia laua a hoi aku la e hana i kana hana. Aole no i pau ko lakou aloha i kia keiki hana maikai. I kona manawa e noho alii ana ua hoohanohano mau aku oia i kona mau kuhina. Ua lilo oia i mea nui ia lakou. Ua makemake loa lakou e hoi hou ae oia ma ka noho alii a hoopau ia ae keia kanaka inoino. No keia mau kumu e hooikaika ana lakou ma na ano apau loa e hoi hou ae oia. I ka hiki ana mai o ke ahiahi ua hoomakaukau ia kekahi i papaaina maikai loa ma keia hokele. I ka hapalua o ka hora ehiku ua hiki mai la na kuhina apau loa. Ua kauoha ia mai la ka Moi Rudolf e komo i kona aahu maikai loa oiai na kuhina e ai ana e lealea ana ua ku ae la kekahi o lakou a noi ae la e inu ia ke ola o ka Moi Miela. Ua koke ae la ke Kuhina o na Aina E a noi mai la aole e inu ia ke ola a Mikela aka e inu ia ke ola o ka Moi Rudolf oiai eia no oia ke ola nei. I keia manawa oia i holo koke mai ai a lawe aku la iaia imua o kona mau hoa kuhina.

                “Ia oukou e kuu mau hoa kuhina makemake wau e hoike aku ia oukou i keia po aole o Mikela ko kakou Moi aka o ka Moi Rudolf. Ua lawe aku oia e hoopaa pio i ka Moi Rudolf ma kona kakela kuahiwi mamuli o kona manao lili o lilo ke kaikamahine Flavia ia Rudolf. I keia po ua hauoli wau i ka hoike ana aku ia oukou ua mare ia oia i ka Moiwahine Flavia i keia manawa a ua hoka o Mikela. O Flavia ko kakou Moiwahine. Ua mahuka mai ko kakou alii mai na lima koko mai o Mikela, a eia oia ke ku mai nei imua o kakou i keia la, ke noi mai nei ia kakou e kokua aku iaia e hoi ae ma ka wahi a kakou ame ka lahui i poni ai iaia. Nolaila e kuu mau hoa Kuhina ke noi aku nei au ia oukou e kokua like kakou iaia. E kipaku loa aku kakou ia Mikela mai keia aina aku. Ua lawa kakou i kana mau hana puuwai eleele. Nolaila e inu kakou i ke ola o ka Moi Rudolf a me ka Moiwahine Flavia.”

                ua ku ae la na Kuhina iluna a holo like mai la e lulu lima me ka Moi. Hopu like iho la lakou i ko lakou mau kiaha a hoomaka ae la e inu like i ke ole o ko lakou Moi ame ko lakou Moiwahine. I ka pau ana ua noi like mai la lakou iaia e hoike aku i kona moolelo. Ua hooko aku la oia i ko lakou makemake a i ka pau ana o kona moolelo ua hooho like ae la lakou e hoihoi iaia ma ka noho Moi a kipaku loa aku ia Mikela. Ku like ae la lakou iluna a hele like aku la no ka wahi e kuku mai ana o ko lakou mau kaa. Kau like aku la lakou maluna o ko lakou mau kaa a holo loa aku la no ka Hale Alii me ka Moi Rudolf. I ko lakou hiki ana aku ma ka ipuka ua paa ia mai la lakou e na koa. I ka ike ana ia mai o na Kuhina ua hookuu ia aku la lakou e komo like iloko. Pii pololei aku la lakou a kikeke aku la i ka puka. Puka mai la kekahi kauwa.

                “Aia ihea ka Moi Mikela?” wahi a ke kuhina o na aina e me ka leo huhu.

                “Ua haalele mai oia i ka hale nei i keia kakahia a hele aku no kekahi wahi. Olelo mai iau aole oia e hoi mai ana a hiki i ka lapule. O ka Poaha keia a lakou nei e olelo nei. Puka koke aku la lakou i waho a kahea ia aku ia na koa e akoakoa mai. Hoike aku la na kuhina ia lakou i ka manawa e komo mai ai o Mikela iloko o ka hale e hopu a hoopaa pio iaia, no ka mea he enemi oia no kona aina ame kona mau kanaka. I ka pau ana o keia hana ua kauoha mai ia lakou iaia e hoi iloko o ka hale alii a noho ma kona wahi. I ke kakahiaka ana ae ua kahea ia kekahi halawai makaainana nui. I keia halawai ua hoike ia aku la na mea a pau loa i na kanaka. I ko lakou lohe ana mai i keia mea hou ua kahea like mai la lakou.” E pepehi ia Mikela a make loa. E li iaia maluna o ke kumu laau. E kaualako iaia ma na alanui a hiki i kona make ana. E puhi oia iaia i ke ahi. A pela wale aku.” Ua nui loa ka huu o na kanaka ia Mikela.

                Ina i oili koke mai o Mikela ia manawa me nei ua weluwelu liilii oia i na kanaka. Ua uluaoa na kanaka mai o a o o ka aina. Ua hoi aku la ka Moi Rudolf no ka hale alii me kona nana pono loa ia e na koa. Ua pau ae la ka hilinai ana o na l@a ia Mikela a nui ko lakou hauoli i ka hoi hou ana mai o ko lakou Moi. I ke kakahiaka ana ae o kekahi ia ua hoouna awiwi koke aku la ka Moi Rudolf i kana aikane, kahi kauka, e kii aku i na wahina a laua me Josef a lawe koke mai imua o laua. Kau aku la oia maluna o ke kaa ahi a hiki i kona hale. I kona hoike ana aku i keia mea hoi i ka laua mau wahine ua nui loa ko laua hauoli ame kahi Josef. Hoomakaukau koke lakou no ka haalele ana i keia wahi a kau aku ia maluna o ke kaa ahi no Ruritania.

                I ka hele ana mai o kahi kauka ua kauoha aku la ka Moi e hoomakaukau ia kekahi ahaaina nui no kona mau kuhina ame kana Moiwahine e hiki mai ana. Ua kii ia na mea ono apau loa i hiki ke loaa ma Ruritania a lawe ia mai i ka hale alii. Ua kono ia na Kuhina apau loa e hiki mai e hookipa hanohano aku i ka Moiwahine Flavia. I ke kokoke ana mai o ka hora e ku maiai o ke kaa ahi ua kauoha aku la ka Moi i kona kaa alii i kau hookano ia e Mikela i keia mau mahina he nui. Kau aku la oia maluna o kona kaa a holo aku ia no ka Hale hoolulu. Ua lohe ia ae ia keia mea hou a puni ke kaona e hiki mai ana ka Moiwahine. I ka ike ana la aku o ke kaa ahi ua lohe ia aku la ka leo uaua o na kanaka. “E ole mau loa ka Moiwahine Flaia, E ola mau loa ka Moiwahine Flavia.” I ke ku ana o ke Kaa ua kali na ohua apau loa a hiki i ka iho mua ana mai o ka Moiwahine. U hoao mai kekahi poe e iho e mai aka ua paa ia aku la lakou e na koa. Me na leo hu@o, ua ike ia aku la ka Moiwahine Flavia me kona nani nu i ka iho ana mai. Me ia ua ike ia aku la kahi kauka ame kana wahine ui, ame kahi Josef. I ko lakou pau ana mai i lalo akahi no a ae ia aku na ohua e ae e iho mai. Kau lakou maluna o ke kaa alii no ka Hale alii ka pahu hopu.

                “O, my Darling, aole wau i moeuhane mua e loaa ana iau keia mau hoohanohano maikai loa i kou wa e hiki mai ai. I kou haalele ana i kou home a hele mai i ke ao nei ua manao wau e hele kuewa ana wau maluna o ka ili o ka honua aka ke ike nei wau aole pela. I ka la mua loa no ua hoopomaikai ia mai wau ma ka loaa ana o ka mea au i aloha nui ai. I keia la ua hiki ole iau ke hoomaopopo ae o ka Moiwahine wau o Ruritania nei.”

                “He mau mea keia nau i moeuhane mua ole. I kou paapio ana ma ke kakela puanuanu o Mikela ua manao wau o kou hanu hope loa ia. Aka aole pela ka manao o ka Mea Mana Loa. Ua alakai mai Oia iau ma na kapa uliuli ua hoikeike mai Oia iau i ke ala e hiki aku ia i ka home o kau mea i aloha ai, ua kaili mai Oia ia oe mai ka poli mai o kou makuahine a haawi mai ia oe iloko o ka pho o kou mau lima. Ua hoohui mai Oia ia kaua ma ka berita hemolele o ka mare. I keia la ua hoohanohano mai oia ia kaua. He la hauoli keia no kaua ame ka kaua mau aikane pilipaa. He la keia no kakou e hauoli ai. Aka aole no i pau loa ka pilikia. Aia no mamua o kaua kekahi mau pilikia. Aia wale no ka loaa o ka maha ia kakou a naha ka puuwai eleele o Mikela. Nolaila, e kuu mau hoaloha maikai e hui pu mai me maua i ka hauole ana.”

                “Hauole? E inu ana wau i keia po a pau loa hookahi Barela bia. Ua nui loa kou hauoli. Ina maanei kela wahi Mikela hoopaahao iau, heawi wau iaia i kekahi mau puupuu mahanahana loa,” wahi a Josef.

                “Nou iho ame kau wahine, ua hiki ole ia maua ke hoike aku i ka nui o ko maua hauoli. He hauoli keia a maua i manao ole ai e ike ana. O kou noho ana ma ka noho alii o ko kakou noho like ana no ia,” wahi a kahi kauka.

                I keia manawa ua hiki aku la lakou i ka hale alii. Lele aku la i lalo a komo aku la e ike i ka nani o ka hale alii i hana ia e Mikela a maikai. Ia po ua haawi ia kekahi papaaina maikai loa. Hiki mai na kanaka koikoi o ka aina apau loa. A ai na kanaka apau ka hiki ana ke ai hou aku. No kahi Josef ua hooko oia i kana mea i olelo ai. Ua inu oia a hiki hou ole ke ku ae iluna. Ua hoi aku na kanaka me ka hauoli nui.

                E haalele ae kaua e kuu makamaka heluhelu ia lakou a e nana ae kaua i kahi i hele ai o Mikela me ka ike ole mai i na mea e hana ia nei mahope nei. I ko kakou haalele ana iaia e huli ana oia ia Flavia. Ua hoike mai ka Meiwahine iaia ua haalele mai o Flavia i ka hale. Hele huli aku oia a no ka loaa ole ua hoi mai oia me ka huhu. Kali oia me kona manao ua huna ia oia ka mea i loaa ole ai iaia. Kali oia a he mau pule mahope mai ua haalele oia i kona Hale alii nani a hele aku oia me ka malu loa a hiki i ka hale o ka Moiwahine. Ua loaa aku la iaia ka Moiwahine e noho ana me ka lole kanikau, e kulou ana kona poo, a e kahe mau ana hoi kona wai maka.

                “Heaha kau e uwe nei?” wahi a Mikela.

                “E uwe ae ana wau no kou hupo i ka puni wale ana malalo o kau mau hana ame kou hupo i ka puni waiwai ana a hookuke aku i kau kaikamahine. Ua lohe mai wau mai na kanaka mai o keia mau wahi aku nei ua mare ia oia i kekahi wahi kanaka ilihune a ua hele wawae aku laua no kekahi wwahi loihi. Ua hele aku nei wau e huli ia laua me kou manao e hoomalimali aku iaia e hoi hou mai maua aka aole laua i loaa aku nei iau. Ua nui ino loa kou kaumaha nona. Aole i maopopo iau ka manawa au e ike hou aku ai iaia. O, my, Darling Child.”

                “Ko hewa hoi paha ia o kou kipaku e ana. I kali ia paha e oe a hiki mai wau. Nana oe hoka oe i ke keiki a hoka hoi wau i ka wahine. Aka ina e loaa aku ana ia kaua keia wahi kanaka i hoao e mare i ke kaikamahine alii nau e wili aku kona kani ai a hiki i kona ike ana i na hoku o ka lewa. E hoopau i kou kaumaha. Manao wau he mea maikai loa paha ia oe ke hooluolu me au ma Ruritania. Ke ike aku nei wau i ka haikea maoli o kou mau helehelena. Manao wau i ka la apopo e haalele kaua i keia wahi a hele aku no kou home. Pehea keia i kou maneo?”
                “Aole loa e hiki iau ke haalele i kou home. Maanei wau e noho ai a hiki i kou make ana. Maanei wau e kanikau ai no kuu kaikamahine au i hoomainoino aku ai a hiki i ke kii ana ia mai o kou ola e ka Mea Mana Loa a lawe aku. Ua hana aku wau i kekahi hana kalaima, a he mea kupono no e ili mai kekahi hoopai kaumaha maluna ou.”

                “Aole pela ka maikai. He mea kupono e hele kaua ma kou home e hooluolu ai. He nui loa ka manawa no ka make. Makemake wau ia oe e noho ma ka hale oiai wau e huli ana i keia wahi kanaka i aa e mare i ka mea a kuu puuwai i aloha ai. Ina oia e loaa ana iau e kaili mai ana wau i ke kaikamahine alii  mai iaia mai a hoihoi mai imua ou kona makuahine a imua hoi ou kana kane.”

                “He mea makehewa ko kaua noonoo ana aku no ia mea. Ua ike wau aole loa oia e aloha ana ia oe a hiki wale no i kona make ana. He hookahi wale no ana mea aloha oia ka Moi Rudolf. Aole i maopopo iau kona kunu i ae ai e mare i keia wahi kanaka ilihune i hoike ia mai nei iau. O kau wale no i manao ai ua hele aku oia a hiki i ka loaa hou ole ana iaia o ka mea ai, a oia kona kumu i ae ai e mare me keia kanaka i loaa ai kona makua nana e malama mai.”

                “Malia paha o Rudolf no keia kanaka, wahi a Mikela me kona mau maka e nana pono mai ana i ka Moiwahine.”

                “Aole ou manao pela. Aole wau i ike iaia maanei, a ua manao wau aole oia i ike i keia wahi. Aole loa wau i manao a mare oia ia Rudolf. O ka hopena keia o kau mau hana ino i hana aku ai i kau kaikamahine.”

                “He mea kupono e holo kaua e hooluolu ma kou wahi.”

                “Ua olelo mua aku nei wau ia oe aole loa wau e haalele i kou home. Nolaila, e oluolu oe aole e noi hou mai iau e hana i kena hana.”

                Me keia mau olelo ua hoi mai la ua Mikela nei e hookuu aku iaia oiai ua hele ae la no kana mea i manao nui ai e hoi ana ole no kona aina.

                Kau aku la oia maluna o ke kaa ahi a hoi aku la no Ruritania me ka ike ole aku ina pilikia mamua ona. I kona hiki ana aku ua kauoha aku la oia e kii la kona kaa alii. Kali ua Mikela nei a o ka hiki ole mai ua kau aku la oia maluna o kekahi kaapio a hoi aku la no ka hale ana i manao ai he hale nona. I kona komo ana aku i ka puka pa ua lalau mai ia na lima o na koa iaia a lawe ia aku la no ka hale paahao.

                “Heaha hoi keia hana? E lawe ana oukou iau i hea? E hookuu koke mai iau o ike oukou i ka hewa o kena hana a oukou e hana mai nei.”

                “He paahao oe na ka Moi o Ruritania. Oia wale no ka makou e hoike aku ia oe.”

                “Kei nohoi owau ka Moi o Ruritania?” wahi a Mikela me ka haalulu nui no kona maopopo ole i keia mea e hana ia nei iaia.

                “Aole o oe ka moi aka o oe ka mea nana i hoopaapio ka Moi ma kou kakela a hoi mai oe e hoopunipuni la makou ua make oie i na holoholona o ke kula.”

                “Nawai oukou i hoike mai ne i kena mau olelo hoopunipuni? E hookuu koke mai iau o ike oukou i ka hewa o keia hana a oukou e hana mai nei.:

                Aole i pane ia mai kana mau olelo. Ua lawe ia aku la oia a hoopaa ia ma ka hale paahao. Lawe koke ia aku la ka lohe i ka Moi. Kauoha aku la oia i kona mau kuhina a i ko lakou akoakoa ana mai, ua kauoha ia mai la e lawe aku ia Mikela imua ona. I ka hiki ana aku o Mikela ua ike aku la oia i ka Moi Rudolf e noho mai ana i luna o ka noho alii, a ma kona aoao e noho mai ana ka Moiwahine Flavia ma kona ui. Ua hoao iho la ua Mikela nei e maule aka aole hiki i kona mau maka ke pani iho oiai ke nana pono nei oia i keia mea kupaianaha loa ana e ike nei. He moeuhane paha a i ole he oiaio paha. Ua iniki malu iho la oia iaia iho i maopopo ai kona eha a eia no ke ala nei. Nana hou aku la oia me ka aa nui o kona mau maka. Ke ninau ia mai nei oia i kekahi mau ninau aka aohe ona lohe pono aku i keia mau mea e olelo ia mai nei. O kana wale no e lohe nei o ka halululu o ka leo aka aohe maopopo o ka mea e olelo ia mai ana iaia. No ka maopopo ole iaia e keia mau mea ua ninau aku la oia:-

                “Eia la wau i hea? Heaha keia au e ike nei mamua ou? Ua pupule auanei wau?”

                “Eia oe i mua o ka Moi Ruritania. Eia oe imua o ka Moiwahine Flavia, ka ui. E nana pono aku i na mea au i hoopaapio ai ma ko kakela,” wahi a ke kuhia o na aina e.

                Akahi no a hoi hou mai ka noonoo maikai o ua Mikela nei. Ua noi ia mai la oia e hoike aku i ka oiaio o na mea apau loa i olelo ia e pili ana no kana mau mea i hana ai. Ua hoike au la oia mai ka mua a hiki i ka hope, me kona olelo pu aku aole keia o ka Moi oiaio aka ua make ka moi kona kaikuaana. Ua hoike aku oia i kona hoopaahao ana i kona kaikuaana ame ka lilo ana o ka noho alii i keia Ruodlf mamuli o kona like loa me kona kaikuaana. Ua hoike oia i na mea apau loa. I ka lohe ana o na kuhina i keia mau mea apau loa ua hookohu aku no lakou ia Rudolf i alii no lakou oiai no nae aole i loaa kekahi koko alii o Ruritania iloko ona. Ku mai la ka Moi a pane mai la ia Mikela:

                “Ua nui kau mau hana Puuwai Elele i hana ai oiai kou mau la e ole ana. Aole wau e hoohalike aku ana me kau hana. O kau wale no ia oe e hookuu maikai aku ana wau ia oe e hele loa aku oe mai keia aina aku. Mai ae oe e komo hou mai maloko o kona mau palena aina. Okeia kou hoopai.”

(Aole i pau.)

 

                Ua paa pio ae ia Konela Puluma o na koa Pelekane he 450 Bua, a ua paa pio pu aku no hoi o Munrick ka mea ihoao e hoopau i ka lua maina o Johannesburg i kela makahiki aku nei.

                Ma ka noho ana mai o na Komite o na Kanikela ma Pekina no ka noonoo ana i na koi a na aupuni e koi nei maluna o ke aupuni o Kina, ua hooholo lakou i ka oiaio o ke koi o $270 000.

                Ua paa pio ae he 25 mau koa o ka puali Prince o Wale’s Light Horse o Pelekane i na Bua ma Kroonstad, a ma hope o ka lawe ia ana o ko lakou mau pono kaua me na lio, ua hookuula aku lakou.

 

UA PAU KA WELI I KA NOHO HUKI NIHO.

 

                HE HIKI KE HUKI A HOOPHAIA NA NIHO POPO ME KA EHA OLE malalo o na paahana ana o keia au naauao e kapilila ai i ka io o ka papa niho. Aohe hanaia i ka laau hoohiamoe.

                O keia wale no kahi huki a hana niho ma Honolulu nei i loaa na PAAHANA I HOOPAAIA mena mea e ae e hiki ai ke huki, hoopiha a hoopaa i poo gula a puna paha e hiki ole ai ke ikeia ke ano e mai ka niho maoli ae, a e paa no ia no umi makahiki malalo o ka hoopaa ana, me ka LOAA OLE O KEKAHI HUNAHUNA O KA EHA. HE POE WALE NO I HOONAAUAO A HOOKUU MAIKAI IA na poe lawelawe, he poe i lawelawe mua ma keia oihana mai ka 12 a i ka 20 makahiki, a he loea ma ke poo o na mahele like ole e keia oihana. E kipa mai io makou nei, a e ike no auanei oukou i ka oiaio o ka makou e hoolaha nei. E hoike mua aku no makou ia ouko i ka nui o ko oukou @@@ i ka wa e NANA MUA AI ME KA UKU OE.

                PAA NIHO KUI.............$@.00

                NIHO GULA..................@.00

                HOOPIHA IA ANA ME KE GULA................................1.00

                HOOPIHA IA ANA ME KE DALA.................................  .50

                Ua lawa ko makou inoa i ka hoo@a ana i ka maikai o na hana a pau.

NEW YORK DENTAL PARLOR@,

Room 4, @@tte Building,

Alanui Hotela

HE MAU WAHINE NO KAHI NO KA WAHINE

 @ @@                              .@@

 

HOOLAHA KUMAU.

 

Ka Hui Banako hoahu

Malama Dala o Hawaii

(KAUPALENAIA.)

B@ina i h@@huia.........................$350,000.00

 

Peresidena..............................Kikila Barau@@

Hope Peresidena....................W.P, Robikana

Puuku....................................W.G. Cooper

 

Keena Haaa Nui:

Alanui Papu, kokoe i Alanui Kalepa.

Keena Lala ma Hilo, Hawaii

E LAWELAWE ANA I KA

Oihana Banako Hoahu Dala

ma Honolulu ame Hilo

E laweia mai no na huina hoahu me ka haawiia e na ukupanee no na hoahu makahiki ma ka huina o 4 ½ pa-keneta no ka makahiki. E loaa no na @@@@ a me na hoopnopono ana ke ninau ae ma ke Keena Hoahu.

@@@@-1yr.

 

DR. L. F. ALVAREZ.

Keena Oihana a Wahi Noho. H@@ 16 ame 20, Alanui Emma,

Na Hora Hana: 8 a 10 a.m.

            2 a 6 p.m.

            7 a 8 p.m.

Telepona White 211

@@98-1yr

 

DR. T. MITAMURA

Keena Oihana 534, Alani Nuuanu.

Telepona 152. Pahu Leta 342. Wahi noho 524 Alanui Nuuanu.

No hora keena: 8-10 a.m., 6-8 p.m.

 

KAKELA ME KUKE

(KAUPALENAIA.)

Poe Kalepa ma ke Komisina

A HE

Poe Lawelawe Kopaa.

AGENA

 

LEWERS & COOKE.

Ltd.

(LUI & KUKE, Kaupalenaia.)

Na mea Hookomo mai a Kuai i na

Lako Kukulu Hale

o kela ame keia ano.

 

Malaila e loaa ai na mea malalo iho:-

                NA PAPA N.W., NA PAPA HOLE, PILI HALE, NA PUKA, NA OLEPELEPELE. AME NA PONO PUKA ANIANI, NA KUI, AME NA MEA PILI I KA OIHANA KAMANA, NA PONO PENA.

                NA PENA LIKE OLE, AME NA HULU PENA, NA ANIANI, NA PEPA HALE, PALE PUKA ANIANI, MOENA, ETC.

 

O na kauoha pono hale apau loa e hiki ma ana ia makou e hooko koke ia no me ka eleu ame na KUMU KUAI HAAHAA LOA.

 

LEWERS & COOKE, LTD.