Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIX, Number 33, 9 August 1901 — Page 2

Page PDF (1.64 MB)

This text was transcribed by:  Rosemary Mccune
This work is dedicated to:  Pualani Kanaka'ole Kanahele

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

 

NUPEPE KUOKOA.  AUGATE 9, 1901.

-----

 

MA KE KAUOHA.

    

    TERITORI O HAWAII )  MOKUPUNI O OAHU ) KAONA O HONOLULU

     Ma ka hoike i hoohiki ia a Cecil Brown ame W. C. Cooper ka Peresidena me ka mea nana kaia o ka First American Savings & Trust Company o Hawaii, Ltd., o keia malalo iho ka hoike piha, oiaio, a pololei, o na hana o keia First American Savings & Trust Company o Hawaii, Ltd., a hiki i, ame ka la 30 o Iune 1901,e like me ka mea i makemake ia ma ka pauku 14, o ke kanawai  Banako o 1884.

     O ka kumupaa o keia Hui he $250,000, i mahelehele ia iloko o 2,500 kea nona ka waiwai o ke kea hookahi i hiki aku i ka $100.  He 2,500 kea i hoopuka ia a ua pau loa keia mau kea i ka uku ia.

     O keia malalo iho ka hoike o na hoolilo a hiki i ka la ekahi o Iualia, 1901:

Kumupaa.......................$250,000.00

Na kala komo mai...........179.378.78

Hoike kala puka..................6,250.00

Na Bila E uku ia aku ana...50,000.00

Kala puka i mahele ole ia.....2,314.10

                                        --------------

                                         487.942.88

                                        

     Na waiwai apau o ka hui a hiki i ka la ekahi o Iualai, 1901:

Na bila hiki ke ohi ia.....................$393,475.00

Na Bona...........................................42,970.00

Ma kala ma ka Banako.....................44,926.22

Na uku panee a hiki i Iune 30,1901....6,571.66

                                                        --------------

                                                          487,942.88

     (Kakaainoa ia)   Cecil Brown       Peresidena

                                W.G.Cooper      Mea Nana Kala.

     Kakau ia a hoohiki ia imua o'u i keia la 22 o Iulai, 1901.

(@)       GEO. L. BIGELOW.

      (Notari no ka lehulehu, Apana H. Ekahi.)   (Iulai 26, Aug. 2-9-16.)

                                           [this was two columns wide]

 

TERITORI O HAWAII.

-

Keena o ka Puuku, Honolulu, Oahu.

-

     Hoopau noho hui o ka Royal Hawaiian Hotel Company, Kaupalenaia.

     Oiai, o ka Royal Hawaiian Hotel Company, Kaupalenaia, he hui i kukulu ia a e ku nei malalo o ka mana o na kanawai o ke Teritori o Hawaii, ua hooko i ka manao o ke kanawai i na mea e pili ana i ka hana, ua lawe mai i ka lakou palapala noi i keia keena, no ka hoopau ana i ko lakou nono hui ana, me ka palapala i kauoha ia ma ke kanawai a e hoolilo ia nei i hapa no keia.

     Nolaila, ke haawi ia aku nei ka lohe i na kanaka a pau i kuleana mamua a i keia manawa, ma na ano a pau e pili ana i keia hui, e lawe ia mai na kue no ka ae ana ia o keia noi i keia keena i ka la 30 o Aukake, 1901,  a i ole mamua mai, a o kela  ame keia kanaka i makemake e lohe ia no keia e hele ae i keena o ka mea nona ka inoa malalo ino ma Kapikala Hale, Honolulu i ka hora 12 m. o ka ia i olelo ia maluna ae, e hoike i na kumu, e ae ole ia ai keia noi hoopau hui.

     WM. H. WRIGHT.      Puuku Teritori o Hawaii.

     Honolulu, Iune 27, 1901.

June 28,  July 5, 12, 19, 26.  Aug. 2, 9, 16, 23, 30.

-----

 

MA KA AHA KAAPUNI O KA APANA ELIMA

-

PALAPALA KAUOHA - MA KE KEENA

-

     Ma na mea e pili ana i ka waiwai o Anna Juliette Farley o Koloa, Kauai, i make.

     Ma ka heluhelu ana i ka palapala noi ame ka hoike a W. O. Smith, o Honolulu, Oahu, ka Mea hooko i ka palapala hooilina o Anna Juliette Farley, e noi mai ana hoi oia e nana ia kana hoike a apono ia, a e haawi ia mai kekahi kauoha mana no ka mahelehele ana i keia mau waiwai mawaena o ka poe i kuleana, a e hookuu ia aku oia ama kona mau hope mai na koikoi mai a pau o ka hana i kau aku maluna o lakou.

     Ke kauoha ia aku neim o ka Poaono, ka la 24 o Augate, A.D. i ka hora umi o ke kakahiaka, ma ke Keena hookolokolo o ka Lunakanawai o ka Aha i hoike i maluna ae, ma Lihue, Mokupuni o Kauai, oia ka la ame ka wahi e lohe ia ai keia noi ame keia hoike, a o na @ apau i kuleana e hiki ae i keia manawa ame kela wahi, a hoike mai i na kumu, ina he mau kumu kekahi a lakou, e ae ole ia ai keia noi a e apono ole la ai hoi ka hoike.

     Kakaula ma Lihue, i keia la 19 o Iulai 1901 ma ke kauona a ka Aha.

     R. D. WISHARD,    Kakauolelo.

     (Iulai 26, Aug 2-9

-----

 

HOOLAHA

-

     Ke papa ia aku nei na kanaka apau mai ka hele ana me ka ae ole ia maluna o ka aina o ka mea nona ka inoa malalo iho ma Kona Akau, Mokupuni o Hawaii, a oi loa aku no nae na apana aina i ikeia ma Kaumalumalu.  Holualoa ame Kaupulehu.

     J. A. MaGUIRE,   Hueuhe Kona Akau, Hawaii, Iune 1, 1901.

     Me ka Oiaio loa,

     THEO H. DAVIES & CO., LTD.

(Kakau iaea ia:)-

     E. H. WODEHOUSE

(3 months.)-Iune 7, 14, 21, 28. -July 5, 12, 19, 26. -Aug. 2, 9, 16,23, 30.

-----

 

HOOLAHA NOHO'NA HUI.

-

     Ke hoolaha ia aku nei ua hui iho nei na poe no lakou na inoa malalo ino malalo o ka inoa hui o Kwong Leong Tin & Co., ma ka la ekahi o Aukate, 1901, no ka lawelawe ana i ka hana kuai, a kuai aku i na waiwai like ole, na mea ai.  Puaa ame na mea ulu, ma Alanui Aala, helu 1017, Honolulu Teritori o Hawaii.

     KOU MOY,

     TONG ON,

     YONG CHOY.

     Honolulu Iulai 31, 1901.                 Aug. 2-7-16.

-----

 

HOOLAHA NOHO'NA HUI.

-

     Ke hoolaha ia aku nei ua hui na poe no lakou na inoa malalo iho malalo o ka inoa hui o Wing Wo Kwai Co., ma ka la ekahi o Iune, 1901, no ka lawelawe ana i ka hana kuai, a kuai aku ina waiwai like ole, ame na hua mea ai, ma ke Alanui Beretania, kihi o ke alanui Kamanuwai.

     D. L. AKWAI,

     CHONG MEE HING,

     IKE FOOK,

     KONG KIM,

     LEAU KEAU.

     Iulai 30,1901.    (Aug. 3-@-16.

-----

 

HOOLAHA A KA LUNA HOOPONOPONO WAIWAI.

-

     O ka mea nona ka ino malalo iho oiai ua koho ia oia i Lunahooponopono waiwai no James Munden, o Koloa, Kauai, i make, ke haawi ia aku nei ka lohe ina poe apau loa ana i aie aku ai e hookomo mai i ka lakou mau palapala koi aie, me ka pepa kupono e hoike ana i ka oiaio, i ka mea nona ka inoa malalo iho, ma Kealia, Kauai, maloko mai o eono mahina mai keia manawa aku, a i ole e hoonele ia no lakou no ka wa mau loa, a o ka poe i aie iaia ke kauoha ia aku nei e uku koke mai i ka mea nona ka inoa malalo iho.

     J.W. NEAL. 

     Luna Hooponopono Waiwai o Jas. Munden, Kealia, Kauai.

     Augate 6, 1901.  (Aug. 9-16-23-30.   Sept. 6.)

-----

 

KO KELA AMA KO KEIA LA MAU MEA OIAIO.

-

Ke hoike mai nei no o Honolulu nei i Kona Kuleana-Mai Kawai-ahao Mai Keia

-

     Heaha la ka mea e lilo ai kekahi mea i mea oiaio?  Aole anei ia he hana, a he olelo pana i ikeiakona oiai o ana?  Heaha ia ka mea hoike oiaio e pau ai ke kanalua o ko Honolulu nei kamaaina?  O ka olelo anei a kahi kanaka i hana ai ma Texas a ma Kaleponi paha?  Aole o makou manao pela: aka, ma ka wa e hoike mai ai kekahi o ko kakou poe kamaaina iho nei, e hooialoia hoi eko kakou poe ino nei, aone mea e kanalua ai no u aolelo @a.  O keia iho la ka mea a makou e olelo ai, he mau mea oiaio, a

he mau mea oiaio e ikeia ana ia mau mea i na la a pau.  Mai manao oukou i ka makou mau olelo ana aku. Ina kanalua oukou no ke makou mau olelom alailam aohe hewa ke ninau i ikeia ai ka oiaio.  Aole e hooia wale ana na kanaka me ka ike ole i ka oiaio oia mau mea.

     Penei ka Rev. J. Nua o Kawaiahae hoike mai ia makou:  "Ua loohia au i i ka ma'i mna na puupaa a me he mea la,m ua loaa mai ia'u keia ma'i, mamuli o ko'u hapai ana i na mea kaumaha i ko'u wa opiopio.  O ka eha mawaena ponoi o ko'u mau puhaka, ma ke kua, oia kahi hoailona o ko'u ma'i.  Me he mea la, ua loaa au i keia ma'i i ka 28 o ko'u mau makahiki, a o ke 49 hoi keia o ko;u mau makahiki i keia wa.  Iloko o keia manawa a pau, e eha mau ana ko'u kua.  Ua mau keia eha ia'u oiai no nae au i kii aku ai i na kauka lapaau he ni, inu ai a kau iho nohoi i na laau he nui.  Aole loa he wahi maha i loaa la'u mai keia poe laau mai, elike la me ka maha, ame ka oluolu i loaa la'u mai na Huaale mai a Doan no ke Kikala Haneenee ame na Puupaa.  Ua ma@ai loa au, mai ka wa mai a'ui ai ai i keia mau Hualle.  Ua ike au me ka hauoli i ka hopena maikai iloaa ia'u, mai keia mau Huaale mai, a e malama mau ana au i mau Huaale ma @hi e loaa aku ai ia'u, o ka oi aku nae, ma ko'u wa e holo aku ai mai Honoluilu nei no ka Oihana Misionari ma ka Pakipika Hema.  Aole laau like me na Huaale a Doan no ke Kikala Haneenee ame na Puupaa no na ma'i o na Puupaa a pela aku.

   He mea waiwai nui ke kii ana a loaa na Huaale i ola ai o Mr. Nua, oia hoi na Huaale a Doan no ke Kikala Haneenee ame na Puupaa.  Nolaila, e ninau no na Huaale a Doan no keKikala Haneenee ame na Puupaa.

     E kuaiia ana na Huaale a Doan no keKikala Haneenee ame na Puupaa e na poe kuai laau lapaau, apau ame na poe malama halekuai ma ke 50 keneta no ke poho (eono poho no $2.50) a e hoounaia aky nohoi ma ke eke lets, e Hollister Drug Co., Honolulu, na Agena kuai nui no ko Hawaii Pae Aina, ke loaa mai ke kumukuai.

-----

 

Na Poe i Ukali aku@ia Panana.

-

     O keia mau inoa malalo ino ka inoa o ka poe i ukali aku nei i ke kino o Mrs. Kamuela Parker a hiki loa i Mana, Hawaii:

     Konela Kamuela Parker, Carl Widemana ame kana wahine, Kamule Wood,  Mrs.  C. K. Sillimana, Miss C. K. Woods, Kapena J. Ross, Allen Herbert, Ernest Parker, James Parker, Mrs. C. Clark, Mrs. C. L. Hopkins, Mrs, Mahelona, Frand Woods ame kana wahine, Peter Kealakainonua, Mrs Keahakalole ame Miss Vida.

--

     Piha ka luakini o Kawaiahao i ka Po Poalima i hala i na kanaka no ka loe ana i ka leo mua loa o ka Okana hou.  He 37 makahiki o ka hana ana o ka Okana kahiko, a hookaawale ae la ilumi no keia Okana nani.  O Kamehameha V ka Moi i ka hiki ana mai o keia Okana kanhiko.

-----

KA

Nupepa Kuokoa

-

No Ka Makahiki, ---$2.00

No Eono Mahina.---  1.00

Kuike ka Rula

-

PUKA               1            2            3             4                5            6

ANA.              Pule       Pule        Pule         Pule           Pule       Pule

   Iniha..          $1.50       $2.00    $2.50       $3.00         $3.50     $4.00

2 Iniha..            2.00         2.75      3.50         4.00           4.50       5.00

3 Iniha..            2.50         3.50      4.50         5.00           5.50       6.00

4 Iniha..            3.00         4.00      5.00         6.00           6.75       7.50

5 Iniha..            3.50         4.75      6.00         7.00           8.00       9.00

6 Iniha..            4.00         5.50      7.00         8.00           9.00     10.00

[This was printed sideways]

--------------------------------------------------------------------------------------

 

  O NA OLELO HOOLAHA A PAU E HOOUNAIA MAI ANA NO KA HOOLAHA MALOKO O KEIA NUPEPA, E HOOUNA PU MAI ME KA AUHAU, A I NA AOLE.  AOHE NO E HOOKOMOIA.

--

    O na Dala a pau o ka Pepa nei e hoouna polo lei mai i ka HAWAIIAN GAZETTE COMPANY.

HOOPUKAIA E KA

HAWAIIAN GAZETTE CO.

--

Hookomoia ma kaHale Leku o Honolulu, Panalaau o Hawaii, na ke ano mea o ka Papa Elua.

-

A. W. PEARSON,  Luna Nui

D. KANEWANUI,  Lunahooponopono

Honolulu, Oahu

--------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------

POALIMA :  :  :  AUGATE 9, 1901

--------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------

 

     Pomaikai kakou i ka loaa o kekahi puali kinai ahi eleu e like me ko kakou puali i keia manawa.  I kela ame keia manawa e ike ia ai kekai ahi nui ma Honolulu nei, ua hoike mau ae lakou i ko lakou makaukau ma ka lakou hana.  I ka manwa no e loaa aku ai ka lono o kekahi pau ahi ia lakou ua hiki koke lakou ma ke kahua o ke ahi iloko o ka manawa pokole loa.  O ko lakou hoopakele ana i na hale kuai kokoke loa i ka hale i pau i ke ahi kekahi mea nana e hoike mai ana i ko lakou eleu.

---

    Ma ka pau ana o ka Hale Kuai o E. O.Hall i ke ahi ua lawe ia aku kekahi o na hale nani loa ma keia kulanakauhale.  He nui ka mahalo mau ia o ka nani o keia hale i na kamaaina ame na malihini e kipa mau mai nei i o kakou nei.  Ua hoolei wale ia aku la ia $140,000 i mea ai na ke ahi.  O ka mea maikai loa nae, aole e hoohakalia ana keia hui i ke kukulu hou ana i hale ma keia kahua.  Ua hoike ae lakou aole elike ana ka maikai me keia hale i pau iho ala aka, e hoao ana lakou e kukulu i hale kupono no ka lawelawe ana i ka lakou hana.  Nui ka poe i minamina i keia hale, a ua olelo ae kekahi poe waiwai ua makaukau loa lakou i kokua aku i keia hui me ke kala ina e noi ia mai ko lakou kokua no keia pilikia nui i loaa ia lakou.

---

      O ka puali hoola kekahi puali hana loa ma Hawaii nei.  Mai ka hiki mua ioa ana mai o keia puali i Hawaii nei he ehiku makahiki i hala ae nei a hiki wale no i keia makahiki, ua ike mau ia ko lakou pii mau ae iluna.  Mai ka uuku mai a hiki i ko lakou nui loa ana i keia manawa.  He hana maikai ka lakou e hana nei mawaena o kakou a he hana maikai na kakou ke kokua ana ia lakou.  He nui na kanaka aole makemake e komo ko lakou poo iloko o kekahi hale pule, aka, i kekahi manawa a lakou e ku ai ma na kihi alanui e lohe ana lakou i na olelo o ke ola mai keia poe mai.  Oia ka maikai o ka lakou hana, ke kii ana aku i k apoe i loaa ole i na hale pule a hoikeike aku i ka leo o ke ola. Ua lanakila lakou i kela ame keia makahiki a e mau aku ana ko lakou lanakila ana e like me ka lanakila o ka olelo a ke Akua ma na wahi apau loa i hoolaha ia.

---

   Ma ka Nupepa Namu Advertiser o ka la elima o keia mahina i puka ae ai kekahi palapala kue i na mea i hoolaha ia aku e keia Nupepa e pili ana i ka @nookuauau o Panana.  O ka mea apiki loa nae ua kakau ia ka inoa o ka poe i make malalo o keia kue a lakou.  Ma ka hoike mai a ka poe i ike aole hookahni o lakou e ola nei.  E hoike mai ana keia ua maka'u ka mea nana keia i hoolaha o ike ia kona inoa.  O keia malalo iho kekahi o na kakoo no ka makou i hoolaha aku ai, a e pane ana hoi i keia mau mea i hoolaha ia ma keia pepa o ka la elima o keia mahina.

     Owau ame makou, ke hoike aku nei i ka lehulehu, ua pono a pololei na mea e pili ana i  ka moolelo kuauhau o Mrs. Hattie Panana Parker i hoolaha ia ma ka Nupepa Kuokoa o ka la 28 o Iualai, 1901.

     Me ka Oiaio.   PETER KEALAKAIHONUA.

     Ma ka la elima o Augate ua puka mai kekahi palapala kue i na mea i hoike ia e pili ana ia Hawaiiwaaole ma ka Nupepa Kuokoa.  Ke hooia aku nei wau ua pono a pololei na mea apau i hoike ia ma ka Nupepa Kuokoa o ka la 26 o Iulai. Aole poe e ola nei ma ko'u ike, ma keia mau inoa Keaweaikanaka, (k),  Keohookekalo (w), ame Kameeiamoku (k).

     EMMA ALEXANDRIA KALANIKAUIKAALANEO KILIOULANINUIAMAMAO DE FRIES.

---

     Ma ka nalo ana aku o Panana ua kaili ia aku kekahi makuahine Hawaii oiaio o kakou.  He makuahine puwaai hamama oia, he hookipa, he heahea, he kokua i ka poe pilikia, he makuahine haipule, a ua nui na hana maikai i hiki ke hoomanao ia nona.  Ua hanu oia i kona hanu hope loa ma ka aina malihini a hoihoi ia mai e like me ko Kalakaua hoihoi ia ana mai.  Ma ke Kalaudina o ka Poalua i hala i hoihoi ia aku ai kona kino no ko laua home aloha, a malaila oia e hoomoe ia aku ai  me ka laua mau keiki aloha i hala mua aku.  Ua nui ke kaumaha i kau ino maluna o kana kane.  Ua noho laua me ka maikai no kanakolu makahiki, a ua lilo ke ola ana o kekahi i mea e hoohauoli aku ai i ko kekahi.  Ua h@ aku o Panana aka, ua waiho mai oia i kana mau hana maikai i kia hoomanao nona no keia mua aku.  Ua nui kona aloha ia, a ua hoike ae ka lehulehu i ko lakou aloha, ame ko lakou ake e ike hope loa aku iaia ma ka hele nui ana ae i ka uapo e ike i kona lawe ana ia aku no kona home.

     Ke komo pu aku nei makou me ke kane wahine make iloko o ka ehaeha, a na ka Mea Mana Loa e hoomama mai iaia me ka ohnana iloko o keie mau la o ka ehaeha.

-----

    

KA UMEKE POI.

---

     O ka Umeke poi oia ka pahukala o ke ola o ke kanaka.  Ina e nele ka umeke i ka ai ua nele ae la no i ka mea eola ai keia noho ana.  I ke au o na kupuna o kakou au, piha mau ka umeke i ka  poi a ulu nui ae ka lahui.  I keia manawa, oi loa aku no nae ma Honolulu nei, aia ka piha i ka pake.  Aia no ka loaa mai o ka ka pake a loaa aku ke kala.  Aia no ka loaa o ke kala a hooikaika ma ka hana ame ka houluulu i ke kala.  O ke kumu o keia kakau ana oia no ka ike mau ia o ka nele o ka umeke poi i ka waiwai.  I ka wa mamua aku nei na kakou ponoi no e hana ka umeke, na kakou ponoi no e ai ka ai.  Heaha la ke kumu nui e lawelawe ole nei na kanaka i keia hana?  He nui ke kala ma keia hana a ke waiwai nei na pake.  Ina ua hiki i na pake ke waiwai ma keia hana pehea hoi e hiki ole ai ia kakou na kanaka ke waiwai pu ma ia hana?  Ua oi aku ko kakou ike i ka hana ana i ka poi mamua o a pake.  Ua oi aku ko kakou akamai i ka kanu aoa i ke kalo mamua o na pake.  Aole oia wale aka o ko kakou ola iho la no ia.

     O ke kopaa kekahi mea ai nui loa a na haole, a pehea ua waiho mai auanei lakou na hai e hana aku keia mea ai a lakou?  Aole, ua hana lakou i ko lakou mea e pono ai a ma ia hana ana ua loaa ka waiwai. O ka laiki ka mea ai nui a na pake, a pehea ua waiho auanei lakou na kakou e hana aku?

     Aole ua hana no lakou i ko lakou mea e pono ai.  O ke kalo ka mea e pono ai o na kanaka, a pehea ua waiho aku auanei lakou na hai e hana mai? Ae, na ka pake e hana mai ko lakou pono.

     Oia no ka mea e hana kapulu ia mai ai ka mea ai na pake no ka mea aohe poe kanaka hana poi e hoike a@u ai ia lakou ua oi ae ka maikai o ka hana ana a na kanaka mamua o ka lakou a ina aole lakou e hana maikai aole loa e hele aku na kanaka e kuai i ka lakou poi.  E noonoo like mai hoi kakou i keia mea ano nui.  He mea nui ke ola, a o ka poi ka mea e mau ai ke ola ana o ke kanaka Hawaii.. Aole auanei pela?

     Eia hou kekahi.  I ka ai ana o ka ohana he mea maikai e hoopau loa ia ka ai huikau ana mai loko mai o ka umeke hookahi.  E hana i umeke liilii na kela ame keia lala o ka ohana, a i ole e kuai i pola uuku na kela ame @a lala o ka ohana.  He elua pomaikai e loaa ana mai keia mai.  O ka mua e lawe ana kela me keia i ka mea lawa pono no ka ai ana, a aole ai a puaa wale aku.  Ina e lawe nui loa ana e kiloi wale ia ana.  O ka lua e maemae ana ka ai ana, aole e komo mai ka haae o kela ame keia i loko o ka waha o kekahi.  Ina he ma'i inoino ko kekahi, e kioe ana oia i ka poi  mai loko mai o keia umeke, komo iloko o kona waha, e kau ana no kekahi haae maluna o kona lima komo hou keia lima iloko o ka umeke, a i kona lawe ana aku i  kona lima i komo mai ana ka lima o ka mea mahope mai a lawe ae i keia haae a komo iloko o kona waha.  Aole auanei pela? He au haole keia, he au naauao nohoi ma kekahi mau mea, a he mea kupono ia kakou e hooao kanaka ae, a hoopau i keia mau mea kahiko, i ku i ka hoopailua ke noonoo ae.  Aole he nui loa o ka lilo o ke kuai ana i na pola a i ole i na umeke liilii, a he nui ka maemae ame ka pomaikai e loaa mai ana.  E hoomaemae i ka mea ai.  Ina e maikai mau ka mea ai,  pela no e maikai mau ai ke ola kino.  He olelo mau ia na ka'u wahine i hala aku, "Hana maikai no ka lima i ka mea ai ai ono no ka puu."  E noonoo mai kakou i kela, e kuu lahui aloha.  Aole keia he olelo nuku, a a'o aku paha aka he hoikeiki wale aku no keia ia kakou a na kela ame keia e nana nona iho ame kona ohana.  O ka makou o ka hoike aku a na kakou like e hana.

-----

 

Pau ka Helakuao o E. O. Hall & Son i ke Ahi.

(Mai ka Aoao 1.)

---

o keia hale, a oia ka hoomaka ana o ke ahi. Aka, aole i maopopo loa. Malia paha he kumu okoa loa no koho wale aku no keia.

     O ka la o Panana i lawe ia ai i Hawaii oia ka la o keia pau ahi.  He mea keia na kakou e hoomanao mau ai.  Ua hoomaka keia ahi i ka la o kekahi o na alii o kakou i lawe ia aku ai no kona home.

     O kekahi mea ano nui oia no ka loihi o ka a ana o keia ahi.  Ua a mai ka wanaao Poalua mai a po ia la a ao ka Poakolu oia mau a liilii no.  Iloko o keia hale e ike ia aku ai ka waiho mokaki mai o ka hao o na kaa hehi wawae lehulehu i pau i ke ahi, na pani olo ka hao o na pu lehulehu, na puna ame na o, a he nui a lehulehu aku na waiwai i koe iloko o ka hale.  Ua pau nae keia mau waiwai i ka a ia e ke ahi a he mau pauku hao wale iho no koe.  O na pou hao nunui nana i paa keia hale i luna kekahi i koe iho hoike ana i ko lakou ikaika i ke ku ana imua o ke ahi.  Ma ka wahi  i ku ai kela hale he malua nui iho la maia wahi ke nana mai, ua ano like me ka pauahi nui ana ai i ka makahiki Bubonika.  Laki loa i ka pau ana o keia hale wale no a aohe mau hale okoa i poino pu aku me ia.

     I ka wehe ana ia o ka pahu kala o ka hui o E. O. Hall & Son i ka Poakolu nei oia mau no ka maikai o loko.  Ua loaa aku na buke ame na pepa ma ko lakou mau wahi i waiho ia ai oia mau no ka maikai.   O ka laka o waho e hemo loa mai ai ua hema maikai kekahi hapa a koe kekahi hapa.  Ua wehe loa ia a hemo ie ke kolopa.  Ua pau keia mau buke ame ke kala i ka hoihoi ia @ ko lakou keena no ka manawa.

     I nehinei i hoomaka ia ai ka hoomaemae ana i ke @ahua o ka hale i pau i ke ahi.  I ka mamawa e pua ai o keia hana i hoomaka koke ia mai ana no ka hale hou. @ nei ke @ o ke hale hou i nei manawa @ like loa ana no ka @ ka hale mua ko wale no @ ana na mea hoonana e like @ hale mua.

-----

 

HII AKU KE KALAUDINA IA MRS. PARKER.

-

Piha ka Uapo i na Kanaka i hele aku e ike hope iaia.

-

Hoi aku o Kamuela Parker me ka Ukana Luuluu no ka home a laua i noho Aloha ai no na makahiki Lehulehu

-

     Na ka Kalaudina i hii aku ke kino oia makuahine i aloha nui ia, ka wahine aloha hoi a Kamuela Parker, i ka Poalua o keia pule.  Aole i ike ia ka piha maoli o ka uapo e like me keia la.  Ua hele ae na keiki liilii na makuahine na kane a ku aku e nana i kona kino e kau mai ana i luna o ka oneki o ka moku.  Ua waiho ia kona kino mawaho mai o na luna ohua kapena, ma ka aoao hema o ka moku.  Ua kau ia he mau lole pea no ka paa ana aku i ka wela o ka la.  Ma kona aoao ua ike ia aku ka ohana, e akoakoa ana, e malama hoi i ka lakou ukana luuluu e hii aku ai no ka home ma ka ua Kupuupuu o Waimea.  He lole eleele wale no ko ka hapa nui o ka ohua e hoike mai ana hoi he ohana no ka mea i make ka hapanui o lakou.

     I ka hora umikumamalua ponoi ua kani ke oeoe hope loa o ke Kalaudina a nee aku no ka aina nui o Keawe.  I ka puka ana o ka moku ua holo awiwi mai la kekahi wahi kupakako i haule mahope nei.  I ka ike ana mai oke kapena ua hoi hou ka moku i hope nei a hiki i kona kau ana iluna.  I kona kau ana ua nee malie aku la ua Kalaudina nei e hiipoi ana hoi i kana ukana makamae.  Ua lohe ia aku la ka leo uwe o kekahi o ka ohana,  e hoomanao ae ana paha i na la i hala, ina la e ola ana o Panana a e ku mai ana hoi iluna o ka oneki o ka moku me ka hiehie nui, e hoomanao ae ana

paha i kona kino i hele a wehi i ka lei e hoomanao ae ana i ka honi aloha mai i ka ohana ma ka pane ana mai.  "E ike hou aku ana no kakou."  Ua hala, ua hala loa ia mau la,  a ua hi aku, aole me kona kino hiehie i puia i ke ala o na pua e lei ana i ka a-i, aka iloko o kona home hope loa, ka home haiki o ka luakupapau,  a mawaho ino na lei o ke aloha.  Aloha keia makuahine maikai, keia makauahine puuwai hamama o kakou, ua hala oia aka eia no ke ola nei kana mau hana maikai i kia hoomanao nona no ka wa mau loa.

     Ike mai ko Hawaii kini @ @a hoi aku o keia lei aloha a lakou, haule mai na omaka wailani e hoopulu ana i ka home i noho ai a aloha me ke kane ame na keiki.  E iho mai ana ka ua Kipuupuu o Waimea e hoike i kona aloha no keia lei ana i haalele mai, e ike mai ana o Maunaloa, kela kuahiwi ku kilakila a kulou mai iloko o ka ehaeha.  I ke aku ana kona kino puanuanu i ka ulukiawe o Kawaihae,  he wahi i kamaaina i kona mau maka ina makahiki lehulehu i hala.  E hoi aku ana kona kino ma ke aia i kamaaina i kona mau maka, aloha wale ia mau wahi.

     Mai ke kau ana o ke kino o kana wahine a hiki wale no i ka holo ana o ka moku aole i ike hou ia o Kamuela Parker.  Ua nui loa kona kaumaha, oiai ua hoi mai la na hoomanao o na la a laua e holoholo like ana me kana wahine iluna o ka oneki o ka moku, e haawi mai ana hoi i ko laua aloha i ka ohana.  Nui no na hoaloha i holo pu aku me laua, e hoolaukanaka ana hoi i ka hale no keia mau la o ke kaumaha.

     I ka lapule o ka pule i hala ua malama ia kekahi halawai halpule ma ko laua hone ma Pawaa.  Ua piha ka hale i na makamaka amne ka ohana. Ua lawe ia mai na pua like ole o keia kulanakauhala a ua kupaoa ka lumi i ke ala o na pua.  Ua hana ia kekahi mau pua i kahili a he nani maoli no ke nana aku.  E like me kona aloha ia i kona manawa e ola ana pela no ka nui o na kanaka i hele ai e hoike i ko lakou aloha iaia.

     Na Rev H. H. Parker i malama na hana.  Ua hoike mai oia i kekahi mau mea ano nui ana i ike ai iloko o ke ola ana o keia makuahine.  O na mea ano nui loa ana i ike ai oia no kona ohohia i na hana pono, ame kona hilinai i ka mana o ka Makua Mana Loa, a o ka lua o kona aloha i kona lahui.  Aole he mau mea okoa ae mawaho o keia mana e hoike mai i ka maikai o kekahi kanaka a o kekahi wahine paha.  Ina ua hilinai oia iloko o ke alona o ke Akua aole loa e nele kona aloha ame kona kokua i kona mau hoa kanaka.  Aole loa e nele kona aloha ia no ka nui o kana mau hana maikai.  O ke aloha ana o kekahi kane a wahine paha i kona lahui he hana hanohano loa ia.  O ke kanaka i aloha ole i kona lahui ua kupono loa oia e lawe ia aku i waena moana a haawi aku i mea ai na na mano.  Ua hoike ae o Paleka i ka maikai o keia makuahine,  a he makuahine Hawaii oiaio.  He kakaikahi loa na ma kuahine Hawaii i like me kona ano.  Oiai oia me ke kaona nei he hele am oia i Kawaiahao i ka pule.  He hooikaika oia ma na hana pono oiai ua manao oi loa oia o ka lima mana o ke Akua ka mea nana mai na pomaikai ame na mea maikai apau loa.

     Ua hoomaka ia na hana i ka hora okolu o ka auwina @a.  Ua mele mai ka papa himeni o ka luakine o Kawaiahao i kekahi mau himeni punahele iaia i kona manawa e ola ana a e lohe ia ana ka leo uwe o kekahi puuwai aloha i hiki ole ke uumi mai i ka leo o ke aloha.  He ku maoli no i ke aloha.

     Ke nana ae ma na paia kamaaina o ka hale me he mea ala e i mai ana ua hala, ua hala, ua hala i ke ala hoi ole mai. O ka moe mai no me ke kino nani,  o ka leo, aohe leo.  Ua hiki mai ka Bana Hawaii e hookani mai i kekahi mau mele kaumaha e hoike mai ana hoi i ko lakou aloha no ekia makuahine i haaheo mau i ka lone ana i ka leo o keia bana kaulana o kakou.  Me he mea ala ke nana aku ilaila ae na kanaka hanohano apau loa o keia kulanakauhale.

    Ma Waimea Hawaii oia e hoomoe ia aku ai me ka laua mau keiki i hala mua aku ma keia ao.  Ua pau ka hauoli ana oia home hookipa malihini ma Mana.  Ua pau ka hauoli oiai ua hala aku la ka makuahine ka mea nana e hoomaopopo mai na mea apau e hauoli ai ka noho ana.  Alona keia makuahine i haalele mai.

-----

 

KASTOL.

-

   O KE KASTOL ka inoa o kekahi AILA HOONAHA maikai loa i hoomakaukauia me ka maemae loa e kupono ai ke inu me ka pakui ole.  Ua pau pono no na meteria o e ola iloko o kela aila.  He hiki loa i na keiki liilii ke inu me ka hakalia ole, a he oi aku ke lakou makemake i keia laau ke loaa aku no ka like me ka hone.

     O ka lepo paa kekahi nea nana e hooulu nai i na mea inoino ai o ke keke.  Ina e nele i ke keke maemae, aole loa e hiki i kekahi mea ke manaolana no ke oia loihi.  Oia iho la no ka mea @ no ke ola kino.  O ke KASTOL ke mea nana e hookaawale i na mea paakiki a pau o ka naau.  I na e loaa kek@ lanakila i na paahana i hookumu @ ia iloko o ke kino, alaila, e ikeia @ nei ka holomua o ke ola.   Pela iho @ e hoopinaia ai na mea i hoopoino @ e ka mai.  He elua ana o na omole KASTOL e kuaiia nei,  he omole 26 keneta a he omole 50 keneta.,

     Hoomakaukauia e ka Hui wale no o.

     HOBRON DRUG CO.

     King & Fort

-----

 

 

WELA KA HAO I KA BANA KAHUI

-

     He ni maoli no ka hana a ka Bana Lahui o kakou i keia manawa.  O kekahi mea i nui loa ai o ka hana oia n@ ke koi ana iho nei o ka Ahaolelo e hoo@ kani lakou i na moku nui o kakou e holo nei no kekahi mau mokupuni okoa aku a aole i na moku Kaleponi wale no e hoolealea ai.  He wahi hana maikai no keia aua nui ko makou mahalo i ka noonoo maikai o kekahi o na lunamakaainana i ke noi ana e hana ia peia.  He wahi mea keia nana @e hoonanea mai ana ia kakou oiai e kali ana o ka holo aku o ka moku me ka kakou mau mea i aloha ai, a i ole me kakahi @ ko kakou mau hoaloha maikai.  Kahe ka hou Berger i keia ma la aka, he makemake loa oia e lohe mau ia ka leo nanea o kana bana.

-----

 

HOI HOU MAI KA WAIALEALE

-

Puka o mua a Hiki ole ke hoomau aku ma kona Alahele.

-

     I ka Poakolu o keia pule i hoi  @[big black blob] mai ai ka Moku ahi Waialaale no Honolulu, mahope o ka ike ia ana o ke @ puka nui mamua o ka ihu o ka moku.  Ua holo aku keia moku no Maui ame Hawaii a aole i mamao loa mai Oahu nei aku ua ke ka wiliki i ka puka ame ke komo mai o ka wai.  Ua hoike koke aku la oia i keia mea i ke kapena a hoomaka e pauma i ka wai i waho.  I kona hoao ana e pauma ua hiki ole i ka pauma ke hana i ka hana a nolaila ua hoohuli koke ia ka moku e hoi hou mai no Honolulu nei.  Ku mai lakou i ka hora umikumamakahi o ka po.  Pau ke kahi mau ukana i ka pulu i ke kai.

     Ua hookau ia kona mau ukana maluna o ka moku ahi Ke Au Hou a o keia moku ke holo ana ma kona wahi.  E lawe ia ana ka Waialeale iluna o ke alahuki moku e hana hou ia keia wahi i poino.

-----

 

AOLE I HIKI AE KE KANE.

-

     Ma Wailuku, Maui i hoomakaukau ia ai kekahi ahaaina mare i kekahi le @ ka pule i hala.  Ua kalua ia na puaa momona, puholo ia na moa, kii ia na mea ai like ole o ka moana,  kii ia ko ke kuahiwi a ku ana i ka hale.  E like me ka mea maa mau ia kakou ka imi no apau pono na ono no ka la hauoli o na keiki pela no keia poe i hoomakaukau ai.  He ono hoi kau!  O ka mea apiki loa nae i ka makaukau ana o keia mau mea apau loa hiki mai ka ohana me na hoaloha ame na makamaka ua ike ia aole e hiki mai ana ke kane.  Ua ma'i ia oia aia i Hilo ua hiki ole iaia ke hoi mai i keia la hauoli o laua.  Aka aole ia he mea e hoopau ae ai i ka hauoli o na hoaloha i akoakoa ae oiai ua nui na mea ai ono a o ka noho wale iho no a hoopiha i ka lua o ka inaina.  Ua nui ko lakou lealea e hoike mai ana hoi aole me ka hiki like ae o na paa mare ka lealea o ka ahaaina mare aka ma ka nui o na mea ono ame na wai hoolealea.  Hauoli ka wahine i ka la o laua, a ike ole ke kane i keia mau mea ai ono i  hoomakaukau ia.

-----

 

"BIPI BULU" AILIKE MAIKAI.

-

     Ua hoouna aku kekahi kauka Ailiki i kekahi bila i ka wahine kane make penei:  "No ka hoola ana i kau kane a hiki i ka wa kupono e owili ia kona mau hao.  He nui na laau e hanai ia nei i na ma'i i kupono ole a mai laila mai e loaa mai nei kekahi mau ma'i like ole.  He nui na kanaka e make nei oiai na kauka e hoao ana e hoola ia lakou me keia mau laau.  Aole he maikai o na laau mai loko mai o ka honua mawaho ae o na laau mai na mea ulu mai.  Aole huli o na holoholona i na laau okoa aku i ko lakou wa e ma'i ai, aka hele koke lakou e ai i ka lau ke aa, ame nahua o na laau a oia iho lia no ko lakou laau.  O ke ano holoholona o kakou ka mea nana e hoike mai ua like na laau e ola ai.  O na Ilikini ma Amerika ka oi o ka ikaika ame ka mama i ka holo a loihi o ke ola ana.  No keaha mai?   Ua loaa ia lakou ka laau maikai.  Ua hoohuihui ia na mea  ulu a loaa keia laau kaulana, Sagwa.  O keia ka mea nana e hookaawale aku na ma'i like ole, hoomemae i ke koko hnoomaikai i ka waihona hoowali ai i maikai ke ola a hiki mai na la kanikoo.  Mawaena o na laau apau loa o ka laau Sagwa, ka laau helu ekahi loa.  O keia laau ka mea nana e pale aku na mai'i.  Ua ola na ma'i no ka loaa pono o ke kumu o ka ma'i.  Aohe ona lua ma ka hooia ma'i a o ka hoao wale no ka mea e maopopo ai ka maikai.   Hobron Drug  Co., na Agena no na Laau Kikapu.