Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIX, Number 36, 30 August 1901 — Page 4

Page PDF (1.47 MB)

This text was transcribed by:  Erinn Ortiz
This work is dedicated to:  Dr. Chun

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

            mai la ka Lede Diana a lulu lima me laua.

            "E ae mai ia'u e hoolauna aku ia oe, I kela kenoimana a kakou i ike ma ka inoa o Komoikaehuehu, aole ia he mea okoa aku, aka, o ka'u kane mare no ola, Sir Rupert Northwick."

            Ua hele mai la o Silivia ame Gilibeta e lulu lima me Komoikaehuehu a haawi aku la i kekahi mau olelo hoohauoli no keia laki nui.

            "O kekahi mea hou a makou i lohe iho nei," wahi a ka Haku Opio o Ketawina, "o Bernice ola ke kaikamahine ponol@a ka lede Diana me ire Rupert Northwick."

            Ua wili ae la o Monk i kona ihu i kona lohe ana i keia mea.  Ua manao ola aole loa e lohe ia ana keia mea aka ua loaa ae la, "E huli wale no oukou e keno poe aole loa e loaa la oukou o Bernice.  Na;u ia a e mare aku ana wau iaia mahope o ka mare ana o kuu kaikuahine me ka Haku Opio," wahi a Monk i loko iho on a.

            Ina paha ola ke ola nei me nei ua hauoli loa ola ke lohe i kela mea, aka ua hala aku ola ma kela ao.  He nui loa paha ka manawa ana i noonoo ae ai owai la kona mau makua a ka aole ola i ke a hiki wale no i kona make ana aku la.  Poor girl," wahu a Silivia.

            Ua ike iho la kahi Makai kiu o ka manawa maikai loa keia e lawe ia mai ai O Bernice imua o lakou.  O kana mea nui keia i kali ana o ka loaa o ka manawa maikai nona e hoike aku ai ia lakou apau loa aole i make o Bernice aka eia no oia iloko o kela hale e hoike ia nei keia mau me kupanaha apau loa.  Pehea ana la oia e hoike aku ai ia lakou i keia Bernice?

            "E kala mai ia'u e ka Lede Diana.  Ua lohe wale no wau mai kekahi hoaloha mai, he hoa noho a hoa hele akamai kou i ka himeni ame ka hookani pila.  E ae mai ia'u e kii aku iaia e lawe mai e hoolealea la kakou.  Ma ko'u manao he ahiahi hauoli keia, a aole he ahiahi no ke kaumaha.  Ma kela ahiahi olua i hui hou ai mahope o ke kaawale ana no kekahi mau makahiki loihi, a ua hiki mai nei hoi makou olua.  Nolaila in a oe e ae mai ia'u e kii aku iaia e hele no wau a lawe mai iaia," wahi a ka makai Kiu.

            "Maikai, makikai," wahi a ka Lede Diana.  "A he nani ia nou ka makemake e kii aku no oe iaia.  Aia ma wakauwa a nana oe e alakai aku a hiki kona lumi."

            Ma ke eleu nui ua haalele mai ia ka makai kiu la lakou a hele aku la oia e kii i keia lede ana i uhai lolo ai i keia mau mahina.  Mawaho o ka puka ua hui aku la oia me kekahi kauwa a nana oia i alakai aku a hiki i ka lumi o bernice.  Kikeke aku la oia ma ka puka a puka mai la o Bernice.  No ka makawa mua loa ua ike aku la ka makai kiu i ka nui maoli o ka u'i o keia kaikamahine a noonoo wale ae la no oia i ka nui o ka hauoli o ka Haku Opio i kona manawa e ike mai ai ia laua.

            "Ua makemake ka Lede Diana ia oe e komo i kou lole maikai loa, a iho pu aku me a'u i ka lumi hookipa.  He mau malihini kekahi ala malaila a ua makemake oia e hoolealea aku oe la lakou.  O Mr. Besset ko'u inoa i hoouna ia mai nei wau e ka Lede Diana."

            Haawi mai la o Bernice i kona lima akau i keia makai kiu a lulu lima akau i keia makai kiu a lulu lima laua no ka manawa mua loa.  Ua ike iho la ka Makai Klu i ka palupalu maoli o keia mau lima maikai ana e paa nei a ike ae la hoi ola i ke kumu i aloha loa la ai o keia Moiwahine o ka Nani.  Hauoli kana kane ke ike mai iaia me kona nani nui, a he mau minute pokole wale no koe hui laua.

            "Hauoli loa wau i ko'u hui ana me oe e Mr. Bisset.  Ina oe e kala mai ia'u no kekahi mau minute, e hoi ae wau e komo i ko'u lole a makaukau wai hookani aku wau i ka bele kii mai oe ia'u."

            Ua komo aku ia oia iloko o kona lumi e komo ai i kona aaku nani loa.  I ka loaa ana iaia o keia hana me ka Lede Diana, ua ike mua o Fafine e hiki mai ana kekahi manawa e makemake ia ai o Bernice e paani aku i mua o kekahi anaina kanaka.  No keia kumu ua hele aku oia e kuai i lole maikai loa nona.  Ua humuhumu ia eia me kona ike humuhumu nui, a o ka paa ana no ia i kela ahiahi.  Ua hookuku mua iho laua a ike i kona nani, he lole kilika maikai loa i kupono no kekahi Moiwahine.

            Komo aku ia ola iloko o kona lumi a e hoomaha ana o Fafine mahope o ka paa ana o keia lole ana i hooikaika nui ai.  Ua hoike aku ia ola i kona makemake ia e iho aku i ka lumi hookipa e hookani a himeni ai hoi.

            "Laki maoli i ka paa ana ae nei o kou lole.  Ua maopopo mua ia'u e hiki mai ana kekahi manawa e makemake ia aloe imua o kekahi anaina kanaka a nolaila ua hoomakaukau mua iho nei wau nou," wahi a Fafine.

            "Heaha ia ka'u hana ehana ai in a aole o oe kekahi me au.  Ua like kau aloha ia'u me ke aloha o ka makuahine.  Aole loa wau e poina ia oe e Fafine i na la apau o ko'u oia ana."

            Ua komo iho ia oia i kona lole me ke kokua pu ia mai e Fafine.  I ka paa ana o kona lole ua ike iho ia oia i ka maikai o na mea apau loa i hana ia no keia lole.  Ma ka Fafine nana mai hoi aole oia i ike i kekahi wahine u'i e like me kana e ike nei imua o kona alo i keia manawa pokole loa ua hiki mai la kahi makai kiu.

            Ua hele aku la laua.  I ka noonoo ae akahi makai kiu ua like oia me kekahi keiki alii e hele ana ma ka aoao o keia Moiwahine o ka Nani.  me ka malia loa ua iho aku la laua i ke alapii o ka hale, a i ko laua ku ana ma ka puka.

            Uahuli mai ia ke anaina a nana mai ia i keia kaikamahine u'i lua ole a lakou i keia kaikamahine u'i lua ole a lakou e ike nei e ku aku ana ma ka puka.  Ua e ike nei e ku aku ana ma ka puka.  Ua e ike nei e ku aku ana ma ka puka.  Ua huki ia mai ka ike a ko lakou mau maka e like me ka ume ana a ka makeneki i na mea hao, a ike mai ia i keia nani nui.

(Aole i pau.)

            He 100,000 bua e paa ia nei ma ke ano pio e na Pelekane.  He $1,500,000 i haawi ia ae e ke aupuni Amerika no ka hoomaemae a hana hou ana i na awa kumoku ma Manila.

 

Leone Noela

Ke Kaimahanie a ke Kanaka Mahiai.

            "I Roma," wahi a ka Lede Mariana esakine i olelo aku ai i kona hoahanau; "he mea kamahao loa no hoi ka hiki ana mai ia nei nei!  Ua ike no anei oe olai i ko'u wa kamalii ua paa ia'u ka moolelo o Roma a ua manao mau nohoi au he mau olelo nane nani wale no ia.  Aole loa au i manaoia iki penei iho la ke ano o keia wahi.  He pauku kaulahao o Roma mawaena o ka honua kahiko ame ka honua hou."  "Ae," wahi a ka Lede Kamabere i pane mai ai, "he mea oiaio no hoi ia, e kuu aloha."

            Aohe nohoi wahi mea a ulu wale ae o ka manao iloko o ka Lede Kamabere.  I ka mea a kona hoahanau opiopio i manao ai.

            Aole loa i haawi ka Lede Kamabere no ka mahi ana i kona manao aka ua haawi mau ola i kona manao oluolu no ka hoolulu ana aku i ka Lede Mariana.  he mea hauoli loa no hoi ka ilio ana i kahu malama waiwai no kekahi hooilina wahine opiopio a nani elike me ka Lede Esakine, a he hauoli mau noka oia i ka lokahi pu ana me na huahoi ola i ka lokahi pu ana me na huaolelo ame na manao o ka Lede Mariana.

            He akahai a he oluolu ka Lede mariana ma na ano apau.  Ola kekahi Iloko o na poai wahine i hanau ia no ka hoomalu ia aku aole hoi no ka hoomalu mai.  Aole loa e hiki iaia ke hoomalu.  aka ua hiki iaia ke hoolohe.  Aole e hiki iaia ke kauoha, aka, ua hiki iaia ke halihali i ka makemake o na poe e ae a hiki i ka huapalapala hope loa.

            O ka Lede Kamabere mai kona mau manao ponoi ae no, i makemake ai i ka Lede Mariana no ka hele ana i Roma.  Ua hooponoponoia e ia ka huakai hele me ka loaa ole o kekahi kuia.  "Mariana," wahi a ka Lede Kamabere i olelo mai ai, i hea kahi au i hooholo ai i kou manao no ka hoohala ana i ke kau hooilo?"

            "Aole," wahi a ka Lede Mariana i pane aku ai me ka maile, "aohe au i noonoo nui e pili ana no ia mea, e Aunty Kini, a pehea hoi oe?"

            O na olelo a ka Lede Mariana i hoopuka aku ai imua o kona aunty oia hoi he makuahine ma ka hanauna ua puana ia aku ia me ka nahenahe ame ka oluolu.

            "Ae," wahi a ka Lede Kamabere i olelo mai ai, "ua noonoo nui au e pili ana no la mea.  Ua lohe au he nui loa na poe Pelekane maikai i hala aku la i Roma.  Ua olelo ia mai ia'u o keia poe aku ia kekahi o na poai maikai loa i hiki aku la i Europa."

            "I Roma," wahi a ka Lede Mariana i olelo aku ai, me ka manao e nalu ana iloko ona." He lehulehu no anei ka poe e hele ana i kamaaina mua ia'u?"

            "Ae, kekahi põe no o ko kakou kulana.  Ka mare ana mai lo no ia o kekahi kaikamahina Pelekane u'i me kekahi keiki alii koikoi o Roma, oia hoi o Dorio, nolaila e keeo loa ia ana na Pelekane ma Roma i keia makahiki.  Ua makemake loa nohoi au no ka hele ana aku ilaila.  Ua ike no au i kekahi poe o ka ohana Dorio, aka, aole nae hoi o ka mea i mare koke iho la."

            "Alaila, in a oe e makemake ana, e pono kaua e hele ilaila." wahi a ka Lede i olelo aku ai.  "ua oluolu loa au in a oe e hele ana."

            Nolaila, me ka nui ole aku o ka hana ua holomua iho ia ka mahele mua o ka papa kuhikuhi a o ka Lede mariana Esakine keia ame kona kahu hanai, oia hoi ka Lede Kini Kamabere, ua hooponopono iho ia laua no ka hele ana i Roma i ke kau hooilo.  Ua lawe ae laua i kekahi hale kaulana loa i kupono no ka poe hanohano elike no me laua, i ka paia ka Hale Bofazi, e kokoke ana i kekahi kihapai nani.  Ua akahele loa ka Lede Kamabere, oiai oia e noho ana Iloko o ka nohona hoohiehie ana o Italia ua ike iho ia oia ua oluolu kupono keia nohono iaia, a aohe nohoi he hooluolu hou ana aku ana i makemake ai o ka hale Bogazi a laua e noho nei, ua like no ia me ka oluolu o ka nohona o ko laua home ponoi.

            Ua hoi mai ia oia i ka hale i kekahi kakahiaka, mahope o kona hele ana no kekahi mau hora lehulehu e kuai ai i kekahi mau mea a laua i makemake ai me kekahi nanaina ano nui maluna o kona helehelena.

            "Mariana," wahi a ka Lede Kamabere i olelo mai ai, "ua lohe mai nei au ela ka ohana Lanasawela ia nei nei.  Ua hauoli loa ia au.  Ua manao au e hele aku e ike la lakou i keia auina ia in a ua maluhiluhi oe owau wale nohoi ke hele ae."

            Ke ano o kona leo i kamailio mai ai ua oi aku la mamua o na huaolelo i hoopuka ia mai ai.  Ua oi aku ka makemake o ka Lede Mariana ola hookahi no ke hele i kana huakai ike alii.

            "Ua hoomanao no oe i ke Kaunawahi ne o Lanasawela oia ka helu ekahi o Ladana i keia kau makalii aku nei.  Ua nui kona mahalo ia oe, ina oe i hoomanao."

            "Ua hoomanao au iaia," wahi a ka Lede Mariana i olelo mai ai; alaila, me kekahi ano hoihoi, ua ninau aku la oia," o ka Haku Sanadoa ke keiki ana ka mea i komo iloko o kekahi pilikia, aole anei pela?"

            Ua ano kahaha loa ka Lede kamabere i ka ka Lede Mariana mea i olelo mai ai; he hoike mau aku kana hanai iaia i kona manao hoowahawaha ia mea he holoholo olelo o na ano like ole a pau, a ua haohao nohoi ola pehea ia i lohe ai kana hanai no na mea e pili ana i ka Haku Sanadoa.  Aka nae e pono e haawi ia aku kekahi pane i ka ninau a ka Lede Mariana.

            Ua luliluli ae la ke poo o ka Lede Kamabere me ke kaumaha.

            "Aole nona ka hewa!" wahi a ka Lede Kamabere i olelo aku ai, "ua hai mai kona makuahine ia'u i na mea a pau e pili ana nona.  Ua nui ko'u kaumaha nona."

            "Pehea hoi i nui loa ai kona aloha ia'u?"  wahi a ka Lede Mariana i olelo ai.

            A pane mai ia ka Lede Kamabere pe nei:

            "He wahi keiki opiopio loa oia ia manawa, a o keia kaikamahine hoi, he kaikamahine malama walu, a ua manao au ua makemake loa oia no kona.

 

            Lokomaikai, a me kona oluolu ai ole ia ua koi ikaika aku paha oia i keia keiki e mare me ia, a maila paha ua hana, oia i kekahi olelo hoopaa no ka mare ana me la i ka manawa, e piha ai o kona mau makahiki i ka iwakaluakuamamakahi.

            "Ua manao au." wahi a ka Lede mariana i olelo pololei aku ai, "ua mareia oia me keia kaikamahine, a ua hana kona mau makua i kekahi palapala hoopii no ka hoonoa ana i ka mare no ka mea aole i pau ka mana o kona mau makua maluna on a."

            "Ua manao au, e kuu kaikamahine aloha," wahi a kona makuhina hanai i olelo mai ai, "ua oi aku ka pono e kapae loa kaua i ka kaua kamailio ana no ka Haku Sanadoa.  Elua mea i maopopo i na ua mare i'o ka Haku Sanadoa me ka maikai aole loa e hookaawale i kona mare ana, a o kekahi hoi, aole loa e hiki i ke kaunawahine ke hoomanawanui no ka hai wale ia oe no o ka popilikia o kana keiki."

            "Ua ike no anei oe i ka Haku Sanadoa?"  wahi a ka lede mariana i ninau mai ai i ka Lede Kamabere.  I kekahi manawa mai mahope.

            "Ae, ua ike no au iai, a ua ike au oia kekahi o na kanaka nani loa a'u i halawai pu ai he keonimana mappopo he hiehie a he wiwo ole."

            "He mahalo kiekie loa kena."  wahi a ka Lede Mariana i olelo mai ai me kekahi manao e nalu nui ana iloko ona.

            "Aohe au i ike no kekahi mea kiekie hou e ae,"  wahi a kona makuhina ma ka hanauna i olelo al@u ai, alaila, e like no me kona noeau mau ua hoololi ae ia oia i ka laua kumu manao, aka, e noonoo mau ana ka Lede Mariana i ke kanaka anan i lohe ai he kanaka koa a he keonimana.  Ia wa no ua hala ae la ka makawa me ka oluolu no kekaunawahine ame kana keiki.  Aia lakou i kekahi hale alii nani loa kahi i noho ai he hale alii ia no ke keiki alii o Roma he hale alii ia no ke keiki alii o Roma mamua, aka i keia manawa ua haawi ia i hookahi makahiki i ka mea e koho ia i hookahi makahiki i ka mea e koho ana iaia a kiekie ka huina o na dala ana iaia a kiekie ka huina o na dala.  Ua malama maikai loa ka Lede Lanasaweia i kana keiki me ke akahele; ua hooluolu ana aku iaia elike me ke kana ahoe ia i hooluolu la mamua.

            Ua ike ke kaunawahine, e loaa pinepine mai ana ka leta a kana keiki mai Enelani mai.  Ua piha loa oia i ka inaina i kekahi manawa ua manao ole e huna malu i kela poe leta me ka ike oke o kana keiki.  Eia nae aohe ia i mamkemake e hana elike me ia; ua oi aku oia e hookaawale i kekahi mare ma na olelo hoohauhili ana aka aole loa oia e hana ino i kekahi leta.  Ua kamailio aku oia imua o kana keiki me ka makau ole ame ka hunahuna ole, ua maopopo loa iaia aole loa oia e mare hou ana me Leone iloko o Iune, aka aole i makemake ke kaunawahine i kana keiki e hoi koke i Enelani.

            O ka mea maa mau na ke kaunawahine ponoi no e wehe ka lakou eke leta