Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIX, Number 11, 11 September 1901 — Page 5

Page PDF (1.56 MB)

This text was transcribed by:  Brandie Pilapil
This work is dedicated to:  Lillie Agrellas

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

NUPEPA KUOKOA, SEPATEMABA 18, 1901                 5

 

-----

 

NA HUNAHUNA MEA HOU.

-----

            Ua koho ia o William H. Hunt o Montana i Kiaaina no Porto Riko.

----

            Ke hoomakaukau nei o Peresidena Makinale no ka holo ana aku no Bafu@

----

            Ua hookaawale ia e ke Aupuni Amerika he $5,000 no ka oihana koa ma Hawaii nei.

----

            Ua hopu ia o Peresedina Kaliwaiana ao ke kue i ke kanwai iawai'a, ma Masasuseta, Amerika.

----

            He mau tausani i make mamuli o kekahi wai kahe nui ma ka Muliwai Yung-Tse ma Kina.

----

            Ke kokoke loa aku nei i ka la heihei a papa ame na moku kia kahi. Ke hoomakaukau nei na komite no no lealea e ia la.

----

Ua hopu ia a Kahilialau no ka hoeha i kana keiki. ua oki ia keia keiki me ka pahi ma ke kua a ma ka kuekue ma.

----

            Ke makemake ia nei e hoopii loa i ke Kanawai auhau o na lona makahiki i Amerika. ua apono ia keia kanawai e ka aha Kiekie ma Hawaii nei.

----

            Ke kaua nei no no Pelekane ma na Bua ma Aferika Hema. Ua hoi no Bua ma na Kuahiwi i loaa ole aku ai ina Pelekane.

----

            Nui na poe poa komo hale e hoike ia mai nei ma Alanui Young. O ka mea maikai nae aole mea i hoopoino ia e lakou.

----

            Ua makemake o Nigel Jackson, kekahi o na makai kinipopo e ki la H. M. Ayers o ka Nupepa Advertiser no ka hooiaha i kona ike ole i ke kinipopo.

----

            Ua poho kekahi Porko Riko ma Kaheha, Paia, Maui, ma ka la pule, ia ekahi o keia mahina. Manao ia i pakika kona wawae oiai oia e hoao ana e auau.

----

            Ke noonoo ia mai nei no ka hihia o Lunakanawai Humepere ma Amerika Hiki ole ke maopopo kona pae ame kona pea ole ma kana oihana i keia manawa.

----

            I ka Poakahi o keia pule hoomakahou ai na kuia aupuni apau. Akahi no a ike hou ia aku na keiki me ka lakou mau buke e hele ana no ka imi naanao.

----

            E haalele ana ke Kinau ia Hilo i ka Poaha o keia pule ae, ia 19 o keia mahina, a ku i kee kaona nei i ka Poalima, mamua o ka la hoehoe waapa, oia hoi ka Poaono, Septemaba 21.

----

            Ke malama ia nei na holohoiona a ke Keiki alii Kalanianaole i hoouna mai nei mai Aukekeialia mai. O na manu aloha ka mea nawaliwali a he eono i make,

----

            Ma ka po Poalua nei i mare ia ai o kapena S. Johnson me Miss Olive P. Cameron. Nui na hoa'loha i kono ia a ua hulahula ia a hiki i na hora o ke aumoe.

----

            Ua haiolelo ae o Francis Murphy i mua o na haumana o ke kula o Kamehameha i ka po Poalua o kela pule. O ka hookaawale o na opio mai na walona mai, ka manao nui o kana haiolelo.

----

            Ua hopu ia kekahi wahine Ilikini no ka hoao e pepehi kanaka. Ua hanau oia i kekahi bebe a kanu oia la no ka like ole me kekahi lala o ka ohana. I ka eli ana ia no keia wahi, he 50 hora mahope mai, ua loaa aku keia bebee ola ana no.

----

            Ua hoike aku o Keoni Hapa imua o na Komikina nana koi Pauahi Bubonika, ua poho oia he $150, mawaho ae o kekahi mau poho. Iloko o kona pahu keia huina kala, a e hapai ana oia i keia pahu i ka manawa i kau mai ai ka welau pu a na koa i mua ona, a i loko o kona pihoihoi ua waiho oia i keia pahu a holo me ka mama i loaa iaia. He ehiku paalole hoi i komo ole ia a i hiki aku hoi ko lakou mau kumukuai i ka $175 kekahi i pau ke ahi.

----

Waimea, Kauai, Sept. 2. 1901.

E oluolu e hookomo iloko o ke Kuokoa, i keia malalo iho:

E noho ana ka Ahahui Ekalesia o ka Mokupuni o Kauai ma ka Luakini o Haena, ke hiki aku i ka Poaha elua o Okatoba 1901, hora 10 a. m.

E makaala na iaia o ka Ahuhui i ka manawa i hoike la ae la maluna.

                        G. L. KOPA.

Waimea, Kauai, Sept. 2, 1901.

----

HALAWAI AHAHUI EKALESIA O KA MOKUPUNI O KAUAI.

----

            E halawai ana keia Ahahui ma ka Luakini Hou i Haena, Apana o Hanalei ke hiki aku i ka la 21 Okatoba 1901 i ka hora 10 kakahiaka o ka Poakahi.

            Ke polo ai ia aku nei na iaia o keia Aha e akoakoa mai a pau.

            Me ka mahalo nui.

                                    SAM K. KAILI.

                                    Lunahoomalu.

            Hanalei, Augate 30 1901.

----

HOOLAA LUAKINI.

----

            E ka nupepa Kuokoa e, Aloha oe: E oluolu mai kou lokomaikai e hai aku i keia hana hou ma na kalaulu o ka Teritori o Hawaii.

            E hooiaaa ia ana ka Luakini hou o Haena ma ka Apana o Hanalei Mokupuni o Kauai. e ke Kakau Leka o ka Papa Hawaii, ame na Kahu Ekalesia o ka Mokupuni o Kauai ke hiki aku i ka la 26 o Okatoba 1901 e hoomaka ana na hana ma ka hora 10 o ke kakahiaka.

            Ma la ia no me ka hora 1:30 o ke awakea a malama pu ia ai na hana Hoike Nui o na Kula Sabati o ka Mokupuni a kauai, maloko o ua Luakini hou nei.

            Ke paipai ia aku nei na poe kuleana i na hana, no ia la e Huliu, e makaukau e hele mai a pau e ike ika uina o ka wai o Namolokama, a e honi i ke aia a na pua hala o Naue.

                                    SAM K. KAILI.

                                    Komite Nui.

            Hanalei, Augate 30, 1901.

 

HUAHAELE MA MANOA,

-----

Makemake kekahi mau

Kanaka e A'o i

na Pake.

----

Pepehi ia ka Pake no ka Hana i ka La Sabati - Eha loa kekahi Pake Aole i maopopo kona Ola.

----

 

            Ma ka la Sabati i hala i hoao aku ai kekahi mau kanaka Hawaii o kakaou e a'o i kekahi mau pake aole e hana i ka la Sabati a ua ikaika keia a'o ana oiai aia kekahi o keia mau pake ma ka Hale ma'i i keia manawa kahi i moe ai iloko o na ehaeha i haawi ia aku iaia e keia mau kanaka ma ke ano he a'o iaia aole e hana hou i ka la Sabati. O ka mea apiki loa pepehi mua keia mau kanaka a eha ka pake holo mai e hoike i na makai i ka hana o keia mau pake i ka la Sabati. O Kalimapehu ka mea mua loa i hele mai e hoike i keia mea hou i ka halewai. Makemake oia e hopu ia kekahi mau pake no ka hane i ka pule. Aole nae oia i hoike mai i na makai ua pepehi mua ia aku e lakou keia mau pake a eha no keia hewa hookahi no.

            Aole i loihi mahope o kona hala ana aku ua lawe ia mai la kekahi pake eha maluna o kekahi kaa i ka halewai. Ua nana ia kona eha a hoouna koke ia i ka Halwma'i e nana pono ia ai kona mau pilikia. He nui na eha i ike ia ma kona poo a hookahi no nae eha nui loa ma kona poo. Mamuli o keia eha ua maopopo ole kona oia ame kona oia ole mai keia mau pilikia mai i loaa iaia mai keia mau kanaka mai.

            Ma ka hoike a keia mau pake e hana ana no lakou ma ko lakou mala mea kanu i ka manawa i hiki mai ai kekahi mau kanaka a kauoha mai la ia lakou aole e hana. O Keoni Kalimapehu, ka makai kula o keia wahi, ka mea nana lakou i kauoha mai aole e hana i ka la Sabati. I ko lakou ae ole ana e hoopau i ka lakou hana ana ua lele koke mai la o Keoni Kalimapehu, ame kona mau hoa, oia hoi o Moapono. Kalei Kalimapehu, ame Kale Kalimapehu, a hoomaka e pepehi ia lakou, a o ka hopena o keia mau hana ua loaa keia mau eha ia Tum Fat, kekahi o keia mau pake. Ua eha no kekahi mau pake okoa aku aka aole i nui loa ko lakou eha elike me ko Tum Fat.

            Ma ka hoike a ka Luna Nui o ka Halema'i ua hili ia keia pake ma kekahi mea oi a oia ke kumu o keia moku nui ma kona poo. Ma kona manao he ko'i a i ole kekahi mea like me ia ka mea i hili ia make poo o keia pake Ua oleleo ae kekahi poe he laau ka mea i hili ia ai aka ma ka nana pono ana i ke ano o ka eha ua hiki ina ke ike ia aole he laau aka he mea oi.

            I ka maopopo ana o keia mea i na makai ua hoouna koke ie kekahi mau makai e hele aku e ike i keia mau kanaka i makamake e m@  ka maluhia o ka la Sabati, a ma ke alakai a kekahi o a pake ua loaa aku lakou. Mawaena o keia mau kanaka ua loaa aku kekahi wahi keiki o Auwana kona inoa a i ka ninau ana ia o keia wahi keiki e pili ana i keia mea ua hoike mai la oia aole nana aka na Kalimapehu i hana keia hana. He ewalu paha makahiki o keia wahi keiki. I ka hopu ana ia o keia mau kanaka ua hoole loa lakou aole lakou i ike i keia mea a o ka Keoni wale no i olelo ae oiai oia e lawe ia mai ana no ka Halewai. "Aole no'u ka hewa, aka, no na pake."

 

-----

Haki kekahi Uwapo,

 

Make ekolu Miula a mai Make ke Kalaiwa.

 

            Ma ke kakahiaka o k a Poakolu o ka pule i hala ua haki ka uapo o ke awawa o Pahoehoe, he ekolu mile mai Hilo aku ma ka aoao e hele ala i Hamakua, a make loa kekahi mau hoki a pakele hoi ke oia o ke kalawa. He kanawalu kapai ka loa o keia uapo a he kanakolu kumamalima paha kapuai ke kiekie mai ka wai ae. Mamua o ka huki ana o keia uapo ua hala aku kekahi mau kaa kaumaha me ka laua mau ukana me ka palekana. I ka hiki ana mai o Francesco, he pukiki me kana kaa, aole no he kaumaha loa o kana mau ukana aka ua haki mua iho paha keia uapo i keia mau kaa kaumaha mua i hala ku, I kona kaa ana aku i waena ua lohe oia i ka uina haki o keia uapo a hoomaka koke oia e lele. Haule oia iloko o kekahi wahi hohonu o ka wai a pakele kona oia. I ka ike ana, o na hoki i ka iho aku ilalo ua hoao lakou e paa mai ia lakou iluna aka ua hiki ole. I ka ea ana ae o keia pukiki mai loko mai o ka wai ua ike aku la oia i kekahi apana laau e haule mai ana a kau ae ia oia i kona lima ma kona poo no ka hoopakele ana iaia. Ua pa mai kona lima aka aole oia i eha loa. Ua ike aku oia i ka iho ana mai o kona kaa me kona mau hoki ame ka ukana a waiho ana iloko o ka wai. Ua nahaha ke kaa, pau ka ili i ka mokumoku, a make he okolu hoki. ina o ka huli ana a ma kekahi aoao aku me nei aohe lau koe.

            I ka nana pono ana ia o keia uapo ua ike ia ka popopo maoli o na laau a he laki wale no na kaa i hala mua iho ma luna o keia uapo i ka haki mua ole ana. He mea keia e a'o mai ana i na luna alanui e nana pono loa i na uapo oiai ke haki kekahi o lakou he make a i ole he eha nui loa ke loaa ana i na kanaka e hele ana maluna ona ia manawa. He laki wale no ka pakele ana o ke oia o keia pukiki. Ina oia i hoomau i kona noho ana  iluna o kona kaa me nei ua haule pu aku oia me keia kaa a kau ma kahi papau a me nei ua make pu aku oia.

 

-----

NA KAA HOLO NAAUPO.

-----

Make Hookahi Lio e Eha Hookahi Lede

-----

 

            I ka Poakahi o keia pule ua ike ia kekahi kaa holo naaupo a ike pu ia hoi ka haki ana o na wawae hope o kekahi o na lio ame ka hookui ana o keia mau lio me kekahi lede e ku ana ma ke kihi o Alanui Alakea ame Moi. Ua hoomaka keia kaa e holo mai kekahi wahi kokoke  i ka Makeke, holo  ma ke Alanui Alakea me ka mama nui. I ka hiki ana i ke kihi o Alanui Alakea me Moi ua hoao laua e huli ma ke alanui Moi aka o ka paukiki loa o ka laua holo na aua holo loa laua a hiki i ke kihi e pili ana  i ka pa o Allen Aia ma keia kihi he wahi e hana hou ia nei no ka wai e kahe ai, a mamuli o ka pakika ana o kekahi o keia mau ilo ua komo kona mau wawae hope iloko o keia lua. O ka ikaika o ka nee mai o ke kaa mahope ame ka ikaika  huki o kekahi lio ka mea nana i uha'i ae i keia mau wawae hope ona a haki pu a kauloko ia keia lio no kekahi wahi pokole. Ua hookui aku la ka holo o ke kaa i ka pa a pau i ka nahaha. E ku ana o Mrs. Buchanan ma keia kihi a mamua o ka hiki ana iaia ke hookaawale ae ua loaa aku la oia i ka wawae o kekahi o keia mau lio a hina i lalo. Ua hehi ia oia ma ka wawae, a ua loaa kekahi eha ma ka lehelehe.

            Ua ki ia ka lio i ha'i ka wawae i aka pu a he eha manawa i ki ia ai mamua o kona make ana. Hookahi ma ka ihu, hookahi ma ke poo, a he elua manawa ma ka a'i. He iho maikai loa keia a nui ka minamina o ka ona nona ka lio. He kaa lawe ukana (Dray) keia kaa

 

-----

MA KA LUAKINI,

-----

Na kokua Mai Luna mai ia Kakou.

-----

Ka Haiolelo o Francis Murphy ma ka Luakini o Kawaiahao

 

            O Francis Murphy, ke Kaula o ka Hoole Walona, ka mea nana ka haiolelo ma ka pule kakahiaka o kaumakapili i ka Sabati i hala. E like me ka mea maa mau o ka mea nui ma kana mau olelo oia no ka hoolewaiona., ame ka noho'na maikai. Ua hoolohe aku na kanaka iaiai me ka hoihoi nui oiai kana mau olelo maikai e puai mai ana.

            Ma ka po ua hele ko oukou mea kakau e ike i ka Hui Imi Pono Karistiano ma Kawaiahao mamua o ka pule ahiahi. O ka kumu manao i kukulu ia mai oia ka hoomaopopo ana i na kokua mai luna mai. ua nui na kanaka i ku ae e wehewehe i ko lakou mau manao e pili ana i keia me ka hoikeike pu ana ae in na kokua i loaa i na kaula i na la mamua aku o karisto. Na E. Lilikalani i wehewehe mai na kokua a kakou e ike maka nei, elike me na hana manawalea e loaa mai nei ia kakou mai na kanaka waiwai mai, hoonaauao ia ka kakou mau keiki, paa na luakini i manao ole ia e hiki ana, a peia wale aku. Ua ku mai o Murphy a kamailio pokole, e paipai mai ana e hooikaika ma keia hana, a e loaa mai no na kokua mai luna mai.

            Na Francis Murphy i malama ka hai olelo i ke ahiahi. O ka haalele ana i ka hewa ame na hana e pilikia ai keia oia ana ka manao nui o kana haiolelo. Ua hoike mai oia i ka nele o kona noho ana oiai oia e inu ana a me ka lako o kona noho ana i keia manawa. Ua hoike mai oia i ka ehaeha o kona noho ana mamua aku o kona haalele ana i ka waiona ame ka oluolu ame ka hauoli o kona noho ana i kona haalele ana i keia waiona, ua kukuli like iho oia me kekahi o kana mau keiki a pule aku e loaa mai na kokua mai luna mai a i kona ku ana aae iluna, me he mea aia ua hookaawale ia ae kekahi haawe kau maha i kau iho maluna o kona kua no  kekahi manawa loihi, a no kanakolu kuamamakahi makahiki ua noho oia i loko o ka hauoli ame ka lako.

            Hoike mai oia i kona aloha i ka lahui Hawaii. he lahui oluolu. he lahui hookipa, a ua makemake oie e hana mai i na hana e kokua ai ia kakou a me ka lahui no apau loa e noho nei ma Hawaii nei. O kekahi mea nui wahi ana oia no ke aloha i na wahine. E hoolilo i na wahine i puuku malama kala a mai ae ia lakou e noi mai me ka hoomalimali mamua o ka loaa ana ia lakou o kekahi hapaumi. Aole e oluolu ka noho ana o ka home ina he inu i na waiona, aka ina e haalele i keia mea e loaa no ka nohona oluolu.

            Ua hoike mai oia i kona manao o kona ike hope loa ana keia ia kakou. Ua nawaliwali oia i keia manawa a ke koi mau mai nei kana mau keiki iaia e hoi aku e hoomaha. Ua makemake oia e malama ia kekahi halawai nui mamua o kona hoi ana. Ke makemake nei makou e hele nui ae kakou e ike i keia Kaula kaulana mamua o kona hoi ana aku i kona aina, e hoomaha ai. Ua hana oia i kana hana me ka ikaika i loaa iaia, a ke manaolana nei makou e lohe ana oia i ka leo, "Ua pono, ua maikai kau hana e ke kauwa hoolohe."

-----

Ma ke Kahua Kinipopo

-----

Huale na Makai i ka Hui Kuke Awa

-----

            Ma ka Poaona o ka pule i hala i hookuku ai ka hui o na Makai me na Keiki Kuke Awa ma ke kahua kinipopo o Punahou. I ka hoomaka ana maikai na makai a ua manao ia na lakou ana ka hanohano o ka ia. Mahope o keia paani ana no kekahi manawa ua ku ka manamana nui o Sam Leslie, ko lakou hopu popo, i ka popo a pau a hookomo ia he hopu popo hoi ma kona wahi. I keia manawa i hoomaka mai ai na keiki kuke awa e pii iluna. Ua paani lealea ia keia hopu pono hou oiai aohehe paa iaia o ka popo. Na Keia mea e kaili ae i ka manaolana o na makai a pau ko lakou hauoli ana. I ka ike ana o Leslie i keia pilikia ua nana ole oia i ka eha o kona lima a hoi hou maila no oia e hopu popo hou. Nui ka uaua o na kanaka i ike i kona hoi hou ana mai me kona lima eha e kokua i kona aoao. Ua mau oia ma keia wahi a hiki wale no i ka pau ana o ka paani ana.

            Ua hooikaika mau lakou e loaa aku na keiki o ke kuke awa aka ua hala loa lakou imua. e lohe mau ia ana ka leo o Kale Chillingworth e kahea ana, "E hoomanawanui a ai i ka ai ka@ hao o ka aina." Aole oia i haawipio a hiki wale no i ka palena pau. He 14 ai puni i loaa i na keiki Kuke Awa a he 6 no i loaa i na makai.

 

-----

KA PILIKIA O NA KIURE,

-----

Paa ia a Ao ka Po no ka Loaa ole o ka Olelo Hooholo.

-----

Aia Iwaena o na Lakou na Ona Miliona o Kakou kahi i Paa pu ia ai no keia Wahi Hihia.

-----

            Mai ka hora ekahi o ka auwina ia Poakahi ka paa ana ia o kekahi o na ona miliona o kakou no ka noonoo ana i kekahi wahi hihia nona ka hoopai, ina e hoopai ia. i hiki ole aku maluna o hookahi haneri kaia a aole hoi e h@ki ke hoopaahao ia a oi aku mamua pono mahina.

            O keia maialo iho na kiure: J. B. Atherton. S.M. Damon. P.C. Jones. E. S. Holt, Keoki Nawaakoa, A.W. Pearson. J.A. Legros, Frank Harvey, Thes Krouse, Oscar Cox. B. Naukana, ame E. K. Hapai. Ua like ka manao o keia mau kiure, he eono ma ka aoao e hookuu a he eono no hoi ma ka aoao a hoopa ana. No keia like ole o lakou m@ hooholo ua paa ia lakou ma ka @mi kiure a moe na ka Ho@ Poakahi nei. Ua kali mai @ ame ka ohana o ka hoi aku, aka ua hiki ole. Poino keia mau kanaka kioko o ka aiana mamuli o keia wahi kikia.

            Penei ke ana o keia hihia. He eha mahina i hala ae nei ua hele aku ka hui keaka o ka Flying Jordans ma ka hale hana keaka o na pake e hoikeike ai i ka lakou mau hana keaka kupanaha. Ua hoolahaia ko lakou hiki aku ma keia hale ma na nupepa pake ame na kii e hoikeike ana i kekahi o ka lakou mau hana. Ke nana aku i na kii e kupua maoli no ka lakou mau hana a na keia mea i huki mai i na pake e haalele aku i ko lakou mau home a hele mai e ike i keia hana kamahao. I ko lakou hiki ana ae nae ma keia hale keaka aole i hana ia keia mau mea i hoikeike ia ma na kii a na keia  mea i  hapai ae i ka manao ino o na pake a kii lakou i kekahi mau alani palahu ame kekahi mau mea palahu e ae a hoomaka e nou i ke poo o keia poe hana keaka. Aole oia wale aka ua hoomakaukau lakou e hoohaunaele, a hoao kekahi o lakou e kuiai i na pou e paa ai o na wahi keaka a keia poe, Ua alualu ia na wahine haole iloko o ko lakou mau lole keaka a mama i ka holo no ko lakou oia iho. I keia po a ua kii aku o Ah On he makai pake e hopu i kekahi o na alakai o keia poe i hoohaunaele ma keia wahi i keia po ma keia hana anaua loaa mai la oia i kekahi mau puupuu ana i hoomanao ai a hiki wale no i keia la. Aole o keia wale aka ua kahea aku keia pake i kekahi o kona mau hoa a hookahi ko lakou kue like ana mai i keia makai. No keia hana ua lawe ia ae keia pake i mua o keia mau kiure e noonoo, a ma ka lakou hoolohe like ana  ua makemake kekahi o lakou e hookuu  ia keia pake a makemake hoi kehai e hoopai ia.

            He hookahi pake okoa aku i hopu pu ia me keia pake no ka hoao e keakea i ka makai oiai oia e lawelawe ana i kana hana.

            I ka ike ana o na kiure e paa ia ana lakou ma keia hihia ua kelepona koke kekahi o lakou i ka lakou mau wahine  ame ka ohana e hoike aku ana i ko lakou pilikia. O kekahi mea aka loa, ua hookuu ia o Dillinahama e ka aha mai keia kiure mai, a oiai keia mau kiure i kiai ana ma ka puka aniani ua ike aku la lakou ia Dillinahama e holoholo ana maluna o kona kaa a peahi mai la hoi la lkou ma ke ana hoohenehene Na keia mea i hapai ae i ke aloha o ka home a me ka lealea oka holo kaa.

 

-----

Hoomake Ina Makika

 

            Ma ka halawai a ka Papa Ola o ka Poakahi nei, ua noi ae o Kauka Sloggett, e hoolaha aku ka papa Oia i ku lehulehu i ka waiwai o ka Aila mahu ma ke ano he mea hoomake i na makika. Aole kala i waiho la mai ma ko lakou lima e ka Ahaolelo no keia hana nolaila ua hiki ole ia lakou ke lawelawe mai i ka hana aka, oiai ua ike like kakou apau loa i ke ino o na makika. he mea maikai e ike kakou aia no he hana e make ai lakou.

            Ma Amerika ha nui na Panalaau e hoao nei e hoomake i na makika apau loa ma ka ninini ana i ka aila mahu i luna o na wai ku mau, elike me na loko ko o ka hale me ka aila. O ka mea ino na punawai na pahu wai a pela aku. Aia ma keia mau wahi e waiho ai na makika i ka lakou hua, a mahope ike ia na naio. O keia mau naio oia no na makika. Mahope o ko lakou noho ana iloko o keia wai no kekahi manawa, loaa ko lakou eheu, a lele aku. Ina e ninini ia ka aila mahu, a kekahi ano aila e ae paha e lana ana keia aila maluna o ka ili wai, a e paa ana oluna o keia wai i keia aila. Ma keia hana ana ua hiki ole i na hua-makika ke komo aku iloko o ka wai i lilo i naio, a hiki ole hoi ina naio ke puka ae meka hanu ole i keia ae alia. Na keia e hoomake i na keiki makika, a oiai he pokole  loa ke ola ana o na makika, e pau loa na lakou i ka make ina e hiki ke paa ia ko lakou laha ana.

            Oiai aole i haawi ae ka papa oie i kekahi haawina kala no keia hana he mea maikai i ka lehulehu e hoao no lakou iho e hoomake aku i na makika. Aole no paha e hiki ana ia kakou ke ninini wale i ka aila mahu ma o a maanei aka ma ka mea hiki.

           

-----

ANEANE E LOAA I KA MA'I LOLO.

-----

            O Josh Westhafer, o Lugute, Ind. U. S. A. kekahi kanaka ilihune i olelo ae aole loa oia e ae e nele i ka laau Hamo eha a Chamberlain. Ina no he ellima kula ke kumukuai o ka omole hokahi e kuai ana no oia i keia laau, oiai o ka laau keia nana ole i hoola mai kekai ma'i i aneane e hoololo iaia. Aole laau lawe maloko i oi ae mamua o keia laau no na eha ma na ami o ke kino, ame na eha e ae i like me ia. elike me ka eha o ka a-iti rumatika, ame na eha e ae o ka makaia o ke kino. O keia nohoi ka laau nana i hooia kekahi poe i loaa hapa i ka ma'i lolo.

            E loaa no kela laau ma na Hale Kuai Laau apau loa, o Benson Smith & Co., na Agena ma Hawaii nei.

 

-----

 

O NA

 

CUTICURA

 

Ka mea e Malama ai

           

            I KA WA E MAKAUKAU AI E HOI  E MOE, E LUMAI I NA LIMA ILOKO O KE POI HUAHUA "KOPA KUTICURA." ALAILA. PAI AE A KAU MALIE A MALOO. I KA WA E MALOO AI, HAMO HOU ME KA "AILA KUTICURA" - KELA LAAU HOOLA ILI MAIKAI LOA. KE MO, E KOMO I MIKILIMA ALUALU, I OLE E HAPALA WALE IA KAHI KAPA MOE, I OLE AI NO HOI E PAU KA LAAU I KE KOPEIA. A E OKIOKI NAE I MAU PUKA MAKANI MA NA MANAMANA A MA KA POHOLIMA KEKAHI. O KEIA KA LAAU MAIKAI LOA NO NA LIMA ILI LAHILAHI A AWAAWAA. MALOO A MAE WALE PAHA, MANEO WALE. LIMA NOU NUI A NO NA MANAMANA ULU KAPAKAHI O KA MAIAO.

            HE MILIONA A OE ka nui o na wahine e auaau mau nei me keia KOPA CUTICURA, no @ malama @ hoomaemae ana, a no ka hoonani ana i ko lakou ili, i pau i ka pap a o ke poe           ka unahi pii a i mea o hoi kek hi e pau ni ka bilelei ana o ka lauaho. a hoopauloupalu, hoa'i a'i a me ka hoou'iu'i anai ka ili o na wahi i hele a manaoanoai ka hookaika i ka haha e like me ne lima a pela pa no hoi e hoolau ia ni i ua eha, ma ka holoi ana i ka wahi aha me keia @pa, i ole ai e ike i ka nai me ka wewela; a i ole no hoi e hou nui. ma ka holoi ana i na wahi palahehe; a he oi loa aku ka Waiwai nui o keia kopa ina makuahine e lawelawe ana h na i @ulehu e 21 i ana i na k iki ame lakou iho no h i a i na wahine no a pau O ka poe ike maka i ka ma kr o keia kopa, ame loa lakou e ae iki ana e hoao i kekahi kopa okoa aku ke koila mai @ua no e oleloia na. he kupono ia ano akoa aku no na mea e pili ana ka ili he poo me ka ianoho o na bebe ame na keiki. Ua loaa mai keia wai ai nui o ke KOPA CUTIKURA, mai loko mai o keia laau hoola ikaika loa o kapala CUTIKURA, oia ka laau ikaika loa ma ka hoola a a lua popilikia a pau o ka ili no ka @a aia iloko oia mau aau kekahi mau mea ikaika loa i ka pale a a i na mea ino. he loaa no h i ke a a hehe maikai ona pua @oo keia kopu. Aolz loa e hiki ke hoohalike@ mai kekahi ano koopa e ae ke hoohuihunia ke aka mai o kanaka me keia kopa, ma kaui mau haoamalam , hoola ame ka huolu'i ana i ka iki pela aku. Pela hoi i ka ili ke poo, ka lau ho a p la hoi na wahi eae. Aole no i ihi lau@ mai na kopa o na a@ a e me kei, no ka auau @na a me ka hana o na keiki liilii. Pela iho la i il@ a ka w iwai o na k pa a pau i HOOKAHI no ke KU@UK i hookahi, a no Helu @ka keia Kopa no na poino o ka hi a me kahi auaua, a he lielu ekahi no hoi nona K@ a pu@ ke ao nei.

            Ke kuaiia nei keia laau ma na wahi a pau o ka honua nei. Ma Aukekulia: o K Tow@ & Co. o Sydney N S. W., ko laila Agena; ma Aferika Hema Depot; Leanon Ltd Na @ kaka no ka Hoola ana i na Bebe a me ko lakou mau kinaunau" He loaa wale no me ha kumukuai ole

            O PUTTER DRUG AND CHEM. COMP. Boston, U.S.A. na Ona a na laau CUTIKURA a pau loa

 

-----

 

Na Hale Pe'a!

 

NO NA

 

Poe Lawai'a

 

Poe malama holoholona

 

Kela a me Keia

 

HIKI KE HOOLIMALIMAIA

 

No na Luau a me na Ahaaina Nui.

           

PEARSON & POTTER CO. LTD.

 

926 ALANUI PAPU              TELEPONA MAI 317

 

------

 

Ka Loio Kuhina E. P. Dole me kana Wahine, ua Mare ia

Laua ma Kapalakiko i Ka la 5 o Septemaba.

 

E. P. Dole                   Miss Eleanor Gallagher

 

-----

 

NA MA'I EHA O KA MAKA O NA MOA

-----

 

            O kekahi mea nui loa e huli ia nei oia ka laau e ola ai ka eha o ka maka o na moa liilii. Aole o na moe limi wale ke loaa nei i keia ano ma'i aka o na moa nunui no kekahi i kekahi manawa. Na keia ma'i e luku nei na moa a e hoopau nei hoi ka makemake hoolaha i na moa o kekahi poe. Mamua aku o keia manawa e hiki mai ai no na malihini ua loaa ka mea e ae ai. Kupa na moa a lawa ka pololi o na malihini,. Aole oia wale aka loaa ka hua e hana ai i na meono ame kekahi mau mea e ae. Hiki mai i ka manawa e loaa ai kekahi iaia o ka ohana i ka ma'i na loaa koke no ka hua. No ka manawa ina e makemake ae i ka hua me ke kala nui e loaa ai ka hua. No ka ike ia o keia mau pilikia he nuina hua moa e hoouna  ia mai nei mai Kaleponi mai a pela nohoi ka moe. Ua nele loa kakou i keia mau kokua.

            No kekahi manawa i huli iho nei o Jared Smith. I ka laau e oia ai o keia ano ma'i ame ke kumu o ka hiki ana mai a no ka loaa pono ole iaia a hoouna aku nei oia i kekahi mau moa i loaa i keia ano ma'i iloko o ka alakohola no Amerika e nana ia mai e ua kanaka ike o laila. Ua makemake loa oia e pau keia pilikia o na moa a ke hooikaika nei hoi e huli mai na kanaka ike ma Amerika i keia ma'i kona kubu i hiki mai ai ame ka laau e oia ai.

            I kekahi pule aku nei i hala ua hoouna mai o Horens o Hawaii i kana laau e oia ai. O kana laau oia no ka wai paakai i paila ia a wela loa. Ua makemake ia e hana a nui maikai ka paakai e lana ai ka hua ke hoolei ia iloko. I ka manawa e paila ai keia wai me ka ikaika no o ka wela, hopu i ke pono o ka moa i loaa i keia ma'i a hoo iloko o keia wai wela. Aole paa loihi loa iloko  o moa ke poo aka e hoo na a huki koke  mai i waho. E hana i keia no elua a i ole ekolu manawa a hookuu akau iaia e holo. Kali no kekahi manawa a hoao hou i keia ano. Ma kana hoike mai e elua no manawa pau loa keia ma'i.

 

-----

KA MA'I LEPERA.

-----

            Loihi ka hoopilikia ana ia o na lahui like ole e ka ma'i lepera, aak aole i loaa kekahi laau e hiki ai ke hooia la keia ma'i. No ka makemake nui o kauka Louis Knapp, kekahi o na kauka akamai loa ma Sana Lui, Amerika, e ike pono i ke anno o keia ma'i a e huli i laau e loaa ai ke oia i na kanaka lehulehu i loohia i na haawina o ka ehaeha. ua haalele aku oia i kona ohana kana wahine, ame ka laua mai keiki eha, a hoi aku me Dong Gong, he pake i loaa i keia haawina, e noho pu ai. Ua hiki ole i ka leo uwe o kana mau keiki ame ke aloha o kana wahine ke paa aku laia.

            Ua kukulu la kekahi hale maikai no laua e ke Aupuni ma kekahi wahi kaawale mai ke kulanakauhale mai a maloko o keia hale laua e hoohala ai i na la o ko laua oia ana. E lawe ana oia i kana mau buke ame na laau like ole apau i loaa lala a imi i keia ame keia la i ka laau e loaa ai ka oluolu i kona hoa noho. Na ke aupuni ka makemake e loaa kekahi laau e oia ai keia ma'i a i ka lohe ia ana, he eono i noi no keia wahi a ua haawi ia ia Kauka Knapp. Ke kali nei na kauka o ka ike i ka waiwai o kana mau imi ame a ina e loaa ana e pomaikai ana na lahui lehulehu.