Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIX, Number 42, 11 October 1901 — Page 5

Page PDF (1.62 MB)

This text was transcribed by:  Charissa Waialae
This work is dedicated to:  Papa Joe Waialae

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

 

 

NA HUNAHUNA MEA HOU.

 

 

            @ hoolaa la ana ka ka luakini Kakolika @ kukulu ka nei ana Waikiki i keia ma@@@aa ae.  

 

 

            Ua pupule kekahi wahine ma Ari@@na mamuli o kena noonoo noi loa i ke ki ana o Peresidena Makinale i @@ p@.

 

 

            I ka la 27 o Sepatemaba ua hoike ae @@ kauka o Mrs. Makinale ua maikai @@a kona oia kino i keia manawa, a he @@naolana loa ko lakou e oluolu ana @a.

 

 

            Ua hoike  ae o Kakauolelo Gage, o Amerika, e noi ana oia i ka ahaolelo @@ Amerika e hookaawale ia he $250,000 no ka malama ana i na makai kiu malu no ka huli ana i na anaki.

 

 

            E nana i ka hoolaha a Chas. Lake, a @na e makemake e kukulu hale e ike aku ia hoa kanaka. He loea oia ma ka hana kamana, a he kanaka hoopono ma ka hana.

 

 

            E loaa no ka Hawaiian Realty & Maturity Co. Ltd., ma ka McIntyre Hale, kihi o alanui Moi me Papu, na @umi helu 3 & 4. E kipa aku e ike ia kakou ma ko lakou keena hou.

 

 

            Maluna o ka moku Hating i lawe ia mai ai i Amerika mai Klonike mai he miliona a oi aku kala ma ke gula. O kekahi iua eli gula waiwai loa keia a @@le i pau kona waiwai i kela manawa.

 

 

            Oiai aole i uku mai kekahi poe i ka uku makahiki o ka pepa e paa ia ana ka lakou pena a hiki i ka loaa ana mai @@ka lakou mau kala. Nolaila o ka poe @@le I uku mai, mai haohao no ka loaa @@aku o ka oukou nupepa.

 

 

            Ke noi nei na Bua i na aupuni nui @ hooponopono ia na kuee mawaena o lakou me Pelekane e kekahi aha hookolokolo mai na aupuni nui mai. Aohe o kala lakou e koi nei no keia aole nae @@ hooko ia ko lakou makemake a hiki wale no i keia manawa.

 

 

            He nui na haole e imi nei i ka palena pau o ka aina ma ka akau, a he nui @@hoi o lakou i make me ka ike ole. Ma ka olelo a kekahi haole i hoi mai @@@ mai ka akau mai ua manao loa @@@ e loaa ana ka palena pau o ka akau @@@a makahiki.

 

           

            HE HOALOHAALOHA

 

 

            I ka makuahine Mrs. P. Waiamau, na Keiki a olua, a me na moopuna pu. aloha nui oukou!!!

            Mamuli o ka lohe i hiki mai, o Rev J. Waiamau, ua hala aku ola i ke ala hiki ole ke hol hou mai a ua waiho iho@@ oe me na keiki a olua , a me ka olua @@ @@@opuna a olua i aloha nui ai, e pa@auma ku mai keia aoao o ka muliwai o ka make.

            Oiai o Rev. J. Waiamau ua noho kahu Ekalesia ia no keia mau Ekalesia Huila o Kailua ame Helani i kahi mau makahiki i hala aku nei, a ke noho nei makou me ka hoomanao iaia, a ia oe pu no hoi, a me ka olua alakai ana, he mea minamina nuila ia makou ka hiki ana mai o ka lohe ua hala oia ma o.

            Hooholoia: 1-0 makou iho o na hoa hanau hoole Pope o na Ekalesia Hulia o Kailua ame Helani ma N. Kona Hawaii ma o ko makou  Komite la ke komo pu aku nei makou me oe, na keiki me na moopuna a olua, e uwe pu aku me oukou iloko o ko oukou wa o ke kanikau.

            2. Ke pule nui nei makou i ke Akua Mana Loa, e hoomama mai i ko oukou mau naau luuluum me ke kaumaha.

            A nana no e holoi i na waimaka kahe a pau, a nana no i kahea mai, "Pomaikai ka poe make ke make iloko o ka Haku ma keia hope aku, e hahai auanei ka lakou mau hana mahope o lak@aa O makouiho no. S. W KAWEWEHI. J. K. NAHALE. D. ALAWA. JOSEPH ADAMU. J. MAKUKANE. W. M. KALAIWAA. J. W. KELI@KOA.

 

 

NA HOOLA O N AEHAEHA

 

 

            O kekahi o na ninau nui loa no ka hu@@ ana i na mea e hoopau ia ae ai pa@@haeha  like ole ame na ma'i o kela ame keia ano. I ke au kahiko ua huli aku kekahi poe me ka maikai a ua nui @@@ ka ehaeha i koaa aku  i kekahi mamuli o ka lapaau ana a kekahi o kela mau kauka  i lawa ole ma ka lakou mau hana like ole. Pela ka pili liilii ana mai @ ka ike o na kauka a i kei amanawa ua hiki ia lakou ke hana i kekahi mau hana kupanaha  i ike ole ia i na la i hala aku e na kauka o keia mau ia. E like me ka loaa ana o na ehaeha like @@@ ia kakou ma keia ao  pela no i hoomakaukau ia mai ai kekahi mau laau ulu, kekahi mau lau, kekahi mau aa laau maikai no ka hoopau ana ae i keia mau ehu like ole. He ikaika ka eha o ka rumalika ke hiki mai aka aia no he laau maikai e loaa ai ka oluolu o keia ma'i. ina nae e kau ia i ka manawa kupono. He nui na kanaka like ole o keia ame kela lahui i imi aku i na laau e ola ai ko lakou mau pilikia. O na ilikiai kekahi o kela mau kanaka i huli no lakou iho i na laau maikai e hoopau ae ai i na ehaeha o ka rumotika ame na ehaeha o na ma'i like ole, a o ka lakou laau no keia mau pilikia kekahi o na laau maikai loa i ike ia. Aole lakou i wikiwiki i ka hope wale ana kela ame keia lau laau. a @@ laau paha aka @ hoo mu lakou me @@@ nana pono ana i konu maikai ame kona maikai ole. a i ka maopopo ana akahi no lakou a lawe mai i keia mau hau a holilo iho i laau no ka hoola ana i ko lakou mau pilikia like ole.

            Okela Aua Kikapu a na Ilikini kekahi o na laau maikai loa no ka rumatika ka niho hui, ka eha iloko o ke poo ame na eha like me keia. O kela ame keia i hoao i keia laau ua hoike like mai lakou i kona maikai. Aole o keia mau ma'i wale ke oia i kela mau laau aka he ole kekahi mau ma'i lehulehu @@@ like me ka @@ @@@@ iloko o ka opu. na wahi i a ia  e ke ahi, a henui wale aku. E loaa no keia laau maikai loa ma @@ hale kuai laa@ o HOBRON DRUG CO., na Agena no ka laau Kikapu ma Hawaii nei.

 

 

HUAKAI A KE KIURE NIENIELE, 

 

 

Makaikai i ka hale Pupule me Kawa i ka Poakahi.

 

 

Elua Wahine e Hoopaa ia nei ma ka Hale Pupule i manao ia aole Pupule.

 

 

            Ma ka Poakahi a kela pule i hele aku ai ke Kiure Nieniele e makaikai i ka Hale pupule ame Kawa. Ua hoomaka ia ka lakou huakai i ka auwina ia, a ua maikaikai mua aku lakou i ka Hale pupule.

            Ua nana pono ia ka pilikia mawaena o ka Papa Ola ame ke Keena o na Hana Aupuni no ka hookaawale ana i ka Hale wawahi pohaku e ku nei mahope aku o ka Hale pupule. Ua manao na Kiure o ka hana maikai , oiai ua ano kahiko loa na hale o ka Hale pupule i keia manawa, oia no ka hoonee ana i keia Hale i kekahi wahi mamao loa mai ke kulanakauhale nei aku, a e waiho malie no keia hale wawahi pohaku ma keia wahi e ku nei oiai he nui loa ka ilio o ka hoonee hou ana aku.

            Ua lohe ia mai o kekahi kumu nui o ka hiki ana aku o keia kiure ma keia wahi oia no ko lakou makemake e ike i kekahi mau wahine elua i hoike ia aku eia ke malama ia nei maloko o keia wahi me ko laua pupule ole, a ua hoopaa ia laua ma keia wahi e kekahi poe i makemake e loaa ko laua mau waiwai. Hookahi o keia mau wahine i hoopaa ia iloko o keia wahi mamuli o ka makemake o kana kaikamahine me kana kane e loaa kekahi mau waiwai o keia wahine, a ua hoopaa ia aku oia ma ke ano he pupule me ka nui o kona kue. Ua hui aku keia mau kiure me keia mau wahine a ua nieniele pono ia laua i na mea e pili ana i ko lakou lohe. Ua ninau pu ia aku na wahine malama i keia mau wahine e hoike mai i ka lakou mea i like e pili ana no ka pupule ame ka pupule  ole o keia mau wahine. Aole nae i hoike ia mai ia makou na mea i loaa mai i ke kiure, ame ka lakou hana e hana aku ana no keia mau wahine ame ka poe nana laua i imi hala a hoopaahewa ia ma keia mau wahi. Ina e loaa ana ua hoopaa io ia kei mau wahine me ko laua pupule ole , ua manao wale ia no e kauoha ia ana ke kauka nana i na pupule e nana pono loa mamua o kona hoopaa ana i kekahi kanaka ma keia hale pupule.

            Ua lawe ia na kiure apau loa e hoomaikai a puni keia wahi e Kauka Malster, ka Luna nui o ka Hale pupule i keia manawa. Ua mahalo na kiure i ka maikai o ka malama ana ia o na ma'i ame ka maemae o ko lakou mau wahi.

            Mai keia wahi mai ua hele aku ke kiure no Kawa, a lawe ia lakou e ka Luna Nui William Henry ma na wahi a pau. Ua ninau aku na kiure i na paahao i ke ano o ko lakou malama ia ana a ua hoike like mai lakou he maikai loa ko lakou malama ana ia a he hookahi wale no mea makemake ole o ka paa iloko a hiki ole ke hele i waho ma na waho apau a kakou i makemake ai. O ka mea kue nui a na kiure oia ka hoopaa pu ia o na pepehi kanaka me na kanaka i hoopai ia no kekahi mau wahi liilii. Ua manao ia e noi ana na kiure e kukulu ia i hale okoa no na pepehi ame kanaka i hoopai ia no na kalaima ano nui a i wahi okoa hoi no na kanaka i hoopai ia no na hew liilii.

            Pau ka makaikai ana ia Kawa ua holo loa aku lakou no Keoneula a i ko lakou hoikeike ia ana a puni ua ike lakou ua malama ia keia wahi me ka maikai a me ka maemae. Hoomaka ka lakou huakai i ka hora ekahi a aole i hiki hou i ka Hale Aupuni a hora elima.

           

 

 

            HE MAU MANAO HOAKAKA 

 

 

            E Mr. Lunahooponopono o ke Kuokoa.

            Aloha oe: E oluolu oe e hookomo iho ma kahi kaawale o kau Pepa i kela mau malalo e kau ae la maluna, ua hanau ia mai na kanaka i keia ao me ka ike i na mea e pono ai oia a me kona hoa-kanaha.

            Ma keia poho kino ana o ke kanaka ua ao ia k@@k@@@ ina like ole, me na oihana like ole. Oia mau oihana like ole he mea pono no e hoohana ia a pehea la e hiki ai, ame keia e hiki ai e lokahi ma kekahi hana hiki no , he mea pono ina healoha na makua na kaikuaana o ka oihana like e kakoo i na poe hou e manao ana e hoala i kekahi hana ano nui e pono ai oia a me kona mau hoa lahui ponoi.

            No ko oukou hoaaloha nei he kamana ka'u oihana ike a ua hoomaka ae nei ma ka ae like a ano e ae, ua hiki ia'u ke kukulu i na hale  uinihapa a  me na hale laau na uapo, a me na hana e ae e pili ana i ke kulana oia oihana e laa ka holoi ana ina waniki kahiko o na pono hale a me na mea kahiko e ae.

            Nolaila ua lana ka manao iloko e hoike ia'u iho lehua o ka lahui holookoa mai Hawaii a hiki aku i Niihau, he mea pono ia kakou e kakoo i kekahi e kakou ma kekahi hana, ina kakou e nana aku na Kepani a me na Pake, ua lokahi lakou ma kekahi hana, ina kakou e nana aku na Kepani a me na Pake, ua lokahi lakou ma kekahi hana,  i manao ia e hana, i na makemake kekahi i@@@ a i ole kepani e kukulu i Home nona aole oia e kii i poe okoa mawaho aku o kona lahui, no ka mea, o ka hana ana pela he hoopuipui ana ia i ko hai Pakeke, a nele kona mau hoa kanaka, Nolaila e lawe kakou i ka rula a keia mau lahui i mau rula no kakou.

            Eia kekahi hemahema ia kakou na Hawaii, ina e loaa ka hana i kekahi alaila kil aku ia i kepani a i ole i Pake oia i hola ka poe hana, a noho wale aku ia kona mau hoa lahui, o ko'u manao he pono ole keia hana, a he mea pono e hoopau ae kakou ia mau ano hana a kakou.

            Eia ko'u manao i na makemake kekahi e kukulu i home nona, e hea mai i ko oukou hoa'loha nei, a i ole i kekahi poe e ae o kakou, i makaukau ma keia oihana, aole o ke kii ia waho, ao ka mea aole kakou i nele i ka poe kupono no keia hana o ke kamana.

            Aole au e olelo ana he poe kukulu hale mau kakou e like me na lahui e ae, a ka ua kukulu no nae i kekahi wa, a @@ wa hoi e kukulu au e hoomano ae hoi i ko oukou hoa'loha nei, ua hiki ke hana ia na hana me ka eleu.

            Ua makaukau au i na kii hale like ole mai ka lilo haahaa a hiki i ke kiekie. Ua hiki ia oukou ke kipa mai ai ke pono i ka nani o na hale i kaha ia, koho no i ka mea makemake ai ka pau ae ia no ia kii no ka laau ka hana aku ia no ia.

            Nolaila e na hoaloha o ka oihana like a me ka poe e makemake ana e hapai i ka hoa lahui hookahi iluna, e koo mai ia kakou i mua a lanakila aole hoi o ka ike e pili ae ana hehi iho maluna o ka a'i ua oki ia hana a kakou. i hookahi manao i hookahi pana ana a ko kakou puuwai me ke aloha hoa'hanau.

            O keia ae la ko'u manao imua o ka lahui hookahi, me ka manaolana e apo aloha mai ana oukou i keia mau manao me ke aloha pumehana.

            E loaa no au ia oukou ma ka helu 312 alanui moiwahine kokoke i ka hale mele hou, ma ka palapala a i ole ma ka hele kino mai no, he oluolu loa na kuka ana no ka hana.

            Ke haawi aku nei au i ko'u hoomaikai nui loa i na keiki o ka Papapa'i me ke aloha pumehana.

            A ke kaohi nei au i ka'u makakila me ka lana o ka manao no ka wa e hiki mai ana a na ka Makua Hemolele loa iloko o na lani e hoopomaikai mai ia lakou. Me ka mahalo. CHAS. LAKE. Oct. S. A. D. 1901, Honolulu T. H.

 

 

MR. CHAS LAKE.

 

 

            He kamana kukulu hale uinihapa a me na hale laau, he ike ma na hana hoohinuhinu, hiki ke hoopau ina waniki kahiko me ka inoino ole o ka papa. Aia kona Keena Hana ma Kona Hale noho, Helu 302, Alanui Moiwahine, kokoke i ka Hale Aupuni.

 

 

KAILI HOUIA IA BEBE A MAGUNA,

 

 

Hoi hou na Waiwai o Kalua Kapukini me ia

 

 

Nui na Kala i Lilo no ka Uku o na Loio no ka Hoao ana e Hookaawale ia Maguna

 

 

            J. A. Maguna kekahi o na malama waiwai pilikia loa i keia manawa. He nui na kanaka ame na wahine i waiho ia na waiwai malalo o kana hooponopono ana e koi nei e hoopau ia keia hooponopono waiwai a e koho hou ia i Hooponopono waiwai hou a i ole e hoi hou aku ka waiwai me lakou. O ke kumu pilikia oia no ke kapa ana aku o Maguna i keia mau mea nona ka waiwai ana e malama he uhauha kala, a me ke ano he uhauha i kona waiwai ua loaa i ka malama waiwai ka mana e hooemi mai i na kala e haawi ia aku ai i keia kane a wahine paha nona ka ka waiwai, a no keia kumu ua kue nui keia mau kane ame keia mau wahine no lakou ka waiwai i ka hana a keia malama waiwai.

            O Kalua Kapukini kekahi o na wahine i loaa i keia haawina a ua koi ae oia e hoopau ia o Maguna a e hoi hou kona waiwai malalo o jana hooponopono ana oiai ua piha kona mau makahiki i keia manawa. Ua kapaia ola e Maguna he wahine inu lama a he uhauha i kona waiwai, aka i ka huli pono ana ia e ka Aha aole i uhauha keia wahine i kona waiwai, a he inu nohoi oia aole no nae hoi i ka nui loa. No keia mau kumu ua ae hoi i ka nui loa. No keia mau kumu ua ae ia ke noi a keia wahine a hoi hou kona mau waiwai i hiki aku i ka $10,000 malalo o kona malu.

            I ka ike ana o Maguna ua haule kona aoao ua noi koke oia i ka aha e uku ia mai oia he uku lolo o $250 no ka palo ana e paa i keia malama waiwai a ua ae aku ka uha e haawi ia laua me kona lolo i keia haawina kala. Ua manao wale ia no he $1,000 ana ka lilo o Kalua Kapukini no kona lolo a ua aneane hoi e elua kaukani kala ka lilo no ka hoao ana e hoi hou mai kona waiwai malalo o kona malu a aole hoi malalo o na malama ana a keia lolo Maguna.

 

 

            WAIHO MAI O LUNA NUI ALLEN I KA HANA.

 

 

He Luna Nui Hou Mai Ana ko ka Hokele Hawaii ma kona wahi.

 

 

            Mamuli o ka maikai ole o kona ola kino ua haalele ae o Luna Nui Allen o kaHokele Hawaii i kona noho luna nui ana no ka Hokele Hawaii a ke kali nei oia o ka hiki mai o ka mea i koho ia ma kona wahi. Mai Kapalakiko mai ana ke kanaka hou, a ua manao ia e hiki mai ana oia maluna o ka moku ahi Sierra. Ua makemake o Luna nui Allen e waiho i ka hana i ka la umikumalima o keia mahina aka ua holke ia mai iaia aole e hiki koke mai ana kona hope mamua oia manawa a nolaila e kali ana oia a ku mai kona moku mamua o ka waiho ana mai i ka hana ana i malama ai me ka maikai i keia mau makahiki.

            No ka maikai ole o kona ola kino mai kona manawa i hiki mai ai i Honolulu nei a hiki wale no i keia manawa ke kumu o kona haalele ana i ka hana, a ole i maopopo iaia kana wahi e hele aku ai mai keia wahi aku.

            Ua manao wale ia no e kona mau hoaloha e hoi hou ana no ola no Kapalakiko a i ole e holo loa ana oia e kukulu i kekahi Hokele maikai loa malaila i keia manawa. Nui kona minamina ia oiai he kanaka lokomaikai a he oluolu i na malihini i kipa aku ma ka Hokele Hawaii.

            He hana nui ka hoao ana e hoomanawanui ke aha o kekahi wahi o kou kino He pau wale no keia mau ehaeha i ka Laau Panikila a Perry Davis. He hikiwawae a he mau ke ola ana. Mai ae e noho i loko o ka ehaeha aka e lawe koke i ka Laau Panikila. Ka Perry Davis ka maikai. He 25 a me 50 keneka.

 

 

 

Aole Makemake ina Makai Kiu.

 

Nana no e malama Kona Ola mai na Anaki mai.

 

 

            O ka Anaki e hoao ana e kaili i ke ola o Peresidena Roosvelt, ina, e lohi kana hana ana, o kona ola ke lilo e ana, olai he koa kaulana keia peresidena, a oia mau no kona eleu. Nui na kanaka e olelo mau nei i ka maikai ole o kana hana i ka hoole ana aole ona makemake i na makai kiu e malama iaia oiai ole e holoholo ana ma o a maanei, aka o ka manawa wale no ana i makemake ai e malama ia oia, oia ka manawa ana e hele ai ma na anaina nui, e hiki ole ai iaia ke kiai i kela a me keia kanaka.

            Ke makemake nei kona hoa'loha e ae aku oia e malama loa ia kona oia e na makai kiu, oiai aole i ike ia aku ka manawa a ka enemi e hiki mai ai, aka ua hoole loa aku oia. E ike mau ia ana ola e hele ana ma o a maanei oia wale no me ka nana ole ia e na makai a mau makai kiu paha.

            He hele oia i ka uhai holoholona i kekahi manawa, a hoi wawae mai ke kuahiwi mai e hiki i kona hale, a mehope o kona kua ua ike ia kana pu panapana i hele ai i ke kaua ma Kiuba. He kanaka makaukau loa keia i ke ki pu a o  ke kanaka e hoao ana e lawe i kona ola me ka pu me ka eleu wale no e hiki ai iaia.

            Ua manao wale ia no ke paa mau nei oia i ka pu panapana me ia ma na wahi ana apau  e hele ai no ka hoopakele ana i kona ola mai na na anaki, a mau enemi e ae paha. Ke pai nei kekahi poe iaia no kona maka'u ole aka ua olelo mai oia he waiwai ole ka kiai mau ana o na makai kiu iaia ina manawa apau.

 

 

KUU MAU LEI UA HALA.

 

 

            John Penikaulanaakalani Puaahiwalani me F. Petero Puaahiwalani. Manaonao wale, Lihaliha, Kuhikuhinia no hoi.

            I ka Nupepea Kuokoa, me na keiki hoonoho hua o ka papa pa'i ko'u welina:

            E oluolu mai no'u kekahi kowa o kou kino lahilahi. i ike mai na Kini e noho ana i ka makani Apaapaa o ka aina haaheo (Kohala) a hiki i ka Ua Kukalahale ma Honolulu nei. I ka la 2 o Sepakemaba, Poakahi, kaili ae la ka Haku i ka hanu hope loa o ka'u lei, John Panikauianaakalani Puaahiwalani, he fiva haole ka ma'i, a he fiva kanaka, oia ka ike a ke Kaukam iloko o pule eha kona waiho ana ma kahi moe me ke manaolana hoi e maha mai ana, aole ka , o ko lakou pokii loa hoi. i ka Poaha o ka pule hope oAukake, loaa iho ia no i keia ano mai fiva no a he oi loa aku hoi  ka manaonao o keia. He elua pule wale no kona kaama'i ana imua o'u Kona Mama me Kona mau Kaikuaana, Kona Papa hou a i ka la 17 no o Sepakemaba, pau ka makani ka manao a loko. Auwe! Auwe!! aloha ino kuu mau Lei o ko'u mau la a-oo. Ke noho nei au ko laua Mama me ka naau ehaeha, kaumaha, a he mea nui na'u e kanikau nei i na la apau o ko'u ola ana. O keia keiki no hoi a'u John Panikaulanaakalani, he keiki aloha makua i na la o ko'u pilikia ma'ima'i apau. Ua lilo keia i makemake no'u, a i makuahine, oiai kona mau la opio, mai ka 5 M. H., a hiki iho la i kona haalele ana mai la ia'u, he keiki holomua no hai ma na mea hoonaauao iloko o ka olelo Beretania. I ka elima o kona mau makahiki komo oia i ke Kula Beretania ma Honomakau, Kohala, Hawaii, aneane e ewalu makahiki komo i ke Kula Kaiulani me ka Paiama, Honolulu nei. Nolaila, ke kau nei ko'u noonoo nona, me ka poina ole. he keiki lawe Nupepea Kuokoa no. Aloha Aina Lahui ame na Buke, a ua kamaaina i na hoa lawe pepa ona pela me na Kapena o keia mau pepa. Ua hanauia keia kama ma Honomakau. Kohala, Hawaii. Feberuari 25, 1890. a haule iho ia ma Kukuluaeo, Honolulu, Oahu, i Sepakemaba 2, 1901, nolaila o ka nui o na la he umi makahiki, ehiku malama, ame iwakalua-kumamakahi la, walohia no.

            No kona pokii hoi he kulana no kona o ke aloha makua he wahi kei poina ole i na kau a kau, he wahi keiki naauao no. ma ke kula o na pokii ma Alanui Liliha, kona komo mua ana, mahope mai ma ke Kula o Kai ulani, a he menemene na mea a'u e noonoo nei no laua. a ke waiho aku nei ko'u naau kaumaha no ka'u mau keiki. Na ka ka Haku e hoomama mai, no ka mea, o kana olelo hoolana: "I kaumaha oukou no kekahi mea. e pule aku, a i olioli hoi, E himeni," nolaila, me ia mau olelo  a ka Haku aloha, oia kekahi mea nana e kaohi nei i ko'u noonoo pupule ana no laua.

            E oluolu mau ia'u e hoike pokole i ka nui o ka maua mau keiki, i kaikamahine oia ka hiapo, he 5 mau keikikane. O keia poe kama 5 ua hala aku la mao, a koe hookahi.

 

 

            HE HALE KUAI MA AFERIKA HEMA.

 

 

            AIA ma Sundays River Cape Colony, ma ke kulanakauhale o Bay Villa o O. R. Larson, ka mea nana e malama nei ka Hale kuai ma Aferika Hema, a ma keia hale kuai e loaa ai na mea a pau au i makemake ai, mai ka kui humuhumu a hiki i ka heluma. Ua kukuluia keia halekuai ma kekahi awawa he eiwa mile mai ka hale hooulu o na kaa ahi aku, a he iwakalua kumamalima mile mai kekahi kaona mai. Penei na olelo a Mr. Larson: "Ela i ko'u hale kuai e hele mai nei na kanaka mahiai no kanakolu mile mai keia wahi aku, a na'u e hoolawa nei he lehulehu o lakou me ka Laau a Chamberlain. Ua hoike like mai lakou i ka waiwai o keia laau ma na home i mamao loa mai na kauka mai. He hookahi mile mai ko'u hale kuai aku ua hiki ke helu ia na kanaka ma kahi o kanaono. A mai waena ae o keia he umikumamaha o lakou i hoola ia e ka Laau kunu a Chamberlain. He nui maoli keia." E loaa no keia laau ma ka Hale Kuai Laau o BENSON SMITH & CO., na Agena no Hawaii nei.

 

            Ua loaa he bila kikoo i ka waihona o ke aupuni Amerika no umi kala i hana kalohe ia. Aole i maopopo ka mea nana keia hana apuka.

 

 

No na Lima Eha,

Ili Lahilahi, Akaakaa wale, Akaakaa wale o ka Ili, Maneo, Akiaki o ka Poholima, a hu'i wale hoi o na manamana,

 

            I KA WA E MAKAUKAU AI E HOI E MOE, E LUMAI I NA LIMA ILOKO O KE POI HUAHUA "KOPA KUTICURA." ALAILA, PAI A@ A KAU MALIE A MALOO. I KA WA E MALOO AI, HAMO HOU ME KA "AILA KUTICURA"--KELA LAAU HOOLA ILI MAIKAI LOA. KE MOE E KOMO I MIKILIMA ALUALU, I OLE E HAPALA WALE IA KAHI KAPA MOE, I OLE AI NO HOI E PAU KA LAAU I KE KOPEIA. A E OKIOKI NAE I MAU PUKA MAKANI MA NA MANAMANA A MA KA POHOLIMA KEKAHI. O KEIA KA LAAU MAIKAI LOA NO NA LIMA ILI LAHILAHI A AWAAWA. MALOO A MAE WALE PAHA, MANEO WALE, LIMA HOU NUI, A NO NA MANAMANA ULU KAPAKAHI O KA MAIAO.

 

            LIA MILIONA A OI ka @ui o na wahine e auau mau nei me keia KOPA CUTIKURA. no ka malama ana hoomaemae ana a no ka hoouani ana i ko lakou ili, i pen @@ pap@a o ke po@ ka unahi pii a i mea @o hoi kekahi e pau ai ka hilelei ana o ka inuaho a i hoopalupalu hoa'ia'i ame ka hoou'lu'i ana i ka i@ o na wahi i hele a manoanoa i ke hooikaika i ka habe. e like me na lima a pela pu no hoi e hoolau ia ai i na eha ma ka holoi ana i na wahi eha me keia kopa, i ole ai e ike i ka aai ame ka wewela; a i ole no hoi e hou uui ma ka holoi ana i na wahi palahebe: a he oi loa aku ka Waiwai nui o keia kopa ina makuahine e lawelawe ana hana i heluhelu e @2@ ana i na k iki ame lakou iho no hoi a i na wahine no a pau. O ka poe ike maka i ka maikai o keia ko@@ aole loa lakou o ae iki ana e hoao i kekahi kopa okoa aku ke koiia mai; i@a  no e olelo ia na he kupono ia ano akoa aku no na mea e pili ana ka ili, ke poo ame ka lauoho o na bebe ame na keiki. Ua loaa mai keia waiwai nui o ke KOPA CUTIKURA, mai loko mai o keia laau hoola ikaika loa i kapaia CUTIKURA oia ka laau ikaika loa ma ka hoola ana ina popilikia a pau o ka ili, no ka @@a aia iloko oia mau laau kekahi mau mea ikaika loa i ka pale a@a i na mea ino, he loaa no hoi ke a@a hele maikai ona pua iloko o keia kopa.  Aole loa e hiki ke  hoohalike@@ mai kekahi ano kopa a ae ke hoohuihula e ke aka ma o kanaka me keia kona, ma kani mau hanamalama hoola ame ka h@olu'i ana i ka @@ pela aku. Pela hoi i ka ili o ke poo, ka lauoho a pela hoi na wahi eae @@o@@no puhi launa mai na kopa o na aina e me kela, no ka auau ana a me ka hana o ua keiki liilii. Pela iho la i @@ilo ai ka waiwai o na kupa a pau i HOOKAHI no ke KUMUKUAI hookahi, a he Helu Ekahi keia Kopa no ua polono o ka ili a me kahi Auau, e he uelu Ekahi no hoi no na Kamalii a p@@@ ke ao nei.

            Ke kuaila nei kala laau ma na wahi a pau o ka honua nei. Ma Aukekulia o R Towna & Co. o Sydney N. S. W., ko laila Agena; ma Aferika Hema Depot; Lennon Ltd Na "Hoakaka no ka Hoola ana i ua Bebe a me ko lakou mau kinaunau" He loaa wale no me ke kumukuai ole.

            O POTTER DRUG AND CHEM. COMP., Boston, U. S .A., na Ona e na laau CUTIKURA a pau loa.

 

NA LAKO PU

 

O ka hiki ana mai nei no ia.

 

O ka makou ka maikai loa, ame ka emi loa o na kumukuai.

 

Na Poka Challenge, Helu 12. %5.50 no 100.

 

Na Poka Native Sons i piha mua, $3.00 no 100.

 

Na Poka Eureka i piha mua $2.40 no 100.

 

He Nu@@na Lako Hao o kela ame keia ano

 

E Kipa Mai e Ikemaka.

 

PEARSON & POTTER CO. Ltd.

 

926 Alanui Papu. Telepona Main 317.

 

 

 

KAIKAMAHINE AMERIKA ME KA MOI O SEPANIA.

 

Pau ka pono Paiki a ka Moi i ka hoolei ia i Kahi e.

 

            E holoholo ana o Miss Colford, he kai kamahine Amerika i kamaaina ma Nu Ioka me kona wahine hana ma kekahi ae kai o Sepania i kekahi ia, a oiai laua e holoholo ana ua ike aku ia laua i kekahi mau kanaka i ka hele ana mai ma ka laua nei wahi e holoholo ana. O keia mau keonimana oia no ka Moi Alfanso o Sepania ame kona kumu a'i kaua. I ka kokoke ana mai o ka Moi i keia kaikamahine u'i ua wehe koke ae la oia i kana mea pa'i kii a paa ke kii o keia kaikamahine u'i ana e ike nei. Pela ka lakou holoholo  ana a i ka hoi hou ana mai no ma ka wahi a keia kaikamahine me kana wahine hana e holoholo ana ua paa hou no kona kii. I ka ike ana o keia kaikamahine Amerika i ka mea a keia keonimana e hana ana ua nui loa ia kona huhu a oiai ka Moi e hoomakaukau ana e lawe hou i kona kii ua holo aku la keia kaikamahine me ka huhu a kaili mai la i kana mau pono pa'i kii mai kona lima mai, a hoolei ia iluna o ke one me ka pane pu ana aku. "Howe dare you," (Pela oe i hoao ai!"

            Ua holo koke aku la ke kokoolua o ka Moi a kii aku la i kana mau pono pai kii, a la manawa oia i pane mai ai i keia Lede ma ka olelo Beretania, "E ka Lede, o ka Moi keia o Sepania nei,"

            "Aole o'u nana ina oia ka Moi o Sepania nei," wahi a ka lede i pane aku ai me ka inaina. "O ka hiku iho la keia o ka manawa o kona pa'i ana i ko'u kii i keia kakahiaka. Ua paa wau i kana hana he mahaoi, he hookano, a he ano keonimana ole, a ua makemake wau iaia e ike."

            "E hoike aku iaia, ua manao kaua oia kekahi o na wahine u'i loa a kaua i ike ai, a oia ke kumu o ko kaua lawe mau ana i kona kii," wahi a ka Moi. "Oia wale iho ia no ka kaua olelo pale. Noi aku oe iaia e kala mai ia kaua, a hoike pu aku hoi aole e malama ia ana kela mau kii." Me keia mau olelo ua haalele mai la ka Moi i keia kaikamahine a hoi aku la no kona home.

 

 

Ena ka Puu o ka Moi Eluene.

 

 

            Ma na nupepa Kaleponi makou i ike iho ai i ka eha pilikia loa o ka puu o ka Moi Eluene o Pelekane, a kauoha koke ia mai kona kauka akamai loa ma na ma'i puu e holo koke aku no Denmaka, kahi a ka Moi e kaahele nei i keia manawa. He nui na wahi ana i manao ai e hele makaikai a ua hoomakaukau mai hoi kela mau wahi e hookipa maikai iaia aka mamuli o keia pilikia i loaa iaia ua hiki ole, iaia ke hele ma kela mau wahi.

            Mahope o ka nana pono ana o kona kauka i kona pilikia ua pepa aku kona kauka iaia aole e olelo ikaika, aole e haiolelo imua o kekahi anaina kanaka a e puhi i ekolu wale no kika o ka la a hiki i ka maikai loa ana o kona puu. Ua kue nui loa ka Moi i ka papa la aole e puhi a oi aku mamua o ekolu kika o ka la hookahi aka i kona ike ana i kona pilikia ua ae mai oia e hooko i ke kauoha @ kona kauka.

 

 

Kaikamahine Amerika.

 

Ke Nalo aku  nei Auanei Kona U'i Kaulana o na la i Hala?

 

 

            He maka onaona, papalina ula, hiehie ma ka hele, ame ka ono o ka aina mea i hanau pu ia mai me kela ame keia kaikamahine Amerika. O keia na mea e hoike mai ana i ke ola kino maikai. Aka i keia mau la e ike mau ia ana kekahi o lakou me ka helehelena i hele a haikea, ua pelu ke kua ke hele mai, a ua like ole me ko na kaikamahine o na la i hala. No keia mau kumu ua ala ae keia ninau, he nalo aku nei auanei ka u'i kaulana o na la i hala? O ka pilikia aia no ma ke koko. Ua howai ke koko o na kaikamahine o keia manawa. aole i like ka ula maikai me ko na kaikamahine ola kino mai kai. He ma'i hiki no nae keia ke hoola ia e ike me ka mea i hoike la ma ka Nupepa Harriburg-Star-Independent. O Miss Annie L. Reel, o ke alanui Green. helu 910, Pa., ka mea nana na olelo malalo iho i kona ninau ia anaaku e kekahi kanaka kakau nupepa:

            "Ae, ua  oluolu loa wau i keia manawa aka he kaikamahine ma'i loa wau mamua aku nei. He elima makahiki i hala ae nei, ua nui loa ko'u makemake i na mea ai momona. a na kela mea i haawi mau mai ia'u i ka eha o ke poo a awiwi loa ka pana ana a ko'u puuwai. ua papalua ae ka awiwi mamua o ka maa mau. Ua hele mai la ko'u mau iaia a oolea pu a aole he hiki ia'u ke pii i ke alapii o ka lumi i luna me ka hoomaha ole. Ua hele ae la ka ili a haikea e like me ka ili o kekahi kanaka make. Ua hoomaka mai la ko'u mau lala ame ke kino holookoa no apau e pehu. Ua olelo mai la ke kauka nana wau i lapaau ua pau ka ikaika o ko'u koko a ua howai.

            "Ua hoike pu mai la ola ia'u ina wau aole i kii koke aku iaia me nei ua loaa wau i kekahi ma'i pilikia. Ua lawelawe oia ia'u no kekahi mau pule lehulehu aka aole i loaa iki ia'u ka oluolu, he wahi maikai uuku loa paha ka mea i loaa ia'u."

            "A pehea ka i loaa ai ia oe kela ola maikai ou i keia manawa?" wahi a ka mea kakau nupepa i ninau aku ai.

            "Ua piha ka elua mahina o ko'u moe ana ma ka wahi moe i ka manawa a'u i hoomaka ai e lawe i ka Laau Huaale Akala a Kauka Williams no ka poHaikea, a iloko o hookahi wale no pule ua ike iho la wau i ka pii maile ae o ko'u ola kino maikai. Ua pau ka eha mau o ko'u poo a na hoomau aku la no wau i ka lawe ana i keia laau a hiki i ka loaa ana ia' o ke ola kino maikai, a pau loa hui ko'u ma'i.

            O ka Huaale Akala a Kauka Williams kekahi hooala maikai loa, a hala ole hoi no ka rumalika, eha o ke poo, ma'i lolo, na ma'i ano-e o ka puuwai, ka hoopau ana ae o ka ma'i Garipa, haikea wale mai no o ka helehelena me ka maopopo ole o ke kumu, ame kela ame kela ano ma'i like me  ia. E loaa no keia laau maikai loa me na Hale kuai Laau apau loa a ina aole e loaa e kakau pololei mai no ia DR. WILLIAMS MEDICINE CO., Schenectady, N. Y. He 50 keneta ko ka pahu hookahi, a he eono paha i ka $2.50.