Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIX, Number 22, 29 November 1901 — Ka Loke Keokeo Ka Hoapaio o ka "Loke Ulaula." KA HAKU OPIO O KASEDILE, KA IPO HOOHENO A NA ROSE." [ARTICLE]

Ka Loke Keokeo

Ka Hoapaio o ka "Loke Ulaula."

KA HAKU OPIO O KASEDILE, KA IPO HOOHENO A NA ROSE."

I kona aneane ana e hnnu ac i kona hanu hope loa ua ani peahl mal la ohi i kana wahine, ame ka !eo kaumah» 0 ka make ua pane mal la ola. res, ku'u Do*lo-re» aloha. t'a haawi aku wau I ku'u ola nou. l'a ha-u oli wau." Me kana wahlne e honl Iho an;i iala, ua hanu ae la oia l k >na h»nu hope loa, lle ku m aoli I k<* aloha ike Ike aku ia Doiores e i k l ' ■ kino puanuanu o kana kan«. e uw ana hoi me ka nanu mc-kumoku«hu.v lala hoi e hoomaka aku ana e alnha \ 1 kana kane oia iho ia lea h'>l ka mana wa e kaill ia aku ai. A<>!t< luu.i I n oh-> pu iloko o ko laua n<«h<> m:ire ana. m»* na klno Ikaika. aka Uokr» o ka ma'! ani" ,ka piiikia wale no a haaiele m.il la k» knhi i kekahi, aka, iloko o kei.i mau pule pokoie o ko iaua noho n\are ua ike Ja kc aloha o kana kane nona. ame ke aloha hoi o keia kaik;imah!r.-' opiopio i kana kane ina ka malama malkai ana iaia iioko o na la hope » kona ola ana ma keia ao. He moa nu! keia na na kanaka e kmalllo al ke u loha o kela mau mea i mare ia !!ok<> |o ka hanohano a i noho hol iloko «> k<» aioha a kaaw&lo aku kekahi. j O ka hooiewa o ka Haku Ru*awt!a kekahi hoolewa nui ioa I ike la nm Eneiani. Ua hlki ae na kanaka koikoi 0 ka alna apau loa. ame na kanaka iilhune nohoi i hoopomaikal ia e ka 1» knmaikai o keia kanaka i aioha nui la Nul na nieio hoomama i kona kauma ha I h iki mal imua o Ooion* 1 . 8 » aka «ia ike !a ka nui maoll o kona aioha am«' minamina hoi no keia tnakua rr,a;kai I haalele mai ia iala. Aoie f»aha •' K n .a hou ana iaia kekahi makun maikai e me kela kinaka. I k-">na mau ia e nw* ana ma kae o k a rr.:ik»> ua moe ole keia kanaka nona, a i k ona oluolu ana m«l hol rn«» ka nnau i p ih-v 1 ke aioha nona ame ka »* hoohauoll aku laia. u a haa!-:I»* mai !a o|3' He elua mau mea l piha ioa i k « : maha no keia. O ka ilaku Kaiifedir. * kekaai o na kanaka k.numaha loa. mu!i na hana maikal a knia HaV.: Rusavve!a ua hoopakel'* ia oia mal k • ilihune mnl, n ! keia !a c>!a kf%*.ih! ■> na kanaka walwal I >n r;.i ■ pc.to hil ola i wam* m',: i e haa!.-!- - mal ;m:i V'-'a V:?.naka ' 0 kona haKl'.'īe ana i <-!a an i. I '•- ike ia kn nui rra >H o k a! >ha f- > keia kanaki a « u?.o an\ V •-! 1 1 k"ti ani>' k'-i t !n. T t !k - o: t ! k>- a!»>ha ana « kanr» kaik^rr..-vhin»» '. • ant>; k> h>: /.£:ta-«v.i!- k am ia. I ka rr.ak£ am o k \ f T r < : > \: t fiti k'-n i t::au 't ( -aiw.il n ■ o Dr.!»vr?4 koe ak* n*> k- 1 !•- k •-'. \ na alna e pil; a::a i k - K^k*-!-. 1 ». • : ! wa!r.ai oMna ia a e m-: >..» fr::.a inau i tvx o!sinrt aH: ♦> V ' -■ '• ' !%a manawa e t-\ V.»-k ihi ' ' keia nv.vu waiv.-ai rr.-.'.:ur..i o k - ' i ne e oM ana i piii !<>a i x>'-+ ■K -'in. >: tairn l'ka mak-? ani • ka llak-i Kk - •. wela o ka wal'A-ai *,v.-u«- r.-> kei.ial k 1 • ftku I ka ohana pill i > t e n >V> an . r . !lnia. l*a h'>rke ia aku la i*:a ka :n ana o ka VlaXu Kaaaw?! i am<* ka ana iho bol <> na waiwai ohaaa tr.fi'.-. ?na ona a ua pane mal c!a e hoi m---ana oia elik»? me ka l h i, iaia ke hoi mai. 5 He m&u pui* mah>re ih » r, ki mv • ana aku o ka Haku !Msaw-!?. u.\ h 'v ' mai ta o L.oia \ ke KaV:r- t K*>>'<«••> .» ' w/ao pa laua me p«>:or*.* a» k*»kaht >. manawa. Oluoia k > laua n->h > ana. a fua hiki oie h:>i • k-.kih! kin> k.ma\- ' ke koh*> aku mau hoa psi .» laua m i •, keia oJa «na. <7* Po!ores kekahi waiwai loa rrta Eneiani. Na . 1 na kaa nani, na wai,va.; apau !>.» |o fea llaku Ruswela ua kaa mai la c: • ' ■ luna a ua !a»va hot ota 1 na eluoiu al ke!a»noho ana. He m-*-.» E maa la I.ola ka heie mau a.na mui a i KK'? f fce Kakel» Keokeo l kela atnr* keia ptsīe. a fce mea hol ia sa iu kai naka e o!rk> mau ai l ka. maikai o kā - noho ana o kela mau kalkamahine uf Pela ko laua noho ana a hala ka hooi kahi makahiki mahope mal o k» mak* i as& o ka Haku KuMwela. 4 ola b»u

n•• ko !aua n-.-h" mikAi ana. I kekahl ? la |.%va ». UK'ih-'/i* atflL» ilosc > o k* s maia. nani •> k* K*k-'* K«-'/k'io , ik- aku 5a o U< * J k*"*ahl k->*e K*o- ; k*, * kau m* kfiCAh { Mū* l'lauia, na k-U m-a I h'nhoi h<na j mai na *0.-'•manii ana •> na ** » n» !. h •■ a um o p»i • >» m " a J"M Ka»d:i'. AK.M no «la » 1« « >» «* h,.l h .u mil k» pm*"-* " na ' a 1 ~U! u» »:<» « I» « I> " l " r *' 1 Kan Lir, k, n o.ma*» I krix maaawa a u» bIM, bol lau k- ma« l »a Haku „ K^t 1 Ina ola « makemake aw. He kaik* mahine waiwai !oa hoi oia i nAV * a aob* mea nina e pa»e a*u ko laua mare ia ana I k'» Dolore» man- U ana ua manw o 1»la ua pau aka la ka piiikia a o ka horp« !oa aka ia hoi la o ka hikl ana i kona hoa paio k* pa»o hou ma» me ia, aka I kel» manawa k* lke n»i oia aia ka piUWa ma mua o laua. ' "L>olore*. P'hea e mare hou ana O»» i ke kan<\'" wahi a I«ola. - ilo nlnau kena na u I noonoo ole, oial aafo l l<»iM l->* nel ka make ana .iku o ka'u kan-. A no keaha hoi oe 1 ninau mai la īa'u i kena ninau. wahi a I>>lores. • fa n«i hoi *au Ina paha ,„.iu ma kou wahl. a ua make aku ka'u kan»s la mare hou ana iMiha »au ao!e paha?' • A heaha tho la ka halna o kau niTV>!or> *, Ina o*uu ma kou wahi aole l wau ♦' ae <* mare hou i ke kane. || 4 . hana oloha nle loa na kekahi wahln- kane-make ka n»are hou ana i ke kane a e h"ike ana hoi aole ona aloha , k ma kanf mua. Hol lhb nohol ua loaa H oo ka uaiwai. ua loaa la oe na m-a apau a ka wahlne e makemake ai. a heaha ka mea •* mare hou aku air' •'A pehea ina e hlki mai ana imua ou kekahi kanaka a'u i aloha ai. e hoole aku ana no auane! wau lala?" "Ma kou ano he wahlne-kane-make # holke aku laia aole ou makemake e tnare hnu iaia. Hoike aku oe lala aole l pau kou nloha 1 kau kane mua a ua hoohoio hoi oe aole e mare hou I ke kane/* "A pohea 'kr hiki mal k a ohana o ka'u kan»» mai Inia mai, ka mea e ho! mal ana e maiama i ka walwal ohana, a noi mal oia la'u i wahine nana, a Ike aku wau he kanaka u'l kupono hoi oia r hooie oku no wau iaia?" "Aole wau l noonoo ae nei nona. Ola lo ka hoi e mare aku oft lala- Manao wau hc hana maikai loa la nau k«» mare ana lala." "Alalia ua ae oe ia'u e mare iala a «nle hol I ka mea okoa nku? Kei nohoi lna ua hikl ia'u ke mare hou iaia. alaila ua hiki loa no ia'u ke mare hou aku i ka mea okoa aku?" ITa ike iho ia o Lola he hana waiwal nle nana ka paio ana nku ma kela nlnau no ka mea e ike ia mai ana kona manao. a hoopau wale ae la no oia i kana kamalllo ana no ia mea. Mah<»pe o ko.-laua hoioholo ana no kekahl manawa.ua hoi aku ia laua lloko o ka lumi a aia hoi mamua pono » iaua e kau mai ana ke kii'o'ka Haku Ka«edit>\ "Anoane e piha'ka eiua makahlkl mai k.\ hole ana o ka Haku Kasedile a hlkl \ k<>l\ tn.in.iwa, a I keia ia aku nel loaa mai la la'u kana leta e hoike ana r h.>l ana oia. l T a pau kana hana nul I hH.> aku nol no laila a ua makaukau hol ola f hoi mal," wahl a Ix>la. Aole i pane' aku o Doiores oiai e rti»>n > > ana oia . i na mea i hana la i kei;i mnu m:\k;Ahiki elua ana i knawa!»* nku al mai ka aina aku. Ua mar«> o lviores i ko kane. a ua hnla aku 4 \ tv. ikna mal<al rn:\ aoao, haal>Mo m;ii > ia he k.«ik imaluno ilihune o Doi>>n-.«. a 1 kona h<>i an.i mal o Doloros kfV.ahi • na kaikamahine waiwal loa ♦t'a ī.'-.'.l.ma apunl. "**" "Ae .< > >i mai ana ku'u ltvi auwana." vt!u ,i l. -ia l hoomau mai ai. K V,-." ' wahl a Do!ore» i ninau aku \! kou kumu i m anao ai W\ m > r a P a loa na'u ola. Manao auan« i oo aoi»> ola na'u a aolo hoi »l.i i n'. na 'i. 'u. e hoomau mai ana oia i k.« kakau ana mai «a'u? Ao!» hookahl i ku mal 1 hala ka !t!ki mal -• k a".a l-.-ka i i'u. Ah. ina o? i Ike Ina mt-a 1 hana ia mawaena o maua i ka p>> A a"» ai> haalelo mal ai oia. e ike tho no oe me ka moakaka loa na'u oia. a na'u wale no." He mea hou loa kela la Polon'3. Hoomanao ae la ola mamua o ka haaana mai o ka Haku Kasetiile ua holk<» mai oia I haalele mal ola i ka aina mamull o ka nul o kona aloha la Dolare*. Ke olelo mai nel hoi keia wahine In.i i ike ia na hana I ha.nala,ma-! waena o laua mamua o ka haaiele ana mai o ka Haku Kaseriile e ike ana aoie keia Haku Oplo na ka mea okoa aku aka n.\ Lu!a no ia mai ke poo a ka hl'u. Kulou Iho ia oia ellke me ka moa maa mau laia. a noonoo, he oiaio paha kana mau mea e lohe nei aole paha? "Ke n.rra aku wau i.i oe, me he mea a!a oo I hi'lnal mai la I ka'u mau moi e hoike aku nr! !a oe. Ah. e Do!o---ros h»> oialo na'u o!a no ka wa mau loa, a ina ♦» k>mo mai kekahi wahine maWiiena o niaua a hoas> e ia maua. r -naiama oi.\ i i!a iho! Ao!o !oa «• m v k.i'u poo a hikl l ka loaa ana l*ia kokiih! h>';\a! kupono no k om\ hoao ar,* r kai!i aku i ka moa a'u i *! »ha ma» a'u aku " ' l{-y n>au o!t"lo waiwai ole wale no kesa a kaua," wahi a Doiores, "Ao'.e };e!a he m;>u olelo waiwai ole. a k- nt»! hol wa\» aoie loa e hiki mai r.na ka !a e hoao a{ kekahl wahine e # h • kaawale !a maua me ka llaku K?..*ei } .i>." wahi a Losa me kona. inau maka r hnk<> n.ii ana i kona !i!i i ka wahine e an;\ e hookaawale' lala me kana i a!>ha al. i K nanea nna r.o ka HaJsu Kased!!e I' j lv>k*> o kon.i Uirn! nani r:a kekahl o na Ht>ke!? maikal !oa o Iw\!ia i ka manawa I hiki m«i ai o na mea hou mal I.ad*n& ma!. <Uai u:\ ike ia no La t lana m«i o!a, he mea maa. mau ka lawe ana U aka o ke!a mau mea hou a hoike mua laia. He mea nui ioa keia iaia. o& loihi kona kaawaie ana mai ka aina mal a he makemake mau hoi oia e lohe I na mem hou o ka aina. •'Ua make ka Haku Rasatve!a!*' Ua mak* ka Haku Ruaawela? He olaio «iiuii kela? Malaio mai. o k» kumu 0 koaa ma'l oia no kona hooikaika e feoop*keie 1 kana waliiae ,mai kona ma'i nai! Ua lohe mua mal ka Haku Opio ka Lola mau H&a aial » :.o<V Ml «m i ka ma'l o nuunua *; ka mar« ia aoa m« ku Haku Ru - vwe?\| ikalka ioa ano o kona ma'i ma | mai. Koor i ae U oU he mahlna

wale no a oi ikl k«?la mai X> !aua mare 5a ara. a i!.ko a<il? no h 1 ! o ka ma"t ko ia-ja n->ho mare ana. O ka wa--ine ka maa o ka rr.a'i ana, a l k <>r.a ane ana h ►{ e oiuoiu aa ma'i k*iz e!'emakUiO ana f lili a! no ke kaili anr<. I kana mea l aloha a!. a l kela mar.awa ua make aku ola mamul; o kona hoolkalka ana e hoopakele i ka mea a iaua i a!>ha like ai- Ua hoopau koke ae la, ka Haku Kasedile i kona mnnao 112J no keia kanaka maikai i haalole mai i o!a ana. I ka pau \na o kona he!uhe!u ana I ka make ana o ka Haku Rusawe!a kona hoolewa nui. ame ke kaumaha hol o kana wahlne opio, ua komo koke mai la ka noonoo iloko ona. Ua hik! la'u ke hoi aku a noi aku ia Dolores e 1110 i wahlne na'u. Pehea la ke mau nei no paha kona aloha ia'u aoie paha? He wahine waiwal oia i keia manawa. a he nui hol na kanaka u'i o Ladana, | ua lilo mua aku !a paha ola i ke!a manawa? O keia Iho la kekahi o najnoonoo I komo mal lloko o kona noonoo olai oia e noho ana iioko o kona iumi. Ua ike iho la ka Haku Opio aole loa e ae ana kela kaikamahine e mare hou i kekahi kanaka okoa aku a hlki 1 ka piha ana o hookahl makahiki mahope 0 ka make ana o kana kane, elike me ffa rula maa mau. Hooholo iho la o!a lloko ona e kaii ana oia a hiki l ka riha ana o hookahl makahiki a oi iki m&hope o ka make ana o ka Haku Rusawela mamua o kona haalele ana mai ia Italla a hoi aku no ka home ana I Ike ole 1 kela mau la loihi. I ka aneane ana e piha ka makahikl mahope mal o ka make ana o ka Haku Rusawela o!a ka manawa a ka Haku Ka.-»edile i leka mal āi ia Lola e hoi hou mai ana oia no Ladana, a ola hol ka Lo!a iloko o kona hauoli no ka hoi mai o ka mea ana I aloha ai, i hele aku ai a hoike aku ia Dolores. Nolaila ua kokoke ioa mai i ka manawa e hoi mai ai ka Haku Kasediie, ka ipo hooheno a na ipo elua. Aole oia i hoike mai i kona la e hiki mai ai i Ladana ua holke wale mai no oia e hol mal ana oia I kekahi o keia mau pule akuI ka loaa ana mai o kana leka la Lola, ua kakau koke aku la o Loia laia e hoomanao oia i kana mea i hooJiiki mai ai mamua o kona haalele ana ia Ladana oia hoi o Lola kana mea mua loae hele ai e ike i kona hiki ana i Ladana. I ka heluhelu ana o ka Haku KaseJile 1 kela leka ua haehae ko'ee ia ae ia ela. Aole ola e hoi mai ana nona? Aoie ola kana mea mua loa i makemake ai e ike? Aka, ua haa\n oia 1 kona ae ame kana olelo hooh&I, noiaila e hooko ana oia i ki manao o kela leka. No k a makemake nui loa 0 I»Ia e ike I kona la e hikl kino mai al i Ladana i hiki ai iaia ke komo i kona lole nani ioa, a kall aku o kona hiki mal, ua hoouna koke aku la oia l kekahi o kana mau kauwa e hele aku i ke Kakela o Kasedlle a ninau aku i na kauwa ina ua maopopo ia lakou ka la e hikl mai ai ka Haku Kasedlle i ka hale. "Ua kakau mai ola e hiki mai āna ola i ka la ekolu o Iulal," wahl a ke kauwa i hoi mai ai a hoike aku ia Lola. "I ka ia ekolu o lulai? A e kaii aku no w«au iala i ka la ekoiu o lulai. E kahiko no wau i ko'u kahiko nani ioa, a ku aku ma kela puka aniani i ka wahi a maua e noho like ai l na la hauoll I hala aku. E /kau no wau I ka loke ulaula ana i aloha nui loa ai ma ko'u poo, i ike mai ai ola a hoi hou mal na hoomanao ana o kela maii la hauj>!i i hala aku," wahi a Lola iloko iho ona. Aole i hoike aku o.Lola ia Dolores o ka Ia ekolu o lulai ka la e hiki mal al ka Haku Opio. aka ua hoike walo aku no ola e hoi mai ana i kekahi o k»'!a mau la. Kali aku la o Lola i ka mea 'ana i aloha ai me ka hoomanawanui. Pau o lun>\ a o lulal keia. Pau ka la ekahi. elun. ekolu, a o ka la ekolu ko!a! I ka wanaao wale ua a!a mal 3a ola, lohe aku !:i kona makuahine iaia e mele ana i na mele maikai. a he keu aku ka maikai n kona teof Hele aku la f>ia a.'ohi i na pua nan! apau loa e loaa ana laia iloko o ka mala pua, ohi pu ia mai la-hol na hua mea ai memele o !una o na kunui laau. K kanl ana kona !eo mele me ka hoomaha ole. E holoke ana o!a ma o a maanel, e kiai mau ana hol ma ka puka pa oka Ike aku i ka hele mal o kekahl mea. Mai laila mai hoi mal oia a komo iho la 1 kekahi o kona mau lole malkai loa, a i kona iho ana mai iloko o kona nani nui me kona mau papalina nanl e holke mal ana i ko laua ula, auwe ka nani o keia kaik&mahine e! "Heaha la hoi keia o ku'u kaikamahine i keia kakahiaka? Wanaao wale kona ala ana mal nel, he keu aku kona himeni palena ole I keia kakahlaka, he keu aku ka nana mau i ka puka pa, a he keu aku kona hoou'iu'i, heaha ia keia? He ia nul ka paha kela a e kiai ana oia i ka maki mal o na koa?' wahi a ka makuahine 0 Uoko iho ona. Aoie ol& i nlnau aku i kana kaikamahlne olal aole ola 1 makemake e hoehaeha aku l kona noonoo. aka iloko i!io ona e noonoo ana oia ua pupule la paha kana kaikamahine» a l ole e kali nna paha oia I kekahi mea'ana i aloha nui ai? " Pau ka aina kakahia-ka, pau ka hora °kahi, hora eiua. hora ekolu. a aole no 1 ike la kekahl roea ar.o nu'. a aohe nohoi he maiih'ni t hiki ir.ai t ka laua ha'e. O ka. hora eha kela. a ao!o no. i ka hapilua o ka hora eha. a'.a hel ua ik" :a nkn !a kekahl kaa i ka hoV3 nnii n-> ko hwn\ hale. Me ka iihoihoi nui ua ku koke ae la o I*>!■£* i!nna a nar«a aku i koia kaa e ho'.o ana. Me ka ir»;\:na nui ua ho!o aku ia oia no ka puka; a ma ka nana ak\t a kona inakuvhtne he k:t maoli no i ka make toa ke ano o k ana holo am. Aole I loihi ua her,:o sku la ka puka pi a ike aku ia \m n-.akuahine i ka h'e an\ mai t> kekahi kanaka opiopio, n he!e kuikui linu like xirM la hoi laaa no ka hale. Kau ae la kahi makuahine I kona maaniani a nana pono aku la i keia malihini e heie haaheo mal nei me ka~ na kaikamahine. a puana &e ia oia, ia hol keia iapuwale e liele mal nel me ka'u inea i hanai ai a nulT* I ke kokoke ana mal i k& haie ala hoi ua ike aku la ua wahi makuahine nei aole kela keonimaaa he mea okoa aku aka o ka Haku Kasediie no keia k* mea hol * laua ( aloha llke ai me kana kaikaimahine no ka nul o kana m&u hana maikai ame kona kipa mau mai e hoohaia. maniwa ma ko laua home. Ua wehe koke ae ia ua wahine nei i kona maka anlani a iele aku ia e hopu t lua Hma o ka Haku Opio, & hui hmuoll m la. lakou. Koao xnai 1% iaua

■? komo aku iioko. aka koi Ikaika ajsu )sl ka Haku Opio e hookuu mai iaLi e \ hoi n> k -na hale oUi ke scaJi mal la oa j kauwa aka o kona manao maoli nae ua: mak'emake oia e h«rte koke aku n> ke|. Kak";a Keokeo e iKe t ka mea a konaj ft:u>vai i aī>ha ai. Ua makemake ioa| o;a e tke pehea Ia ke ano o Do!or<>» i: keia manawa. a mahope o kona mare | ana s ke kane a haaleie mal ia hoi ka- j na kane lala? | "E kala mai olua la'u oiai ua hele j wau a lepo mai ka'u huakai mai nei, a' ; ua kupono ole hol e komo aku iloko o i ko olua home nanl a imua hol o ke-1 kahi mau lede," wahi a ka Haku Opl> • "He mea hlki wale no ia lepo ke ho- j loi la aku. a aole nohoi he lepo ou a| maua e nana aku nei. E komo mai. ] mal nana oe i ka lepo. komo mai. komo mai hoi paha e hoopupu nei." wahi a Lola me ka huki pu ana aku iaia e komo aku lloko. "Mai, mal, mai hoi aku oe. ua makaukau ka mea ai a e noho kakou a al mamua o kou hol ana aku i kou hale. Hoike mai hoi paha oe ia maua I na mea hou au i Ike aku nei ma kau huakai kaahele, ke ano o kela hana nui au l'hele aku "nei e hana, a me na mea hou o Itaiia," wahi a ka makuahine o| Lola. I Ua hoao ka Haku Opio o Kasedi!e ma : na ano apau lba e hookaawaie iaia iho mai keia hale mai a e hele aku hoi e ike i ka mea ana i aloha«.i I keia ahiahi oiai aole i kapoo aku ka la i keia manawa aka ua ike iho la ola aole loa e hiki ana iai& ke hana ia hana oiai ua paa loa oia I keia mau wahine. Ua ae aku la oia 1 ko laua manao a hoi aku la no lta lumi aina. I ko lakou maona ana ua hoi hou mai la lakou no ka lumi hookipa a la manawa ka Haku Opio i hai pokole aku ai i kana huakai ame na mea hou ano nul o Italia mamua o kona haalele ana aku. Mahope o ka nanea ana no kekahi mau minute mahope iho o kona hoike ana aku i kona moolelo ua i-ke mai la ka makuahlne na makemake keia mau keikl e kamailio no laua iho, elike me ke ano mau o na kamalii, ea, o ka nee no a pili hawanawana ina mea huna. Noi mai la oia e hookuu ia aku oia mai keia wahi aku a i kona 'kaawale ana aku, he olu hoi kau! "He wela loa o loko nei, e hele kaua iwaho i ka nani o ka mahina e holoholo ai." wahi a Lola, a ike ia aku la laua e holoholo like ana malalo o k a nani o ka mahlna. oiai o mahealanl ka po. "Oh. aole i hiki ia oe ke Ike I ka rfui 0 lio'u hauoli i kou hoi hou ana mai nei," wahi a Lola, "I keia makahiki a oi aku au i haalele mai ai ia makou ua like keia wahi me ka ilina ia'u. Ke nana aku wau i kou haie, e hoomanao mau ana wau ia oe, a e pule mau ana £ol wau e hoihoi ia mai oe ia'u* a ke Ike nei wau ua hooko ia ka'u pule." ; "Ae, ua hauoli loa wau i ko'u hoi | hou ana mai nei l ka aina nei. Mai j hoi ole mai nei wau, aka, he wahi ha-' na ano nui hoi ka'u i 'hoi mai nei ai pehea ana la e ae mai ana paha oia ia'u aole paha?" wahi a ka Haku Opio. Ua haupu wale ae la no o Lola i hoi mai nei keia Haku Opio e noi laia 1 wahine nana, a ua molowa hoi oia I ka noho hookahi i ka aina mallhini. Kani malu iho Ia kaia nei aka iloko iho ona. "Ia oe i kaawale aku ai mai Ladana nei aku. hookahi wale.no mea nui ia'u 0 ka hiki mai o kau leka. E helu mau ana wau ina la a hiki mai kau leka, oia hookahi ko'u hauoli. Ke haawi aku nei nohoi wau i ko'u mahalo nui l a oe no kou hoomanao mau ana mai e kakau mau mal ia'u." "Aole peia. Manao wau owau ke-k'u-pono e -haawi aku ia oe i ko'u mahaio inui loa. oiai ina aole kau mau leka ia'u jme nei ua like loa wau me kekahi ma;lihini iioko o ko'u aina nei. lTa hoike jmai oe ia'u ina mea apay loa i han'aia jOiai wau i kaawale aku nei a i ko'u hoi ; ana mai nei me he'mea i;i ua. maopopo I ia'u na mea apau loa i hanaia iho nei." J "Ua hauoli ioa ia wau i kou hoi ana ! mai nei, aka hookahi waie no kumu o'u ji makemake ole ai i kou hoi ana mai i nei." wahi a Lola. y I' "A heaha la ia kumu hookahi?" "E pau ana ka hiki ana ia'u ke kakau aku ia oe." "Ua oi aku hoi ka maikai ua hoi mai lla wau a e hui mau ana kaua a aole hoi o ka pepa ka kaua e ike mau ai," wahi a ka Haku Kasedile. "He oiaio no paha ia aka ua oi aku ko'u makemake e kakau aku ia oe mamua o ko'u kamailio ana ia oe, oiai he nui na mea hiki ia'u ke hoike aku Sa oe ma ka leka i hiki ole ke holke waha! aku," | I keia manawa a Lola e kamallio nel j ua nalo ae la ke aouli e huna ana i ka i nani o ka mahina, a ala hoi 1 kahi ma-! mao ua ike la aku la ke Kakela Keokeo i e ku mal ana me kona nani nui. Aia j hoi ua ike aku la ka Haku Kasedilej 1 ka home a ka mea ana i aloha al e noho haaheo mai ana, me ka moeuhane | ole ae ua hoi mal nei ka Haku Kase- | dile e nol aku iala l hoa hooheao no ka j wa mau loa, Ia Lola e kuu pau ana i I ke kamaUio ana mai aia ko ka Haku j Kasedile noonoo I kahi e, aia kona noo- j noo i keia hale nani ana e ike nei e kau; haaheo mai ana. E noonoo ana ola I ■ ka nani o ka Loke Keokeo. ka pua nani hoi ana i hoohihi nui loa ai- j "Ma ka'u nana aku aohe ou hoolohe I mai I ka'u mau mea e kamailio aku : n?i." wahl a "Ua li'o ioa pnha; kou noonoo ina kaikamahine u'i o Ualla i Ike aku nei?" j I "Ao!o po3a, e nan i ae ana hoi wnu i; ' ka nsni o ka mahina. B hr omanno i>«o : | nohoi oe o ka mua loa keia o ko'u ike ; Ihou ana i rani o k.i maWna o kn'u )flina har.au no k-ileaM mnu makahlk: a, oia ka'u e nnna ae ne'. E kaia m,i: o >: ia'u no ka hcK»U>h-i o!«» sr.a al*u nei i ! ksu moA e kanaailio mal ana.' : "Ina o I--a nani i\r o ka mahina kau : 1 nana aku ne!, a aoi» o> e noonoo ana I Ina kaikamahlnie o ke kala? aku nei wau la oe. E kamai!i > ana hoi kaua i ka leka. a e hotke aku ana hM wau i ko'u hauoU i ke kakau mau la oe, a Hlo ioa aku nei hoi oe i ka mahlna a poina loa ia'u." "Ae. oiai wau e nana ana i ka nani o ka mahina. ua komo mai nei iloko ou kekahl manaolana. he managiana nul loa i ko'u noho a?ja. a oial ooe ko"u hoa loha oialo e holke aku ana wau la oe la rae& I kek&hi la." Ua maopopo ae la ia Lola aohe keia he manao okoa aku. aka, ua makemake !oa keia H&ku Oplo e noi mai iaia i wahine nana. Ua paa oia malalo o ka mana o ka Lok« Ulaula 1 keia manawa, a ke manaol&na nel hoi wau • hikl mal ana ka manawa e maopopo ai ia me* laia. *"B koolw mal paha oe h'n e hol

Ke hele aku nel ina hora o ka wanaao; a eia no kaua ke nanea nei- Ke kaii j mai ia paha ka'u mau kau'.va o ko' u | hiki aku. a ke haohao mai !a hoi lakou ' aia aku nel Ja wau I hea kaīi: i 'a'au ) he'.e ai." \ "Ah, ?ir Karl! Aole loa paha e loaa | hou ana ia kaua kekahi po raah!na j maikai loa elike me keia. a ke makemake o!e aei wau e hooku'u aku ia oe. Ina nohoi e hiki ana ia oe ke nc»ho hou mai I hookahi hora aoie i pau ka'u mau mea i makemake ai e kamaaillo aku ia oe." "Eia hol wal i ka aina i keia manawa E ike mau aku ana kaua ma keia hop« aku. He nul ka manawa e hoike mai iai oe i kou mau manao apau. Nolaila j e hooku'u mai oe ia'u e hol i keia manawa." "Ae, ke hooku'u aku neī wau ia oe i keia po, e ae mua mai nae oe e hele hou mal ana oe e ike ia maua i ka la apopo." "Good-nlght." a hoi aku la ka Haku Opio ao koaa. home. Hoi aku Ia o Lola a nana iho la I kona makuahine e hiolani ana, puka

ihou mai la oia Iwaho, ame kona mau | maka e nana ana ina Lani. ua puana ! ae la oia i keia mau huaolelo: | "E na Lani. e haawi mai ia'u i ke a- ; lona o kela kanaka, a i ole e kaili aku | i ko'u oia! Ua hiki oie ia'u ke ola Ina aole oia e aioha mai ia'u." Ua hauoli loa ka Haku Kasedile I kona kaafrale ana mai mai keia wahi mai a hoi aku la oia-me ka naau hauoil. Ua maka'u loa oia i ka hele ana aku e i kela kalkamahine, oial aole ona makemake e aloha loa mai keia kaikamahine laia, a hlkl pono ole hol laia ke kii aku a noi 1 ka Lede Rusewela (Dolores) e lilo mai i wahine nana. Aka ua haawi oia i kana olelo hoohiki o Lola kana mea mua loa e ike ai i kona hoi ana mai, a oia kana i hooko kku la. Aka ua pau aku la ia piiikia i keia manawa a he hookahi wale no mea nui i koe, o ka hlki mai o ka manawa e hui ai oia me ka mea ana i aloha ai. I keia makahiki a oi o kona kaawale ana aku mai ka aina aku he hookahl wale no mea nul ana i noonoo nui ai ola hoi ka manawa ana e ike hou al i keia wahine ana i aloha ai. laia e moe ana maluna o kona moe, e noonoo ana oia i ka manawa kupono loa ana e hele aku ai e ike i keia wahine, a ua hooholo iho la oia e hele aku e ike laia i ka auwina la o kekahl la ae. E noonoo wale ana no oia iloko iho ona, pehea ana la ke ike mai keia kalkamahine iaia? Ke aloha nei no paha oia iaia aole Ua u'i loa ae nei paha i keia manawa aole paha? E hookipa maikai mai ana paha oia ia'u aole paha? A he nui wale aku kana mau mea i noonoo ia, ina e hoike papakahi la aku e piha ana keia pepa i kona mau noonoo wale no. "I ka auwina la o ka la apopo," wahi ana iaia iho, a haule aku la oia hooluolu. I kona ala ana ae ua hoohala oia i ke kakahiaka ma ka makaikai ana i kona aina» ka nana ka wahi i hana ia e kana mau kauwa olal oia i | kaawale aku ai. Ua Ike aku la oia .ij ka nani o na mea apau i hana ia, a ua malama maikai ia hoi kona aina, Oiai oia e holoholo ana ma o a maanei o kona aina nul ua ike iho la oia i ka wahi o kela ana hohonu a laua I ike like ai me Dolores oiai laua e holoholo ana mamua o kona kaawale ana aku mai ka aina aku. Hoomanao ae ia oia i ka hauoli nui i loaa iaia oiai oia e holoholo ana me ka mea ana i aloha nui ai. I kona nana aku ua uhi pu ia ka waha o keia ana e na nahelehele a ina e hele ana ka maiihini ma keia wahi e haule ana oia iloko o keia lua me koI na ike ole a o kona make no ia Ina aolo joia e kli koke ia aku e hoopakele. Ua •hooholo Iho la oia e pani ia ka waha io keia ana i ole ai e loaa kekahi pilij kia i kekahi mea ma keia hope aku aka | ua poina loa oia mahope mai. a e iko j aku ana kakou 'e na makamaka heiuj heiu i ka piiikia nui i loaa iaia mai ] keia wahi mai, mamuii o kona hoohej mahema ana i keia hana ana i hoo|holo al e hana. I ka hiki ana i ka aina awakea ua j hoi mal la oia e ai i kona aina awakea mua loa mahope o kona hoi ana mai, a I ka pau ana ua kauoha aku la oia i kona mau lio nani loa e hana koke ia mai ia manawa, ame ka eleu nul ua hoomaka aku Ia oia e hele no ke Kakela Keokeo. I kona mau lio nani e kuupau ana i ko laua holo me ka hiehie nui, e noonoo ana ka Haku Kasedlle I kana mea e hoike aku ai I ka Lede Rusewela. Ua haalulu iho la oia iloko 0 ka maka'u, olai aole I maopopo iaia ke aloha nel no paha kela kaikamahine waiwai iala aole pahā. I kona haalele ana Iho he aneane elua makahiki I hala ae nei ua nul ke aloha mawaena o laua, aka he kaikamahine ilihune oia ia manawa, a i keia la oia ka wahine waiwai loa ma Ladana a puni, Aole e hiki ana Ina wahine ke fke 1 ka pihoihol nui I loaa i ka Haku Knsediie olai he noho wale nrtii no ka īakou a nana i ka hele o kela ame keia kanaka i aloha pupule ia lakou a hoo-; henehene mai paha i ke ano o kana nee j ana aku imua o lakou, ame ke ano o j ; kana kamailio ana, aka, o na kanaka i I I hele aku imua o kekahī wahine a la- j ; kou i aloha ai. a I makemake nui loa | | ai hoi e lilo 1 hoa nona no ka wa mau j ;loa me ka maop»3po ole ua aloha paha aole paha i aioha keia wahinē iaia» o ; lakou kei ike i ka pihoihoi nul i loaa ia iakou. | O k;* hora ehia Ja ia, ua hikl aku la , ka Haku Opio i ke Kakoīa Keokeo. Nana ae la oia ma o a maanei, aoie o kahi ; hale kahiko mua ana i ike al. Ua hooms.'?ntae ia. na wahi apau, a ke nana ] aku me he mea ala he hale hou loa] keia I manawa. Xsna aka la-ola • J I ka mala pua ua piha ina pua nanl j : Ilke o!e o ke!a sme kola aoa I waena I o* na pua Rcs£ ajia i ike aku ai ua ike \ ; aku la oia i k*-xar?i Loke Keokeo nani | {ioa e kau mai ana- Kii aku Ja oia i keia pua uani a ako ae sa. kau ae la ma kona kuka. a komo a&u !a iloko o hale nani. Puka mai la. kauw a. a oiai he mau k&uwa hou kekahi, aole iakou i maopopo ioa mai i keia kanaka i komo aku al. Hoike aku la oia ua makemake oia e ike i ka Lede Rusewe!a. a i ka i ninau ana ia maī o kona inoa* ua noi' aiu la oia l.k« kauwa e holke aku be| hoaloha ua e ike iaia no r : kekahi mau mlnute wale no. | ī ka nalo ana aku o ke kauwa e kii' |_lca Lede Rusewela» ua hooponopono ae la ua Haku Ka»*di!e nel I kozta leia'i, wiii «e la i kona umiuml, a nana ae la ma o a maanei o keia iumi nani ana e noho neL Ua ike aku la oia 1 kekahi kli nani o ka Haku Buaewela • kM mal ana, a kojck> koke svai la

ke aloha iloko ona no koaa hoapaio l! haalele mai I ke;a ola ana. Ma keia | kihi e ku mai ana kek..ihl piano nani. I ua hemo ke pani e nai ana he. ; oka paani piano iih>nola o ka ■ Lede Ruseweia. Ma kekahi kihl e wa- [ iho mai ana kekahi buke mooielo no \ ; ltaUa, e hoike mal ana hoi ua heluhelu \ iho ka Lede Rusewe:a i kekahi moolelo | no ka wahi aia nei i hele makaikai aku j ai i keia mau makahlki eiua. Ma na t wahi apau o ka iumi aohe mea okoa a la nei i ike aku ai aka o na niea nani wale no apau loa a ka naau e hoohihi aL laia no e kilohi ana i ka nani o keia lumi aia hoi ua lohe aku ia oia 1 ka hele mal o kekahl mea. I ke kokoke ioa ana mai ua ike aku Ia oia aole keia he mea okoa aku aka o ka Lede Rusewela no keia. Ku ae la oia iluna, a he hookahi wale no ona makemake nui loa i keia manawa ola ka hoio aku a pulii aloha aku iaia, aka j aoie e hiki pela. Ku mai la o Dolores : iloko o kona nanl nui. ea. he nani maoli \

no, a ina ua lohe mua ia eia kekahi ' mau Anela nani me kakou e noho nei, | me nei ua puaha koke ae ka Haku Ka-1 sedile aohe keia he kalkamahine. aohe keia o ka Lede Rusewela, aka he Anela | mai Luna»loa mai. Ku mai la ka Lede Lusewela a nana | mai la iaia me ka maopopo ole iaia j pwai la keia e nana aku nei iaia a i hele mai nel hoi e ike iala i keaha la. I kinohi aole hiki iaia ke ike mai oiai ua uia la ka helehelena o ka Haku Kasedile I keia manawa. aka mahope o ka nana pono ana mal iaia no kekahi manawa, ua lele mai la oia e puili i kona lima. "Slr Karl! UauoM maoli wau i kofl'u ike ana ia oe i keia la! I nehea nei kou hoi ana mai?" wahi a Dolores. Ah! ua like kona leo me ka leo o na manu ka nahenahe ame ka maikai, ua Ilke kona helehelena me ko na Anela, ua maopopo ole i ka Haku Kasedl!e kana mea e hoike aku al. "Ke mahalo aku nei wau ia oe no keia hookipa maikai ana mai ia'u oiai ua hele mai nel wau e ike ia oe me ko'u hoike mua ole mai ia oe. Ua hiki ole ia'u ke hoomaopopo ooe no ka'u j i ike aku nel. Ua ulu hou ae oe, ua j puipul iki ae kou kino, a e kala mai o«i j ia'u, aka ua hiki ole ia'u ke huna iho, j aole loa wau 1 ike I kekahl wahine i j like mai ka u'i me hookahi hapa wale no o kou iloko o keia naau inakahiki elua a'u I haalele mai ai i ka aina ha- j nau o kaua," wahi a ka Haku Kaaedile. | "Aole paha oe i nana, a i ole ho mau ; olelo haanui wale iho no kona au. Aole oe i hoike mai nei ia'u i kou la i hoi mai nei." "I ke ahiahi nei iho la no ko'u hoi ana mai," wahl a ka Haku Kasedile. Noonoo ae la oia I kona hol ana mai a hele koke e ike i ka Loke Ulaula, a aole hoi i ka mea ana I aloha ai. "Alaila owau kau mea mua loa i hele mai nei e ike?" wahi a Dolores me ka nana pono ana mai iaia. Ua loa ka Haku Kasedile e hoopunipuni aku iaia i kela manawa a olelo aku ae, oia ka mea mua loa ana i hele mai ai e ike, aka aoU* oia :i maa ia mea he hoopunipuni. a nolaila 'ua hoike aku la no oia i ka oiaio. Ua ' hoike pu aku la hoi oia a >lo oia i hele jmamuli o kona aloha Lola, aka ua hele oia oiai he aelike ka laua 1 hana ai me Lola, 1 kona V -i ana mai i Ladana o Lola kana moa mua loa e hele ! ai e ike a aole o kokahi mea okoa aku. iUa hoike pu aku la hoi ola ina oia i j hana elike me kona mak°make o ko I Kakela Keokeo kana wahi mua loa e jhele mai ai e ike. j "Ua pono no kau hana ani pela, oiai ,he noowahawaha loa wau ina i malama j ole oe i kau hoohiki," a \ k ia mahawa nohoi o Dolores i hoomanao pu ae ! ai ina olelo a Lola iaia, "Nana ka Haku ! Kasedile, nana wale no-" j "I keia mau makahiki a'u i kaawaie !aku nei/ua-like wau me kekahi kanaka i i hoopaa ia ma kekahl aina mamao lōa i mai karyi mau mea mai i aloha ai. a inoho iho oia o kanikau no ka aina alo|ha ana i haalele Iho ai." j "Alaila he mau mea aloha kekahi au : i haalele iho nei mahope nei t e oluoiu hoi oe e hoike mai owai la lakou." w;i!:l ; a Dolores me ka mino aka pu aua iho ma ke ano kalohe. "He nani ia ua ninau mai la oe ia'u I kena mea, I ku'u mea huna. e hoike aku ana no wau ia oe i ka haina pololei. He elua no laua. 0 ka mua o Miss Dolores Kklifedina, a o ka lua o ka Lede Rusewela, Ina he hookahi no ia alaila he hookahi wale no a'u mea i aloha ai me ku'u naau apau loa." "Ah! ah! Ihea i loaa mai nel la oe kena ano olelo. Ma ka'u nana aku ua ano ike iki ae nei oe i ka hooipoipo nna. Ia kaua ma Ladana nei, mamua o kou haaiele ana mai, aoie I like kou al'.amai kamaiiio ia manawa me ka'u e ike aku nei, a nolaila ke manao nei wau ua komo aku nei oe i kekahi kula a'o ma ke ano oka hooipoipo ana oiii oe 1 Italia." "Pehea hoi e hiki ai la'u ke hoike aku ia ot ua aloha wau ia oe me ku'u puuwai ai au loa, olai ua lilo mua oe i kekaM-mea okoa aku ia manawi? Ua rale mai oe ia'u oiai ua lilo aku oe. a nolaila ua paa, ua uumi iho wau l ko'u mau manao apau. I keia ia ua 'anaki!a oe. a ua hiki hoi !a oe ke i ka mea au i makemake ni, » k-± noi aku nei wau ia oe e hoorohe mai i ka leo o kekahi kanaka i aioha !a oe. i makaukau e haawi i kona ola nou, 1 makauka;i e uhai aku ia oo no ka wa mau loa." <Ao!e- i pau )