Ka Nupepa Kuokoa, Volume XL, Number 1, 3 January 1902 — Ka Loke Keokeo KA HOA PaIO O KA LOKE ULAULA. KA HAKU OPIO O KASEDILE, KA IPO HOOHENO A NA ROSE. [ARTICLE]

Ka Loke Keokeo

KA HOA PaIO O KA LOKE ULAULA.

KA HAKU OPIO O KASEDILE, KA IPO HOOHENO A NA ROSE.

I O ka olelo nu! a puni o Ladana ia mau la mai oia ka haalele ana mai o Lola me kona makuahine ! ko !aua home naei a hele aku no Paiani. Ua riui na mea ! olelo ia e pUi ana no ka laua huakal ! hele a); Ua olelo ae la kekahi o lakou ua hele aku nei laua . mainuli o ka loaa ana o kekahl ieka e pili ana no kekahl mau waiwai I wa!ho ia mal e kekah! ohana o ka makuahine o Lola. Ua manao hoi kekahi m nol ia ma! o Ix?!a e kekahi ke'ki alil ; 0 Palanl ! wahine nnna. O Dolores a ; me ka Haku Kase<JUe wale no pnha na mea 1 maopopo ! ke kumu o ko laua • haalele ana mal la Laelana a he!e aku. i Iko laua hiki ana aku ma Palani ua hol aku la laua no kekahl hokple nani 1 waho loa o ke kulanakauhale o Pa!an! a malaila laua ! noho ai. Aole o laua'kamallio wal} aku !a hai, i:a like loa laua me kekahi mau wahl luahlne e noho ana no laua iho. He kakaikahi loa ka poe l maopopo mai Eneianl mai laua. O k°kahl kunm hoi I mao popo al mal Ladana mai iaua oia ka hiki mau mai o na nunepa ia laua mai keia wahl mal. Ola ka lnua mea nui loa 1 kela ame keia manawa e hiki mai al o r.a nupepa. Aole he loaa 4eia laua olai nole laua ! hoike aku I ko laua mau hoa'loha I ko laua wahl e noho nel. O keia iho la ke ano o ke ola ana o ka Loke Ulaula ia mau la »o ka ehaeha. « E haalele aku kaua e ka makamaka heluhelu ia laua e narea ana i ka olu o Palani a e huli ae hol kaua a nana aku i ka Loke Keokeo me ka Haku Kasedlle. i Ua hala aku la ka enemi aohe mea ' nana e keakea mai ko laua hoohui ana la. He mau pule mamua o ka hiki ana mal o ko laua la e mare la al ua piha ka aina Ina maka hnnohano 1 h?le mai i e ike ! ko laua la nui. Ma anie 'keia wahi o ke Kakeia Ka??edile e Ike ia ana na kanaka e holo ke ana. Ua hoonani ia ke Kakela me na hae like ole apau o ke ao ame na pua nani a pau loa. E hoomoa !a ana na mea a! >he nul no ka hauol! ana ! keia la. O ka luakini nani loa ma Ladana, oia ko laua nei luakinl e mare ia ai. . Ua hoonani la o loko o kela iuakini me na hoonnni e hewa ai ka maka ke nnna aku. Ma ko laua ne! wahi e kukuli a! ua hana !a plo nanl loa,- a o na pua e hoonanl ana I keia pi'o he mau 'Loke Keokeo wale no. Aole !oa I lke la kekahi mare hnnohano ma Ladana e me ko laua nei. He mare ! kupono no na alil han hino loa o ka alna. ! Oko laua nei la e mare la ai kekah! 0 na la maikM loa. Aole 1 ike mua ia kekahl la molaelae e !i'ce me keia. ,Mo he mea a!a ua ae pono ma! na Lnnl 1 ko laua hoohu! ana ia. I ke kakahlj aka nui wale ua ala ao !a o Dolores, 'a nana aku la ma o a maanei- Hoomanao ne la oia i kona la i mare ia al I ka Haku Ruseve!a ia la ao!o i kr>mo mai ke aloha lloko ona no ka mea ana e mare aku ana, a ua ima'! hol' oia i ke aloha 1 ka mea 1 hele auwana aku. aka I kela la ua ho! mai ka auwana a e hoohul la ana lnua ma ka berlta hemolele o ka mare. | Me he mea ala pole I ike mua ia kona u'i mamua e llke nie kela la. I kona kahlko ana mai 1 kona aahu mare a pau ua like loa oia me kekahi Molwahlne e noho ana lluna o ka noho kalaunu o kekah! aupuni nul. He mau hora mamua o ka hlk! ona mal o ka manawa ua makaukau oia no ka hele aku e hui me kona makua o keia mua aku. ; Aole ola wale ke! ala kakahiaka i keia la n'; t o ka Haku Kasedi!e no kekah). I n na ae. ua plha oia I ka hau' Ma". ke ola e mele aku i na mele hoohauoli makemake ola e lohe aku I ka !eo o na manu e kan! hone ma! ana makemake o!a e hik! koke mal ka hora e hoohul !a ai laua. He mau hora nohol mamua o ka manawa ua makaukau oia. i O na ka!ka*nihine a ka Lede FHedlna ko laua mau ku aoao me kekah! j mau kelki hanohano o ka alna. Na ka makua We!inatona laua I hoohui ma ka mare a mahope o ka pau an/\ o ko laua mare ia ana ua ho! aku la ka lehulehu e hauoli ma ke Kakela Ka»eSdlle. { I kekah! !a ae ua haalele ma! laua ia Ladana a holo aku la no kekahl wah! I ailana uuku mawaho aku o ke kulanakauhale a malaila laua i hoohala ai 1 na la mua o jko laua noho mare ana. ! Ia pule Iho| ua hiki aku la ka mea hou la Lola e pil! ana no keia mare hanohano. Ua heluhelu ola ma! ka mua a hik! i ka hope a ma! ka mua hou a hikl I ka hope. ITa piha paha ka uml o kona heluhelu ana t keia nupepa a oia ! ku ae al Iluna a pane mai la i kona makuah!ne: # "Mama, ina.wau i L&dana aole loa e hiki ia Dolores ke puana ! na huaolelo aloha ana i puana aku a! (mua o k? Kahunapule. Ina wau 1 Ladana aole loa laua e hauol! i ko laua !a mare. Pomalka! laua 1 ku'u kaawale ana ma! ma! !a laua mal. Aka, e Ilke me ka lolhi o ku'u ola ana aole loa e mau la, hauoli ana. ] | Ua lohe Ilke ae la no kaua e ku'u makamaka heluhelu ! na olelo a ka I»ke Ulaula ellke me ka,!o!hi o kona ola ana aole loa e mau ana ko laua noho hauoii ana. a e hikl ma! ana ka manawa e hooko ia ai kana mau olelo. e »hik! mal ana ka manawa e hoololi Sa ae ai ka noho hauoli ana o kekah! mau mea raamuii o ka hana a kekahi wahine 1 piha i ka 1111 ame ka inalna. Ua hooko o Lola t kana mau olelo haohiki I hoohiki ai imua o ka makua Mana Loa, ua hooko pu aku hol ola ! ka Inaina iloko o kona puuwai no ka mea i komo mai mawaena ona ame ka mea ana l aloha «1 E waiha ae kaua e ku'u makamaka hel'ihelu ia iaua e nanea ana i ka olu o Palani a e huli a» hoi kaua a nana lia Dok»re® rre kana kane aloha. Mahope o ko Uua mare ia ana na hol aku

la laua a noho ma ke Kakela Kasediie, & aol#* I Ike ia k**kahi mau mea e noho ana iloko o ke aloha aine ka hauoli e me iaua. Ca hana mai ka wahlne l'*na mea apaa loa e hauoli ai kane a P'la hoi ke kane i na mea e hauo'i a! knna v. ahine. Aole o 3aua wa 1p K<*i hr'»hauo]i ia aka wa hauoii pu »ic ka M;sku Kalifedjna i ka ike ana aku » kana kalkamahlne e malama malkal ia ana e kekahi o na kanaka ioa ma Enelani. Ua ano opioae Ia oia a I kela ame keia 1a e h J !cle mau ana o!a \ kona home. ke J Keokeo a hele aku e ike i ka noh®an«i o kana mau keikL O kana rnefroui wale no e kuko mau ana o ka hiki mai tj ka manawa e loaa ai ia laua kekahl keiki. \ hii wahi moopuna hoi oia mamua o kona make ana aku^ Iloko o ko laua hauali. me he mea* ala e olelo ia mai ana ia Dolorea aoie e mau ana ko iaua hauoli ana, me he mea ala e ike aku ana oia I ke akaku 0 kekahi wahine loihi, e hele mai e hoohaehae iala. k no kona Ike mau loa I k.:ia mau mea, ua kahea aku la ula i kana kane i kekahi ia a pane aku la: "Sir K.'ir). e ku'u aloha. Ua hoohauoh K»a mal oe ia'u, a ua hiki ole ia'u k(* make?rnk<' 'hou āku no kekahi aloha 1 ui ;ie namua " k'»u- Ma ko'u manao iho aolf k'O. i a«oha kekahi kanaka i kana w-iMn.> » Hk«? me kou aloha ia'u. a ua |t-Miui!kai ioa hoi wau i ka loaa ana ia'» « ktUahi kane i aloha mai ia'u. Aka manao wau aoie loa e mau ana keia hauoH ana o kaua," "No kt>aha hni ke kumu e mau ole ai?" wahi a knna kane. "Aole i maopopo ioa la'u, aka iioko iho o'u nio he moa aia e olelo ia mai ana aol»» loa e mau ana. Ua hanauia mai knkou ma keia ao. aole no ka noh > ana i'lol; • » waie no o ka hauoii i na manaua ai)au loa. aka no ka ehaeha kekahl manawa. Aole hoi iloko wale no 0 ke alohn. aka no na luina aloha ole kekahi uianawa. Pehea la, e haalele mai ana paha oe ia'u ma keia hope uku?" i "Haalele ia or? Aole oe 1 maopopo i kau moa e olelo nei e ku'u aloha. Ina he makemake mua ko'u e haalele la oe. ine nel aole loa wau e hoopupule 1 ku'u noonoo ia oe, a aole hoi e hoohala i kekahi mau makahikl iloko o, ka ehaeha a ka u-a mea he aloha." Aole loa I polna la.Dolore3 ka hiki ana aku o Lola i kona haie mamua o kona haalele ana mal, ame kana mau mea hoi I olelo akir ai. Aole loa e polna lala kela mau maka e a aku ana me ka Inalna pau ole. Ua maopopo loa iaia ellke me ka lolhl o ke ola ana ō keia kaikamahine aole loa e mau ana ko laua hauoli, aole loa e palekana ana oia iloko o ke aloha o kana. kane, aka ua haalele mal ola i keia wahi I keia manawa a aole hol ola i Ike hou ia no aneane hookahi makahikl. I kela ame keia la. e hoohauoll mau ana laua kekahi I kekahl. a i ka piha ana o hookahi makahikl a oi o ko laua noho mare ana ua hoopomaikal la mal; la laua me kekahl kaikiimahine u'l. Uaj makemake loa laua e loaa ia laua ke-1 kahl wahi keiki kane aka i ka hanau j ana mai he kaikamahihe ua hauoli loa I o Dolorea. I kona nul pono ana ae. i a. hiki mai ka manawa e kapaia ai ka j inoa o kela kaikamahine, ua makemake loa o Doloves e kapaia no kela kai-; kamahine o Dolores, aka ua hoole loa j oku Ia kana kane, a i ka ninau ana j mai o kana wahlne i ke kumu o kona hoole loa ana ua holke aku la ka .Haku | KaBedile aole ia he inoa maikal, olal | o ka manao oia Inoa, Dolores, he plli- I kia, he komo iloko o na ehaeha, a no- , laila ua kapaia iho la ka laua wahi kaikamahine o Gertrude. j Ua lilo keia wahi kaikamahine i mea nui loa I kona mau makua, a ao!e hoi ia wale aka i ka Haku KaU!ed'na kekahi. hele inau mdi ana oia i kela ame keia la e ike i kana wahl moopuna, ame ia oia e noho al a hikl i ka uhi ana mai o ka malu o ktv po. He elua makahikl mal ka manawa n«a! o Lola i haalele ai la Ladana ua loaa mai la ka lohe e hoike mai ana ua haalele mai la kona makuahlne i keia oia ana, a ua koe hookahl hoi o Loln » keia manawa ma Paianl. Nui na ws*imaka i hiolo iho no ke aioha iaia, a mawaona o na wahine 1 aloha loa lala, 0 Dolores kekahi i uwe mau aku noi\i. Ua aloha loa ola i keia kaikamahlne, 'AO ka mea ua maopopo loa iala 'ko kumu o ka haalele ana mai o kela kaikamahine ia Ladnnn a hele aku, a ua manao iho \a hoi o Dolores oia ke kumu o ka haalele ana mai o keia kaikamahine i ka aina ana J noho al a aloha, oia kei komo aku mawaena o Keia kaikamahlne nme kana mea i alohk ai, a laia e noonoo ana t keia mau mea aa nul loa kona makemake e h s oi hou «nai keia kalkamahiae i Ladana a noho pn me ia. Ina n«> e hiki ana iaia ke hol mai «i noho n?a ke Kakela Kasedile hlki no, ina o kn ike ana i na maka aloha o ka nn\'i ana i aloha ai. he kumu ia e' hoohauoli aku ai iala ua hiki no. ! Aka, nolo i llke ko Lola manao ine kona. laia e noho ana iloko o ke aio- i ha no kona hoApaio ia e noonoo' ana i kana hana e hana ai iMoaa ai na ■ ehaeha I keia Loke Keokeo. Y;i Dolores ' e hoopuiu ana i kona mau papalina me i na waimaW o ke aloha no ka I.oke Ulaula. ia e mee ole «na I k& po inamuīi o ka nui l«va o kona nwn» ana 1 kana hana e hana mai U maluna o keia K<s>kt». <Aol;e l pau.) —