Ka Nupepa Kuokoa, Volume XL, Number 3, 17 January 1902 — Page 2

Page PDF (1.78 MB)

This text was transcribed by:  Deborah Takahashi-brady
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

2    NUPEPA KUOKOA, IANUARI 17, 1902

 

KA

Nupepa Kuohou

 

No ka Makahiki - $2.00

No Eo@o Mahina - $1.00

 

            O NA OLELO HOOLAHA A PAU E HOOUNAIA MAI ANA NO KA HOOLAHA MALOKO O KEIA NUPEPA, E HOOUNA PU MAI ME KA AUHAU, A I NA AOLE, AOHE NO E HOOKOMOLA.

 

            O ua Da@ a pau o ka Pepa ne@ e hoouna polo lei ma@ i ka HAWAIIAN GAZETTE COMPANY.

 

HOOPUKAIA E KA

HAWAIIAN GAZETTE CO

 

Hookomola ma ka Hale Leka o Honolulu, Panalaau, o Hawaii, ma ke ano mea o ka Papa Elua.

 

A.W. PEARSON, Luna Nui

D. KANEWANUI, Lunahooponopono Honolulu, Oahu

 

POALIMA:  IANUARI 17, 1902.

 

            O KA PULE HOPE LOA KEIA E LOAA AKU AI KA NUPEPA I KA POE I UKU OLE MAI I KE OLA O KA PEPA NO KEIA MAKAHIKI.  MAHOPE AKU O KEIA MANAWA O KA NUPEPA WALE NO A KA POE I UKU MAI KE HOOUNA IA AKU ANA.  NOLAILA, INA AOLE OE I UKU I KAU PEPA, MAI PUIWA KE LOAA OLE AKU.

 

            Ma ka nana aku e poino ana ka uwea Telegalapa Moana e makemake ia nei e hoomoe mai i ka Telegaiapa.  Uwea Ole a Markoni.  No kakou iho nae, aoke o kakou nana.  O ko kakou makemake o ka hiki mai o kekahi o laua, in a no o ka Telegalapa Uwea ole ke hiki mai i Hawaii nei, ua pomaikai no kakou.  O ko kakou hoonele ia oia ka pilikia.

 

            Hauoli makou i ka lohe ana mai ua hui ae ia o Paka me ka wahine a ka On a Milioa, a o ke Keiki Alii Kawananakoa me kakahi o na kaikamahine u'i loa, a waiwai loa hoi o kona aina hanau.  O ka pono la mare no o Hawaii ia Hawaii, a aole e hui aku me ko waho a lilo na pomaikai ilaila.  "E ola hauoli na paa mare," ka makou pule.

 

            Lohe mai makou ua hiki i kekahi kahunapule o Oahu nei ke hoola i na ma'i ma ka pule a ke ke hele mau nei ola e hana i keia hana.  O keia kahunapule no ka mea nana i hana kekahi mau hana hookaiakpua ma ka po a ao ae Karisimaka.  Ina i holo ke Kanawai a na Home Rula e laikini ia na kahuna me nei ua lilo keia Kahunapule i kahuna nui no Oahu nei.

 

            O ka Ahamele o ka po o ka La apopo kekahi o na Aha-mele maikai ioa e haawi ia ana ma Honolulu nei.  Ke haawi nei na opio nana e lawelawe nei keia hana i ko lakou manawa no ka pomaikai o na Hawaii e noho mai la iloko o ka eh@eha, a he hana maikai na kakou ke kokua ana ia lakou ma ke kuai ana i na kikiki in a no aole i hiki la kakou ke hele aku e ike i ka lakou hana.

 

            Ke oi loa mai nei ke koa o na powa.  O ka paa ana i ke kaa-pio hookahi no ekolu manawa he hana koa loa keia a o ka pii ana mi iluna o kekahi kaa hapaumi he mau anana wale no ka manao mai ka Halewai aku oia kekahi hana wiwo ole.  E hele me ka makaukau i na manawa apau, oiai aole keia o Hawwaii kahiko aka o Hawaii Amerika kela, a ua komo mai ko laila mau hana maikai ame ke ino.

 

            Ke ike ia nei ka nele o Hawaii nei i keia mau ia, a ma ka hoike mai a na kanaka i maa i ka lawelawe ana i @a hana hoowaiwai, aia ka pilikia ma ka hooholo ole ana ia o ka Bila Kanawai Hoale, kekahi o na bila kanawai i makemake nui ia.  Nowai ka hewaia e kahea ia ai i Ahaolelo kuikawa?  Ika i keia bila me ka manao he kumu o ka kakou, aiaiala o ka kakou ninau.

 

            Ina o ke oia o na Ma'i ka ka Elele Wilikoki i makemake ai ma kela bila kanawai Lepera ana, me nei o na kauka akamai no ia hoi ana kana e lawe mai, aole o ka hoopiha mai ia Hawaii nei me na ma'i o waho.  Ina e oi ae ana ka maikai o ka malama ana a Amerika i na ma'i ma Molokai mamua o ka kakou, aiaila o ka kakou ninau nowai ka hewa?  Aole anei o na Home Rula no kei hana iho nei i na Kanawai o kela Teritori?  Heaba ka mea o ka nana pono ole ana i ka pono o ka lehulehu ma Molokai?

 

            He mea maikai e lawelawe ia na lulu ma na luakini me ka eehia ame ka oalo loa.  O na dala e haawi ia ana maloko o na Luakini he mau makana ia na ka poe e haawi ana i ke Akua no ka lawwelawe ana ia o Kana hana ma ke ao nei, a e haawi kela ame keia me ka manao aole oia e hookomo ana iloko o ka papale a pahu paha a ka mea ohi e lawe mai ana, aka iloko o ka lima ponoi o ka haku o na Haku.  E haalele i na hana hookelakeia, oia aole o ka nui ka mea i makemake ia aka o ke aloha, a in a no he uuku ka mea i haawi ia, aka ua hawi ia me ke aloha ua oi ae ia mamua o ka nui i haawi ia ma ke ano hookelakeia.

 

KA HANA A KA ONA.

 

            He nui na hana i hana ia @ na kanaka noonoo maikai i ko lakou manawa @a a lakou i makemake ole o hana in a e mau ana ko lakou noonoo maikai me lakou.  He nui na kanaka hanohano i oai i ka l@po me ko lakou mau aahu maemae mamuli o ka hoomaluie ana ia o ko lakou kino ikaika e na @alona.  He nui na home i noho ia me ke aloha i lilo i mau home mele a pilikia mamuli o ka on a.  He nui na oia makemae e iho nei i ka luakupapau i keia ame kela ia mamuli o ka waiona aka aole ia i lilo i mea e weiiweii ai ko ke ao nei  He wa@ hula no ia.  "O ka hana keia o ka ai pia haalele ka wahino ka mea aloha."  Ae haalele ka wahine ka pahu poi a ka paka ka inoa maemae, ka noho na hauoli ame na mea ao apau.

            Ma ka nana ana i ka make ana o Joe R@, kekahi o na Hawaii kamaaina ia kakou, me he mea aia ua hana ia keia hana weiiweii oiai malalo o ka mana o ka walona.  Ina e like ana me ka mea e manao ia nei na kona kaikaina ponoi i hana keia hana, ua hiki loa ko ike la aole i hana ia i ka manawa e mau ana kona noonoo maikai aka i ka manawa e pouii ana kona noonoo, a i ka manawa ana i ike oie ai e kana mea e hana ana.  Aole keia o ka mua ioa o ka hana ana ia o na hana weiiweii e ka on a, aka, he tausani o na tausani o na manawa, eia no nae ua oi aku ka pili ana o ke kanaka i keia "wai-make," i kona omole kini, mamua o kana wahine mamua o kana mau keiki, mamua o na mea apau.  Aole anei keia he mea kupaianaha loa?  Aole anei lakou i hiki ke kapa ia he poe pupule, eia no nae o na kanaka naauao, o na kanaka i lako me na mea e oiioii a e hauoli ai keia oia ana ke ike ia nei ma keia pepa inoa.  Me ka ike no o Adamu me Eva he make ke ai i ka hua o ka laau iwaena o ke Kihapai, ua puni no a ai, a peia no hoi kakou.  Me ko kakou ike aku no i ke ino o ka waiona, ke pili aku nei no kakou.

            E na makamaka heluhelu, aole anei e hiki ana ia kakou ke pepehi i keia ino?  Aole anei e hiki ana ia kakou ke haaieie i keia iaau make?  Aole anei e hiki ia kakou ke hoolilo i ko kakou aloha maluna o na mea e oluolu ai ka kakou mau mea aloha?  E @ni kakou i laau lapaau, a i ka loaa ana e hanai ia Hawaii holookoa.

 

NA LIMAHANA ASIA.

 

            O kekahi mea nui loa a na Nupepa Namu e hooikaika nei oia ke kue ikaika ana i na Kepani ame na Pake e lawelawe nei ma na hana ike, elike me ke kamana, pena, hoomoe paipu, amala, ame na hana o ia ano, a oiai o kakou, na Hawaii, kekahi i pilikia mamuli o ka pau loa o na hana ia iakou he mea maikai e hui kakou me na ilikeokeo ma keia paio.  Ma ka nana ana i ke kulana o ke kanaka hana i keia manawa, ke kulike nei na Hawaii me na haole a ke ku mai nei hoi na Pake me na Kepani.  I ka manawa e loaa ai ka hana i na haole kamana akamai e ohi ana lakou i na Hawaii me na haole a kokua ia lakou a i ka manawa e loaa ai ka hana i na Pake o lakou iho no ka lakou e kii ana, a in a aole e lawa ia lakou iho, he mau Kepani ana ko lakou mau hoahana, aole ooe e ke kanaka Hawaii.

            Aia ka pilikia i na poe waiwai o kakou e haawi nei i ka hana iloko o ka lima o na pake ame na Kepani.  I ka manawa e makemake ai kekahi e kukulu hale, hele aku ia i na haole he #2,000 alaila paa, i na Hawaii hoi he $2,000 no a i ole emi iki mai paha, a in a pake he $1,700 paha.  No keia $300 like ole ua lilo aku ia ka hana i na pake.  I ka hana ana ia mai he maikai ke nana aku, aka, aole e loihi hoomaka mai ia e kulu, hoomaka mai ia e hemohemo, hoomaka mai ia e hoike ia na hana kapulu,  I ka nui loa ana, kii ia na kamana ike e nana a loaa aku ia ka hemahema ame ke kapulu a nui hou kou lilo.  Ina i haawi ia ia Hawaii Oiwi a i oie i na haole i lawa ma keia hana, me nei ua hana ia ka hana me ka maikai, a aole oia wale aka e kokua ana kakou ia kakou iho.

            O kekahi pilikia, oia ka malama ole o keia mau limahana Asia i ka lakou dala ma Hawaii nei, aka, i ka manawa e loaa ai na dala ia lakou hoouna koke ia na ko lakou mau ohana ma Kina a i oie ma Iapana.  Ke lilo wale ala ia mau dala a kakou i keia mau wahi mamao, a aole loa e hoi hou mai ana.  E nana kakou ia kakou oiwi iho a e paio i keia mau limahana nana kakou e hooneie nei i ka hana.  Ua lawe ia mai lakou no ka hana ana ma na mahiko a in a he hiki, e hoihoi hou aku kakou ia lakou ilaila ma ka hooneie ana ia lakou i ka hana.  Kokua ia Hawaii oiwi, a in a aole i hiki ia kakou ke hana, haawi na na haole ka poe e kokua nei ia kakou.  Hauoli makou i ka ike ana i na poola e hui ana no ke ku-e ana i na limahana Asia e hana nei ma ko lakou aoao.  Oia ka pono, aia ma ka like o ka manao ka ikaika.

 

Hookaihi la no ka Hoole Waiona

 

(Mai ka aoao i mai.)

 

            e kue ikaika loa ia nei ka walona e na poe i makemake e hana ia na hana maikai e pono ai ka lehulehu.  Mawaho ae o Kakela ua manao ia e loaa ana kekahi mau kanaka maikai loa no ka hoike ana mai i kekahi mau manao waiwai ma keia hana.

            O ka makou e kono aku nei i na kanaka Hawaii apau e hele aku ma keia mau halawai a e lohe hoi i na manao naauao e pili ana i ke kue ana aku i ka waiona, kekahi o na mea naua e huki nei ia lakou i ka make.  I ka lohe ana i na manao maikai e hoohalike me na mea maikai i hoike ia mai, a e kokua hoi i kou hea kanaka i ke kue ana aku i keia dimona.

 

Hoao e lawe i ke Ola o ka Mikado

 

HOA E LAWE I KE OLA O KA MIKADO

 

            Ua hopu ia kekahi haole ma Iapana no ka hoao ana e lawe ao i ke ola o ka Mikado, ka Moi kaulana o Iapana.  O ke kumu o ka huhu ana o keia kanaka i ka Moi he wahi kumu ano ole loa.  Ua hana ola ame kekahi mau hoa on a i kekahi hana kue i ke kanawai o Iapana, a no keia kumu ua komo mai ia kekahi mau luna aupuni Kepani a papa ia lakou aole e hoomau aku ma keia hana a lakou.  No keia kumy ua huhu loa lakou, a manao ae ia e hooko i ko lakou huhu maluna o ka Moi me ka manao nana mai keia mau kauoha e keakea ana i ka lakou hana.

            Ua noi aku keia haole ame kona hoa a ku ma kekahi wahi kokoke i ka puka-pa o ka pa alii a kail o ka hoi mai o ke kaa o ka Mikado.  I ka ike ana ia aku o ke kaa o ka Mikado ua holo koke aku ia kekahi o keia mau haole me ka lakou mau pu e paa aoa ma ka lima me ka makemake e kaili ae i ko oia o ka Moi aka ua loaa e mai ia in a koa ame na Makai Kepani a noho ana loko o ka hale paahaa.  O ka mua loa paha keia o ka hoao ana ia e lawe i ke oia o keia Moi i aloha nui ia e kona lahui.  Aole loa he hoao o na kepani e hana i keia hana a ua like hoi ko lakou Moi ia lakou me ke Akua.  I kona manawa e hele ai ua malama pono ioa ia oia, a in a aole keia malama maikai a kona mau koa kiai me nei ua make oia i keia la.  Ua manao ia e hookolokolo ia ana keia haole a i na e loaa ana ua hewa oia e hookuke ia ana oia mai Iapana mai.

 

Ua holo no Wasinetona.

 

KE KOMISINA O NA AINA AUPUNI

 

            Ma ka Alamida o ka Poakolu nei i haalele mai ai ke Komosina o na Aina Aupuni, Edward S. Boyd, a holo aku la no ke kulanakauhale o Wasinetona, ke Kapikala o ke Aupuni nui o Amerika.  E lawe pu aku ana oia me ia kekahi mau palapala hoolimalima, kekahi mau palapala aina, ame na pono apau e pili ana i kana hana no ka hoike ana aku i ko Amerika poe i na mea apau e pili ana i na aina Aupuni o Hawaii nei.  Ua lohe ia mai ua kue oia i kekahi mau pauku o ke kanawai a ka Elele Wilikoki e pili ana i na aina aupuni o Hawaii nei, a e lawe pu aku ana oia i kekahi mau hoololi ana i manao ai ua kupono no na aina o Hawaii nei.  E hoike aku ana oia no na mea e pili ana i na kanawai e noonoo ia mai nei e na "Hana Kanawai."

 

Powa ia ke Kalaiwa Kaa-Hapaumi

 

KAU MAI KEKAHI KELA MOKU ME KA PU PANAPANA MA KONA LIMA.

 

            I ka po Poakahi nei ua hoike ae ia o Stephen Barrett, he kaiaiwa kaa hapaumi i ka Halewai i kona powa ana ia e kekahi kela moku, ame ka lawe ana ia aku o kana mau kala apau e paa ana iloko o na pepa liilii no ka wawahi ana i na kala e haawi ia aku ana iaia no ka uku kaa hapaumi.  Ma kana hoi ke e holo ana kona kaa ma ke Alanui Moiwahine a pii loa mai ma ke alanui Nuuanu.  Aohe hookahi ohua oluna o keia kaa ia manawa.  Iaia no e holo ana me ka naneam ua lohe aku ia oia i kekahi leo i ka pane ana mai e haawi aku iaia i na kala apau loa ana e paa ana.  I kona huli ana aku e nana aia hoi e kau mai ana ka waha o kekahi pu panapana mamua pono o kona alo.  Aole oia i ike i ka pii ana mai o keia powa a kau maluna o kona kaa, a aole nohoi he manawa nona e kahea ai i kekahi mea e hele mai e kokua iaia oiai i kona manawa e kahea ai e ki ia ana oia i ka pu.

            Aole oia i pane aku i kana noi, a ia manawa ua powa nei i hookomo mai ai i kona lima iloko o na pakeke o ko ia nei lole a lawe aku la i na kala apau loa e loaa ana iaia.  I ka pau ana o kana hana me ka waha no o ka pu e huli pono mai ana iaia nei ua lele aku la oia ilalo a hoomaka e holo elike me ka mama i loaa iaia.  Ua maka'u loa keia kalaiwa i keia mea a holo loa aku ia oia e hoike i kona mau haku hana.

            Ina paha oia i holo koke aku no a hoike i keia mea i ka Halewai me nei ua loaa ka manawa maikai i na makai e huli aku ai i ke kalohe aka aole oia i hana paia.  I ka manawa i hiki mai ai ka lohe i ka Halewai ua loihi loa ka manawa i loaa i ka powa no ka hookaawale ana iaia.  Aole oia i loaa a hiki i keia manawa.

 

NA HOOLAHA.

 

HOOLAHA.

 

            Ke kauoha ia aku nei na poe apau loa, e kikoo mai i ka Lakou mau dala i hooahu ia ma ka Banako Hale Leta ma Waipio, Hamakua, Hawaii i hooahu ia ma ka M.H. 1886 a lawe pu mai na Likiki ia Edwin Thomas ma Honokaa a ia Mrs. Hata M. Kiha ma Waipio iloko o Ekolu mahina mai keia ia aku.

 

HOOLAHA.

 

            Ke hoike ia aku nei ka lohe i kela ame keia, ua kuai ae o S. DECKER ame WM. FERNANDES, i na waiwai apau o B. LICHTIG, na kii, na kiihoonui ia, na pihi, ame na waiwai a pau oia ano, a o keia ame kela e makemake ana e loaa aku ko lakou mau kii, mai na kii i waiho ia mai a hiki i na kii i hoonui ia, a mau pihi paha, e hele ae e hui me maua ma ka Hale hana o W.W. WRIGHT, alanui Moi, e kokoke aia i ke alanui Soth, oiai aole mea okoa aku i ae ia e ohi i na dala me ko maua ae ole aku.

            S. DECKER,

            WM. FERNADES.

 

NA WAIWAI MAIKAI LOA.

 

            Ua loaa mai nei la MACFARLANE & CO. (Makapolena Ma) kekahi mau waina Kaleponi maikai loa i hana ia e na hale maikai loa.  Ke kuai la nei no ke kanalima keneka o ke kalani hookahi.  He mau walona e ae no kekahi no na kumu kuai kiekie iki ae.  Ina ua makemake oe e loaa na lama maikai e hele aku i ka hale kuai lama o MAKAPOLENA, ka Hale kuai kahiko i kamaaina ia kakou.

            (Jan. 17-21-31-Feb. 7)

 

Teritori o Hawaii, )

Mokupuni o Oahu, ) @a

Kulanakauhale o Honolulu.)

            Ma ka laua hoike i hoohiki ia ua hoike ae o Cecil Brown, ka Peresidena, ame W.G. Cooper, ka "Mea haawi dala a hooponopono i na @" o ka banak@ "The First American Savings & Trust Co. o Hawaii, Kaupalepale, o keia hoike malalo iho ka hoike piha, oiaoia, pono a pololei o na hana ame na lawelawe ana o na waiwai o ka "The First American Savings & Trust Co." o Hawaii Kaupalepala," a hiki aku i ka la 31 o Dekemaba 1901.  I hui pu la me na hana oia la, a o keia hoike @a mea i makemake la e ka pauku 14 o ke Kanawai Benako o 1@4.

            He $350,000 ke kumypaa o keia Hui i maheleheleia Noko o $5,000 Kea no lakou ka waiwai @o o $100 pakahi.  He 2500 ka nui o na kea i hoopuka ia, a ua pau i ka uku ia.

            Na Waiwai e ku nei o keia Hui a hiki i ka ia ekahi o Ianuari, 1902, penei:

            Kumupaa…$250,000.00

            Na Dala i Komo Mai…203,530.11

            Ka Waihona o na Dala Puka…6,250.00

            Na Dala Puka i Mahele Oleia…6,@11,51

            Na Dala i Paa ia…330.00

            Na Hoike o na Hoolilo ame ke Koena a hiki i ka ia 1 o Ianuari, 1902, penei:

            Na Bila i uku ia…$339,630.00

            Na Bona…53,650.00

            Na Uku panee a hiki i ka la 31 o Dekemaba 1901…5,959.75

            Na Auhau…500.00

                        _______________      _______________

                        465,8@1.73                $165,821.73

            Kakau INOA IA, cecil brown, peresidena.

            Kakau Inoa Ia, W.G. COOPER, Haawi Dala.  Hoohikiia a kakau ia imua o'u i keia la 9 o Ianuari, 1902.

            GEO. BIGELOW, Notari no ka lehulehu. (Jan. 17-24-31,

 

HOOLAHA

 

            Ke hoolaha ia aku nei aole loa wau e iuku in a aie e hoaie ia ana ma ka inoa o Mrs. S.C. Bertelman a i ole Mrs. I.H. Kahilina.

            MRS. I.H. KAHILINA, Honolulu, Ianuari 13, 1902.

 

 HOOLAHA 

 

Ke hoolaha ia aku nei ua hookaawale mai o Messrs Ling Hop, Fai Yee, Leo Hop ame How Sho ia lakou iho mai ka hui mai o "Chew Wo Cheong Company," a ua komo aku ma ko lakou mau wahi o Messrs. Bew Cheong, Choy Look ame Bow Kei ma ke ano he mau iaia no keia hui.

            Kakauia ma Honolulu, Ianuari 6, 1902.

            CHEW WO CHEONG CO., By KEOOCK NG. Luna Nui.

            Jan. 10-17-24).

 

Hoolaha Noho Hui

 

HOOLAHA HOONOHO HUI.

 

            Ke hoolaha ia aku nei ua ae ia o Alex. D. Larnach, o ka Apana o Honolulu, Mokupuni o Oahu e komo mai i hoahui no ka hui o Whitman & Co., o ka Apama o Honolulu i oleloia maluna ae.

            D. WHITMAN & CO., Honolulu, T.H. Dec. 27, 1901.

            (Jan. 3-10-17.)

 

HOOLAHA HOONOHO HUI.

 

            E hoike ana keia ua hui ae na poe no lakou na inoa malalo iho ma kekahi hui kalepa.

            H.W. Hyman..E noho nei ma Kapalakiko, Kai.

            Michel Hyman..E noho nei ma Kul. o Nu Ioka, N.Y.

            Morris Hyman..E noho nei ma Kapalakiko, Kal.

            Joseph Hyman..E noho nei ma Kapalakiko, Kal.

            I. Rubinstein..E noho nei ma Honolulu, Oahu, T.H.

            a o ka hana a keia hui oia ke kuai ana in a ioie ame na waiwai o ia ano, na lako hao ame na mea paakiki, na lako kalepa e ae, ame na laiki, a o ka inoa o keia Hui oia no o "Hyman Bro@," a o ka wahi a lakou e lawelawe ai i ka lakou hana aia ma Honolulu Mokupuni o Oahu, Teritori o Hawaii.

            Kakauia i keia la 31, o Dekemaba, 1901, ma Honolulu.

            (Jan. 10-17.)

 

Hoolaha Hooko Moraki.

 

HOOLAHA HOOKO MORAKI A ME KUAI.

 

            I kulike ai me ka manao o kekahi palapala moraki i hanaia mawaena o Waikiki Beach Company, Kaupalenaia he hui i kukula ia malalo o na kanawai o ke Teritori o Hawaii, ame F. Wundenberg malama waiwai, i ka la 15 o Okatoba, 1901, a i kakau kope ia ma ke Keena Kope o ke Aupuni ma Oahu, ma ka buke 227, aoao 447 a hiki i ka aoao 451, ke hoolaha ia aku nei ua makemake ka mea paa moraki e hooko i keia moraki mamuli o ka uha'i ia o ka aelike oia hoi ka uku pono ole ia mai o ke kumupaa ame ka ukupanee i ka manawa i aelike la, oia hoi e uku ia mai he Eha Haneri Kala i ka la 10 o Novemaba, M.H. 1901, a e kuai kudala ia ana na waiwai i paa ma keia moraki, ma ke Keena kudala o JAMES F. MORGAN, ma ke alanui Moiwahine, Honolulu, i ka POAKAHI, Feberuari 3, M.H. 1902, i ka hora umi kumamalua o ke awakea.

            No na mea aku i koe e hui aku me J. ALFRED MAGOON.  Loio ma ke Kanawai, Magoon Block.  Kihi o Alanui Kalepa ame alanui Alakea.

            Kakauia i keia la 10 o Ianuari, 1902.

 

            O na waiwai i paa ma keia moraki oia keia malalo iho:

            O na waiwai i paa ma keia moraki oia keia waiwai i ike ia ma ke ano o Waikiki Inn, e waiho ala ma Waikiki, Mokupuni o Oahu, a penei ka hoakaka pono ana o keia mau waiwai:

            1.         O keia apana aina i hoolilo ia aku e Thomas Wright ia GF. Bulen i ka la 27 o Feberuari, 1899, e waiho aia ma Waikiki, Mokupuni o Oahu.  Teritori o Hawaii, a penei kona hoakaka ana:

            Apana B.F. hoomaka ana mai ke kihi Akau o keia apana, oia nohoi ke kihi Akau-hema o ka apana A. a e holo ana ma ka Hikina 52 F. $4 kapuai ma ke alanui:  Hema 37 Komohana 133.5 kapuni ma ka Apana C: Akau $1-50 Komohana 84 kapuai ma ka aekai, mai laila aku Akau 37-Hikina 132.@ ka puai ma ka Apana "A" a hiki i ka hoomaka ana mai, nona ka 111 aina o 11111.3 kapuai ku@a.  Ua kakau kopeia keia palapala hoolimalima a Thomas Wright ia G.F. Bulen ma ka Buke 197, aoao 316-350, a ua hoolilo ia mai i ka mea e paa nei i kela moraki, ma ka bila kiai a G.F. Bulen, i hanaia i ka la 4 o Okatoba, 1899 a i kakau kope ia ma ka buke 193, aoao @.

            2.         O keia palapala hoolimalima i hana ia mawaena o Edward C. Rowe a me Anna Klemma, i ka la 23 o Feberuari, 1899, o keia mau apana aina ma Waikiki, Honolulu a i hoakaka ia penei:

            Apana A.-F. hoomaka ana ma ke kini Akau o kela Apana aina e pili ala me ka apana aina i one ia o ka mea ihoolimalima mai, a holo Hem. 53, Hik. 34 kapuai ma ke aianui: Hem. 37-Kom. 13@-8 kapuai ma ka apana 3: Ak. 51-5@ Kom. 34, kapuai ma ka aekai: Ak. 37-Hik. 133 kapuai ma ka apana aina o ka mea hoolimalima mai a hiki i ka hoomaka ana mai, nona na eria o 11076 kapuai kuea.  Ua kakau kope ia kela palapala hoolimalima ma ka buke 185, aoao 143, a ua hoolilo ia aku ia G.F. Bulen ma ka hoolilo hoolimalima, i ka la 4 o Aperila, 1889, a kakau kope ia ma ka Buke 185, aoao 425, a hoolilo hou ia aku e G.F. Bulen i oleloia i ka mea e paa nei i keia moraki i ka la 4 o Okatoba, 1899, a kakau kopeia ma ka buke 193, aoao 432.

            Ame na pono hale, na waiwai apau, ma keia Hotele i hoakaka akea ia penei:

            20 Moe, @ peia uwe@, 23 peia, 126 uhi moe, 41 pale-uluna, 33 papa, 22 ume, 22 pakaukau liilii, 21 wahi waiho kopa, 21 pakaukau, 111 wahi waiho lole, 117 noho 31 noho-paipai, 23 noho maikai, pakaukau no waena.  Kookoo, ipu mea kanu, noho koki ie, pakaukau kakau.  Moena ohe, pawai ho@oi maka, pikawai, wahi waiho kopa, wahi waiho palaki, 2 pakeke, palepuka, 2 uluna Silika, 119 pale uluna, 290 Kawele, 36 moena pulu, 45 pae pukaaniani, 26 paa pale puka aniani 20 paku Makika, 22 heluhelu, 24 kii, moe lii, piano ame ka noho, 2 noho, 61 uhi pakaukau, 3 wahi waiho pua, wahi kau kukui, 2 kukui, 3 noho koki, 429 kawele lima 74 pale pakaukau, 326 lole auau, 19 pakaukau, wahi ai, 2 wahi waiho pa, 3 pahu hau, 7 pakaukau, pahu pila, peia owaho, noho ie.  Aniani Nana Nui, 2 uwaki, pakaukau hoioi.  Pahu kala, wahi helu kala, na pono kuke, 35 poia ti, 63 poia kope, 11 poia waiho hua, 6 pa olepe, 9 kiaha aniani 93 pa maikai, 79 pa aina kakahiaka, 81 pa waiho palaoa, 125 pa liilii, 21 pa waiho mea lau, 22 poia hoioi lima, 7 pa poopoo, 36 wahi waiho olepe, 102 poia inu wai, 23 poia inu waina ame Champagne, 11 poia aniani 22 poia ko aniani, 24 poia winiga aniani, 13 mea wawahi nuts, 8 omole pepa ame paakai, 50 pepa, 5 wahi lawe pa, 150 o kala, 164 pahi pakaukau, 251 pun 75 poia jele, 50 pa inu kai 132 pa mea iau, 59 pa butter.

            Kala kuike, Kala Gula o Amerika, a na ka mea kuai na lilo o na palapala.

            JAMES F. MORGAN, Mea Kudala

            Honolulu Ianuari 10, 1903.

            (Jan 10-17-31.)

 

HOOLAHA HOOKO MORAKI

 

            Mamuli o ka mana i hoike ia ma kekahi palapala moraki i hanaia mawaena o Kaailua ame Halaaniani, kana wahine, o ka aoao ekahi, ame William R. Kakela, Malama Waiwai, o ka aoao elua, i hanaia i ka ia ekahi o Iulai 1890, a i kakau kope ia hoi ma ke Keena Kakau Kope o ke Aupuni ma Oahu, ma ka Buke 123, ma ka aoao 484, 485 ame 486, a i kulike ai me ke kanawai i hana ia no na mea o kela ano, ke hoolaha ia aku nei, ke makemake nei o C. Bolte ka mea i hoolilo la aku ai o keia moraki i ka la 31 o Ianuari 1898, a ua kakau kope ia keia hoolilo ana ma ke keena i hoike ia maluna ae, buke 123, ma ka aoao 485, e hooko i keia palapala moraki mamuli o ka uha'i ia o ka aelike, oia hoi ka uku pono ole ia mai o ke kumupaa, ame ka uku panee, i ka manawa i aelike ia.

            A ke hoike pu ia aku nei, i ka pau ana o ekolu pule mahope aku o ka la e hoolaha mua ia ai keia hoolaha, Ianuari 10, 1902, e kuai kudala ia ana na waiwai apau i hoike ia ma keia moraki ma ke kuai kudala akea ma ke Keena kudala o J.F. Morgan, Alanui Moiwahine, Honolulu, Oahu, Teritori, o Hawaii, i ka Poaono ka la 8 o Feberuari 1902, i ka hora umikumamalua o ke awakea o ia la.

            O na aina i hoike ia ma keia moraki a e kuai kudala ia aku ana hoi ua hoike pihe ia penei:

            APANA 2, o R.P. 4928 L.C.A. 10163 la Ma @.  Kela aina ma Waikaluawaho, Kaneohe, Oahu.  He kula mahi i Ahukupapau, Waikaluawaha.  E hoo maka ma ke kihi Hema, a e hele ana AK. 57 Ill. i 2.60 kh. ma ko Konohiki, malaila aku Ak. 19 1/2 Kom. i 1.73 kaui. ma ko Konohiki, malaila au Hem 62-1/2 Kom. 3.20 kh., malaila aku Hem. 42 Hlk. 2.00 kaul. ma ko Konohiki a ka hoomaka ana.  He 5 12-100 kaui.

            R.P. 1381 L.C.A. 4238B ia Kauhi, Kela aina ma Kaneohe, Koolaupoko, Oahu.

            APAN@ 1. Elua loi, i Kakaumoo, ili o Kaluapuhi.  E hoomaka ma ke kihi Hikina, a e hele akau 9 Kom. 3.60 kaui. ma ka palena no Kaneililepo, alaila Hema 88 Kom. 1.40 kaui., a Akau 12 Kom. 2.20 kaui. ma ka palena Koele, alaila Hema 88 Kom. 1.80 kaui. ma kahawai, alaila Hema 15 Hik. 3.31 kaui a Hema ponoi 4.20 kaui. a Akau 75 Hlk. 3.80 kaui. ma kula o Konohiki a i kahi i hoomaka'i.

            1.76 Eka.

            APANA 2.  Kahuahale ma Kaeloku.  E hoomaka ma ke kihi Hikina, a e hele Akau 13 Kom. 4.10 kaui. ma ko Piikoi aina, alaila Hema 67 Kom 3.18 kaui., alaila Hema 14 Hik. 3.10 kaui. ma ko Piikoi kula, alaila Akau 83 Hik. 3.10 kaui. a hiki i kahi i hoomaka'i.

            1.16 Eka.

            No na mea aku i koe e pili ana no kela mau aina ame ka manawa e kuai kudala ia ai, e hui aku me ka mea nona ka inoa malalo iho.

            C. BOLTE, Honolulu, T.H. Ianuari 10, 1902, (Jan. 10-17-31.)

 

Hoolaha Mana Hookoloko.

 

            Hoko o ka Aha Hookolokolo Kaapuni Apana Hookolokolo Ekahi o ka Teretore o Hawaii.  Ma ke keena, Aha Hooponopono Waiwai.

            Ma ka hana o ka waiwai o KEKAPA ROBINSON, o Kona, Hawaii, i make.

            Ma ka waiho ia ana mai o ka moowaiwai o M.P. Robinson, o Honolulu, Mokupuni o Oahu, Lunahooko o ka palapala kauoha o Kekapa Robinson, i make e nonoi ana e apono la kaua mau hoolilo he $@84.37 a e hoike ana he $703.07 ka huina o na dala i loaa iaia, a e nonoi ana e nana a e apono ia la mau mea, a e hookoula oia mai kona oihana lunahooko Kauoha nolaila:

            Ua kauohala o ka POLIMA, la ehiku o FEBERUARI, M.H. 19@ hora 10 kakahiaka, ma ka @ini hookolokolo o ua aha ia, ma Honolulu, Mokupuni o Oahu, oia kahi ame ka manawa e nana a e apono la'i oia mau mea, a me ka hookuu ana ku iaia mai kona oihana lunahooko kauoha.

            Kakauia ma Honolulu, Dekemaba 23, 1901.

            HENRY SMITH, Kakauoiaio, (Jan. 10-17-31.)

 

KOPA HOOLA-ILI

 

            Aole mea i oi aku ke kupono oia @ malama ana in a keiki iliili mamua @ hoauau pinepine ia, me ka lawelawe @ ana i ke kopa maikai.  Aole he kupono na kopa hoioi ioie no na bebe.  H@ mea aai ko loko o ia ano kopa.  O kona lawelawe ia ana he mea ia e ulu me ai na puupuu.  Ina he holoila na wahi eha ame puupuu, he mea ia e hooi ae a@ ka poino.  Aole hh mau mea hoopoino a maikai oie iloko o ke Kopa Hoola @.  E hoemi mai no ia a e hoopau ioa @ hoi i na puupuu: a oia ke kopa maikai loa no ka hoomaemae ana in a palapa no ka mea, aia maloko on a kekahi mau mea iapaau nana e hoola.  Aole loa e loaa kekahi poino o ka ili mamuli o @ kopa.

            Ua oi loa aku kona waiwai no ka lawelawe ia ana iloko o ka wai auau o na bebe.  E hoioi i ke poo o na bebe me ke kopa Hoola Ili, a aole loa e loaa iaia kekahi poino mamuli o na puupuu ma ke poo a i oie ia na mea oia iliili i pili i ka poe opiopio.   Mamuli o kona ano laau, ua hoopau loa ia a pale loa ia aku na ano mai lele he nui.

            O ke Kopa Hoola Ili oia ka mea maikai loa no na kanaka makua.  O kona lawelawe mau ia ana ka mae e loaa ai ka helehelena maikai a e hoopalupalu a hoomaikai i ka ili.  He pomaikai ke oia mamuli o kona lawwelawe ia ana.  Mamuli o kona lawelawe ia ana.  Mamuli o kona hoao ia ana e maopopo ana no i keia ame kela mea noonoo i kona ano maikai maoli ma ke ano he kopa lapaau ame auau.

            He 25 keneia wale no ke kumukuai a e loaa no ma ka halekuni o KA HUI KUAAI LAAU O HOBRON. Mea Kuaii Laau Kukaa a Kuai L@.

 

MA KA AHA KAAPUNI O KA APANA ELIMA.

 

Ma ke Keena no ka Hoola Palapala Hooilina.

 

            No Na Mea e Pili Ana i ka Malama Waiwai o William Maioho, L@y Maloho, Rice Alexander Maloao, Laurence Maioho ame George Maioho, he mau Keiki i oo Ole.

 

            Ma ka heluhelu a nana pono ana i ka palapala noi ame ka hoike o na waiwai a W.G. Smith, Lunahooponopono Waiwai, o na waiwai o na keiki no lakou na inoa maluna ae, o noi mai ana e nana pono ia a e hoapono ia kana hoike, a e kauoha kela aha e mahelehele ia na waiwai i koe iho ma kona lima, mawaena o keia ame kela mea i kuleana, a e hookuu ia mai oia ame kona mau hope mai na pilikia o ili mai ana mamuli o keia hana ma kela hope aku, ma kona ano he Lunahooponopono Waiwai.

            yqy Nolalia, ke kauoha ia aku nei, o ka Poaono, ka la 8 o Feberuari, M.H. 1902, i ka hora umi o ke kakahiaka, imua o ka Lunakanawai o keia aha, a maloko o ke Keena Hookolokolo o keia aha, ma Lihue, Mokupuni o Kauai, oia ka manawa ame ka wahi e kauoha ia nei no ka noonoo ana i ka i hoi ke ia maluna ae, a o keia ame kela mea i kuleana e hele ae i ka hora ame ka wahi i hoike ia a hoike aku i ka Aha i na kumu, ina he mau kumu kupono kekahi, e hooko ole ia ai keia palapala noi ame kela hoike, no kela mau waiwai, a e lawe mai hoi in a ua ike, i na hoike kupono e hoike ana i na poe i kuleana i kela mau waiwai.

            Kakaula ma Lihue, Kauai, i keia la 31 o Dekemaba, 1901.

            Ma ke Kauoha a ka Aha.  H.D. WISHARD. Kakauolelo.  Jan. 10-17-24).

 

 

HOOLAHA HOOPONOPONO WAIWAI

 

            Oiai, ua hookohu ia mai ka mea nona ka inoa malolo iho i Lunahooponopono no na Waiwai apau o Kealohapauole Makahi (k)k i hala, o Waialua, Mokupuni o Oahu, ke haawi ia aku nei ka lohe i ka poe, he mau koi ale ka lakoa i ka mea i make, e waiho mai i ka lakou mau bila, me na hoike moakaka o ko lakouoiaio, i ka mea nona ka inoa malalo iho, iloko o eono mahina mai keia la aku, a in a aole e lawe ia mai iloko o kela manawa e lilo ia mau k@ aie i mea ole, a ke kauoha pu ia aku nei keia ame kela i ale i ka mea i make, uku koke mai ia'u ma Waialua, Oahu, a i ole ia M.K. Keohokaloie, ma ke Keena o Kapiolani Estate, Kaopalenaia, Honolulu.

            A.S. MAHAULU, Lunahooponopono o na Waiwai o Kealohapauole Makahi.

            Dec. 19, M.H. 1901.  (Dec. 27 Jan. 8-10-17.)

 

MA KE KAUOHA.

 

MA KE KAUOHA.

 

TERITORI O HAWAII, KEENA KA PUUKU, HONOLULU, OAHU

 

            No na mea e Pili ana i ka @ Noho Hui o ka "People's Ice and Refrigerating Co. Ltd."

            Oiai, ua waiho mai ka PEOPLE'S ICE REFRIGERATING CO., LTD. he hui i kaupalenaia i kukuluia a ku nei malalo o ka ma@ o na @ wai o ka Teritori o Hawaii, i ka @ palapala noi no ka hoopau ana i @ lakou noho hui ana malalo o ka @ o ke kanawai, me ka waiho pu ana @ i kekahi palapala hoike i paku ia like me ka makemake o ke kanawa.

            Nolaila, ke hoike ia aku nei @ i keia ame kela mea i kuleana @ mua aku, a i kuleana hoi i kela @ nawa iloko o keia hui i kaupal@ ma na ano apau, e waiho mai @ kou mau kumu kue, in a he mau k@ kekahi, ma keia keena i ka  la @ raki, 1902, a i ole mamua a@ o @ manawa, a o keia ame kela @ makemake e lohe ia ka@a mau kumu kue i kela palapala noi, o hiki kino @ ma ke Keena o ka Mea Nona ka @ malalo iho, i ka hora 12 o ko awake@ o ka ia i hoike ia ae la malu@, ka hoike ana mai i k@na mau @ kue, in a he mau kumu maikai ke@ o hooko ole ia ai @ palapala @.

            WILLIAM H. WRIGHT.

            Puuku o ke Teritori o Hawaii, Honolulu, Ianuari 4, 19@. Jan. 10 17 24 31 - Feb. 7 14 21 28 - @