Ka Nupepa Kuokoa, Volume XL, Number 6, 7 February 1902 — KA AOAO KUPONO NO NA HAWAII. [ARTICLE]

KA AOAO KUPONO NO NA HAWAII.

He like ole na manao kalaiaina iloko o na poe kalaiaina ma Hawaii nei i keia mau la, a pela nohoi me na nupepa, ua ikeia no ka iike oie o na manao. Ke ku nei ka nupepa Ke Aloha Aina, a kalahea mai, o ka aoao Demokarata ka aoao kupono no Hawaii n ei; ke ku mai n ei hoi ka nupepa Kuokoa Home Rula, a hooia mai i pakui ia mal e kahi nupepa Home Rula Repupalika, o ka aoao Home Rula Repupalika ka aoao kupono no Hawaii nei a ke ku nei.hoi makou malalo o ka manaoio o ka Aoao Repupalika wale no ka aoao kupono no Hawaii nei. Aohe aoao e hiki ke olelo mai i keia wa, aole ka Mana ke Aupuni lioko o ka Hma o ka a e mau ana ia Mana a hiki aku i Maraki 1905, a aia pu ka mana o ka Aha Kau Kanawai iloko o na lima o ka Aoao Repupalika, a aia pu no ka hapanui o ka Aha Kiekie iloko o ka lima o ka aoao Repupalika. Nolaila, ina aia ia mau Mana Ekolu iloko o na lima o ka Aoao Repupalika he mea akaka loa me he akioma la, 0 ka aoao Repupalika oia wale no ka aoao i kupono no Hawaii nol, a ll» hana kuhihewa la na ko Hawall nei mau makaainana ke manao ae he aoao e ae kekahi e loaa ai ia kakou na maikaiUa poina anei kakou i kela mau olelo kaulana: "0 ka lala plll aku i ke kumu oia ka lala hua." I "I mea e loaa ai ka wai, e kukulu aku; 1 ka pakeke ma leahi e kahe mai ana 0 ka wai." "Q na manu hulu like e lele like no lakou," a pela wale akuNoiaila, i mea e loaa ai na pomaikai ia Hawaii nei, o ka kakou hana naauao wale no e hoopili aku i ka aoao Repupalika, ka aoao e noho mana nei maluna o ka aina o Amerika Huipuia hoiookoa. Ua ike a hoomaopopo no o Elele Wilikoki ia mea nolaila oia i hoao ai e hoohuli ae i ka aoao Home Rula, a kapa iho la ka aoao Home Rula Repupalika, aole nae me ko Wilikoki manaoio he pololei ioa ia, aka, ua akamai no kela, o hoahewa ia no kana mau haiolelo mua imua o ka lehulehu, e olelo ana, "ua ao'ia mai oia e na Luna Aupuni Kiekie o Amei'ika e kukulu i aoao Home Rula ma Hawaii n ei." O ka mea pololei, elike me ka ike oleia o ka. aoao Home Rula ma Amerika Huipuia, pela ana no ka ike ole ia mai o ka aoao Home Rula Repupalika, a he mea pono ina Hawaii ke ike koke i keia mea. Nolaila, elua no aoao kupono i ike ia ma ke ano kalaiaina Amerika, oia hoi ka aoao Repupalika ame ka aoao Demokarata. Ina e nana pono iho kakou o Hawaii nei. O ke kulana hana a na Demokarata, oia no, e hookomo wale ia na waiwai apau iloko o ka aina me ke dute ole; ina pela, ke holo ia manao kalaiaina, o ka hoopena e hiki mai ana e emi ana ke kopaa i elua wale no keneta o ka paona hookāhi, alaila, aohe mahiko hookahi ma Hawaii nei, aohe mau mahi raiki, a o ka hopena aku oia, aohe hana nana ? ume mai ke dala 1 Hawaii nei, alaila, o ko kakou hoi hou no ia e hume i ka malo ame ka pa-u Pehea la, e na Hawail o keia au holomua, e hoi hou anei kakou I hope? Kahaha! Aloha wale. Ina kakou e hahai ana i kela manao o ka aoao Demokarata oia ka aoao kupono no Hawaii_nei, a hikl hou mai kela mau kulana o ke au kahiko maluna o na kaiaulu o nei aiaiia, he mea maopopo loa, ma keia hope aku, e ku mai ana ka kakou mau keiki a me na moopuna a kakou a hoahewa ia kakou me ka ikalka loa. No na makahiki he kanaha i hala ae nei, ua noho mana ka aoao Repupalika no na makahiki he 32 a o ka aoao Demokarata hoi no na makahiki ewalu wale no, nolalla, ua akaka loa ma ia mea, ua ike a ke ike nel no ka hapanui o ka Lahui Amerika o ka aoao [ Repupalika wale no ka aoao kupono e noho mana maluna o ka aina. Nolaila, no na kumu kupono, maikai a akaka loa, e hikl ai i keia ame kela ke ike iho me ka hoohewahewa ole, o ..ka aoao Repupalika oia ka aoao kupono no Hawaii nei. Ina no e komo nui ana na Hawali ma ia aoao a manao ia i Aupuni Kalana (County) a Aupuni kulanahauhale paha, e ioaa ana no ke ole hoi e hooholo ia e kolio balota ia na Luna Aupuni. He mea pono nohoi i na Hawaii ke hoomanao, ina e ku lakou ma ke ku- j lana Home Ruia a kukulu ae i Aupuni Kalana a Aupuni Kulanakauhale paha, a kue na Repupalika ia mea; e hiki ana no i ka Ahaolelo Nui o Amerika Huipula ke hoopau ae i ke kanawai eae ana ia kakou o Hawaii nei e hana i kanawai e kukulu ia mau ano aupuni, nolaila, i mea e pono al plli aku kakou me ka aoao iaia ka mana o ke Aupuni. No ka pono o Hawaii nei, kona mau makaainana, a no ka holomua o ka aina; ke paipai aku nei makou i na Hawaii e noonoo pono, i ole e hoahewa mai ka oukou mau,keiki ame ka oukou mau mamo mahope aku o oukou.—"La hui Hawaii."