Ka Nupepa Kuokoa, Volume XL, Number 9, 28 February 1902 — Page 5

Page PDF (1.67 MB)

This text was transcribed by:  Arnold Hori
This work is dedicated to:  Bishop Museum Botany Researchers

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

NUPEPA KUOKOA, FEBERUARI 28, 1902           5

 

NU HOU KULOKO.

 

  I ka Poakahi nei i malama ia ai ka @olewa o T. B. Murray.

 

  Ao@e i maopopo na moho e holo ana @a ke koho Kuikawa o ka apana eha.

 

  Maikai ke kulana o ka waihona o ka @la e Hoohanau a Kapiolani i keia ma@awa.

 

  Ke hoao ia nei ka Laau Tua-tua i keia manawa ma Molokai maluna o ke @ahi mau ma'i i ae e hoao ia.

 

  Ua hoohanohano ia ka lahanau o Ke@ki Wasinetona ma Honolulu nei.

 

  Nui na kokua i loaa i ka ohana Poko @iko i malama ia e ka Hope Maikai.

 

  @a hiki ae la ma Amerika i keia ma@wa ke keiki ahi Hanare o Kelema@i@.

 

  I ka la 9 o Aperila e koho ia ai ke @anihakahaka o Lunamakaainana A. F  Gilifilana.

 

  Aia o Keoki Kaaka ke kuka kamailio @ i ia me ka Peresidena no Hawaii @.

 

  Makemake ka Peresidena e lohe i ko H. P. Balauwina manao e pili ana ia Hawaii nei.

 

  Ke kokoke mai nei na la kinipopo. @a na hui like ole ke hoomaka mai @i e hoomaamaa.

 

  Ua hiki mai o Mr. ame Mrs. Samuela Paka, ame ka laua mau keiki e like @e ka makou i hoike mua aku ai.

 

  Ua hiki aku i Amerika ka palapala kue a na ma'i lepera i ka bila Lepera a Wilikoki.

 

  Lohe mai makou ke hooikaika nei kekahi mau hoa'loha o Samuela Paka @ loaa iaia ka noho Kiaaina.

 

  Ua komo aku ka bila a Wilikoki e hoopii ae i ka uku o ka Peresidena @une na kuhina o Amerika.

 

  Lilo ka helu ekahi i ka moku kiakahi o ke Keiki Alii Kalanianaole ma ka heihei Moku Kiakahi o ka pule i hala.

 

  Ua moku o Senatoa Kahilina me ka@a wahine mare. Aole no he maikai o ko laua noho mare ana no kekahi manawa loihi.

 

  E malama ana ka Rev. Kincaid o Kaukeano he mau halawai ma kela Hale pea ma ke alanui Papu kokoke i ke kihi me alanui Hotele.

 

  Ua hopu ia ka haole nana kela ahaaina lalau ma Kalihi Paka i ka la hanau o Wsinetona. Nui ka huhu o ka poe i lilo mua ka hookahi dala.

 

  Ua loaa kekahi mea, e pili ana i na mahu e hooemi mai ana i ka lilo lanau a e hooi ae ana hoi i ka holo o na mea i hoonee la e ka mahu.

 

  Ke hooikaika nei ka Papa Ola ame kekahi mau makaainana e loaa na kokuai mai ke aupuni makua mai no ka hoomaemae ana i ko kakou kulanakauhale.

 

  Ke papa ia nei ka wawae liilii o na Pake e ka Emepera o Kina. Ua aneane e pau loa ka mana o ka Emepera wahine i keia manawa.

 

HALE MELE HOU

AHIAHI  POAONO,  MAR.  15

Ke Keaka Hoonanea Kaulana o

"LAIEIKAWAI"

@ hoomakaukau ia mailoko mai o ka moolelo Kaulana o LAIEIKAWAI ka Wahine o ka Liula, ka U'I NOHEA o PALIULI. E WEHE ia ana e ka Hui Hawaii Ponoi Dramatic Club ma ka PO o ka la 15 o Maraki a'enei.

  He U'I he NOHEA na lede ame na Keonimana Keaka, maopopo ka olelo, nani a LE'ALE'A ko lakou mau LEO me he mau KAHULI ala.

  He nani na AHUULA, na MAHIOLO, na IHE POLOLU, na KAMAA LA-I a he miomio AULIIKOLOMANU e KAPALILI ai ka naau.

  E NAUE nui ae i ikemaka i ua U'i hoopahaohao nei.

  Mai poina i keia, e loaa no na Likiki komo ma kahi o Wall Nichols Co. alanui Moi. E wiki.

  E Le'ale'a no auanei.

 

He 700 Paona

                Kona Kaumaha

 

NU IOKA, Feberuari 15,--Me ka ikaika apa@o umi kumamalua kanaka wale no i hiki ai ke kino kupapau o Dennis Leaby i kona luakupapau. He 700 paona ke kaumaha o keia kanaka. He mau makahiki wale no i hala ae nei ka hoomaka ana o kona kino e ulu palena ole. I kona hele ana aku imua o ke kauka ua hoike ia mai la iaia ua ma'i kona puuwai a aole he lo ihi i koe mamua o kona make ana. Ua hoi koke oia a kokoke i ka ilina ana i makemake ai e waiho kona mau iwi, i ole e kaumaha loa kona mau hoa'loha i ka manawa e hapai ai iaia.

 

  Aia wale no me ke kino ikaika e hiki ai i kekahi kanaka ke hoomanawanui i na ehaeha a ka mai'i ke hiki mai. Aka ina ua malama ia ka laau Pain Killer ma kou hale aole loa e hiki ana ia keia mau ehaeha ke mau. Aole e oia ana no ka manawa aka no ka wa i ka maikai o ka Laau Pain Killer. E nana pono i na laau pololei ole oiai he hookahi wale no laau pololei a oia ka Perry Davis. Kumukuai 26 ame @0 keneta.

 

NO KE KANAWAI

              HAALELE WAHI MOE

 

  AOLE HE HIKI I KA AHA KE HOOKIKINA I KE KANE AME KA WAHINE E NOHO PU INA AOLE O LAUA MAKEMAKE.

 

  I kekahi manawa i hala aku nei ua hoopaahao la kekahi wahine Kepani o Fuji kona inoa e ka Lunakanawai Hookano o Ewa no ka haalele i kana kane. Ua paa keia wahine iloko o ka hale paahao no umi la. I kekahi manawa i hala aku nei ua hiki mai no ke kahi hihia o keia ano imua o ka Lunakanawai elua o ka Aha Kaapuni a ua hookuu ia mamuli o kona manao aole i pololei ke kanawai e kauoha ana i na Lunakanawai e hookikina i ka wa hine a i ole i ke kane e hoi a noho pu ina aole o laua makemake. Ua hiki no ia kanawai i ka manawa o ke aupuni Moi aka, aole i hiki i keia manawa, oiai eia kakou malalo o na kanawai o Amerika, a ua kue keia ano kanawai i na kanawai o Amerika, a no ia kue ana ua lilo ia kanawai i ole. Ua hookuu ia keia wahine, a i ka hookuu ia ana ua pane aku i ka Aha penei:

  "O na hana ku wale no  .  ke kanawai kei ae ia i na Lunakanawai e hana, a ua maopopo loa aole ia he hana ku i ke kanawai na kekahi Lunakanawai ka hookikina ana aku i kekahi wa hine e noho pu me kana kane me kona makemake ole. Ua hala loa aku maluna o ka mana o ke kanawai ka hookikina ana i ke kane ame ka wahine e noho pu me ko laua makemake ole. Ma ka nana aku ua hana ia keia kanawai no na Hawaii a malia paha ua kupono no no lakou ia manawa, aka, he aupuni hou keia i keia manawa, eia kakou malalo o Amerika i keia manawa, a o na kanawai apau i kue i ke kanawai o Amerika ua pau ko lakou mana. Aole loa e hiki i na lunamakaainana ke hooholo i kekahi kanawai, me ka loaa like ole oia pono i kela ame keia, a pela keia aha e paa mau ai."

  O kekahi keia o na olelo hooholo wai wai. He nui ka manawa i ike ia ai o keia ano mawaena o keia ola ana, a ke ike like ae la no kakou aole loa he kuleana o kekahi aha e hookikina ai i ke kane a i ole i ka wahine e hoi a noho pu me kekahi mea ana i makemake ole ai.

 

KA WAIWAI O NA

            KAIKAMAHINE PAKE

 

HOIKE IA MA KA HIHIA KOI POHO

A WAH LEE NO KANA

KAIKAMAHINE I MAKE.

 

  Ua hoike ia ae ka waiwai i'o o kekahi kaikamahine Pake e na kiure ma ke koi poho a Wah Lee no kana kaikamahine i hala mua aku. Ua pepe keia kaikamahine i ke kaapio e kalaiwa ia ana e kekahi Manuela Koria, a no keia pepe ana a make ua lawe ae keia pake he hoopii koi poho o $5,000. I ka noonoo pone ana a ke kiure i keia hihia, ua ae ke kiure e uku ia keia pake he $95 no kana kaikamahine i loaa i keia poino.

  E paani ana keia wahi kaikamahine me kekahi mau kamalii okoa ma ke aianui i ka manawa i loaa ai i keia pilikia. I ka ninau pono ana ia o kekahi mau hoike i ka waiwai i'o o na kaikamahine Pake i ko lakou mau makua ua hoike ia mai la penei. I na makahiki mua o kona ola ana mai kona manawa i hanau ia ai a hiki i ka piha ana o ka umi kumamakahi o kona mau makahiki ua hiki aku kona waiwai i ka $1 no keia ame keia mahina. Mai ka umikumamakahi o kona mau makahiki a hiki i ka umi kumamalima o kona mau makahiki ua hiki aku kona waiwai i'o i ka $3 no kela ame keia pule, a mai keia manawa aku a hiki i ka piha ana o ka umi kumamawalu o kona mau makahiki ua hiki aku kona waiwai i ka $6 o ka pule. ole i maopopo ia makou ke kumu i loaa ai i na kiure o ka huina o $95 i haawi ia aku la i ka makuakane o keia kaikamahine.

  I ka hora ekolu o ka auwina la Poakoui nei ua hoi na kiure iloko o ka lumi e noonoo no keia hihia, a mahope o ka hoao ana e loaa kekahi olelo hooholo me ka loaa ole, ua puka mai la ka Lunahoomalu a noi mai la e hoikeike hou aku ka Lunakanawai ia lakou i ka hana a ke kalaiwa kaa i kona manawa e ike ai i kekahi mau keiki e paani ana ma na alanui. Ua hoike aku la ka Lunakanawai o kana hana o ka nana pono i ke ola o ka lehulehu ma ke alanui, a aole o ka holo aku me ka pupule a hoopilikia wale aku. Ua hoi hou aku la lakou e noonoo. Ua manao ia ina aole e loaa ana ia lakou kekahi olelo hooholo mamua o ka hora umi kumamalua oia po alaila e hoihoi ia ana lakou i ka Hotele Hawaii no ia po. Mahope o ka pau ana o ko lakou aina ahiahi. ua hoi hou lakou e noonoo. a mamua o ka hora eiwa oia po ua loaa ia lakou ka olelo hooholo e haawi ana i ka huina i hoike ia maluna ae.

 

Na Laau Kanu

    mai Amerika mai

 

KE NANA MAI NEI KE AUPUNI

I MAKUA I KA PONO O HA

WAII NEI.

 

  O kekahi o na pomaikai i loaa ia kakou mai ke aupuni makua mai oia no ko lakou nana mau mai, ame ko lakou hoouna mau mai i na mea a lakou i manao ai e pomaikai ana kakou. Ke ike nei makou ke huli ia nei kekahi mau kumu laau maikai no ka hoouna ana mai i Hawaii nei e kau ai ma kekahi mau wahi no ka pomaikai o kela ame keia. He nui ka hana ame na dala i hoolilo ia no ka huli pono ana i na laau wale no i kupono ia Hawaii nei. He lehulehu na laau e ulu nei ma na aina anu i hiki ole ke ulu ma Hawaii nei, nolaila, me ke akahele wale no e hiki ai ke hoouna mai ia mau laau.

  O ka Poakolu elua iloko o ka mahina o Aperila he ia kanu laau ia ma Amerika. Ua makemake ia e hiki mai kela mau laau i Hawaii nei mamua o ka hiki ana mai o keia ia. O ka manao oia ka haawi ana i keia mau kumu laau i na hale kula a na keike e kanu, a ma keia ano ua hoohoihoi ia na keiki ma ke kanu ana i na laau maikai, a i ko lakou manawa e lilo ae ai i mau makua, e hooikaika ana lakou e hoopuni i ko lakou mau home me na laau nani. O keia paha kekahi kumu i hooikaika loa ai na makua haole a kakou e ike nei i ke kanu ana i na laau like ole ma ko lakou mau aina. I ka nana ana i ka home o na haole e makemake mau ana lakou e hoopuni ia me na laau maikai. Ke komo mai nei ia pomaikai i Hawaii nei, a e hiki mai ana ka manawa e ulu ae ai o na keiki a kakou a loaa keia iini no keia hana maikai iloko o lakou.

  Aole o na laau wale na pomaikai a ke aupuni makua e makemake nei e haawi mai ia kakou. Aka, ua ike iho la makou ke makemake nei lakou e hoouna mai i kekahi mau i'a i kamaaina ma na kahawai o Aerika no ka hoolaha ana ma ko kakou mau kahawai nei. Ua makemake lakou e hoolako mai ia Hawaii nei me na pomaikai i ike la ma ke aupuni makua a he mau pomaikai hoi e mau ana me kakou. I kekahi manawa i hala aku nei ua hoouna ia mai he mau i'a ano like me na oopu ,aka, ma ka hoao ana ia ua ike ia aole paha e ola ana keia ano i'a ma ko kakou mau kahawai, a nolaila ke huli hou nei lakou i na i'a okoa aku i kupoo no Hawaii nei. Pomaikai wale kakou

 

Na Hihia Imua o na

        Aha Hookolokolo

 

  Moku o Senatoa Kahilina o Kauai me kana wahine. Nui na hoike ma ka aoao o ka wahine, aole i makaukau ke kane me na hoike ma kona aoao. He $1,000 uku oia ame $250 uku loio na pomaikai i loaa i ka wahine.

  Ua hookohu ia o Thomas Pedro i kahu malama no na waiwai o Samuela Pedro i pupule. I ke noi ana mai o Thomas Pedro e koho ia oia ka malama waiwai ua kue ikaika na kaikaina e ae, a o Frank Harvey ka lakou i makemake ai e hookohu ia. I ka ninau ana ia aku o ke kumu o ko lakou kue ana ia Thomas Pedro olelo mai la lakou o kona pili i ka mea pupule ke kumu a ua manao lakou ua oi aku ka maikai i mea mawaho mai o ka ohana ke hookohu ia ma ia wahi. Aole i hoolohe ia ka lakou.

  Hooku'u wale ia o R. Manuahi mamuli o ka loaa ole o na hoike o kona hana ana i ka hana me ka manao ino. Ua komo aku ka mea i hoopii ia iloko o ka hale o Kauhikoa a wawahi i kona mau lako hale no lakou ka huina waiwai i hiki i ka $300. Ua ona oia i ka manawa i hana ia ai keia hana. Ma ke noi a Loio George Davis ua hookuu ia oia.

  Hooku'u ia o Ah chun, he wahi keiki Pake uuku .  hopu ia no ka aihue uwaki.

 

K MAHA NO NA MAKUAHINE.

 

  E hoolohe ana na makuahine i ka olelo a kekahi makuahine. He mea maikai e lohe lakou i na mea e pili ana i ka Laau Kikapu no ka hoohemo ana i na koe iloko o ka lakou mau keiki. Ina e maikai ole ke ola kino o ke keiki he mea maikai no e hoao i keia laau a malia aia maloko o kona opu kekahi koe, a na keia laau maikai loa e huku mai iaia iwaho. Ina he maikai ole kona ola kino, owelawela mai kona opu ano, e oeoe mau ana i ka ihu, ua maopopo loa aia iloko o kona opu kekahi o keia mau koe a he mea maikai e hemo mai oia iwaho. Aohe Laau okoa aku i hiki ke hoola i keia ma'i elike me keia Laau Kikapu no ka hoohemo Koe. Kaukani o na kaukani leka i loaa mai ia makou o hoike mai ana i ka hana kupaianaha a keia laau a eia mai kekahi.

  I ka piha ana o ka eha makahiki o ka'u wahi keiki ua hoomaka mai la oia e nawaliwali a aole i maopopo ia'u ke kumu o keia pilikia. E like me ka nee ana aku o ka manawa pela ka ikaika mai o kona ma'i a i ko'u lohe ana i keia laau Kikapu ua hooholo iho la wau e hoao i kona maikai ame kona maikai ole. Hookahi no a'u haawiana i keia laau i ka'u keiki ua puka mai la he umi kumamalua koe opu mai loko mai ona a mai ia manawa mai a hiki i keia manawa ua loaa iaia ka oluolu Ua ike maka wau i ka maikai o keia laau a oia ka'u e hoike aku nei i kona maikai i ka lehulehu. He mea maikai i na makuahine ke hoao i keia laau no ka lakou mau keiki."

HOBRON DRUG COMPANY, na Age-

 

Aole Hiki ia Lakou

           ke Koho Balota

 

HOOLE KA AHA HOOKOLOKOLO

AOLE NA POKO

RIKO HE KUPA

AMERIKA.

  Aia Wale no ka ae ia o na Poko Riko e Koho a Hookupa Amerika ia Lakou--Ka Pane a ka Loio Kuhina i ka Ninau.

 

  Oiai ke kokoke loa aku nei i ka manawa koho, o kekahi o na ninau nui e noonoo ia nei oia ka hiki ame ka hiki ole paha ina Poko Riko ma Hawaii nei ke koho balota. He ninau ano nui keia oiai he lehulehu o lakou e noho nei ma keia mau aina i keia manawa a ina lakou e ae ia ana e koho e ikaika ana ka a lakou e koho ai. I  kekahi halawai a na Repupalika i kekahi manawa i hala aku nei ua ulu ae keia ninau a kauoha ia ke kakauolelo e ninau aku i ka manao o ka Loio Kuhine no keia ninau. hiki wale no i kona hoi ana. Ke hoomakaukau ia nei no ka hookipa ana aku iaia ma ke kulanakauhale nui o Nu Ioka i keia manawa.

  E like me ka makou i hoike mua aku ai o Miss Alice Roosevelt, ke kaikamahine a ka Peresidena ana ka mea nana e kahea ka inoa o ka moku hou o ka Emepera o Kelemania e hana ia nei ma Amerika.

  Ma ka hoike a ka Loio Kuhina aole i hiki i na Poko Riko ke koho balota, oiai aole lakou he mau kupa Amerika. He oiaio eia lakou malalo o Amerika i keia manawa, aka i ka hoolilo ana aku o Palani i keia mau aina ua lilo aku me ka maopopo loa aole i lilo keia mau Poko Riko i mau kupa Amerika, aka, i mau kupa no ko lakou aina iho no. Ma ke kanawai no e hooponopono ana i ko lakou noho'na aupuni aole i hoakaka ia he mau kupa Amerika lakou. aka, he kupa lakou no Poko Riko, a ua hiki lakou ke lawelawe ma na mea i pili i ko lakou aina iho, aole ma ke ano he mau Amerika aka ma ke ano he mau Poko Riko maoli no.

  Aole loa pela ko kakou lilo ana aku maialo o Amerika. Ua haawi ia mai ia kakou ka mana koho laula, a ua lilo hoi kakou, mai ka la mua loa mai no, i mau kupua oiaio no Amerika, keia aina kaulana. Mamuli o keia kumu aole loa i hiki ia lakou ke koho, koe wale no aia lakou a hoo-kupa Ameriak ia lakou. ma ka haalele loa ana i ko lakou aina a hoike i ko lakou makemake e kakoo i na kanawai o Amerika. O kekahi kumu paha e hiki ole ai ia lakou ke koho oia ka hupo o ka hapanui o lakou. He kakaikahi loa o lakou i hiki ke heluhelu i ka Beretania me ka maopopo, a oi loa aku hoi ka hupo i ka heluhelu ana i ka olelo Hawaii, nolaila aole no e niki ana i ka hapa nui o lakou ke koho.

  Mamua o ke ala ana ae o keia ninau ua manao kekahi poe e hiki ana ia lakou ke koho oiai aia o Poko Riko malalo o ka malu o Amerika, a aole hoi he mea ma ke kanawai e papa ana i ke koho alota ana o na Poko Riko, a o na kanaka Asia wale kei papa ia. Mamuli o na hoakaka maopopo loa a ka Loio Kuhina ua maopopo loa keia ninau ano nui.

  Ke hauoli nei makou i ka loaa ana o keia mana i na Poko Riko. Ua hoike mai lakou i ko lakou maikai ole, ko lakou hupo, ame ko lakou waiwai ole mai ko lakou manawa i hiki mai ai a hiki i keia manawa, a o ka loaa ana aku ia lakou o keia mana kiekie loa i hiki e loaa ana aku ia lakou o keia mana kiekie loa i hiki e loaa i kekahi kanaka e noho ana iluna o ka aina, he haawi ana aku ia lakou i kekahi makana makamae. Malia paha, i ka loihi ana iho o ko lakou noho ana me kakou, a i ko lakou hoike ana mai i ko lakou waiwai i'o e hiki mai ana ka manawa maikai e hoo-kupa Amerika ia ai lakou, a loaa keia pomaikai kiekie.

  Ina i loaa keia mana ia lakou,  a huli like lakou ma ia aoao e ikaika ana ia aoao.  E hiki ana hoi lakou ke alakai lalau ia iloko o ko lakou hupo, a ua maopopo loa e kakoo ana lakou i ka aoao waiwai ole, a o keia kekahi o na kumu maikai a makou e hauoli nei i ka loaa ole ana ia lakou o keia mana.

 

E Kokua mai ke

     Aupuni Makua

 

I KA PAPA OLA A ME KA

HOOMAEMAE ANA I KE

KULANAKAUHALE

NEI.

 

  Ua Ike ia he Mau Ma'i Lele Weliweli Iwaena o Kakou--Aohe Kala a keia Teritori e Paio ai.

 

  O  kekahi o na mea nui loa e noonoo la nei i keia manawa oia ke noi ana aku i ke aupuni makua e hoolilo ia kekahi o na dala lehulehu a kakou e haawi mau aku nei ia lakou mai na loaa kuke awa mai ame ka oihana leka ma ka hoomaemae aia i keia kulanakauhale, a ua ikaika loa hoi keia koi mamuli o ka manao ia eia me kakou kekahi mau ma'i lele . I ka hiki ana mai o ka ma'i bubonika i Hawaii nei he mau makahiki i hala aku nei ua loaa he $2,000,000 ma ka waihona o ka lehulehu no ka paio ana aku, a ua hana ia ka hana me ka ikaika a make keia ma'i iloko o ka manawa pokole loa. Ma keia hana ana ua komo aku keia Teritori iloko o ka aie, a eia no ke hooikaika ia nei e loaa kahi e hoopau ia ai ia mau pilikia.

  O ka mea nui wale no i keia manawa oia ka loaa ana mai o na kokua mai ke aupuni makua mai no ka hoomaemae ana i ko kakou kulanakauhale a kokua hoi i ka pepehi ana i na ma'i  Ua hoike ae ka nupepa namu Advertiser eia me kakou ka ma'i bubonika, aka aole he ikaika loa, a he waiwai ole ka noho malie ana, o ka hana maikai o 'ka imi ana aku i kumu e pakela ai mai keia pilikia mai. Ua hoike ia keia mai'i ma Wasinetona, a eia ke nana ia mai nei o Honolulu nei e ko laila mau moku ma ke ano he awa i loaa i keia haawina. He oiaio aole i nui loa ka poe i loaa i keia pilikia, a ma ka hoike ua emi mai ka pilikia, a aole kumu maikai no kakou e maka'u wale aku ai, aka, ma ko makou ano he wahaolelo na ka lehulehu he hana maikai na makou ka hoike ana aku i ka lehulehu eia me kakou kekahi mau ma'i lele a he hana maikai na ka lehulehu e makaala i ka lakou mau mea e ai ai, ame ke ano hoi o ka noho ana.

  He mea maikai e ike ka Lehulehu eia me kakou ka ma'i dipetiria he ma'i pilikia loa no na keiki liilii. Aole he nui o ka poe i make aku mamuli o keia ma'i aka aole o ka nui ole ana oia ke kumu e hoohemahema ai. Aole o ka ma'i dipetieia wale aka ke hoike mai nei ka nupepa Advertiser eia me kakou ka ma'i bubonika, aole he ikaika loa a aole hoi i nui ka poe i make no keia ma'i aka aohe he hewa o ka makaala o loaa i keia haawina weliweli. Ua ike kakou i ka hiki ana mai o keia ma'i he mau makahiki i hala aku nei, ame kona weli nui ia. a no keia kumu ke hoike aku nei makou i ka lehulehu e makaala a e nana pono i na mea ai.. O ko kakou pilikia no o na i'a maka, ame ka wai inoino, a o ka inu naaupo nohoi. E kaohi iki mai keia mau ono a pau ae keia pilikia.

  Mai huna i ka poe ma'i, aka, e hoike koke i na kauka i hiki ke nana pono ia mai. O kou huna ana e hoopilikia ana oe i ke oia o kou ohana ame na poe e noho kokoke ana ia oukou. E hoopau kakou i kela noonoo lalau he makemake na kauka e hanai ia kakou i ka laau make. Ina he oiaio ia olelo ua pau loa kakou i ka make i keia manawa oiai na na kauka haole e lapaau nei ka hapanui o kakou O ka makou nei ka hapanui o kakou. O ka makou wale no e kau leo aku nei, he manawa ma'i keia. a eia me kakou keia mau ma'i lele. e nana pono i ke ano o ka noho ana ame na mea ai e ai ai. E nana pono loa i na keiki a mai hookuukuu wale ia lakou, mai ae ia lakou e hamu wale aku i na mea ai mai na hale kuai pake mai. oiai he opiopio ko lakou mau kino a he hikiwawe loa ka loaa ana i ka ma'i. Ina kakou e hana i keia mau hana aohe he pilikia e loaa mai ana ia kakou. E koka kakou i ka Papa Ola i ka hoao ana e hoomaemae i ka noho ana i kumu e make koke ai keia mau ino.

 

  No na Lima Eha, Ili Lahilahi, Akaakaa  wale, Akaakaa wale o ka Ili, Maneo, Akiaki o ka Poholima, a hu'i wale hoi o na Manamanalima.

  I KA WA E MAKAUKAU AI E HOI E MOE, E LUMALI I NA LIMA ILOKO O KE POI HUAHUA "KOPA KUTICURA." ALAILA, PAI AE A KAU MALIE A MALOO. I KA WA E MALOO AI, HAMO HOU ME KA "AILA KUTICURA"--KELA LAAU HOOLA ILI MAIKAI LOA. KE MOE. E KOMO I MIKILIMA ALUALU, I OLE E HAPALA WALE LA KAHI @APA MOE, I OLE AI NO HOI E PAU KA LAAU I KE KOPEIA, A  E OKIOKI NAE MAU PUKA MAKANI MA NA MANAMANA A MA KA POHOHAMA KEKAHI. O KEIA KA LAAU MAIKAI LOA NO NA LIMA ILI LAHILAHI A AWAAWAA, MALOO A MAE WALE PAHA, MANEO WALE, LIMA HOU NUI, A NO NA MANAMANA ULU KAPAKAHI O KA MAIAO.

   He mau miliona ka huina o ka poe e hoioi nei ia lakou iho me ke KOPA CUTICURA no ka malama hoomaemae a hoomaikai ana i ka ili, no ka @oemaemae ana i ka ili o ke poo mai ka piele a me ke kepia a me ka hoopau i ka helelei o ka lauoho; no ka lapaau hooluolu i na lima uia hakumakuma, ma ka auau ana no na meeau maneo, na moku o @a alu a no ke kahi nui o ka hou polopolona; he kopa auau no ka nawaliwali mamuli o na puu mai@ehe a puhi paha, a no na ma'i lehulehu e ae i loaa mau i na wahine a i oi loa aku i na makuahine, a he kopa holoi a hoo maemae kino, no ka auau a no ka lapaau. O ka poe a pau i hoao mua i keia kopa Cuticura, aole loa lakou a ao e lawe i kekahi ano kopa e ae no ka hoomaemae ana i ko lakou kino a me ka ili o ke poo, a pela pu no ka hoauau i na kamaiki. O keia KOPA CUTICURA aia iloko ona na haawina kamahao like ole mai ka Cuticura mai. ka laau hoola kaulana no na ma'i o ka iki, me na haawina maemae loa a me ke onaona o ka wai o na pua. Aole loa kekahi ano Kopa laau i hanaia e hiki ke hoohalike mai me keia no ka malama, hoomaemae a hoopahee ana i ka ili o @ kino, ke poo, lauoho a me na lima. Aole loa he ano kopa hoioi kino o @he mai a o loko nei paha o ka aina, ina no he kumukuai nui, e hiki ke hoohalikeia me keia no na mea a pau e pili ana i ka hoomaemae kino, ka auau a no ka lapaau. Nolaila, ua puiia iloko o HOOKAHI ANO KOPA no HOOKAHI KUMUKUAI, ke ano Kopa OI no ka ili a o ka OI no na kamaiki i loaa ole ka lua ma ka honua nei.

   O POTTER DRUG AND CHEM. COMP., Boston, U. S. A. na Ona o na laau CUTICURA a pau loa.

 

NA PU KI MANU MAI KA $6.00 A HIKI I KA

    $100 22 PU @IAPELA  $.00,  $5.00.   NA PU EA  $1.00,  $1.25,  $2.

SP@

LEAGUE B@

@ SP@G @

 

NA KINIPOPO

5c  A HIKI I KE  $1.50

 

Mea Paani Uwila

 

Na Mikini Uwila Paa Lima $1.25

Na Dainamo ame na Mota Uila

 

Pearson & Potter Co. Ltd.

  Alanui Hotele me Uniona    :    :    :   Kelepona Main 317

 

E Hoomaemaeia ana

   Kewalo me Kakaako

 

  E ELI LA ANA HE AUWAI NUI NO KA WAI PELAPELA MA KEIA MAU WAHI NO KE KAI.

 

  E hoomaemae ia aku ana o Kewalo ame

Kakaako ma keia mua koke aku, a e eli ia ana hoi kekahi auwai nui kupono mai ke alanui Laniwai aku a komo iloko o ke kai no ka lawe ana aku i na wai like ole e ku mau nei ma kekahi o keia mau wahi. No kekahi manawa i hala ae nei ua hoike mai ka Papa Ola i ka inoino o keia mau wahi, ame ka olelo pu ana mai ina aole e hoomaemae la ana e hiki mai ana kekahi manawa e laha ai kekahi ma'i lele ma keia mau wahi. Ua lawe ka Luna Nui o na Hana Hou i keia mau mea a noonoo a o ka makou e ike nei ua makaukau oia e hana i keia hana.

  Ua lilo aku ka hana i ka hui o Vincent & Belser no $4,405.89. Aole keia o ke koho haahaa loa, o ka Rowell ka haahaa loa he $3,222.50,aka, aole i haawi ia iaia ka hana no ka mea ua makemake oia e haawi aku i ka hana i na limahana Asia, a o kekahi hoi ia o na mea i papa ia ma ke noi o na koho i sila ia. He 1760 kapuai ka loihi o keia auwai i ka manawa e paa ai na mea apau. Ma ka aelike ua makemake ia e paa keia auwai iloko o ekolu mahina mahope o ka la e hoomaka ia ai ka hana. O keia kekahi o na hana i makemake nui loa ia e hana no ka pomaikai o ke oia o ka lehulehu e noho nei ma keia mau wahi, a ke hauoli nei makou i ka ike ana e hana ia ana ka hana me ka eleu.

 

  "Ua inu mau wau i ka laau kunu a Chamberlain no kekahi mau makahiki lehulehu a ua kanalua ole hoi i ka hoike ana aku oia kekahi o na laau maikai loa a'u i ike no ke kunu. anu ame ka eha o ka puu. Aole i loaa ia'u na olelo kupono no ka hoike ana aku i ko'u mahalo kiekie loa i keia laau.--Mrs. J. A. Moore. Hoku Akau. E loaa no keia laau ma ka Hale Kuai Laau o Benson Smith & Co., na Agena Kuai

 

  Ma keia hope aku aole e ae ia ana na hulahula ame na ahaaina, ame na halawai o na ano apau ma ka Hale Paikau. Koe na hana pili i ka oihana koa.

 

  E homaemae ia ana o Kewalo me Kakaako ma keia mua koke iho. E eli ia ana he auwai nui no ka lawe ana i na wai ino i ka moana.

 

  Ua hiki mai nei o R. W. Breekons o Walomina. ka Makai Apana o Amerika me Hawaii nei. Eia oia ma ka Hotele Hawaii me kana wahine ame ka laua keiki.

 

Na Moho Holo Balota

          o ka Apana Eha

 

MANAO NA REPUPALIKA HE HOOPAU

MANAWA WALE NO

KA PAIO ANA.

 

  Ua maopopo ka manawa e koho ia ai ke panihakahaka o Lunakanawai A. F. Gilifilana, oia hoi ka Poakolu. Aperila 9, 1902. E koho hou ana ka poe koho o ka apana eha. a o ka mea nui e noonoo ia nei o ka aoao hea ana la ke lanakila ma ia koho kuikawa@  No kekahi manawa i haia aku nei ua hooikaika na Home Rula e holo ke keiki alii Kalanianaole ma keia wahi. aka. ua hoole loa oia. Mai ia manawa mai a hiki i keia aole makou i lohe hou i ka moho a na Home Rula. Ma ka nana aku nae ua kokoke loa mai ka manawa a lakou e wae ae ai i kekahi o lakou no keia wahi. a ua maopopo hoi e wae ana lakou i ka moho ikaika io@ e loaa ana la lakou. me ka manao o ko lakou lanakila ana ma keia paio he mea ia e ike mai ai na kanaka eia no lakou ke ku nei me ka ikaika i loaa ia lakou i ke kau i hala.

  O Mr. Gilman ka mea i makemake ia e na Repuplika e holo no keia wahi aka, ua hoole ikaika loa oia e like no me ka hoole o ke keiki alii. Ua maopopo iaia aohe he waiwai e loaa ana i kona aoao ina oia e lanakila ana ma keia koho kuikawa, oiai aole e noho ana ka Ahaolelo a hiki i ke koho kou ia ana o na lunamakaainana. a hiki hou i ka pau ana o kona manawa. Ma ka hoole ana o Gilman a hiki i keia manawa aole i koho hou na Repupalika i moho ma ia wahi. Ma ka nana aku o ka manao o na Repupalika oia ka hookuu ana i keia kau kiukawa na kekahi mau aoao o holo a e paa ana lakou i ko lakou ikaika no ke kau o keia makahiki. Ke olelo nei nae hoi kekahi poe he hana hoohewale ia ka hookuu wale ana na kekahi mau aoao e paio a ua oi aku no ka hookomo ana i kekahi moho. a hookuu iaia e holo me ka hooikaika ole. a ina e haule ana aole no i poho ka aoao a ina nohoi e puka mai ana oia iho ia no. Aole nae i maopopo loa ka lakou e hana ana i keia manawa.

  Ma ka ninau ana i na Demokarata ua hoike mai lakou aole lakou e komo ana i keia koho kuikawa. E hookuu ana lakou na na Repupalika ame na Home Rula e paio. Ina lakou e hookomo mai, ana i moho na lakou a puka ae oia, aohe he wahi pomaikai e loaa ana i ka aoao mai iaia mai, o ka inoa wale no. Ke manaao nei nae lakou ina e holo ana na Repupalika ma keia apana i keia koho kuikawa e lanakila ana lakou oiai @a ikaika lakou ma kela apana i ke kau i hala. No lakou ihe e malama ana lakou i ko lakou ikaika no ka manawa o ka hana.