Ka Nupepa Kuokoa, Volume XL, Number 12, 21 March 1902 — Ke Kula Hanai Keiki-Kane Kahiko o Hilo [ARTICLE]

Ke Kula Hanai KeikiKane Kahiko o Hilo

Lawe ao Kekahi Kalkamahlne Hawall 1 na LUo o ka Hale o na Kaikamai hine ma Kona Lima.—He leo i na Hawaii i Hoonaauao ia Malaila a me ka Lahui Hawali no Apau.—E aii Like Kakou ku na Haie Hou ma Kela Kula. | UA LOA A mai nel la makou kekahi wahl buke uuku i pa'i ia ma ke kula Ihuiai o Hilo e hoike ana i na hana i hana ia e lakou i ka mana--1 haia, am? ka hana a lakou e mai komake nei e hana ma kMa mua aku. | Ke hoike piha aku nei makou 1 nai l manao ma keia buke malalo iho me ka[ mnnaol&na h® mea la nana e hoeueu aku ka lehulehu e haawi mai i na kokua ana i kela kuia, no ka hoonaauao ana hol 1 na kelkl Hawali. TTa plha ke kanaono kumam&ono' makahiki o ke ku ana o na hale ma keia kula, a ua aneane e hiolo mamull, o ka popopo o na laau kahiko. Noj keia aumu, ua hooholo ka papa kahu: walwai o keia kula e kukuiu hou ia 1 j nmu hale hou, a iloko o kela hana hou ana ke makemake nei lakou e kukulu ; 1 pu ia i hale kula no na kaikamahine ' ma ke kahua hookahi. Ke ike ia nei j ina e hana ia ana e like me ka hana ij | makemake ia e hikl aku ana ka llio i ke 150,000, a no ka hoohoiomuai ana i ke kuia ame ka uku o na kumu,' e hiki aku ana ka huina 1 makemake ia l ke $70,000. He huma nui maoli kela. Ua ike la ka hana maikai a keia ( kula i hana al no kakou» na Hawaii,| a oiai o kakou no ke pomaikai anama keia hana, he mea kupono na kakou na kokua nui ana. ! I ka holke ana ia aku o keia hana imua a kekahi kaikamahine Hawaii waiwai o kakou ua noi mai la oia nana| c hooikaika mawaena o kona mau hoa-| 'loha ponoi no ke kukulu ana i ka hale, kula o na kaikamahine. Aole anei ke-! la he hana malkai? Ina ua lawe a©| ' kekahl kaikamahlne Hawail i keia haj na ma kona llma, he mea maikai hol ia kakou na keiki Hawaii. a oia loa aku hoi na makua o kakou 1 hoonaauao ia ma keia kula, e lawe ae i na | hoolilo o ke kukulu aha i ka hale o na keiki kane ma ko kakou Ilma, a e hoao , nm na ano apau e ioaa ka huina i ( makemake ia. Ua hiki loa ia kakou, ko hana i keia hana ina e kokua ana) . keta ame keia. Ua makemake loa ma-j ' kou e iohe mai na Hawali mal e noho; mai noi ma Kauai o Mano a hiki Ioa { aku i Hawaii nui a Keawe e pili no ke kokua ana I keia kula. Penei ka. hoike ma ka buke i loaa mal: | t Ua hookumu ia keia kula e ka Makua. lun*. IX & Laimana i ka M. H. 183«.} A o ke kumu nul o ka hookumu ia ana" o kela kula no ka pono a me ka po-j maikal o na k«tkl Hawali, ma ka hoo-| makaukau ana ta lakou e lilo i mau. kanaka hoopono a makaukau I ka hana je hiki ai ia lakou e malama ia U»kou ? ; Iho no ka wa e hlkl mai ana. ; A mai ka hookumu ana no o keia Ku! la a hiki wale no I keia manawa ua: Hlo nui ka oihana hana lima t lala; piil j>aa t ke ola o fee kula. l I ka hookumu ia ana o kela Kula o; [ka olelo llawaii no ka olelo kumu e ia ai na haumana. «k'i. 1 ka hala. ' ana ae o na makahlkl lolhl u ike ia; ka loil nui ana o ka manao I ka olelo KnelanL nolalia, ua loli ae la ka olelo e ; a''o ia ai mai ka <4eJo Hawali a 1 ka' i j XA HAAWINA A'O. I He ewaiu makahiki ka iolhl o ke a'o| ! ia ana ma ke Kula. a o na haawina e? I a'o la, ola »o ke A*o Heluhelu. Arima-| \ t*ka» Mooielo. Pttl OlelA, Haku Kuinu-i, |manao, Akf<akamaL Himeai a me ke*| [ kahl maU haawiaa * ae i kupemo no ka i hoamaka moa a»a. A ua Uio keia ku- \ la i keia manawa ! kuia ho<xnvakaukau |a« k« Kula o Kam*ham*ha, a o na f haumana « puka aku ana mal ke kula j aku o HHOw oa koim> aku ma f ham«ha a noho no e?ua a ekoiu maka* |htki a aku la. A I puka a»a| «4> la na na«»i ma k» Kuia Hans! o Hilo» ana a lt»na makaukau- I O ka mahiai »<> ka haaa iima kahi-[ ki» o keia kula, a na na haunmna e? Xaau ka ma ka » k* KuU aj mnlama I ka maaawa © maliiaa| Iwla. V* *•© jm na keiki t m kuhina «ua * ka a&aaa Amam. Amm k**°

i Iki no e ku'l na mea hao e hana i na i moe hao, a ua hoopakele ia ke kula n.ai ka nui c» na 1110 mamull o na moe ; hao a na keiki i hana ponoi ai. Ua' a'o pu ia no hoi na keiki ma na mea pili kamana, a na na haumana no e hana na hana pahonohono kamana ma na pa a hale o ke kula a he kakaikahi loa ka manawa i hooiimalima ia ai kekahi kamana ma keia kula. [ Ke a'o pu ia nei no hoi ka oihana I hoonohonoho hua kepau a pa'i paiapala ma keia kuia. O kekahi hana hou i hookomo ia ma keia kula, oia ka wlli umeke a me ka hoohinuhinu ana, a ua makaukau loa kekahi mau keiki ma keia hana, a ua liio 110 hoi kela i mea kokua nui mai i ke kula. Ua a'o ia hoi na keiki liilii ma ka I humuhumu a me ka okioki laau me na ' pahl. KA UKU KULA. He $25.00 dala ka uku kula o ka ma--1 kahiki, a o kahi poe kelki. ua hana no lukou a ma ka hana e hookaa ia ai ! ko lakou mau uku kula, he ekoiu hora i hana no ke kuia ponoi, a o na keiki e hana ana no ko iakou uku kula, ua hana lakou he eha hora, Ua ike ia ka holomua ioa o keia ano hana, a he ! mea e kokua nui ana i na keiki i ke ano hookanaka a ano kuokoa, a aole hoi e kaukai wale aku no ke kokua * ia mai, a ua lito ke kula me ke kaukai ole aku na na makua e kokua mai. | A he mea no hoi keia e kakoo nul ana ia lakou no ka wa e hiki mal ana a e ike ai lakou i ka waiwai nui o ka hana ana, a imi ana i ko lakou mau po- | no me ka hou o ka lae. I 'KA PONO O KEIA KULA NO KA WA K HIKI MAI ANA. Ua aneane e kanallma. makahiki o i ke ku ana o na hale kahiko u& aiu'a ! a elem|tkule ko lakou kuiana. O ka ! mea e noonoo nui ia nei aoie e pono e > pau keia kuKi, e loaa i mau hale hou i ma ka makalua o na hale kahiko, a ua noonoo pu ia no hoi e hookomo pu ma keia kula he Kula Kaikamahine. He nani ke kil o ka haie o na Keiki kane. He elua Haie, iluna a i lalo me !ka flio mawaena. Ma na keena malalo, maiaila na keena kula. ke keena hookipa o na haumana, keena hookipa o na kumu, keena oihana aine ka rumi 1 nui e akoakoa ai ke kula hoiookoa. a } ma ka haie o luna na keena moe o na ■ kelkl a me kekahi mau kumu. E hoo- ' iako ia ana keia mau keena me na ■ iako kupono, a e iawa keia mau keena ' no ka hookipa ana mai I na keiki kane 1 he kanahiku-kumamalima. | Ma ka hale ona kaiKftmahine he ane iike no ke kiii me ka hale o na i keikl kane. Ma na ka | rumi aina nui e ai pu ai ni haumana \ nme na kumu. ke keena 9 na hanaii|ma kupono. i na kaikamahine. keena | hookipa e ike ai na kaikamahlne. I ko hakou mau makua a me na hoa loha, ' ket?na hookipa o na kumu. keena ol- [ hana o na kumu, a ma k& haie o iuna I kt> ketuia moe o na kaikamahlne a me ' na kumu. a ma ka h&ie malaio ioa e ! malama ia ai na lako ai» kahi e holoi ī ai na lole ame ka alna ana. ! Aole no paha e pau pono l ka hoike 1 la aku na mea a pau e pltt auaa no ke kula. / \ O ka ninau nui p-ehea « hdl«pono ai i keia hana?o ke daia ka mea e hoiopono ai na mea a pau. [ Ua ike ia e aneasit aaa ike [ka liio no kieia maa hale eiua a me | na lako a pau o ka hale. a o ka wai- | hona ku mau e hoohok* ai ke kula | imua ua makemake ia I Pehea 2a e loaa ai ke!a pau dala eui? Ina paha e hoohok» na hausnaa>a Kuia Bahatl Hawali 10 k««eu o kela a k*la enahiiia. a o na U««liaeuiiu Ha-i wail ( 25 k*Q*ta o ka m*&tna a hui m« na kokua ew»h j*» kokua aloha iioko o elua makahlki e ku ana keia mau Kula &aai co ka p<dmaikai o cta haumaaa oplo « k«!a aiaa.. • nu» ra!*: | l. E haaw! kela a me k«!a. £. K haani a me kHa « \ikt m* k» ke Aku* laia^ X R haaai keia m* k4i ra?A Kahu Waiwal— !.y« rw&. C W. & u C. K. R?eh4mlSf»a* W. <\ O. W. A. Hapai, or. P. tl*v. 0.1 K W. W. I*. R«». K&ufc*i*A ' fUr* & C

hiawi. Kmaa Poo Puakn <Prißcip*l| and Treottr«r)-L. C, lon&ao. Na Ku mu (Te*cher*).—R«v. R- K. BaptisL Mr. Beers, .u.rs. E. H. »Vestr\-eit, lli» Maude Hamen. 3ftr*. J. T. Lewi*» Mr. D. P. KeahL