Ka Nupepa Kuokoa, Volume XL, Number 14, 4 April 1902 — E KAUOHA KAKOU E HANA IA E Koho i na Lunamakaainana e kue kaka ana i ka Waiona ma Hawaii nei. [ARTICLE]

E KAUOHA KAKOU E HANA IA

E Koho i na Lunamakaainana e kue kaka ana i ka Waiona ma Hawaii nei.

Mau Manao Maikai mo k& Ni- ■ Wiilona.—-Kohoia ka Makua Wa«tvelt l Peresidena no ka H*i ltuc W»iona o Hawaii o«i. Ke Kanawai Walona i l'epehi ia &i ma ke Kau Ahaolelo. i Hala, Km KOKOKK loa mal nei k& ma•&w& e koho h»u ai kakou i n& moho tiunatnakaatnan& & k&kou, a*mun o k& lawe ana o kel& &me i k.Hi.i halota a huawi no k& inoa » %«kahi kan&ka nna 1 man&o &1 he kup*»o, ke noi nei makou • 4ke kela Am« kola Ina he k&naka ol& e ku-e &na • ka waloiu a e kokua ana hoi < aa kaN& ap.iu e hikl &ku ana lmu& o l&kou ■ • h& hoemi ana mai i ka ikalka o k& (. >♦ • iawelawe nel I kela oih&n& m& li&w*ll n* i. Ua Ike kakou o k& w&iona i;<*k&kl o ti& mea nana e hukl nei k& i.nbnt t ka make, o ka walona kekahl <> ■« anea e huki nei I ke kan&ka hano-l-.ano mal kona kulana mal & waiho aku n A t olokfui lloko o ka lepo o ke alamii. • ka walona ku mea nana e hoohAuaaele nel ka noho'na hauoli o ke K:\nt <imp ka wahlne, e huki an& i ka ;.-<.nk«akane o ka home e lu l kana mau v>*M kenlkeni no ka pomaikai o n& ona h.iW Inu l.una a walho 1 ka ohana, kana *nklne uiue na lel aloha a laua, e noho . ?-»ko o ka pololi e kali ana hol o ka h » mal o ka inakua me na mea e pono ni kela noho nna» o ka walona ka me& n*n* e hoilihune nei i ka lahui H&waii, & ua kikl ole la makou ke helu aku & l>au **>no na ino a kakou e ike maka nel. y« kela mau mea apau e nana mai «t\& ta kakou, aole anel kakou e ku ae n p&io &ku iala me ka ileaika i io&& ia k*koo? O ka ikalka o k& pahu Balota. I *oaa l ke kanaka Hāwatt i kela la ♦vfk«hl mea nana e hoemi mat kel& lno \n* • l&na ia nna me ka polalel &me k& «n&n&o kulo, a ola ka makou e noi &ku tv*l I ka lehulehu e nana pono kakou ma kela mua aku, a mamua o ka haawi ana i ka balota, kela walwai makaivnr iioko o ka poholima o kela ame keia lUwail, e nlnau iho lloko ou, "B kokua :n» anel keta Lunamakaainana &'u i k<* k«-e t ka waiona?" In& ol& he t< in&ka lnu & ona mau, ua n?aopopo 1 >& oe aole loa ola e kokua ana, tna| «m& ke kanaka punl kala a ua hlki hol j ke knat ta me ke kala a ka poe e lawel,*wa net l keta oihana ma Hawail net, ! u& klki h>a la oe ke olelo Iho <loko ou aoi» 1o& oin e kokua ana 1 ka palo ana, h nofa.U& e ha&wt \ kou U&\ot& l k& me& <>kn« &tcr. kukulu l& kekahl hul ma Hawall &ei *o ko ku-e ana aku t k& w&lon&, • ua k*ho |a k& Makua Westenrelt, i k&- j mft«)n& ta k&kou &pau, e olakal t kelaj *u»i, a ke not aku nel makou I kela ame K«»i& • kokua tata tvme kon» m&u ho& i* nel ma kela hana maikai no K*no o ka tehulehu, aole no ka pono *&!• • kakon t kela manawu aka no k& • n& kelkl & kakou ame ka ;x>e " lawe nna t ko kakou mati wahi ma WH& wvia aku. Ein keknhi tnau ma«naikal t loaa mat kn hal&wal mai .■* k« p*>e ku-e walona a ke walho aku I «n*kou Imua o ka lehulehu me k& «i>(\«aolana e heluhelu ana kela &m©j ka manao e koku» t ka pepehi! nn& l k*!a ino lloko o ko kakou aln&. Aole paha e hlkl ana la kakou ke kit Ino ttoko o k& manawa po- • io k& -mea uu ikaika I kei& m&- '~*»&, nka Ina kakou e h«n& ana I keNih! Mla knnawni e haawl ana i ka o ke kual «r,a I na w&iona iiokt\ ■» t!m& o ke aupunl. ke manao nei e htki nna ia kakou ke hoemi i \ī t kota tno m& kela mua aku. I ka 4 H.v»leti> I hala ua lawe t& m&l kekahl v>kan&wal tmua o lakou e nol ana e ta ka mapa kual walona il4>ko 1 k& ttm& (w&le no).o ke Aupunl e like ' k& me& • h&naia mai nei m& keV*M asAu w&ht o Amerika, ak& ua koo- • - i& keta kanawai matkat e na kanawai o kakou. & make aku '* «• kona hoao ole ta. Klia kek&hl v>i\u wea malkai a makou i Ike «i tna '**:& k\nawa\t \. Pau Xa loaa ana o 1 k»h puk&l kekah) mau k&n&k& K.nW'&ik&hl m&l kela ino mat & hoi &ku ; ' v r»»vk&lk&i l V& \v»& he m&u ! m*ikal kekahi. Ma keia han& ana « > keia ame keia kauaka kuai walona • h<v>ikatka ana e m\\ ka ix>e tnu no me& aole H>& e k>aa t&i& kek&hl po» ns<*ik&i. J. Pau k& hukl ana o na hoa>s»,,h& kekahi t kekahi e k<omo ina hale mu e inu »! « e Uauoll al hol, n« ka n\(>a aole e ae la ana laua e inu i 5 oktn o kv»ia mau hale kuat wnk>tv& o ka lehu!«hu, aka t ka manawn e ioaa al o k» omoh» t& l&u& e puka koke t&u& iwa,sa a mawaho aku o keU» hale laua * ai t keia omelo. Aole nohoi e han& u. &n& kei& mau waM & m&ikai J< »a ! kumu ♦ komo ak\* <vl o ka tehu* lehu lloko e nanea ai. aka e h&na i& »na • like me na hale ltm « kakou e tk * »el. t P&u ke kuai t& &iva o na w aion& I hoohulhul la. no tnea e aana »>u& t& &nn keW ma« w&|o«« e k*kakt nve% tke \ k& «na I n& wai hk» *!e. • »il& t& &n& kel* &me kel* «♦mol» mamiui o k* tcu&t &»«u Ma k*l& *ho «n pomaikal k«i mea e ku&i «*a i kela mau oinole laT»a no ka me& rn lala ka«*Ttfona Ikaika mai«A* * t hoohuihui ole l& twi e k& me& kttat newmua o. k& to«a ana mai laia. »cn*i&3k*i nul keU kee ola kl&e + m ptx • «n | |t«|& »&i.

ona. 4. Aole e hoi aKu ana ka niakua-1 k.uie i k& hale me kona ona, aka e inu an& oia I ka hale a i ole i kahi j>aha! 0 kona mau hoa'loha- I ka manawa e; Jo&a al o kekahl omole lama tafa ke} nia'iao nel makou e hol ana oia no kon,i< I>»;ne e inu ai mamua o kona inu ana; »k" aianui, koe paha Ina oia huki ii . ann e kekahi hoa'loha e hoi i kona wahi; p- Inu ai. Ma ko makou manao aole i ; 01 ae ke Ino o keki mamua o kona inu ana a ona iloko o ktv hale inu laiiia e htsi ana Tne kela ame keia kanaka ana ; i fke al a i ike mua ole ai naha. Ina | lakou e hoi ana i ka hale o kekalii o ( kona mau hoaloha e inu ai a ona oia j malaila ke manao nei makou aole ioa j oia e hana ino ia ana malaila a e ioaa j ana hol iaia kekahi mau mea nana e| o-e'o mai iaJa e hookaawale mai ka inu j hou ana malaila, I ka pau ana o ka mea a lakou e inu ana e holo hou ana lakou t ka hale inu lama he mau mile I>ah& ka maj«ao mai ia wahi aku a aole i like me ka inu ana iioko o ka haie inu lama, pau ae no loaa hou no me ke kali ole aku. He pomaikai nui keia m& ko makou noonoo ana. 5. F. emi mai ana ka nui o na Hale Inu lama, no ka mea e lilo ana na lawelawe ana ' apau -malalo o ke aupuni, a he hookahi j wale no Hale kuai o keia ano e ae iaj ana, ina e hana ia ke kanawai pela. Manao maleou o ka emi ana mai o na; hale Inu iva.iona.oia kekahi mea nana ej hoemi mai ka nui o ka poe e inu ana. i <J. ITa papa loa ia ka malama ana i na j waiona ma na Hale Hui Nui, no ke| kuai ana I na lala oia hul a i ole no ka i haawl ana ia lak#u me ka uku ole, a| 0 ka loaa ana o ka waiona ma ia mau j wahi a lakou e akoakoa mau ai he mea' i& e kono mai ana ia lakou e inu, aka j ina aohe waiona ma ia mau wahi ua; maopooo loa aole lakou e Inu ana ma- j laila. 7. E kakau ana kela ame keia , me* e hele ana e kuai i omole lama i; kona inoa maluna o kekahi pepa, a ma i ia ano ua mnopopo i ka lehulehu i kela j ame kela manawa e makemake ia ai, j ka poe e hele mau ana e kuai waiona i ma keia hale kuai waiona o ka lehulehu He mea keia e hookuemi hope ana i kekahi poe i makemake kuai waiona a e kokua ana hoi i ka hoemi ana mai i ka nui o ka poe i makemake e kual walona. 8. Eae ia ana keia mau hale inu lama e henjo mai ka hora ewalu mai o ke knkahiaka a hiki 1 ka napoo ana o ka la. pau. Ma keia hana ana ua hiki oie i ka poe inu waiona ke hoohala l ko }akou i mau Ahfahi ma ha hale inu lama e uhauha ana i na wahi kenlkeni 1 loaa no ka pono o ka ohana. aka e hoohahi ana oia i kona nhiahi ma ka home me kona ohana Uoko o ke aloha Manao ma&ou o ka hapanui o ka poe e ona nei ma keia kulanakauhale ua hoomaka mahope o ka pau ana o kana hana i ke ahiahi a hiki i ka hora uml kwoa-malua o ka po, a ina e ae ia ana na hale inu lama e hemo mai ka hora ewalu o ke kakahiaka a hiki i ka napo<> ana o ka la, e pokole ana ko lakou manawa e hoomamule ai 1 ko lakou mau klno a e emi Tnai »na hoi ka» nui o ka poe ona. 9. Aole e ae ia ana na hale aina iloko o na Hole Inu lama, e !ike me ka kakou e ike nei i keia m&nawa. Ma kekahi o na hale inu l&ma 0 kela kulannkauhole I kela manawa ua hiki loa ia oe "ke inu 1 hookahi kiaha bia no kenikeni wale no, a no ta kenlkenl ua loaa la oe kekahl mau -mea al e m&ona al. Ma keia ano ua lehulehu n« keiki opiopio i hele aku ma na hale Inu lama e ai ai, & ma ka al ana malaila ame ko lakou ike mau an& i na kanaka e 'inu ana u& lilo ia i mea ē kono aku ana ia lakou e inu waht bia. i & mai ka iiUil ua hoomau aku lakou a hlkl l ko lakou lilo ana 1 10. K pani ia ana keia mau hale inu lama 1 k& Lapule, ame ke ahiahi Poaono. O ke ahiahl Poaono ke ahiahl pllikla ioa oka poe tnu lama. Ohi mai la na waht kenikenl, me ko lakou «mau eke 1 piha I ke kala, ua komo aku la Hoko o j na hale inu lama me na hoa'loha a ma-1 mv\& o ka hoi ana no ka home vm mi- i mino na eke. ua lele na kenikeni aj noho aku la nie ka nele mai ka Poa- | kahl a hikl hou mai ka Poaono. | O keia mau ano apau a inakou i hoi-; keike ae la maluna ua komo Iloko o: k<rta bila kju\awai m\m i hiki aku imuaj 0 ka Ahaoleh> o ke kau 1 haia aka ual hlki ole I na Home Rula ke ike i kona j waiwai. ua minnmina ole hikou i ko lakou lahui e huki ia nel \ ka m&ke, & ui* iH>pehi ia kela blla kanavrat ma\kat. 1 k& manawa e noonoo t& an& o keta| Bi1& Kan&wai ma na hale kau kana- j Wivi o kakou nel. ma kekahl o na lumi} m&lato o kn Senate ua hemo mau kej pani o na omole a ma-u mau n& puu ( 0 kek&ht poe. E makaala e k& lahul mat ae tn& Sen&to& tvme n& Lun&ma-1 kaainana kokua wak>na e komo e han&| 1 na k&n&w&i o H&waM neL He nul; ke kata & k& poe e l&welawe nei I ka | waiona ma r,ei. n e hoao anaj 1 lakou m& na ano apau e pepehi I na' btt& kan&wal o ke\a &no, aka aole I . law& ko lakou ikaika e ku-e mai i ko ka lehulehu ina kakou e koho ana i poe ku-e w&Sona. E hoomanao eka lahv f • keia mau me& mai keia man&wa aku a hikt i kou haawi ana i kou balata ma kela koho ana nku. He mea ano ; nui keia. Aole makou e olelo aku ana ; # koho oukou l Hepupalika wale t holo na kanawai o kela ano. aka e olelo aku ana makou e koho i na kanawni e ku-e ikaik?» ana i k& waiona. &m* n& In«> e ae e ho*nx>ino nei i ka lehulehu. l T a maopopo ke ino o fca! walona. a o ka f?enat«>a a Lun&mak&a- i inana paha e kokun ana i ke ku-e ana t n& bil& kas\&w&f e ht>onawaUw&U «n« j \ ka ikalka o ka poe e tawelawe ana I n& w&iona ma H&waai net. &«>!e e ] i*vi a»a i k& pono o k& iehulehu. &k& e imt aea i ka pono o ka p*>e kala kak&lkaht. e kokua &»a ho! i kn iuo e luina'i net i k& l&hu!t. ~-»»# V% Hk> na hooponopono &n& • k& luafci»i o Kaaa Anam malaio o ka Bthope Nui o Amerika» U& w&iho mai o Btbo- . pa Wllll» & e koho i& &n& ! Blhop« hou . mt kooa w«fei» '