Ka Nupepa Kuokoa, Volume XL, Number 16, 18 April 1902 — Page 2

Page PDF (1.87 MB)

This text was transcribed by:  Max Nuuhiwa
This work is dedicated to:  Noah Lee Kekuhaupi'o Swann Nu'uhiwa

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

NUPEPA KUOKOA APERILA  18, 1902

 

GETERUDA WINA

-----

          Ke Kaikamahine iloko o ka Hoinoia.

------

Mareia no ka Waiwai, aole no ke Aloha.

-----

          Aole no i loihi loa ua hiki aku la ka waapa o na sela moku i kahi o ka mea a lakou i ike aku ai, a oiai kekahi o na sela e paa ana i kahi waapa uuku, ua hapai mai la hoi kekahi o lakou i kekahi kino nawaliwali i pau ka ike mailoko ae o kona wahi waapa a iloko o ko lakou waapa, alaila hoomaka iho ia lakou e hoe me ka awiwi i hiki koke aku i ka moku, me ka haalele ana aku i kekahi o laua na na ale ahiu o ka moana e paiaiewa hele iaia; ua nui loa ka huhu o ke kapena i ko lakou haalele ana aku i kahi waapa uuku, a kapa aku la oia ia lakou he poe kanaka hupo a lapuwale.

          Ua komo koke iho la ke aloha iloko o na poe a pau ia wa no ka mea i loohia me ka popilikia, a i ko lakou ike ana mai he wahine, ua lauahi mai la na lima kokua no ka hapai ana ae iaia a kau iluna o ka oneki o ka moku.

          "Auwe nohoi ka nani o keia helehelena!" I hooho mai ai kekahi wahine piha lokomaikai e ku kokoke ana malaila, iaia i ike pono mai ai i kona ano. "Aloha ino nohoi oia! pehea la i halawai ai oia me keia pilika weliweli? A ua make anei oia?"

          Ua manao no na sela ua make oia, aka ua haawi ia aku oia iloko o na lima o ke kauka o ka moku, a ho'iho'i loa ia aku la oia iloko o kekahi lumi no ka nana ana heaha la ka hana pono i hiki ke hana aku maluna on a i mea e ho'iho'i hou ia mai ai kona ola.

          Ua hiki loa ke hoohuoi koke ia o Getaruda Livinekona no kela malihini. Ua hiki ke hoomanao ia ua uluhia ia oia me na noonoo pihoihoi oiai na hora loihi o ka la ana i kali ai no ko Alani hoi mai, a o kana hana hope i hana ai ua hele aku oia i ka hoio waapa, me ka manaolana he mea la e pau ai o kekahi moonoo pihoihoi mamua o kona hoi ana mai.

          Ua kau iho la oia iluna o knoa waapa, alaila kalele iho la oia i kona ikaike a pau maluna o kana mau hoe, a me he mea la e lele ana kona wahi waapa uuku maluna o ka iliwai.

          Aka he mau nae kana poe mapuna hoe me ka ikaika, aole kona noonoo maluna o kana hana e hana ana;  me he mea la, ma kekahi ano, ke ulu wale ae la no ka noonoo iloko on a, eia ae o Alani ma kona alahele mai Nu Ioka mai a ke ha'oha'o la oia ma ke ano hea la ola e halawai mai ai me la - ma ke ano hea loa oia e hoomanawanui ai i ka nuhou kaumaha, e kali aku ana iaia, oiai aia iloko o kona noonoo kahi i o - mau ai o kela poe huaolelo weliweli ana i heluhelu ai iloko o kana leta hope i kakau mai ai i know makuahine:

          "He weliweli au i ka halawai pu aku me Getaruda - he weliweli au i ke kapa aku iaia he wahine na'u!"

          Me he mea la ua piha ka hora a oi o kona hoe ana a hoomaka oia e hoomaopopo koke he wa ia nona e hiki ai i ka hale no kona hoomakaukau ana iaia iho no ka hoi mai o ka mea i kaawale aku no ka wa loihi.

          Ua hoomaka ae oia e hoohuli i kona waapa, a oia ka wa o kekahi manu nui i lele mai ai a mamua pono on a, i ka hoomaopopo aku ua maka'u oia i kekahi mea a upoi mai la oia i kona mau eheu mamua o kona mau maka, no kona puiwa loa a me kana hana eha e hoeha la iaia ua lele iho ae la oia mai kona noho ae e uwe ana me ka piha maka'u a me ke kaumaha, a haule iho la kekahi hoe ana iloko o ke kai.

          No ke ko mau o ke au i ka waapa e nee mau imua oia ka mea nana i hoomamao loa i ka hoe i nalowale mai iaia mai, a ke lana hele la ia ma o loa aku o ka palena kupono i hoki iaia ke lalau aku. Ua hoao aku la oia e uneune i kona wahi waapa i kahi o ka hoe i haule me ka hoe hookahi i koe, aka, aia oia ke haalulu la me ka pihoihoi nui a ua hele mai la nohoi kona mau lima a maluhiluhi i ka hoe ana a hui pu ae hoi me kela haawina hoopuiwa i loaa ai iaia a oia ke kumu o ka hiki ole ana iaia ke nee imua.

          Ua huli ae la oia i hope a nana aku la i ka aina a ike iho la oia i ka mamao o ke kowa e waiho ana mawaena on a a me la.

          Aia kana hoe ke lilo la me ka hikiwawe loa, a ke lawe ia la e na ale apiipii o ka moana e palalewa hele ia ana i o a i-a ne'i. E hiki ana anei iaia ke uneune me ka hoe ana i koe no ka huli hoi ana i ka aina?

          Ua komo iho la ka maka'u iloko on a aole e hiki ana iaia ke hana pe'a, a la wa ua maopopo iho la iaia ua loki ka pa ana mai a ka makani a ke puhi malie ia la oia iwaho lilo loa.

          "Pehea la au e hana ai?" i uwe ae ai oia me ka pilihua nui, "oiai ua pono ole ko'u noonoo."

          Ua nana aku la oia ma o a maanei o ka ike aku i kekahi poe waapa okoa a i ole la he moku paha.  Aohe wahi hoailona o ia ano i hiki iaia ke ike kokoke aku no ke kokua mai iaia, a moakaka lea iho la e hilinai no oia maluna iho ona.

          Ua lalau hou aku la oia i kana hoe a hoomaka hou e hoao no ka huli hoi ana;  aka ua waiwai ole ia hana ana. E ala mai ana ka makani me ka puahiohio a e puhi mai ana me ka ikaika loa mamua o ka mea hiki iaia ke hoomanawanui no ke ku-e ana aku ia mea, a o ka hana hope ana i hana ai ua noho iho la oia ilalo o ka papahele o kona waapa a hooku'u aku la iaia e lana hele i o a i-a ne'i e like me kana wahi e holo ai, aka me ka manaolana no iloko on a malia o holo mai kekahi moku ma kona wahi e lana ana a hele mai e kokua iaia.

          Mahope mai o kekahi manawa ua uhi mai la ka pouli maluna o ka moana, a hoomaka iho la na pakaua koikoi e haule. Nolaila ua moe iho la o Getaruda ilalo iloko o kona waapa me ka pilihua loa o kona noonoo a uhi mai la oia i kona palekoki maluna o kona mau poohiwi, no ka mea ala ke anu ke ko mai la me ka maeele.

          He mea weliweli nohoi ka waiho ana aku iaiai iloko o kekahi hopena weliweli e like me ia ke ano.

          "E nalowale ana ani au?" wahi ana i ohumu iho ai me ke kaumaha, e like me ka oi aku o ka uhi paapu mai o ka pouli, a pela nohoi ka oi aku o ke anu o ka ua.  "He opiopio au no ka make ana:  aka malia paha he oi aku ia o ka maikai o ko Alani helawai ola ana me a'u - Malia paha ua oi aku ka maikai o ka loaa ana iaia o ke kuokoa mai kela hoohui makehewa ia ana on a, mai ka wahine ana i weliweli ai i ka halawai pu mai a me ke kapa ana aku iaia he wahine nana."

          Ua uhi paa ia mai la kona kino e ka maeele, a ike ole iho la oia i kona ano a hiki i ka piha ana o na la elua mahope mai, a kahi no a hoi hou mai kona ike, a ike iho la ola aia ka ola iluna o kekahi moku ahi nui o ka moana. Akelanika, a hoomaopopo pu iho la oia ua lilo aku kona wahi waapa. a ua pakele oia mai kona kulana pilikia mai mamuli o ke kokua o kekahi poe sela moku.

          O kana mea mua loa i ike ai i kona manawa i hoomaopop ai iaia iho ola ka helehelena o kekahi wahine u'i e kulou iho ana maluna on a.  HE helehelena la i piha i ke aloha a me ka lokomaikai, a o na maka onaona a oluolu e nana iho ana iloko o kona, he mea la i hoopiha aku i kona puuwai me ka paulele ana a me ke aloha.

          "Auwe," i ha ae ai ka leole me ka leo nahenahe." ua maikai maoli oe i kela la.  Manao anei oe e hiki ana ia oe ke inu i keia kai pipi in a au e hanai aku ana ia oe?"

          Iaia e kamailio la ua hapai ae la oia i kekahi pola mai ke pakaukau ae e ku ana ma kona aoao."

          "Ae," wahi a Getaruda i olelo mai ai me ka leo nawaliwali, a hoolohe aku la ka malihini me ka ha'oha'o.  "Aka aia la au i hea i keia wa, a heaha kela nakeke e halulu mai la?"

          'Aia oe iluna o kekahi moku, a o ka nakeke au e lohe ia, no na enegini ia o na mikini hoohana," i pane aku ai ka lede me ka mino aka oluolu.

          "Kekahi moku! O, alaila ua pakele au!" i hooho mai ai o Getaruda me ka hoike mai o kona helehelena i ka hoihoi, a me kekahi leo uhu loihi o ke aloha no kona hoopomaikai ia ana mai.  Ua olioli iho la oia i ka loaa hou ana o ke ola iaia, mahope o ka poino i loaa iaia.

          'Ae, ua pakele oe;  aka aole au e pono a kamailio hou aku ia oe.  E inu i keia kai pipi i keia wa ano, a mahope e hoakaka pono ia aku ai na mea a pau ia oe," i pane aku ai kona hoa, oiai oia e hanai la iaia, e like me kana hanai ana aku i kekahi keiki uuku me ka supa ono loa a ke kuene i hoomakaukau ai nana.

          Mahope koke iho no o ka pau ana o ka getaruda ai ana ua haule iho la oia iloko o kekahi hiamoe kulipolipo, a loaa iho la iaia ka moe loihi ana me ka olulu.

          Ua kokoke loa oia e make iwaho o ka moana akea, me ka loaa ole o ka malumalu mai ka ua a me ke anu mai, a i ka manawa a ke kauka o ka moku i lawe aku ai iaia malalo o kana lawelawe ana, ua maka'u iho la oia ua emi loa ka ikaika o na mea paahana o loko o kona kino a e paio aku ana paha oia me ka ikaika no ka hoihoi hou ana mai i ke ola iloko on a.  Aka ua loaa ka lanakila mamuli o kana hoao ana, oiai ua loohia ia o Getaruda me kekahi anu ikaika loa, a ua ano opulepule maoli oia no kekahi mau la.  I ka manawa o Getaruda i ala hou ae ai mai kona hiamoe ana ua ike hou iho la no oia i kela wahine u'i no e noha ana ma kona aoao.

          "Ua nui maoli kou lokomaikai i ka noho mai me a'u," i olelo mai ai oia. "Manao au ua nui maoli ka'u mau hana hoopilikia i haawi aku nei ia oe."

          "Aole loa pela;  aka ua hauoli loa au i ka loaa ana o ka oluolu ia oe i keia la.  Ua ano maka'u makou o loaa oe i kekahi piva ikaika loa."

          "O ka la hea keia?" i ninau mai ai o Getaruda.

          "O ka Poalima keia."

          Ia wa na maka o ke kaikamahine i hoike mai i ke ano paha'oha'o.

          I ka auwina la o ka Poalua oia i hele ai i ka holo waapa a loaa ai iaia kela poino.

          "Ae," i pane aku ai kona kokoolua; i ka auwina la o ka Poakolu oe i loaa aku ai iloko o ko wahi waapa uuku ua pau kou ike.

          Ua haalele aku ko makou moku ia Nu Ioka i ke awakea, a he eha paha a i ole la he elima paha hora mahope mai, oia kou manawa i hoopakeleia ai.  Ua manao makou a pau ua make oe i ka manawa ou i hapai ia ae ai iluna o ka moku, aka ua hana ke kauka e like me ka hiki iaia ke hana nou, a ua loaa iaia ka mahalo nui ia no kona piha naauao. Ua nawaliwali maoli oe, oiai, ua kaumaha loa iho la o loko o'u nou, a nolaila, ua ume aku oe i ko'u noonoo a hiki ole ia'u ke hoomamao mai ia oe mai, a oia ko'u mea e hele mau mai ai i na hora a pau e ike ai pehea la oe, a e haawi i ke kuene wahine i wa nona e hoomaha iki ai.

          "Ua nui kou piha lokomaikai," i olelo mai ai o Getaruda me ka oluolu a haloiloi mai la ka waimaka iloko o kona mau maka.

          "He oiaio, aohe mea i ike owai la oe a ua nui ka pihoihoi o na poe a pau e ike pehea la oe i komo ai iloko o kekahi poino e like me keia ke ano," i olelo aku ai ka lede.  "Manao au, ke pupule la ka noonoo o kou ohana nou, a, oiai he elima a i ole ia eono la okoa o kakou i koe alaila hiki i Livapulu, a he manawa loihi okoa la e kali ai mamua o ko lakou lohe ana aku ua palekana oe."

          "Pehea la ku'u wahi waapa?" i ninau mai ai o Getaruda.

          "I ka manawa o na sela i hoopakele ai ia oe aohe o lakou noonoo ae no ia mea, a nolaila ua haalele ia aku no ia. O ko'u manao o ka mea nui wale no a kela poe kanaka e noonoo ana o kou kau iluna o ka moku me ka palekana a pau ia pilikia."

          "Ina la e loaa ana e manao mai ana lakou ua piholoia au i ka moana," i namunamu iho ai o Getaruda, me he mea la e kamailio ana oia iaia iho.

          "Ae, aohe io aku la no e nele ke aloha o kou ohana ia oe," i olelo aku ai ka lede, me ke komo o ke aloha iloko on a no kana ma'i e kiai ana.

          Ua manao iho la oia he hana ano e loa kana i waiho aku ai i kona poe ohana.

          Aka oiai o Getaruda e kamailio mai ana, ua hoea mai la kela manao iaia.

          No keaha nohoi e hooku'u ole aku ai i knoa ohana e manaoio mai ua make oia - mamuli o ka piholo ana - - o ko lakou manao ana no ia, in a e loaa ana kona waapa a i ole ia in a paha aole e loaa ana? Alaila ua lanakila o Alani mai na weliweli mai a pau ana i weliweli ai no ka halawai ana me ia.  Aole no e kaumaha loa ana o Mr. Livinekona nona - - ua oi aku kona manao nui no kana dala mamua on a.  Ua hala o Mrs. Livinekona, a oia hookahi wale no iloko o ka ohana ka mea i aloha io iaia. He oluolu mau o Miss Forotinahama iaia i na wa a pau ana e hele aku ai e ike i kona kaikuaana, a manao iho la oia e komo ana no ke aloha iloko on a nona in a lakou i noho pu no kekahi manawa loihi;  aka, he oiaio aohe i loihi loa ko laua noho aloha ana, a aole no paha e kaumaha loa ana ka lede oluolu i ka hopena kaumaha i loaa iaia.

          Ua kapailii ae la ke pana ana a kona puuwai me kekahi manao kaumaha i ulu ae iloko on a.  He oiaio, aohe ana dala, aohe nohoi poe hoaloha e kokua ai iaia;  e nele loa ana oia i ke dala ole, aka he manao ikaika kona a me ke talena noeau, a ua hoihoi maoli kona naau i ka manaoio ana e loaa ana no iaia ka lanakila no ka malama ana iaia iho.

          Aole loa ia i hoomanao iki i ka hana a Alani e hoohana aku ai no kona noho ana o keia mua aku, e manaoio loa ana oia ua make o Getaruda, a malia paha o hoopalau hou aku oia me kekahi mea okoa, ae alakai ia ana kona noonoo e hana i kekahi hana hewa nui ma ke kanawai.

          "O Ovatona ko'u inoa - - Mrs. Haowada Ovatona." wahi a kona hoa i olelo aku ai  "a, oiai aia oe iloko o ka pilikia i keia manawa, e ae ana anei oe ia'u e lilo i hoaloha a i mea lawelawe nau? He oiaio, he mea pono e malamaia oe a hiki i kou manawa e kuka pu ai me kou ohana."

          "Ua nui maoli kou hoomanao a me kou lokomaikai," i olelo mai ai o Getaruda me ka haalulu, no ka mea ua ilihia maoli iho la oia i kona lohe ana i kela manao i hoike ia aku ai iaia, "aka," iaia i kilohi iho ai i ka loloe nani ana e komo ana, a me kekahi poe mea nani e ae e hoopuni ana iaia, "manao au he hana kupono ole maoli keia a'u e komo aku nei iloko o kou mau pono kino i oi ae mamua o ka mea kupono.

          "Aole ia he komo hewa - aohe kela he huaolelo maikai," i pane aku ai o Mrs. Ovatona me ka mino aka.  Ua loaa ia'u ka hauoli piha i ko'u haahu ana aku ia oe i kou wa nele, a ua lawa pono au i na mea like ole a pau, oiai ua hooholo makou i ko makou manao e noho i na aina e no kekahi mau mahina lehulehu.  Nolaila i keia manawa, e oluolu oe e hai mai ia'u, owai la ka'u inoa e kahea aku ai ia oe, no ka mea he ano hemahema nohoi au ke hoomanao ae pehea la au e kamailio aku ai ia oe?"

          Ua pii koko ae la ka ula maluna o ko Getaruda helehelena nananakea i keia ninau i ninauia aku ai iaia, a ua ano hookaulua iki iho ola mamua o kona pane ana mai.

          "E kahea mai oe ia'u o Helena, a i ole ia o Miss Likeke, aia no i kau inoa e makemake ai e kahea mai," i olelo mai ai oia, mahope iho o kela manawa ana i kanalua ai, a nana ae la oia hana i kona hoa'loha hou me ka mino aka anu.

          O kona inoa io no ia o Getaruda Helena, a o ka inoa o ka makuakane o knoa makuahine o Likeke, nolaila ua manao iho la oia ua loaa iaia ka lanakila o ka lawe ana ae i kana inoa e kohe ai.

          Ua hoolohe aku la o Mrs. Ovatona iaia me ka manaoio no kekahi manawa pokole.  Ua komo iho la iloko ona ka manao ano hoohuoi i ka hoa'oloha malihini he inoa kapakapa wale no paha kana i ha'i mai ai, a nolaila ua lilo 'iho la ia i mea hoopilikia i knoa noonoo.

          Aka, i kona hoomanao hou ana ae, ua noonoo iho la oia e hana paha oia e like me ia no ka mea ua maka'u paha, a i ole ia, aohe paha on a makemake e hoike ae iaia iho i ke akea, in a e lohe io ia aku ana ka mea oiaio o keia ulia on a i pakele ai ma na aina e.

"Ke haawi aku nei au i ko'u mahalo ia oe," i olelo aku ai o Mr. Ovatona me ke ano kaumaha," alaila e hoomaka aku ana au e kahea ia oe o Miss Likeke, a malia paha ma keia mua aku, i ko kaua manawa e ano kamaaina loa ae ai, ua manao au o ko'u wa ia e kahea aku ai ia oe o Helena - no ka mea, he inoa punahele no ia ia'u."

          "A no," i olelo hou aku ai oia, me ke ano hoihoi, "E hai aku ana au i ke kauka ua ano maikai loa oe, a nana mai hoi la heaha la ka hana kupono e hana aku ai ia oe no ka lawe ana ia oe iluna i ka oneki i ka la apopo, kahi o ka ea oluolu maikai au e hanu mai ai me ka oluolu i oi ae manua o ka laau au e inu mau nei," a iaia i kunou aku ai me ka mino aka oluolu, ua nalowale aku la oia mai ka lumi aku.

          I kekahi kakahiaka ae, oiai ke mau la no ke ano nawaiwali o Getaruda, ua loaa iaia ka oluolu kupono no ka lawe ana iaia iluna o ka oneki. Ua hele kona helehelena a nananakea, aka o kona mau ano e ae a pau, he oia mau no, a oia ka mea nana i ume nui aku i ka manao o na ohua a pau o luna o ka moku.

          Aohe i loaa iaia ka ikaika kupono no ka hoomaopopo ana aku i na mea a pau e hanaia ana ma kona wahi e noho ana, a he elua la on a i moe malie loa ai iluna o kona noho, me ka nana ana aku i ka moana akea e waiho laula mai ana mamua ona, a e noonoo ana hoi me ke akahele no ka mea e pili ana i kona noho ana o keia mua aku a me kana hana e hana ai.

          I ke kakahiaka ekolu on a i laweia ai iluna o ka oneki, ua hele aku la o Mrs. Ovatona a haawi i knoa aloha iaia me ka leo hoohauoli.

          "Ua oi aku ka maikai o kou nanaina i keia kakahiaka!" wahi ana i hoohoaku.  "He oiaio, ke hoomaka mai nei au e ano pai ia'u iho ma ke ano he kahu malama ma'i maikai loa au."

          "Pela io no, ua pololei oe i olelo mai la e like me ia, " i pane mai ai o Getaruda," no ka mea ua olelo mai ke kuene wahine ia'u ua ale nui au i kou kokomaikai.  E manaoio mai ia'u, e Mrs. Ovatona, ua piha loa la aume ke aloha no ka kokua i haawi ia mai ai ia'u."

          E hoaahu aku ana o Mrs. Ovatona iaia me na lole pumehana me ke akahele loa, aka, iaia i olelo mai ai i keia me na maka i piha i ka waimaka a me kona mau lehelehe hoi e haukeke ana, ua kulou aku la oia imua, a honi aku la i na papalina onaona e moe iho ana ma kekahi wahi e kokoke loa ana iaia, alaila pii ae la ka ula maluna o kona mau papalina, no ka hana koa ane i hana aku ai.

          "E kala mai ia'u," i olelo aku ai o Mrs. Ovatona, "aka ua ike anei oe, aole hiki ia'u ke pale ae la mea, he nanaina u'i maoli kou e hoike mai nei, a ua piha maoli au me ka olioli i ka loaa ana o ka oluolu maikai ia oe.  Ma kekahi ano ua manao iho au me he mea la na'u ponoi oe.  Me he mea la na ke Akua keia hoohui ia kaua iluna o keia moku;  he ekolu la mamua o ka manawa e holo ai o ka moku ola ko makou manawa i makemake ai e holo, a ua makaukau makou no ka hana ana pela:  aka ua ike iho la o Mr. Ovatona aole e hiki koke ana ke pau kana oihana i Nu Ioka, nolaila ua hoololi ia ae la ko makou manawa e holo ai.  Ina aohe makou i hana pela me nei aohe oe e loaa ia makou;  ua nui ko'u makemake in a e hiki ana ia oe ke noho me makou a hiki i ko makou hoi ana. Aole hiki ia'u ke hoomanawanui ke hoomanao ae no ke kaawale ana _______ oe mai."

          "E hoomaopopo oe, e Miss Likeke, ua aloha ku'u wahine ia oe i kona ike mua loa ana no i kou helehelena nohenohea, wahi a mr. Ovatona i olelo aku ai me ka mino aka, ana hoi e ku ana ma kekahi wahi kokoke loa ia laua a lohe aku ai i kela kamailio oluolu mawaena o laua.

          "A ua manao au e makemake ana no oia e hai mai la oe e like me ka'u i ha'i aku nei," i olelo aku ai o Mrs. Ovatona iaia i leha aku ai i kana kane, a puai pu ae la ka ula ma kona mau papalina me he pu rose ulaula la.

          Ua mino aka mai la o Getaruda i ka piha oluolu o kona mau hoa'loha malihini, aka aia kona oili ke lelele la i ka makemake o ka lede i hoike aku ai iaia no ko laua au'a ana iaia me laua.

          "No keaha hoi," i ninau iho ai o Getaruda iaia iho. in a he mea hiki iaia ke hana i kekahi hana maikai i ka ohana.

          "E hele ana paha olua ma kekahi huakai loihi loa?"  i ninau mai ai o Getaruda.

          "O ko maua manao ia, aka aole hiki he mau keiki kekahi.  Ua manao o Mr. Ovatona aohe paha e hiki ia laua ke hoomanawanui i ka huakai hele a me na mea e ike aku ai, nolaila e hele wale ana no makou ma na wahi ano nui kahi a maua e maopopo ai ua hiki ia maua ke hoohauoli aku ia laua;  oiai ua ike no au aole e maikai ana ko'u noonoo ke ike ole au ia Monta Balana mamua o ko'u hoi ana, a me kekahi mau wahi e ae he nui.

          Ua ano e ae la ko Getaruda nanaina. O ina nohoi oia i aa e hai aku i kona manao ana i noonoo koke iho ai la manawa.

          "Malia paha o waiho iho nohoi olua ia laua i kekahi wahi, oiai oe a me kau kane e hoomau aku ai ma ka olua huakai hele," i olelo mai ai ola.

          "Aue, pehea la e hiki ai ia'u ke waiho iho ia laua me ka poe malihini," wahi a ka makuahine aloha keiki i olelo aku ai, a leha aku la kona mau maka aloha ma kahi o kana mau keiki ku'i e ku ana, me ko laua mau lima e apo ana i kahi a me kekahi, a e nana ana laua maluna o ka moana kai lipolipo.

          "Ua minamina loa maua o ko maua manawa i haalele aku ai," i olelo aku ai o Mrs. Ovatona, mahope iho o kekahi manawa," no ko maua lawe ole ana mai i kekahi mea i hiki he hilinai ia, me maua, a haalele iho la lakou i Parisa no ke a'o i ka olelo Farani.  Oia wale no ka mea nana e haawi mai la maua i ka lanakila no ka hele ana ma na wahi like ole a pau a maua e makemake ai e hele.  Aka, e kala mai ia'u, e Miss Likeke, ke peahi mai la ku'u kane ia'u e pii aku i ka oneki iluna loa. E hele iki ae au e holoholo alaila hoi hou mai au ia oe.  Ua loaa anei ia oe ka oluolu kupono a ka noho ana ma kena wahi?  He hana hou no anei kekahi i hiki ia'u ke hana aku mamua o ko'u hele ana?"

          Ua hoola aku la o Getaruda iaia ua oluolu kupono na mea a pau a noho iho la oia me ka nalu o kekahi manao iloko iho on a.  I kekahi manawa o ia la ua koi ikaika aku ia oia i na wahi kaikamahine uuk me ka hoomalimali ana e hele mai ma kona aoao, a e hoolaulea pu me laua no kekahi hora a oi a lilo iho la laua i mea aloha loa no Getaruda mai la manawa aku.

          "mama, he lede maikai maoli o Miss Likeke, na Beke ke kaikamahine makahiapo, i hoopuka aku ia mea ia Mrs. Ovatona i kela ahiahi i ko laua manawa i hoi ai iloko o ko laua lumi, a hooho mai la o Florena i keia manao hookahi me ka olelo ana mai, oia ka mea mua nana i hai i ko laua mau makua."

          Ua lilo ia i hana paakiki o ke kaohi ana mai la laua mai ka hele ana i kahi o ka malihini mahope mai o kela manawa, a ua piha hauoli maoli laua me ko laua hoa'loha hou, a hoopoina iho la laua i na mea a pau, a koe ko laua hauoli ana i kekahi a me kekahi.

          I ka la mamua mai o ko lakou pae ana aku i ka aina ua noonoo nui iho la o Getaruda iloko on a, a ua ano kaumaha maoli no oia, i manao iho ai o Mrs. Ovatona.

          E weliweli ana oia i ka huakai e hoi hou ai i hope, oia hookahi wale iho no a aia nohoi iwaena o ka poe malihini." wahi ana i olelo iho ai iaia iho, a hoao iho la oia e noonoo heaha ia ka mea hiki iaia ke hana no ka hooluolu ana aku iaia i kona manawa e huli hoi ai.

          Ua puiwa loa oia i ko Getaruda olelo ana mai:

          "Mrs. Ovatona, ke hoomanao la no anei oe i ka mea au i olelo mai ai ia'u i kekahi mau la pokole i hala ae nei, e pili ana no ka waiho ana iho i ko mau kaikamahine uuku i Parisa no kekahi manawa?"

          "Ae, me ka oiaio loa."

          "Aole anei oe e hilinai ia laua me a'u?"

          "Me oe!" i hooho aku ai ka lede, me ke kahaha nui.  "E ke kaikamahine aloha, aole papa ou hoomaopopo pono i kau mea e kamailio mai nei.  E pono oe e hoi pololei i kahi o kou ohana, no ka mea aole no e nele ko lakou aloha ia oe."

          "Manao au aohe mea hookahi i kaumaha no'u, e Mrs. Ovatona," i olelo mai ai o Getaruda, me ke kaumaha.

          "Pehea kou manao i olelo mai la?" i olelo aku ai kona kokoolua, me ka manao kaumaha.  "He hiohiona kou i hiki ole ke pale ae ia mea he aloha."

          Ia wa i ha'ukeke iho ai ko Getaruda mau lehelehe me ka piha ehaeha, a hioio mai la na waimaka mai kona mau maka mai.

          "He keiki makua ole au," i olelo mai ai oia me ka luuluu.  Ua make ko'u makuahine i ko'u wa elua wale no makahiki, a o ko'u makuakane hoi i ko'u wa he umi makahiki. Aohe o'u pilikoko e ae a'u i ike ma kekahi wahi okoa aku, a he ohua noho hale au me ka ohana o ku'u kahu hanai mai ka manawa o ku'u makuakane i make ai. Oiai i keia manawa aole loaa o ka noho'na oluolu ia'u, e Mrs. Ovatona, oiai aole au i makemake i kekahi mea i kuai la me ke dala.  Aole au i aloha i ku'u kahu hanai;  oiai nae, o kana wahine, ua like ola me he makuahine ponoi la no'u, a ua nui nohoi ko'u aloha iaia;  aka o kona make koke ana aku nei no ia, a nolaila, i keia wa, aohe o'u manao e hoi hou me la ohana.  Ua hookaumaha loa ia au i kela auwina la i ka manawa o'u i hele ai i ka holoholo waapa a puhi ia ai au e ka makani i waho loa o ka moana.  Aole hiki ia'u ke hoomaopopo in a paha ua oiloii au a i ole ia, ua kaumaha paha i ko'u wa i hoomaopopo iho ai ia'u iho ua pakele au.  Aka ua hooholo au i ko'u manao i ko'u wa i ike ai eia au ke au nei i ke kai o ka moana Akelanika, a ke hele nei hoi i kekahi aina malihini, aole loa au e ae ana e hoi hou i hope; a in a e hiki ana ia'u ke loaa kekahi hana no ka malama ana ia'u iho, e hoomau ana au i ko'u noho ana me ka hoike ole aku i ku'u kahu hanai a pela nohoi me na poe e ae a pau i ike ia'u."

          Me he mea la ia'u ua nui ka ehaeha i loaa ia oe, e Miss Likeke, i ka manao ana, a me ka noonoo ana, a hooko i kou manao e like me keia," i oleloaku ai o Mrs. Ovatona, me ke ano kuoo, a me ka leo ano e.

          "O, ua nui loa - aole hiki ia oe ke moeuhane pehea la ka nui o ka ehaeha a'u i hoomanawanui ai!"  i hooho mai ai o Getaruda.

(Aole i pau)