Ka Nupepa Kuokoa, Volume XL, Number 19, 9 May 1902 — Halawai a ka Papa Ola [ARTICLE]

Halawai a ka Papa Ola

Manao o Mott-Smlth ua Hlki Loa i ka Mlkln! Wawahl Pohaku ke Hoonee la ma Kekahl Wahi Kaawale Mai ka Halepupule Mai. Ma ka hnlawai a ka Papa Ola o ka Po&kolu nel. o kekahl mea i noonoo «ui la ola ke kulana maemae o ke kul&nakauhale nel, & oiai ola kekahi mea e malama ai 1 ke ola o ka lehulehu ua Uio keia i mea nui. Ma ka hoike a ka Luna Nana i ka maemae o ke kaonu nei ua hoike mai la oia ua oi ae ka nmemae o ke kaona i keia maaawa, mamua o na manawa i hala. I ka hiki ana o kana hoike ma ka wahi o na alanui ua hoike ae la oia he elua wahl inoino loa o na alanui aupuni ma ke kaona i keia manawa, a 1 ka manawa ua ua hlki ole ke hoomaemae ia I» inau wahl, a ua hoolei ia na opala o kela ame keia ano ma ia mau wahi a hiki i ka nialoo ana. O keia mau wahi oia no kela wahi maanei mai o ka haie hoolulu o ke kaa-ahi ma ka hui ana hi>i o ke alanui Moi me ke alanul o Kawa, a o ka lua o na wahi 14a ke aianui Kukui. ma ka aoao Ewa o ke alanui Nuuanu. No keia wahl ma ke aianul Moi, he mea ia i ike ia e ka lehuiehu. Ua koike ae keia haole nana oia, ina e hana pono ia ana keia alanui me na. pohaku. a hookiekie iki ia ae kela aianu! e pau ana ka Ike ia ana o ka lepo rna ia wahl a e lilo ana hoi ia i mea maikai no ke ola kino o ka lehulehu • hele mau ana malaila, a aole hoi e ilke me keia manawa ka pelapela, lepo, ame ka maikai ole o ka ea ma la mau wahi. 1 ka manawa malle ua hikl loa ia lakou ke hoomaemae i keia wahi, aka i ka hiki ana inal o kekahi wahi ua uuku loa ua lilo koke kela wahi i iua wai. a l oie l loko wai lepo e lana •on, a ua hoolei aku na Pake i na lepo 0 kela ame keia ano iioko o keia wai a aole U>a e hlkl ke Ike la, Ma ke aianui Kukui aole i like loa km inoino ma ke ola kino o ka lehul«hu e noho ana ma ia wahi, aka. ua iooino loa kela alanui no ka poe e heio ana malaOa. I.ka manawa ua nul ua llio I ala lepo. a ua manao oia o ka Ikilikia o k*la aianul oia ka wai mai Imkahl wahl auwai e kahe nei ma ke* kahi wahl kokoke I ke alanui. Ina e hoomaemae la keia mau wah,! elua o xun alanui o ke kaona nel ua hiki loa ke olelo ia ua maemae na alanui o ke kaona I kela ame keia manawa, a ua hikl hol ke hoomaemae kupono ia. I keia manawa I ninau aku al ka P*re#idena o ka Papa Oia I ka Luna Nul o na Hana H<ui I kona manao e Iklll ana m> ka hoomaemae ana 1 kela mau alanul e Uke me ka mea I hoikeia «ae nel malunau Ua pan« nuU ta o Klmo Bc*\ ka Luna Nul o na Hana Hou, ua holke mua ia aku no lala kela .mea, a ui Ike nohoi oia ta m«a a ua maloa oia e hoomaemae la keia mau wahl a * hana la hol e llke me ka niea i hotk« ia ae nel. aka ua paa (a ntat ola mamuii o ka a«le I ka pohaku kokoke l k«ta wahl no ka hana ana i k*la mau wahi e Hke kana l makemake ai. No kela wahi nn k« alanul Moi, o ka mlkinl wawahl po» haku inahop* aku o ka Hal* lui miklni kokoke loa, a ua hlki loa ke ioaa iaia ka pehaku mai kHa waW mal a hiki i ka wahi inolno o ke aianui w> kc> kanailma a i ole kanaoao Iwnek» o k* kaa plha h<x>kahi « iaw« mal ai, a ina ola e kii ana mai kekahi wahi okea ak.u • hlki ana ka llio o I» Aupuni no ke kaa ho&kahi mal ka * * I>il aku. O kona mak?make ia «> ka hana I na aianui a maikai • Uk* m* ka makemak* « k» lehuWhu «Ika aole i hikt laia k<? haaa waie mai I ka n«i » ka Ulo 1 kt Aupuni, a no k*la kumu ua kali * oia kona kumu o k* w& *c«i ana aku | ka Papa Oia * ae mai ♦ hoolMuw hou t ke4a mikini w«» w*fei pohake mab«i» aku o ka H«l* M% keia wahl i ku mai ai « Mo*|. a ol*lo mai, ua hoo&ol* ka Pap<a OU « w*h« hm ia keia mikini wmwahi i»ahafcti mahope aku o ka Hai« a u* maniio oia waiwml ka a&« * hana ia u hana. He waW ** i hikl Uana i* ... *** ia wahi, a «kia ka koeae* i ks*

miklni wawahi pohaku mai keia wahi aku a i kekahi wahi kokoke maiaila, a i ole o ka hookaawale ana i na pu-» ' pule tnai keia wahi aku. Ua tnanao «ha aole e oi ae ana mamua o ka $3,0e0| ia. i ole 15.000 ka liio no ka hoonee a/ia; \ i kt:la mikini wawahi pohaku, aka, ua ; ' ma.iao oia he hana hiki ole ka hoo-| | kaa?raie ana f na pupule mal keia l wahi aku. Ua maaao oia aole e oi ae ' aua mamua o ka |3,CWO a l ole ka ! iiio no, ka hoonee ana i keia mikini ; wawahi pohaku, aka ua manao oia he 1 hana hiki oie ka hookaawaie ana i na | pupuie mai keia wahi aku a ioaa ke- * \ kam war.i malkai no lakou me keia' ; mau wahi kaia uuku loa. No keia ku- | mu ua manao oia o ka mikini ke hoo-' j kaawale ia. Ua makemake oia e ike | i na aianui e hoomaemae ia ana, ua j makemake oia e ike e hana ia ana ka j hana no ka pono o ka lehulehu, aka | aole ona makemake e hana ia ia hanal 1 me ka hoopiiikia ana aku i na pupule. [ e maiama ia nei ma ka Haie Pupuie. j i 1 kela manawa i ninau aku ai ka ! Peresidena o ka Papa Ola ia Kimo i Boe i kona manao e pili ana i ka lilo l o ka hoonee ana i keia mikini wawahi | pohaku mai keia wahi aku. "Manao !au aole e oi aku ana mamua o ka ! $3,000/' wahi a ka Luna Nui o na Hana Hou. "Ua ike au he wahi kokoke loa i ka wahi-a keia mikini wawahi pohaku e ku nei i kupono loa no keia hana me ka hoopiiikia oie mai I na pupuie. I ; kekahi manawa i haia aku nei ua helej aku au me ke Kiaaina a ua nana ma-j ua i keia wahi," wahi a Mott-Smith. | "Aole i hoike mua mai ke Kiaaina ■ | ia'u i kela mea, a ina oia i hoike inua j mai me nei aole wau e kakau mai i ka'u leka i keia Papa," wahi a ka: Luna Nui o na Hana Aupuni. j "He kokoke loa keia wahi i ka wahi a ka mikini e ku nei i kela manawa koe wale no aia ma keia aoao mai o kekahi lae aina, a ua nalo aku ma kela j aoao a aole hoi e hoopilikia mai ana 1 na pupule," wahi hou a Mott-Smith. j I keia manawa i noi mai ai o Kauka; Kupa e koho ia o Mott-Smith 1 komite' e heie e hoikeike i ka Luna Nui o na ; Hana Hou i keia wahi ana e oielo nei; he wahi kupono no keia mikini e ku ai. j I keia manawa i ku-e ikaika loa maij ai o Mott-Smith me ka olelo ana mai; aoie ona manawa no ia hana, a aolej hoi oia i makemake e holkeike aku i ka Luna Nui o na Hana Hou i kanaj mek e hana ai no ka mea eia 'no ola ke uku ia nei no kana hana. j "Ua makemake au e olelo aku, M 1 wahi a Kimo Boe me ke ano huhu, "ua i hiki loa ia'u ke hana i ka'u hana me! ke kokua ole ia mai e Mr. Mott-Smith. | Ua lke no au ke uku ia nei au no ka'u j hana, a ina ua ike ka lala hanohanoi o kMa papa aole oia i uku ia no kana| hana e hana nei, ua hiki loa no iaia. ke waiho, mai i ka hana." Me keia mau olelo ua haalele mai la ka Luna Nui o na Hana Hōu i keia I halawai a hoi aku ia. Ua hoao na laia! o kn Papa Oia e hana i keia hana ma-1 hope mai, aka aole he hana i hana ia. j Ua hooholo lakou e waiho la keia leka a ka Luna Nui o na Hana Hou e noi; mai ana e ae ia oia e hoohana i kaj mikini wawahi pohaku mahope aku o j ka Half> Pupule ma ke pakaukau a ! aole e noonoo hou ia a hiki i ka ma- , kemake ana o ka Luna Nui o na Hanaj Hou.e hana ia keia hana. [