Ka Nupepa Kuokoa, Volume XL, Number 21, 23 May 1902 — Page 6

Page PDF (1.76 MB)

This text was transcribed by:  William Toyozaki
This work is dedicated to:  Pearl Yamashita

 

@ Lei @imana mo Koni a’i

@ ka Haku Kotene I kahea aku ai ia @ ma ka inoa kaikuahine ua @ la o Amber aole e lilo ama o @ I wahine mare na ka Haku oplo.  No ka mea, ua olelo aku @ Haku oplo penel:  “E kuu kaikua-@ aloha, ua makemake au e kono hookipa aku oe ia Amber e noho hoo-@ iho I kekahi manawa o kela la @ ko kaua hale nei.  E aho @ ia @kanaka ko kaua wahi hale meha@.”

Na keia mau huaolelo a ka Haku @pio I hoopii ae I ka inaina wela @oko @ ka umauma o Blanche, a na ia ma-@ao inaina wela hoi I hoop@ ae I ka haikea halepolepo ma kona mau papa-@, a no kela kumu ua hakanu iho ia @ a aole i pane aku, a oiai he mau @ okoa loa ka Amber e noonoo @ I kela manawa noialla, aole oia I @ aku I ko Blanche kulana a me kona mau nanaina haikea.

Aka, ua ike a ua hoomaopopo koke @ ia nae ka Haku opio I keia kulana @ e o Blanche, a no ka maopopo mua ole @ o ke kumu nolaila, ua hoopo-@ nui loa ia kona noonoo.  Nolaila, @ hull hou ae la oia a pane aku la ia Amber:

“E loaa ana anei ia’u ka hoohauo@a ana mai ina @ ae mai ana oe a me Blanche e hoikeike aku au I kuu kil @ olua?  Alia-aole loa au e ae ana e @ mai a e hoolohe hoi i kekahi pane hoole mai ia oe mai,” wahi a ka Haku opio iaia i ike aku ai I ke @ aui ana ae o ka noho ana a Amber.  “E ae mai ia’u e kuikui alakai aku ia oe no kuu keena hoahu buke.”

@ keia mau olelo lalau aku la ola @ kekahi lima o Amber a kuiee ma@ la a me kekahi lima oku aku la Blanche, nona ho@ ka inaina wela e paila nei floko o ka houpo, a haele nui aku la lakou.

Ma ko Amber aoao hoi ua hoahewa Ikaika kona lunaikehala iaia iho no kona noho ana, eia no nae hoi, ma kekahi aoao, aole loa no I hiki iaia ke hapai ae I kekahi manao kuoo iloko ona no ke ku koke ana ae a hoi aku, oia@, aia he wahi manao hooheno hoohauoli ke hoopuni la iaia ma ia manawa e kono ae ana ia loko e neenee aku no a pili me ke kumu o ke ala a me ka mea ana I aloha ai, ka lohe ana I @ mamala olelo I puke mai kona waha ae.  na hookipa a me na lawelaw akeukeu I na mea liilii I makemakeia, me ka ike a hoomaopopo ole ae nae I ke kulana oialo maoli o ka wahine opio ana e kukai kamailio pu nei.

Ua komo aku la lakou iloko o ke keena hoahu buke-he keena loihi a kiekie nona na paia I hele a piha pono me na buke, a aia he pukaaniani ke hamama ia ma kekahi kihi a e hull pono ana ma kekahi lanai mala pua.  a na ke ala hoi o na pua like ole e hoo@uia ana me ke onaona I ua keena ho@ookoa nei.

@ o kekahi pakaukau nui e ku ana @konu o ke keena  e waiho moa@ka ana he mau pepa kii kaha @ a I hiki hoi ke hoomaopopola iho, mai kela pakaukau, a mai keia mau @ ae.  ke ku ana ae o @ hele aku.   

“E @ ana au I keia mau kil a lohe ai @ I ou mau hehina wawae iluna o ke alapil e Blanche.  Ke ma@ nei au e hoohauoliia ana ko olua mau manao no keia mau kil a me ko @ mau kulana like ole,” wahi a ka @aku opio.

He nanaina ko Blanche I keia menawa o kona ano mau, a me he la, he nanaina kona aole I ooloku o loko, a no keia ano nanaina @ ano kulike ole iho la ka manao o ka Haku opio me keia ano nanaina ana e ike ne@.

Hoonoho iho @ oia ia la@ ma na a@ o ke pakaukau a mawehewehe pono ae la I na pepa kii a hoikeike ae @ imua o laua.  I hakalia no a waiho pono no pepa kil ua hoomaka koko ae la o Blanche e hoike I kona manao @ a me ka hauoli, a ma ko Amber @ hoi, ua hoike ae ia oia I kona mahalo ma na olelo akahai a ohilahila, @ I kupono ai hoi me ke kulana o ke kii a me knoa ano I kahaia ai.

Na kela pane a Amber I hookomo iho I ka hookaha nui iloko o ka Haku @, no ka mea, ma ka Amber mau olelo I hoopuka ae ai oia maoli iho la no ke kulana a me ke kaona o na kii I kuhala ai.  a haawi iho la oia I na manao mahalo no Amber.

Aka nae, aole no o Amber I hoolei pau I kona noonoo paka maluna o na kii e waiho ana mamua o ke aio.

Me he mea ia aia I kela manawa @ o kekahi @ o ka maha @ loa-ka @ ho@ nana o huna @ aku na kuia ame na @ o na @a I hala ae a kona kino @ I komohia aku ai.  He mea ano e no hoi ma kona noonoo ana-o keia mau kuloloa ana imua e nana ai I na kii-o @ kukai kamailio e kukaiia ana I keia manawa a me na manawa I hala-o keia nonoho like ana-o na hookipa ohaoha ana-o keia mau mea a pau.  aole iho @ no he hiki ia @ Ralapa Kotene ke hoomaopopo iho o Amber Kotene no keia e noho nei ma knoa @ ana no hoi e kukai kamailio pu nei.  No keia iho la ua @ loa ae la o Amber I ka makaala nona iho.  ma @ mau olelo e hoopuka ai a me ke kulana o kona nanaina.

Ma ko Blanche aoao hoi ke hakilo pono nei ola ia Amber me ka inaina nona.

I ka manawa a ka Haku opio I manao @ ua lawa iho la ka m@wa I nana @ I o ke kii, ua huli hou ae la @la a pane aku la la Amber:

“A @ Miss Vale, e ae hou mai oe ia’u e hoomaikeike a e hoolauna aku ia oe I kahi kuono punahele loa ia’u ke kau iho ka ma’I kauhol@ o ke kaea mai@na o’u I o’u mau buke n@ a me ke ao holookoa.  He pinepine ko Blanche hele makaikai ana I ua mahi @.”

Eu like ae la lakou a pau iluna a alakai aku la oia mamua no keia lanai kahi a ka puk@lani e hamama ana, a I ko lakou hiki ana aku ua @he ae @ Haku opio I ka pukaaniani a ike iho @ o Amber ala oia iwaena o kekahi waokele o na pua a me ke ala.

E ku ana na kumu alani ma o a @ hele a luluu me na oua, na kumulaau hua @ ae no ho@ kekahi I hele a @ me na hua pala memele, a e @ pu ana ho@ iwaena o kela mau mea a pau @ kumulaau aala o na ano like ole.

@ o ka ui a me ka nani I oi ae @ o kela mau mea ae @ ma ka Amber hoomaopopo ana ola no kekahi @ I hanala iwaonakonu o kela waokele o ke ala a @ o luna me ka papahele o ke keena.  Iloko o @ me ko lakou @ keokeo, na pua loke me ko lahou mau waihooluu like ole, a me na pua nani e ae no hoi o na ano like ole.

O kela mau hiohiona o ka ui o na ui a me ka nani o na nani a Amber e ike nei ua kamaaina wale no ia a ua noho kupaia e Amber iloko o na la I hala hope ae.

Ma kekahi aoao o keia luawai e ku ana he wahi noho I @ mailoko ae o na lala o na laau kolo, a ma kela wahi I hoonoho iho @ ka Haku opio ia Amber, iloko hoi o na manao pono ole  o Blanche.

“Aole he huaolelo e hiki ai ia’u ke kapa aku no kela hiohiona e ku mai nei imua o’u,” wahi a Amber I pane puana ae a@ iaia e hanu nahenahe nei I ke ala kupaoa e hoopuni nei laia, a me ka puuwai kapalili ua puana hou ae ia oia:  “O ka ui wale no ka’u e ike nei.”

“O keia na olelo hoomaikai I oi ae ka hiehie I puana ia maloko o na paia o kela keena,” wahi a ka Haku opio me ka minoaka pu ana iho.  “Ke hauoli nei au no kau mau olelo.  A pehea hoi kou manao, ina e lohe ana oe, ua makemake kuu kuahine nei e kukuluia I wai pipii iwaenakonu o ka luawai nei?”

“He mea ia nana e hoemi mai I ka ui a’u e ike nei I keia wa,” wahi a Amber.

“Ua pono, ua like loa kou manao me ko’u.  Ea, heaha aku ka mea I koe nana e akeakea mai I ko kaua lilo ana he hoaloha kekahi no kehahi?”

Nau no anei I hoolaia ke kii I hanaia ai o kela luawai?”  wahi a Amber I ninau hoomaopopo ole ai I kana mea e kamailio ana me ka manao nui nae e hoololi ae I ka laua kumu kukai kamailio.

“Aole, aole I kau iho ia hanohano maluna o’u.  Ua hanaia keia luawai ma o na hoolala ana a kekahi kaikuahine hookama o’u.  Mai laia I puka ae ai ka manao a me na hoolala ana, a o@ ua punahele loa oia I ko’u luaui makuakane, he hooko wale ana no kana.  He wahi punahele loa keia I ua wahi kuahine nei o’u iloko o kona mau ia e noho ai I ke taona nei, pela ko’u kamaliloia mai, a pela pu no hoi ia’u.”

Kulou iho la o Amber a nana iho la iloko o ka luawai me he mea ua ake ola e ike pono I ka papaku o lalo, aka, o ka poloei maoli, he kulou hoomeamea keia I kumu e hiki ai ke hoonalowaleia ka ula ohelo I hekau koke ae ma kona mau papalina iaia I lohe aku @ I ka hoopukaia ana ona e ka Haku opio, oiai mai iaia ae I puka ae ai na manao hoolala I hanaia ai keia luawai.

Me keia nana kulou ana o Amber iloko o ka luawai ua lalau ae la ka.  Haku opio I kekahi lala alani I hele a luluu me na hua pala a hooluliluli ae la, a heielei iho ia na hua ma o a maane@ ona a iluna no hoi o kahi noho ana e noho nei.

Me ka hookaulua ole iho o ka Haku opio ua hele aku la oia iwaenakonu o ka malapua e ako huihui pua poke ai na Amber, a o keia iho la ka manawa a Blanche I neenee aku ai a pili ma ka aoao o Amber a pane hawanawana aku ia:

“E kuu aloha, aole anei he mea pono e hoopokole oe I kou manawa o ka noho iane@?  Ina e maopopo ana I ka Haku opio kou kulana oiaio maoli, ke manao nei au he hana ku ole I ka ma@kai kana e hana mai ai.”

Na kela mau olelo I hoauhee hikiwawe aku ai I na ula ohelo e hekau ana ma ko Amber mau papalina, a lalelale a e la oia e ku iluna, @ wa I oili koke mai ai ka, Haku opio me na poke pua elua @ paa ana ma kona mau lima a haawi mai la I na @ opio he poke pakahi.

Ma ko Blanche aoao ua ike koke @ho la oia I ka like ole o  kana poke me ka Amber.  O kana, he poke o na pua nani like ole I nele me ke ala, a o ia paha hoi ka olelo hookau o ke ku halewili aohe mea hana o loko, a o ka Amber hoi, aia ilaila na pua aaia kahi I uo ia a paa.

“Mahalo a nui I kou lokomaikai,” wahi a Amber iaia I lalau aku nei I ka poke pua a puili mai la.  “Ke noho aie nei au I kou lokomaikai, e Sa Ra@pa Kotene, a e hoomanao may aole loa au e poina I keia mau hora poko@e I hoohalaia iloko o kou kihapai edena noa na paia I puia me ke ala.”

Alaila, e manao ana ka paha oe e hoi aku I kela manawa.” wahi a ka Haku opio I ninau aku ai me ka oluolu.  “Aole oe I ike a makaikai ho@ I kekahi o ka’u mau mea kanu I laha nui ole ma ke taona nei.  E ae mai la’u e hoomaikeike aku au ia lakou ia oe.”

Ua @ koke aku la o Amber me ka hoohakalia ole, a alakai hoomaikeike aku la ka Haku opio ma o a maanel o ke kihapai, e kuhikuhi ana a me ka @oakaka pu ana @ I ke @ like ole o ua mau pua ia.  a Blanche hoi e hoomaopopo nei he mau hana hookelakela wale iho no kela a ka H@ku opio I kumu e hoolo@hiia ai ko Amber @ ana me @.

I keia manawa nae aole o Blanche I noho mumu@e iho.  aka ua akeukeu ae ia ola a hoomaka iho la e komo pu @oko o na kukai kamailio ana me ka manao e kaukolo a huki mai I ka noonoo a me ha kamailio ana a ka Haku opio a laia wale no aka ane.  ua haule wale la mau manaolan@ ana ona.

Ma ka @ o ka Haku opio ua pane aku oia I kana mau ninau a pau @ na ololo kupono a aole ho@ me na olelo ko@ koi @ me ka Blanche e manao ana e pane aku ka Haku opio @ a la Amber hoi @ haaw@ aku ola @ akeukeu ana I kulike @ ma na ru@ hookipa malihini.

A la lakou e hele makaikai ana ma@ kekahi pahu mea kanu a I kekahi, @ lohe aku la lakou I kekahi halulu kikeke ma ka puka o ke keena hoahu @ a ma ia manawa pu ua oili ma@ o Mrs. George.

No ka mau no o ka manao iloko o Amber malia o hoomaopopola oia a ikeia hoi kona kulana olaio maoli @lalia, ua pili ae la o@a mahope o kekahi kumu alani nona na lala e  lu@ haili ana ilalo a kulou iho la ola ma kekahi pahu mea kan@.

Aole no @ I hoomaopopo aku ka Haku op@o @ Mrs. George ma ke ano he mea ua kamaaina mua iaia olai no nae ua ike ola lala he elua a he ekolo @manawa a @ ua @ ae ko Mrs. George ano I kela manwa @ ia mau manawa ana I ike @ lala.  he oiaio @ hoohe@ kona @ike I kela manawa.

@ pu @ Blanche.  Aole no o@a I hoomaopopo pono aku ia Mrs. George.  @ hoomanao @ ae la no ola @ he mea ia ua ike mua no paha @ I kela wahine ka wahine @ no kekahi manawa I hala ae I haawi @ I @ manao aloha no Blanche @.

O, e na lani! Ina paha i mahu@ mua o Amber i keia manawa e@a no ke aloha pumehana o Mrs. George @ona ke wa@ho lolii la no @oko o kona puuwai, ina ia aole ola e hoao e huna i kona mau @elehelena mai ia Mrs. George.  Aka, o ke au iho @a no ia o ka nee ana o ka manawa.

A i hui pu ia me keia manao hopohopo o Amber no kona ike a hoomaopopo@a e Mrs. George, ua ulu hou ae la he manao iloko ona ina e ike maopopoia ana kona kulana olalo heaha ana @a ka manao o ka Haku opio, a@a@ ela ola malalo o kekahi inoa kapakapa a maialo hoi o kekahi koloka hoonaio@a@o.

“Ua komohewa mai nei anei au iloko o ko oukou poa@ luana hoohauoli?” wahi ana i ninau aku ai iaia i komo loa aku ai iloko o ke keena malapua.

“Ua ike mai @ au i ka hamama o na ipuka a komo mai nei, no ko’u makemake hoi e ike ia Miss Longley (Blanche).  Aole au i manao mua eia no oe e Sa Ralapa I kauhale nei.”

“Mai hoao mai e imi i wahi kumu pale nou ma keia hana komohewa au.” wahi a ka Haku opio i pane aku ai me ka oluolu.  “he mea oiaio, eia o Miss Longley maanei me a’u.”

“O ka poe loie hou au i kauoha ai mamua aku nei, e Miss Longley, ua hiki mai.  Aole i kala loa ka hiki ana mai nei o ke kanaka me ka puolo lole a eia oia ke kali nei.  Ua hele huli aku nei au ia oe maloko o kou mau keena moe a me kekahi mau keena e ae a aohe ou loaa, a no ko’u noonoo ana mai nei i keia wahi hoolulu o oukou oia ko’u kumu i hiki mai nei.”

“E oluolu oe e hai aku laia e kali iho pela,” wahi a Blanche.  “Ke ike mai la no oe he malihini ka’u i keia manawa.”

“Ua olelo mai nei ke kanaka aole he hiki iaia ke kali hou aku oiai, he nui kana mau wahi e komo kipa aku ai. A o kekahi no hoi aole no e hala he manawa loihi ia oe e nana ai i ou mau lole.”

I keia manawa a Mrs. George e kamailio nei, a@a ke leha nei kona mau maka ma-o a maanei o ka malapua e ake ana e ike aku i na helehelena o ka wahine opio e kulou pee nei mahope o ke kumu alani, a no ke ko ole ana o kona manao.  ua kunou hoomaikai aku la o@a i ka Haku opio a me Blanche a huli hoi aku ia.

No kekahi mau sekona ua maopopo ole ia Blanche kana mea e hana ai-e hooko aku paha o@a i ka Mrs. George mau olelo, a i ole e noho iho no paha oia a e hookuu aku no i ke kanaka e noho kali nona.

“Aole,” wahi ana; “e hele ae au e ike i keia kanaka ina e hookuu ma@ ana oe ia’u, e Miss Vale.  Aole no au e loihi loa a ho@ koke mai no.”

Me keia mau olelo hope ua ku ae la oia a hele aku la a koe ino la o Rlapa a me Amber.

“Aole au i ike ia oe ma ike anaina hoolaulea a Blanche i kela po aku nei,” wahi a ka Haku opio i ninau aku ai ia Amber.

“Aole @o no oe i ike ia’u ma ia anaina hoolaulea, no ka mea, aole owau kekahi iwaena o ka poe i konoia.”

“Eia, he mea pono no ia oe ka hele mau mai e ike iaia,” wahi hou a ka Haku opio me ka leo oiuolu.  “He ake loa ko’u e lohe i na leo o ka poe opiopio maloko o na paia a pau o ka hale nei.  Ela no au iloko o ko’u mau la opiopio a he pinepine no nae na manawa a’u e hoomaopopo iho ai me he mea la ua elemakule au, a no la@a ke kumu o ko’u ake ana e lohe i na leo o ka poe opiopio maloko o na paia o ka hale nei, oiai owau no kekahi ake nui e hui pu aku me lakou ma na kukai kamailio ana.”

Nana aku @a o Amber i na helehelena o ka Haku opio e hoao ana e maopopo iaia ke kaona maoli o kana mau olelo hope.

“Ua hookahaha nui aku anei au i kou noonoo, e Miss Vale?” wahi a Ralapa.  “Ina ke ike mai @a oe aia he mau nanaina kuoo ma@una o ko’u mau helehelena a@a@a, e hekau no ia mau nanaina malaila a pono, no ka mea, ua hoomahakeala ko’u alahele o na ia opio.  He makahiki wale no a oi i hala ae nei ua lawe @a aku ko’u makuakane mai ia’u aku, ka makua hoi nana au i pulama mai ka wa liilii mai a hiki wale no i ka nui ana.”

Na keia mau mamala olelo hope a ka Haku opio ua hiki ole ia Amber ke uumi iho i kona manao aloha no ka luaui makuakane o Ralapa, kona puu klahala hoi, a no ia mea ua hoopiha koke ia ae la kona mau lihilihi maka me na waimaka eloelo o ke aloha.  Ua ike koke aku la o Ralapa i keia mau waimaka e kulu ae e hoopulu ana i na papalina o Amber, a ia wa i lalau aku ai oia i kekahi lima o Amber a puana ae @:

“Ke mahalo nei au no kou hui pu ana mai me a’u ma ka hoomanao ana no k’u luaui makuakane i hala aku ma kela aoao.  Ke ike nei au ua ike a ua hoomaopopo oe i keia mea he aloha no kekahi o kou mau hoaloha i kaawaie ma@ ia oe aku.”

“Ae, e kuu Haku opio,” wahi a Amber i pane aku ai me ka leo haalulu.  “Owau pu no kekahi i komo pu iloko o ia haawina hookahi. owau no kekahi i hooneleia me ka makuakane ole.”

Ua ike koke iho la o Ralapa manu@ o keia mau olelo hope a Amber he kumu kukai olelo keia o ka hapa@ ana nana i hoehaeha loa aku i ka manao o ka @ opio nolaila ua wikiwiki koke @ la oia a hoololi  ae la i ka laua kumu ku@ olelo a me keia iho ia ua mao koke ae la na manao ooloku o Amber.

A mamua hoi o ka pau pono ana o kona mau waimaka i ka @ a ma@ hoi o ka hekau hou ana iho o na nahaina minoaka ma kona mau helehelena.  ua oili koke mai ia o Blanche a ku ana imua o laua.

“Ke hamalilo nei no ka olua no na oua?” wahi ana i pane aku ai me ka nana kiiohi ana i kahi a me kekahi.

“Ae, o ka maua kumu kama@o no @ i okomokomoia nae me kahi mau manao okoa ae.” wahi a Sa Ralapa.  “A pehea ua hookuku mai nei @ oe I ou @ lole hou?”

“Ae ua hookuku @ au me ka manao mahalo a nui ia oe.  He elua a’u i lawe mai nei.  He @ ka waihooluu o kekahi kau waihooluu punahele @.”

A minoaka i@o la oia me ka hele hookikakaha ana.

“Ke hoomaikai aku @ au no kela manao mahalo ou.” wahi a Ralapa me ke ano @.  No Amber @ ua pii koke ae ia ka ula ma kona papalina no ka mea ua @ ae la ola o kona aahu e komo nei i keia manawa he @ kona waihooluu ka waihooluu @ i punahele loa i ka Haku opio eiike me @ i @ ae ai e Blanche.

“Ke kokoke ak@ nei i ka @ awakea @ Amber.” wahi a Blanche i @

Na keia mau olelo a Blanche @ hoomanao koke ae la o Amber o kona manawa kupono loa keia e hoi @ ua hoole aku ia oia i ka manao kaua a kona hoaloha a hoomaka aku ia e heia no ke keena buke me ka @ ana aku o Ralapa a me Blanche.

Ia Amber e liuliu nei no ka @ ana ua hoomahui hou ae la ka Haku opio i kona manao ake nui e ike ia Amber e hele mau mai ana e luana hoohala manawa me Blanche.

“Mahalo a nui i kau mau olelo,” wahi a Amber i pane aku ai iala i hele aku ai a ku iho ia ma ka puka.  “Ke hoomanao nei au i kau kono oluolu.  E aloha auanei, e kuu Blanche, a o ke aloha kakahiaka no hoi ia oe, e Sa Ralapa.”

(Aole I pau)

Kuai i ka Barome@a mamua o ka loli ano e ana o ke Ea.

            Ma na aina hikina ua kuai nui ia ka barometa, i ka wa a ke ana wai e holo awiwi ai iluna i ke ana 85 degere ana wela.

            Ka rula maa mau wahi a ke kanaka piepiele aohe lilo 2 barometa a’u i ka la hookahi aka, o ka loli ano e ana o ke ea i kahi wa, alaila o ko’u la laki loa ia.  Nui loa ka makemake ia o ka barometa a pipii ae la no hoi na barometa pupuka liio no ke kumukuai nui.  O ka la wela mua loa o ke kau ame ka la mua o ke anu, oia na la pomaikai o ka’u oihana iloko o ka makahiki.  Na poe hana apau e komo ana iloko o na halekuai @, e kuai ai i barometa i maopopo ai ka loli ana o ka wela i ka oluolu, ke anu ho@ i ka mehana.

            Ina no hoi e kakau mai ana ko makou poe mea kakau i ka lakou mau kumu manao i makemake ai e hoopuka ia aku ma ka nupepa Kuokoa nei, e oluolu no hoi e kakau iho a lawe ae ma ka mea ano nui.  Aole hoi o ka “ohi hapuku, ka makapehu ia o Kapaau,” oiai, ua nui kekahi mau manao i waiho ia, a kahi puka hou ana aku o ke Kuokoa nei.  Mamuli no ia o ka pihakui o na kolamu o ka kakou hiwahiwa, ka nupepa Kuokoa, “Pookela o ka Lahui Hawaii.”  Ke puka ole aku ka manao o kahi mea kakau o ke Kuokoa nei, ua hiki mai la he mau manao kuhalahala i kei keena.  Oia iho la nae ke kumu i kaulua iki ai; no@aila, e oiuolu e hoao e hoopokole, aole hoi e kaukai mai a na ka Lunahooponopono e pokepoke aku.  Oia kuhalahala okoa ana mai ia.  Minamina loa ia makou I ke kaulua o ka manao o ko makou poe mea kakau.  Ko ke Kuokoa manao, e hoopuka apau loa i na leta a na makamaka i hiki mai i keia keena, i kela me keia puka ana o ka nupepa Kuokoa.

Ka Lunahooponopono o ke “Kuakoa,” David Kanewanui ua hala

(Mai ka aoao I mai.)

            manao na kona @ahui oiwi e hoomanao mau ai i kana mau hana maikai me ka poina ole.

            He hoaloha o@uolu oia ma ka launa ana, heahea, a maluna ae o na mea apau, aohe ona hookae-ua like @aia na mea apau.

            He akamai ia i ke kinipopo, a oia kahi lala o ka hui kinipopo o ke Kula Kamehameha, a he kapena kinipopo no hoi no ka Hul Kinipopo Hawaiian Gazette.

            Me ke aloha welenia ka nupepa Kuokoa.  “Ke Pookela o ka Lahui Hawaii,” e haawi aku nei i kona aloha pau ole no ka mea i hala.  David Kanewanui, a me ka makuahine, kana keiki i hoo-mmele ia i ka makua ole, ka ohana pu i loohia iho me ke kumakena ka welina pau ole.  “Hoi aku kona uhane i ka lani, kona kino i ka honua.”  Aloha no keia keiki ui opiopio i ka lawe koke ia ana o kona ola ma keia ao.

Waiola a Tutu

NA OLELO IKE LEHULEHU A NA POE MAI-ANANIA HE FILIPINO, INU HOOKAHI BARELA ME HAPA, LOAA KA MAHALAAU OLA NO NA POE KIPI

 

            Aloha oe e Kauka Uncle Sam:-No kahi wa ua makemake loa @a au e kipu I kahi mea. ua komo I ka paa lole bulu.  Aia ho@ loaa mai la la’u he noonoo ano e, me he mea la, ua hana kahuna ia, a hoike aku au I ka malihini I kahi a’u I kanu ai I ka’u ma@ mea kaua.  I kahi la ua kono ia au e kekahi keonimana e hoao I ka @ Inuwai a Papa Tutu ola ka “Wai Ola (Water Cure).  @ au I ka hoike ana aku mahope iho o ka pau ana ia’u o hookahi barela wai me hapa ua hoopa@ iho ia au i ko’u manao ana e kipu a ua hai aku la no hoi au I kahi a’u I huna ai I kuu mau ,ea kaua.  Ke pahola nei au I ka nu hauoli iw@ena o’u mau hoaloha me na makamaka no kau @awelawe la@u kupana@.

            E Tutu Sam:-No eha makahiki I hala ae ne@, owau ka hiapaiole ma nei mea he hakaka a o ko’u mai e noho nei he uilani.  Inehinet, hoopiha la au I ka olioli.  e kahi @ paehewa me @ galani o kau laau ola kupanaha no ka nele I ka noonoo, powehiwehi ka ike a ka maka leo ole, me kahi mau helehelena o ka uilani, k@ kanaka hou au I keia wa.  Ko’u nui I keia @ ua like me ewalu kanaka hou.

Kou, Ma-u-u

SUMATERA RAPERINO

            Okeia wai ola a Tutu I @ maluna, ma ke ano @ kohu hoolaha laau:  ola na mea I han@la @ Pilipine mal ke kamaiki a ke kolopu pu-wahi a ka oleloia.  Ma ke ano @oomakeaka. Keia I @awea ae nei e ka nup@pa Baltimore American a lawe ae nei hoi ka n@pepa Kuokoa a unuhi aku @ no kona poe heluhelu ma ke ano @ laau no e like no hoi me ka mea I hoolaha@a ma ka @ namu.

            Ua kauoha ae nei ka @ Roosevelt o Amerika Huipula, I kahi ahakoa e hookolokolola kekahi mau @ kiekie @ I hana I kela mau hana @ loa I ka mana kaua ikaika @ Amerika.  No ko la kou ukukuhi ana I ke Wai Oia (Water Cure) I @

 

Pilikia I loaa I ka Wiliki

KONA PAKELE MAHUNEHUNE ILOKO O KA WA KUPILIKII

 

            “Ka wa mua,” wahi a Mr. Thomas F. Coleman, be @ e noho ana ma ka Helu 417 Post St. Kulanakauhale o Loko Paakai, Uta, mamua o ko’u kamailio ana aku no ia pakele mahunehune ana o’u, e hai aku au he kulana paakiki ia, aole ma o na @ loihi wale.  Ua hana au he @ a ka @ hora, me ka hoomaha @-aia no nae he wahi eha e pipili mau ana ia’u.

            “I keia wa, o ua wahi eha nei I hui ia hoi me ka @ ole la’u he @maha , ua hoikeia ae ia e ko’u helehelena.  Hoomake mai ia e nalulu ko’u poo, ano e mai la ko’u noonoo, ina he mau mea @ ano ole.  e hoopilikia ia ana ko’u kino.  Hoo@aka ma@ ia au e @ a hoihoi ole aku la I na mea epau.  Pinepine ko’u lo@ ana I ke poniuniu, a ane maule hoi, a hiki ole hoi @a’u ke ea ae ke poo iluna, naluea ka opu me ka lo@ ole o na noonoo maikai, a hia-a hoi, moe ole o ka po.  Hele au a niua a kupono ole hoi no ka’u hana.

            “Aka, ua maikai @ I keia wa ano,” ke hoomau ia no ua Mr. Coleman ia i ke kamailio.  “Ekolu makahiki ae kela mai I hoehaeha ai ia’u, e like me ka’u I hai mua ae nei, a ia wa ua lawe hoi au I na papa kuhikuhi laau o na ano like ole a na kauka aohe whi mea a loaa mai Ia’u he maha loa.  I keia manawa pau ko’u pono, ane hiki ole ke hana I ka’u hana, ma o ka emi pu ana o ke kino, pale ka pono.  Alaila ike iho @a au I ka hoolaha e pili ana I na Huaale Akala a Kauka Williams e pili ana no ka Poe Haikea, maloko o na nupepa, a iloko o Augate, 1900.  Hoomaka au e ai.  Loaa no hoi @a’u ka maha, a I ka pau ana o elima poho ua ola @u.”

            Ke ano e a hui paha o ke kino mamuli no ia o ka hooikaika ana I ka hana a lilo mai I kumu mai, ano e mai ke kino, a emi wale ma@ no, ino pu no hoi ke koko.  Ka mana o na Huaale Akala a Kauka Williams no ka Poe Helehelena Haikea, iwaena o na heluna mai lehulehu, o@a ka mea nana e hoola I na tausani o na tausani o na poe I loohia I na ma@ o keia ano, oia ka Mr. Coleman mau olelo kaena.

            Ua kaulana loa ka oiaio o ke o@a o ka Dr. William’s Huaale Akala no ka Poe Helehelena Haikea a ua ola pu me ka mai lolo huikau, mai lolo no ho@. mai huki, huikau na wawae, oe i ke poo, niua, lolokaa, rumakika, nalulu, mahope o ka loaa ana I ka grip, eha I ka puuwai, haikea a halepolepo ka helehelena ame na ano nawaliwali I loaa I ke kane ame ka wahine.

            O na Huaale Akala a Dr. William’s no ka Poe Haikea, eia ke kuaiia ne@ ma na hale haawi laau apau, a i ole, e hoouna ia mai no ke, ke hoouna aku I kanalima keneta o ka pahu, @ eono pahu no ka Elua Dala me kanalima keneta ma ka inoa o Dr. William’s Medicine Co., Schnetady, N.Y.

KILOKILO MUA IA E KA WAHINE NEGERO

 

Aia me ke Kanikela Fara@ Vi@vona, e noho nei I kela wa he wahi keiki, he kuke kana hana mai St. Pierre, I pau mai la I ka pele: Maru kona inoa wahi ana, I ke kanikela, he mau makahiki I hala ae nei, ua wanana ae la kahi luahine negero, ma ke kalah@ ana ma na alanui o ke kulanakauhale, e hiki mal ana ka wa aole I liuliu ioa, e pau ana keia kulanakauhale I ke ahi a ka pele.

MAHALO NO NA KOKUA ALOHA I HIKI MAI

 

Eia he wahi moolelo na Senatoa Thurston I kamailio @ o kona mau hoaloha.  Aia e noho ana ma kahi @ona o Nebarasaka he kahunapule, he elua wa@e no ana mea e noonoo nui ana I kela me keia la.  I kekahi lapule, @ noi aku la la m@ kana pule loihi ana, e ukula ka moraki o ka halepule, a e loaa mai hoi ona keiki kane nana.  Iloaa ai ona hooilina.  Aole I loihi loa ae nei na la ua hanau mai la @ keiki kane, a ua hauoli loa ia ua kahunapule la, a ma ia lapule no ua make ke ka@aka waiwai loa o ua wahi kauhale @. a ua waiho iho $5,000 no ka uku ana I ka ale o ka halepule.

            @ na keiki @ ahi. ala ko lakou @ iloko o ka pilikia ma@ e haule mai ana @ ka wela o ke ahi a lakou e hoao@ e kinai.  Aole loa I kupono ia lakou @ moho me ka hoolako ole I ka laau @ mo eha a Chamberlain.  Aole he @ aku I oi ae ka maikai mamua o kela no ka pauahi ame na eha e ae @ma ka Hale Kuai Laau o Benson Smith & Co. @

            E oluolu no hoi oe e ka mea heluhelu ana e nana ae I ka moolelo p@ o ko na aina mamao ame ko ka aina oiwi?

            E nana ae I ka makou Uhane Hemo@ (Holy Ghost) @ p@ka aku @

            Ke lawe ia @ heluna nui o na lapana I kaleponi no ka ha@a ana ma na wahi kanu hua ai.

            Ua make la o Mr. A. H. Hin, ma ke ahiahi poakolu ne@.  Hanauia@

 

PALAPALA HOOIA HOA@

Elike me ia i Hoopukaio e @

HUI HAWAIIAN REALTY AME @

Hoohuia Maraki 30, 1901

HUINA WAIWAI, $50,000

5,000 MAHELE; $10.00 PAKAHI @

HEAHA NA KUMU?

1.        Aole makou e @ ak@ e uhaa@ I kau da@.

2.       E haawi ana makou I @ hale palekana e hiki ai ke hoo@ a loaa ke dala mamuli o ka @ na kuina @ I ke@a ame @ a mamuli o ia mea e koe @ dala mai ka hoolilo la ma @ e ae, a e loaa ole ana ia oe @ pomaikai malioko mai@

3.       O ka nui o na makahiki @ oihana a hana a ka mea @ loa ia he kumu hoanoe a @ mea, ua hiki I na kane @ me @ keiki ke lilo @.

HOOIA HOAHU

4.       Na makou e kukulu I ma@ no oukou, a e hoopuka @ I H@ina Hoahu Hoopukapuka e @ iloko o 75 mahina, me @ lapala (Coupons) Hooia o @ hoopili pu la, a o ka @ puunaue iloko o 19 mahina, a e @maou I $150, a e loaa ana ia oe @ O kou puka he $33.33 no kei a @ da@a pakahi I hoahu @ e loaa @ oe he 33-1-3 keneta puka.

5.       No ka mea, aole o@na @ puka I ikeia ka oi ak@ o ka @ mamua o keia.  E kakau mai a e @ oha mai I na hoakaka piha.  F @ mau ana ka Hui e @oike a e @ piha aku I na mea a pau a me @ welawe ana ke makemake ia, ke @ ia mai ma ka leta a ke ninau @.

 

HUI HAWAIIAN REALTY & @ RITY, Kaupa@enala.

 

Room 3 & 4 McIntyre Bldg.

Fort Street, Honolulu

L.K. K@NEW @

 

O KE

Koko Ino ka Mea e Loaa aina Pilikia ma ke kina

E Heluhelu i keia @

 

O KA @

AYER’S SASAPARILLA

-KA-

 

            Iaau nana e hookaawale @ mai kou koko aku.  @ ai, a he laau e hoo@kaika ana I @ mau lala apau.  O ka Laau Ayer’s @ haparilla ka laau kaulana loa @ ke ao holookoa.  Ina e @ lawelawe ana I keia laau e loaa @ ke ola kino maikai a me ke koko @ mae, hoi hou mai ka ula e kou @ lehelehe, pu’ipu’i maikai @ mau @ palina, a loaa ke kulana ola kino@.

            He loaa na pu’u paa o ke kino I ka laau Ayer’s Sa@, e @ ana mai ka ma’@ puu paa @ Diseased ame na ma’@ oia ano.  Ke @ ikaika aku ne@ mako@ e lawe ia heia ano laau ma kahi i ike ia @ P@ paa apau

            Hoomakaukau ia e Kauka J.C. @ & Co., Lowell, Ma@ U.S.A.

            E loaa no kela mau @ halekual laau a pau..

 

He Mau Olelo no ka

Laau Penikila

            Wahi a Rev. James H. Dixon @ kahi o na kahunapule kauiana o @ treal, a kahunapule hoi o ka St. @ a me Hon. cano@ o ka halepule o @ Church Cathedral:  “E ae mai @ kaena iki aku I ka laau hoola @ Per@ Favis.  No kanakolu kuma@ ma makahiki ko’u ho@o ana i keia @ He laau I kupono e @ e na @.”

 

Penikila @

AOLE ONA MAKEMAKE I KA @ LANA O NOAH

 

            E loaa mau ana no hoi @ he puu leta nui I keia ame @ ia, a mawaena o ia puulu leta @ manao hoakaka @, e pono ia e @ I ka lau pama o ka nani mau.

            “Maluna o ka mauna o Ara@ wahi a ka mea kakau, “ala no @ I kela wa, @ o na @ hau ka hale lana o Noa.  Ke @ au I @ nana e @ a lawe @ hale lana o Noa I amerika @ no ia oe ke hui pu me a’u ma ke kua ana I puu da@ no keia hana @ lana, o@, ua ike au, o kahi keia o @ dala nui ke @ i ka @ malama ia ana @ Nola@a, aoie hopohopo ana, @ ana ke dala loaa @.  Kekahi aole ike @ ia kona ano.

            A hiki I keia wa aole I @ Senatoa Hana I @ mau dala @ hoopukapuka ma ka hale lana o L.H. Ke ke@ ak@ no hoi ke @ ka @ nana I kakau @.