Ka Nupepa Kuokoa, Volume XL, Number 22, 30 May 1902 — Page 2

Page PDF (1.74 MB)

This text was transcribed by:  Debbie Tom
This work is dedicated to:  Les Chan

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

NUPEPA KUOKOA MEI 30, 1902

 

KA KUPEPA KUOKOA

 

No ka Makahiki       $2.00

No Bon@o Mahina $1.00

 

Kuiko ku Rula.

 

Pu A    1               2        3       1       2              3                  1

ANA   pule    pule          pule    Mal.    Mal          Mal      Mak.

1 Iniha $1.50  $2.00   $3.50  $3.00  $5.00   $6.75   $12.00

2 Iniha   2.00    2.75     3.50    4.00    7.00     9.00     18.00

3 Iniha   2.50    3.50     4.00    5.00    9.00    12.00    24.00

4 Iniha   3.00    4.00     5.00    6.00   11.00   13.00    30.00

5 Iniha   3.50    4.75     6.00    7.00   12.00   15.00    36.00

6 Iniha   4.00    5.00     7.00    8.00   14.00   16.00    40.00

 

            O NA OLELO HOOLAHA A PAU E HOOUNAIA MAI ANA NO KA HOOLAHA MALOKO O KEIA NUPEPA, E HOOUNA PU MAI ME KA AUHAU, A I NA AOLE, AOHE NO O HOOKOMOIA.

 

O na Dala a pau o ka Pepa nei e hoouna pelo lai mai i ka HAWAIIAN GAZETTE COMPANY

 

KOOPUKAIA E KA

 

HAWAIIAN GAZETTE CO

 

Hookomoia ma ka Hale Leka o Honolulu, Pa

nalaau o Hawaii, ma ke ano mea o ka

Papa Elua.

 

A.  W. PEARSON, Luna Nui

Honolulu, Oahu

East Kahulualii, Lunahooponopono

 

POALIMA     MEI 30, 1902.

 

            Ma ka nana aku i ke kulana o ke Kiaaina Dole e hookipa a hoolaulea ia mai nei ma Amerika holookoa e na kanaka kaulana o ia aina, ua nui kona ohohia ia ma na wahi a pau ana e kaahelo ai.  Nawai no e ole he Repubalika oiaio oia, a he Amerika oiaio. E hoopau na manao kuee o kakou nona, a e noho me ke kuikahi like, oiau, he kanaka ia ua hilinai ia ma na ano a pau.

 

MAHAE NA HOME RULA.

 

            He lono kai hoea mai i o makou nei, aia na Home Rula o Hilo, Hawaii, ke haalele ia i ko lakou aoao a pau nui i ke komo ma ka aoao Repubalika Hawaii.  Wahi a kekahi o na hoa o ka aoao hope, e lilo ana ka eo o keia kau hoko balota ae i ka Repubalika Hawaii, mamuli o ka hookae o na hoa Home Rula i ka hana a ko lakou mau Lunamakaainana ma ke kau koho baiota i hala.  Ina he oiaio keia mau wa olelo, alaila. e lelepua-o ana  ke ahi me ka au-hau o ka aoao Repubalika.

 

HEAHA KA HOPENA?

 

            Mamuli o ka luku a me ka anai ana a ke ahi pele ma ke kulanakauhale o Martinique, i ulu mai ai na ninau he nui e wawa hele nei ma na huina alanui, a aole wale iho no paha ma keia hapa o ka poepoe honua, malia paha ma na kulanakauhale no a pau malalo o ka malumalu o na aouli, e ui ana: "Heaha la ka hewa nui a keia mokuaina i hana ai?   O ka hopena anei keia o ka honua?"

            He oiaio. o kekahi keia o na luku nui a ke ahi aihonua i ikeia, aka, owai iwaena o na mea oia hanu e hiki ke kuailo mai i keia mau ninau?  Aole hookahi, no ke kumu, ua kaupalena mai ke Akua i ko lakou ike.  E like me kona huna ana mai i ka ike ana o ke kanaka i kona hopena iho, pela no Oia i kaupale mai ai i ko ke kanaka ike ana i ka hopena o keia ao.

            Aka, ma ka ninau mua, ua hiki i kela a me keia i heluhelu i ka palapala Hemolele ke ike iho, aole no ka nui o ko lakou hewa ka mea i luku ia ai; no ka mea. ua kau ke Akua I kana hoike he anuenue, no ka berita Ana i hoopaa ai, aole loa Oia e luku hou i ko ke ao nei.

 

E HOOKAPU I KA MOO.

 

            Ma ka nana aku i keia mau la, me he la ua ano malaelae loa ke alahele o na moo a ano holoholona like o ia ano. e komo mai iloko nei o ka aina, mamua o na makahiki i hala, oia hoi, mai loko mai o na pena mauu o Kaleponi e hoea mau mai nei i o kakou nei.

            He elua makahiki i hala aku nei, oiai hoi kekahi pena mauu i hookuu ia  iho ai iluna o ka uwapo ua ike ia aku la ka oili ana mai o kekahi moo i aneano ekolu kapuai ka loihi a ua pepehila a make.  Oia haawina like no ka i ikeia ma Oiaa.

            He mea oiaio, ina e komo mai ana keia mau ano holoholona a hookahua maluna o keia pae aina, alaila. ua pau ka hie ou e Hawaii. na mokupuni hoi i kaulana a puna ke ao. ka "Paredaiso o ka Pakipika."

            I ka wa o ke Aupuni Moi a me Repubalika, ua hoopuka ia  ae he kanawai e hookapu loa ana i ka hookomo ia ana mai o na moo, i ka wa o Kauka Hilapalani i nonoi mai e hookomo ia mai no ka pepehi ana i na iole e na mahikoi aka. oiai he lala kakou no ke aupuni kumu (Amerika), nolaila. ua hiki loa ke lawe ia mai ia mau holoholona iloko nei.

            He mea pono e hoao ia e hana i mau kanawai e hookapu loa ana i ke komo ana mai o ia mau anoano ino iloko nei o ka aina.  O kekahi keia o na bila maikai a ko kakou Elele e waiho aku ai imua o na loaa kau kanawai o Amerika a na lakou hoi ia e hoohana mai.

 

LONO KALAIAINA.

 

            Aia he nune mawaena o na Home Rula. ua makemake lakou o kapae ae ia Wilikoki ma kulakula ke pau kona manawa a o A. S. Humphreys ma kona wahi, i Elele i ka Ahaolelo o Amerika. Ke olelo ia nei, e waiho aku ana o A. S. Humphreys i kona hookohu lunakanawai, a ke kauhihi ae nei e hoomano ia aku ana o Wilikoki ana kahi "oihana momona" nui o ke dala. o ke Aupuni Teritori.  He hewa anei kahi o ka moa maikai?  "O ka mea i ike i ka hano pono a hana ole ia." e pono e @ ia kona @ a lele mai keia hooaoa aku.

 

NA OLELO HOALOHALOHA

 

            E ka makamaka aloha Rev. S. L. Desha.

            Lihaliha. luuluu. mokumokuahua.

            Walohia aloha-Aloha oe:  Oiai, ua oluolu i ka Mea Mana Loa iloko o kona kokomaikai paiena oie ka lawe ana aku i ka uhane aloha o kau lei. kau milimili, kau makana hiwahiwa hoi mai ka Haku mai. o ka luhi hoi au i lei hookahi ai me ka makuahine ole ma Honolulu. Oahu.

            Nolaila, ua ili iho maluna ou.  he haawe kaumaha o ke kanikau o ke kumakena, no kau mea aloha i hala e aku la me kona mama aloha.

            Nolaila, e hooholoia,

1.  O makou o na hoa o ka Ahahui Kula Sabati o Maui ame Molokai, i akoakoa ai ma Wainee, Lahaina. Maui. ma keia kau o Mei, A. D. 1902.  Ke komo pu aku nei me oe ko makou poohiwi me kou. ko makou mau puuwai me kou e auamo pu i kou kaumaha, a e hali pu i ke aloha keiki me oe.

2.  Ke pule nei makou i ka Makua aloha, e hoomama mai i kou mau kaumaha no ka mea aloha i moe.

3.  E hoomanao hoi, "e leha aku i kou au maka i na mauna mailaila mai kou kokua e hiki mai ai." E hoolono aku i kela leo hoolana manao. e hoolaha a kuahaua ia la iloko oka hale alii o ka Iseraela 8 Samuel 12:3.   "Ano hoi, ua make ke keiki, no keaha hoi au e hookeai ai?"  "E hiki anei ia'u ke hoihoi mai iaia?"  Owau ke hele aku i ona la. aka, aole ia e hoi hou mai i  o'u nei."

            Eia hoi ka ko kakou Haku, aole oia i  make, aka, ua hiamoe no.

            4.  E hoomanao hoi, "Nana no i haawi mai, a nana no i lawe aku, e hoomaikai ia kona inoa."

            S. KAPU,

            PETER N. KAHOKUOLUNA

            PHILLIPS PALI,

            Komite.

 

Mai na Aina E mai.

 

(Kakauia no ke Kuokoa mai ka P. C.

A. mai.)

 

Kapalakiko, Mei 17.I keia mau la iho e hiki mai ai o Kiaaina Sanford B. Dole ianei. Aia oia i keia wa ma Kapumuliwai (Riverside) kokoke i Los Angeles, aka ua manao ia e kau aku ana ia ma ka moku o ka Poakolu, no Honolulu.  He ola kino maikai ko ke Kiaaina, a ua makemake loa, o ka hiki i ka aina. E hoike ana he lono mai Riverside, pa'i ia ma ka nupepa Chronicle o keia la:

            Ua hiki mai i Kaleponi nei ke Kiaaina Sanford B. Dole mai Wasinetona kahi ana i kauoha ia aku nei e ka Peresidena Roosevelt, a oia ka malihini a kona hoahanau George H. Dole, o keia wahi, no kahi mau la.  Ua ona ia e ke Kiaaina  Sanfodd B. Dole, he aina me ka mala waina nui, me ka ulu alani nui iluna o kekahi kiekiena, ma ka inoa o "Arlington Height."

            Ma ka moku mai o ka Poakolu, e hoi mai ai ka Mea Hanohana L. A. Thurston (Kakina) no Honolulu nei, aole e hoi mai ana o Mrs. Thurston, e kaulua iki aku ana ia me kona ohana a hiki iloko o ka malama o Iulai.  Aia pu me ia na keiki.  Eia o Hon. L. A. Thurston, ma ka Occidental Hotele.  O kona manao, aole e ano hou ae ana ke kopaa o Hawaii i ko keia wa no kahi wa aku, aka he wahi manaolana no nae no na poe mahiko o ka aina o keia mua iho.

            Ua hiki mai o H. A. Widemann (Mana Wilimana). na kona makuakane ka olelo, aohe i lewalewa iho o Wilimana hoi mai nei mai Honolulu mai.   E hoike ana ka nupepa "Pou Ahiahi:"

            O. H. A. Widemanna oia ka moho heihei au mama loa o na kapakai o ka Pakipika nei ma Kaleponi, ua hoi mai nei ia mai Hawaii mai.  O Wilimana opio oia kekahi o na lala o ka hui heihei au o ka Lurline Swimming Club.  O kahi poho mama  loa o keia Wilimana opio, oia ka poho mai ka 25 i-a a hiki i ka haneri iwilei.  He niuuhi maoli keia keiki Hawaii o kakou no ka moana.  Pehea la o kimokeo Hoino?

            FREDERICK O'BRIEN.

 

Ke Kiaaina o Hawaii

 

 

E HOI MAI ANA KE KIAAINA

DOLE MA KA ALEMEDA O MEI 31.

 

            Mei 8. - Ua kii aku la ka Hope Akimarala Baker, ka mea iaia ka malama o ka pa kapili moku kaua o ke aupuni ma Brooklyn, Nu Ioka, i ke Kiaaina Dole, ma ka Park Avenue Hotel, a lawe pu aku ia ia Mr. Limaikaika, maluna o kona kaa a holo aku la no ka pa kapili aumoku kaua, ma laila ko lakou paina awakea me ka hope Akimarala Baker, Mrs. Baker me Miss Maxwell.  Kapena Coghian, hookohu ia i Hope Akimarala, oia kahi i hiki ae. Mahope iho o ka paina awakea, ua lawe ia aku Kiaaina Dole ma kekahi waapa mokuahi o ka pa kapili aumoku kaua, a hoolele ia  ma ke alanui 33. ma Nu Ioka. I ka hiki ana i ka hotele, e noho mai ana ka Hope Akimarala Joseph N. Mila (Miller) ua hoomaha i keia wa.  Ka Hope Akimarala keia e ku ana i ke awa o Kou nei. a na keia Akimarala ma o kana mau kuhikuhi ana i huki ia ka hae Amerika.  ma ka wa i hui ai o Hawaii i panalaau no Amerika Huiia.

            Ua hoole aku keKiaaina Dole i ke kono a Mr. Robert C. Ogden me John Wanamaka, no ka paina ana malaila.  oiai ua piha pono ka papa kuhikuhi, no ka hooholo ana imua o na hana.  Mr. Ogden. o kona hoi ana mai no ia mai ka Hema mai. ma kana huakai nana i ka hoonaauao ia ana o na negero. me na poe keokeo.

            Hele aku ke Kiaaina Dole e ike ia Dr. T. M. Coan, mamau i Hawaii. pela o Dr. Moncure D. Conway, ianei mua no i ka 1883, a holo loa aku no Kina.  Ua hoopihaia ke Kiaaina Dole me na moolelo like ole a ku i ka oiaio ole e pili ana ia Hawaii. ke ano o kanaka ame na mikanele.

            Haalele ia Nu loka i ka la 2 hiki a noho ke Kiaaina ma Cleveland. no ka ike ana ia makamaka malaila, a kahi la ae holo no lalanapoli, laua me Limaikaika o laua ma malihini a Mr. Mortimer Levering. o ia kulanakauhale. ke peresidena o  Columbia National Bank. Kalani Limaikaika oia ke keiki mua loa a Limaikaika. he kupako ia ma ua banako ia.  Ua haawi o Mr. Levering i paina no ke Kiaaina a o na poe i akoakoa oe oia e Colonela Harrison keiki ke Peresidena Harrison i make ha Hope Akimorala Baraunu nana i hoihoi ke  kino make o ka Moi Kalakaua i Honolulu, a eia kona wahi e noho nei ma Iniapoli.

 

Nunua olelo ma Wasinetona.

 

            Wasinetona. Mei 11.-I ka wa a lunakanawai Little, i hiki ai ma Wasinetona ua hele pololei aku la oia no ka Hale Keokeo (White House) o ka mea mua loa oia no kona waiho ana aku i kahi mau koi liilii a ano ole e hoopau kumu ole ana ia Kiaaina Dole. a aia no hoi ia wa e waiho ana ma ke pakaukau o ka Mana Hooko he ekolu mau hoike no Dole, he hoike keia i hanaia ma ke kauoha a ka Peresidena, a he poe koikoi no hoi o ka aina ka poe nana i wahio aku ua mau hoike la, a ua hiki no hoi lakou i Hawaii nei no ka huli a noii pono ana, ina paha i kulike me ke kuma hoopii, i waiho ia aku. Ua kakaula e ka Hope Akimarala Robley D. Evans, Dr. Knapp o ka Oihana Mahiai, a i hookohuia i Hawaiian Federal, o keia mau hoike, ma ka aoao apono wale no ia Kiaaina Dole no kona hoomau ana aku i ka noho ana i Kiaaina no ke Teritori o Hawaii nei.  Ua apono mai ka Peresidena i ka oiaio o keia mau hoike.  Nana a heluhelu ka Peresidena Roosevelt i ka puu ope pepa hoopii a Lunakanawai Little i lawe aku ai. he ano hoihoi ole ko ka Peresidena. I ka wa i lohe ai,ua hiki aku ka mea oiaio, aole no ia i hoopau i kona manao inaina, eia nae ua hoolohe pono loa oia.  I kekahi la ae, wahi a ka Peresidena, i kahi hoaloha Hawaii ona malaila:  "Ua hele ae o Lunakanawai LIttle e ike ia'u i ka la inehinei, aka ke manao nei au e hui me lakou la."

            O ka mea e kamailio ia la ma ke kapitala, oia hoi ina e hoololi ae ana o Hawaii i kana elele, oiai i keia wa, aohe e loaa ka pono mai ka Ahaolelo mai.  Ke ano kanaka e like me Wilikoki, ua manao oia o na Senatoa apau i akoakoa ae, he poe wale no lakou e "nana ana i ka mea maloko," a o ka lakou hana ia.  Mea e ka ukiuki o ka Peresidena i kona hoao ana e lawe mai he mau bila hoonui lilo i aneane papalua iho ka uku me ko ka Mana Hooko, oia mea nae ua haule i keia wa ke hiolani la.

            Ke poholalo la o Wilikoki ia Mr. Pratt, kela mea koi pauahi.  Ua lili loa no hoi no kona holo ana aku nei.  E like no hoi me ka'u i ao aku ai ia oe mamua, aohe wa no kela koi pauahi e hiki ai, ia Joe Pukuniahi.  Aole nae i make loa, aka e hoopanee ana ka Ahaolelo me kona lawelawe ole ia.- D. C. L. -P.C. Advertiser.

 

Pehea la i hoopau ole ia ai ke Kiaaina?

 

Mr. Lunahooponopono.

            Welina kaua:  Ke hoohuoi mai nei ka wahaolelo o ka Demokarata no ka hooko ole ia ana mai nei o ka hoopii a na Home Rula Repubalika, "E hoopauia ke Kiaaina."

            E na hoa makaainana ame na poe hoaloha apau e nana mai ana i keia, e ae mai ia'u e hoakaka aku no keia ninau maluna, a na kakou a pau e kaana iho me ke akahele, a hoomaopopo iho ina mea oiaio, ina he mau mea oiaio kekahi ma keia mau hoakaka malalo iho:

            O ko ke Kiaaina kulana i noho ai ma ia kulana hanahano o ka noho pono ana mai ma ke kulana ana e paa nei, a o ke kulana hoi e hoohuoiia nei, ua loaa ia mamuli o kona hookohu ia ana mai e ka Peresidena Repubalika o Amerika, mamuli o kona noonoo, hoopono, a o ka mea oi aku i ikeia ma kona ano he Repubalika kona aoao kalaiaina, a mamuli oia ano ekolu auanei ke puana ae Repubalika Peresidena ma Amerika, a i Repubalika Kiaaina ma Hawaii.  Maanei ke nonoi nei au i ka mea heluhelu e ae mai ia'u e hookomo iho maanei i kekahi ninau penei:  Aole anei e hiki ke hoopauia ke Kiaaina?  Ke pane nei no au.  Ae, hiki no, malia o ninau mai oe, Pehea e pau ai?  Ke pane hou nei no au.  Na ka poe Repubalika o ka aoao kalaiaina Repubalika e hoopii e hana a kakauinoa  ia e na poe oia aoao kaiaina he palapala hoopii. E pau auanei.

            Ina e noho mana ana na poe Demokarata, oia hoi he Peresidena Demokarata ma Amerika, a he Kiaaina Demokarata ma Hawaii.   E hoopauia anei ke Kiaaina Demokarata ke hoopii aku na Repubalika.  Aole!  A no ka mea, e nana ana na hoa o kela ame keia aoao kalaiaina i kona. a i ko lakou poe iho. o ka aoao hookahi.  Aole e nana ia ka aoao kalaiaina lanakila o kekahi teritori ina he aoao kalaiaina okoa no ke noho poo ana ma Amerika.  Koe wale no. he hoopii na ka lahui holookoa oia teritori, oia hoi na na aoao kalaiaina o ua teritori la. a i ole, ua hana i kekahi karaima a ano hew okoa e ae. Nolaila o na hoohuoi ano ole ana, he painuu aoao kalaiaina wale iho no ia.

            Ina he Home Rula a i ole. he Demokarata ka Peresidena ma Amerika aole no  e hoopauia ke noi aku na Repubalika e hoopau i ke Kiaaina ma ke Teritori o Hawaii, o keia na ano maopopo loa. a o keia iho ia na hoike oiaio. Ina makemake kakou no ka hoomauia o ko kakou noho mana ana. alaila. penei e pono ai: E Repubalika kakou oiai e noho mana ana na Repubalika ma Amerika. aia hoi a lanakila mai na Demokarata ma Amerika.  alaila hapai hoi na Demokarata kokua kakou pela

auanei ka mau o ka mana ia oe, a ia kakoui a pau.

            Me ke aloha.

                                    J. KALANA.

                                    Alapai Lane

 

He Alakai no ke Kahunapule

KONA KUHIHEWA

 

            E ao mau ana kekahi kahunapule i kana wahine no ke ano hoomaopopo ole a hoohemahema mau i kana mau mea liilii a oi loa aku i ka buke waiho dala (pocket book) ana. a i kahi ia e haule ana a nalowale.  He makahiki i hala ae ua hele aku la ua kahunapule nei kai o ke kulanakauhale a mawaho o kahi wahi hoale dala:  ua hookahaha loa ia oia.  i kona ike ana aku i kana wahine mamua ona e nana ano ma ka puka aniani wahi a ka Philadelphia Times:  Ike aku la ia i ka oku mai o ka pakeke buke a ka wahine mawaho o ke eke o kona lakeke.

            "Kia kou manawa e ao ia ai oe no ka hookuli a hoolohe ole ae i ke eo ia aku i ka mea maikai." wahi a ke kahunapule iaia iho hookokoke aku la ola ma kahi o kana wahine e ku ana hooke aku ia me ka hope ana i eke buke la a hoo iho ia lioko o ka eke o kona kuka me ka ike ole ia mai.  Puka mai la ia mai ka banako mai a hoi aku ia.  Ma ka aina ahiahi, hoomaka aku la ua kahunapule nei e ninau i kana wahine:

            "Ihea oe i keia ia e kuu aloha?"

            "I ka hale nei no au kahi i noho ai i ke pahonohono lole," wahi a ka wahine.

            "Ua pono. i kai hoi paha oe i ke kulanakauhale i kahi manawa o keia la ea aole anei? wahi a ke kane.

            "Aole, he oki loa," me ke ano hoaa o kana wahine i keia ninau a ke kane. "Heaha na kumu o kou ninau ana pela?"

            "Pehea!" me ka leo nui ke kahunapule i hooho ae ai.  Aneane maoli no e uwa okoa.  "Aole ka nau keia buke pakeke?"  Me ka huki ana ae mai ke eke o kona kuka a waiho ana iluna o ke pakaukau.

            "Aole loa i like me kena. Ihea i loaa mai nei ia oe?"  Ua pahaohao loa ia kana wahine i ka ike ana mai i keia buke pakeke.

            "Auwe!  E kala mai ke Akua i ko'u uhane.  Ua aihue au i keia buke pakeke,"  oia ka leo hooho a ke kahunapule.  Aliala mihi aku la ia i kana wahine i kona kaili malu ana i ka buke pakeke, me kona manao o kana wahine aloha no la ia ana i hopu ai i kela buke, a hoo iloko o ke eke o kona kuka me ka ike ole ia mai. e kekahi mea.  Wehe ae la ke kahunapule, a nana like iho ia laua i ka ukana oloko o ua eke la. he ehiku bila dadla hou loa, ma ka $10 dala pakahi. Aohe he inoa o ua buke pakeke la e hiki ai ke hookolo ia aku ka ona nana ua eke la.  I kahi la ae, ua hele aku ke kahunapule i ka banako me ua buke pakeke la.  A hai aku la no hoi i ka poe o ka hale banako, i ke kumu i loaa ai iaia.  He mea e ke kahaha o ua poe ia, a-a ka maka i keia kaao a ke kahunpule.  Elua mahine i hala ae, ua hoihoi hou ia mai ka buke pakeke dala la, a aohe o lakou makemake e malama ia mea.  Lawe ua kahunapule la i ua buke pakeke dala la a haawi na ka poe ilihune.  Owai kai hewa, oia nei, o ka poe ilihune?

 

He Walaau Wale iho no

 

AE, NO HONOLULU NEI IA WALAAU A EIA KA MEA I KOMO I KA HELU MA HONOLULU NEI.

 

            Kamailio, nana e hai aku.

            Kamailio i hooiaio ia.

            Kamailio mau ka lehulehu i kela a me keia la.

            Kamailio ke kulanakauhale, walaau no ka ma'i Puupaa.

            He kamailio no ka Puupaa?

            Ae, walaau laua a loihi.

            E lohe ana oe i ke kamailio ana a ka Puupaa.

            Kikala haneenee he eha ma ka Puupaa-kamailio ia ua eha.

            Eha ma ke kikala, no ka Puupaa wale mai no kela.

            Ke kua ino, he wahi mea iki wale no ia.

            Ka Puupaa. kana walaau, he ino.

            Ma Honolulu nei he kamailio no ka Puupaa. 

            Mai a Grace Dodd, o ke alanui Young Helu 524, keia kulankauhale, wahi ana: Na ehaeha i ili iho maluna o'u, ua loohia au i ka ma'i ma ke ake, e like me ka hoike a ke kauka, a he eha hoi ko'u ma ka aoao akau, ame ka eha o kuu kua.  Elua na makahiki a keia eha i hoolauna ai me a'u, a no ak nui maoli o ka eha i loaa ia'u, ua aneane hiki ole ia'u ke moe i ka po o na laau a pau ua hoao ia e a'u, aohe wahi loaa o ka maha; ua loaa iho la ia'u na huaale a Doan's no ke Kikala Haneenee ame na Huaale no ka Puupaa, e kuai ia nei ma ka halekuai laau o Hollister Drug Co. Kupanaha ke ola i loaa ua pau ka eha o kuu kua, a ua oluolu hoi au i ke kamailio ae ua hiki ia'u ke moe.  Kahi mea nui ia i haawila mai no keia ao.

            O kekahi keia o an mea hoike, mawaena o na haneri mea hoike, ma Honolulu nei no ka mea e pili ana i keia laau.  He poe kanaka hiki keia ia oukou ke kamailio pu, a ninau aku hoi, a ua kamaaina nohoi oe ia lakou.

            E kuaiia ana na Huaale a Doan no ke Kikala Haneenee ame na Puupaa, e na poe kuai laau lapaau apau.  Kumakuai he 50 keneta no ke poho.  E hoouna mai i ke kukukuai ia Hollister Drug Co., ma Honolulu nei, na agena no ko Hawaii Pae Aina, a  e hoounaia aku no ma ke eke leta.

 

Hoolaha Mana Hookolokolo.

 

MA KA AHA HOOKOLOKOLO KAAPUNI O KA APANA                 ELIMA, TEROTORI O HAWAII.

 

            Ma ke Keena Hooia Palapala Hooilina.

            Ma ka hana e pili ana i ka waiwai o Kamali (k.) o Koloa, Kauai, i make.

            Hoolaha no ka hoolohe ana i ka Palapala Noi Lunahooponopono Waiwai.

            Ma ka heluhelu a me ka waiho ia ana ae o ka palapala noi a John Olopua Kamali o Koloa, Kauai, e hoike ana, o Kamali (k.) o Koloa, Kauai. ua make kauoha ole ma Koloa, Kauai iloko o Mei, A.D. 1902. a ua waiho iho ia he waiwai ma ka Paeaina Hawaii, i kupono e hooponopnoia, a e noi ana e hookohuia o R. K. Ainaike i Lunahooponopono Waiwai.

            Nolaila, ma keia, ke kauohaia aku nei. o ka Poaha la 26 o Iune. A.D. 1902. ma ka hora 10 o ke kakahiaka, oia kahi a me ka manawa e hooloheia ai o ua palapala noi la iloko o ke Keena Hookolokolo o keia Aha ma Lihue; a ma ia manawa, a ma ia wahi. e hoea ae ai keia a me keia i kuleana a waiho aku i ka lakou amu kumu. ina he mau kumu kekahi, e ae ole ia ai ka palapala noi.

            Kakaula ma Lihu, Kauai, June 22, 1902.

            Ma ke kauoha o ka Aha:

                                    H. D. WISHARD.

Kakauolelo o ka Aha Hookolokolo Kaapuni o ka Apana Elima.

                        Mei 30, June 6 13.

 

HOOLAHA KUAI KUDALA

 

HOOLA  AINA AUPUNI

 

            Ma ka Poaono Iune 11,1902. ma ka hora 11 awakea. mamua ike o ke kahua e ka Hale Hookolokolo "Aliiolani" e kuai kudala ia aku ana ma ke akea ka hoolimalima o ka aina i ikeia ma ka inoa o "Wailau" e waiho ia ma Molokai, nona ka ili o 2000 eka, oi a emi mai paha.

            Manawa- 21 makahiki.

            Uku Hoolimalima- $100 no ka makahiki; hookaa ma ka hapa maahiki, kuike.

            Eia iho malalo na kuhikuhi:

            1-Keia hoolimalima. e malama loa ia na aina ululau no ka ululaau wale no.

            2-Keia hoolimalima. e pa koki ia keia aina ululaau, e ulu nei ma ka aina, i  pakele ai ma ke alahula ana o na pipi ahiu, ame kahi mau holoholona  e ae.

            3-Aole i ae ia ka mea hoolimalima mai, e oki i kahi kumulaau e ulu ana. a e ulu ae ana paha maluna o ua aina la. Koe wale eno.  he palapala ae mai ke komisina aku o na Aina Aupuni.

            No na mea i koe e ninau i ke Keena Aina Aupuni, ma Honolulu.

            EDWARD S. BOYD,

            Komisina o na Aina Aupuni

            Keena Aina Aupuni, May 26, 1902

            May 30, June 6. 13

 

KELA ME KEIA

 

HOOLAHA.

 

            Ke noi aku nei au i ka oluolu o kela ame keia mea i aie ia'u e hele mai o hui me a'u no ka hooponopono ana i ka uku ana oia mau aie.  Ua ae ia ko'u makuahine (Annie J.  Burgess) e ohi a e kakau i na likiliki hookaa mo'u.

            DR. GEO W. BURGESS.

            240 S.  King Street.

 

HOOLAHA HOOKO MORAKI

 

HOOLAHA HOOKO MORAKI

 

            I kuike ai me kekahi palapala moraki i hanaia e J. W. Kaikainahaole o Honolulu, Oahu, me Koolau Kaikainahaole, kana wahine, ia Samuel C. Allen o Honolulu i oleloia, ma ka ia 4 o Mei, 1895, a i kope ia ma ke Keena Kakau Kope o ke Aupuni, ma Honolulu, Oahu, ma ka buke 153, aoao 171. 172 me 173, ke hoolaha ia aku nei e hooko ia aku ana ua moraki la, mamuli o ka uhai ia ana o ka aelike, oia hoi. ka uku ole ia ana o ke kumupaa ame ka ulupanee.

            Ke hoolahaia aku nei, mahope iho o ka pau ana o ekolu pule, mai ka la i pai ia ai ai keia holaha, e kuai kudala akea ia ana na waiwai apua, i paa ma keia palapala moraki. oia hoi  na waiwai i hoike ia malalo, ma ke keena kudala o Jas. F. Morgan, o Honolulu ma ka Poaono, la 28 o Iune, A. D. 1902, ma ka hora 12 awakea o ua la 'la.

            Eia na kuhikuhi ana o ka aina i olele ia:

            O kela apana aina apau loa e waiho la ma Kawaiahao, Oahu, Teritori o Hawaii, i hoikeia ma ka Palapala Sila Nui 6982, Land Commissioner Award 728 nono na palena i hoike ia:

            Hoomaka ana ma ka Ilina o Kawaiahao me na hale, alaila

            S. 46 30' E, 3 kaulahao 35 8-12 ft. he ala olili ma ka noao makai, alaila

            N. 63 00' E. 2 kaulahao 52 10-12 ft. a (he wahi ala ololi hou  aku no ka palena) ma ka N. E. kihi, alaila

            N. 40 00' W. 4 kaulahao, hiki i ka pa ilina i olelo ia ae nei, alaila

            S. 52 00' W. 3 kaulahao 6 7-12 ft. holo lihi aku ia ma ka pa ilina a hiki i kahi i hoomaka ai.

            Huina pau loa (1) eka, 90 square yards, 27 square feet, oi a emi mai, pau pu nae ka hale ohua, ame na mea a pau loa maluna iho o ua aina la i hai ia ae nei.

            No na mea i koe e ninau ia Kinney, Ballou & McClanahan, Judd Building, Honolulu, Teritori o Hawaii.

            Hanaia ma Honolulu, T. H., May 30, A. D. 1902.

            S. C. ALLEN,

                                    Moraki.

            May 30, June 6, 13, 20.

 

HE HOOLAHA HOOKO MORAKI.

 

            Ke hoolaha ia aku nei mamuli o ka mana kuai i hoike ia ma kekahi palapala moraki. i hanaia ma ka la  o Iune, 1900 i hanaia e Albert E. Nichols me Jennie H. Nichols, o Honolulu, Mokupuni o Oahu, i ka Halemai Moiwahine, i hoohuiia, a i kakaula ma ke Keena Kakau Kope o ke Aupuni, ma Honolulu, i olelo ia, ma ka Buke 207, ma na aoao 288, 289 me 290, i ka Halema'i Moiwahine, i hoikeia ma keia moraki, e manao ana e hooko aku i keia palapala moraki mamuli o ka uhai ia ana o ka aelike, oia hoi ka uku ole ia o ka ukupanee.

            Ke hoolaha ia aku nei, o kela apana aina i oleloia ma keia moraki, e kuai kudala akea ia aku ana, ma ke keena kudala o James F. Mogan. ma alanui Moiwahine, Honolulu, ma ka Poaono. la 21, o Iune. 1902. ma ka hora 12 awakea o ka la i olelo ia.

            Ka aina ma keia palapala moraki i oleloia: O kela apana aina a pau e ku la me ka hale ma Makiki, Honolulu i oleloia. a i ike ia ma ka Apana 585 i hoikeia ma ka Palapala Sila Nui helu 3658. nona ka ili o 50,000 kapuai kuea.

            Kuike ka Rula. Ukuia ma ke Dala Gula o Amerika.  Na ka mea kuai mei ka lilo o ka hana ana o ka palapala.

            HALEMA'I MOIWAHINE.

                                                            Moraki.

 

            No na mea i koe e ninau ia Robertson & Wilder, na lolo o ka mea Moraki.

            Kakaula ma Honolulu. Mei 19, 1902.

 

MA KE KAUOHA.

HOOLAHA.

 

            Ua hookohuia i keia ia o Henry Cobb Adam Esq. i lala no ka Papa Alanui o ka Apana o Koolaupoko. Mokupuni o Oahu. Teritori o Hawaii ma kahi o E. P. Aikue i wahi mai.

            JAMES H. BOYD.

            Luna Nui o na Hana Hou.

            Keena o na Hana Hou. Mei 15, 1903.

 

Keena o ka Papa Ola.

Honolulu. Mei 9, 1902.

 

NA RULA ME NA HOOPONOPONO

ANA E PILI ANA I NA I'A

 

            Ka lawe ana i na i'a na Papal. a mau mea o ae o  ke kai. mawaena o le Alanui Sheridan. ma ke Kulanakauhale e Honolulu. me ke Kahua Ma'i Lapera me Kalihi ma Honolulu. e komo pe

 

Kopa Hoolalli

 

            Aole mea i oi aku ke kapono ma ka malama ana ina keiki liilii mamua a ka hoauau pinepine ia, me ka lawelawe moa ana i ke kopa maikai.  Aole he kupono na kopa holei lole no na hehe. He mau mea aai ke loko e ia ano kopa. O kana lawelawe ia ana he mea ia e ulu mai ai na pauupuu.  Ina he holelia na wahi eha ame puupuu. he mea ia e hoei ae ai ka poino. Aole he mau mea hoopohano a maikai ole ileko o ke Kopa Hooia ia.  E hoemi mai no ia a e hoopau loa ae hoi a maa puupuu; a oia ke kopa maka loa no ka hoomaemae ana ina palapala no ka mea, aia maloko ona kekahi mai mea lapaau nana e haoia.  Aole lolo loaa kekahi poino o ka ili mamua @ kopa.

            Ua oi loa aku kona waiwai no  ka welawe ia anailoko o ka @ ana na hehe. E holoi i ke poo o na bebe ke kopa Hooia lii a aole loa e loaa @ kekahi poino mamuli o na puupuu  a oia ke kopa Hoola lii. a aole loa e loaa ona kekahi poini mamuli o na puupuu @ ke poo a i ole ia ma mea ola i ka poe opiopio. Mamuli  @kona @ laau. ua hoopau loa ia a pake loa @ @ na ano mai lele he  nui.

            O ke Kopa Hooia liiola ka mea @ mai kai loa no na kanaka makua  Oihana lawelawe mau iaana ka mae a loaa @ ka helehelena maikai a  e hoopaa lupula @ hoomaikai i ka lii. he  poinaikai @ @ mamuli o kona lawelawe ia ana mamuli o kona hoao ia ana e maoponopono ana no i kela ama keiamea noonoo i @ ano maikai maoli ma ke ano he kopa lapaau ame auau.

            He 25 keneta wale no ke kumukuale a e loaa no ma ka halekuai o KA HUI KUAAI LAAU O HOBRON.

Mea Kuaii Laau Kukaa a Kuai Laau

 

ana me ke Kahawaii o Kalihi. ma kae hehonu ma ka ihi makai o Kuaai me ke komo pu o ke Awa o Honolulu. Muliwai e Nuuanu a hiki loa i ke Alanui Kukui, ma keia ua hookapu loa ia.

            Ma ke kauoha a ka Papa Ola.

            H. C. SLOGGETT.

            Peresidena o ka Papa Ola.

Ikea:

            C. Charlock.

                        Kakauolelo o ka Papa Ola

 

            Ke hoike ia aku nei ma keia ua hookahula o Mrs. Emma Nakuina.  I Ko@ @ no na Ala Lilili ame na Pono W@ no ka Mokupuni o Oahu, e hui pu sa@  me na Apana Koho Balota @ me @ oia mau Apana.

            HENRY E. COOPER.

            Hope Kiaaina

            Capitol Building. May 16, 1902.

 

ILOKO O KA AHA KAAPUNI O I

APANA HOOKOLOKOLO KA

PUNI EKAHI, O KA TERITORI

O HAWAII.

 

            Rose Endermark. V. Eimel Endermark.  Palapala Kena. $2.  Kuni Apuni.

            KA TERITORI O HAWAII.

 

            I ka Makai Kiekie o ka Teritori Hawaii. a i ole ia, i kona Hope, Makai Nui o ka Mokupuni o Oahu, a ole ia i kona Hope.

            Ke kauoha aku nei oe e kii aku Eimel Endermark, ka mea i hoopilina e waiho mai oia i ka palapala pau iloko o na la he Iwakalua mahope ak o ka loaa ana o ka palapala kena me kela hihia iaia, e hele mai imua o ka Aha Kaapuni i oleloia ma ke kau o Mai oia Aha, e noho ana ma Honolulu, Me kupuni o Oahu, ma ka Poakahi, ka i 5 o Mei ae nei, ma ka hora umi o ke kahiaka, e hoike mai i ke kumu e ha ole ai ke hookoia  ke koi a Rose Endermark,, ka mea hoopii, e like me kau Palapala Hoopii Oki Mare.

            A e lawe ae oe malaila ia wa i kea Palapala me kau hoike piha malua iho o keia.

            E IKEA ka Mea Hanohano A. HUMMPHREYS, Lunakanwai Ma o ka Aha Hookoloko Kaapuni Ekaha ma Honolulu, Oahu, i keia ia 14 Aperila, 1902.

(Sila)

            (Kakauinoaia.)

                        GEORGE LUCAS.

                                    Kakauolele

 

            Ke hoike aku nei au, o ka mea ma luna ae he kope iaio ia o ka palapa kii ma ia hihia, a ua kauoha ua Aha e hooiahia ia mea, a e hoopaneeia hihia a ke Kau o Aukale, 1902. e @ mai ana o keia Aha.

            A. G. KAULUKOU

                        Kakauolelo

                        Honolulu. Oahu, Mei 14, 1902

                        May 16, 23, 30; June 6, 13, 20, 27

 

            Olaf L. Sorenson v. Franka St. Clair. Sorenson.  Palapala Kena.  $2 Kua Aupuni.

            KA TERITORI O HAWAII:

 

            I ka Makai Kiekie o ka Teritori. Hawaii, a i ole ia, i kona Hope Makai Nui o ka Mokupuni o Oahu. ole ia i kona Hope.

            Ke kauhaia aku nei oe e kii aku Franka St. Clair Sorenson, ka mea hoopiila. ina e waiho mai oia i ka pala pala pane iloko o na ia he Iwakao mahope aku o ka loaa ana o ka pala pala kena ma kei hihi iaia e hele me imua o ka Aha Kaapuni i oleloia @ ke kau o Mei oia Aha. e noho ana @ Honolulu, Mokupuni o Oahu. ma ka Poakahi, ka ia 5 o Mei ae nei ma ke hora umi o kakahiaka, e hoike ma ke kumu e hiki ole ai ke hookoia @ koi a Olaf L. Sorenson, ka mea hoopii e like me kana Palapala Hoopii oki Mare.

                        A e lawe ae oe malaila ia wa i kana Palapala me kau hoike paha maluna iho o keia.

            E IKEA ha Mea Hanohano A. J.  HUMPHREYS, ka Lunakanawai Mea o ka Aha Hookolokolo Kaapuni Ekahi ma Honolulu, Oahu I keia ia 14 o Aperila. 1902.

(Sila)  (Kakaulaoala)

            M. T SIMONTON

                                                Kakauolelo

 

            Ke hoike aku mei ae. o ka inea @ luna ae he kope oiaio la e ka palapala kii mea ia hihia. a ua kauoha ua A@ hooiahia. ia mea, a e hoopaneeia @ hihia a ko Kau o Aukake 1902. e @ mai ana o kela aku.

            A G. KAULUKOU

                        Kakauolelo

                        Honolulu, Oahu, Mei 14, 1902

                        May 16, 23, 30; June 6, 13, 20, 27