Ka Nupepa Kuokoa, Volume XL, Number 23, 6 June 1902 — Page 5

Page PDF (1.58 MB)

This text was transcribed by:  Dawn Kuoha
This work is dedicated to:  All 'Ike Ku'oko'a participants

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

NUPEPA KUOKOA, IUNE 6, 1902

 

Hunahuna Mea Hou.

_____

 

        Ma ka Poaono i hala i hapa ai na @ e na moku like ole, makai o ke @ moku no ka hoomanao ana ia @.

_____

 

        He aha himeni nani ma Y. M. C. A. @ ua malamala ma ka Poalua iho nei @ hala ia 6 o Iune, hora 7:45 p. m. o ke ahiahi.

_____

 

        He ewalu kanaka opio i hele ma Tan@ no ka makaika ana malalo o ke makai ana a ke Kakauolelo o ka Y. M. C. A.  Mr. Brown, ma kela Poaono aku @ hala.

_____

 

        Ma kela Poaono aku nei i hala i @ ai ka halawai a ka Hui Heihei @ Hawaii no ka hoomakaukau ana no ka la 11 ame 14 o Iune ae nei e hiki mai ana.

_____

 

        He halawai no ka Hui Mahiai i malamala ma na keena o ka Papa Ola i ke ahiahi Poaono aku nei o kela pule @.  A ua konoia na mea apau e @ aku lakou.

_____

 

        Ua noho he halawai ano nui ma kela Poaono i hala, no ka hoomakaukau ame ka hooponopono ana i na mea lea@ a hauoli hoi no ka la 4 o Iulai e hiki mai ana.

_____

 

        O keia mau la i hala iho la, a e naue @ kahi mau la welawela loa, o ke kulanakauhale nei.  Ke aneane loa aku nei paha ka poahi ana o keia poepoe honua i kaei-wela.  Ukele nae na @ i ka Poakolu nei.

_____

 

        Ua hoomaha ke kula kaikamahine o Kawaiahao i ka Poakolu iho nei la 4 o Iune.  A ua konoia kela ame keia @ ae e makaikai i na hana maikai @ na kaikamahine ame na moopuna a @kou.  Hoomakaia na hana ma ka hora 9 o ke kakahiaka.

_____

 

        He lono i loaa mai ia Komisina Tay@r mai kekahi haole i kamaaina iaia ma Manila.  Ua olelo mai oia ma kana @ e hoouna mai ana ia i kekahi mea a mau mea kanu paha i ulu ole maanei, o Mr. Forester Griffiths ka inoa @ keia haole naauao ma na mea pili mea kanu o kela ame keia ano.

_____

 

        He kahunapule i hiki mai i o kakou @ ma ka inoa o Rev. A. C. Wilson.  He kahu oia no kekahi ekalesia ma Sausalito, Kaleponi.  Ua holo hoomaha @ ola no ka maikai ole o ke ola kino, a malia paha, e loaa ana iaia ke ola kino maikai mai na ea anuhea o ka Paredaiso o ka Moana Pakipika nei.  Nawai no e ole.

_____

 

        J. A. Akina, ka lunahoomalu o ka Hale o na Lunamakaainana, ua manao wale no oia aole e lilo a noho hou i mea nana e rula mai ka Haleolelo ma @ mua aku.  A ua manao o Keoni Wise ame Keoni Buki, na moho o ka aoao Demokarata e hui mai me ka Home Rula, a ua upu wale ae na manao uilani e lilo a koho ia mai paha kahi o laua i mea nana e rula mai ia hale o kakou.  Kupono no ia manao ana peia, no ka mea, he naauao.

_____

 

        Ua hoea hop mai nei ke kaa lokomobila i Honolulu nei i keia manawa, a ua hooholoia kekahi mau kaa uwila elua no ka hoao ana i ka holopono ame ka holopono ole.  Ma ka hoao ia ana, ua maalahi a lanakila loa, aohe kanalua ana, e like me kela kau i hala.  Nolaila, ma keia mua koke iho e holo ai ua lokomobila nei i o kakou nei me ka hauoli i loaa i kona haku Mr. Norman Halstead.

_____

 

        Mr. L. K. Kentwell, peresidena @ ka Hui Hawaiian Realty me Maturity i Kaupalenaia, e kaahele aku ana ia i ka mokupuni o Hawaii, Maui me Kauai @ ukalila e ka Agena Jos. P. Medeiros.  Hauoli ka peresidena me kona agena ke halawai pu me na lala apau loa @ ka hui.

_____

 

 

Mai na Aina E mai.

_____

 

        He 40,000 a oi poe i make i ka pele ma Maletiniki.

_____

 

        Ke puoho ala he pele hou ma Sana Piere (St. Pierre) a ke hookuu okoa la @ i kona inaina a piha a paapu ka aina i ka pele.

_____

 

        Ua akakuu iki mai o Mont Pelee no kekahi manawa, a hoomaka hou no e halapu a luai aku i kana ai, aohe a @ na mai o ka wela, a hoopau aku i ke koena i koe o ke kulanakauhale o Passe Pointe.

_____

 

        Pakele mahunahuna ia mokupuni lil@ a Fort de France.  Helelei na hunahuna ahi me na pohaku lehulehu wale.  H@lo na kanaka mai keia wahi aku he elua haneri i hoea aku ma Sana Lukia (St. Lucia) a he 17,000 i hiki ma kekahi mokupuni o Kuakalupe (Guadaloupe).

_____

 

        Ma ka la 24 o Mei i hala, i hoea aku ai ka mokuahi Midiana ma ke awa ku moku o Kingstown mokupuni o St. Vincent me ka mea hou maikai.  Hoo@ ke aupuni ma Trinidad e haawi i mau aina leialii no na kanaka i lawela @ ilaila.

_____

 

        Hele makaikai ka Moi Victor Emanuela ame kona alii wahine Helena o @ ma ke kulanakauhale o Palemo (Palermo) no kekahi hoikeike malaila.  @ ke kaahi o na alii i ka po@, hopuia ke kanaka kolohe ma ka @ o Vinikeniko Kuelelio (Vincenao Gaerrerio).

 

        Ma ka la 25 o Mei i hala aku nei i @wela aku ai he eha haneri o na kanaka hana mai ka mokupuni aku o Maletiniki (Martinique) ma Terinikaka (Trinidad) no ka maikai ole o ka malama ana o ka poe mea aina mahiai.  Nui a lehulehu wale na hana ino ma keia aina.

_____

 

 

PAU NA EHA I KA HOLOHA.

_____

 

        O ka laau lapaau Chamberlain's Pain @ aohe mea like me ia i ikela no na lapaau ana ma na home. 

 

        Ua ikela kona waiwai hoola i na palapu, e laa ka rumakika eha ma ke kua ame na ma'i pehu: a no na eha @ui o na ami, na palapu ma'i-hehe ame na mea like, he ikaika ola no ka hoola ana ia lakou: hookahi no kau ana o ke ola no ia.

 

        A i hoao oe ea, e loaa no ma ka halekuai laau o Benson Smith ma no ke kumukuai kupono.

 

 

PIHA NA MAKAHIKI HE 50 MA KA BERITA O KA MARE.

 

REV. DR. SERENO E. BISHOP.

 

        Ma ka Poaono i hala iho la i piha ai ka Iubile o ka noho mare ana o Rev. S. E. Bihopa, D. D., ame kana wahine.  He mau makua laua o ka pono i noho loihi a kamaaina i Hawaii nei a ua ikeia laua mai o a o, o ka Paeaina a ua nui na hoopomaikai ma ko laua aoao no ka lehulehu ma na hana hoonaauao ame na hoomalamalama o ka pono.

 

        Ua mareia laua i ka makahiki 1852, Mei 31, a piha ke kanalima makahiki i ka Poaono i hala iho la o ka noho maluhia iloko o ka berita maemae o ka mare.

 

        Ua akoakoa ae ma ko laua home ma Koleaka, keia kulanakauhale, kokoke i ke alanui Kula, na makamaka ame na hoaloha no ka haawi ana i ko lakou mau hoomaikai.  Ua hiki pu ae malaila ka Puali Puhi Ohe o ka lahui ma ke kauoha a ke Kiaaina Cooper a kuu aku la i ka lakou leo hone.  Ua piha kui ko laua pa-hale i na makaikai mai ka hora 2 auwina la a hiki i ka hora 6.

 

        Malaila pu ae o Mrs. Lydia Coan, ka wahine kane-make a ka makua Koana i hala e aku a nana mai kekahi mau olelo hoomaikai.  E hoike ana ma ko laua kuamoo iloko o keia ola honua ana ua uhai ia me na pomaikai, e luaai ana iloko o ka maluhia me ke aloha.  Ua hoike pu aku oia i ka lakou pule e lilo ko laua mau ola i mohai waiwai nui i ka Makua Luni a e hoonui ia mai ko laua mau la, a e hele like ma ke ala gula i loaa ia laua.

 

        He mau makana makamae kekahi i panaiia, he uwati gula ame hookahi haneri dala ma ke gula.  Ua haawiia me kekahi mau olelo mai a Mr. Alekanekelo mai.  Eia kana pane@ Ia olua e o u mau puluna, aloha olua:

 

        Ua haawiia mai ia'u keia hana e hoike aku i ko makou aloha ma keia hana o keia la.

 

        Ua ike makou i ko ke Akua alakai maikai ana ia olua iloko o na hoao o ka hapa keneturia i hala aku la.

 

        Iloko o ko olua mau la palupalu i noho ia me ka malu ame ke aloha me he la ke pa mai la ke kukuna o ko ka Makua Lani malamalama maluna o ko olua alahele e hoomalamalama ana ia olua no ke kulanakauhale lani e like me Buniana ma kona huakai malihini.  Ia olua e kilohi aku ai i na la i hala he nui na aui-loli o ka manawa a ka noonoo e hoomaopopo ai.  He nui na hoike ma ko olua aoao no ke ano hou o keia paemoku mai ka pouli a i ka malamalama.  A ia'u e hoomanao ai i keia hana o keia la he mau ala anuu ia i hoomakaia ianei; a ke hilinai nei au he nui na hana i koe a ka Makua Lani nau e hana ma keia aoao o Kona kihapai.  O ka Lani, he moku-aina nui ia a e komo no kakou ilaila e hauoli ai i ka i'o o ka mea a kakou i manaolana wale ai.

 

        Ma ka leta a kekahi hoaloha o'u, e pane ana -- Aole i elemakule loa ke kanaka ma kana manao iho i ko kona kino iho, nolaila, ua paipaiia mai kakou e lawe ia oleloao a hahai ma ia meheu.

 

        Ano, e o'u mau makamaka e oluolu e ae mai i ka makou mau makana.  O ke gula, he hoailona ia no ka oiaio ame ka maemae, nolaila he mau hoailona kupono ia no ko mau aloha no olua.

 

        Ma ka panina o ka Alekanakelo haiolelo ua pane mai la ka makua Bihopa ma ko laua aoao e haawi ana i ko laua mahalo a hoomaikai no na olelo hoolana ame na makana ame ko lakou kipa aloha ana mai e ike.

__________

 

 

He hoopapa ike haiolelo

_____

 

MAWAENA O ELUA MAU HOALOHA MOREMONA.

_____

 

        Hooponopono hou ia na ao ana maloko o ka hoomana o Iesu Karisto o ka Poe Hoano o na La Hope nei malalo o ke alakai ana a Alekanakero Kamika (Alexander Smith), ke keiki a ke kaula nui Iosepa Kamika.  Ua hoano hou ia na mea pili hoomana, aole e kulike me ka ke kuula Iosepa Kamika.

 

        Ua nui na poe i huli mahope o kona makuakane a koe hookahi oia, a ma kona manao ana, aole loa he pono o kekahi mau ao ana maloko o ka hoomana, ua kue oia.  Haalele aku oia i ka aoao mua o kona makuakane a hoomaka keia kanaka opio e hana i kekahi mea e pau ai ke ao ia ana: oia no ka mare lehulehu.  He mea keia e kua ana i kona lunaikehala, a pono ole no hoi ma kona nana ana i keia mea.  No keia mea ua hele aku oia e hoohuli mai i na kanaka i ona la a lehulehu na kanaka i hele mai e lohe i kona leo.  Nui ka poe i kakoo ikaika i kona manao maikai a pela pu ka pii mahuahua ana o na hoahanau.

 

        Kue nui loa ia keia mea o ka mare lehulehu e na kanaka naauao a puni ke ao holookoa.  Ke mau nei no keia ano kahiko iwaena o na Pake, ame kekahi mau lahui e ae, e like me na Mohamekana o Peresia, Arabia ame kekahi mau wahi e ae malalo o ka mana o ka Hoomana Mahomeka.

 

        Ma ke ahiahi Sabati iho la i hui ai na hoahanau o ka Hoomana Moremona o na La Hope i hooponopono hou la, ma Ariona Hale ka hale e ku la mahope iho o ka Hale Mele Hou.  He anaina haipule ka i malamaia la ahiahi, malaila i puka mai kekahi mau manao noeau ma ka haiolelo a Alekanekero Kamika.  Ua hoolauna oia imua o ke anaina o ka Peresidena Wala.

 

        O ka olelo i haila mai e hoike ana ia i ka moolelo o ke kukulu mua ia ana o ka ekalesia Moremona e ke kaula Kamika ame ka like ole o na manao i ulu mai mawaena o ka hoomana mua ame ko na La Hope.  O kekahi poe ma ke anaina, oia no o Mr. Waddups ke kahu o ka hoomana Moremona o Honolulu nei ame Mrs. Mary Young he wahine kane-make.

 

        Ma ka panina o na hana haipule ua hele aku ka poe ike e ike i ke kahunapule o ka la, ia Alekanekero Kamika, alaila kulu iho la ua poe nei ma ke kuka ana i na pono pili i ko lakou mau ekalesia.

 

        Ua hooikaika nui o Mr. Waddups e hooiaio i ke kukulu hoomana a Brigham Young i hoomaka ai, aka, ma ko Kamika aoao ua hoao oia e pale a ma keia papa olelo ana o ua mau loea la ua lele aku ka laua paio maluna o ka ninau o ka bapetizo.

 

        Mai loihi loa keia papa-leo ana, e ole i kahamahaia ma ko Mrs. Young haawi ana aku i kona aloha ma ka lulu lima ia Kamika a hoi pu ka poe i akoakoa ae me ia.

_____

 

Na Ole ke Kolera.

_____

 

NUI KA POINO O NA OLA MA MANILA.

_____

 

        Aia ma Manila ka ma'i kolera e pahola la, a ma ka la 27 o ka mahina i hala iho la, ua laweia aku ke ola o Mr. Charles Russell kekahi kapena o na puali koa Amerika e mo-ku la ilaila.

 

        Eia ka poe i loaa i ka ma'i ame na ola i lilo aku i ka make -- he 25 ma'i o na Amerika a he 20 o lakou i hala aku i kahi mau.  He 13 ma'i o na lahui o Europa a he 10 make.

       

        Ka nui o ka poino i loohia ma Manila ponoi iho 1165 ma'i a he 93 make.  Mawaho ae o ke kapikala, a puni ka Paemoku Pilipine he 55,001 ma'i a he 2,878 make.

_____

 

        Ma ka @ono hope i loaa mai nei ma ka Mauna Loa o ka Poalua nei, he manawa wale e poha ae ai ke ahi o Kilauea.

_____

 

        Ua makemakela o Kimo Poe e lilo @ Elele ma kahi o Wilikoki.  Kona komo pu mai me na haole naauao no ka hooikaika ana i keia kumuhana maikai.  Kue na Home Rula o ia wahi no ka pono ole o ka ka Elele Hawaii hana i hele aku nei i Wasinetona.  Eia no hoi kekahi aole i komo kana bila i manao ai no ka pono o ka lahui, o ia hele wale aku no i ka hale ahaolelo e ku a kii ai me ka lawelawe ole i ka hana.  Ola ole ka lahui ina peia e hana ai.  Me ka maopopo lea loa e hoomaha loa ana oia i kana apana hana, a na ke kanaka a ka lahui e makemake ai e koho a hooponopono hou.  E hoi mai ana oia ma ka pule hope o keia mahina.  Mai Hilo mai keia makemake.

__________

 

Pilikia i Loaa i ke Kahunapule.

_____

 

KOMOPOO KE KAHUNAPULE ILOKO O NA EHAEHA KINO.

_____

 

        He makahiki lehulehu i hala e noho ana kekahi kahunapule o Rev. W. R. Brook ka inoa ma ka mokuaina o Iowa, Amerika Huipuia.

 

        Ua hookaumaha loa ia oia mamuli o na pilikia kino i loaa iaia i oi ae mamua o ka mea hiki ke auamoia, a ua hauoli loa oia i ka hoike ae i kona lanakila ana maluna o ia mau pilikia.  Eia kana pane:

 

        O kuu wa kamalii ma kahi o ka 12 makahiki ua loaa ia'u ka eha e loaa mau ole ai i na kamalii, he rumakika.  Ua loaa mau ia'u ka nawaliwali no kekahi mau mahina no ia mea, ua waiho aku wau i ka hele ana i ke kula.  Pii mahuahua mai ka nawaliwali a i kekahi manawa aole e hiki ia'u ke hoomaha.  No keia rumakika owau i manao ai oia ke kumu emi o ko'u ola kino ame na pilikia hoehaeha mai ia'u.

 

        He 16 makahiki i hala ae i hoomaka mai ai ka mai ma kuu ake a mahuahua loa a lilo i mai naluea o ka opu.

 

        Mamuli o keia ano ua ono ole mai au i ka ai, a e loaa mau ana no hoi au i ka eha ma kuu aoao aneane i na manawa apau, e loaa mau ana ia'u ka paupauaho ke hele me ka wela nui ma kuu puuwai.  E nalulu mau ana ko'u poo a maeele nui mai na lala, oi loa aku i ka po; alaila, pii hou mai la kuu rumakika mahope mai; ua pii mai la ke kunu aneane e hoopilikia mai ia'u.  Ma ia manawa ua kaa mai la wau malalo o ka lawelawe ana a kahi mau kauka lapaau, aka o ka laua laau e haawi mai ai ia'u he loaa no ka oluolu, no ka manawa wale no nae.  Mahope mai ua konoia au e hoao i na Huaale Akala a Kauka Williams no na Poe Haikea, a'u i ike ma ka olelo hoolaha o kekahi nupepa, e hoike ana i ke ola ana o kahi mea mai i ane like me ko'u.  He 4 makahiki keia i hala ae nei.  Ua ai au, ia 8 poho, ua ola loa au.  Mamuli o ko'u ai ana i ua mau Huaale Akala la a Kauka William's, no ka Poe Helehelena Haikea.

 

        Ka Mr. Brock laau i lawe ai no na poino i loaa iaia, e pili ana no ia i na aa koko, me ke koko pu.  O ke koko ino, oia ka honua o na mai lehulehu, like ole i loaa mai i ke kino kanaka, a o na Huaale Akala a Kauka William's, no ka Poe Haikea o na Helehelena, na ia mea e hooiaio mai, he ola ia mau ano mai e like ae la me ia na na hoaiai ana.

__________

 

Ka Elele Waha Olelo

_____

 

        Ua hoomaka iho nei ka Hui Uwea Telegarapa e hana i keia pule me ke kanalua hou ole o na poe mea dala i komo iloko o keia hui.  Ua waihoia na mea hana apau malalo o ke alakai ana a Mr. Cross ka haku nui o keia hui.

 

        Ka loheia mai, ua holopono loa ka hana mawaena o Waialae ame ke keena nui ma Honolulu nei.  He mau keena liilii hou ae no kekahi, oia ka hooponopono ana i ka pou i kukuluia ma Lanai.  He haneri kapuai ke kiekie o keia pou, a ua manao hou ia e kui hou mai i pou o kanalima kapuai ke kiekie, aohe a kana mai ke kiekie launa ole o keia pou, a he ano hookalakupua no ka hana a ka haole.

 

        Ua manaoia, ma ke kukuluia ana o keia pou kiekie ma Lanai, i loaa pono o Mahukona, Hawaii, Lahaina, ame Waialae ae nei, me ka hoopau loa ia o ka hanaia ana ma Ka Lae o ka Laau, Molokai.

 

        He mau hooponopono ana kekahi i na mea i pilikia o ka mikini uwila ma Mahukona, a ua hoouna ia kekahi o na kanaka hana e hana.  Me ke kanalua ole, e holopono loa ana keia hui ma keia mua aku.

 

        He hui hou ae no kekahi e makemake nei e hoohana i kana mau mea paahana oia no ka hui Pakipika, ma o ka lawelawe hana a ka Lunanui Mr. Dickenson.  He uwea hoomoe kana maloko o ke kai mawaena o na mokupuni o Hawaii nei.  Aka , ua hoike ia aku iaia, ka holopono loa o ka Hui Uwea Telegarapa.

 

        Aole wale no ma Hawaii nei keia hoomoe ana o keia uwea a Mr. Dickenson, aka, e moe ana ka uwea mai nei aku a hiki i San Francisco, i lohe ai kakou i na mea hou ano nui.

 

        He ano hou loa na mea paahana e hoohanaia nei maloko o na mikini uwila o ka Hui Telegarapa, malalo o ke alakai ana a Mr. Cross ame kone poe kanaka hana.

 

        E hiki mai ana ka manawa ma keia mua aku, e hoohana ia ai keia uwila telegarapa maluna o na moku mailoko mai.  Aohe kaukai ana i na mea hou o ka hoea mai i ka uwapo.  He hana maalahi loa keia.  Ua manaoia, e hui kau ana na mea hana uwila onei ame ko na moku, aka nae, he mea hiki loa keia ke hanaia.

 

        Ua nui na poe koikoi o ka aina ame na mahiko i kakoo nui i keia hui.  He kokua kokoke loa keia i ka poe pilikia o na wahi like ole, e like me Hawaii, Maui, Molokai, Kauai ame oahu nei no hoi.

__________

 

He Moku Ma'i io Kakou Nei.

_____

 

        Ma ka auwina la o ka La Pule nei i hoea mai ai ka moku Solace, a ua hekau iho la kona mau heleuma mawaho o ka nuku o Mamala.  A he mea keia e hoopahaohao mai ana i na kanaka o ke kulanakauhale nei.  Ua ku oia mawaho me ka ae ole ia e hookokoke mai i ka uwapo.

 

        Me ka hoohakalia ole, ua holo aku o Kauka Kinikalea (Dr. Sinclair) no ka moku i loaa i ka popilikia nui.  Ma kona huli hoi ana mai, ua hele pu mai ke kauka o ia moku me ia, iuka nei ma ka uwapo hoomalu.

 

        Ua hiki pu aku o Kauka Palaki ame Kauka Koloke (Dr. Pratt ame Dr. Sloggett) no ka uwapo, no ka hoomaopopo ana i ke ano o ka ma'i, a @a hai ia mai he piwa ulaula.  Ma ka manao ia ana e loaa mai kekahi mea hou he nui loa mai iaia mai, aole nae he wahi mea hou maikai.

 

        He hookahi wale no wahi mea hou oia no ka pii mau a'e o ka ena o ke ahi pele ma ka lua o Monata Pelee (Mont Pelee) ka mea @ kau ia ala e ka weli @ na mea apau oia wahi.  Ke hoolalo hou aia no ua kupueu nei i kana apana hana, a ua hookuu okoa mai oia i kona mau mea paahana a lokoino hoi maluna o ka aina.

 

        Ma ka loheia mai, ua papalua ae ka ikaika o ka pii o keia ahi mamua o ka mea mua, a hooiho aku la i kona pele ma na kula uliuli o ka aina, a o kahakai ka pahu hopu.  Aole he poe i hoopilikia ia ma keia puoho ana o ua pele aikanaka nei.  Hoolako ia na kanaka apau o ka aina me ka ai manawale, a aole e make i ka poloii.  Aloha no ia poe i hala aku la, aka, na ke Akua i hana na mea apau.  Nana no i hana ke kanaka a Nana no i lawe aku, malia paha ka hopena iho ia no ia oia kulanakauhale nui.

 

        He pele kekahi e ho-a ala i kona ahi maluna o kekahi mauna.  O Mauna Kupalali (Mount Souffriere) ka inoa o keia lua pele, ua helepalalu mai oia i kana ahi pele ma kekahi kulanakauhale ma ka inoa o Kinikaona (Kingstown) e kokoke ana malaila.

 

        Ma ka hoomaopopoia ana ua hiki aku ka heluna nui o na poe i make ma keia kulanakauhale ma ka 1200.  Aloha wale ia mau uhane.

 

 

__________

 

Kela Kapakai Mao.

_____

 

NA NUNUA OLELO A KO LAILA MAU KAMAAINA.

_____

 

(Kakaula no ke Kuokoa).

 

        E hoi aku ana ke Kiaaina Dole ma ka mokuahi o ka la 30 o Mei, e haalele iho ana i na kapakai o Amerika nei, no Honolulu.  Ke makaikai nei oia ma keia kauhale.  Nui na kono aloha i pahola ia mai no keia malihini hanohano, mai Hawaii mai, aneane hiki ole iaia, no ka mea, ua nui hewahewa ka lokomaikai i pahola ia mai.  Ua makemake ke Kiaaina e loaa iki hoi iaia he wa hooluolu iki malaila mamua o kona hoi ana aku no Honolulu.

 

        Ua hoi aku keia Bihopa hou o Honolulu i kohoia, ka Rev. H. B. Restarict no San Diego, mahope iho o kona hoi ana mai ka aha kahuna i malamaia ma Cincinnati.  Keia Bihopa Restarict, ua hookohu mai ka Peresidena Roosevelt oia kahi iala o ke komite no ka huli a nana pono ana i kahi hoolulu kupono no na Ilikini ma ka mokuaina o Kaleponi, ma kahi kokoke ma Kaleponi-lalo.  Aka o ka hana i hookohula, he ano apuepue, oiai e holo mai ana oia i Honolulu nei, no kona kihapai i kohoia ai ia no ka malama ana i na hipa kahu ole onei.  No ia mea ua palapala aku ia i ka Peresidena, e noi aku ana i kona oluolu e kapae ae i kona inoa.  Oia hoi, aole e liuliu loa na la ona ma Kaleponi, e hiki ai iaia ke hooko i kona komisina.

 

        O kekahi kanaka waiwai hanai holoholona, o Kuono Hapa Makai, ma ka inoa Lapa-aela Martini, he wahi kauhale keia kokoke ma Kapalakiko, ua kuai aku oia i kahi mala waina, ma ka inoa kamaaina ia.  Twin Fir Vineyard, ma Vine Hill, Cal.  O Kakela me Kuke (Castle & Cooke) o Honolulu nei a ona waiwai no ke kumukuai $12,500.  He 90 eka aina, ka hapanui o keia aina, ua kanu wale ia no i ka waina helu ekahi o na ano Parisiani (French varieties) lehulehu.  O keia kumukuai i lilo aku la ia Martini o ua aina la, aole i lihi launa aku ka lilo o ka hooulu ana i na ano waina like ole i kanuia ma ua aina la, e Kakela me Kuko Ma, no ka hoaa ana e like me ko Farani.

_____

 

        Ua lohe mai makou e kukuluia ana he Hui Hoolewa iloko nei o ke kulanakauhale no na kino make i mea e pale ae ai i kekahi mau kaumaha o na ohana e ola ana.  He hana maikai ia.

_____

 

        Ua nee ae nei ka Hale Kuai Laau Lapaau o Hobron Ma mai kona wahi mua ma ke kihi o na alanui Moi me Papu a i ke alanui Papu ma ka aoao Ewa o ka halekuai iole o Jordan.

_____

 

        Ua lonoia mai, ua wae ae nei ka Hui Repubalika o Hilo ia Rev. S. L. Desha ame Paris i mau Senatoa no keia kau ahaolelo ae; a o David L. Keliipio me Mr. Lewis i mau Lunamakaainana.

_____

 

        E noho ana ka halawai a ka poe ona waiwai i kuleana a kuonoono hoi iloko o ka Hui Kaa Uwila o Honolulu ma ka la 6 o Iune, hora 3 p. m.

 

 

 

Poe Akepau i loaa hou ke Ola Kino Maikai.

_____

 

        Ke hoike mau mai nei na Kauka ia makou mai na wahi like ole mai o ke ao nei no ka nui o ka poe i aneane e loaa i ka ma'i Akepau i hoopakele ia mai kela ma'i mai mamuli o ka laau "AYER'S CHERRY PECTORAL."

       

        Ke loaa i keia laau e loaa ana i ka ma'i ka maha no ka wa mau loa, a aole no kekahi manawa pokole e like me kekahi ano laau okoa ae.

 

        Aohe Laau Kunu i oi ae o ka maikai mamua o ka LAAU KUNU

 

"AYER'S CHERRY PECTORAL."

 

He mea maikai e ike kakou i keia, no ka mea ua hoola keia laau i ka poe i loaa i keia haawina no aneane kanaono makahiki.  E malama mau i keia laau.  Ina aole au omole laau kunu o keia ano, e kuai koke mamua o ka loaa ana i ke kunu.  Ina ua loaa kekahi iloko o ka ohana i ke anu e hooinu i keia laau a e loaa no ka maha.

 

        Hoomakaukau ia o Kauka J. C. Ayers & Co., Lowell, Mass., U. S. A.

 

        E loaa no keia mau Huaale ma na halekuai laau a pau.

 

__________

 

E Malama i kou Ili

 

KE ANO O K AMALAMA.  HOOMAEMAE ME KA HOOUI ANA I KA II

A ME KA HELEHELENA.

 

        No ka malama, hoomaemae a me ka hooui ana i na ili i ole ai e loaa i ka huehue, ili pohaka, ili akaakaa wale, kolekole, lena, hou nui, ili nakakaka, ili lahilahi, a i na ano kinaunau lehulehu wale o ka ili, aole loa kekahi @ ili a helehelena paha e hiki ke hoohalikeia me ke KOPA KUTICURA no ka mea, aohe kopa e ae e hiki ai ke imi aku a loaa na kumu @ ka paakiki, upehupehu a hoopaaia paha o na pukapuka o ka ili.

 

 

E Malama i kou Lauoho

 

KE ANO O KE PALE ANA I KA LAUOHO HELELEI.  NA EHAEHA O

KA ILI POO ME KE KEPIA.

 

        E holoi pono i ke poo me ka lauoho me ka wai KOPA KUTICURA pumehana, holoi i ke kopa me ka wai pumehana, hoomaloo maikai, alaila, @ malie me ke KUTICURA, ka laau hamo maemae loa, ke komi malie ia a komo iloko o ka ili o ke poo.  O keia wahi laau hoonui lilo ole, iloko o kona ano ole, he oi aku o ka maikai no ka hoomaemae ana i ka ili o ke poo, a e pou ana ka ekaeka o ka lauoho me ka ili, a me ke kepia, e oluolu ana na @ ka wewela, a e hooikaika ana i na kumu lauoho, e hoolawa ana i nau me na mea kupono e ulu ai, a e ulu auanei ka lauoho maluna o ka ili maemae, a oia maikai no hoi, ma kahi i nele ai i na laau e ae a pau.

 

 

E Malama i kou Lima

 

KE ANO O KA HANA ANA I NA LIMA A PALUPALU ME KE AIAI I KA

PO HOOKAHI.

 

        E holoi a lumai i na lima i ka wa e makaukau ai e moe, iloko o ka huahua KOPA KUTICURA manoanoa hoi i hoopumehanaia.  Hoomaioo pono a hamo puni me ke KUTICURA HAMO, ka laau hoola ili oi loa, a o ka oi aku no hoi o ka laau hamo maemae loa.  E komo i mikilima alualu i ka po, me ka hana nae i mau pukapuka ma na manamana.  No na lima ula, kalakala, a mokumoku, maioo, nakakaka, maneo, owelawela o na poholima, mai@, me na manamana hu'i, o keia lapaau ana no hookahi po wale no ka mea kupanaha loa, a he mea hoopomaikai no hoi i ka poe a pau i eha, mokumoku, kalakala a lahilahi paha o na lima.

 

 

Na Laau Cuticura

 

No ka Hoola ana i na Kinaunau a pau, m aloko mawaho o ka @.  He KOPA KUTICURA no ka hoomaemae ana i ka Ili i pau ka piel me ka pa@ o ke po@, a  i palap@ hoi ka ili uhi; KUTICURA @AMO, i pau kokea i ka wewe@, ka pehu, me ka aai, i ola koke h@ a eha; ame ke KUTICURA INU, i mea e hoomalielie a e hoomaemaeia ai o ke koko.  Ho@ kahi no PAA LAAU ua lawe no ka iapaau ana no n@ eha i o loa, ka pa@ahe a me na pa@apu o @ o ka ili, ka poo a me ka @ a ke koko pel@hoi ka lau@he hele@ i ola ole i na laau @ lie ku@ ma na wahi a pau o keia poai honua.  Aust. Depot. R TOWNS & Co., Sydney, N. S. W. So African, Depot: L@NN N LTD. Cape Town.  He lo a wale no na hoakaka no ka hoola ana i ka Ili, ke poo, a me ka lauoho.

 

        O POTTER DRUG AND CHEM. COMP., Boston, U. S. A. na Ona o na laau CUTICURA a pau loa.

 

       

_____