Ka Nupepa Kuokoa, Volume XL, Number 25, 20 June 1902 — O ke ao nei Kona anaina HE WAHA OLELO KA NUPEPA NA KE KAHUNAPULE. [ARTICLE]

O ke ao nei Kona anaina

HE WAHA OLELO KA NUPEPA NA KE KAHUNAPULE.

Ua make o Rev. T. De Witt Talmage, I D. D.,,kekahi o na haiol'elo kamahao a kaulana ioa o ke ao nei, ma kona home noho naa ke kulanakauhale o Wakine-J kona i ka la 12 o Aperila, mamuli o ke- j kahi ma'i ikaika i loaa iaia ma ke poo. Ua loaa oia i keia ma'i ma ke kulanakauhale o Mekiko, a me ia ma'i oia i hoihoiia mai ai ma Wakinekona, a hiki wale i kona oluolu ana aku la. Ua waiho ilio oia ma keia ao he wahine, he keikikane, oia o Rev. Prank De Witt Talmage o Kikako, a me elima mau kaikamahine, oia o Rev. Prank De Witt Talmage o Kikako, a me elima mau kaikamahine, hookahi o lakou e koe nei aole i mare. Oia ke keiki muli loa o na keiki he umi-kumamakahi a David Talmage a me Catharine. Ua hanauia oia i ka makahiki 1832, Jan. 7, a, ua piha laia na makajiiki he kanahiku a me elua mahina o ke ola ana. Mai kona wa liilil mai, aole i haule ī kona mau makua e noi i ke Akua e lilo oia i kahunapule, aua hookoia no Ikawa i piha ai iaia o na makahikl he 21, ua komo I oia i ke kula nui o New Brunawick no ka hoomaukau ana no kaoihana kai hunapule. O ka olelo a kana mau kumu nona, he., mea no ia e hookui mal ! ai i kona manao, oia hoi, ua oleloia mai oia "he mea pono iaia e hoopau i ka manao hilinai ole i na loina o ke kukulu ana i na haiolelo, a me ke kamailio ana ma kona manao iho, ina aole oe e hana pela, aole ana he awai e haawi ia ia oe pii oe iluna e haiolelo ai." I kona hemo ana mai ke kula mai, ua ae aku oia i ka leo kahea o ka Ekalesia o Belleville, N. J., a malaila oia 1 noho ai no ekolu makahiki, ua eo mai iaia ke aluha o na hoahanau o ua Ekalesia la, eia nae aole l emo, ua hiki hou he leo kahea hou iaia mai Syracuse, N. Y. mai, ua ae aku no oia ia leo kahea me ka hookuu pu mai o kona Ekaleeia iaia, a aole no i emo, me ia ano hookahi a he mea hiki ole no ke hooleia, ua ae aku ola i ka leo kahea hou iaia mai Philadelphia mai, a ua noho oia i ka makahiki 1862, no ehiku makahlki kona hana ana ilaila me ka naauao a me ke ohohiaia a ua eo mai iaia ka puuwai o na kanaka o ua kulanakauhale Ja o ke Kueka. Ma ia wa ona e liana ana i Philadelphia, ua hoea mai la he mau leo kahea hou ekolu i ka wa hookahi. No Kaleponl, no Kikako a me Brooklyn; o ke ano o keia kanaka, he koho oia ma ka Ekalesia i oi ae kona makemakeia malaila, i lilo ai paha ia i mea e ola ai 0 ua Ekaleala la, nolaila, ua koho oia 1 ka Ekalesia o Brooklyn, nona ka palapala kahea he 17 wale ,no inoa, a oia wale no ka nui o na hoahanau oia Ekalesia. Aka, he mea kupanaha, iloko o hookahi wale no makahiki o kona noho ana malaila, ua hiki aku ka huina 0 na hoahanau i ka 3,000, a ua ala mai ka manao e kukulu hou i lukini, aka, elua makahiki mahope mai, ua pau iho la ua luakini la i ke ahi, ua hoala hou ia he luakini nui ae e lawa ai na kanaka 5,000 ke noho, a i Oct. 13, 1899, ua pau hou iho la ia luakini i ke ahi, kukuluia he luakini hou, a i ka makahiki 1891, ua paa iho la. He luakini nani loa keia, a ma kona Ia i hoolaaia ai, ua hele mai na kanaka e haawi i ko lakou mau hoomaikai mai kela a me keia pe'a mai o ka aina; aka, ekolu wale no makahiki mahope mai, oia ka | wa e malama ia ana o na halawai no ka hoomanao ana i ka piha ana o na I makahiki he 25 o kona noho kahu ana j no ua Ekalesia la, a ma ke Sabati mai, Mei 13, 1894, i ka wa i hookuu ai o ke anaina kakahiaka, uji hoomaka ae la [ ke ahi e a i ua hale la, a i ka wa po- ! kole ua lilo iho Ia ua nani la i pua lehu. Oiai oia e noho ana ma kona home ma Brooklyn, me kona poo e kulou ana me-ke kaumaha, olelo iho oia: "O keia kekahi o na mea kamahao loa i hoike ole ia ma keia aoao o ka wa mau loa. Ua lilo ko lakou luakini 1 puu lehu; aka, e hilinai aku kakou i ke Akua." Mamuli o ke kono ikaika a kona mau hoaloha, ua hele aku oia no-ke komohana. A mamua ae o kona hele ana, ua kakau iho la oia i kekahi leta na kana mau hipa a me na hoaloha ma kela a me keia. wahi: "Ua powa lima nui hou ia keia Ekalesla e ke ahi. O ka pau ana o ka luakini mua, he mea kamahao ia. A o ka lua hoi, he mea i manao nui ia. A o ke kolu o na poino e waiho aku kakou ia mea, a na ka la hookolokolo e wehewehe mai. O ka home noho o na uhane o na lehulehu, ua lilo i puu lehu. O ke kukulu ana 1 luakinl hou, he koho wale aku no ia, he mea hiki ole ke noonoo aku. O ke Akua noho alii ana, a me kana hooponopono ana, aohe kuhihewa. E like me kana A hana ai i na kanaka, pela no na luakmi. Hookahi mea maopopo loa, o ke Kahunapule o ka Ekalesia o Brooklyn, e hoomau aku ana no oia I ka hai ana 1 4ca euanelio e like me ka loihi o kona ola ana. Mai haohao kakou no kahi e haiolelo ai. Aka, auwe kakou ke hai ole aku i ka euanelio!" I kona hele ana, ua kipa mua mai ola ma Honolulu nei, oia ka makahiki 1894. a mai anei aku ua nele oia e kaapuni i ke ao nei. A i kona hoi ana ua lilo oia i Lunahopponopono no ka nupepa Christian Herald, ua hoopuka mau ia kana mau haiolelo ī kela ame keia pule no 20 makahiki; a o na miliona kanaka o ke 'ao nei kona anaina nana e hoolohe i kana mau haiolelo.