Ka Nupepa Kuokoa, Volume XL, Number 25, 20 June 1902 — LOAA KE KUIKAHI MAWAENA O PELEKANE AME NA BUA Pau ke Kaua mawaena o Laua-Ua Lokahi like na aoao a i elua no na ninau e pili ana i keia Kuikahi-Ua hiki aku ka nui o na hoolilo o Pelekane i ka $1,000,000,000 a oi ma keia Kaua. [ARTICLE+ILLUSTRATION]

LOAA KE KUIKAHI MAWAENA O PELEKANE AME NA BUA

Pau ke Kaua mawaena o Laua-Ua Lokahi like na aoao a i elua no na ninau e pili ana i keia Kuikahi-Ua hiki aku ka nui o na hoolilo o Pelekane i ka $1,000,000,000 a oi ma keia Kaua.

Ladana, Iune 1,—I keia po ua hoike ae ka Moi Eluene VII i ka nu hou maikai i kona mau makaainana penei: "Ua loaa mai i ka Moi na mea hou maikai e pili ana i ka hopena o ke kaua ma Aferica Hema, me ka maopopo loa ua hookoia ka makemake no ke kuikahi, me ka hillnai nui i ka manawa e pahola ai ka maluhia e ukali pu ia ana e na hoopomaikai apuni ka Panalaau Hou a o na manao kupilikii apau i ulu mai, mailoko mai o ke kaua i hala e nalohia aku no ia ma kahi o na manao paa lokahi o na makaainana 0 Aferica Hema no ka hooholo mua ana i na pomaikai o ka lehulehu apuni ka aina. Ladana, Iune 2.—Ua loaa mai ma ke telegarapa mai Pret<)rla mai e hoike ana i ke kakauinoaia ana o ke kuikahl e na Bua e 1 ke kaua. Eia nae, ua hoohalahaia ae na Pelekane no ua mea la, a wahi a lakou e pono e kakauinoaia Mr. Kruger, ame ka hoike pu ae i ka pill ole o keia mau ninau 1 na Bua e noho la i Europa ma ka hooponopono ana. A e nowele pono aku ana ke Aupuni makua o Pelekane ma na mea apau oi loa aku i na mea pili i na hana kokua i hanaia. O ka Haku Kitchener ke kanaka nana na hoohana ana a loaa ke kuikahi a uhi mai ka malu maluna o ka aina holookoa, aole e hiki ke hoomaopopoia ka nui o ka maikai o kana mau alakai lanakiia ma ka olelo ana. NA LONO HAUOLI I HOEA MAI. Ma ka auwina* la tora 1 1 hooiaio loa ■ ia mai ai ka oialo * ke kuikahi e noi ana na Bua e maluhia ma ka haawl pio ana a hoopau i ke kaua mawaena ona ame na Pelekane. Ua hoea ae keia lono ma ke keena kaua mai ka Haku Kitchener mai ke alakai nui hoi o na Pelekane n:a Aferica Hema. A

na ke kakauolelo hoi i hoike aku i ua niea hou la l ka Moi Eluene VII iaia ma kona papaaina e aH ana ma ka Halealii Buckingham. Aneane paha e kani ae ka hora elima ahiahi uā loaa mai la ke kauoha a ka Moi i ke kakauolelo o ke Keena Kaua e hoolaha ae i ka nu maikai a ua kau ia ae elua mau hoolaha. Iloko o ka nanea pu o ke kulanakauhale ālli me ka lohe ole ia e na nupepa ua hoopuiwa ioa ia ka lehulehu i ka ike ana ua hiki mai ka hopena o ke kaua a ua maluhia ka aina. Ua holo punl koke ae la ka lono mai kahi pea o ke kulanakauhale a hiki i kekahi aoao a ma ka hora 6, oiai, ua pih'a ku'i loa. owaho apuni ka hale 1 na kanaka me na helehelena e ake nui ana e lohe 1 ka mea hou ua hoike mai la o Slr Joseph C. Dimsdale kekahi o na luna aupuni 1 ka lono hauoii maJ kahi i hookupilikiiia ai ka noonoo a 1 iohe ana he mea e ko lakou hooho mahalo e haawi ana i na leo huro hoomaikai i ko lakou Moi a i ka poe i hele i ke kaua. *Ua haawi o Mr. Dimsdaie he mau olelo hooiana no ka ioaa hou ana o ka maluhia. e noi ana e hooikaika e hopmauia aku ke kulana maluhia { ioaa mai ia. A i ka hora R ūa pahola aku ua nu oli la a he po hoomaikai nui ia na ko Enelani poe. E holo ana na kaa o na nno like ole e holo pupule ana na kanaka no ka hauoli me na hae e welo ana ma na wahi like oie ame na leo Uke oie e ana iioko o ke aumoe o ka po. Mawaho o ka Halealii Buckingham ua piha i na kanaka ko'iko'i i kuwiliia Hoko o ia haawina hookahi. * E pa-e nna no N hoi na leo, o haawi ana i ko Inkou hoomaikal i ka Alihikaua K)tehoner.

NA KULANA AME KE KAHUA O KE KUIKAHI. Ma ka la 2 o Iune, ka la hoi i piha hauoli ai ko Enelani ua noho ae la ka Aha a na Lunamakaainana (House of Commons) hora 2:40 p. m. a malaila i ku ae ai ka Haku A. J. Balfour o ka Walhona Aupuni a he alakai hoi o ke aupuni, a hoike mai l na kulana o ka maluhia i hanaia ma AferJca Hema, penei: Ma ka aoao o na Bua, na mea hanohano Miiner, Steyn, na Allhikaua Bremner, C. R. De Wet ame ka Lunakanawai Hertzogr no ka aoao o ka Mokuaina Orange Free ame na Alihikaua Schalk-Burger, Reitz, Louia, Botha ame Delarey no ko lakou mau apana iho (burghers) ua makemake lakou e hoopau i ke kaua % a hooholo lokahi e noho maluhia malalo o keia mau kahua. 0 na puali koa apau e waiho lakou i na pu apau, na poka apau ame na lako kaua apau i kaa malalo o ko lakou malama a hoomalu ana, aole hoi e hoala kaua hou aku e ike aku i ka Moi Eluene VII oia ko ]akou Moi. O na mea aku i koe na ka Haku Kitchener ame kona mau hoa e hooponopono. Eia ka lua—E )jpihoiia mai na koa e noho ana mawahh o na palena o Transvaal ame Orange, River Colony ame kn poe pio apau e hoi i ko Iakou mau wahl iho e like me ke kuikahi, a e noho hoomalu mai ka Moi Eluene VII, a * hoi koke mai lakou i ka manawa e loaa ai na kokua no ia mea. (He mau kumu kekahi i koe aole nae i puka mai.) N'A HOOLILO KAUA. 1 ka manawa 1 hui ae ai na aoao a e3ua ma ke kahua kaua a ma ka hoomaka ana ma na pule mua o ka ma-

hina o Okatoba, 1899, ua mau aku ka paio hahana ana o laua no ; na makahiki eiua me ka hapa aole hoi e like me ka mea i upu waie ia no e pau ana iloko o 6 mahinā. O ka huina o na 1110 apau o Beritania Nui iloko o keia kaua ana he hookahi biliona dala $1,000,000,000 a oi aku, he heluna nui i oi aku mamua o na hooiilo o na kaua apau a Enelani i komohia ai koe ke kaua mawaena ona ame Farani. Ua oi ioa aku keia i na hooliio o ke kaua i kaa ai o Inia ame Canada malalo o Enelani, pela no hoi ka oi loa 1 ko na hoolilo o ke kaua i loaa ai ke kuokoa o na Amerika mai ia Enelani mai. O ka nui o ka manawa o keja hana ma Aferica Hema mai ka hoomaka ana mai o Okatoba 11, 1809 a/hiki i Mei 31, 1902, he 2 makahiki, 7 inahina ame 20 la. O ka heluna nui o na make iwaena 0 na koa Pelekane a hiki i Aperiia, 1902, iioko o leeia kaua ana he 1020 mau aliikoa a he 20,031 koa; poe 1 naiowaie a paa pio he 384 aliikoa a he 9.181 koa; poe i nawaliwali i hoihoiia he 2,937 aliikoa a he 68,311 koa. O ka nui o na Bua i paa pio he aneane 37,000 aole nae 1 maopopo. ka huina o na koa polno a pela no 4ioi ka maopopo ole o na lilo 0 na Bua. O ka lilo o na Pelekāne e like n}e ka hoike o ka mahina o Aperila 1 hala ua oi aku maluna o $825,000,000 a he 280,000 koa oiai na Bua ma ka hoomaka ana he 50,000 wale no koa. O p.i. hoohana a Pelekane 1 hoopili pu ai i na aupunl repubalika a elua o na Bua, ua 111 aku la ke koikoi o ka auamo ana 1 na auhau maluKa o ke kanaka hookahi he $650 i ka minute hookahl.

PRETORIA, lune 4.—0 Kenerala Bchalk-Burger, ka mea hoi i makemake e lilo 1 Peresidena no Transvaal, Aferica, ua hele aku oia e hui pu me ' Kenerala Botha no ka waiho ana aku i ka palapala kuikahi mawaena o na Bua ame Pelekane. Ma ka akoakoa ana mai o na alakai nui o na puali Bua a pela pu no hoi na makaainana, ua waiho koke ia aku kekahi mau olelo alolia mai ka mea Hanohano Kenerala Schalk-Burger aku no ka poe i hala ma o. Ua hai pu aku oia l ka hahana » ke kaua ma ke kahua kaua ame ka nul o ka poe uhane i hoi aku ma keia ao ma o. He mau olelo hoalohaloha Kekahi ana i waiho aku ai i ke anaina a ua nui ka poe i kulu na waimaka % aole loa e hiki ke paa mai no ka »ui loa mai o ke aloha i ka poe i ha^n. Ua ae lokomaikai mal ka lahui Bua I ke kuikahi mawaena o lakou ame Pelekane, a e lilo hoi lakou i poe kupa Pelekane a e hoopau i ko lakou manao lilt ana i kekahi. Ke noho nei lakou i *eia manawa me he mea la he hooltahi ohana. Ua komo aku a komo mal lakou e hui pu me ka manao lokahi. Ua haawiia he mau home noho no ka poe home ole a ua makana wale It. he mau aina no ka poe ilihune.

0 Ke Kii maluna ae oia no ke Kono ana aku o Keonl Bulu i kona Hoa i paio iho nei e hele iaua i ka Poni Moi o Kona Aupuni,