Ka Nupepa Kuokoa, Volume XL, Number 27, 4 July 1902 — Page 7

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

R.W.WILIKOKI

NUI LAUNA OLE KONA HOOIKAIKA I KA BILA

KAA HAPAUMI A PAIN; A HAALELE

WALE I NA KOI POHO PAUAHI

 

Kana Leta ponoi i ke Nupepa Koukoa Home Rula. Na mea

i Puka ma na Nupepa e ae.

 

KE KAU NEI KA WELI IA WILIKOKI NO KONA KAULANA HOLO

BALOTA I NOVEMABA AE NEI

 Aohe wahi pono i loaa i ka Lahui

 

     Mai ka nupepa “Koukoa Home Rula” mai o june 7, 1902

NA LONO MAI WASINETONA, D.C. MAI

     UA loaa mai ka makou leta mai ka Elele ame kaua Kakanolelo mai, e hai mai ana e hoopanee ana ka Ahaolelo o Amerika ma ka la 16 o keia mahina, a e huli hoi mai ana ka Elele R.W. Wilikoi ame kana Kakauolelo ke ole na kuia, mahope iho a ka hookuu ana o ka Ahaolelo, a e hiki mai ana ma ka la 27 o keia mahina no Hawaii nei.

     Ua ike pu iho makou ua kakauinoa ka Presidena Rusovela i ka Bila Senetoa a ka Elele, oia hoi, Elima Senetoa Home Rula a Ekolu Senatoa Republika. O ka makou hoi e ninau a’e nei, heaha la ka hoi ka mea i hooholo ole ia mai nei o ka Dole ma ame ka na poe e ae o ka miki ana aku nei i Wasintona e koi aku ai i Ehu Senatona Home Rula a i Ehu Senatona Republika.  O ka makou e olelo aku ua hilinaiia ka Elele, a o lakou ma aole.

     O ka bila koi poho pauahi bubonika, ua hoopaneeia a keia kau ae e holopono ai.

     Ua ae no ke Kuhina Waiwai e kokua i keia koi, aka, o ka Ahaolelo ka ae ole, no ka mea, ua maua’e kekahi koi maluna o kekahi koi.

     Ua hooikaika no au e hoololi mai ka ekolu miliona a i ka elua miliona, i mea e hookoia ai ka makemake o ka poe i hoopoino ia e ka Papa make o Hawaii, aka, aole ka ae ole, a keia kau a’e.

     Ke lalau wale mai nei no o J. G. Pratt ka Elele a na MIkanele.

     Ke hoomau nei no au i ke noi dala ana no ka pono o Hawaii, aka, ke pau keia a holo, o ko’u hoi koke aku no ia no Hawaii.

     E kali mai oukou a hoi aku au, alaila hana like kakaou.  Ke kuhihewa mai nei ka poe noonoo papau o Hawaii i ka hana o ka lehulehu a’u e hana nei, he like ia ma ka miki ana’ku i ka poi, a nahu a”e i ka amaama a nau iho, a moni mai, ka hikiwawe o na hana ko”iko”i hana ia nei o na kau-kana-wai o keia Aupuni, e manao iho ai ka poe kue a hoino i ka lahui, no”u ke kumu o ka holo ole ana e kekahi mau bila no kuu aha ana. He keu mauoli no ka liilii ame ka papau o na noonoo o keia peo, ua manao paha lakou e hana pupuahulu wale ia na hana o ka lehulehu me ke kapulu wale ia maloko o na Hale Ahaolelo o Amerika nai.  Aole, he wae akahele me ka noonoo malie koonei poe aka mea pono, alaila hooholo. No ka mea, he nui na bila a na hoao ka Ahaolelo i aneane aku i ka 20,000 bila kanawai o ka Hale o na Lunamakaainana, aneane nohoi pela ko ka Hale o na Senate:a ua ake kela ame keia e holo kana bila a mau bila e a’e paha; ke holo hookahi wahi bila a kekahi hoa, e kani iki ana kana wahi aka; ina ia he bila kanawai a i ole he noi dala paha. Pela iho la i holo ole ai kekahi mau bila o Hawaii. Ina no he Elele Republika a Demokarata paha, pau pu  no laua a Lanai a Kaululaau, a koe wale aku no ka Elelele dala nui, ua ike no kakou ia mea; aka, e aho no nae au, ka Elele a ka poe ilihune o Hawaii aloha, ua ae ia mai kekahi mau noi a’u, a ua koe aku kekahi, mamua o ka hoi nele ana o kahi mau hoa e ae o ka Ahaolelo.

     Nolaila, ke kau leo aku nei au i o”u mau hoa makaainana, mai puni i na puni makani a na wahi nepepa hoopilimeaai mahope o ka poe kolohe ame ko lakou mau alakai poo hakahaka.

     R.W.Wilcox

     Mai ka Nupepa “Aloha Aina” mai o Iune 21, 1902:

E OLE O PRATT, KA ELELE A KA HUI KALEPA I HOOUNA AKU NEI, LOAA LA KA DALA O KE KOI POHO PAUAHI.

     O keia haole ae la o J. G. Pratt, oia kekahi hoa o ke Komisina Poho Ahi i hoouna ia aku nei i