Ka Nupepa Kuokoa, Volume XL, Number 30, 25 July 1902 — KA LEO KAHEA A KE KEIKIALII KALANIANAOLE [ARTICLE]

KA LEO KAHEA A KE KEIKIALII KALANIANAOLE

I ko'u mau hoa Makaainana mai ka puka ana o ka la ma Kumukahl a hlki i ke kapoo ana a <ka la i Kaula. Aloha Kakou:— MamuM o na ouli o ka mmwa ua loli ae ko kakou kulana Aupuni, mai ka noho Moi ana a na 'Lii o ka po, a i Panalaau no Amerlka Huipuia, ua Ulo kakou I poe hoa makaainana. E Uke no me ko'u iini nui ana i na la i hala aku no ka pono o kakou na oiwl Hawaii, a hoomainoino ia ko'u kino ma Kawu. pela no wau e iini nui n<H e huli aku no mahope o oukou. Me keia mau manao Hnl e imi i poncf no kakou ua komo aku »nu ma k& aoao o ka Lahui e hoao e haawi i na kokua ana i ioaa na nomalkai ia kakou ame na pono kauHke. Ua hoao wau e hoohulihuli i ko'u mau hoaloha « iiui pu mai me a'u a ua huli mai no kekahl poe o l&kou. Oiai wau ms ka'u huakai ka&hele a makaikai honua ua Ike mau wau iloko 0 na mipepa o ko kakou nei aina oo na aoao kalaiaina i ke kau koho balota 1 hala, ame na hopena ulumahiehie o la kau koho haloia. Mahope fho o ko'u pae maaiahi ana mai ma ko kakou mau aekai aWia n«*i, o ka ninau nui i hoea mai imua o'u oia keia: Heaha la ka haoa a Xe kanaka e hana ai no kona aina aloha ame na hoa oiwi o ka aina? O keia ninau. he nlnau ano nul a ua noonoo «au me ke akahele, me ke ki» iohi ana ma koaa mau aoao ap&a. a hoohoio Uk\ e e hui. a e lima pu ma ka aoao Home Hula. Jta aoao hoi a'u i maaao ai oia. ka aoao e loaa ai ia kakou ka pomaikai. tw aiakai ia kakou e na alak&l ma ke alanui o ka Pono. ka Naauao ame ke Kaullke. Aole no ke ake hanohano a walwai paha ko'u kumu I komo aku ai ka aoao Home Rula no 4ca mea ua lawa trau I» mau*n*ea. aka, no ke ake no

e ioaa ka pono no na hanauna e hoea mai aoa. O ke aianui mua a'u i manao ai e loaa ka ianakila a e ikaika mau ai hoi ka aoao Home Hula i na kau koho haiota apau, oia Ao ke kukulu ana i na Ahahui ma na ilahele Koho apau. me kfyhoopaa ana i ka inoa o na lala apau ame ke ao mau ana aku e maiama e hiipoi mau i ka mana kuokoa iloko o ko kakou mau naau. Ua hooiaia ia keia mau hana a kohoia mai wau e ka Peresidena Kalauokalani i Luna Hoomaiu no ke Komite Kukuiu Ahahui. a ua hoomaka twku wau i ka'u hana ma Hilo. Hawail. Honoiulu. Waialua. Waianae'ame Laie, Oahu. Ma Laie nae ua loaa mai la ia'u he mau kuia ma ka'u hana, a i ka hwli pono ana aku i ke kumu o keia kuia, ua loaa aku !a ia'u kekahl Jeta i kakauia e ka Peresidena Kaiauokaiani ka mea no nana wau i koho mai l Luna no -ke KomUe Kukulu Ahahui. mai kekahi o na makamaka Home Buia o kakou ma Laie- He teta boi nana i ho* ehaeha maA i ko'u naau, a o ka mua loa hol ia o ko'u ike ana he mau enemi ka ko'u, a ua ake no ka o Peresidena Kakiuokalani e akeakea mai i na hana a ka Mana Hooko i ake ai © hanaia. t.*a 000000 eai &u no keia ieta a ua hooholo lho he mea pono e huna wau ia me<a Uoko e ko'u paau. olai he mau ia e ku*kshl ole ai ka tahui a haule pu hoi mi maoaolana o ka ianakila. He ieta kete i manao ai ina na'u kekahl ieu» o keia ano i kakau no Pe-r*-sid*na Kaiauokal&ni. ina ua kukala la e ta ma aa wahi apau. me ka hooUhaia ma na mpepa o ke Terttort ori; aka. m hwna vau i keia !eta a hiki ! kela 14. Ua hoopoina !ho wao i kela leia &nve &a hoinoia mai, a hooi aku 1 hoolkalka hana. l'a kukuhi kou no wau i mau

Ah&bul Mahele ma KamolUlH, Pauo&,| lianoa, KaJihi-ka!, Kallu ame kekahi! tneux m&heie e ae, a mamull o ke kahea'! koke i* ana o ka Aha Elele» ua pau pomo ole na maiiele like ole i ke kukuiula. O ke k&keaia ana no hoi o keia Aha Eleie. aole makou ka Mana Hooko i uiia mai, ) kullke ai hoi me ke kumukanawal. a iloko o na nupepa ka maKamua loa o ko makou Ike ana e noho ana ka ka Aha Eleie l ka la 8 o lulaL Ua nui ka huhu o na lala o ka Mana Hooko I keia meu» hana llma nui a kue Ikumukanawal. a ua ake e kue aku i keia mau hana a ka Peresidena, aka ka'u mau hoomalielie ana ua lawe ia rrai he hoike e apono no i ke kahea Aha Elele a e hoonee oku i na hana imua. N*'» ko'u ake no e pono e haawi ia ka mana iioko o ka lima. o ka lehuJ*hu ua huli pono aku wau i ke kumukaoawai, a ua ike iho ia wau i ke kulike ole o ke kumukanawai me ka Maiia o ka ao&o Home Rula oia hoi "Ka P«no Kaulike o ka Lahulehu." Heaha la ke kauiike o ke kumukana--wai e haawi ana 1 ka mana apau iloko o ka Ma.na Hooko, a o keia Mana Hooko no Honolulu wale nei no, mej ka haawi ole aku i na kuaaina he ieo 51oko o ka Mana Hooko. Ma na Aha! Kiele oole 4 kaupalenaia na elele a ua' hiki no ia uahu nei ina he mau mea ano nui ikAahi a lakou 1 makemake ai •e h&na ia/ e hoopiha I ka Ahā Kleie »ne kekahi heluna elele a lakou e make>make ai no ka mea aole 4 kaupalenaia, Me kKa mau hoohoiki a ke kumu'kanawai ua ake makou na opio e hoololiia, a na ka lehulehu e koho na lola •o ka Mana Hoo(ko, u maJ na apana mai apuni ka Paeaina, a e kaupalenaia! ka he>una o na elele. j Ua laweia mai keia mau hoololi a ua 3cueia mai e na alakai. Aka ua hoo-| malk'iie Ia no na manao kuee, a ua noho he iiha kuka ma ka po o ka la 9 o lulai i kohoia mai no e ka Elele ame ka Peresidena. Ma keia aha ikuka ua hooholo lokahi ia ke "kumuikanawai 'hou ame na hoololi i waihola mai. Ua luiu lima p\i wau me ka Peresidena a ua manao iho wau e hoopoina loa ia ana na ino i hapala ia inai ai maiuna o'u ma kana ieta i Laie. Ua hoopau ka huhu o na inea apau. Aka i ke kakahiaka ac o kekahi la ua noi hou mai no na alakai e hooikomo h»>u ia no he mau hoololi, ame na manao nui no, no ka lokahl ua ae ia nku no ia mau mnnao, A lokahi hou ia no he mau hoololi a -wale no mea i kueia oia >ka ihoololi e haawiia iloko «» ka iima o ka Pert\«iilena ka mana wae ana i na moho Lunamakaainana ame Senatoa.

Ke kumu o ko'u kue ana i keia t)ia nn ka nioto e olelo an;i 'Ku Pono Kauik" o kii Lehul«hu." Pehea e kaulikp ai ina hoofaiihi tneā nana e wae na ni-'ho? Aole anei o na Apana like ok' m» ka i ike i ke kanaka a lakou i hiiiiiai ai ma keJa niau noho. Aka ua at n.ai no la\ia e kapaeia nt> keia hooloi! i !aua. A uii hoomalu hou ka Ahn :io ka hoomx» ana aku i na han<i A *' nne i ka manawa i hohiheluh' inai ai o ke kumuknnawai. a inakou m J hon' »}j like ai no ka elua o ka manawa. a i >aelike ia al no elua manawa t»a kue mai ka Peresidena me kom •olelo mal he mau hana kipaku keii i na elemakule. Ke manao nel Avau ua kuhihewa iuh keia mau inanao o ka Peresidena no ka inea, na «ka lehulehu e koho aiu na lala o ka Mana Hi>oko. a ina ui hilinai ia na elenutkule aole e nele k< lakou MK-» 110 i mau ldla no ka Man< Uooko. Aole wau \ hoomanao hou aku i iu alakai 1 ko laua uhaki ana i na ae!ik< i hana ia i ka po, ame ke kakahia.ka l'a ku ae wau a haalele aku i ki ..\ha FClele me ke koi ole aku i na opl< - ■ hahal mai nuihope o'u. akt\. ua haha iiiai lakou a ma ka lakou mau koi ani ua hoohoio iho -wau e hoomau aku n« i na hana e looa ai he mau pomalka ia kakou Hawaii. Ke ku nei makou ma ka atmo Ku <-»koa. me ka nana ole aku i na aoa< kakiiAina e ae. Koe walo iho no im iiikou o ake ana e hahai mai ma ki inakou moto oia hoi. ' Aupuni Maik»vi.' No na manao ana e loaa na pom&i kal ma ke alakai ana a Kaluokalni. k< *;nanao nei wau aole loa e loaa ana, n< mea, ua haalele oia i ke kumu loaa ai ka lanakila oia hoi ka haaw ana aku na ka lehulehu e koho i kj lakou mau kanaka i manao ai i hlli iiaiia. O ka lawe ana ae o ke alaka me Xa manao nana e wae na kanaki kuiK\no, ke kumu nui o ka hooko ol •a o ka makemake o ka lehulehu. Ini hatmt mau aku kakou mahope o kei« mau ao ami e ike ana no «kakou i k< j>*>le I na pomaikai e Ilke me Jce kai ahaolelo 4 hala iho nei. Oiai nae ui io4caht ka lehulehu a koho i ka po< Hoaie Hula a ua loaa elua hapakoh iloko o na hale elua, aole nae he wah ix>malkal I loaa mat. No keoha kela V% haawi ia mai na kanaka a oukou < Koho ai. me ka nana ole nmi o ka m« I ike la he kuix>no ka mea e kohol i mau moho.

Ma ka nana aku mo he mea la ua ilnl nui la kela ano hana i loaa ai Jie manawa hou e loaa ai no na kanaka ** punl wale ana i ko Kalauokalani makemake me ka nana t ole ae i ka pono o ka IWiulehu. Ke 'kue aku nel kakou ia Dole no kona lawe i ka mana Hrt* kona llma, a ke ae nel nae k&kou i kela mau hana. ti Kalauokalani. O ke alanul wale no ka ianakila o ke ku ana maiuna o 'iee kahua "Kauiike" me ka hoolohe anii i na makemake o Ka Miuieho. O ka hoao ana e lawe aku i ka. mana iioko o ka lima n k& me* hookahl m<» ka nana ole Ike kaulike an\t ka makemak« o ka Whulehu ke ala o ka make wmau.

O na anea* o na k«Od lUUI i ka wela oia k«kahi pUlkia nui a he mea hoouiuhoa ho4 ina makuahtn«. Ona lawet Uwe Mklwaw* ana « kaawaie a« ta >i»Ulkia oia ka hana kupono e hana ai. O ka laaa lapaaa Chamberiain k « »\\»Me» Cholera ame Diarrhoea no ke *notuUu«a o ka opu am« na ma'i e ae e iMA ai i ka lapaau ama oia iho la ka laMikiU maiaio nae • aa ntla kuhir kuM. H« mea kupono ioa « malama na Miooh» i omol* Jaau o keia ano no na piiikia kuikawa. K helo a« ma ka haiekwi laau o OeaMa. Bmith Ua. na tMH«a kuai kaa. He otootv k« kumu~